Quá trình xác lập chủ quyền của Việt Nam tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa

D~I H<)C Qu6c GIA THANH PH6 HO CHi MINH
TRU'C1NGD~I H<)C KHOA H<)C XA H(n vA NHAN VAN

NGUYEN NHA

QUA TRiNHXACL~P'"

?

.::::

?

CHU QDYE N.,.::::CUA VI~
T NAM
?

T~IQUANDAO
HOANG SAV A TRUONG SA
I

CHUYEN NGANH : qCH SU VI~T NAM

MAso

: 5.03.15

TOM TAT LU~N AN TIEN SI LJCH sif
Ngui'ii huang dftn khoa hQc:
1. PGS Huynh L,la
2. PGS,TS Toil Nil QuYllh Trail

THANHpu6 HO CHi MINH
NAM2002

J


~-N

Cl)ng trinh duc1c hoan thanh t~i:
.
TrU'ong D~i HQc Khoa HQc Xii HQi Va Nhan Van
D~i HQc Qu6c Gia Thanh Ph6 H6 Chi Minh

Nguoi huang dAnkhoa hQc:
l.PGS HUYNH UJA
2. PGS, TS TON NO QUYNH TRAN
Danb saeh HQi D6ng ehftm lu(in an tie'n si effp nM nuae theo quye't
dinh s6 514/ DHQG-SDH ngay 31/10/2002:
Chu tjch
l.PGS, TS Ng6 Van L~
DHKHXH&NV
DHQGTPHCM
DHSPTPHCM
Phan bi<$n1
2.PGS, TS Nguy€n Phan Quang
Phan bi~n 2
Vi~n Sa HQCHN
3.PGS, TS Trftn Duc Cu'ong
Phan bi~n 3

4.PGS, TSNguy€n Quang NgQc DHKHXH&NV
DHQGHN
DHKHXH&NV
5.TS Le Huu Phu'(1c
ThU'ky lID
DHQGTPHCM
Vi~n KHXH
Uy vien
6.PGS Huynh Lua
TPHCM
7.TS Dinh Van Lien
Bao Tang Chung
Uy vien
Tich Chie'n Tranh
TPHCM
C6 th~ dQe lu(in an tt;li:
ThU'Vi~n Qu6c Gia T6ng hQp TPHCM
Thu' Vi~n Khoa HQc Xii HQi t~i TPHCM
ThU'Vit;\nTru'CingDHKHXH &NV -- DHQG TPHCM
ThU'Vi~n TrU'CingDHDL HungVU'dng TPHCM
ThU'Vi~n Tru'CingCDSP TPHCM


~

?

~

PHAN M<1 DA U

1. LY DO VA.MT,JC DICH NGIDEN CUD
Qu~n dao Hoang Sa va Tn1C1ngSa thuQc Hinh th6 Vi~t Nam ti't'nhi€u the'
ky nay. Qu~n dao niiy c6 t~m quail trQng d~c bi~t v~ m~t chie'n IU<;1C
(n~m tren thuy d~o vii duC1ngbay qu6c te') rang nhu c6 ti~m Hang quan
trQng v€ kinh te' (d~u khl, cae san v~t khac) va hi~n dang bi xam ph~m
bdi nhi€u nudc nhu Trung Qu6c (baa gc'\m Dai Loan), Philippines,
Malaysia, Brunei khie'n trd thanh di€m n6ng chinh tr! cua khu vlfc.
Cang trlnh nghien CUllnh~m mt;lc dieh cling c1fp tuli~u mQt each t6ng
h<;Jp,M th6ng va cij.n ke v€qua trlnh xac l~p chu qlly~n cua Vi~t Nam
t~i qu~n dao Hoang Sa va TruC1ngSa. Ti't' d6 rut ra nhii'ng lu~n di€m
vii'ng char minh chung chu quy~n cua Vi~t Nam tren qu~n dao Hoang
Sa va TruC1ngSa.
2. LICH siI NGIDEN CUD VAN DE
Trudc Ham 1909, cM quy~n ctf~ Vic$tNam tren qu~n dao Hoang Sa va
TruC1ngSa clItia bi Trung Qu6c va cac nudc kMc xam ph~m.Chua co
rang trlnh nghien CUllnao v€ xac l~p cM quy~n, song da c6 nhi~u tt1
li~u lien quail de'n chi] quy~n Gua D~i Vi~t d Hoang Sa.
.
Sail Dam 1909., khdi d~u mdi chi la nhii'ng bai baa. RQ len nhilt Iii cu6i
.
tMp DieD20 d~u tMp HieD30.
Sail Dam 1954, tIleD hit$p dinh Geneve, Hoang Sa, TrtiC1ngSa thuQc v~
chinh quy~n Saigon ki€m soat, viln d~ tranh chilp cM quy~n du<;1cdij.tra
gay gat, tiYd6 nhi€u bili nghien CUllda duQc dang baa. N6i b~t han ca Iii
hai rang trlnh nghien CUllv~ cho quy~n cua Haang Sa tuong d6i c6 ht$
th6ng va d~y rang Situ t~m. Do la rang trlnh fa dC1ivao Ham 1971,
L'affaire des iles Paracels et Spratly devant Ie droit International. 298
trang daub may, lu~n an tie'n SI (lt$tam c1fpcoa ang Le Thanh KM, l<~i
Institut International d'Etudes et de Recherches Diplomatiques. Tie'p d6,
Dam 1972 xua't hic$ncang tdnh lu~n van t6t nghi~p Ban D6e SI! eua HQc ,

Vit$n Qu6c Gia Hanh Chanh (Saigon) eua Dinh Van Cu vdi d~ ad :
"Chu quySn quh dao Hoang Sa va TntC1ngSa n.
Tdi nam 1974, C(>ng Hoa Nhan Dan Trung Hoa xam ehie'm loan b9
quiln daD Hoang Sa, nhi~u rang tdnh dil dtf<;1ethlfe hi~n trang Dam nay.

Nam 1975 daub dilu mQtm6c qtftq-Y9,pftf9V[U1~~
~1f nghien Cl]'Uva'n
d~ ehii quy~n clja Hoang SaIii Tfn$i~1~!t' .Pj~'k9~~9-f!975), d~c khao

ve Hoiing Sa va TrtfC1ngSa, 352 ,trafigrgddt Jpi~U::ti~li~u,
hlnh .lnh, ban
..1
d6, da du<;1cdanh gia caD.
r--~-'-~-~'-~---'--!
;
I
i
!


2

. San nam 1975.
MQt so co quan nhl1 Ban Bien Gioi Chinh PhIl (nam 2002 da xap nh~p
vao BQ Ngo<,liGiao), BQ Ngo<,liGiao, Vi9n Nghien Ct.i'uv~ Tnmg Quoc,
cac tntong d<,lihQc bAtdfiu quan Him de'nviln d~ Hoang Sa, di;icbi9t sau
cuQc chie'n tranh xam 1l1<;1c
cua Trung Quoc thang 2 Ham 1979.
Sau d6 lllQt so taG gia va mQt so d~ tai nghien cltu khoa h9C cap quoc
gia v~ Hoang Sa, Trl1ang Sa dang Olt<;lctie'n hanh. Trang do co d~ tili

nhl1 "H<;IpBdng Nghien CUll Khoa HQc V~ Ljch SO'Chu Quy~n cua Vi9t
Nam C1hai quftn cIao Hoang Sa va Trl1ang Sa", ma so BBHB

01

- 01

do

PTS Nguy~n Quang NgQc (BHTH Ha NQi) chu trl cia baa caD so ke't
ngay 30/4/1995 va HOi Thao Quoc Gia "Lu~n cu Khoa H9C Ljch sO', Bja
Ly va Phap Ly Chli Quy~n Vi9t Nam Tren Hai Quh Bao Hoang Sa Va
Trl1ang Sa" t<,liHa NOi ngay 18/1/1996 clIng mOt so ke't qua clu'<;Ictie'p
t1,1cGong bo trang nhftng Dam sau d6.
Ngoili ra cOn co mOt so bai bao cua l1hi~u lac gia dang tren baa Nhan
Dan, T<,lpChi Ljch SU'Quan Sll, T<,lpChi Han Nom, T<,lpChi Xu'a va
Nay...
Cac nha nghien cuu Phl1ong Tiiy cling ngay cang quan tam bon vi:. viln
o~ Hoang Sa va Trudng Sa. Tren mi~ng internet thang 12-1999 cang co
hon 900 tai li~u noi den Paracels va Spratley (hi9n nay co 970 tai li~u).
3 . D61 TU'Boi tu<;lngnghien cuu cua lu~n an la qua tdnh xac l~p chu quy~n cua
Vi9t Nam t;.tiquh dao Hoang Sa va Tntang Sa. Tac gia oi sau nghien
cuu nhung tlt li9U minh chung va nhung ho<,ltdQng xac l~p, chie'lll hUH,
bao V9 chu quy~n cua mlnh tren quftn ciao Hoang Sa va Tntang Sa [rang
qua trlnh Ijch siT.Qua do trlnh bay nhung lu~n diem, lu~n CU,lu~n chung
v€.chu quy€n clh Vi9t Nam IreD quh dao Hoang Sa va Trl1ong Sa .
TrQng tam nghien cuu cua d~ tai la qua trlnh xac lap chil quy6n Viet
Naill v~ mat lich su trong thai ky chlta co xam pham cua cac nttoc ngoai
va khi cI~ c~p Mn s\.fxam ph;.tm Gila cac l1ltoc ngoai [rang boi canh SIt

x,lm pham chu quy~n Viet Nam ctia Trung Quoc la cluj ye'u
4. PHUONG PIlAP NGHIEN cuu vA CAC NGUON TAl LIEU siJ
Dl)NG
PlnJ'dng phap chu ye'u dttthea quan clie'1l1duy v~t Ijch suo Ngttai nghicn cuu v~n d~1l1gphttcing
phap lu~n lich su va phttcingphilp nghien CUlllich sU'C9 tbe Gong pbttcing
phap logich.


3
Cong lac su'u Him sU' Mll dli<;Jed~t len hang d~u, lam the' naG Situ t~m
d~y du, phat hi~n nhii'ng tu' li~lI mdi, tie'p e~n de'n cae tai li~lI goe, tai
li~lI b~c mQl. Tae gia tru'de he't dlla vaG cae saeh v~ thli tieh, nhii'ng tai
li~lI tham khao cua cae Gong tdnh nghien CUllda co tntde, cae t6ng ml;le
saeh baa, saeh dftn. Tae gia con dQe trllc tie'p tirng trang nhii'ng tai li~u
co kha Dang M c~p de'n Hoang Sa vaTrliClng Sa.
Cong lac khao chung, xU'19, danh gia tlI'li~u cling dli<;Jcd~c bi~t quaD
tam.
NgliClinghien CUllcon sU'dl;lng cac phliong phap lien ngiinh nhli nghien
CUlldin 19, khao c6 hQc, clan tQChQe va lu~t hQc. Cuoi eung la t6ng h<;Jp
lich sU'.
5. CAUTRUC CUA LUJ.N AN.
Lu~n an g6m 3 ph~n :
- Phiin md d~u g6m 6 m1}c.
- Philn ke't qua nghien cuu"g6m 3 chliong.
- Philo ke't Iu~n va d~ nghi.
Sau cung Iii danh m1}cGong trlnh cua lac gia, tai Mu tham khao (211 tib
li~u), eM thich, hlnh anh (61 tilm) va phI,! 1~leg6m cac nguyen van va
ban dich chii' Han, cae van ban Mnh chanh, danh ml,lc cac daD va nien
bi~u. (Xem ml,!e11}c).

