Tính khuynh hướng của báo chí liên hệ với thực tiễn báo chí ở việt nam tiểu luận cao học

LỜI MỞ ĐẦU
Một nhà báo thật sự là như thế nào? Đó luôn là một câu hỏi đật ra
trong suy nghĩ của tôi kể từ khi tôi chọn con đường mình đi là cái nghề
làm dâu trăm họ này. Vì lòng đam mê mà sâu xa hơn là ý thích muốn
khám phá mọi thứ nên việc lựa chọn thi vào trường Học viện Báo chí và
tuyên truyền là điều dễ hiểu. Là một sinh viên khi bỡ ngỡ bước chân vào
cổng trường Đại học, tôi biết rằng với vốn kiến thức ít ỏi kia của mình
chưa thể phục vụ được gì nên cần phải cố gắng học tập hơn nữa để hành
trang trước khi bước vào nghề được củng cố nhiều hơn. Tôi đã được dạy
rằng con đường vươn tới vinh quang không gì ngoài sự nỗ lực từ một cô
giáo trong những ngày đầu học tại mái trường Đại học. Và tất nhiên muốn
trở thành một nhà báo thì trước hết phải nhận thức đúng đắn- hiểu và tuân
thủ theo đúng những gì đã là quy tắc chứ không phải là sự tùy tiện nói
theo ý thức chủ quan mà phải biết đâu là cái đích mình cần hướng tới.
Với đề bài này, khi đi tìm hiểu nó vừa là một thử thách lớn cho tôi
bởi thật sự thì tôi chưa định hình được một cách rõ dàng cho lắm về vấn
đề nhưng cũng là một cơ hội để tô tìm hiểu để học hỏi về yếu tố cần thiết
và là điều cơ bản cho nghề nghiệp của mình là gì để có được kiến thức
đúng đắn về ngòi bút của bản thân. Đó cũng chính là hành trang mà bản
thân mỗi nhà báo cần phải có để trở thành một nhà báo thật sự:” Tính
khuynh hướng của báo chí”.
Để có được cơ hội học tập này, tôi gửi lời cảm ơn chân thành tới
cô giáo Nguyễn Thị Trường Giang- người đã tạo cho chúng tôi thử thách
đầu tiên này, giúp chúng tôi có dịp để tìm hiểu vai trò và trọng trách của
con đường mà mình đã chọn,có cơ hội khám phá để hiểu được một phần
nhà báo thật sự cần những yếu tố và hành trang gì.


ĐỀ SỐ 6: Tính khuynh hướng của báo chí. Liên hệ với thực tiễn
báo chí ở Việt Nam.
Bài làm

Báo chí là một trong những lĩnh vực nhạy cảm nhất của đời sống
xã hội. Nó đóng vai trò chính trị - xã hội to lớn ở mọi quốc gia, khu vực
và trên toàn thế giới. Báo chí mang tính khuynh hướng rất rõ. Tính
khuynh hướng là nguyên tắc tối quan trọng nhất .Nó đóng vai trò then
chốt trong quá trình sáng tạo và tác nghiệp của mỗi nhà báo và hoạt
động của cơ quan báo chí. Dù được tuyên bố hay không, mỗi tờ báo, đài
phát thanh, truyền hình trong quá trình hoạt động đều đại diện cho
quyền lợi, tiếng nói của một tầng lớp, tổ chức nào đó trong xã hội.
Ở nước ta, tính khuynh hướng của báo chí được phát triển thành
tính Đảng. Điều này được phát biểu rõ rang ngay tại Điều 1 trong Luật
Báo chí, quy định về vai trò, chức năng của báo chí Việt Nam: Báo chí ở
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là phương tiện thông tin đại
chúng thiết yếu đối với đời sống xã hội, là cơ quan ngôn luận của các tổ
chức của Đảng, cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội (…), là diễn đàn của
nhân dân.
Chính vì lẽ đó mà bất kỳ một tờ báo chính trị nào cũng đều có tính
định hướng, tức là xu hướng chính trị của tờ báo, là chất lượng thông
tin của báo chí nói chung. Tính định hướng được thể hiện ở hai góc độ:
Một là, luôn đứng trên quan điểm của Đảng để nhìn nhận, phản ánh và
giải quyết các vấn đề do thực tiễn công tác tổ chức xây dựng đảng đề
ra. Hai là, trước một vấn đề, sự việc cụ thể đang có ý kiến khác nhau thì
Cơ quan báo chí cần nêu chính kiến của mình, cung cấp thông tin có
chọn lọc, chính xác, khách quan với lý lẽ xác đáng để giúp bạn đọc hiểu
rõ bản chất của sự việc, từ đó mà góp phần định hướng. Do báo chí
nước ta giữ vai trò là người tuyên truyền, cổ động, người tổ chức tập


thể, một trong những động lực của phong trào cách mạng, đội quân
tiên phong trên mặt trận tư tưởng-văn hóa của Đảng càng không thể
tách rời yếu tố định hướng chính trị - tư tưởng.

