Nghiên cứu sự tham gia của cộng đồng vào hoạt động du lịch tại địa đạo củ chi theo phương pháp KAP

Nghiên cứu sự tham gia của cộng đồng vào
hoạt động du lịch tại địa đạo Củ Chi theo
phương pháp KAP
Tạ Tường Vi
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Luận văn ThS Chuyên ngành: Du lịch
Người hướng dẫn: PGS.TS. Trần Đức Thanh
Năm bảo vệ: 2013

Abstract. Thu thập và tổng hợp tài liệu lý thuyết về các vấn đề liên quan như các tài
liệu, công trình nghiên cứu về du lịch cộng đồng, các tài liệu nghiên cứu về phương
pháp KAP. Khảo sát, thu thập thông tin về cư dân ba xã liền kề khu di tích lịch sử địa
đạo Củ Chi. Khảo sát bảng hỏi về hiểu biết, thái độ và hành vi của cư dân tham gia các
hoạt động phục vụ khách xung quanh Khu di tích. Đánh giá sự hiểu biết, thái độ và
hành vi của cư dân liên quan đến hoạt động phục vụ du khách đến tham quan di tích
địa đạo Củ Chi. Đề xuất giải pháp nhằm thu hút hơn nữa cộng đồng tham gia vào hoạt
động du lịch ở Củ Chi.
Keywords. Du lịch cộng đồng; Di tích lịch sử; Địa đạo Củ Chi; Du lịch.


MỤC LỤC
Danh mục từ viết tắt...................................................................................... 3
Danh mục bảng biểu ..................................................................................... 4
Mở đầu ........................................................................................................... 5
1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 5
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ........................................................................ 7
3. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài ................................................................ 13
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu đề tài ................................................... 14
5. Phƣơng pháp nghiên cứu........................................................................ 14
6. Bố cục của luận văn................................................................................. 15
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DU LỊCH CỘNG ĐỒNG VÀ

PHƢƠNG PHÁP KAP ................................................................................ 16
1.1. Du lịch cộng đồng .................................................................................. 16
1.1.1. Khái niệm ........................................................................................ 16
1.1.2. Nội dung của du lịch cộng đồng ..................................................... 20
1.1.3. Kinh nghiệm phát triển du lịch cộng đồng...................................... 22
1.2. Phương pháp KAP ................................................................................. 35
1.2.1. Khái niệm ........................................................................................ 35
1.2.2. Nội dung phương pháp KAP ........................................................... 36
Tiểu kết chương 1.......................................................................................... 40
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG NHẬN THỨC – THÁI ĐỘ VÀ SỰ THAM
GIA CỦA CỘNG ĐỒNG VÀO HOẠT ĐỘNG DU LỊCH Ở CỦ CHI .. 41
2.1. Khái quát về khu di tích lịch sử địa đạo Củ Chi .................................... 41
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển địa đạo Củ Chi ........................ 41
2.1.2. Cơ cấu tổ chức nhân sự khu di tích lịch sử địa đạo Củ Chi ........... 47
2.1.3. Doanh thu từ các hoạt động du lịch tại khu di tích năm 2012........ 49
2.2. Đặc điểm cư dân vùng ven khu di tích lịch sử địa đạo Củ Chi.............. 50
2.3. Cơ cấu đáp viên ...................................................................................... 52
2.4. Hiểu biết của cộng đồng ......................................................................... 55
2.4.1. Hiểu biết về du lịch cộng đồng ........................................................ 55
3


2.4.2. Hiểu biết về khu di tích lịch sử địa đạo Củ Chi .............................. 57
2.5. Thái độ của cộng đồng ........................................................................... 60
2.6. Hoạt động của cộng đồng....................................................................... 64
Tiểu kết chương 2.......................................................................................... 66
Chƣơng 3. GIẢI PHÁP TĂNG CƢỜNG SỰ THAM GIA CỦA CỘNG
ĐỒNG VÀO HOẠT ĐỘNG DU LỊCH Ở CỦ CHI ................................. 67
3.1. Căn cứ đề xuất giải pháp ........................................................................ 67
3.2. Các giải pháp nâng cao hiểu biết của cộng đồng ................................... 68