~SUD6NGG6pCUALUJ.NA~
Lu~n an Ia Gongtrlnh t6ng hop. co he thong. co tlnh duc ke't mot each
mdi me nhii'ng Gongtdnh nghien CUll,nhii'ng tu' li~u da dliQcphat hi~n
tir trlidc de'n nay, vaa d~y du nhfft, ,vdi mOt so tli
lieu mdi va ,nhii'ng
..,.
Iuancu. Iuan chtYngxac dang gap phan dffu tranh baa v~ chu quyen cua
Vi~t Nam d Hoang Sa va Tru'ClngSa.
NglI'Clinghien CUll da n6 Ilfc, co nhung kham pha mdi v~ mat tlI' lieu
chlia co ai d€ cap tdi nhu' t~\ilieu cua chlnh ngliCliTrung QuOc. Thlch Dai
San trang J-I,\i Ngoai 1(9 Sli cia cho bie't Chua Nguy~n sai thuy~n khai'
thac cae san v~t tir cac tau bi d3:m d Van L9 TrliC1ngSa tltc Hoang Sa va
Trlidng Sa eua Vi~t Nam ho~c phat hi~n them do<;t11
van thO'2 rill dili
vie't v€ vi~e xac lZlp chu quy~n trang Khdm D;nh Do; Nam H{jj Diln SII
Le, cung tai Ii~u ve so d6 cac thuy~n bu6m. dong theo truy~n thong (j
Co Lao Re dl1'QCsU'dl;lI1gdi bi~n, lrang d6 eo Hoang Sa, Trliong Sa con
Iu'u gill trang daD gian l~i than Dong, xii Ly I-J.ai,J-Iuyi;n Daa Ly Son tdc
Cii Lao Re khi xlta, do ong Nglly~n HZlPve. )


4
Lu~n an cling da trlnh bay vi~c Vi~t Nam qmln h~t to' diu the' ky XVII
qu~n daD Hoang Sa va TntClng Sa thuQc v6 Quang Ngai khi la phIl, tfifn,
dnh trang thai ky chua bi cac nudc ngoai xam ph~m. Sail do thllQCquan
h~t cua dnh ThO'aThien n~i Ba Nang dO'ivdi Hoang Sa va Ba Rja Vung
Tau, r6i Phu KMnh ,Khanh H~a dO'ivdi TruClng Sa. Cling trong thai ky
chua co sl! xam ph~m cua nude ngoai, Vila, tri6u dlnh Vi~t Nam (thai
Minh M~ng) dii tuyen bO'khing djnh Hoang Sa, TruC/ng Sa thuQc cueing

vl!c hi€m ye'u cua Vi~t Nam. Lu~n an cling di sau, tdnh bay mQt each
M thO'ng,c~n ke nhii'ng ho~t dQng mang tinh nba nudc cua dQi Hoang Sa
(dja ban ra dbi, thai gian ho~t dQng, nhi~m Vl},t6 chUc va nQi dung ho~t
dQng khoang 17 trang), cling nhu dQi BAe Hai ho~t dQng dudi sl! kiem
qU3.nciia dQi Hoang Sa trang khu V\J'cphia Nam ciia Bi€n Bong tUGqu~n
daD Truong Sa. Lu~n an cling di Sail VaGcac ho~t dQng mang Hnh nM
nudc rat cao la thuy qUaDsuO'tthai Nha Nguy~n bitt dftu Dam 1816, trd
thanh 1~ hang Dam thCliMinh M~ng thu 17 (1836), vdi nhii'ng ho~t dQng
dm cQt m6c, bia ehU quy6n xay dl!ng chUa mie'u, trang cay t~i Hoang
Sa va TruClngSa.
TO'Dam 1909, Hoang Sa bAt dftu bi Trung Qu6c va sail do bl cac nudc
khae xam ph~m ehu quy~n, lu~n an tclnh bay cae chinh quy~n d Vi~t
Nam co nhi~m v\I qUail 1:9Hoang Sa va TnJ'ClngSa chua baa gib to' bo
ehu quy~n cua mlnhva luau luau cling cO',baa vi; cM quy6n cua Vi~t
Nam tren quh daD Hoang Sa va Truong Sa.
Tae gia con philn tich v~ gia trj phap 19 ciia sl! xac l~p chti quy~n eiia
Vi~t Nam t~i quill daD Hoang Sa cling nhu Truong Sa. Tae gia du'a ra
lu~n di€m, lu~n ell' va lu~n chung v~ sl! ehie'm hii'll thilt Stt. hail blnh va
thuc thi chu quy~n mot deh lien tile. t~i qUill daD Hoang Sa va Tntang
Sa. Tae gia philn bae l~i nhii'ng lu~n di€m sai lnii bi~n minh eho sl! Xal11
ph~m eua nude ngoai nhu eua Trung QuO'c v6 sl! phat hi~n sdm nhift,
kinh doanh sam nhat, qUail 'wt sdm nhal ho~e lu~n di€m va clui va dja
1:9ke' e~n eua de nude khac (j Bong Nam A. Tae gia cling gian lie'p hay
tf\J'Ctie'p phan bae l~i nhii'ng phan baG eua Trung QuO'c v6 lu li~u Vi0t
Nam hay v6 cae lu~n di€m cua chinh quy~n Vi~t Nam.


5
CHU<1NG 1
VI TRI DJA LY, DIEU KI~N

HOANG SA & TRUONG SA .

TV NHIEN

CUA QUAN

DAO

1.1 .TEN GQI VA VI TRI DIA L Y CUA QUAN DAO HoANG SA &
TRUaNG SA.
Trudc day, trang m(>t thai gian dai, nguoi ViC;Hva nguoi Phuong Tiiy d~u
tuC1ng (j giii'a Bi~n Dong chi c6 m(>t quan daD diii, Mu gQi m(>t ten
chung, rat nhat guano Nguoi Vic$t gQi la Biii Cat Yang hay C6n Yang
ho~c Hoang Sa, ho~c c6 khi gQi la D;.ti Tnt'ong Sa hay V...n Ly Truong
Sa.
Nguoi B6 Dao Nha, Hoa Lan gQi quan dolo la Parcel hay Pracel ( tie'ng
B6 Dao Nha, Parcel c6 nghTa la da ngam - am !leu); Nguoi Phap, Anh
gQi la Paracel VaGthe' ky XVII, XVIII tren cac ban d6 hang hai.
Me:>tdi~u he't suc d~c bi~t la c6 sl)' Dhat quan he't suc 1'6 rang giii'a daub
xUng quan daD ten Vi~t va ten Phuong Tiiy, khi Giam M~c Taberd ghi
rat 1'6 rang C5ban d6 An Nam D...iQu6c HQa D6 vdi hang chfi':"Paracel
sell Cat Vang" . (Paracel can gQi la Oil Yang)
Quan daD Hoang Sa & Truong Sa n1im trang Bi~n Dong ma nhi~u tMp
nien qua, dii c6 nhi~u nM khoa hQc khdng dinh sl)' hinh thanh n~n van
bOa hang hai c6 nhii'ng s~c thai hoan toan khac vdi van boa I~c dia
Trung Hoa.
1.2 QUAN DAD HOANG SA
Quan daD Hoang Sa n1im trong mQt ph...m vi rQng khoang IS.000km2 ,
gift'a kinh tuye'n III dQ D Mn 113 de:>Dong, khoang 95 h:ii ly (1 hai Iy =
1,853 km), tit' 17°05' xu5ng IS°,4S'd(> VI B~c, khoang QOhai Iy; Kung

quanh Ja vung bi~n c6 dQ situ hon 1O00m, song giua cac daD c6 dQ silu
tllltong dltdi 100m.
Qnan (Ho Hoang Sa Dam ngang bo biln cac dnh Quang Tri, Thit'a Thien,
Quang Nam va mQt phan Quang Ngiii.
V~ khmlng cach vdi etat li~n, quan daD Hoang Sa Ham gan etat li€n Vic$t
Nam hon ca.
Trang khoang 30 daD, da, biii, c6n, hon hi~n c6 23 dii duQc d~t ten, g6m
15 daD, 3 biii, 3 da, 1 c6n, 1 hon. Cac dao tren khong cao, cao nhat la
Dao Hon Da (50 feet), daD thap nhil't la Dao Tri Ton (10 feet)
(1 foot =30,48 cm). Olc daD chinh g6m 2 nh6m:
- NMm LltOi Li€m (Crescent group) (j Tily Nam.
- Nh6m An VTnh (Amphitrite Group) d Dong Bilc.


6
Tac gia trtnh bay chi tie't m6i, daD chlnh v~ phltOng di9n vj trl, dja Iy tlf
nhicn de'n dia Iy nhiin van c6 quail h~ de'n chu ql1y~n cua Vi~t Nam.
1.3 QUAN DAo TRUNguoi Phap gQi Ii Archipel.des lies Spratly, nguoi Anh, My gQi Iii
Spratley Islands hay Spratlies. Trung Qu6c gQi la Nansha (NaIll Sa) hay
Nan Wei qu~n daD, Philippines gQi la Kalayaan. Nh~t gQi Iii Shinnan
Guto.
Quh daD Truong Sa each qu~n daD Hoang Sa hi~n nay tlnh de'n d.lo gfin
nhilt VflOkhoang 350 hai Iy, daD xa nhilt 500 hai Iy, cach yang Tau 305
hai 1:9,Cam Ranh 250 hii 1:9,dao Phu Qu5c 240 hai ly, each Blnh Thu~n
(Phan Thie't) 270 hii ly.
Quan dao trai dai tiJ vi dQ 6° 2 vi B t(li 11° 28 vi B, (1.4) tli' kinh dQ 112°
B de'n 115OBtrang vung bi€n chie'm khoang 160.000km2 - 180.000km2.
Bi€n tHYrQng nhltng di~n rich cac daD, da, bili n6i Ien khoi m~t nudc };,i
rilt it, chi t6ng cQng khoang 11 kJn2.

V~ so' h.t<;1ng
daD thee th6ng ke Dam 1988 baa g6m 137 daD, d.i, bai
khong k€ 5 bili ng~m thuQc th~m h,lc dja Vi~t Nam (g6m bili Phuc T~n,
Huy~n Triin, Que' Bl1ong, Phuc Nguyen, Tu Chlnh).
Tac gia' cling trtnh bay chi tie't 7 cl,lm daD dlfa vao hai d6 cua Ini Quiin
Nhiin Dan Viet Nam, tal ban I~n thu hal, Dam 1984.
1.4 DIEU IU.(tN T{j NHIEN, THAo M(>C CUA QUAN DAo

HoANG SA vA TRU
-

Bi~u kic;n ttf nhien tuy thl1~nl<;1isong khong phai la ye'u to' quye't djnh
clio slf xac l~p chii quy€n cua Vi~t Nam. Tuy v~y ding c6 nhiIng b~ng
chung khoa hQc minh chung nhung di~u ki~n thu~n l<;1iva nhung chung
rich clio 51fxac l~p chu quy~n cua Vi~t Nam tren qu~n daD Hoang Sa
Gang nhu Tntang Sa.
1.5 TAM QUAN TRONG VE CHIEN u1<,1C QUAN s{j vA TAl
NGUYEN CUA HOANG SA vA TRUPH~M CHU QUYEN VIj};TNAM CUA CA C Nuac NGoAI.
Khong co Il1Qtvung bien naG tren The' Gidi vdj dj~n rich tuong duong
3/4 Bja Trung Hai ma l~j co t~m muc quail tn,Jl1gv~ phuong di~n glaD
thong va chie'n lU<;1C
quail slf nhu Bi€n Bong.
Tai nguyen thien nhien, nha slf phat tri€n khOii hQc ky thu~t, nhi~u tal
nguycn guy gia, nhilt Ia dfiu khi, dfln ditn c1l(QCkhai thac tiJ long bi€n,
nhilt Iii.khi tal nguyen tren dilt li~n ngay Gang bj khai thac c~n ki~t, lanh
hili dIng ngay dng co them gia td.

