Nghệ thuật trong phim life is beautiful

Mỗi khi nhắc đến đất nước Italia, hẳn trong mỗi chúng ta đều nhớ đến
một đất nước hình chiếc giày xinh đẹp, với món mì Ý nổi tiếng muôn phương
và là một quốc gia có lịch sử phát triển lâu đời, nơi khởi nguồn của văn minh
châu Âu. Và nếu là một người yêu thích điện ảnh – môn nghệ thuật thứ 7, thì
khi nhắc đến đất nước này sẽ thật là thiếu xót nếu chúng ta không nhắc đến bộ
phim Cuộc sống tươi đẹp/ Life is Beautiful (1997, đạo diễn Roberto Benigni).
Tác phẩm này đã đem lại cho Roberto Benigni giải Cành cọ vàng tại LHP
Cannes, và vinh dự bước lên bục vinh quang với giải Oscar.

A. Cốt truyện Life is Beautiful
Ra mắt năm 1997, bộ phim Life is Beautiful xoay quanh người đàn
ông luôn có vẻ ngoài lạc quan, yêu đời trong mọi hoàn cảnh Guido (Roberto
Benigni thủ vai). Bộ phim đã bắt đầu với lời giọng nói chân thành và đầm ấm
của một người đàn ông “đây là một câu chuyện đơn giản nhưng thuật lại
không dễ dàng giống như một câu chuyện ngụ ngôn, sẽ có những nỗi buồn,
nhưng cũng đầy phép lạ và niềm vui”. Lời nói ngắn gọn ấy đã trở thành lời tự
thuật về cả cuộc đời của nhân vật chính Guido. Là một người Do Thái lên
thành phố tìm việc vào năm 1939, ông vô tình gặp và yêu cô giáo Dora
(Nicoletta Braschi) ngay từ cái nhìn đầu tiên. Dù Dora đã đính hôn với một
người đàn ông giàu có, môn đăng hộ đối mà mẹ cô đã lựa chọn, nhưng với sự
hài hước, cùng với những hành động cưa cẩm vừa liều lĩnh vừa thành thực, lại
có đôi chút hồn nhiên đã giúp Guido có được trái tim của cô. Hai người chạy
trốn khỏi bữa tiệc đính hôn của Dora ... trên yên ngựa trong sự bất ngờ, bang
hoàng của tất cả quan khách. Họ đã trở thành vợ chồng. Tình yêu của họ đơm
hoa kết trái và cho ra đời bé trai Joshua (Giorgio Cantarini) kháu khỉnh.
Nhưng hạnh phúc giản đơn ấy chẳng thể kéo dài được lâu trước sự lớn mạnh


của chủ nghĩa Phát-xít. Người Do thái bắt đầu bị khủng bố và phải đương đầu
với nạn diệt chủng. Vào đúng ngày sinh nhật lần thứ năm của cậu con trai
Joshua tai họa đã ập xuống gia đình bé nhỏ, cả hai bố con và ông chú của

Guido là Eliseo đều bị bắt giải đến trại tập trung những người Do Thái của
phát xít Đức – nơi đồng nghĩa với cái chết. Yêu chồng, thương con nên dù là
người Italy, Dora vẫn xin được lên cùng chuyến tàu tới địa ngục trên, tất cả
chỉ để được gần gũi gia đình.
Ở trại tập trung, nơi có thể khiến những người đàn ông can đảm nhất
cũng phải bật khóc, Guido bất ngờ nghĩ ra một cách để giữ cho tâm hồn non
nớt của Joshua không bị tổn thương. Và từ đây câu chuyện chỉ còn là những
lời nói dối ngọt ngào của người cha Guido, khi sự sống và cái chết chỉ cách
nhau trong gang tấc thì người cha ấy vẫn đủ bình tĩnh để biến tai họa thành
một trò chơi. Ông nói dối cậu bé rằng toàn bộ những thứ liên quan tới trại tập
trung này đều là một trò chơi và người chiến thắng với 1.000 điểm sẽ nhận
phần thưởng là một chiếc xe tăng. Bất cứ hành động khóc, phàn nàn nào của
Joshua đều sẽ khiến hai bố con bị trừ điểm. Một câu chuyện cổ tích nơi lao tù
đã được bắt đầu như thế...
Mặc dù hiện thực khốn khổ tột cùng nhưng Guido vẫn có những lời
giải thích hợp lí để xây dựng niềm tin đầy lạc quan cho con, và để cho bản
thân mình tràn đầy hy vọng, Guida không muốn hiện thực tàn khốc làm đứa
con bé nhỏ phải ám ảnh đến trọn đời, người cha ấy đã làm mọi cách để con
trai thấy cuộc sống khổ cực trong trại giam chỉ là thử thách, qua tất cả mọi
khó khăn người cha vẫn luôn mỉm cười lạc quan, cậu bé đã thực sự cuốn theo
cuộc chơi ấy. Và ngay trong đêm cuối cùng khi Guido bị áp giải để đi xử tử,
nòng súng cận kề, cái chết trước mắt, nhưng khi đi qua trước mặt con, người
cha ấy vẫn tươi cười, vui nhộn, nhảy múa để con không lo sợ, kết thúc phim
khi trời sáng đoàn quân giải phóng tiến vào trại tập trung, một chiến sĩ lái xe


