skkn tạo hứng thú trong giờ học ngữ văn cho học sinh trường THPT nguyễn đình chiểu”

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI
Trường THPT Nguyễn Đình Chiểu
Mã số: ................................

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TẠO HỨNG THÚ TRONG GIỜ HỌC NGỮ VĂN
CHO HỌC SINH TRƯỜNG THPT NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU

N
ĩ

:
v

ứu:

- Quả lý
-P
- ĩ

T

ơ

áo dụ
p áp dạy ọ bộ mô : N ữ vă

v

k á :





Có đính kèm: Các sản phẩm không thề hiện trong bản in SKKN
 Mô hình
 P ầ mềm
P mả
 H vậ k á

Năm ọ : 2014 - 2015


SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC

I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
1. Họ và
2. N ày

:

T

á

ăm s

: 01 – 05 - 1985

3. Nam, ữ: Nữ

4. Đ a
5. Đ

ỉ: Tam P

ớ – Biên Hòa – Đồ

oạ :

Na

01665.194.055

6. E-mail:
7. C ứ vụ: G áo v
8. N m vụ đ ợ

ao: G ả dạy lớp: 10A1, 10A2, 10A3, 11A7; C ủ

9. Đơ v ô

á : Tr

THPT N uyễ Đì

m lớp 10A1

C ểu

II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO

Họ v ( oặ rì
Năm

độ

uy

mô ,

p vụ) ao

ậ bằ : 2010

C uy

à

đào ạo: S p ạm N ữ vă

III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC
ĩ

v

uy

Số ăm ó k

mô

ók

m: N ữ vă

m: 05

1

ấ : Đạ

ọ


I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Đổ mớ qua đ ểm, p ơ p áp dạy ọ là mộ y u ầu ủa ề
áo dụ
ay ằm đáp ứ
á mụ
u ủa s
p áo dụ đào ạo ro
kì
ô
p óa,
đạ óa đấ
ớ . N ấ là
ay ộ G áo dụ đa
ỉ
đạo về đổ mớ ì
ứ
ố

p ru
ọ p ổ ô , uyể s
Đạ ọ –
Cao đẳ
ro
ả ớ và ả á
ơ
rì sá
áo k oa ì v đổ mớ
p ơ p áp ả dạy ủa mỗ áo v
để bắ
p vớ
u ầu đổ mớ là rấ
qua rọ . Đặ b , mô N ữ vă lâu ay lạ là mô
bắ buộ ro kì
ố
p ru
ọ p ổ ô (THPT), ế
đa số p ụ uy và ọ s
lạ
ớ vào ọ á mô
ít có ọ s
ứ
ú ọ vă ,
“bởi phần đông học sinh nghĩ rằng năng lực văn là năng lực tự nhiên của con
người xã hội, không học vẫn biết đọc, biết nói; học văn không thiết thực. Văn có
kém một chút, ra đời vẫn không sao, vẫn nói và viết được, còn không học ngoại
ngữ, không học khoa học kĩ thuật thì coi như chịu phép. Có thể đó là lí do làm cho
đa số học sinh không cố gắng học ngữ văn” (Giáo sư Trần Đình Sử). Đó là
k ó k ă rấ lớ đố vớ á

ầy ô áo dạy Vă . Vậy làm sao để k ế ọ s
ứ
úk
ọ vă ? Đó là mộ
m vụ qua rọ mà bả
â mỗ áo v
p ả luô ră rở, ìm ò , suy
ĩ.
Từ ăm ọ 2013 – 2014 ộ ỉ đạo đổ mớ ì
ứ ra đề
N ữ vă ,
k ẳ đ
lạ đây là mô
bắ buộ
ì
m vụ đặ ra o
ầy dạy mô
N ữ vă THPT lạ ặ
ề ơ , đó là làm sao để á em vừa “
” ọ vă , vừa
đạ đ ểm ao k đ
? Tô
ĩ rằ
ấ ả ữ
dạy Vă đều đã, đa và
sẽ ỗ l
ế mì để ìm ra mộ
ữ p ơ p áp dạy ọ
ậ ay, ậ uố
ú để úp á em “ ứ

ú” vớ mô N ữ vă ơ và ắ
ắ đã ó ữ đề
à ìm ểu về á
ây ứ
ú ọ Vă
o ọ s .
Đố vớ áo v mô N ữ vă r
THPT N uyễ Đì C ểu ú
ô
đa số là uổ đ , uổ
ề ò rẻ, k
m
a ó
ều
qua 5 ăm
ô
á ù vớ
em ro
ổ ô
ậ
ấy rằ
ấ ả mọ
đã ỗ l
ế
mì để làm sao ạo đ ợ ứ
ú ọ N ữ vă
o ọ s
oà r
.N ữ
ố ắ đó đã đ ợ

ậ bằ
ữ
o số qua á kì
ấ là kì
ố
p THPT(đạ ỉ u ủa r
và Sở đề ra), ọ s
đạ ả mô Vă ro
các kì t
ọ s
ỏ ấp ỉ và tôi ấy ọ s
ày à y u
mô Vă
ơ ,k ô
ò oặ
ỉ ò số em ó âm l “ á ” mô Vă . Mặ dù đã ó rấ
ều ý k ế bà về vấ đề ày,
ro p ạm v đề à ày ô x đ ợ đ a ra
mộ số k
m đã sử dụ
ro
ế ả dạy ủa bả
â và ô qua
á ế d
rú k
m ủa á
à v
ro
ổ Vă – r
THPT

N uyễ Đì C ểu mà eo ô đã
ều ạo đ ợ ứ
ú o ọ sinh trong
v
ọ ập mô N ữ Vă
vì ế ô x đ ợ mạ dạ ìm ểu đề à “Tạo
hứng thú trong giờ học Ngữ văn cho học sinh trường THPT Nguyễn Đình
Chiểu”.

2


II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1. Cơ sở lý luận
Ngày nay, ế ớ
ày à p á r ể
vì ế ó đò ỏ
ớ a ũ
p ả p á r ể oà d
ấ á á lĩ v , ấ là áo dụ . Đả
a đã k ẳ
đ : “G áo dụ là quố sá
à đầu”, “G áo dụ là s
p ủa oà Đả ,
oà dâ và áo v
là â ố quyế đ
ấ l ợ
áo dụ ” (N
quyế TW
II - Khóa VIII). Tro s đổ mớ ề

áo dụ
ì đổ mớ p ơ p áp dạy ọ
lú ào ũ đ ợ
ú rọ
à đầu, p ả làm sao, làm á
ào để ạo đ ều k
ố
ấ
o á em ọ s , s
v
ếp u bà
u quả ấ . C ơ
rì
áo dụ p ổ ô ba à kèm eo Quyế đ
số 16/2006/QĐ- GDĐT ày
5/6/2006 ủa ộ r ở
ộ GD&ĐT ũ đã u: “Phát huy tính tích cực, tự
giác, chủ động, sáng tạo của HS, phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối
tượng học sinh, điều kiện của từng lớp học, bồi dưỡng cho HS phương pháp tự
học, khả năng hợp tác, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác
động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho HS”.
Vì ế ạo ứ
ú ọ N ữ vă
o ọ s
ũ là mộ p ơ p áp đổ mớ .
Theo Từ điển Tiếng Việt – V
ô
ữ ọ - N à xuấ bả Đà Nẵ
ăm
2005, ứ