3.2.1. Tuyên truyền về giá trị của khu di tích ............................................ 68
3.2.2. Đào tạo kỹ năng, nghiệp vụ du lịch................................................. 72
3.3. Các giải pháp nâng cao ý thức cho cộng đồng ....................................... 75
3.3.1. Tăng cường giáo dục lòng yêu nước ............................................... 75
3.3.2. Xây dựng và giám sát các quy định về văn hóa .............................. 77
3.4. Các giải pháp thu hút cộng đồng tham gia trực tiếp vào hoạt động du
lịch ................................................................................................................. 82
3.4.1. Vận động cộng đồng tham gia vào hoạt động du lịch .................... 82
3.4.2. Khuyến khích và tạo điều kiện để cộng đồng tham gia vào hoạt
động du lịch ............................................................................................... 85
3.4.3. Xúc tiến quảng bá du lịch Củ Chi ................................................... 86
3.5. Kiến nghị ................................................................................................ 87
3.5.1. Một số kiến nghị với BQL khu di tích lịch sử địa đạo Củ Chi ........ 87
3.5.2. Một số kiến nghị với chính quyền huyện Củ Chi ............................ 89
3.5.3. Đối với ngành du lịch ...................................................................... 94
Tiểu kết chương 3.......................................................................................... 95
KẾT LUẬN .................................................................................................. 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 98
PHỤ LỤC ................................................................................................... 103

4


TÀI LIỆU THAM KHẢO
A. Tài liệu tiếng Việt
1. Alison Dexter, Trần Liên Phương, Jean-Pierre Depasse, Lê Mai Khanh,
Đàm Thu Hằng Matthew Erickson . Báo cáo về Trẻ khuyết tật và Gia
đình Trẻ khuyết tật tại Đà Nẵng. Kiến Thức - Thái Độ - Hành Vi. Báo
cáo cho UNICEF Vietnam 2009.
2. Báo cáo chính trị tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, Hồ

Chí Minh toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, 2000.
3. Bộ chỉ huy Quân sự TP.Hồ Chí Minh, Báo cáo hoạt động năm 2010 và
phương hướng nhiệm vụ năm 2011 của Khu di tích lịch sử Địa đạo Củ
Chi, 2010.
4. Bộ chỉ huy Quân sự TP.Hồ Chí Minh, Bối cảnh ra đời của Đền tưởng
niệm Bến Dược Củ Chi, 2008.
5. Bộ chỉ huy Quân sự TP.Hồ Chí Minh, Quá trình hình thành và phát triển
của Địa đạo Củ Chi, 2008.
6. Bộ chỉ huy Quân sự TP.Hồ Chí Minh, Sự ra đời của khu tái hiện vùng
giải phóng Củ Chi, 2008.
7. Nguyễn Vũ Quốc Bình, Mô tả kiến thức, thái độ, hành vi về phòng
chống nhiễm HIV/AIDS trên can phạm và phạm nhân tại trại tạm giam
tỉnh Khánh Hoà.
8. Douglas Hainsworth - Walter Jamieson, Steve Noakes & Sheena Day,
Công cụ quản lý và giám sát du lịh cộng đồng, SNV và Đại học Tổng
hợp Hawaii 2007.

100


9. Nguyễn Thị Ngọc Hà, Đánh giá nhận thức hiểu biết về bệnh SXH của
cộng đồng tại phường Bắc Lý - thị xã Đồng Hới, năm 1999.
10. Nguyễn Phương Hoa, Kiến thức, thái độ, thực hành có liên quan đến
nhiễm HIV/AIDS trong sinh viên ở một số trường ĐH tại HN, tháng
4/1999 Luận văn thạc sỹ chuyên khoa Trường ĐH Y Hà Nội.
11. Phạm Trung Lương "Phát triển du lịch Việt Nam với sự tham gia của
cộng đồng: Hiện trạng và những vấn đề đặt ra ". Tuyển tập Hội thảo
quốc gia “Sự tham gia của người dân trong lĩnh vực du lịch”, Đà Lạt,
Lâm Đồng, 17-19/9/2008.
12. Phạm Trung Lương “Phát triển du lịch gắn với xóa đói giảm nghèo ở

vùng đồng bào thiểu số và miền núi”. Tuyển tập Hội thảo “Cơ hội và
thách thức đối với vùng dân tộc thiểu số khi Việt Nam gia nhập WTO”.
Hà Nội, 29/2/2008.
13. Phạm Trung Lương “Phát triển du lịch gắn với cộng đồng và môi
trường hướng thực hiện Chương trình Nghị sự 21về phát triển bền vững
ở Việt Nam” Tài liệu tập huấn “Quản lý nhà nƣớc về du lịch”, Hà Nội,
2007.
14. Phạm Trung Lương, Tài nguyên và môi trường du lịch Việt Nam, Nxb
Giáo dục Việt Nam 2001.
15. Quỹ Châu Á – VIRI Việt Nam, Tài liệu hướng dẫn phát triển du lịch
cộng đồng, Hà Nội 2012.
16. Võ Quế - Lương Hồng Quang – Võ Chí Công, Du lịch cộng đồng lý
thuyết và vận dụng, Nxb Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội 2006.
17. Nguyễn Như Toàn, Đoàn Trọng Trung, Thái Thị Thu Hà, Điều tra ban
đầu KAP của người dân về cúm gia cầm tại 3 tỉnh Thái Bình, Thừa
101