tăng đã tiến đến, khiến cho cậu bé Joshua trầm trồ, mở mắt tròn xoe tin rằng
mình đã chiến thắng, chiếc xe tăng kia là phần thưởng và thực sự đó là một
cuộc chơi.
Cốt truyện mang những đặc điểm nghệ thuật của chủ nghĩa lãng mạn,

chủ nghĩa hiện thực và nghệ thuật cổ điển.
Chủ nghĩa lãng mạn được biểu hiện qua câu chuyện tình yêu hết sức
lãng mạn, một cuộc sống hạnh phúc thực thụ không phải nhung lụa vàng son
mà là tình yêu đích thực. Lời nói dối vĩ đại đi vào lịch sử, đó là tình yêu là mơ
ước mà mỗi con người đều mong muốn có được, hiện thực trong lãng mạn là
hiện thực nó mơ là như thế, tự do của tình cảm. Cuộc sống tươi đẹp mang
đến thông điệp thật ý nghĩa tình yêu chân chính, chính nghĩa lòng bao dung sẽ
vượt qua mọi rào cản, những khó khăn thách thức, để minh chứng cho sức
mạnh của nó.
Life is beautiful cũng là một câu chuyện mang đậm đặc điểm nghệ thuật
của chủ nghĩa lãng mạn, đặc trưng thẩm mĩ của chủ nghĩa lãng mạn là đề cao
mộng tưởng, tự do tình cảm của cá nhân, khao khát vượt thoát thỏa mãn tình
cảm. Lấy cái tôi cá nhân làm cơ sở và đạt đến tự do “tuyệt đối” trong mơ ước
trong tâm tưởng, tạo ra một thế giới khách quan theo ý chí chủ quan của nghệ
sĩ sẽ hướng tới cái đẹp hình thức chủ yếu… Trong suốt bộ phim những tình
tiết câu chuyện mang những đặc điểm chủ yếu của chủ nghĩa lãng mạn, từ
phần đầu khi xuất hiện nhân vật nam chính Guido một anh chàng nghèo
nhưng luôn vui vẻ, tươi cười. Lần đầu gặp Dora, Guido đã phải lòng nàng và
đã gọi nàng là “công chúa” và xưng mình là “hoàng tử”, Dora là một cô giáo
ở trường học và sống trong một gia đình giàu sang, Dora đã đính hôn với một
người mẹ nàng lựa chọn. Nhưng bằng sự thông minh và tính cách hài hước
Guido đã làm mọi cách để chinh phục trái tim Dora. Dora không muốn cuộc


sống hiện tại khi mọi thứ đều là sắp đặt. Nàng Dora đã bỏ đi cùng với Guido
trong bữa tiệc đính hôn với chồng sắp cưới, bất chấp rời bỏ cuộc sống phú
quý để được tự do đến với người mình yêu. Cuộc sống của gia đình nhỏ vô
cùng hạnh phúc khi cậu con trai bé nhỏ Joshua chào đời. Hằng ngày, Guido
đèo vợ con đi làm, đi học trên chiếc xe đạp nhỏ. Và khi đứng trước cái chết
cận kề trong gang tấc người cha Guido bằng tất cả tình yêu của mình bảo vệ