Theo Báo cáo tại Hội nghị Báo chí toàn quốc năm 2011, tính đến
tháng 3-2011 trong lĩnh vực báo in cả nước có 745 cơ quan báo chí với
1.003 ấn phẩm. Lĩnh vực phát thanh và truyền hình, cả nước có 67 đài
(gồm 3 đài phát thanh, truyền hình ở Trung ương và 64 đài phát thanh,
truyền hình ở các địa phương) với 200 kênh chương trình sản xuất
trong nước và 67 kênh nước ngoài. Trong lĩnh vực thông tin điện tử, cả
nước có 46 báo điện tử và tạp chí điện tử, 287 trang tin điện tử của các
cơ quan báo chí và hàng ngàn trang tin điện tử của các cơ quan đảng,
nhà nước và Chính phủ, các đoàn thể, hội, hiệp hội và các doanh nghiệp.
Hầu hết các cơ quan báo chí đã bám sát thực tiễn của đời sống xã hội,
thực hiện đúng sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng,
Nhà nước; thông tin nhanh nhạy, đầy đủ, toàn diện về mọi diễn biến của
đời sống chính trị, kinh tế-xã hội ở trong nước và quốc tế, đặc biệt là
các sự kiện lớn, đáp ứng tốt quyền được thông tin của nhân dân. Đồng
thời, báo chí thực hiện tốt chức năng là diễn đàn của nhân dân, góp
phần quan trọng thực hiện dân chủ hoá đời sống xã hội, kịp thời phát
hiện và biểu dương những gương người tốt, việc tốt, những điển hình
tiên tiến. Điều đáng ghi nhận là phần lớn các cơ quan báo chí đã thực
hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, bảo đảm tôn chỉ, mục đích, ngày càng thể
hiện rõ tính chuyên nghiệp cũng như đạo đức nghề nghiệp. Nhiều cơ
quan báo chí đã năng động, tích cực trong cuộc đấu tranh chống tham
nhũng, lãng phí và các hiện tượng tiêu cực xã hội khác, tích cực đấu
tranh chống “diễn biến hoà bình”, phản bác các quan điểm sai trái…
1. Nguyên tắc tính khuynh hướng:

a.Khái niệm:


Nguyên tắc là những quy định,quy tắc theo một chuẩn mực nhất
định,có tính bất di bất dịch với một cá nhân hoặc tổ chức mà không ai

có thể xoá bỏ được
Nguyên tắc báo chí là các quy tắc và chuẩn mực chung của hoạt
động báo chí giúp cho nó thực hiện được những chức năng của mình thì
gọi là nguyên tắc báo chí.
Nguyên tắc tính khuynh hướng là nguyên tắc phổ biến, hình
thành một cách khách quan do nguồn gốc XH và tư tưởng của bản
thân nền báo chí. Điều đó thể hiện sự phát triển, vận dụng một
cách có tự giác của nền báo chí.
b.Đặc điểm:
Tính khuynh hướng thể hiện ở việc báo chí của giai cấp, của
nhóm người nhất định, nó thể hiện tình cảm, nguyện vọng của giai cấp
đó. Người đặt nền móng cho tính khuynh hướng trong báo chí là Mác
và Ăngen. Với những luận điểm nổi tiếng là xuất phát từ các thành
phần xã hội, thành phần giai cấp có các nhóm quyền lợi khác nhau,
thậm chí đối kháng nhau thì con người bao giờ cũng đứng về một giai
cấp, một dân tộc, một nhóm xã hội nhất định mà báo chí là một hoạt
động của ý thức con người nên nó phải mang khuynh hướng chính trị
khác nhau.
Nếu trong nền báo chí có nhiều khuynh hướng chính trị khác
nhau thì chia ra dòng chủ lưu và dòng phụ lưu hay dòng chính thống
hoặc không chính thống thừa nhận tình trạng này là thừa nhận một sự
vật khách quan khoa học đó chính là cơ sở của lí luận báo chí vô sản.
Lý luận báo chí vô sản khẳng định: báo chí đứng hẳn về phía
công nhân và tầng lớp nhân dân lao động, phản ánh ý chí, nguyện
vọng và bảo vệ lợi ích của họ -> tính Đảng là đỉnh cao của tính
khuynh hướng.


2. Nguyên tắc tính Đảng:
Phát triển quan điểm của Mác – Ăngen về tính khuynh hướng của

báo chí, Lê-nin là người đề xướng và khẳng định tính Đảng Cộng Sản
của báo chí vô sản.
Sự thể hiện quan điểm về tính cộng sản báo chí theo Lê-nin:
Tính Đảng thể hiện: báo chí tự giác và vững vàng, đứng trên lập
trường của giai cấp công nhân và trở thành tiếng nói thể hiện
quyền lợi của mọi tầng lớp nhân dân lao động, đồng thời chịu sự
lãnh đạo và tuyên truyền tổ chức thực hiện đường lối, chính sách của
Đảng Cộng Sản.
- Nội dung của tính Đảng thể hiện ở 3 khía cạnh:
+ Xã hội: tính Đảng là căn cứ xuất phát để nhà báo phát huy trách
nhiệm XH, trách nhiệm công dân to lớn của mình trong quá trình thông
tin và lý giải những vấn đề do cuộc sống đặt ra.
+ Tính Đảng đòi hỏi báo chí phải hoạt động theo đúng pháp luật,
trong khuôn khổ của pháp luật, đồng thời xây dựng môi trường
pháp lý lành mạnh cho mọi hoạt động của XH.
+ Tư tưởng tinh thần: tính Đảng đòi hỏi báo chí phải tham gia tích
cực vào việc tuyên truyền, phổ biến và hình thành dòng tư tưởng
chủ lưu tích cực và tiến bộ trong XH mà nền tảng là học thuyết Mac –
Lênin và tư tưởng HCM.
Tính Đảng đòi hỏi báo chí phải trực tiếp tham gia xây dựng đời
sống XH, tinh thần trong sáng và phong phú trong XH.
Tính tất yếu của Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý xuất phát từ
vấn đề đời sống giai cấp và vấn đề nhà nước, từ vai trò tấm
gương của báo chí, bài học trong lịch sử đời sống cách mạng, yêu
cầu của xu thế toàn cầu hóa và diễn biến hòa bình -> sự lãnh đạo
của Đảng, quản lý của nhà nước là điều kiện để báo chí hoạt động