ú ó a
ĩa, đó là “ ứ
ú là s am
” và “Cảm ấy ó
ứ
ú, ào ứ ”. Qua k á
m r a ó ể ểu: ứ
ú ó
ĩa làm tâm
rạ vu vẻ,
ú, ào ứ
ủa o
đố vớ mộ oạ độ
ào đó. Và
ó đ ợ s say m ,
ú o
sẽ làm v
ó u quả ơ , dễ à
ô
và à
ô
a
ơ . Hứ
ú ó á dụ rấ lớ ó làm o âm rạ
ú
a lú ào ũ vu vẻ, p ấ k
. Cò ro dạy ọ , bấ kì mô ọ ào
ũ
ầ s ứ
úở ọ s

bở vì k ô
ó ứ
ú ì ọ s
k ô
ợp
á vớ ầy ô, ảm ấy uể oả ro
ọ ;k
ó ứ
ú á em sẽ ó độ
ơ ọ ập, ay p á b ểu k ế , ay ắ mắ , k ám p á r ứ , ủ độ ,
á
oà
à
m vụ mà áo v
ao o.
Tóm lạ , k
ọ s
ứ
ú vớ bà ọ , vớ mô ọ sẽ ạo k ô k
đua ọ ập sô ổ ,
, say m
ứu, ìm ò , ọ ỏ .... “Hứ
ú, am
m ọ ập là mộ ro
ữ
uồ ố
ủ yếu ấ ủa v
ọ ập ó kế quả
ao, là o đ
dẫ đế sá

ạo và à ă .” (V KHGD - “ Một số vấn đề lý
luận và thực tiễn”.). Vì ế ữ
làm ô
á
áo dụ ó u và
ầy dạy Vă ó r
p ả k ô
ừ
ìm ra á b
p áp ây ứ
ú o
ọ s
ro mọ oạ độ
ọ ập và áo dụ , ó
vậy mớ p á uy
, độ lập, sá
ạo ủa
ọ , ớ
rọ
âm vào ọ s , ạo
á ọ ập,
ọ ,
ứu ro
ọ s , ă
k ả ă vậ
dụ k ế
ứ vào đ số
2. Cơ sở thực tiễn
T
ế ro

ú
a đã đạ đ ợ
s
vẫ
a ậ s

a qua
m vụ đổ mớ ủa à
áo dụ
ữ kế quả đá kể, tuy nhiên đố vớ mô N ữ vă ọ
ứ
ú, á em vẫ đua au ập ru vào ữ mô ọ
3


và oạ
ủ qua lẫ k á

ữ
ều ơ . Có
ều uy
qua , ó ể u ra đây ữ

â dẫ đế ì
uy
â ơ bả

rạ

đó, ả

- Xét về phía xã hội:
đạ
ú
a đa số là
đạ k oa ọ công
, dễ ểu là đạ đa số ọ s
ỉ muố ọ á
à k oa ọ
, kĩ
uậ , k
ế… “Tì
rạ
ơ vớ á mô ọ , đặ b là mô Vă
đã
đế mứ báo độ ”(Vă ọ và Tuổ rẻ - Số á 12(153), 2007).
- Về phía giáo viên: Lâu nay ú
a suy
ĩ eo á
ũ là ầy ó ì
ì ọ rò p ả
e
ế, k ô
ã lạ dẫ đế s rì r , ụ độ
ủa ả mộ
ế
ọ s
đã qua. Đó là s áp đặ ủa ầy
a p á uy
ở

ọ s .
- Về nguyên nhân ở phương pháp dạy học văn: P ơ p áp dạy ọ ũ,
ỉ d a vào ả , bì , d ễ
ả ; ỉ u
ấp k ế
ứ áp đặ , ọ s
p ả
họ uộ k ế
ả ủa ầy;
a xem ọ s
là ủ ể ủa oạ độ
ọ vă ,
a rao o á em
ủ độ
ro
ọ ập;
a xem dạy ọ á p ẩm vă
ọ là là dạy học đọc văn; Về dạy ọ làm vă
luậ
ủ yếu vẫ là dạy làm
vă
eo đề sẵ và vă mẫu ủa bộ đề; Dạy ế V
ì ặ về dạy l uyế ,
à , trau dồ
ữ ảm.
Có ể là
a oà oà
xá , song
ữ đ ều ó r
ó ể o là

bứ ra
u về p ơ p áp dạy ọ
ữ vă
ay. “Hậu quả ủa ó
k ô
ỉ làm ảm sú
u quả áo dụ , mà ơ
ế, ò ó p ả á dụ là ó
làm o r ó ọ s
rơ lì, á ọ , làm mò mỏ r u , p á oạ
duy. H
quả ủa ó là mộ
quả kép, vừa ảm ểu kế quả áo dụ vừa p á oạ bả
â
áo dụ . P ả ấy rõ đ ều đó ì mớ
ấy u ầu đổ mớ ”.(“Đổ mớ
p ơ p áp dạy ọ N ữ vă ” – Trầ Đì Sử)
Đố vớ ọ s
r
THPT N uyễ Đì C ểu mộ
ế là l
ọ
ủa á em ò yếu, đầu vào ủa ọ s
là xé uyể
a sà lọ ế
ữ
em ậ s ó à
, ó y ứ và am m ọ ập. C o
vừa để á em
ọ Vă , vừa để á em

ử đạ kế quả ao quả là đ ều rấ k ó k ă đố
vớ ập ể áo v
r
THPT N uyễ Đì C ểu ó u và ổ Vă
ú
tôi nói riêng. ả
â là áo v dạy Vă , ô luô bă k oă , ră rở là làm sao
ọ sinh ủa mì luô y u
mô N ữ vă , làm sao để ấ l ợ
ọ ập
mô N ữ vă ủa r
mì đ ợ ả
ơ và đ ều qua rọ là làm sao
các em b ế
bộ lộ mì , ó l đ ợ
ữ suy
ĩ r ớ ập ể và ro
ữ
ra v ế ủa mì . Và làm sao ro mỗ ế ả luô để lạ
o ọ
sinh ữ ấ
ợ khó quên. Và ấ là bả
â đ ợ d buổ Hộ ảo mô
Vă do Sở áo dụ và đào ạo Đồ Na ổ ứ
ày 23/4/2015 và v
d ơ
ữa là ro buổ ộ ảo đó ú
ô đ ợ
e ầy N uyễ Trọ Hoà (Vụ
G áo dụ THPT) ó

uy về v đổ mớ v
dạy Vă , đổ mớ về v k ểm
ra đá
á mô Vă
ì ô à
ră rở ơ đó là làm sao ạo đ ợ ứ
ú ọ
Vă ủa á em. Xuấ p á ừ
rạ
ọ ập mô N ữ vă
ay, ừ
ế
ả dạy ủa bả
â và đồ
p r
THPT N uyễ Đì C ểu tôi
mo rằ đề à ày sẽ đ ợ s đó
ậ ủa đồ
p ro
r
và ả
4


r

bạ và y vọ
ay.

p ầ

ào sẽ ả

đ ợ

rạ

dạy và ọ N ữ vă

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP
T
rạ
r ớ k
ô vào đầu ăm ọ 2013 - 2014 bằ

ả p áp: T eo kế quả đ ều ra ủa bả
p ếu lấy ý k ế (đ
kèm):

â

?Môn học yêu thích của em?
Toán



Lí



Hóa



Ngữ văn



Lịch sử



Địa lí



Giáo dục công dân



Sinh học



Tin học



Công nghệ



Thể dục – Quốc phòng 
? Năng lực học môn Văn của em ở mức nào?
Giỏi 

Khá 

TB 

Yếu 

Kế quả k ảo sá
o ấy, ro
ổ số 55 p ếu đ ều ra ọ s
ủa lớp
11A8 và 10A6, ro đó: Thích mô N ữ vă là 18 em; Nă l : G ỏ : 0, K á:
18, Trung bình: 22, Yếu: 15
Từ
rạ đó ô đã ế à
ứu,
ọ 2013 – 2014 đế ế ọ kì I, ăm ọ 2014 – 2015 bằ
ứ
ú ro
ọ N ữ vă
sau:

đề à ừ đầu ăm
mộ số b p áp ây

1. Gây hứng thú bằng nghệ thuật lên lớp của giáo viên: N
uậ l
ủa áo v đ ợ xem là yếu ố qua rọ
ấ.N
uậ l lớp ủa áo v

lớp
là:

1.1. Giáo viên phải tác động vào tình cảm, nhận thức học sinh: Đây là
khâu rấ qua rọ để ây ứ
ú ọ ập N ữ vă bở vì mô Vă k á vớ á
mô ọ
k ô p ả
ì vào ữ
o số để ỉ ra đú – sai mà mọ
y
ĩa đều ằm b ro
o
ữ. Muố dạy đ ợ mộ ế Vă oà
ỉ
r ớ
áo v
p ả xá đ
đ ợ mụ
u về k ế
ứ và kỹ ă , ó
ĩa là
dạy á ì, dạy
ế ào và dạy để làm ì? Mộ á p ẩm à vă v ế ra ó

ứa đ
ữ bà ọ o lớ về y
ĩa uộ số
ứ p ả là ữ
o
ữ
k ôk a .C
vì ế
ầy p ả làm sao sau mỗ bà ọ ọ s
bế y u
á đẹp, á
;bế
é xấu; đồ
ảm vớ
ữ số p ậ k ô may mắ ; b ế
số
ế ào o ố đó là ú
a đã á độ vào ì
ảm và ậ
ứ ủa
các em
5


1.2. Xây dựng không khí lớp học: Tạo k ô k lớp ọ sô ổ , bám sá
ộ du bà ọ , ọ s
oả má là đ ều k ô p ả dễ ro
ế dạy Vă .
Tro
á

dạy
a mộ ế ọ là 45 p ú
ók
ú
a dạy ỉ
dạy k oả 42, 43 p ú , ếu là ế ọ uố buổ
ú
a ó vớ các em là “Cá
em ọ bà ếp eo” ì đa số á em
ă ỉ “T ô ô ơ ò 2 p ú ữa
ế
ô o ú em đ ợ
ỉ 2 p ú đó, oặ ô kể uy
ì o ế
đ
ô!”. N e á em ó ế ú
a ũ k ô
la mắ
á em, mà
ểu
rằng: “ ắ đầu làm v bằ s
ỉ ơ ” (N ạ
ữ Đứ ). Đú vậy, tro mọ
ô v , 40 p ú làm v và 5 p ú để
ã sẽ ma lạ kế quả lớ so vớ 45
p ú làm v l
ụ b ò bó.
Giáo viên có thể tạo không khí lớp học bằng các chuyện vui, các câu
thơ, câu văn, bài hát hay hình thức đố vui, đóng kịch có liên quan đến nội
dung bài học; bằng các tranh vẽ, sơ đồ... để ợ ứ

ú, r ò mò muố k ám
p á bà ọ
o ọ s . Vì ế, ro mộ ế dạy, ỉ ầ mộ v dụ
ế ắ
vớ bà ả , mộ mẩu uy về à vă ...sẽ làm o bầu k ô k
ọ ập ay
đổ
ay; ọ s
sẽ b uố ú vào ữ
a oạ mà áo v kể. Và
ế
lớp ọ sẽ sô độ
ẳ l , á em sẽ ứ
ú và ếp u bà ố ơ . C
s
ú ý, ứ
ú do k ô k lớp ma lạ sẽ k
á ọ s
làm
v
ơ , quá rì
duy sẽ đ ợ
ú đẩy. N đó k ế
ứ ủa ọ s
sẽ
đ ợ mở rộ và đ sâu vào bả
ấ ủa v v ,
ợ ; kế quả là á em
a
ểu bà và ớ bà lâu ơ .

Ví dụ dạy N ữ vă 10: K dạy bà “Ca dao â â , y u
ơ ì
ĩa”
ó ể o á em á và là đ u dâ a, mộ đ u ò,… Dạy đoạ r “Uy-lit-xơ
rở về” ó ể o á em p â va đó mộ đoạ k . Dạy Truy
ổ
“Tấm
Cám”, Truy
: “Tam đạ o à, N
ó p ả bằ
a mày” ó ể o á
em đó k d
lạ ố ruy ,…. K dạy “Tấm Cám” để ay đổ á óm ắ
ruy bằ l
ú a ũ
ó ể o á em óm ắ ruy bằ ra ả :

6


Dạy N ữ vă 11: dạy bà đọ
m“ à ap o
ả H ơ Sơ
C u Mạ C
ó ể k uyế k
á em á ó oặ á bà á “Đ
H ơ ”p ỏ
ơ “Em đ
ùa H ơ ” ủa N uyễ N ợ P áp. Dạy bà
ử ù” ủa N uyễ Tuâ ro p ầ

ớ
u về
uậ v ế
pháp ó ể o á em xem á bứ ra v ế ữ
p áp oặ về Cả
ì xem ra m
ọa ả Huấ Cao o ữ:

” ủa
ùa
“C ữ
ữ
o ữ

Hoặ k dạy p ầ T ểu dẫ bà “C ữ
ử ù” đoạ óm ắ ộ du
ập
ruy “Va bó mộ
” áo v
ó ể kể o á em
e
m mộ số
ruy k á để ấy p o
á
uậ vă
ơ N uyễ Tuâ là “đ ìm và
a ợ á đẹp”
ruy “C ém reo à ”. Dù ọ s
ấy sợ về á
ém

đầu
ủa á
ừ đó áo v
ó ểk ẳ đ
lạ
o á em b ế
rằ đố vớ N uyễ Tuâ ô
ỉ qua âm đế á à , á đẹp. Hay s râ rọ
é đẹp ruyề
ố
ù
ủ đề vớ “C ữ
ử ù” đó là “H ơ
uộ ”. Hoặ
p â va đó mộ đoạ k k
ọ bà “Tì y u và ù ậ ”
Đố vớ mô N ữ Vă 12, k dạy bài “Só ” ủa Xuâ Quỳ
ó ể cho
mộ em á bà á “T uyề và b ể ”, Xem á bứ ả về sô Đà k dạy
“N
lá đò sô Đà”, về sô H ơ
ơ mộ k dạy “A đã đặ
o dò
sô ”, oặ dạy bà “Só ” o á em xem ữ bứ ả về Xuâ Quỳ , về
ả dữ dộ và d u em ủa só . K ủ
ố bà ọ “Đà
– a ủa or- a” cho
a em l b ểu d ễ : mộ em á , mộ em ơ đà G –ta ,…
1.3. Phong phú, đa dạng và luôn đổi mới về phương pháp: Giáo viên
luô

ay đổ về p ơ p áp và á ì
ứ ổ ứ dạy ọ , ạo
s p o
p ú đa dạ
ro
á oạ độ
ủa quá rì dạy ọ sẽ làm o ọ s
ảm
ấy oả má , k ô b ứ
ế về mặ âm l bở s
àm á , m mỏ vì s đơ
đ u ẻ ạ . V dụ: K dạy p ầ T ểu dẫ ủa bà “ C ữ
ử ù” – N uyễ
Tuâ , sá
áo k oa N ữ vă 11, ập I, ay vì dù p ơ p áp vấ đáp ( ỏ và
ép), áo v
sẵ r bả và bỏ ỏ ữ ý
sau:
1.Tá

ả:

a. Cuộ đ :
- Năm s

: ................, ăm mấ .............
7


- Quê quán:...............................

- Xuấ
-S k
b. S

â

ro

a đì

u b ểu ro
p sá

:.................................
uộ đ : ....................

á :

- Cá á p ẩm

:.......................................

- Đánh giá:............................
2. Tá p ẩm:
- Xuấ xứ:................
G áo v
y u ầu ọ
eo y u ầu ủa áo v .
ơ . Từ đó, a ấy rằ các
s xe kẽ au ữa á oạ

s

đ ề vào ỗ ò rố . Họ s
thay nhau làm
ớp ọ sẽ s
độ và ọ s
ứ
ú ọ ập
em sẽ ếp u k ế
ứ ố ơ ếu ro
ọ ó
độ dạy- ọ .