7
CHUaNG 2
st.! xAc LAp cln) QUYEN VIl~T NAM T~I QlI,\N DAa
HoANG SA vA TRtJ'(1NG SA
S~i x:ic I;}pchii quy~n Vi~1 Nam 1;.1iquAn d;io Hoang Sa va Tniong Sa
dU\fc minh ch([ng bang nhfing Ill'li(:u lich Sl( khong nhO'ngClia Vi(:1Nam,
ma l'('melb chinh nglioi Trung Hoa cling nhti clla Phll'tfngTiiy, dong Ihtfi
bang qua Irlnh chie'm hull lh~l s~i, boa blnh va 111l,ie
lhi lien 1~leelia cae
nha mide Vi91 Naill qua de lhl'ji k)1 Ijch StYIli d~u lhe' k)1XVII sang the
k)1XIX.
2.1 cAC NGUON TU ujJ:u MINH CHUNG S(j XAC L~P ClUj
QUYEN VIET NAN! T~I QU)\N DAO HOANG SA & TRtJ'(1NG
SA.
2.1.1. Nhung hi li~u CUllVi~t Nam minh chung chti quy~n Vi~t Nam
h,i qufin duo Hoang Sa va Truong Sa.
Cae IIi lit;u ch(ing minh chii quy0n cll:\ Vit;I Nam off xual hi~n lien 11.IC
qua cae doi: Ilt dfiu thai Chua Nguy~n (llie dfiu lhe' ky XVII), sang lhai
Tay Still roi Idi Iri~u Nguy~n (10'vua Gia Long), Vi~1 Nam C0 khoang
gall 30 Iti li~u de lo~i, off khing ojnh cluj quy~n cua Vie;I Nam het sue
ro rang.
Trong lhdi ky t-)~lIVI\;I, Iii tht11ky Nam B:lc phiin Iranh va Ih(fl I;; YStill,
ngu6n It( lic;u ve Hoilng Sa hall nhli chi con l';IiIll'li~u ella chinh quyen
h9 Trinh 0 B5c Ha, chu yell la Thien Nam Tu Chi LO 06 Th;.i, Ham
1686, lrong Hong D([e Ban Do hay Tmln T{lp All Nom &} IrOlig saeh
Thien H~I&in ll,j I'd Phil Bien t~/pL{/C,/1(11/1
/776 CLIOU Qu_"Doll.
Tmng Thien Nam Tl'r Chi Ll) 86 Tht( hay To;in T~p An Nam L:\ nam
16X6,c6 b;in 06 lit liti li~lI xlia nhal, ghi n') hang nam h9 Nguy~n dlra IR
chien Ihuy~n den khai Ihae d Bai C:il Vang. Con IAi lii;u lrong PhI: Bien

T"Ip Ll,1cciia Le Qui Don, ni'im 1776 Iii lid lic;u co, mo I,i ky cilng nh11
v~ Hoilng Sa, quy6n 2 CIS2 (10:.lnvan (J~c~P t1e'nvii;c Chua Nguyen x;'i.G
I~p chii ljuy6n cua D:.1iVi~l (,.IiHoang Sa btng hm.lldOng coa dOi Hoang
Sa va t10i Rife H:ii. Khi quan Tiiy Son n()i d~y, dan xii An Vinh van tier
ll.lc ho:.I1dOng t) ngoai khdi xii clHImlnh vdi Itf odn Iren clla 6ng Ha Lieu
vii chi [hi ngay 14 lhang 2 Ham Thai f)(re lhli 9 (1786) elia Thai Ph6
T6ng Ly QlInn Binh Dan Cht( VI} Tht(Qng nidng C6ng de gdi cho cai
ch)i Hoang Sa.


x
Sang Ihtli ky TriCu Nguyen III nam 1802 t1en nam !909, (.'(\1'[11nhicu

lili

lit;u chinh Sll l11inhcluIng Chll l.juycn clla Vit;I Nam Iren l.juiin tUO Holing
Sa v;1 Tnlt1ng Sa:

- Tnf(Jc hel la Dl( Dia Chi lrung I1() Lieh TriCu Hien ChillIng LlH,liChi
nh Phan Huy Cho (1821) va saeh Hoang Vi91 I:)ia DI(Chi (1833) NOi
dung vc Hoang Sa nh

hai eu6n sikh Iren e6 nhicu di6m 11(1ng I~( nlnl

Irang PllLt Bien T(lfJL~/cet'la Le Qui Don eu6i Ihe ky XVIII.
D(li Nwn 7111!('L~lc I'h£1/1Ti~n Bien. Ifl(rtn i(} (so;~n Ham 1821, kh;{c in
Ham 1844, liep 1~lc khJng oinh vii;e x;\c l;Jp ehL! quycn Ctla 1:\li Vi<;1
ding b5ng ho<;lldt)ng eLla dOi Hoang Sa va (ll)i Bae Hili.
- f)~li Nam Th~(e L~le Chinh Bien 0<; nhal k)' (khae in nam 1848); (1(: nh,
k)1 (khifc in xong nam 1864); 0<; lam ky (khae in xoilg Barn 1871)) c() cii

Ihay II do;}n viel vc yuan (Ho Hoang Sa va Tn(t1ng Sa vdi nhicu nOi
dung mdt, phong rho. rill e~1 Ihe' vc s~( tier II.'c xae It}p clllJ yuycn eLla
Vi<;l Nam l<,Iiyuan tHo Hoilng Sa va Tn(()ng Sa.
- Trong Khiil11 Binh f);!i Nal11 H(>i f)iGn SI,( L9 (1851) e6 do;,ln v,in de
c~p den vi<;:edl,fng mieu d Hoang Sa lrong l.juyGn 207 va do;!n van Irong
be) sacCI Khitl11 I:)jnh I:\ti Nal11 H()i I:)£n SI,f L(: guyc'n 221 cher "Bt)
Ctlng ItiU rclng: HIilJIl,.'{Sa Ihu(1c khu "{(e ngotli /Ji2'11nli leI hi2/1l yeou.
Hlllig Ill/Ill Clill pillti di Ilu/111LIt)klllip dll1lhll~1c dLfi/ng he: L(li IIOr1Ii/l11l1a}
1ft! \'2 ,\'au, 111/]ikhi d(~/Jh(111U1nrIll/Jig gi(~ng, ehie'u ,heu h~ t/:" /l1l1!illl/".
- Tai li(:u ral qui gi;i Iii clui/( hcln Irilu Ngu.)"(~n(lhe" k.,. XiX), 11c16 ngl(oi la
11mlhi!'y nhung h;ln laB. phllc lit'u clla cae dlnh Ih11nde b\) nhl( b0 Cong,
va de cd quan kh;ic hay Hilling tit} cua n\c nhil vua vC vi9l' x,it: I~p chu
ljuy0n ClJa Vi91 Nam tren ljUiin t1iio Hoang Sa dL(di Iri6u Nguyen

vi<;cyang Iham, do d;.le, VC ho'J

df>

nlll!

Hoang Sa, dm eQI m6e... Nam Thii;u

Trj Ihtf 5 (1845) e6 ehI dlnh hoiin ky yang Ih;lmo Sau d6 ".Ii liep t~IC.
- Vil;1 Sl'( CllrIng Gi;im Kh;\o LI(lJC quy0n IV ctin Nguyen Th(Hlg (1877)
cho hie! (r but;i qu{)cSl1 Ihl(ong ken nhl(ng dinh lrang hai h9 An I-Hi va
An Vinh.
- Trung b(> s,kh D(l i Nail/ NI1£7'1Th(1ng Chi (18X2 SO;,In ~ong, II) I() SO,!n
1,.li!;'in 2 vil kh~e in) x;\c dinh Hoang Sa lhlJ()e \'C linh Ql1;lng Ngiii va
tier \l.le kh~ng djnh ho.p cI(JIlg t1()j Hoang Sa va d0i Bife H;1i do cI(>i
Hotlng Sa kicm yu,ln.

.
- Trong LJuy0n 111QuCJe T.-icu Chinh Bien To;\1 Yell clla Qut!e Slr Qu,in.
Iri~u Nguyen, clai vua l'vlinh M;.lng. ClJ 3 do.Jn v.ln lien \.juan dc'n vi9C xac
I~p ehli qllycn nb Vi~l Nall1 (~Ho;"\ng Sa .


9
Ngo~i ra e:ic b.-in06 c6 ciia Vi~1Nall1 Il( Ihe ky XVHden Ihe k)'
XIX a~u ve IHi C:il Yang hay Hoang Sa va V1).OLy Tntl1ng Sa Lrong
nftfog v~(ceua Vi~LNam.
2.L2 Nhung hi Ii~u ci'ia Trung Qu6c va 1)lniling Tfiy minh chung
cllli ql1y~n Vil;t Nam t1~iqmin dilo Hoang Sa va Tnlc'1ng Sa.
+ Nhung hi 1i1;11Cltn Trung Q116c minh chung clul ql1y~n clla Vil;t
Num b.li (Iudn dlio Hoang 5u va Tnlung 511:
Tnick lien Ii'! Hiii Ngo:~i K)' Sl,f clh Thich I:):~iS:in (nglioi 1'rung
QucJe) n:lm 1696.Trong quycn 3 ella Hili Ngo{Ji Kf 5(1dii nai den
V~n Ly Tniong Sa Itic Hoang Sa va cti\ khRng djnh Chua Nguyen d1\

.

sat Ihuycn ra khai thae de

.

still V~LLU de

Lilu d~II1Lrcn qu:1n c1ao V9n

Ly Tntong Sa.
Cac h:lo <16c6 Trung qutle do chinh ngliOi 1'rung quae ye III flam

1909 In1 v~ Inide dell lIlioh chtillg 1'1\y Sa va Nall1 Sa ehlia Ihu(>e ve
Trung qU()c.
KhllO SliI tii'l d

de

bIt n ai) c6 clla 1'rung qutie Ilt na 1111909 Id1 vE

Irude, nglioi la rhilY 151 d de ban d6 Cl1 nlick 1'rung quSe do nglti'1i
Trun)! qu(')c VC kh(mg co b:ln .d() nllO co I!hi cae quan dllo 1'iiy Sa, Nall1
Sa. Tal c.-Icac b:ln d6 c<3ii'y deu Xlic:dinh d;lc1 HIli Naill Iii eltc Nal1l eiia

bien ciui nhia Nam cua Trunc Qu6e.
Sau khi 1'rung Quae dung vii I~ic chic'lIl d6ng Hoang Sa Lhang I Ham
1974, nhieu c1oan khan e6 Trung Qu6e den de dao LhllQequ:1n d:lo nay
va gqi Hi."phar hi~n" nhalll nhieu eti VZiInhlt lien el~,c16sli, dl~ CIach~m
In~ Iren dc Mn dao nay, song dell khong co gia Irj gl elf minh xac chu
qllyen Trung QuC)C, Irai I:.li h9 I'll phlll hit;n d "'m~t Bifc ngoi mien
~H()il1lgSa T(/" c~d:lo Vinh Hung, {lie aao Phu Lilll (lIe Boisce), l~i III
bhng chling hi6n nhien vel Ilch nh vi9C Xli<:l~p ehu quyt3n cua Vi91
Naill.
.