đúng mục đích và hiệu quả. Việc khẳng định và nâng cao hiệu quả sự
lãnh đạo của Đảng và quản lý của nhà nước là yêu cầu khách quan, vừa

là đòi hỏi của bản thân nền báo chí.Điều đó được thể hiện rõ nét qua
từng trang báo từ báo in, báo hình, báo ảnh…rồi đến báo mạng điện tử.
Với một vài ví dụ sau, tôi không dám chắc rằng khi bạn đọc qua một số
minh chứng sau có thể hiểu được đầy đủ về bản chất của tính khuynh
hướng- yếu tố cốt lõi của một nền báo chí nhưng cũng phần nào giúp
bạn định hình được yếu tố cơ bản của nó.
Vụ thứ nhất, rạng sáng ngày 26/5, khi tàu Bình Minh 02 của Việt
Nam đang hoạt động thăm dò địa chấn tại lô dầu khí 148 trong vùng
biển Việt Nam, thì bị 3 tàu hải giám của Trung Quốc mang số hiệu 84,
72, 17 lao vào cản phá và cắt đứt dây cáp. Tọa độ vị trí tàu Bình Minh
02 bị tàu Trung Quốc cắt cáp là 12048’25”N - 111026’05.65”E, chỉ cách
mũi Đại Lãnh (tỉnh Phú Yên) khoảng 120 hải lý. Sau nhiều giờ căng
thẳng diễn ra trên biển, các tàu Trung Quốc rút đi và tàu Bình Minh 02
đã khắc phục hư hỏng, tiếp tục công việc khảo sát.
Sau khi xảy ra các vụ va chạm giữa tàu thăm dò của Việt Nam và
các tàu hải giám, tàu cá của Trung Quốc tại Biển Đông, một lần nữa
người ta lại có cơ hội chứng kiến cuộc “khẩu chiến” giữa hai bên thể
hiện qua các phát biểu chính thống cũng như sự tham gia hùng hậu của
các phương tiện truyền thông, báo chí.
Việc các bên đều cố gắng đưa ra những lý lẽ để bảo vệ cho quan
điểm và lợi ích của mình trong những vụ việc như thế cũng là dễ hiểu,
nhưng điều đáng nói ở đây là trong khi biện minh cho việc làm của các
tàu Trung Quốc trên biển thì Chính phủ và báo giới nước này lại vu cáo
và đổ lỗi cho phía Việt Nam, người bị hại trong các vụ việc đã xảy ra.
Nếu thuyền trưởng tàu Bình Minh 02 khẳng định tàu Bình Minh
02 đang thực hiện khảo sát trên vùng biển thuộc chủ quyền nước


CHXHCN Việt Nam và không hề vi phạm lãnh hải thuộc chủ quyền
Trung Quốc và cho biết hoạt động thăm dò của tàu Bình Minh đã được

diễn ra bình thường từ năm 2010 không có tranh chấp.
Ngày 27/05/2011:
Trong ngày 27/5, đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam đã gặp đại diện
sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội trao công hàm yêu cầu Trung Quốc
chấm dứt những hành động vi phạm chủ quyền đối với thềm lục địa và
vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Đồng thời Việt Nam yêu cầu
Trung Quốc phải bồi thường thiệt hại cho tàu Bình Minh 02.
Tàu hải giám Trung Quốc vi phạm lãnh hải Việt
Nam(vietnamplus.vn), Bộ Ngoại giao trao công hàm phản đối Trung
Quốc vi phạm chủ quyền Việt Nam (sgtt.vn), Yêu cầu TQ bồi thường
thiệt hại vì cắt cáp dầu khí (VietnamNet.vn), Trung Quốc phải bồi
thường thiệt hại cho Việt Nam (vietnamplus.vn), Phản đối tàu Trung
Quốc vi phạm chủ quyền lãnh hải Việt Nam(tuoitre.vn).
Ngày 28/05/2011
Trong cuộc họp báo hôm 28/5, người phát ngôn của Bộ Ngoại
giao Trung Quốc Khương Du lại đưa ra một tuyên bố cho rằng Việt
Nam thăm dò dầu khí tại vùng biển do Trung Quốc quản lý và việc các
cơ quan hữu quan nước này thực hiện là tuân thủ luật biển và hoạt
động giám sát trên vùng biển thuộc chủ quyền Trung Quốc. Bắc Kinh
còn khẳng định họ luôn nỗ lực duy trì hoà bình trên Biển Đông.Khi đó
các cơ quan báo chí lại có những tin, bài như sau:
Phản đối Trung Quốc xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của
Việt Nam (Thanhnien.com.vn), Tàu Trung Quốc táo tợn xâm phạm lãnh
hải Việt Nam (tuoitre.vn), Có thể kiện ra tòa án quốc tế về Luật biển
(tuoitre.vn).
Ngày 29/05/2011


Ngày 29/5, Bộ Ngoại giao Việt Nam tổ chức cuộc họp báo bất
thường về sự kiện tàu Trung Quốc phá hoại. Người phát ngôn Bộ Ngoại