1.4. Kích thích hứng thú học Ngữ văn bằng phương pháp dạy học
theo tình huống và giải quyết vấn đề: Dạy ọ
eo ì
uố là v dạy ọ
đ ợ ổ ứ
eo mộ
ủ đề p ứ ợp ắ vớ á ì
uố
ễ uộ
số và
ề
p. Quá rì
ọ ập đ ợ ổ ứ ro mộ mô r
ọ
ập ạo đ ều k
o ọ s

k ế ạo r ứ
eo á â và ro mố ơ
á xã ộ ủa v
ọ ập. Dạy ọ
ả quyế vấ đề là qua đ ểm dạy ọ
ằm p á r ể ă l
duy, k ả ă
ậ b ế và ả quyế vấ đề. Dạy
ọ đ ợ đặ ro mộ ì
uố
ó vấ đề, đó là ì
uố
ứa đ
mâu
uẫ
ậ
ứ
ô qua v
ả quyế vấ đề, úp ọ s
lĩ
ộ r
ứ , kỹ ă và p ơ p áp ậ
ứ . Từ đó đò ỏ á em p ả suy
ĩ,
l a ọ và ả
vì sao ì
uố đó lạ
ế, vì sao em ọ ó? Và
ế, ứ
ú sẽ đ ợ duy rì đế k

ào
a ìm ra đ ợ âu rả l .
V dụ: K dạy ruy
ổ
“Tấm Cám”, N ữ vă 10, ập I giáo viên
ó ể đ a ra a kế ú âu uy : mộ là kế ú
eo vă bả sá
áo
khoa: “ K ở quá
ớ bà lão, oà
ợ
ậ ra Tấm và đ a à về
u . T ấy
về x
đẹp ơ x a, Cám ỏ Tấm sao lạ đẹp ơ
ế, Tấm
bảo Cám ồ xuố
ố rồ ộ
ớ sô l , Cám ế ”; kế ú
ứ a là
“K Cám ế Tấm làm
Cám, ặ ra ừ m ế làm mắm rồ ử về o
dì ẻ(lú ày b đuổ về qu ) ă . Dì vừa ă vừa k e
o
ì ó o quạ bay
qua ó “N o ì mà o – Mẹ ă
o ó ò x m ế ”, dì ì xuố
ấy á đầu lâu Cám và lă đù ra ế ”. K kể xo
a á kế ú âu
uy

áo v
ó ể ỏ ọ s
“Em đồ ‎y vớ á kế ú ào? Vì sao?
ú đó á em sẽ sô ổ ù bà luậ và đ a ra ‎y k ế : Có em sẽ ọ kế
ú ro sá
áo k oa vì em l ả là ếu eo kế ú ô kể ì Tấm k ô
ò
ề là
ữa mà ế
rồ làm mắm ì á quá. N
ợ lạ em
k á sẽ đứ l p ả bá lạ là em ọ kế ú
eo l
ô kể vì
ế mớ
đú vớ qua
m ủa â dâ a “ eo â ào ì ặp quả ấy”, Cám ế
Tấm
ều lầ
ế ào là làm
m và a , ào là ặ ây xoa
đào,…. mà Tấm ế Cám ỉ mộ lầ và làm mắm Cám ì mớ rừ
r thích
8


đá
mớ
uố

á á đ ợ . Sau k
á em ra luậ , ọ âu rả l xo
ì áo v
ậ xé và đ
ớ
á
ả quyế . Hoặ ũ
ó ể đ a ra ì
: “Vì sao á
ả dâ
a lạ
o Tấm b ế óa
ều lầ
vậy?”.

dạy “Hồi trống Cổ Thành”, áo v
ó ể đặ âu ỏ : “Vì sao tác
ả lạ
o Sá D ơ dẫ quâ xuấ
k Qua Cô vừa ó vớ Tr ơ
P “Nếu a đế bắ em, ấ p ả đem quâ mã ứ!”?”.
K

K
ì

dạy á p ẩm “Chí Phèo”- sá N ữ vă 11, ập I, áo v
đặ ra
ữ
uố

ó vấ đề: -“Tạ sao Nam Cao lạ để o ba o
ó “l
ế ”
đáp lạ ế
ử ủa C P èo?” – “Tạ sao Nam Cao lạ xây d
â vậ
Nở xấu ma
, quỷ
vậy?”
ì

Dạy “Đây thôn Vĩ Dạ” – Sá N ữ vă 11, ập II, áo v
ó ể đặ ra
uố
ó vấ đề: - “Hãy ỉ ra mạ
ảm xú l kế ba k ổ ơ ở
ừ
r rạ ?”

Tập luy
o ọ sinh b ế ả quyế á vấ đề ừ đơ
ả đế p ứ ạp
ro
ọ ập k ô
ữ
ạo
s
p ấ mà
là uẩ b o á em
k ả ă sá

ạo, ả quyế á vấ đề ro
ế uộ số .
1.5. Gắn bài giảng với thực tế cuộc sống: V
ắ ộ du bà ả
vớ
ế uộ số là mộ ro
ữ b
p áp ây ứ
ú ọ ập mô
N ữ vă . ở lẽ áo v
ỉ mả m vớ
ữ l
uyế k ô k a mà xa r
ế ì bà ọ sẽ
ếu
ễ , mấ đ
uyế p ụ và s lô
uố , k ô k
đ ợ ứ
ú ọ ập ủa ọ s . Lú ày, N ữ vă
đố vớ ọ s
ỉ ò là mộ mô ọ bắ buộ , xa lạ....Tro k đó, N ữ
vă lạ ó ý
ĩa qua rọ đố vớ
ễ , vớ âm ồ ọ s . Vì vậy,
ắ dạy ọ vớ
ế uộ số k ô
ữ
ó
ấ bắ buộ ro

dạy ọ N ữ vă mà ò rấ ầ
ế để ây ứ
ú ọ ập o ọ s . Ví
dụ: K dạy bà “Thương vợ” ay “Tự tình – bài II” – Sá N ữ vă 11, ập I
áo v
ó ểl
vớ uộ số
ày ay bằ
âu ỏ : “N
p ụ ữ
ày ay ó ì ố và k á vớ ì ả
p ụ ữ ro bà ơ?”, ay
ro “Chiếu cầu hiền”, “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia” giáo viên
ũ đặ âu ỏ để ọ s
l
ế: “Em suy
ĩ
ế ào về va
rò ủa “
ề ” ày ay? N à ớ a ó ữ
sá
ì để k u ọ
ữ
ó à ra úp ớ ?”. Vớ “Vội vàng” sau k
ọ xo
áo v
có ể u âu ỏ để ọ s
l
bả
â : “Từ qua

m số
ủa Xuâ
D u em ãy u bà ọ về qua
m số
ủa bả
â em?”. Đố vớ bà
“Phong cách ngôn ngữ báo chí”, oà
ữ v dụ ro sá
áo k oa
ú
a ó ể y u ầu á em v ế mộ bả
về ì
ì
ọ ập ay p o
rào ủa lớp;
mộ p ó s về r
em. Vớ v
ọ s
m vụ ày ú
a đã p ầ ào đáp ứ y u ầu đổ mớ p ơ
p áp, đó là p ơ p áp Vận dụng dạy học định hướng hành động. K dạy
bà “Phỏng vấn và trả lời phỏng vấn”, oà
ữ bà ập ro sá
áo
k oa, áo v
y u ầu ọ s
v ế mộ bà p ỏ vấ
ầy ô về ô v
dạy ọ ở r
mì

oặ v ế bà p ỏ vấ bạ ù lớp về v
ề ếp, ọ ập. Từ đó làm o oạ độ
r ọ và oạ độ
â ay kế ợp
9


ặ
ễ ,

ẽ vớ
au, vậ dụ
duy và à độ ,

đ ợ
à r

uy l áo dụ kế
và xã ộ .