đứa con thơ khổ cực trong trại lao động nặng nhọc, bị đánh đập hằng ngày
nhưng người cha ấy vẫn mỉm cười với con nói với con rằng đây chỉ là thử
thách của cuộc chơi. Tình yêu to lớn ấy bằng lời nói dối vĩ đại đó là cuộc sống
mơ ước, hy vọng, lạc quan ,yêu đời dù ở bất kì hoàn cảnh nào, dù có khó khăn
đến mấy vẫn luôn tươi cười với cái nhìn tích cực.
“ Nếu nói mãi một điều không thật hằng ngày rồi một ngày nó sẽ thành
sự thật” – trùm phát xít Hitler đã từng nói như vậy, đó chính là niềm tin mãnh
liệt vào cuộc sống, vào những gì đáng mơ ước. Trước hiện thức tàn khốc số
phận của những người Do Thái rơi vào địa ngục, cái hiện thực đối với chủ
nghĩa lãng mạn là hiện thực như nó mơ là thế, người cha ấy không ủ rũ, bi sầu
nhìn vào góc tăm tối cái chết gần kề. Bởi Guido là chỗ dựa duy nhất cho đứa
con bé bỏng, chỉ cần người cha gục ngã, thì đứa con thơ bé nhỏ ấy sẽ sợ hãi
và trở thành nỗi ám ảnh đi suốt cuộc đời. Những đứa trẻ tâm hồn trong sáng
như tờ giấy trắng phải được sống vui vẻ, bình yên. Hai cha con cùng nhau
vượt qua bao ngày gian nan vất vả, cậu bé thông minh thoát khỏi những người
quản lí ở trong trại, rồi những lần cậu bé đòi về ông bố Guido rất nhẹ nhàng
nói với con giải thích để cho con tin, khi đã cố gắng nhiều thì nhất định phải
đợi giành được chiến thắng. Vào đêm cuối cùng khi đối diện với cái chết cận
kề ngay trước mặt, nhưng Guido vẫn vui tươi, làm trò hề trước mặt con, giống
như chưa hề có chuyện gì sảy ra. Một người cha vĩ đại, tình yêu thương và


những ước mơ mà người cha gửi gắm nơi đứa con thật lớn lao, mong con sẽ
khôn lớn vượt qua tất cả mọi khó khăn thách thức, dành tặng con một món
quà cuối cùng đó là niềm tin về những điều tươi đẹp ở tương lai phía trước.
Tính lãng mạn trong câu chuyện đề cao những ước mơ, những mộng tưởng,
trước hiện thực khốc liệt và song hành với nó là niềm tin mãnh liệt, niềm tin
to lớn vào tình yêu cuộc sống không gì dập tắt được.
Life is beautiful là một bộ phim thuộc thể loại hài hước - tâm lý - tình
cảm, coi trọng tình cảm con người là sức mạnh to lớn, niềm tin mãnh liệt vào

một cuộc sống tươi đẹp như cái tên của nó. Một câu chuyện đi vào lòng
người, lời nói dối vĩ đại không những không làm hại con mà tiếp cho con sức
mạnh niềm tin tích cực vào cuộc sống. Tình yêu là thứ tình cảm mãnh liên
luôn tồn tại sức mạnh tiềm tàng bí ẩn, sức mạnh to lớn không gì đo được, tình
yêu dành cho người con bé nhỏ của những bậc sinh thành thật lớn lao, thật vĩ
đại dù ở hoàn cảnh nào. Bộ phim kể câu chuyện xúc động để lại ấn tượng đối
với người xem, nhìn vào đó mỗi chúng ta có lẽ nên nhìn cuộc sống này bằng
một cách khác để sống một cuộc sống tươi đẹp hơn.
Chủ nghĩa hiện thực được thể hiện rõ nét nhất qua sự kiện lịch sử, nó
phản ánh đời sống xã hội lúc bấy giờ như nó vốn là thế. Sau khi Guido và
Dora đã chung sống với nhau được vài năm, họ có một cậu con trai nhỏ 5 tuổi
- Joshua. Lúc này là thời điểm năm 1945, người Do Thái bắt đầu bị khủng bố,
họ bị bắt đưa vào các trại tập trung. Họ phải đương đầu với nạn diệt chủng.
Điều này cho thấy sự khách quan trong việc phản ánh nỗi đau, bi kịch lịch sử,
từ đó cho thấy sự đối lập, tương phản sâu sắc giữa hiện thực với con người lạc
quan, hài hước, mà vẫn không làm mất đi sự nghẹn ngào, đau đớn.
Có thể nhìn thấy tính cổ điển trong tác phẩm khi nhìn nhận qua đặc trưng
thẩm mĩ: tư tưởng nghệ thuật cổ điển đề cao vai trò của lí trí , tính chính xác