giao Việt Nam Nguyễn Phương Nga tuyên bố: “Quan điểm của Việt Nam
về vấn đề này là hết sức rõ ràng. Việt Nam kiên quyết phản đối hành
động của phía Trung Quốc phá hoại, cản trở hoạt động thăm dò, khảo
sát bình thường của Việt Nam trong vùng thềm lục địa và vùng đặc
quyền kinh tế của Việt Nam”. Bà Nguyễn Phương Nga nhấn mạnh, hải
quân Việt Nam sẽ có hành động cần thiết để bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ
của Việt Nam.
Biển Đông không phải “ao nhà” của Trung Quốc!
(thanhnien.con.vn), Thực chất tàu hải giám Trung
Quốc(thanhnien.com.vn), Không còn là “tàu lạ” (thanhnien.com.vn),
Trung Quốc quở mắng Việt Nam trong thăm dò dầu khí ngoài khơi |
Vừa ăn cướp vừa la làng-kienthanh (vn.360plus.yahoo.com- Reuters),
Bắc Kinh phản đối Việt Nam thăm dò dầu khí tại “vùng biển thuộc
quyền pháp lý của Trung Quốc” (thấy sang bắt quàng làm họ-Biển
Đông thuộc Trung Quốc khi nào vậy?) (RFI), Cắt cáp dầu khí Việt Nam,
Trung Quốc nói là bình thường! (VietnamNet.vn), Ngọn sóng biển Đông
trong lòng người Việt! (Tuoitre.vn), Cơn khát dầu khí và những hành
động ngang ngược (sgtt.vn), Bác bỏ phát biểu của người phát ngôn bộ
ngoại giao Trung Quốc (chinhphu.vn), Việt Nam phản đối mạnh mẽ
Trung quốc cản trở thăm dò dầu khí (VOV.vn), Trung Quốc đang cố tình
làm dư luận hiểu nhầm (Vietnamnet.vn), Trung Quốc đang làm phức
tạp thêm tình hình ở biển Đông (Qdnd.vn).
Ngày 28/5, Bộ Ngoại giao Việt Nam nói Trung Quốc vi phạm
nghiêm trọng quyền chủ quyền của Việt Nam, yêu cầu nước này "chấm
dứt ngay, không tái diễn" những hành động đó, đồng thời đòi bồi
thường thiệt hại. Việt Nam cũng cho rằng hành động của Trung Quốc vi


phạm Công ước luật biển năm 1982 của Liên Hiệp Quốc, trái với tinh
thần và lời văn của tuyền bố năm 2002 giữa ASEAN và Trung Quốc về

ứng xử của các bên trên Biển Đông, cũng như "nhận thức chung của
lãnh đạo cấp cao hai nước". Đến chiều 29/5 Người phát ngôn Bộ Ngoại
giao Nguyễn Phương Nga: “Việt Nam kiên quyết phản đối hành động
của phía Trung Quốc phá hoại, cản trở các hoạt động thăm dò khảo sát
bình thường của Việt Nam trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh
tế của Việt Nam, gây thiệt hại lớn cho tập đoàn dầu khí quốc gia Việt
Nam”.
Ngày 30/05/2011
Báo chí nước ta tiếp tục nã pháo đáp trả sự ngang ngược trắng
trợn của Trung quốc trên Biển Đông của Việt Nam. Các báo vạch rõ bộ
mặt tham vọng bá chủ của Trung quốc trên Biển Đông, lấy sức mạnh
quân sự để đe dọa chèn ép các nước nhỏ. Dư luận đồng tình chúng ta
cần có hành động cứng rắn hơn trước nguy cơ Trung Quốc muốn biến
Biển Đông thành ao nhà của chúng bằng những tin, bài mang tính chất
đả kích:
Trung Quốc cố tình đánh lừa dư luận (thanhnien.com.vn), Hành
động để chấm dứt sự ngang ngược (thanhnien.com.vn),Trung Quốc gây
bất ổn trên biển Đông (thanhnien.com.vn), Nếu không cương quyết,
Trung Quốc sẽ leo thang (tuoitre.vn),Tại sao họ lại có hành động ngang
ngược trên vào thời điểm này (sgtt.vn), Nhà nghiên cứu Đinh Kim Phúc:
Trung Quốc đã tự làm xấu mình (phapluattp.vn), Hải quân Việt Nam sẽ
làm mọi việc cần thiết(sgtt.vn), Mềm nắn, rắn buông (tuoitre.vn), Hành
động của Trung Quốc thể hiện mức độ gây hấn tăng lên(VnExpress.net),
Thách thức dư luận (laodong.vn), Trung quốc còn muốn bắt nạt Asean
hơn nữa (sgtt.vn), Nhật ký Tàu Bình Minh bị hải giám trung quốc tấn
công (VnExpress.net), Cần áp dụng mọi biên pháp để bảo vệ chủ quyền


(VnExpress.net), Dư luận phản đối hành động của tàu hải giám trung
quốc (dantri.vn), Trung quốc thèm khát mỏ dầu ở biển Đông (VTC.vn),

Điểm mặt lực lượng hải giám trung quốc vi phạm chủ quyền Biển Việt
Nam (giaoduc.net.vn), Trung quốc uy hiếp tàu Bình Minh là để thăm dò
phản ứng của Việt Nam và Quốc tế (RFI), Báo chí nước ngoài bàn về
biển Đông (BBC), Báo thế giới nói về việc trung quốc vi phạm chủ quyền
Việt Nam (phapluatvn.vn), Lời kêu gọi tuần hành ôn hòa phản đối thái
độ ngang ngược của Trung quốc (WordPress)
Đáng chú ý, tờ Nhân dân nhật báo Online ngày 31/05 đăng bài
xã luận nhan đề : “Chuyên gia: Việt Nam có ý đồ gây hấn trên biển Đông,
TQ không thể cứ tự kiềm chế mãi”. Bài báo này dẫn lới chuyên gia nào
đó vỗ ngực ngạo mạn: Trung Quốc là một nước lớn có thực lực mạnh
hơn Việt Nam rất nhiều, những năm qua đã “cố gắng tránh” làm căng
thẳng thêm quan hệ song phương trong vấn đề biển Đông, đồng thời
“Trung Quốc không có ý đồ chèn ép Việt Nam” và “Việt Nam biết rất rõ
điều đó”. Bài báo này cũng trắng trợn vu cáo, gắp lửa bỏ tay người:
“Việt Nam thường có thái độ kích động, liên tục khai thác dầu khí ở
vùng tranh chấp và di dân ra các đảo tranh chấp khiến Trung Quốc
không thể nhịn được nữa”. Bài này kết luận hết sức ngạo mạn và hiếu
chiến: “nếu Việt Nam tiếp tục cho rằng “Trung Quốc có thể nhẫn nhịn để
Việt Nam (thích làm gì thì làm) thích lấy muối biển Đông lúc nào thì
lấy”, đó sẽ là sai lầm chiến lược.” (giaoduc.net.vn) .
Trung Quốc đang đẩy ASEAN vào vòng tay Mỹ(baodatViet.vn),
Không cương quyết, Trung Quốc còn lấn tới!(danViet.vn), Trung Quốc
đang làm phức tạp thêm tình hình biển Đông (ktdt.com.vn), Không để ai
xâm phạm chủ quyền Việt Nam (tuoitre.vn), Vụ tàu Bình Minh 02 – một
Vụ CGX trên Biển Đông?* (Tuanvietnam.net), Chủ quyền quốc gia là tối
thượng (nld.com.vn), Những phút căng thẳng trên tàu Bình Minh