ợp l

uyế vớ

1.6. Tăng cường sử dụng phương tiện dạy học và công nghệ thông tin
hợp lí vào dạy học Ngữ văn để gây hứng thú: C ú
a đa số
ro
đạ ủa ô
ô

. Đây là mộ p ơ
úp ú
a uậ lợ
ơ ro mọ ô v . N ấ là ày ay ở lứa uổ ọ s
ừk
ò ở bậ
ểu ọ á em đà ò mò k ám p á ữ đ ều ú v ừ ô
ô
,
vậy ì đế bậ THPT á em ò
ểu b ế
ều ơ . Nếu bả
â giáo viên
b ế ứ dụ
ô
ô
vào dạy ọ
ì ắ ẳ mô N ữ vă sẽ á
độ mạ mẽ đế âm ồ á em ơ , làm á em ấy mô ọ ày ầ ũ ,
ú v dễ k ám p á và ắm bắ r ứ ơ ; k ô
ò bắ á em ỉ ì vào
p ấ rắ , bả đe đơ
uầ ữa. N ữ đoạ p m, ữ
ra ả , ữ
l
a ế
á ...k ô
ữ
ó ộ áo v
ều đ ều mà ò làm o á

em say mê, ứ
ú ơ mô ọ ày. V dụ: K dạy bà “Tấm Cám” ú
a ó ể o á em xem ra ả , r
mộ số đoạ p m về ộ du
âu
uy . K dạy “Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa” ó ể o á
em
e mộ bà á , mộ là đ u dâ a ào đó. Vớ “Hồi trống Cổ Thành”
áo v
ũ
ó ể o á em xem p m về đoạ r . K dạy“ Chí Phèo”Sá N ữ vă 11, ập I, áo v
o ọ s
xem mộ và đoạ p m ỏ ó
về ì ả C P èo ù vớ ế
ử, ì ả
ủa
Nở ù vớ bá
áo à , ì ả
P èo ề là sau k ă
áo à ... Vớ đoạ r
“Hạnh phúc của một tang gia” ó ể o á em xem mộ số đoạ p m,
ả đám ma, ả
ạ uy ậu Tú Tâ
ụp ì ,… K dạy bà “Phong cách
ngôn ngữ báo chí” thay vì tìm h ểu “ ay” ữ
ể loạ và đặ đ ểm ủa
ú
ì áo v
ó ể ậ dụ
ô

ô
đ a mộ bả
s ,
mộ đoạ p ó s
ắ , ay đoạ quả
áo,…Hoặ bà “Phong cách ngôn
ngữ sinh hoạt” ú
a ũ
ó ể ậ dụ đ a l
rì
ếu đoạ ộ oạ
ro sá
áo k oa oặ
o á em xem mộ đoạ p m ó sử dụ
ô
ữ
s
oạ . Đố vớ
ữ bà ơ ó ể o á em
e ữ bà
âm ủa
á
sĩ
“Đây thôn Vĩ Dạ” ó ể
e
sĩ Hồ N á
âm. K
dạy lớp 12, mộ số bà
ú
a ũ

ó ể ậ dụ
ao á ày
“Sóng”,
“Đàn ghi-ta của Lor-ca”, ay l đọ “Tuyên ngôn độc lập” ủa Hồ C
M . Có ể xem mộ đoạ p m ay ữ bứ ả về ì ả sô H ơ
ay sô Đà k dạy “Ai đã đặt tên cho dòng sông” và “Người lái đò sông
Đà”. Ở bà “Vợ chồng A Phủ” ó ể o á em
e bà á “ à a r
ú”
k dạy T ểu dẫ . Ở bà “Tóm tắt văn bản thuyết minh”- N ữ vă 10, ập II
ro bà luy
ập ra 72,73 ay vì đọ óm ă vă bả “Đề N ọ Sơ và
ồ
ơ Hà Nộ ” áo v
ó ể o á em xem mộ đoạ p m ó lồ l
uyế m
o vă bả ày. Tấ ả sẽ á độ
r
ếp đế âm ồ ủa á
em, làm o á em p ả ră rở suy
ĩ và ừ đó sẽ ây ứ
ú ơ ro
v
ìm ểu á p ẩm, ìm ểu về số p ậ ủa â vậ và c ắ ẳ
ềm ứ
ú ọ vă
ơ sẽ ă l rấ
ều ro
âm ồ á em.
2. Gây hứng thú bằng việc lồng ghép các trò chơi trong dạy học Ngữ văn

10


C ú

a
e ó “Họ mà
ậ dụ
á rò ơ ũ
óp p ầ làm
v
ó ể o á em ơ á rò ơ
độ , ếp sứ ,…

ơ , ơ mà ọ ”. C
vì ế v
s
à
ô
ro bà ọ . G áo
ô ữ, đoá ừ qua ì ả – hành

* Ví dụ: vớ bà “T
à về à
ữ, đ ể ố”- N ữ vă 11, Tập I
áo v
ó ể ho o ọ s
ơ rò ơ là ì vào ì ả độ
r
máy

ếu và đoá xem đó là à
ữ, đ ể ố ì k
ủ
ố bà ọ . Hay
ro bà “Só ” ũ
ó ể o á em ơ rò ơ ếp sứ : đó là ro p ầ
ìm ểu T ểu dẫ giáo viên uẩ b a bả p ụ ó
á sá
á ủa
Xuâ Quỳ , ro vò mộ p ú a dãy ủa lớp ay au l đ ề ăm sá
á b
ạ
á sá
á đã ó sẵ , độ ào đú – đủ và a
ấ sẽ là độ
ế
ắ . Từ đó ó ể ậ
ấy á em rấ ứ
ú, sô ổ , ủ độ .
* Ví dụ: K
ọ bà ô ập “ Vă ọ dâ
a V t Nam” sá N ữ vă
10, ập 1, giáo viên y u ầu ọ s
đ ề ếp vào sau á ừ mở đầu Thân em
như... và Chiều chiều... à
ữ bà a dao rọ vẹ .
ớp a à
a dãy và uẩ b ộ du đã bố ăm
- Dãy 1: C ủ đề “ Thân em như...”
- Dãy 2: C ủ đề “ Chiều chiều...”

Mỗ
óm lầ l ợ ử đạ d
l
rì bày. Cá em luâ p
đọ d ễ
ảm á bà ca dao và bình giá r
uậ ũ
ộ du
á bà a dao vừa
đọ . Họ sinh ào ro
a
ắ
ấ mà vừa đọ d ễ ảm bà a dao, vừa
bì
ố á r ộ du và
uậ ì áo v
ậ và o đ ểm.
3. Giáo án minh họa:
Giáo án trước khi áp dụng đề tài:
Tiết 17, 18: Đọc văn

TẤM CÁM

I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- H ểu đ ợ ý
oá ủa Tấm.
- Nắm đ ợ đặ r

ĩa ủa

ữ

ơ bả

mâu
ủa ruy

uẫ , xu
ổ

độ ro

ruy

ầ kì qua mộ ruy

và s b ế
ụ ể.

B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1. Kiến thức
-N ữ
quyề
ềm
ạ

mâu uẫ , xu độ ữa dì ẻ và o
ồ
ổ, ữa
và á ro xã ộ . Sứ số mã l

ủa â dâ .

- Kế ấu ủa ruy
uố ù đ ợ
ở
2. Kĩ năng

ổ
ạ

- Tóm ắ vă bả
s .
-P â
mộ ruy
ổ

ro
a đì
ủa o

p ụ
và

:
èo k ổ, bấ ạ
rả qua
ều oạ
p ú . Sử dụ
ợp l , sá
ạo á yếu ố ầ kì.

ầ kì
11

eo đặ r

ể loạ .