trong sáng tạo nghệ thuật, tính nghiêm chỉnh.. Bộ phim giường như được chia
làm hai phần phần đầu là một câu chuyện tình mô típ quen thuộc từ những
câu chuyện cổ tích: Hoàng tử và lọ lem, hay anh chàng nghèo chiếm được trái
tim công chúa thoát khỏi cuộc sống khắt khe gò bó áp đặt. Những cảnh ban
đầu mà bộ phim dựng lên là cuộc sống xa hoa của quý tộc, sự phân biệt tầng
lớp trong xã hội của những người giàu. Guido là một anh chàng nghèo, phải
lòng cô giáo Dora gia đình giàu có. Mẹ của Dora đã lựa chọn cho nàng người
chồng môn đăng hộ đối, ở xã hội này người ta vẫn còn những định kiến, mang
dáng dấp đặc trưng của nghệ thuật cổ điển. Xã hội có những quy chuẩn nhất
định vẫn là “cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy” con cái không có quyền tự do lấy

người mình yêu, những bữa tiệc sang trọng trong những không gian sang
trọng không có sự tham dự của những người không cùng đẳng cấp, kiến trúc
sa hoa lộng lẫy của nhà hàng, phong thái cách ứng xử mọi thứ dường như quy
định sẵn. Tình yêu chân thành của chàng Guido đã làm sao xuyến trái tim
Dora, bằng lí trí của mình nàng đã quyết tâm rời bỏ cuộc sống giàu sang nhàm
chán, bó buộc đến với tình yêu hạnh phúc. Cũng gần giống như tác phẩm
Kiêu hãnh và định kiến một bộ phim kinh điển của chủ nghĩa cổ điển, ở xã hội
trong đó mà chúng ta nhìn nhận thấy nhiều thứ trong khuôn khổ, những quy
định cái nhìn nhận phân biệt. Những định kiến phân biệt giai tầng cho các giai
cấp trong xã hội, tầng lớp quý tộc cao sang và các tầng lớp khác, xưa nay
người ta vẫn theo những quy chuẩn của xã hội, đi sâu vào tiềm thức con
người và đã trở thành “định kiến” xã hội đông đảo, một cá nhân khó thay đổi
hay đi ngược lại. Nhưng ở những con người khác biệt, sự kiêu hãnh đã có sự
thay đổi, họ đã rất nỗ lực và bằng lí trí của mình để vượt qua định kiến đến
với tình yêu chân chính.


Theo nhận định của nhóm bộ phim Life is Beautiful (1997) chịu ảnh
hưởng của tác phẩm “Không số phận” ( 1975) của tác giả Imre Kertesz. Nhà
văn Imre Kertesz sinh năm 1929 và vừa mất cách đây không lâu vào cuối
tháng 3 năm 2016 ở tuổi 86. Là người may mắn sống sót ở trại tập trung
(cũng giống với gia đình Guido) cho nên ông có nhiều tác phẩm viết về đề tài
phát xít với sự độc tài và nhiều tội ác man rợ cho nhân loại đặc biệt là người
Do Thái và “Không số phận” là một trong số các tác phẩm đó. Imre Kertesz
từng dành được giải Nobel văn học vào năm 2002 - một giải thưởng vô cùng
cao quý đối với tất cả các nhà văn trên Thế giới. Tác phẩm “Không số phận”
được viết trong khoảng thời gian 1960-1973 nhưng phải đến năm 1975 mới
được ra mắt công chúng. “Không số phận” có nhiều nét tương đồng với cuộc
đời tác giả Imre Kertesz bởi cũng như nhân vật thiếu niên trong cuốn tiểu
thuyết, ông đã từng sống trong trại tập trung năm 15 tuổi. Tuy vậy, Imre