02(petrotimes.vn),Trung Quốc lộ ý đồ xâm lấn biển Đông
(thanhnien.com.vn), Trung Quốc: Không có bờ biển lại đòi vùng biển?

(laodong.vn), Biển Đông là không thể xâm phạm (laodong.vn), Biển
Đông dậy sóng trong lòng người Việt(sgtt.vn), Báo chí nước ngoài:
“Trung Quốc ngày càng lấn lướt” (vtc.vn), Không thể lùi bước!
(baodatViet.vn), Tổn hại hình ảnh một cường quốc (daidoanket.vn),
Trung Quốc vu Việt Nam tạo sự cố ở Biển Đông (VietnamNet.vn), Vai trò
của ASEAN và lợi ích chung của khu vực (sgtt.vn), Trung Quốc lại ngang
ngược yêu cầu Việt Nam dừng hoạt động ở biển Đông (sgtt.vn), Trung
Quốc chèn ép láng giềng (thanhnien.com.vn), Học giả TQ đánh lạc
hướng dư luận vụ xâm phạm vùng biển Việt Nam (giaoduc.net.vn),
Trung Quốc đi ngược 16 chữ cam kết với Việt Nam (vnmedia.com.vn)…
Đến ngày 1/6 ,báo chí tiếp tục đưa những tít giật gân: Vụ cắt
cáp tàu Bình Minh của VN, TQ muốn “nắn gân” , “dằn mặt” cả Mỹ
(giaoduc.net.vn), Trung Quốc muốn biến biển Đông thành vùng tranh
chấp (nld.com.vn), Cố tình “đánh lận con đen” (nld.com.vn), Trung Quốc
lộ tham vọng bành trướng biển Đông (danviet.vn), Philippines phản ứng
thế nào với Trung Quốc về Biển Đông? (VietnamNet.vn), Chuỗi hạt trai
và những ý đồ Trung Quốc (tuanVietnam.net), Phản đối Trung Quốc nói
Việt Nam “tạo sự cố ở biển Đông” (phapluattp.vn), Trung Quốc lại cố ý
xuyên tạc sự thật, bẻ lái dư luận(vtc.cn), ASEAN cần đoàn kết về vấn đề
biển Đông (thanhnien.com.vn), Phải có tuyên bố chính thức khi chủ
quyền của đất nước bị xâm phạm (phapluattp.vn), Mỹ muốn làm rõ sự
hiện diện ở Biển Đông (VietnamNet.vn), Vụ tàu Bình Minh 02, đủ chứng
lý để kiện Trung Quốc! (tuanVietnam), Trung Quốc đang đẩy các nước
ASEAN vào vòng tay Mỹ (vietnamese.ruvr.ru), Asean nóng vì Biển Đông
(VnExpress.net), Truyền thông quốc tế nói về vụ tàu hải giám Trung Quốc
vi phạm chủ quyền Việt Nam (01/06/2011) (daidoanket.vn), Toàn cảnh vụ
Trung Quốc xâm phạm Việt Nam (Vnexpress.net), TQ xâm phạm lãnh


hải: Báo chí Việt Nam sôi sục (baodatViet.vn), Lực lượng nào bảo vệ

vùng biển của đất nước? (sgtt.vn), Biến không thành có! (01/06/2011)
(daidoanket.vn), Nhân dân nhật báo TQ xuyên tạc vụ xâm phạm lãnh hải
VN như thế nào? (giaoduc.net.vn), Trung Quốc muốn nắn gân các nước
ASEAN (tuoitre.vn), Mỹ lên tiếng về tình hình biển Đông
(VnExpress.net), Phải ngăn chặn sự xâm lấn biển Đông (tuoitre.vn), Sự
“lên gân” của Khựa (phapluattp.vn).