+ Tll 1i1;1IPhucing Tfiy x11c nh~ n \'~ chli CJlly~nciia Vi~t Nam trcp
CJui\ndiio Hoang Sa va Tniong Sa.. .
. Nh~r Ky Lren lau AmphiLrite (nibil 1701) xac nh~JnPameels Iii.m(\1

.

quaIl CIao Lhl1(k v~ milk An Naill.

"Le Mcmoirc sur la Cochinchinc" ciia Jean Baptistc Chaigncau
(1769 - 1825) viC"1VllO nhi1'ng nam cu6"i c'h'riGia Long (hOl\l1I:'11 n,ll11
1820) ail khftng djnh nam 1816 ma Gia Long (1iixac l~p chli quy2n
Vi9( Nallliren

4ulln L1iioParaccls.


10
..

"Univers,
hisloire el description de lolls les peupks, de leurs
religions, mtltlrs CI (;OUllImCS"dIU gi'll1l nwc Taberd xufll bi\n nam
1833cho rhng ho:ing de Gia Long chinh Ihl1<:khdng dinh cluj 4uy6n
trcn qUail d,\o Hoang Sa nal11 1810.
An Nam f.:),~iQu6c Hqa 1:)6 clh giam 11ll,IC
Tabcrd xuill b,in Ham
1838 kh~ng dinh Cat Yang (Hoang Sa) la Paraccls va n~m tmng
"ung biin clia Vit;t Nam.
The Journal of the Asiatic Society of Bengal. Vol VI dii dang hai Clia
gialll ml,ICTabcrd x,ic nMn vua Gia Long chfnh thlfc giu ch1.'1quycn
qu~n dao Paracels) .
"The Journal (~t'tlit! Geol{rtlphJe'lIl Socit!ty (!{ [.(lnJun" (nam 1849)
GulzLafr ghi nh~n <:hfnhquy~n An Nam I~p ra nhung In(ng Ihuy~n
va mOt Ir<}iquail nhli de' Ihu Ihue d Paraccls.
2.2 sIj KHANG DINH CHi! QUYEN vA NHiJNG HO~T DONG X,\C
L/~P CHU QUYE~ CUA CAC NUt\. Nude a VI'::T NAl\'1
2.2.1 tit! KHANG DINH CHU QUYEN HoANG SA, TRtfONG SA

CUA VUACHUA, TRIEU DINH VI~:T NAM.
Vua Minh, M<}ngva 3<) Cong ail nhit3u l.in khftng dinh Hoang Sa va

.
.

.

Tn/(fng Sa Iii Ihu(>e Vi91 Nam

.

2.2.2 VIEC QUAN LY HANH CII/\NH CiJA C/\C CHINH QUYEN
VIeT NAM T~I QUAN DAo HOANG SA vA TRlJ(1NG s,~.
Trong SUt')lIhi'1i<:htiaNguy~n, ql1~n d,lo Hoang Sa va TnWng Sa lit I1H)1,
luon (hfl;fCqUtln Iy hiinh chanh bt~i Oll,lng Nghla hay Ngiii ltic.:Iii phi't,
khi la Iran hay Iinh lily Ihl:o thai ky lich su.
2.2.3 S~J THANH I).P VA HO~'I' I)<)NG CUA n(H HoANG SA 'I'll
THE KY XVIl DEN THE KY XIX.
2.2.3.1 Dia ban ru QUict"1adi)i Hoang Sa IiI d "ling ci'fu biifn 811Iq
va Co Lao Re.
Hoan canh (tia Iy II/ nhien, llt vi Irf, t1ia Ihe cling nhl( nhan van cua vung

ctia bi6n Sa Ky- ClI Lao Re khien d,ln n,(l1d6 gil1il1ibi0n. lhli!1ng t1i11m
nhung hiii s,ln quI nhu hiii s,ll11ngay (1Vlll1gkc' (;,}nCu Lao Re, khien
"Cu Lao Rc - cua bien Sa Ky" Iii di nC>ira l1ai cib d0i Hoang Sa.
2.2.3.2. Thifi gian ho~lt c1(ing dIU c1i)iHoillll! Sa.

Vi~(; Ihanh I~p (!()i Hoang Sa phiii c6 In(lk ho,)c I!"lHlglhi'li Chou
Nj!uven Phoc Tiin (I64X-lo87),

Ilk IiI lnrdc "h()~(' Imng thl)i ru lWi"
cu6-n sach nth'lI NwlI Tt? Chi L(J tJli nl/( (na 11116X(1). va dC1iHoi\ ng Sa
khi lrl)VG (ttl! 1i~1l \'.~I()th,in}! 1,lm am "eh \;10 eira Eo l1i!.YTl( Hien rt'\i


II
ni)p s;in vallai chinh dinh l~Phu Xuiin. Nhulhe, ehllng ta 1:6n1 Sl~(1Ekcl
luan d6i Hoang Sa fa di'1isdm nhal Ilt lhl)i ehua Nguyen Pink Lan
(1635-1648), hay eh~c eh5n tlt Ihl)i chua Nguyfn Phuc Tan (16481687).

,

Tll th;ing ba am licit l1iIII Cu Lan Rc den 11(1i
h51 dh ho~t dl)ng l' Hoang
Sa la 3,4 ngay dem, den thang 8 dl)i Hoang Sa trl~ve Mil lien. Do (Mu
ki~n kh! h~u lue bay gh'1kh6ng clIo ph~p dl)i Hoang Sa tru d flam ma
ph;1i lheo ll1ua, kco diii III (lfiu lhe' ky XVII den the ky XIX.
2.2.3.3. Nhi~m V~1cua dt}i Hoang Sa.
Tim htQIl1de san v~t III cae tau dam, de hai san qui liYvlIng bi~n phia
Bac quan dao Hoang Sa, kielll qu.in, tn')ng eoi dt)i Bil:cIHi l~phia Nam,
tham vang, trlnh baa v~ eae bQn thtSphi ngoai biEn.
2.2.3.4 Tfi chuc vit nQi dung I1m.ltdl)ng clia dQi Hoang Sa
BQi Hoang Sa la mQt t6 ehae diin binh vua mang tinh diin Sl,tvtta mang
tinh quan sL!; vua mang tinh tu'uhiin vua mang tinh nhil nude, vtta co
clul'c Bang kinh Ie, vua co chuc n;1ngqu:in 19 thoi ay l) Bi6n 86ng.
B(Ji Hoang Sa da tl1llIltt;11Utntdc he'l nhli'ng lull V~I llui h~a Hoang Sa
uhu' h;ii sam, 6c hoa, fie lai VOl.Quao In;>ngnIJar Iii cae hang boa 0'(de
lau d~m, phfin nhicll la vang b~.Ie,tien I~, sung 6ng.
Vit;e di bi~n xa (vi6n dttdng) khie'n de Ihanh "ien dQi Hoang Sa rat giGi
cti bi~n, sau clltt;1C

eli' cti hltang d5n hiti I('lnhelm thtiy quail tri~u Nguy~n.
2.2.4 D(n BAC HAl HO~ T DONG DUOI sfj KIEM QUAN CUA
D(>I HOANG SA TRONG KHU VVC PHIA NAM CUA BII1N DONG

TUC QUAN DAO TRVONG SA VA VUNG PH1) C~N.
Cae chua Nguyen van d6 <1QiHoang Sa kicl1llluiirttl~u c6 I11Qldftum6i,
.'

M eo the' de dang nifm 11nhhlnh a BiEn Dong. DQi Bil:e H1iikhong djnh
Intac bao nhieu su5t. Ho~c .chQn ngltoi thon Tet Chinh (0 gftn bo biEn)
thuQc phii Blnh-Thll~n, ho~c chQn ngltoi lang Canh-Dttdng lay nhli'ng
ngttoi nnh nglly~n b6 sung vao ctQiHac- Hiti. Ai nnh nguy~n di thl cap
giKy sai di va chi Ihi sai ph.!i dQi ay di lam cong taco

2.2.5 cAC HO~T DONG CUA THUY QU;\.NTRlfiu DlNH VIET
NAM(j OUANDAOHOANGSAvA TRLf<'1NG
SA
.
2.2.5.1 Cae holJt d.?~~,~~..~l.le.!~~r_tE!!1h,
ve hlin di\ vt! Hoang Sa va
'I qri' ,-,
; r: i. ;
Tntong Su J. 1. i.;,. ",.
,1..."
r

bat d:lU W-9'\llhl.,¥l'f?/ ;tr.~11,ixelva 00 d:~c Ihuy trlnh ...di: vc
b;in l1ti. Vi9c do <1:.14Il\t~;t'tl1tt;h\"i'F~;~_.
~-"'

fi
:
t

ThuYllllan


12
Cong chi Oi.lOOnlYqUail ph6i h<;1pvdi gi,\m thanh, vdi ala phltelng Quang
Ngai.
2.2.5.2 Cae ho1.lt d{)ng dm cQt m6c, bin cM quyt!n d~ xac I~p chu
quy~n cua Vi~t Naill tren qu!in dao Hoang Sa va Tniang Sa tit dau

nit ky XIX.
De'n nam Minh M,~ng lhll' 14 (1833), vua Minh M~ng dft chi lhj cho BQ
Cohg day m<).nhvi~c dl;fngbia chu quy~n, dm cQt m6c a Hoang Sa .
M6i flam cQt m6c d~u kh!{c r6 nien hi~u, flam, chuc VJ;I,h9 ten vien chi
huy "1l;fchJ'Qnglhuy qUail d~c nhii;m ", au<;1C
phJ;lngm~nh ra Hoang Sa va
ghi diu d6 nhd. Cong lac tren thanh 1~ tu nam 1836.
2.2.5.3 Xfiy dlfng chila mie'll va tr6ng city t~i qudn d:1o Hoang Sa va
Truong Sa.
Vua Minh Mi.lng rift quan Himden vi~c dl;fngchua mieu va tr6ng cay ti.li
quitn diu Hoang Sa va TruOng Sa. Tr6ng cay cot lam da'u d/; nh~n ra
dao ma tranh thuy€n bj lai n<).ndam vao dao.
.
CHUaNG 3
TIEP TUC CUNG cO, KI-rA.NGDJNH vA nAo vt CHD QUYEN
CUA yrE;T NAM TREN QUAN DAO HoANG SA vA TRUONG SA
TU KID nJ CAC Nu0CNGoAI XAM PI~M

3.1. TIEP TUC CLINGco, KHANGDJNHvA nAo vt cnD
QUYEN CUA VItT NAM T~I HoANG SA VA TRUONG SA TV
NAM 1909lrifN NAY. .
3.1.1 Thai ky tit flam 1909 de'n i945.
Chinh quy~n thuQc dla Phap dft co nhii'ng hanh dQng CI~th6 cling co,
khing djnh va baa v~ chi] quy~n cua Vii;t Nam ti.liquiin dao Hoang Sa
va Truong Sa.
. Dang tiec Iii v~ pilla Phap, theo hi~p udc 1884. Ie ra phai co nhi~ll1 VJ;l
leu tie'ng phan d6i Ilgay nhung hanh dOng cua Trung Qu6c, song li.li im
l~ng ffiQllhCligian.
Sau khi nguoi Trung Qu6c sap nh~p quan dao Paracels vao tinh Quang
Dong thl chinh quy~n thuQc dja Phap mdi bAl dliu quail tam den Hoang
Sa.
Miii den l1am 1925, nguCiiPhap mdi bAl dau nghien CUltSalt qua trlnh
xac l~p chu quyen clia "VUelngquoc Vit;t Nam". NgttCliPhap cho ding
Hoang Sa van dil thuQc cluj quyen Vi~l Nam. kh6ng dn 1l1{?thanh d{?ng
chie'-mhuu chu quy6n lren qu1n daD Hoang Sa nlta, nen Vit;n Hiii Dtfelng
HQCVa Ngh~ Ca Nha Trang oil th~tc hi<)nCllQCkhiia s,lt dftu lien nam
.