Kertesz đã may mắn sống sót dù đã bước chân vào những địa ngục trần gian
như trại tập trung Auschwitz hay Buchenwald. Hình ảnh địa ngục trần gian
trong trại tập trung của phát xít Đức khiến nhóm liên tưởng đến việc gia đình
Guido phải trải qua những tháng ngày khốn khổ của cuộc sống. Giống như
Life is Beautiful tác phẩm chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa hiện thực sâu sắc
với giọng văn lạnh lùng, đầy bi kịch để khắc họa nên một thế giới đau khổ,
khủng khiếp dưới sự thống trị của chủ nghĩa Phát-xít, trong đó con người bị
tước đoạt đi quyền làm người. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, Life is
Beautiful chịu ảnh hưởng từ chính câu chuyện của gia đình đạo diễn Robert
Benigni. Năm 1943, Luigi - một nông dân nghèo sống ở làng Misericodia
Aezzon, Italy từ giã người vợ thân yêu để đi tìm miền đất hứa với ước vọng
đổi đời. Thế nhưng, trước khi ước mơ kịp trở thành hiện thực, ông đã bị tống
vào trại tập trung của Đức quốc xã lao động khổ sai trong suốt hai năm. Trở
về nhà với thân xác tiều tụy, Luigi cùng vợ sống những ngày tháng êm đềm


bên nhau. Họ sinh hạ được một cậu bé mà hơn 40 năm sau đã đem đến diện
mạo mới cho nền điện ảnh Italy. Cậu bé đó chính là Robert Benigni.
B. Bối cảnh, cách quay và dựng phim Cuộc sống tươi đẹp/ Life is beautiful
1. Bối cảnh:
Bộ phim Life Is Beautiful/Cuộc sống tươi đẹp ra rạp từ năm 1997. Đã
18 năm trôi qua nhưng mỗi lần xem lại khán giả đều: “Cười ra nước mắt”
đúng theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng. Life Is Beautiful là một câu chuyện
đơn giản, được kể lại bằng trí tưởng tượng phong phú của tác giả Roberto
Benigni. Ông vừa là người viết kịch bản vừa là đạo diễn và vừa là diễn viên
chính của bộ phim. Một câu chuyện nhẹ nhàng nhưng sâu sắc, tinh tế ẩn chứa
giá trị nhân văn to lớn, thấm đượm tình yêu bao la của người cha dành cho
đứa con trai và tình cảm của người chồng dành cho người vợ của mình.
“Life is Beautiful” được chia làm hai phần, bộ phim đã lấy bối cảnh ở
cuối thập niên 1930 - đầu thập niên 1940, thời kỳ này chủ nghĩa Phát-xít đang

thống trị ở Ý với thuyết "chủng tộc thượng đẳng Arian" như căn bệnh truyền
nhiễm, lây lan và ngấm sâu vào đời sống xã hội từ giới thượng lưu đến học
đường. Xã hội đó là xã hội đầy rẫy sự bất công, thống trị của phát xít mà thân
phận của con người Do Thái bị đè nén, kìm kẹp và đầy rẫy những bất công.
Qua đó, ta thấy nghệ thuật của chủ nghĩa hiện thực đã xâm nhập vào “Life is
Beautiful”, bởi nó phản ánh đầy đủ một xã hội rối ren và đen tối, con người bị
tù đày, khổ ải và bé nhỏ trong thân phận của mình. Ở phần đầu bộ phim với
bối cảnh là một nước Ý thơ mộng vào năm 1939 và còn đầy vẻ hoang sơ với
cây cỏ xanh rờn, những ngôi nhà gạch ống khói, những cung đường quanh co
triền núi, những nông trại với gió và sự sống bạt ngàn và một thị trấn mang
đậm kiến trúc cổ điển của Châu Âu có lẽ là thứ đã cuốn hàng vạn thưởng giả