-

Trong khi đó phát ngôn viên Trung Quốc trên tàu hải giám 84 lại

gọi và thông báo tàu Bình Minh 02 đã “xâm hại chủ quyền lãnh hải
Trung Quốc, thực hiện cộng việc khảo sát trái phép” đồng thời yêu cầu
tàu Bình Minh 02 phải lập tức rời khỏi khu vực khảo sát này. Cùng
ngày, phản hồi cáo buộc của Việt Nam, phía Trung Quốc nói vụ việc
ngày 26 tháng 5 là "hoạt động bình thường trong vùng biển chủ quyền
của nước này". Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Khương Du
tuyên bố "Trung Quốc phản đối việc Việt Nam thăm dò và khai thác dầu
khí tại khu vực Biển Đông thuộc chủ quyền của Trung Quốc", vì nó "đi
ngược lại lợi ích và chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông, vi phạm
nhận thức chung mà hai bên đã đạt được về vấn đề này". Ngày 28/5
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Khương Du nói: “Phía Việt
Nam triển khai hoạt động dầu khí trong vùng biển Trung Quốc quản lý,
làm tổn hại quyền lợi và quyền tài phán của Trung Quốc tại Biển Đông...
Hành động của cơ quan chủ quản phía Trung Quốc hoàn toàn là hoạt
động thực thi pháp luật và giám sát biển bình thường trong vùng biển
Trung Quốc quản lý…”. Đến chiều 31/5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao
Trung Quốc Khương Du một lần nữa đưa ra tuyên bố: "Tàu hải giám
Trung Quốc đã thực thi hành động chấp pháp đối với tàu Việt Nam
đang hoạt động phi pháp trên vùng biển của Trung Quốc, hành động

của Trung Quốc là hoàn toàn chính đáng. Chúng tôi yêu cầu phía Việt


Nam lập tức dừng mọi hoạt động xâm phạm chủ quyền lãnh hải, không
được tạo ra những vụ tranh chấp mới trong vùng biển của Trung
Quốc".
Ngay sau những phát biểu chính thức của Phát ngôn viên Bộ
Ngoại giao, giới truyền thông Trung Quốc được dịp tung ra vô số những
thông tin phụ họa nhằm đánh lừa dư luận về những gì đã xảy ra trên
biển. Trong vòng hơn 2 tuần lễ sau khi xảy ra vụ việc tàu Bình Minh 02,
hàng trăm bài viết, tin đưa trên đài báo, truyền hình và phát biểu, bình
luận trên mạng internet xuất hiện, với thành phần tham gia và hình
thức thể hiện khác nhau nhưng có chung một giọng điệu đổ lỗi cho Việt
Nam trong vụ va chạm nói trên. Xin kể ra đây một vài ví dụ:
Thời báo Hoàn cầu 30/5 đăng bài “Trung Quốc không muốn gây
chuyện, lại càng không sợ vấn đề Biển Đông”, trong đó viết “Việt Nam
luôn muốn gây căng thẳng thêm, không ngừng có hành động thách
thức sự kiên nhẫn của Trung Quốc như thăm dò dầu khí tại khu vực
tranh chấp…” và “Trung Quốc thực sự không muốn xảy ra xung đột với
Việt Nam và các nước xung quanh Biển Đông, nhưng sự kìm chế của
Trung Quốc không phải là không có giới hạn…”
Tờ China Daily ngày 30/5 đăng phát biểu của ông Chu Hao,
chuyên gia nghiên cứu về Việt Nam thuộc viện CICIR nói: “hoạt động
thăm dò đơn phương của Việt Nam trong vùng biển do Trung Quốc
quản lý là trái với các chuẩn mực và luật pháp quốc tế”
Ngày 31/5, khi trả lời phỏng vấn của đài Phượng Hoàng (Hồng
Kông), Chuyên gia nghiên cứu của Đại học Bắc Kinh Lý Hiểu Ninh đã
nói: “Tình hình Biển Đông như hiện nay là do Trung Quốc đã nhân
nhượng trong suốt thời gian quá dài. Trong khi đó Việt Nam đã có
nhiều bước tiến về cả đánh bắt cá và khai thác dầu khí ở Biển Đông,

gây tổn hại lợi ích của Trung Quốc…”


China Daily ngày 9/6 đăng xã luận “Làm cho nước hạ sóng” có
đoạn viết: “Trung Quốc luôn kiềm chế, thậm chí khi các quyền lợi và lợi
ích của Trung Quốc ở Biển Đông bị các bên khác khiêu khích nghiêm
trọng… Tiếc rằng gần đây thiện chí và sự kiên nhẫn của Trung Quốc
xem ra không có ý nghĩa gì. Cả 2 nước Philppines và Việt Nam đều chọn
cách khiêu khích Trung Quốc một lần nữa trong vấn đề này…”.
Một thông tin đáng chú ý là trong chương trình bình luận “Focus
Today” của Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc CCTV4 ngày 10/6
có đưa phát biểu của tướng lĩnh và học giả trong giới quân sự của
Trung Quốc nói “tàu thăm dò của Việt Nam vi phạm Công ước về Luật
Biển, tác nghiệp tại vùng biển trong “đường 9 đoạn” truyền thống của
Trung Quốc…” và “những hành động của Việt Nam là nhằm củng cố chủ
quyền…đẩy nhanh bước tranh cướp tài nguyên ở Biển Đông…”. Như thế
là đã rõ, việc Trung Quốc lớn tiếng đổ lỗi cho Việt Nam trong các vụ việc
vừa qua cũng là nhằm hợp thức hóa yêu sách “đường 9 đoạn” ở Biển
Đông (tức là “đường lưỡi bò” quái gở mà công luận đã nhiều lần chỉ rõ
tính phi pháp của nó). Còn việc “tranh cướp tài nguyên ở Biển Đông”,
không cần chỉ đích danh thì thiên hạ cũng đều biết rõ “con rồng đói”
đang tiêu tốn năng lượng nhiều nhất thế giới là ai và ai đang ngày đêm
mưu toan khống chế cả khu vực Biển Đông mà việc chiếm đoạt nguồn
tài nguyên tại đây là một trong những mục tiêu hàng đầu.
Ngoài ra, Tân Hoa Xã ngày 14/6 đăng bài “Trung Quốc yêu
chuộng hòa bình, không sợ bị đe dọa” của Thiếu tướng quân đội Trung
Quốc La Viện, trong đó ông này còn nói một cách trơ tráo rằng “đối với
vấn đề Biển Đông, Trung Quốc là người bị hại, Trung Quốc đã không thể
nhẫn nhịn được nữa…”. Đọc đến đây, nhiều người hẳn sẽ phì cười khi
liên tưởng đến hình ảnh một gã khổng lồ dữ tợn đang kêu cứu vì bị