C. NỘI DUNG LÊN LỚP
1. Ổn định, kiểm tra
-Ổ đ
lớp: k ểm ra sĩ số
- K ểm ra bà ũ : Em có cảm nhận gì về con người Ra-ma qua đoạn trích “
Ra-ma buộc tội”?
2. Tiến trình tổ chức dạy học bài mới
Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

* Hoạt động 1:
- Tạo tâm thế: giới thiệu bài
- Tìm hiểu tiểu dẫn
I. Tiểu dẫn
Cho học sinh đọc phần tiểu dẫn trong SGK.
1. Thể loại
1. Hãy nêu các thể loại truyện cổ tích? "Tấm
Truy
ổ
ầ kỳ

Cám" thuộc thể loại nào?
2. Nêu đặc trưng cơ bản của thể loại cổ tích 2. Đặc trưng
thần kì? Gv yêu cầu học sinh lấy ví dụ?
Có s
am a ủa á
yếu ố ầ kỳ vào ế rình
p á r ể ủa âu uy ( ụ ,
T , ay s b ế oá ầ kỳ).
II. Đọc - hiểu văn bản
* Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản
GV gọi HS đọc hướng dẫn HS đọc đúng thể
loại tự sự. Cho HS tìm hiểu các chú thích.
GV chốt lại các chú thích tiêu biểu.)
(Cá đọ :
- Đọ
eo đặ r
, ể loạ
s
ú ý 1. Cách đọc
ọ đ u âu ừ
â vậ ro
á
ó.
-C úý á
ế ì
ế ể
s xu
độ ữa á
â vậ .
-C ú

: ụ , Trầu á p ợ , Áo mớ
ba GV yêu cầu HS
2. Tóm tắt cốt truyện
?Hãy tóm tắt lại cốt truyện?
Họ s
kể óm ắ lạ âu uy , ó ể ọ
ữ em k á
ậ xé , bổ su
á
ế,s k
ò
ếu. Sau đó GV kể lạ âu
uy .
Gv cho học sinh trả lời theo từng câu hỏi

II. Phân tích
1. Hoàn cảnh đẫn đến mâu
thuẫn giữa Tấm và mẹ con
Cám
1.Cuộc đời và số phận bất hạnh của Tấm a. Thân phận của Tấm
được miêu tả như thế nào?
- Tấm mồ ô mẹ ừ ỏ.
12


2. Qua đó em suy nghĩ gì?
3. Tác giả dân gian đã miêu tả diễn biến
truyện như thế nào để dẫn đến xung đột
giữa Tấm và mẹ con Cám? Mâu thuẫn này
phát triển như thế nào?

4. Mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám
thuộc phạm vi gia đình hay xã hội? Cụ thể
là mâu thuẫn gì?
(Họ s
ìm ểu, l k á
ế,
à độ
ủa mẹ o Cám đố vớ Tấm và
p ả ứ
ủa Tấm r ớ
ữ s v đó).

5. Quá trình biến hoá của Tấm diễn ra như
thế nào? { Cho Hs vẽ sơ đồ và nhận xét }.
13

-K ô

bao lâu

vớ dì

ẻ độ á .

a mấ Tấm ở

- P ả làm lụ vấ vả ừ sá
đế
ố : “Hà

ày…v
ặ ”.
-> Tấm là ô á ăm ỉ, ề
là , đô ậu.
b. Mâu thuẫn giữa Tấm và Mẹ
con Cám
- Cám lừa Tấm rú ế ỏ ép
để à p ầ
ở
ế yếm
đỏ.
- Mẹ o Cám lừa ế á bố
ă
.
- Mẹ o Cám k ô muố
o
Tấm đ xem ộ đổ ó rộ lẫ
ạo bắ
ặ.
-K
ấy Tấm ử ày, mụ dì
ẻ bĩu mô ỏ vẻ k
m .
- G ế Tấm và ế ả
ữ
k ếp ồ s
ủa Tấm.
-> Mâu uẫ
ủ yếu ro
á

p ẩm là mâu uẫ
ữa ô Tấm
mồ ô , x
đẹp, ề là vớ
dì ẻ và Cám á độ , à
ẫ .
Mâu uẫ ày p á r ể ừ ấp
đế ao : ba đầu ỉ là ữ
ơ
ua về vậ
ấ,
ầ ,
s
a
é mẹ
ẻ o
ồ ,... K đó, Tấm luôn là
,
u ua
. Cà về sau, mâu uẫ
uyể
à s đố k , mộ mấ
mộ ò , u d lẫ
au.
=> Đây là
ữ
mâu uẫ
ro
a đì p ụ quyề
ổ

r
ế là mâu uẫ
ữa
và á ro xã ộ .
Mâu uẫ ày đ ợ á
ả dâ
a
ả quyế eo ớ
ắ á .
2. Cuộc đấu tranh không
khoan nhượng để giành lại
hạnh phúc


- Chim vàng Anh  xoa đào  k u
 quả

(x
đẹp ơ x a).

ử

óa ủa Tấm: Cái
bao
u k uấ
6. Vậy ý nghĩa của sự biến hoá?
p ụ ,
ĩa k ô bao
(Gọi HS Lấy một vài ví dụ tương tự).
đầu à , á

sẽ
ế đấu
- Dù b mẹ o Cám ìm mọ á
ậ d , đế ù để bảo v lẽ p ả và
Tấm vẫ á s
d ớ á dạ
ứ k á công lí.
au. Cà về sau, Tấm à đấu ra quyế
l để à lạ s số .
ĩa v
rả ù ủa Tấm:
7. Việc Tấm trả thù Cám ở cuối truyện có ý - Ý
là à độ
ủa á
rừ
nghĩa gì?
r á á . Nó p ù ợp vớ qua
m "ở ề ặp là ", "á
ả
á báo" ủa â dâ .
Giáo dục kĩ năng sống: cho HS thảo luận
nhóm: Em suy nghĩ như thế nào về mối
quan hệ dì ghẻ, con chồng ngày nay?
8. Nêu những đặc điểm nghệ thuật nổi bật 3. Nghệ thuật
- Xây d
ữ mâu uẫ ,
trong truyện
xu độ
ày à
ă

ế .
- Xây d
â vậ
eo a
uyế đố lập ù
ồ ạ và
so so p á r ể . ở đó, bả
ấ ủa ừ
uyế
â vậ
đ ợ
ấ mạ , ô đậm.
- Có
ều yếu ố ầ kì so
va rò ủa yếu ố ầ kì ũ
k á
au ro
ừ
a đoạ .
- Kế ấu que
uộ ủa ruy
ổ
:
èo k ổ, bấ
ạ
rả qua
ều oạ
ạ
uố ù
đ ợ

ở
ạ
phúc.
III. Tổng kết
* Hoạt động 3 : Tổng kết
-G
ớ Sgk
- Gv yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ SGK.
-Ý
ĩa vă bả
- Gv nêu ý nghĩa văn bản
Truy Tấm Cám ợ a sứ
số bấ d , s rỗ dậy mạ
mẽ ủa o
và á
r ớ s vù dập ủa kẻ xấu, á
á , đồ
ể
ềm
ủa
â dâ vào ô
l và
ĩa.
14

- S

bế
k ô

* Hoạt động 4: Luyện tập
IV. Luyện tập
Gv hướng dẫn học sinh làm luyện tập.
Hãy ọ và p â
ữ
ế
u
b ểu ro
ruy Tấm ám để ứ
ỏ rằ :
“Truy
ổ
là mộ
ấ mơ đẹp” ủa
â dâ lao độ .
D. HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC TẬP Ở NHÀ
1. Hướng dẫn học bài
- Đọ (kể) bằ
ọ p ù ợp vớ đặ đ ểm â vậ : Tấm ề
ục, Cám
a
ua, ụ
â ừ, dì ẻ độ á .
- Tạ sao ó Tấm Cám rấ
u b ểu o đặ đ ểm
uậ ủa ể loạ
ruy
ổ
ấ là ruy

ổ
ầ kì ?
2. Hướng dẫn soạn bài
H ớ dẫ ọ s
uẩ b bà ọ ập làm vă “C ọ s v ,
ế
u b ểu
ro bà vă
s ”.
Gợ ý:
- T ế ào là s v ,
ế
u b ểu?
-Ý
ĩa ủa v l a ọ s v ,
ế
u b ểu?
Giáo án khi áp dụng đề tài: Tạo hứng thú bằng cách tạo không khí lớp học
bằng tranh ảnh; Sử dụng công nghệ thông tin và Kích thích hứng thú học Ngữ văn
bằng phương pháp dạy học theo tình huống và giải quyết vấn đề:

Tiết 17, 18: Đọc văn

TẤM CÁM

I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- H ểu đ ợ ý
ĩa ủa ữ mâu uẫ , xu độ ro
ruy và s b ế
oá ủa Tấm ;

- Nắm đ ợ đặ r
ơ bả ủa ruy
ổ
ầ kì qua mộ ruy
ụ ể.
B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1. Kiến thức
-N ữ

mâu uẫ , xu độ ữa dì ẻ và o
ồ
ro
a đì p ụ
quyề
ổ, ữa
và á ro xã ộ . Sứ số mã l
ủa o
và
ềm
ủa â dâ .
- Kế ấu ủa ruy
ổ
:
èo k ổ, bấ ạ
rả qua
ều oạ
ạ uố ù đ ợ
ở
ạ p ú . Sử dụ
ợp l , sá

ạo á yếu ố ầ kì.
2. Kĩ năng
- Tóm ắ vă bả
s .
-P â
mộ ruy
ổ

ầ kì

15

eo đặ r

ể loạ .