13
1925 bl'i la u kh,IOs,il ken Il((li Chaluticr De Lancssan do M,A. KrClllpl.
Tluing 7 na m 1927 kh,lo sLit 11Tn(ong Sa (Spralley),
Chinh du lu~n In\o chi thai do khie'n chinh quy~n thuQe dia Phap khong
Ih~ lam nglf, NgilY 29 Ihang 4 nam 1932, chinh phii PhilP gl'i khang ugh,
nell ro cac bhng chung v~ slf chie'm hUll cUa Vit;I Nam, Sau do, 15ndatI
lien PhilP de nghj dua Vl;!Iranh ehftp ra de loa an quo'c Ie' va Trung
Qul'le dff phLlnd(,)il1Cugh, nay,

Ngay 13 Ihang 4 nam 1933. m()llwm d(ii nha Ihu(H:q1c h!e Il«.fngluii
quan Phap l1e'n chie'm huu Iheo phu(fng Ihlk Plu(lfng Tity quh dati
Truong Sa.
TU' d6 chinh quycn PIlar t'O nhicu hlll1h d(ing Ichli quyen ciia "vl((fng qui'le An Nam" Il.liqu~n dilo Hoang Sa va Truong
Sa, Ngav 21/12/1933. Phap quvel djnh sLipnh~p Truong Sa vao linh Bit
Ria,
Ngay 29 th,ing 2 nam Bilo E)~i !Ju113 (30 Mars 1938). Hoang de' Bao
E)'.1icua nhil Nguyen da ky dl,lsfl 10 co n(ii dung: Hoang Sa do tjnh Thua
Thien quan h;.11.
Nilm 1938 xiiy I11Qtbia chu qu)'cn dU1.1C
dlfng Iren l1iiOPaille (Hoang Sa)
voi dong chIT:
Repubiiqut: Fran<;:aise - Royaume 0' An Nam -

A1'chipelsdes Paracc1s- 1816- IIe de Pattie 1938

~

Cling nam nily, m01 hai dang, mOl InpH khi llfQng (OMM dang ky 56
48860)dUIJCd~ll~ clLioHoang Sa (Pattie), Sl-)48859 l~daD Phil Lam (lIe
Boisee), 1111)II1".l111
v6 luye'n TSF Iren dao Hoang Sa (Paille). Cung lllQI
bia chii qlly~n. mQI hai dang. mQllr;Jm khi tlfQng va mQllr..IJUvo luye'n
cling dUlJCdi;.t In~ndaD Ba mnh (ltu - Aba), Thang..,6Ham1938, 11191
d~n
vi b;lo an linh Vi~1 Naill Idi Hoang Sa .
Ngay 5 thLing5 nam 1939, Toan QlIy~n E)6ng Dl(11ngJules Brcvi~ dn:ra
nghi (1inhSl-)32&2,sii'a dl~i nghi dinh In(dc va IMnh I~p hai sd dia ly Iren
qu~n dao Hoang Sa

3.1.2 Thili ky tit Ham 1945 de-n num 1954.
L<;Iidl.tng hie quan dQi vi~n chinh Ph,lp \'~ Chinh phil ViC;1Nam Dan Chli
CQng Hoa do Cluj tich H6 Chi Minh lanh d..Iodang b~n ct6i ph() vdi cuQc
chien Iranh lOan dic;n sap XLlyra, Ih1 ngay 26 tIlLing 10 na1111946,h~m
l1Qidijc bi<;l clla Trung Hoa Dan Quac g61114 chien h..1111
dcn chicl11In\i
phep Hoang Sa va Tn(tfng Sa,
Chinh phil Phap chinh th((c ph,lo d6i Sl,fchi€m dong bill h1.1ppIlar tn~n
ciia Trung Qu6c va ngay 17 lh,ing 10 nain 1947 IhtH1g baa b'.1111


14
Tonkinois

cua Plu\p L1l((.IC
plu\i dc'n Hu~lIlg Sa V~Igi'fi m(>[ ph:ln i1(>jliah

tmng LId c6 c:l quail linh "Qu6c gia Vi';! Naill" ofu Ch)l1g IIH)t l!6r\ i'i (UO
Paille ( Hoang Sa ). Chinh phu Trung Qut>c h}i tiep tL.lcILl"cht,i vi~c nhii
Irqng tai quSc Ie gill qll)'el.
Vao thang 4 nam Ii}SO, lJufw Hnh Trung

Hoa Dan QLH)"Cnit hel kh()i

4u.1n duo Hoang Sa, Iniik 06 eta rut khl)i TrI(ling Sa. Ngay 14 lIuing 10
niirn 1950, chinh phil Ph.ip chlnh thtk chuy0n giao cho chinh phil rHo
"
" 1' 11"
.
"

,
O. .p (jllyen qllan !y cae qllan (ao
.oang. S a.
Ngay 7 ttHing i) n:im 1951, Thi.'1tL(dog kicm ngm.li tnii1ng Tran V:ln Hi:tll
cila chinh phil IHo O.}i long tr!)og wycn hCIrang hai (juan dilo Hoang Sa
va TrL!t'JngSa Iii tanh th{;eihl Vi~t Naill, khong e6 y kien nao ph:ln d()i.
3,1.3 Thoi kl Vi~t Nam chin eilt (1954 - 1975), pluln Idul0g cUe
m{(k ngoa i xii In plli.UIl cllli qll)'t"in Vi~t Nnm h.d qllfi n dll 0 Hu:mg Sa
va Tn{ong Su.
Thco Hi~p dioh Gcncvc, '!uan (Ho Hoang Sa va Truong Sa d ili2n Di\ng
i~ (1L(diVI tuyfn 17 sc d~t dudi s~( -yuiin Iv hiinh ch.lnh eiia phia chinn
quy0n i) mi6n NVI luyen 17.
Thang 4 nam 1956, khi qwln vit;n ehinh Ph,ip rut kh(ii Mi0n Nam Vi~!
Nal11. Philippines fleu v.fn (h~chu quy0n.
Trong thai gian lren eho den n,im 1956, quiin d(Jj Qu()e Gia Yi<;t Naill
saLi gc.Ji IiI Vitil N,1Il1 C()ng Hoil (1ft chifm dong cae dao phia Titl' clia
!.judn dan Hoang Sa. Ng~IY I thang 6 nam

1956, Ngo<;li Tn(i~ng Chinh

.

Quy6n
Vi(:l
Nam C(>ngBoa
Vli Van
MaLI
ra luycn
b() t;\i

khilng
dinh
'
"'
'
'
"
""'
'
.
.
"
/"
1
1
\
1
1
H
S
1
\
C 1U quycn clia
Ic.~l "am (01 Vdl WI quan l ao
oang.
a va
ntdng Sa.
~

Vai ng;lYheHnsaLt,Ph,ip cling nhile h.lieho Philippinesbiel nhlfng quyGn

h,p ma Ph,lp dil c6 d{)i vdi hai yuan d:lo Irel1 tiX nam 1933. Ngay 22
thang 8 nam !956, 1~lch:li quan Vi0l Nam C(mg Hoa (I() b(J ten cae d:lo
chinh cLia quoin d,lo Tn(ong Sa va dl,fng bia, ken co.

Nga)' 13 thang 7 Ham 1061, de I~nh so (74-

NY ella T6ng [helng ViGI
Nam C\)ng Boa d,Jl quao (Ho Hoang Sa Ihui)C !lnh Quang Nam va lhinh

14r H.dquan dao nilY me}l xa IiI)' ten EI xii B!nh Hiii trl}'t:thLH)Cqu~n !foil
Yang,

Ngay 6 th.ing 0 nam (YD, Hi) Tn(c'1ngHi) N()i V~Idw chinh quy0n Vi9l
Naill C\)ug H\)a ihi stra l18i viGl"qtdn]9 hanh chinh n'ta Tn(i'jng Sa vao
xi! I'lntdc I-hii, qu,jn 1:);1\ !:)(). IInh l'ht(dc Tuy mii lrll\k d{iy viin nam


15
1956, llH'ii chinh quj'en Ngi) mllh Di~m dil c6 sic I~nh g()i qlli1n da()
Sprat!y la quitn diin Hoang Sa.
Ngay !9 th,ing I n;11l11974. Trung QlH')Ccu'tlng chiem qu,lll (!;tn Huilng
Sa.
J
Ngay 20 lh;ing I n5m 1974, quail sal viel1 clia Vi4t Naill COng Hoa bcn
c:~nh Lien Ht,lp Qu{)c yell ciiu HOi D6ng Biio An XCI11xCl Vil;C Trllng
Qu6c tilIng vu ILfcMinh chiem Hoang Sa.
Trong dip nay. Chinh plui Cich

flk.lng Lam Thai C(mg Hoa Mien Nam

Vi4t Nam c6ng bi) I~p tnCi'lngcua I1Ilnhcho

rhng:

"vall

liP dill 4i1yEn I'll

t(Jim \'~n h7nh tluj' lei \'11'/1112tltieng lien" d//i 1'{liJ//{ji £lail t£12/Jien gidi WI/It t/uj'. ('{Ie I1Iflfc fling git?ng tlll(llllg C{Is{( (r(lllll chdfl do
licit .H( dt/ I{Ii. oj khi nil plllfC I{I[J.nill If/(I/c nghien Uf£(. Trade .1'((phdc
t{l[JClill Vlrn £12. nil." 1Il({1t'ui lie II quull cc1n .rem xcI l'lrn 11~l!Iiy thell linll
tl1l111hinh ddng. tlill Ir(Jng 1£711
n!twi. Illlu IIghi \'(i hing gi21/!; t/;'t, \"(/gidi
Ill/y!!'tb/ing tlH(ong It(Ngay 14 th,ing2 nam IlJ75, D(y Ngm.li giao chinh quyen ~aig0n ctHlg hC;
Sikh Trang vc Hoill1g Sa va TnCl'lng Sa.
Ngay 9 th;ing 9 n,111\ IlJ75, (I;.li bil~u chinh phli Cach 1'.-1;.lI1g
L1111Tht'n

Mien Naill Vi~l Nalllt,}i hlyi nghi khi tlil/ng the' gidi lie'p tt.JC dang ky \Iii]
khi lU\1ng Vi<;l Nam t~li quiln ltiin Hnang Sa.