người láng giềng nhỏ bé ăn hiếp! Quả là cái “nghệ thuật” đổi trắng thay


đen đã trở thành thói quen khiến họ không còn biết là mình đang nói gì
nữa.
Chưa hết, ngày 15/6 Thời báo Hoàn cầu còn cho đăng bài “Không
khai thác chung tại Biển Đông, tất sẽ tự chuốc lấy phiền phức”, trong đó
có viết: “Vấn đề Biển Đông sẽ giải quyết như thế nào? Cần hòa bình sẽ
buộc phải khai thác chung, chia sẻ lợi ích, bất cứ suy nghĩ nào muốn
khai thác độc quyền, hưởng lợi một mình đều dẫn đến xung đột”. Đến
đây thì ý đồ của họ trong các vụ việc vừa xảy ra đã bộc lộ rõ ràng, đổ lỗi
và ép buộc đối phương phải “chia sẻ lợi ích” với mình ngay trong vùng
biển của nước bên kia. Một lần nữa, cái thứ tư duy tham lam “cái gì của
tôi là của tôi, cái gì của anh là của chúng ta” lại được bộc lộ và một câu
ngắn ngủi như trong bài báo thôi cũng đủ cho thấy cách suy nghĩ và
hành xử thô bạo, coi thường luật pháp quốc tế của họ rồi.
Vụ thứ 2: Đó là các vụ cháy, nổ xe kinh hoàng vào những ngày cuối
năm 2011.
Thời gian gần đây, trên địa bàn cả nước liên tiếp xảy ra các vụ
cháy ô tô, xe máy. Nhiều bộ, ban, ngành và các chuyên gia đã vào cuộc
tìm hiểu nguyên nhân nhưng vẫn chưa cho kết quả. Nhìn nhận lại các vụ
cháy xe, có thể thấy, rất khó để có một kết luận chung về nguyên nhân gây
cháy,

nổ

xe.

Không phải đến bây giờ câu chuyện xe máy, ô tô đang chạy trên
đường bỗng dưng phát hỏa cháy rừng rực mới được đề cập. Vài năm

nay, thi thoảng đang đi trên đường, người tham gia giao thông lại
chứng kiến cảnh chiếc ô tô bạc tỷ hoặc xe máy đời mới đang chạy tự
dưng bốc cháy ngùn ngụt. Tuy nhiên, đến thời điểm này, nhất là sau vụ
nổ xe máy ở Bắc Ninh làm 2 mẹ con sản phụ Quỳnh tử vong và sau đó là
liên tiếp các vụ cháy xe máy, ô tô thì đã làm dấy lên một câu hỏi về sự


bất thường. Theo thống kê của Bộ Công an, tính từ đầu năm 2011 đến
ngày 23/12, trên toàn quốc đã xảy ra 89 vụ cháy nổ ô tô, xe máy.
Theo thống kế thì số ô tô, xe máy cháy, nổ xảy ra với đủ loại của
các hãng Hyundai, Daewoo, BMW, Mercedes, Ford, Mazda, Mitsubishi,
Kia, Toyota; các hãng SYM, Honda. Chỉ trong vòng tháng 12, trên địa
bàn cả nước đã xảy ra hàng chục vụ cháy ô tô, xe máy khi đang chạy.
Đáng kinh ngạc hơn là hiệu ứng ô tô, xe máy cháy lan hết từ tỉnh này
đến tỉnh khác theo sự luân phiên, khiến người tham gia giao thông kinh
hoàng.
Trước vụ cháy xe Dream ở Bắc Ninh làm hai mẹ con chị Nguyễn
Thị Quỳnh tử vong, Tổng Giám đốc Honda VN Koji Onishi cho biết:
"Công ty đã cố gắng tái hiện lại các điều kiện gây nổ nhưng không thể tạo
ra vụ nổ như vậy". Trong bức thư ngày 22/12, Tổng GĐ Honda Việt Nam
nêu: Trong các vụ cháy xe máy xảy ra gần đây, chúng tôi nhận thấy không
phải tất cả trong số này đều là sản phẩm của Honda. Với một số xe máy bị
cháy một phần, sau khi kiểm tra chúng tôi kết luận rằng nguyên nhân gây
cháy không phải do chất lượng và đặc tính kỹ thuật của sản phẩm. Còn
với những xe đã cháy hoàn toàn chúng tôi không thể xác định được
nguyên nhân.
Theo luật sư Nguyễn Hồng Bách:” tựu chung lại, cháy phương
tiện chỉ có thể do lỗi của người sử dụng, do thiết kế kỹ thuật của phương
tiện hoặc do nhiên liệu. Nếu cháy xe đơn lẻ thì nguyên nhân có thể do
người sử dụng nhưng cháy hàng loạt và rất bất thường thì ai cũng phải

nghĩ đến trách nhiệm của nhà sản xuất xe hoặc xăng dầu.Trước tình hình
này, hành động một cách có trách nhiệm với người tiêu dùng là phải kiểm
tra và ra khuyến cáo khẩn cấp để người tiêu dùng cẩn thận, phòng tránh
cháy phương tiện. Song, tôi chưa thấy nhà sản xuất nào làm việc này. Đó
là sự thiếu trách nhiệm”. Và cũng theo ông cơ sở pháp lý để đòi bồi
thường thiệt hại là lỗi. Hầu hết các vụ cháy xe đều chưa tìm ra nguyên