C. NỘI DUNG LÊN LỚP
1. Ổn định, kiểm tra
-Ổ đ
lớp: k ểm ra sĩ số
- K ểm ra bà ũ : Em có cảm nhận gì về con người Ra-ma qua đoạn trích “
Ra-ma buộc tội”?
2. Tiến trình tổ chức dạy học bài mới
Nội dung

Hoạt động của thầy và trò
* Hoạt động 1:
- Tạo tâm thế: giới thiệu bài

I. Tiểu dẫn

- Tìm hiểu tiểu dẫn
Cho học sinh đọc phần tiểu dẫn trong SGK.

1. Thể loại

1. Hãy nêu các thể loại truyện cổ tích? "Tấm
Cám" thuộc thể loại nào?

Truy

ổ

ầ kỳ

2. Đặc trưng

2. Nêu đặc trưng cơ bản của thể loại cổ tích Có s
am a ủa á yếu ố
thần kì? Gv yêu cầu học sinh lấy ví dụ?
ầ kỳ vào ế rì p á r ể
ủa âu uy ( ụ , T , ay
s b ế oá ầ kỳ).
II. Đọc - hiểu văn bản

* Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản
GV gọi HS đọc hướng dẫn HS đọc đúng thể
loại tự sự. Cho HS tìm hiểu các chú thích.
GV chốt lại các chú thích tiêu biểu.)

(Cá

đọ :

- Đọ
eo đặ r
ọ đ u âu ừ
-C úý á
độ ữa á

,

ể loạ
â vậ ro

ế ì
â vậ .

-C ú
: ụ , Trầu á
ba GV yêu cầu HS

ế

ể
p

s
á

úý
1. Cách đọc
ó.

s xu
ợ , Áo mớ

?Hãy tóm tắt lại cốt truyện dựa vào những 2. Tóm tắt cốt truyện
hình ảnh sau?

16


Họ s
kể óm ắ lạ âu uy
eo ừ
bứ ả , á em k á
ì ,
e xem bạ kể
đú
a để ậ xé , bổ su
á
ế,
s k
ò
ếu. Sau đó GV kể lạ âu
uy .
Gv cho học sinh trả lời theo từng câu hỏi:

1. Cuộc đời và số phận bất hạnh của Tấm

được miêu tả như thế nào?

2. Qua đó em suy nghĩ gì?
3. Tác giả dân gian đã miêu tả diễn biến
truyện như thế nào để dẫn đến xung đột
giữa Tấm và mẹ con Cám? Mâu thuẫn
phát triển ra sao?

17

II. Phân tích
1. Hoàn cảnh đẫn đến mâu
thuẫn giữa Tấm và mẹ con
Cám
a. Thân phận của Tấm
- Tấm mồ ô mẹ ừ ỏ.
- K ô bao lâu a mấ Tấm ở
vớ dì ẻ độ á .
- P ả làm lụ vấ vả ừ sá
đế
ố : “Hà
ày…v
ặ ”.
-> Tấm là ô á ăm ỉ, ề
là , đô ậu.
b. Mâu thuẫn giữa Tấm và Mẹ
con Cám
- Cám lừa Tấm rú ế ỏ ép
để à p ầ
ở

ế yếm
đỏ.
- Mẹ o Cám lừa ế á bố
ă
.
- Mẹ o Cám k ô muố
o
Tấm đ xem ộ đổ ó rộ lẫ
ạo bắ
ặ.
-K
ấy Tấm ử ày, mụ dì
ẻ bĩu mô ỏ vẻ k
m .
- G ế Tấm và ế ả
ữ
k ếp ồ s
ủa Tấm.


Gv cho học sinh xem một đoạn phim từ
chỗ mẹ con Cám giết cá bống đến lúc chặt
cây cau, Tấm chết.
4. Mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám
thuộc phạm vi gia đình hay xã hội? Cụ thể
là mâu thuẫn gì?
(Họ s
ìm ểu, l k á
ế,
à độ

ủa mẹ o Cám đố vớ Tấm và
p ả ứ
ủa Tấm r ớ
ữ s v đó).

-> Mâu uẫ
ủ yếu ro
á
p ẩm là mâu uẫ
ữa ô Tấm
mồ ô , x
đẹp, ề là vớ
dì ẻ và Cám á độ , à
ẫ .
Mâu uẫ ày p á r ể ừ ấp
đế ao : ba đầu ỉ là ữ
ơ
ua về vậ
ấ,
ầ ,
s
a
é mẹ
ẻ o
ồ ,... K đó, Tấm luô là
,
u ua
. Cà về sau, mâu uẫ
uyể
à s đố k , mộ mấ

mộ ò , u d lẫ
au.
=> Đây là
ữ
mâu uẫ
ro
a đì p ụ quyề
ổ
r
ế là mâu uẫ
ữa
và á ro xã ộ .
Mâu uẫ ày đ ợ á
ả dâ
a
ả quyế eo ớ
ắ á .
5. Quá trình biến hoá của Tấm diễn ra như 2. Cuộc đấu tranh không
khoan nhượng để giành lại
thế nào? { Cho Hs vẽ sơ đồ và nhận xét }.
- Chim vàng Anh  xoa đào  k u
ử hạnh phúc
 quả

(x
đẹp ơ x a).
6. Vì sao tác giả dân gian lại cho Tấm biến
hóa nhiều lần như vậy?
- Cá em sẽ lầ l ợ ay au p á b ểu y
k ế để rả l

âu ỏ ó vấ đề, đó là ô
Tấm ề là , ế a
ếk ô
ể ế
mộ á dễ dà mà p ả ó ữ yếu ố
ầ kì, ữ lầ b ế óa để ể
ì
ầ
â đạo ủa â dâ a, ớ mơ về
ô l , lẽ p ả . Đó là độ l để mỗ
ú
a luô luô đấu ra , đấu ra đế
ù để u d
á xấu, á á . C o
dù
b mẹ o Cám ìm mọ á
ậ d , Tấm
vẫ á s
d ớ á dạ
ứ k á
au.
Cà về sau, Tấm à đấu ra quyế l
để à lạ s số .
18

- S

bế
k ô

óa ủa Tấm: Cá
bao
u k uấ
p ụ ,
ĩa k ô bao
đầu à , á
sẽ
ế đấu
đế ù để bảo v lẽ p ả và
công lí.


 Giáo dục kĩ năng sống: Em suy nghĩ
gì về mối quan hệ dì ghẻ - con chồng hiện
nay? ‎
7. Nêu câu hỏi về tình huống có vấn đề:
Có a kế ú ruy : mộ là eo sá
áo
k oa, kế ú
ứ a là “K Cám ế Tấm
làm
Cám, ặ ra ừ m ế làm mắm
rồ ử về o dì ẻ(lú ày b đuổ về qu )
ă . Dì vừa ă vừa k e
o
ì ó o quạ
bay qua ó “N o ì mà o – Mẹ ă
o ó ò x m ế ”, dì ì xuố
ấy
á đầu lâu Cám và lă đù ra ế ”.