3.1.4 Chfnh Qll)'~n Vi~t Nam tIllIng I1hl1'ttiC-p tL.lCkhfi ng djnh chi.
qu)'~n Vj~t Nal11tren 4l1ftn cILloHoang Sa va TniiJng Sa,
Ngay 12 th;ing 5 nilm 1977, chioh phll Vi<;l Namtuyen b(\ viSde \'llng
bitfn va thellll~lc 11iaVi9l Nanl.
Ngay 30 th;lng 12 n;11111978. ngu'oi ph.it ng6n BQ ngO:.li giao !\tCdc Ct,'mg
Hoa Xii lll)i Chu Nghla Vi~l Naill ra tuycn 116 hac hl) 11I~n dil~lI ncll
trong tllycn bC; ngay 20 lh;ing 2 n{lln i07X cua nglli'1ip!-dt ng6n E0

ngo;.li gian Trung Qu6c \'0 ,,;'in (1'~qu~n (hln Tnt('jng Sa, kh;1ng dll1h clllJ
qllyen cua Vi<;l Nam d6i viii hai quftn diin Hoang Sa va Tn((1ng Sa, nh;lc
I:}i I~p lnti'jng coa Vi.;t Nam Chli tnCling gi,li ljuye't Iilqi tranh ch5p ho;)c
hell blnh h~ng thlCling Il(l.lng boa b1nh.
Ngay 30 thang 7 n,lIn 1979, Trung Quoc da c6ng bo tryi B~c kinh lai liGu

dc cherngfilinh ding Vi~l Nall1 «.Iii "lh(la nh5n" Chl\ tjuyen Trung Quat:
(M'i viii qujn diio Hliitng Sa vit Trl(('jl1g Sa.


16
Ngay 7 thang g nam,1979, BQ ngo~i giao nude CQng Hoa Xii hQi ClllJ
NghIa Vi~t Nam ra tuyen b&vf- quiln dao Hoang Sa va quiln dao Tntong
Sa, bae bo srf xuyen t~e eua Trung Qu6e trang vi~c e6ng b6 mQt sO'tiii
li~u eua Vi~t Nam lien quaD de'n de quh daD Hoang Sa va Tntong Sa,
khAng djnh l~i ehu quyf-n eua Vi~t Nam d6i vdi 2 quitn daD nay, nhAe ".Ii
l~p tru'ong cua Vi~t Nam vf- vi~e giai quye't s~ttranh chap vf- 2 quiin dao
giiYahai nude bAng thudng 1u<;1ng
boa blob.
Ngay 28 thang 9 flam 1979, Be}ngo~i giao Vi~t Nam e6ng b6 l11QtsO'tai
li~u v~ ehu quyf.n Vi~t Nam d6i vdi Hoang Sa va Truong Sa.
Ngay 28 thang 9 Dam 1979, Be} ngo~i giao Vi~t Nam Me bo vi~e
Philippines tOyeDb6 sit nh~p hitu he't 1iinh'th5 Tru'ong Sa VaGhinh th5
Philippines.
Thang 12 nam 1981, Be} Ngo~i Giao Vi~t Nam e6ng b6 stich trang:
"Quitn doloHoang Sa va quh dao Truong Sa , 1iinhth5 Vic%tNam".
Ngay 12 tMng 11 nam 1982, ehinh phil Vi~t Nam e6ng b6 dltong cd sa
dung dl tinh chif.u rQng lanh haL
Ngay 4 tMng 2 nam 1982, ehinh phil Vic%tNam thanh lq.p huyc%nHoang
Sa thuQc unh Quang Nam

-

f:)a Nang.

Be}Ngo~i Giao Vi~t Nam philn d6i Malaysia ehie'm dong dolo Hoa Lau.
Vi~t Nam cling pMn d6i vi~e ngay 1-6-1984,Qu6e he)i Trung Qu6e
tuyen bO'thie't l~p khu hanh eMnh Hai Nam bao g6mTay Sa va Nam Sa.
Ngay 10 thang 11 Dam 1987, hoiiquao Trung Qu6e d5 be) 1en dao Louisa
(113

0

-

60 8) va tft thang

1 de'n th
ehie'm dong: f:)a ChiYTMp, f:)a ChillI Vien, f:)a Ga Yen, f:)a TIt Nghla,
f:)a G~e Ma, f)a Subi. Vi~t Na~n tie'p t1;leet.te 1t.tepluln d6i. Thang 5 1989, Trung Qu6e xam ehie'm them mQtsO'Ga.
Nam 1994, Vi~t Nam philo d6i Trung Qu6e ail xam phfJ-lllthf-m l\)e dia
va vung d~e quyf.n kinh Ie' Vi~t Nam khi Trung Qu6e ky vdi e6ng ty
Crestones (My) eho phep tham do khai thae ditu ma Trung Qu6c gQi 1a
h<;1pd6ng V~n An Bife 21.

3.2 CaS(J PHAP LV CUA SV xAC LAP vA BAo VE CHU
QUYEN VItT NAM T~I QUAN DA 0 HoANG SA vA TRUciNG SA
3.2.1 Cd sl/ philp If qu6e t~ v~ st! thi~t I~p c1ni quy~n mob tl16 t~)i

cac hai dao.
Tft the' ky XV Wi d~u the' ky XVI, theo quaD ni~111plUlp Iy qu6e Ie' eiia
Phudng Tay, chu quyf-n 1iinh Ih5 dlfQc xae djnh Iheo cae sic l~nh eua


17
Gi,lo

Hoi'lIlg. Si\c l<;nh ngay

4 lh,\ng

5 nalll

1493 do Gi,!o Hoang

Alexandre VI ky xae djnh nguycn life phan cIlia de vtmg liinh Ih6 1J)(ji
pM[ hi9n ngoi'li ChillI Au giua Tay Ban Nha va B(~ Dan Nha.
Trong giaj UO~1I1[t( (tJu [he ky XVI den [he ky XIX,de
nudc IU Lan.
Anh, Pluip cling pluit tri~n diin Irl'l thanh Ll(ong qu()c, hi d~lOg ch:,I1l1
ljuycn h.ti.khClI1g chill chap hanh s~c I~nh n{)j Iren. Thllye't "quycn ph:it
hien" ra (1('11.(kml:.li cho qllC)e gia ph,!t hii;n Chll ljuyen lanh tht'). Sau d6
vice ph:!t bien dit mall chong (h«..!(;bt') sling bJng vice chiem he(lI Irell
danh~,
nghi'a la YlIC)egia ph:'! hii;n ra m()[ vllng tanh [h(,) ph:ii l1~
lai dau vel tren vllng lanh the) m;1 h<..)ph:!! hi~n. QlIC)e gia niio co mi)1
biLl hay ml)t mt1e ehli LJlIvcn hay m61 dft'u hie\! qu{)e gja co girt Iri hllp Ie
I1ldi CI) ehll qllyen IJnh 111(').ThuycI chiem hetu ve danh nghi'a thi c1U<"1c
e:k quae giLl LIpdllng tu the k)i XVI den cu6i the kv XIX.

Sau <.16Ihuvet chiem huu ve danh nghi'" ding ngay dIng bl)e 1(>nhung
nhl«..Je(1i~m, xLiy ra tlnh In.lng c
hi<;n" va <.1~t
dflll hi<;unhu d m co, c(>!m{)c, bia v0 chli quycn ten nllting
tanh the) ma de qu6e gia kh;ic dit X,lenlu}n. Sau hl)i ngh! Berlin ve chillI
Phi nil 1111885. eua 13 nl(Je Chii
Clla
'. u Au va Hoa Ky va sall kho:i h<..)p
Vicn PIH!pLuat Ou6c T6 t1 Lausanne ( ThVYSi) nam 1888,nguven lac
chiem huu that su In) Ihanh quail di~m chiEm filthe tren the' gil~i.
Sau tkl Hien Chuting Lien Hic;p QuC)c va Lll~t Bi~n 1982 cling lil n1 sa
ph<ip 19 qliC)Ctc ma de Ihi'lnh vien ky ke't bat> gt)1lI dc nutk dang vi
ph'.lITI chll quy~n cua Vi~t Naill (1 qll1n tHn Hoang Sa va Tn(ling Sa la
Trung Quc{c, Philippines, Mii Lai, Brunei d6u ph:! i 16n [r<..mg.
3.2.2 Tlnh phltp I)' quClc te' CULlsl/ xac h}p chuquy~n
tl~i quftn dao Hoang Sa va Tniong Sa.

cOn Vi~t Nnm

Vao dftl1lhc k5' XVll, It( doi Club Nguyen Phuc Lan hay chua Nguyen
Pink Tan den dilu the' k5' XX, n~lm IY09, Vi~1 Naill tift chiem hull (h~1
slf, boa blnh va tlufc Ihi lien (l,lCIheo dung nguycn

l:1c philp ly quac Ie'
.

luc bity gid.
D6i vdi qlll1n (lao Houng Sa:
Chinh de hoang de Vi(:1 Nall1 nhlf vlla l'VlinhM;plg vII triell dlnh, Cl,lth~

Ii'!B9 C!'\ngdii len liGng khiing dinh Hoang Sa Iii nr1i hi~m yell lrong
vung bien clia Vi";1Nall1, nAm [rong Cl(lfngVl/C.ClIaQu:lngNgiii.
Hoang Sa lhu()t' \'G QlIiing Ng:ii tjuiin h:.I1SII()lgiln 3 the k)' 1lJ'the: ky
XVII dc'n n:11111l)(J<.).

.


18
TlYO~Uthtky XVII l1tn Dam 1801 va sau do III bu(\i ddulriEu Nguyen,
dQi Hoang Sa, lI1(>tl6 chlic hall quaIl SlJ <.1iiOlflJCgiao nhit';111V9- rieng
m()t mlnh kilm so<\tva khai th;k <.1inhky, lien t~ICva boa b!nh.
TlY 1816; thuy quail duban d6, ki~m so~t, bao Vt;Hoang Sa. .
Cac tri~u d<).iVi~tNal11. nhilt III thlfi vua Minh M<).ngcua tricu Nguy~n
off chodlfng mitu thlf, dlfng bia, dm cQI mac, Ir6ng cay M lhuycn he ()
dang xa lIMn lhily.Inll1h bi n<).nh.d Hoang Sa.
Sau khi co slf xam ph<).m,chinh quycn d Vi<';tNam ding tiep 11;IC
cho xiiy
mitu va nha thlf.
Dudi lri~u Gia Long dii lhi6t I~p lnJi binh nho va mOt dit31lllhu Ihue.
De-n thlfi ky bi xam ph<).mtit nam 1909, cae chinh quy~n Vi<;1Nam I<}.i
III
chinh quy~n som nhal dii 15 ehue cae In.li linh d6n In! d <1<10
Hoang Sa
(PaIlle). Chinh quy~n l1ViC;INam dii eho xiiy In.ll11khi lu~fngd.1u lien l(.Ii
oao Hoang Sa (Pattlc) vao nam 1938 ho<).1d(lI1g trong thlfi gian dai eho
den khi Trung Quoc chiein dong bang vo I~fcnilin 1974.
Vi<;c xac I~p ehuquycn cua Vi<;1Nall1 dii dul.fe nhicu lai li«;u chinh Ihuc
nh:\ nuoc xae nhij.n.D~c bi«;1vi<;cxae nh,)n cae hm.lIdOng cua nha nude