của thế kỉ XXI hút hồn ngay từ khía cạnh thẩm mỹ của “Life is Beautiful” .
Tuy nhiên phần sau của bộ phim ta lại thấy một bối cảnh đối lập, lúc này sự
phân biệt chủng tộc đã dần hiện rõ trong xã hội Ý đó là thời điểm năm 1945,
người Do Thái bắt đầu bị khủng bố, họ bị bắt đưa vào các trại tập trung.
2. Cách quay và cách dựng phim:
Life is Beautiful dựng lên một bộ phim nói về sự diệt chủng người Do
Thái của phát xít Đức. Trong phim, không có một cảnh quay chiến trận nào
nhưng người xem vẫn cảm thấy được sự bạo tàn của chủ nghĩa Phát-xít và
thương tiếc những người vô tội đã thiệt mạng trong Thế chiến thứ hai qua
cách kế chuyện tinh tế của Robert Benigni. Robert Benigni không quá tập
trung vào sự chết chóc, ông tập trung vào việc Guido dùng tất cả những khả
năng mình có, để bảo vệ cậu con trai. Guido có tài năng thiên bẩm là khả
năng gây cười cho mọi người, và anh sự hài hước chính là vũ khí tối thượng
của anh để che chở cho con. Bộ phim “Life is Beautiful” đề cập đến chiến
tranh dưới lăng kính một bộ phim hài, tuy nhiên không đơn thuần chỉ là một
bộ phim hài. Còn về cách dựng phim, khi xem phim, khán giả có thể dễ dàng
nhận thấy bộ phim dường như tách ra hẳn làm hai phần.

Một phần là phim hài thuần tuý, người xem thoả sức cười với những
tình huống ngộ nghĩnh chi tiết gây cười được dựng lên thông qua kế hoạch
chinh phục người đẹp của Guido, việc Guido mạo danh viên thanh tra trường
tiểu học để có lý do làm cho Dora phải ngạc nhiên đến sững sờ, rồi bài thuyết
trình về tính ưu việt của dân tộc Italia thông qua vẻ đẹp của đôi tai to cùng
chiếc rốn quý của Guido…Trong phần đầu, ngoài những cảnh quay hài hước,
vui nhộn, xoay quanh những cuộc gặp gỡ, tán tỉnh giữa chàng Guido và nàng
Dora, người xem còn thấy sự xuất hiện trở đi trở lại của hình ảnh chiếc mũ.
Đây là một chi tiết mang tính ẩn dụ. Guido là một người đàn ông Do Thái,


chiếc mũ anh đội là chiếc mũ đặc trưng của người Do Thái. Việc chiếc mũ
liên tục bị Guido láu lỉnh đem tráo đổi với những chiếc mũ khác, thực tế,
không chỉ là một trò vui nhộn, đó còn là ẩn dụ về số phận của Guido.Lúc này,
sự phân biệt chủng tộc đã dần hiện rõ trong xã hội Ý. Đôi khi, Guido muốn
cởi bỏ chiếc mũ Do Thái của mình để được hoàn toàn bình đẳng, giống như
bao người khác trong xã hội. Nhiều lần đem tráo đổi mũ, nhưng rốt cuộc anh
vẫn phải nhận lại chiếc mũ của mình, nó giống như thực tế rằng Guido là
người Do Thái, anh không bao giờ có thể thay đổi được.
Phần thứ hai mang chất hài “đen” cay đắng, chua xót, khiến khán giả
cười trong nước mắt, vì cảm thương và ngưỡng mộ tình phụ tử của Guido
dành cho con. Phần thứ nhất trôi qua cùng với sự sum họp về một nhà của
Guido và Dora. Và kết quả của tình yêu đó là chú nhóc kháu khỉnh dễ thương
Joshua. Vào năm 1945, khi cuộc chiến thứ hai sắp kết thúc, thì người Do Thái
trong thị trấn bị bọn Phát xít lùa vào trại tập trung để tiêu diệt. Yêu chồng,
thương con nên dù là người Italy, Dora vẫn xin được lên cùng chuyến tàu tới
địa ngục trên, tất cả chỉ để được gần gũi gia đình vậy nên hành trình của gia
đình guido bắt đầu. Với cảnh quay ở trại tập trung, nơi có thể khiến những
người đàn ông can đảm nhất cũng phải bật khóc, Guido do không muốn tâm
hồn cậu con trai của mình bị vẩn đục bởi sự khốc liệt cũng như tàn bạo của