nhân và chưa xác định được lỗi của cá nhân, tổ chức nào. Vì thế, chủ
phương tiện không thể đòi bồi thường mà phải gánh chịu cả. Điều này là
bất công đối với họ và tạo tâm lí hoang mang, lo sợ.
Có một thực tế là các phương tiện bị cháy đều không để lại bằng
chứng nên phải tìm kiếm bằng chứng trong các phương tiện chưa bị cháy,
như kiểm tra xăng, kiểm tra thiết kế để tìm ra nguyên nhân. Nếu thực sự
do xăng hoặc do lỗi thiết kế thì người tiêu dùng có thể đòi hỏi nhà sản
xuất phải chịu trách nhiệm dân sự đối với người tiêu dùng. Nguyên nhân
chưa được tìm ra nên chưa thể đưa ra quyết định rằng trách nhiệm thuộc
về ai.
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, trách nhiệm quản lý chất lượng
xăng dầu thuộc Bộ KH&CN. Trong lĩnh vực xăng dầu, Bộ Công Thương
chịu trách nhiệm về nguồn cung ứng, chịu trách nhiệm phân bổ chỉ tiêu
nhập khẩu tối thiểu theo quy định, không được để đứt nguồn. Và “Bộ
KH&CN chịu trách nhiệm về chất lượng nhưng chúng tôi cũng ý thức
rằng, những ranh giới này không rõ ràng, có đan xen. Chúng tôi có
trách nhiệm cùng với ngành KH&CN trong quản lý chất lượng xăng
dầu. Để xảy ra tình trạng một số cơ sở kinh doanh không đảm bảo chất
lượng xăng dầu, có phần trách nhiệm của Bộ Công Thương. Nếu các cơ
quan chức năng qua kiểm tra xác định nguyên nhân từ xăng dầu dẫn
đến cháy nổ các phương tiện vận tải, chúng tôi xin nhận trách nhiệm”Ông Hoàng nói.
Trước khi nhận sẽ chịu trách nhiệm, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng

cũng cho biết, về trách nhiệm quản lý chất lượng xăng dầu khi nhập
khẩu, nếu theo phân công quản lý Nhà nước, chất lượng xăng dầu được
giao cho ngành Khoa học và Công nghệ. Đây là một quy định rất rõ
ràng. Trong lĩnh vực xăng dầu, Bộ Công Thương chịu trách nhiệm về
nguồn cung ứng, chịu trách nhiệm phân bổ chỉ tiêu nhập khẩu tối thiểu
theo quy định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, không được để đứt nguồn. Bộ


Tài chính chịu trách nhiệm về giá, Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách
nhiệm về chất lượng. Nhưng chúng tôi cũng ý thức được rằng, những
ranh giới này không rõ ràng, có đan xen. Chúng tôi cùng cộng đồng có
trách nhiệm với ngành Khoa học và Công nghệ trong quản lý chất
lượng xăng dầu. Để xảy ra tình trạng một số cơ sở kinh doanh không
đảm bảo chất lượng xăng dầu, có phần trách nhiệm của Bộ Công
Thương.
Trước tình đó, vừa qua, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Đinh
La Thăng cho rằng, Bộ Giao thông vận tải phải chịu trách nhiệm về
những vụ cháy. Theo lời Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, từ năm 2012,
khi xảy ra vụ cháy ô tô xe máy máy nào là phải có người chịu trách
nhiệm, Bộ GTVT với chức năng cơ quan quản lý Nhà nước phải đứng ra
chịu trách nhiệm, mà trước hết là Cục Đăng kiểm Việt Nam. Theo đó, để
hoàn thành trách nhiệm của mình, Cục Đăng kiểm Việt nam cần khẩn
trương hoàn thành hệ thống văn bản pháp luật liên quan trong thời
gian tới.
Việc nhận trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải khiến
người dân mừng vì đã có cơ quan nhà nước đứng ra xem xét tận gốc rễ
các vụ cháy. Nhưng nỗi lo thì vẫn còn nguyên vì những người đã bị thiệt
hại về tài sản vẫn chưa có cách nào để bảo vệ tài sản của mình và không
có ai đền bù cho những thiệt hại của vụ cháy, bởi lý do đơn giản là thiếu
cơ chế pháp lý để bảo vệ quyền lợi của những nạn nhân này.

Qua hai ví dụ trên, tôi không đi vào phân tích bên nào đúng, bên
nào sai mà tôi chỉ đưa ra minh chứng cụ thể để phần nào giúp bạn đọc
hiểu được cơ bản về tính khuynh hướng của một nền báo chí. Chúng ta
nhận ra rằng báo chí lúc nào cũng thuộc về một giai cấp nhất định và
luôn lên tiếng để bảo vệ quyền lợi cho giai cấp đó. Và dù thuộc về giai
cấp nào thì nền báo chí đó luôn lấy tư tưởng, quan điểm của Đảng làm


nòng cốt, nền tảng và xem đó là “kim chỉ nam” cho con đường phát
triển của mình. Đồng thời, một nền báo chí vững mạnh là phải biết lấy
lợi ích của nhân dân làm yếu tố căn bản để xây dựng nên tác phẩm báo
chí có giá trị theo đúng nghĩa của nó. Đứng ở mỗi vị trí khác nhau trong
xã hội sẽ tạo nên những cái nhìn khác nhau nhưng điều cốt lõi là quan
điểm, tư tưởng ấy phải bảo vệ quyền lợi cho một giai cấp nhất định nào
đó nhưng cần tuân thủ theo đúng nguyên tắc vốn có của nó.

NGUYỄN THỊ THÙY LINH
LỚP: Báo mạng điện tử- k31