DiJi Vi<;1Iren qu~n d,io Hoang Sa liJi con do saeh cua chinh ngtfi:fiTrung
Boa vitI nhu HdiNgol)i Kf SLleua Thich E><).i
San vie't nam 1696. E>l)la
chtfa kt .nhicu "tac gi:i Hiy Phtitfng nhl! la Lc Poivrc (l749)~ J Chaigneau
(1816-1819), Taberd (1833), GutzlalT (1849)... ding oii khdng dinh ro
rang Ho~ng Sa thuQcchti quy~n Vic;t Nam!
Ban d6 An Nam DiJi Quoc HQa E>6Cua Gi.lm ml)c Tabcrd Imng cuon
TI/ E>i6n Vi~1 - La Tinh, nhan C1~Lalino - Anamilicum xuill b,tn nam
1838 oil ghi ra : ParaceJ Sell Cat Yang d Bitn E>ong.
Do'i \'8i qulI" duo Tru't1ng Sa:
"
'
..t' "
"
..t' '
-A.t
,._~
.t
1
l ..t'k Y XVII1 (en~' (au
h k
D lCU can nm ro rang gall 3hI C k'y tli l1au 11C
Icy
"

XX. ViC;lNam luon coi qu~n dao Hoang Sa va qua" (tlo Tniong Sa la .
mol dai dao diUhall!!van dam d Bien Dong. nen goi 11'1
Van Lv Tniong.
S1!..Chinh vlle d6 ma ehinh quyen Vic;l Nam COng Hoa vito Dam 1956

gQidc hiiioao oWc sap nh~pvao linh Rii Ria - yang Tau

uNaill

Vit;I

(Nam BQ) 11\Hoang Sa. Chi nglioi Ph:ip sau nay VIY d6 ehinh Irj Ijh~lc
VI)quy~n !Ly Trtrbng Sa thuQc Xlf IhllQedia Naill Ky- lrang khi Hoang Sa l1 Trung

Ky 19iIhllQcxu p;to hQ.


19

v6 mOLph,ip

Iy qu6<.:Ie vao daUlhe' k)' XX, trude khi Trung QUl'J<:xfim
ph~1111
ehli l)uyEn Vi<;1Nal11,quiln tliio Tn(('1ngSa 1& D<;IiTn((lng Sa hay
V,p' 1.y Tn(ong Sa dii dtft.fcVi~1 Nal11chiem hff\! Ih,11:)t(, boablnh va
Ihtfc Ihi LIlli ljuycn
Hoang Sa.

lien Ille. vdi nhicu bang chang ql Ihd', LIftIngII! nhl!

sual gall 2 Ihe k)' III euSi Ihe ky XVIl den Ihe ky XIX eta 16 eh((e doi
Bi'fc !:Iiii cli tlm kiem hat V,}Id kl1ll v~(c Bife Hai t((e klltl v~(c quftn d,lo
Tn(ol1g Sa va d Con Bao, Hii 1'icl1 cling d pIlla Nam cua B"i Vi~l.
Tn((jng Sa chill $~( qtJ<1nI)' hanh ehilnh elia Quang Ngai, 11MquaIl dao

Hoang Sa va Tn(t1ng Sa dl(t.fCcoi la nit)!. mnh Thu~n chI eung dip nhan
I~(c choilt)i Bifc Hai. Ben nam 1933. quaIl thin Trtfdng Sa mdi iItff..1cdnh
na Ria (Naill Ky) qwlnly vE lI1i}1hanh ehilnh. Niim 1956, tlnh B.a Ria
dut.lc (k1i ten 1:1Phlfdc Tuy (Nam 13t.\).N:1m 1982 1:.lido Itnh PhIl Khanh

(Trung b(» qu:ln

19 va Irl~ Ihanh 11101huyc;n

dao. Tti nam 1930- 1933 khi

ehtfa c6 m(oe nao, kd' eii Trllng Qu6e d~I viin d6 ehll l)lIycn (1 quan dao
TH(ong Sa, ehinh quY~11 Ph,lp c1 Vic;l Nam cia 16 ChlIe chiC-ill hull rhea

nghi lh(fc lruy~n th6ng Phl(ong ny, sap I1h~pvao Bil Ria va c6 nhi~t!
tanh d0ng th~(ethi chii quy~n p.1the.
Tu sat! thilng 411956, khi quan Vi~n Chinh Philp rut, de ehinh quy~n t1
Naill Vi9l Naill quiin Iy Tn(t'fng Sa, lu6n etSnhling hanh dOng'b:io v<:eM
qlly~n d qllan (Ian Tn((lng Sa. Mt.lis~ xam chie'm bAng va IVccua Trung
Qu6ecang nhl( de milk khac lrong de thai ky CIaqua cling nhu hii;n
nay (1€1I vi ph<;ll11ph.lp ly qu6"c

te.

3.3

Plli\N HAc cAc LUi~N DII~rvl BI~~N l\UNH CliO s~f Xf\M
PH~M CHi! QUYf:N vIBT NAM CUA CAC Nude NcaA!
T/~I QUAN DAO HOANG SA vA TIuJONG SA.
3.3.1 Phun hac de Im}n ditim ciia Tmng Qu6c bi~n minh cho st!

xam plu,ln1 chu. qllY~11Vii;t Nam t~)i (illfin dao Hoang Sa va Tntong
Sa
K0 tITHam 1909 den nay, Trllng QuO'c (Hi co nhi~lI lhay d6i v6 11l~;1
Cli~m, 11I:}nel(, lu~n cht(ng dtf hi~n ;l1inh cho s~(xam ph~m cht!' quy~n
ella Vl~t Nam () quaIl diln Hoang Sa vii Tn(t'jng Sa. So Vt~ihM datI, $\(
hat nhal v~ lu~n di~m. lu~n d(, lu(lnch((ngcling nhlt bat nhal v~ ten gqi
khi Ihl Naill Sa khi chi Macelcsficlu, khi chi Spratley, tl! kin than ntS(Iii
ht)c It)-s~(khCH1gc6 Ih~llrtlllg Ijeb sU'.I!t\i d,lu Trung QlIcJCcho Hoang Sa
1.[ t1il\vii

chLi V'I dl(a ra nhlIng

I)htlg ch((ng!ll

U{ll1l 1')(J')

. Trung

(JUt;C tJ,i

cti nhting 11;\I1hdOng chiem hull. Sail d6. T/ung Qu6c thay 11£ bilOg


20
nhung IUe}ndi~m mui : Trung QU(}l"phul hi<;n sdm nhal. kinh doanh sdm
nhflt va qmln h.~tsl~rnnhat It ra ti)'(1l:fiTi)'ng hay dai IHn. Miii dC-nngay
30 thang 1 nam 1980. Ce)ng Hoa Nhfin Dan Trung Hoa lfin dilu lien dll'a
ra van ki«;n co h<;:thong d~y du da Be) Ngo:.ti Ciao: "Chli quyen clla
Trung Quac dai voi quan dao Tay S; va Nam Sa la kh6ng Ih~ tmnh ciii
dtfQc". Tie'p thea, m0t hQ Itfli<;u d6 s0: Ng([ QUIlt:Naill Hdi Clu( Dell>Sir

Li?u H{li Bii!n ctia nh6m Han Chao Hoa, Lam Kim Chi, Ng6 PhtfQng
Ban (day 795 trang) da minh hoO}cho n(li dung viin ki~n B(\ Ngo.~i Giao
noi Iren.
E)9c ky va pMn (feh van kii;n ngo~i giao va hi) Ill'1i9Uke Iren, nglfl'fi la
(hay ra't ro nhung thli thu~t dt xcn, hm}c sur di~n chu quaIl, Ihic'u Cl1sa
khna h<)cd~ l11inhchung chu quy~n ctia Trung quClcho~c vdi quaIl nic;m
"phi lich su" (1~phiin be\c cac tai lit;u lich sli hay de lu~n di~m cua Vit;t
Nam.
miu he't cae lu~n dic'm ban datI kh6ng con giei Iri va chlnh Trung QuC)C
kh6ng con nhifc (oi nira, bai nhung bang chung ve lich Sli' xac lijp chii
quy~n eua Vi~1 Nam kh6ng Ih~ chai eai la nhung ph.ln bac hung h6n tfll
eel nhung luijn di6'm trcn cua Trung QUelc.Trung Quae co k6' hang tram
hanh d(\ng tU nam 1909 Ihi dIng vo ich VId6 chi la nhung hanh di)ng vi
ph~m chu quyc!n cua Vi~t Nam. Khong the VI vic:c len tieng phan d6i
ch~m Irt cua Philp (heo iu~( ph.ip qUl)C(C thi1i belYgii:f, mil Vi';l Nam
mat chtiquy~n.
Con vi<,?ehl)i Tll' Lc;nh IHi quaIl Phap t1Sai goo Ihl dung la (fa khong hM
dung dia chi, ne'u hoi vien Khal11 Su Phap d Trung Ky nhll' Kham Sl'f
LcFol hay htii Nam Tri~u v~ chu quy~n Hoang Sa Ihi chifc chifn sc co
diu tra Il1i r6 rang. xue thl/c nhll' Wi khdng dinh "chu quyen cua Vic;l
Nal11kh6ng c6 gl d~ tmoh ci1i<1Hoang Sa" dla Iht(Qng tint Than TrQng
H\J~ vao nam 1925.
Va I~i vdi cd Sl~phap Iy quoe Ie' tff daUlhe ky xx den nay, vice chiem
hull Ihat SIt. boa hlnh elm!! Stfthtfe (hi lien We mdi cl') gia Iri, nen di~u
dang quaIl lam trong de lu~n diem I1Idicua Trung Qu6c lit nhung hang
chung giii t'1-ov~ stf l.Ju.lnhat sdlll nhilt eua Trung Quae dll'(Jcghi lrong
d(.~ liii lic;u nghicn CUllcua oh6111Inn Ch:1n Hoa cling nhll' trong liin mel!
ceil: lui lit;u khe\c eilng nhll' lrong van ki~n ngm.li giao s.\ch tdlng nam
1980 ella Trung Quae.
Nell 1e;1lung Irang de saeh d~n Iren ho~e e:ui nhting t1o~n !rich ma de:

nha nghic n cl'fu nlnf nh6m Hitn Chiln Boa dii d~ n ra d~ chang minh elm


21
Trung QuC)CIhl rfll dc di'lng (/0' biie 01) Cite lu~n di0'm
Ihieu khoa hl,ll",lhieu Ihuyet ph~lc clia Trung Qu()c

l'hii quy0n lib

NhiXng dlln dlll'ng ra't m\1 ho Vi) r6i Il1ll, dc nha hl.lc giii Trung Qu6c ciS
g.in ghc:p IllY lic;n, l'() khi dli xen cho Tay Sa ";1 Nam Sa, Neuchllng la
nghicn dtu ky Ihl nhung s~t kic;n xiiy ra chI loanh quanh (1 vung bi0'n gi1n
Pink Kien. Qu,lng Dong, khang xa vc phia Nam. r6i dan (liin sau 11)07
dc diu danh Tay Sa, 1'rung Sa, Nam Sa mdi 0;11dati XU;!1hic;n, Chinh
Nam Sa lung Ihay d6i di chuy0n llt Trung Sa hi~n gic'l xu6ng Nam Sa
hic;n nay dch hrln SOO. 600 km!
Vdi nhITng lu~n Clf. lu~n chltng phi Iy, ml! hI), Ihieu xae Ihl,te nhlt trC:n,
v[, n ki9n 8() NgtH,Ii Giao Trung Qu6e nam IlJXO li.1i phc phil n I~p lu~ n
lrong sikh Irang Vi91 Naill nam ICJ7CJva dc 1;li li~u Vi~t Nam.Vi.'in ki~n
Irell eho rhng quan diio Hoang Sa, Trulfng Sa el!a Vic;l Nam v611hoi'ln
loan khang phili Ii'I quail diio Tay Sa, Nam Sa eLla Trung Qu6c, ma chi
l'lI Ihc la nhun~ tHo vi'I l()n dr 11VCIl bicll mien Trung Vi~l Nam, ma
nh6111 Han chilD Hoa e(')n noi blta ding Hoang Sa chinh Ii'! Cli Lao Rc
hay Cu Lao Cham. 1'rong khi chinh ngay Pill! Bien 1'i,lp L~le lib Lc Qui
1:)on, lai Ii~u 111i1Trung Quoc_vi~n elfin, li,li c6 nhiell amp1 ghi rflt r6 Hili
i-Ioang Sa Ii gall dia ph~n Pin! Liclll ChillI IhuI)c I-Hi Nam hay Sl,tkic;n
hai lfnh Hoang Sa lrong khi tli ding lac bi gi;p \-an dng Thanh Lan (Hili
Nam) vi'1On;ll11Can Long Iht'( 1X (1754).
Trong Ih~(c Ie, Tily Sa va Nal11 Sa clla Trung QuC)e khtmg phai Ii'I Hoang
Sa vi', Tntl'lng Sa Clla Vi~1 Nal1J, chi la W g.\n gh~p. SLlY eli~n, khl)ng h~