chủ nghĩa phát xít, Guido ngay lập tức biến việc hai bố con bị bắt vào trại
thành một trò chơi. Ông nói dối cậu bé rằng toàn bộ những thứ liên quan tới
trại tập trung này đều là một trò chơi và người chiến thắng với 1.000 điểm sẽ
nhận phần thưởng là một chiếc xe tăng. Bất cứ hành động khóc, phàn nàn nào
của Joshua đều sẽ khiến hai bố con bị trừ điểm. Một câu chuyện cổ tích nơi
lao tù đã được bắt đầu như thế...Trong trại tập trung, dù phải đối mặt với bao
nhiêu khó khăn gian khổ, nhưng Guido vẫn không hề quên việc quan tâm


chăm sóc đến Joshua, luôn giữ cho cậu bé một cái nhìn lạc quan vào tương lai
phía trước, vào một cuộc sống tươi đẹp. Và anh đã thành công, cho đến những
phút cuối của cuộc đời mình thì Guido vẫn giữ được cho cậu bé niềm tin ấy…
“Life is Beautiful” đâu chỉ nói về Phát-xít, về nạn diệt chủng, phim còn
là bản anh hùng ca ca ngợi ý chí, nghị lực của con người, ca ngợi cuộc giải
thoát vĩ đại mà tình phụ tử đã thực hiện để giải thoát tâm hồn bé bỏng của con
thơ trước thực tế đau thương. Trong bộ phim người xem thấy cháy sáng một
niềm hy vọng bền bỉ vào tương lai, niềm hy vọng ấy không chịu lụi tắt bất kể
những khốn cùng của cuộc sống bởi chính cách nhìn nhận sự việc sẽ quyết
định ta đang sống một “cuộc sống tươi đẹp” hay một “cuộc sống địa ngục”.
Chưa cần bàn đến nội dung của bộ phim, song ở đây chúng ta thấy cái
cách mà Robort quay, dựng phim khá đặc biệt. Ông khá coi trọng đến cách
khắc họa bối cảnh, lia góc quay bao trùm cả một xã hội song cũng đặc biệt soi
vào những chi tiết nhỏ của nhân vật. Đặc biệt là cái cách mà Guido ứng xử
với cuộc đời, với người vợ của mình và với đứa con trai bằng tất cả niềm yêu
thương, sự hài hước, giản dị và xúc động vô cùng.
Cách đạo diễn sử dụng ánh sáng cũng khá đặc biệt ánh sáng chân thực
nhưng mang nhiều hơi hướng cổ điển. Nhân vật với những trang phục đặc
trưng của xã hội. Cảnh quay không chỉ có màu đen tối của tù ngục mà còn có
ánh sáng của thiên nhiên, có những vẻ đẹp lãng mạn và thơ mộng của thiên
nhiên. Âm nhạc du dương, trầm bổng. ẩn sau đó còn là những biểu hiện đặc

sắc phản ánh chi tiết tâm lí tính cách con người.
Qua bối cảnh và cách dựng và quay phim ta thấy “Life is Beautiful”
mang tính nghệ thuật của chủ nghĩa lãng mạn và chủ nghĩa hiện thực. Tính
hiện thực thể hiện ở cả phần thứ nhất lẫn phần thứ hai của câu chuyện, đó là
tái hiện thực tại sự phân biệt chủng tộc trong lòng xã hội Ý lúc bấy giờ nhìn