Thiên Huế và Đồng Tháp. Hợp đồng khoa học dịch vụ với Bộ Y tế,
UNFPA 2007.
18. Hồ Sĩ Thành, Địa đạo Củ Chi 100 câu hỏi đáp, Nxb Trẻ, TP.Hồ Chí
Minh 2001.
19. Trịnh Thắng và các cộng sự, Nghiên cứu định tính về trẻ khuyết tật An
Giang, Đồng Nai. Kiến thức Thái độ Thực hành. Báo cáo cho UNICEF
Vietnam. 2011.
20. Hoàng Trọng – Chu Nguyễn Mộng Ngọc, Phân tích dữ liệu nghiên cứu
với SPSS, Nxb Hồng Đức, TP.HCM 2008.
21. Tổ chức lao động Quốc tế, Bộ công cụ hướng dẫn giảm nghèo thông
qua du lịch, Hà Nội 2012.
22. Trần Thị Hồng Vân. Khảo sát nhận thức, thực hành của người kinh

doanh chế biến và thực trạng vệ sinh của thức ăn chế biến sẵn tại huyện
Sóc Sơn- Hà Nội năm 1999.
23. Bùi Thị Hải Yến – Phạm Thị Ngọc Diệp – Nguyễn Thúy Hằng - Lê Thị
Hiền Thanh – Phạm Bích Thủy, Du lịch cộng đồng, Nxb Giáo dục Việt
Nam 2012.
24. Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch Đề án “Phát triển du lịch cộng
đồng kết hợp với xóa đói giảm nghèo và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông
thôn đến năm 2020”. Hà Nội, 2010.
B. Tài liệu tiếng nước ngoài
25. Advocacy, communication and social mobilization for TB control: a
guide to developing knowledge, attitude and practice surveys. WHO
Library Cataloguing-in-Publication Data 2006.

102


26. Honey M, Ecotourism and Sustainable Development, Island Press, USA
1999.
27. Harold Goodwin – Rosa Santili, Community – Based Tourism: a
success, University of Greenwich, London 2009.
28. Kasolo Josephine Ampaire Christine, Knowledge, Attitudes And
Practices of Women And Men Towards Safe Motherhood In Rural
Settings, A Qualitative Study December 2000.
29. K. Kaliyaperumal, I.E.C. Expert, Diabetic Retinopathy Project
Guideline for Conducting a Knowledge, Attitude and Practice (KAP)
Study 2007.
30. Sybille Gumucio with the contribution of Melody Merica, Niklas
Luhmann, Guillaume Fauvel, Simona Zompi, Axelle Ronsse, Amélie
Courcaud, Magali Bouchon, Coralie Trehin, Sophie Schapman, Olivier
Cheminat, Helena Ranchal, Sandrine Simon

Data collection >>

Quantitative methods The KAP survey model (Knowledge, Attitude &
Practices) Médecins du Monde, January 2011. Translated from French
to

English,

corrections:

Michael

Hariton.

Printing:

IGC

Communigraphie.
31. S.Shing – D.J.Timothy and R.K.Dowling, Tourism in destination
communities, CABI 2003.
32. Swarbrook J, Sustainable Tourism Management, CABI 1999.
33. Tom Mangold and John Penycate, The tunnels of Cu Chi, Hodder &
Stoughton, London 1985.
34. The Mountain Institute, Community-Based Tourism for Conservation
and Development: A Resource Kit, The Mountain Institute. USA 2000.
103

35. World Health Organization, A Guide to developing Knowledge, Attitude
and Practice surveys, WHO Press, Switzerland 2008.
C. Trang web
36. Cổng thông tin điện tử Chính Phủ:
/>37. Hàn Hạnh; Du lịch Mai Châu được báo Mỹ ca ngợi:
cập nhật ngày 17/05/2013.
38. Hiệp hội sinh thái thế giới:
39. Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc: />40. Tổ chức Du lịch thế giới:
41. Tổ chức Y tế Thế giới:
42. Tổng cục Du lịch Thái Lan:
43. Thanh Thủy; TP.HCM Phát triển du lịch đường sông:
cập nhật ngày, 12/5/2013.
44. Ủy ban nhân dân huyện Củ Chi:

45. Viet Nam Tourism Review:

104