Cel s~t chiem hull lrong lich Slt cua TrLll1g Qu6c Irtl(fe na 1111909 116i vdi
T;ly Sa va lnt(fc 1947 t16i VOl Nall1 Sa.
3.3,2. Phan h.ic cae lui)n di~m eiia de nu'ae Philippines, JVlalaysia,

Brunei hi~n minh cho s~i xfim ph~m cluj quy~n Vi~t Nam t~1idiio 'l'nt'-fng Sa.
QIHl mllQn mang, gaB mQllHfa Ihc'ky sau khi xiiy ra s~ xall1 ph,)111cua
Trul1g Qu6c v~ Chtl quy~n eL!a Vi~1 Nam li)i ql1~n lIilo Hoang Sa, cae
f\ltrk Ii Dt)ng Nal1l Po. khtii d;ll1 b~ng Philippincs,

Brunei IIII'ji051 d;ll! d~1 "fin d6 xam pJu,IIncbu

lic'p ldi IvlaJaysia,

411yC-:n Iren

m(Hphan clW

quail dito Tntt'Jng Sa. PhilippilH.:s hIT. t1au ;.;[1111
phi.lfl) chl" quy~n Vi~{
Nam 1',li Tnft'lng Sa Jau tieD (U nam IlJ56,. Malaysia Il( nam 1979,
I1runei nil m 1982.
I.Ui)/1 di01l1 cl'la Philippi /1CS/16i dlllng d~ta vi'IO.;'1
hllyct kc c4 n", chu rhng
de diil1lhu(1l qwln (UO Tn(ling Sa gall 111((lc;1'yhull vi, la nhl'(ng hl1l) diio


22
v6 chu. Con cac nuoc Malaysia, Brunei d~1 van de vlIng d~c <.Juyenkinh
Ie dlfa vao qui dinh coa Cong lftk V~ Lu~t BiEn nalll 1982. Trong khi

Iren Ihlfc (6 Vi<;1Nam ttii co chu quy6n (ren quan diio Truong Sa III 1';(1
liiu Iruoc khi co C6ng Voc v6 lu~1 biEn. Tu khi co Lu~1 BiEn nalll 1982,
de nude Iren cho rang mlnh ap d~lng lu~llIiiy ve them 1~ledja. ve vllng
d~c quy&n kinh Ie' (EEZ).

.

Song Lu~1 Bi6n nam 1982 cling eta qui dinh khi co ch6ng Hi'nvdi I1ltocda
c6 ehii quyen l~ cac hai dao Ihl ph:lj gi:lj quyci hang con dttl'1ng lhn:i
lhu~n then dtlng pIlar IU~l quae Ie nlnt aa dtt<:!cneu b diclI 38 ciia guy
chc Toil.An QU()CTc, dE di d6n nll)l giiii pIlar Long hhg (di~u 74, 83).
Tu nhung nam Ih~p nicn 80, dc nulk Philippines, Malaysia CIadllng vli
Ilfc chiem dl'lng va conhung hanh dOng khieu khich dcJi voi Ilfc lu~jng
ban ,,<;coa Vi<;lNam Iqi qUail d:io Truong Sa, Iii vi phqm c6ng uoc cua
Licn Hl,fp Quac v6 Lu~1 Bi6n nillll 1982 cling nhu Hien ChUtIng Licn
Hljp Qu6c.

PHAN KET LU~N
Hoang Sa va Truong Sa lU lau cho den lru(lc thoi Ph:ip Ihul)C. dU'.ic
ngui'li Vi~t .Nalll quail ni~m la m(\t, g0m nhi1ng drli d I (san h() dili V<;}
n
d~m t1 Bi6n D6ng. Den lhl'li PIHlp Ihu(k, moj tM,1e tach lam hai qll~n

dao.

..

Tnii ngu'.lc "di Trllng Qu6c, len Tfiy Sa. Nam Sa moi Xlial hic;n dilu the
ky XX, ten gQi "Hoiing Sa hay Cat Viing" ctia Vi~l Nam rtit nhtil quail
tlt dfiu the ky XVII dc'n nay va da dttQccac ngltOi By PI1ltonglu afiu ihe'

ky XIX nhtt giam n1l,lCTabcrd, J.B. Chaigncau, Gullzlaff xac nh~n chinh
Iii Parcel hay Paracels va thul)c LIlliquy6n ciia vltling qll()CVi~( Nam.
Nhi~u tAi Ii.;u nhtt Pho Bien T~p L~lcClia Lc Qui D6n oii xac dinh 1'0vi
lri clia Hoiing Sa g5n phu Licm Chau, aiio Hiii Naill hay Gutzlaff (I X49)
dii ghi 1'6Cal Villlg hay Paraccll~ tO~1dO nhltngay nay.
Vi<;1Nall1co d,h du blingchungdiLlIv, Ijchslt, Dhap Iy <':1.1 Ih6, 1'0 rang
chang minh n\()llh~tc te lich slt khong Ih6 choi ciii v0 s~(chic'1Il h[tu Ihlfc
stl boa blnh va Ihl/C Ihi lien tl,lc chu quy~n clla Viet Nall1 (,.Iihai qu:1n
l1.lo Hoang Sa vii 1'ntong Sa. Cling kh,lc han Trllng Qu6c, dich Ihan vua,
tri011d1nh Vi~1 Nam nhlt vlla Minh M<}ngvii I:3QC6ng aa kh~ng dinh
Hoang Sa IhuQl' clt(1ng vile hi6m yell <.:iiaQuang Ngni. I(tc do Quiing
Ngai qu,ln h~llllt liIu dol. Hau h6t de lai li9U ciia Vi91 Nam Iii nhi1ng lit
li911ciia nhi'!I1lt!1cminh ch(tng s~tX:1ch}p dllJ quycn ciia Vi~t Nam; deSIii
sach oja Iy do Q1I6c Si~ QlI,in so,.ln (Hoilng Vi~1 Dlt i:)ja Chi. !:)<.IiNam


23
Nhat Th6ng Chi) hay sO'bien nien (D'.\i Nam Thlfc LI;ICTi~n Bien, D'.\i
Nam Thlfc LI;ICChinh Bien) ho~c sach di€n che (Kham Djnh D().iNam
HQi Di€n) ho~c van kh6 (Chao Ban 'tri~u Nguy€n). Cac tu'li~u d6 da ghi
rat ro nhung ho'.1tdQng xac l~p chu quy~n to' thai ChUa Nguy€n, d~u the
ky XVII den d5u the ky XIX cua dQi dan binh Hoang Sa (hang nam 6
thang ho'.\t dQng (1Hoang Sa), cling nhli cua dQi BAc Hai. Bang thai cac
tai li~u do cling ghi ro thuy quaD tri~u Nguy€n to' Dam 1816, den thoi
vua Minh Mi.lIlg Dam 1836 thanh l~ hang Dam di Hoang Sa do d<,lcthuy
trInh, ve ban da, co khi can dm cQt m6c, dlfng bia, dao gieng, xay mieu
tM, trang cay.
Ban than thlfc te lich sO'chiem hull thlfc slf, thlfc thi lien t\,lc chu gUyeD
cua Vi~t Nam tii' d~u the ky XVll den nay la slf phan bac hung h6n
nhung lu~n diem bat Ghat ci1a Trung Qu6c: khi thl Hoang Sa Ia dat va

chu vao d5u the ky XX, sau d6 thay d6i b~ng lu~n di~u phat hi~n sam
Ghat, kinh doanh sam Ghat va quan h<;ltsam Ghat tii' doi T6ng hay doi
Han voi nhung bAng chang ng\lY t<,lo,soy di€n. Ngay ten Nam Sa cling
bat Ghat khi chi Macclesfield (Trung Sa), khi chi Spratley lac Tru'ong Sa
cua Vi~t Nam.
.
Chinh do l<;1i
dl;lug dia hlnh hai qu5n dao Hoang Sa va Tru'ang Sa ohm nii
fiic a Bi€n Dong, kho phong thu l'.1ibi anh hu'ang khi h~l1 gi6 mila, c6
nhieu gi6 baa, l<;1idl;1ngthai ky clan ell' chu'a c6 du phu'ong ti~n, ky thu~t
pho h<;1p,chlia th€ djnh cu' lau dai ma chi den day khai thac lheo mila
hang nam 6 thang, d6ng thai l<;1idl;lng Vi~t Nam bi xam lu'qc, chien
traub, Trung Qu6c va cae nlidc khac da xam ph'.\m chu quy~n cua Vii;t
Nam t'.\i hai qu5n dao tren.
D6i sach t6i u'u cua Vi~t Nam la loon luau khAng djnh chu quyen tii' Iau
doi va mai mai trang tliong lai tren qu5n CIaoHoang Sa va Tru'ong Sa,
chu quyen nay la bat kha tranh nghj, khong the ch6i c5i. Neu dn cha
thai co den hang ngan nam nhli thien DieDky thO'Ghat thl Vi~t Nam van
phiii kien trl cha dqi thai co thu~n l<;1id€ lay l'.li chu quy~n clia Vi~t Nam
IreD qu5n dao Hoang Sa. Sac m<;lnh111uondai bao v~ 15nh th6, chong
xam lu'qc cua Vi~t Nam van la sac 111<;1nh
cua nhan dan tren dat lien
cling ohu' ngoai bien. Can d6i voi quh dao Tru'ong Sa, Vi~t Nam pldi
kien quyet bao v~ den cung nhung dao Vi~t Nam dang Iran giu.
M~t khac, Vi~t Nam cling phiii kien trl theo du6i giiii phap boa blnh,
lhu'ong lu'<;1ngsong phliong

quy~n. Trang hoan doh

hay da phu'ong

M giai

quyet van de chu

thu~n lqi, Vi~t Nam se tier t\lC M nghi giai