thẳng vào những mẫu thuẫn cơ bản nhất của xã hội giữa người dân Do Thái
và chủ nghĩa phát xít để “ phản chiếu” thế giới đúng như nó đang tồn tại với
tất sự khách quan sinh động bằng các cảnh quay sự phân biệt của xã hội Ý đối
với người Do Thái đó là viết lên mình con ngựa ý chỉ “con ngựa này của
người Do Thái” hay “cửa hàng này của người Do Thái”, “ không bán cho
người Do Thái với chó”. Cùng với đó là bọn phát xít khủng bố bắt những
người Do Thái vào các trại tập trung. Bên cạnh tính hiện thực thì tính lãng
mạn cũng được thể hiện sâu sắc. Ở phần thứ nhất đó là tình yêu nồng cháy
vượt lên những chuẩn mực gò ép giữa anh chàng bồi bàn người Do Thái
thông minh Guido, với tình yêu nhiệt thành và mãnh liệt của mình, Guido đã
chinh phục được trái tim “nàng công chúa xinh đẹp và giàu có” Dora và được
mẹ của cô gái chấp nhận. Kết quả của cuộc hôn nhân hạnh phúc đó là sự ra
đời của chú bé Joshua . Còn ở phần hai sự lãng mạn đó là tình yêu thương
chồng con của cô vợ khi mà cô không phải người Do Thái vẫn chấp nhận đến
trại tập trung, hay chính là tình yêu thương của người cha đối với con, của
người chồng đối với vợ của mình.Niềm tin, sự lạc quan, thông minh của
người cha chính là sự sống trong những ngày thảm đạm nhất, kinh hãi nhất và
cũng là điều đã truyền cho vợ con mình sự sống trong không khí của chết
chóc bủa vây. Phút giây Guido bị quân phát xít giải đi qua cái tủ mà trong đó
người con còn hé được hai con mắt ra để nhìn bố không ai ngờ đó là những
giây phút cuối cùng của cuộc đời. Người bố vẫn nháy mắt ra hiệu với con là
mình bị bắt khi đi trốn tìm, và rằng chỉ còn một trò chơi này thôi Chúng ta sẽ
trở thành người chiến thắng. Đứa con tin rằng điều đó là sự thật vì bố còn

nháy mắt và cười với mình kia mà! Phát súng sau bức tường chỉ ngay sau giây
phút đó đã kết thúc cuộc đời người cha! Trò chơi trí tuệ của người bố để tránh
mọi rủi ro cho vợ con mình cuối cùng cũng chiến thắng bọn phát xít. Cậu bé
và người vợ mà anh vẫn gọi là công chúa cuối cùng được cứu sống nhưng


người cha đã ra đi vĩnh viễn, một kết cục dù không toàn vẹn nhưng không
đem lại một âm hưởng bi thiết, xót xa hay căm phẫn ngập tràn. Đó chính là
tính lãng mạn của niềm lạc quan, tình yêu thương ngập tràn và thiết tha với
cuộc sống, với gia đình mà bộ phim để lại cho chúng ta.
Mặc dù, bộ phim phản ánh màu sắc đen tối của xã hội lúc bấy giờ với
đầy rẫy bất công, mang dấu ấn của nghệ thuật của chủ nghĩa hiện thực, song
bên cạnh đó, sự pha trộn của những tiếng cười giản dị, gửi gắm cách nhìn
giản đơn, những phép lạ và những niềm vui. Trong khổ đau vẫn có tiếng cười,
sự dí dỏm. Trong nước mắt vẫn có những phép lạ, những điều bất ngờ. Và
hơn hết, ẩn sau đó là tình yêu thương của một người cha dành cho con, là tình
yêu sấu đậm của người chồng, người vợ dành cho nhau, là niềm tự hào và ngộ
nghĩnh của đứa con dành cho cha mình. Tội ác vẫn ở đó, bất công vẫn ở đó
nhưng những họ vẫn nhìn nó bằng lăng kính tươi đẹp của mình, nhìn nó bằng
niềm tin yêu mãnh liệt vào cuộc đời. Bởi cuộc sống này là một cuộc sống tươi
đẹp.
Chúng tôi thực sự xúc động và đặt một niềm tin cho sự thành công vượt
bậc của Robbort. Bởi sự pha trộn giữa hiện thực và lãng mạn đã làm cho bộ
phim tươi mát nhưng không kém phần xúc động bởi tính nhân văn sâu sắc. Có
lẽ bởi thế, mà “Life is Beautiful” xứng đáng là một tác phẩm điện ảnh sống
mãi trong mọi thời đại.