?Em đồng ‎ý với cách kết thúc nào? Vì sao?
C o HS ảo luậ
óm: rì bày suy
ĩ
về
ữ
qua đ ểm, á đá
á khác
au về kế ú âu uy : Có ể ọ kế
ú ro sá
áo k oa vì ếu eo kế
ú ô kể ì Tấm k ô
ò
ề là
ữa
mà ế
rồ làm mắm ì á quá.
N
ợ lạ ó em k á sẽ p ả bá lạ
là em ọ kế ú
eo l
ô kể vì
ế
mớ đú vớ qua
m ủa â dâ a
“ eo â ào ì ặp quả ấy”, Cám ế
Tấm
ều lầ
ế ào là làm
m

và a , ào là ặ ây xoa đào,…. mà
Tấm ế Cám ỉ mộ lầ và làm mắm Cám
ì mớ rừ
r
đá
á á đ ợ .
Sau k
á em ra luậ , ọ âu rả l
xo
ì áo v
mớ
ậ xé và đ
ớ
á
ả quyế
-Ý
ĩa v
rả ù ủa Tấm:
ủa á
rừ
8. Từ đó nêu ý nghĩa việc trả thù của Tấm ở là à độ
r á á . Nó p ù ợp vớ qua
cuối truyện?
m "ở ề ặp là ", "ác ả
á báo" ủa â dâ .
9. Nêu những đặc điểm nghệ thuật nổi bật 3. Nghệ thuật
- Xây d
ữ mâu uẫ ,
trong truyện
xu độ

ày à
ă
ế .
- Xây d
â vậ
eo a
uyế đố lập ù
ồ ạ và
so so p á r ể . Ở đó, bả
ấ ủa ừ
uyế
â vậ
đ ợ
ấ mạ , ô đậm.
- Có
ều yếu ố ầ kì so
va rò ủa yếu ố ầ kì ũ
k á
au ro
ừ
a đoạ .
19


* Hoạt động 3 : Tổng kết
- Gv yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ SGK.
- Gv nêu ý nghĩa văn bản

- Kế ấu que
uộ ủa ruy

ổ
:
èo k ổ, bấ
ạ
rả qua
ều oạ
ạ
uố ù
đ ợ
ở
ạ
phúc.
III. Tổng kết
-G
ớ Sgk
-Ý
ĩa vă bả
Truy Tấm Cám ợ a sứ
số bấ d , s rỗ dậy mạ
mẽ ủa o
và á
r ớ s vù dập ủa kẻ xấu, á
á , đồ
ể
ềm
ủa
â dâ vào ô
l và
ĩa.

* Hoạt động 4: Luyện tập
IV. Luyện tập
Gv hướng dẫn học sinh làm luyện tập.
Hãy ọ và p â
ữ
ế
u
b ểu ro
ruy Tấm ám để ứ
ỏ rằ :
“Truy
ổ
là mộ
ấ mơ đẹp” ủa
â dâ lao độ .
D. HƯỚNG DẪN HỌC SINH HỌC TẬP Ở NHÀ
1. Hướng dẫn học bài
a

- Đọ (kể) bằ
ua, ụ
â

ọ p ù ợp vớ đặ đ ểm
ừ, dì ẻ độ á .

- Tạ sao ó Tấm Cám rấ
ruy
ổ
ấ là ruy

ổ

u b ểu
ầ kì ?

â vậ : Tấm

o đặ đ ểm

ề
uậ

ụ , Cám
ủa

ể loạ

2. Hướng dẫn soạn bài
H ớ dẫ
b ểu ro bà vă

ọ s
s ”.

Gợ ý:
- T ế ào là s v ,
-Ý
ĩa ủa v l a

uẩ b bà

ọ ập làm vă “C ọ s v

ế
u b ểu?
ọ s v ,

ế

,

ế

u

u b ểu?

IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
Xuấ p á ừ ơ sở lý luậ và
ễ
u r , ô đã ế à mộ loạ á
b
p áp
ứu ứ
ú ọ ập mô Vă ở lớp mì
ả dạy. Cá b
p áp
ứu đã ma đế
ữ kế quả
sau:

1. Kết quả từ quan sát thực tế
ếp

Cù vớ ăm dò ô ũ đã qua sá
ế ừ a 4 lớp ô đa
r
ả dạy ro
ăm ọ 2014 – 2015 là: 10A1, 10A2, 10A3, 11A7 và d
20


,
Tro
á

am k ảo y‎ k ế ừ á lớp dạy ủa á
ầy ô ro
ổ dạy lớp 12.
ọ vă á em ọ s h ọ bà ũ k á ố , mộ số ọ s
do nhút
k ô
xu
p o
rả l bà ũ ay am a xây d
bà mớ
đa số á ọ sinh đều ó k ả ă
rả l đú và đầy đủ âu ỏ ủa
áo v . S rao đổ ữa ầy và rò ũ đạ đ ợ
u quả ố u. Mộ số
em ò ó k ả ă

rả l
ữ
âu ỏ â
ao k ế
ứ để bà ọ đ ợ
k ắ sâu.
2. Kết quả kiểm tra:
Năm ọ 2013-2014 kế quả k ểm ra uố
sinh đ ợ k ảo sá là:

Năm học

ăm mô N ữ vă

Kết quả từ TB trở lên

khảo sát

Hứng thú
bộ
môn(Thích)

Đầu
năm

Học
kì I

55

35

22

27

Số HS

2013-2014

ủa 55 ọ

Cuối năm
31

Tro
ọ kì I ăm ọ 2014-2015, ô đã ếp ụ vậ dụ sá k ế k
m ày vào
ế ả dạy. Qua đ ều ra ăm dò ủa 2 lớp 11A7, 10A3 mà
ô p ụ rá
ả dạy
sau:

Năm học

Số HS
khảo sát

Hứng thú
với giải

pháp của
đề tài

Hứng thú
bộ
môn(Thích)

2014-2015

51

51

48

Vớ kế quả k ảo sá
r , qua v
đố
ếu, so sá kế quả, ô
ậ
ấy rằ v
áp dụ
á b
p áp ây ứ
ú ọ ập vào ả dạy
thì ỉ l ọ sinh
ọ mô N ữ vă
ày à
ao, các em không còn
ấy “sợ” ay á mô Vă ữa. Từ đó o ấy v

áp dụ
á b
p áp
ây ứ
ú ọ ập
ớ
vào v
ạo
ầ
p ấ , oả má ,
k ô k lớp ọ sô ổ , làm o ọ s
m y u mế mô N ữ vă b ớ
đầu đã ó
u quả và qua đó đã óp p ầ â
ao ấ l ợ
ủa á
ọ
mô N ữ vă ủa r
THPT N uyễ Đì C ểu ú
ô.
V. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ VÀ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
S

ay đổ
ơ trình và sách giáo khoa ữ
ăm vừa qua đã ó s á
độ
đế
à
áo dụ . Và đặ b

ừ ăm ọ 2013 – 2104 ộ đã ó
mộ số ả á
áo dụ ro
ử, ro d á đổ mớ sá
áo k oa
21


N ữ vấ đề, b
p áp, á
ứ đã u r về
đề à : “Tạo
hứng thú trong giờ học Ngữ văn cho học sinh trường THPT Nguyễn Đình
Chiểu” ỉ là ữ b ớ k ở đầu ó
đ
ớ , ợ ý; ò
ó
ế ào,
u quả ra sao ò ùy uộ rấ
ều vào
uậ vậ dụ
ủa
ầy ô áo và mô r
, ũ
oà ả , đố ợ
ọ s ....
ả
â
v ế ỉ mo sao ữ ý k ế ày sẽ đó
óp đ ợ p ầ

nào tron v
ạo ứ
ú o ọ s
ro v
ọ ập mô N ữ vă trong
r
THPT N uyễ Đì C ểu và giúp á ọ s y u
ơ mô ọ ày.
Tr
ơ sở
số ý k ế sau:

ữ

đ ều đã đạ đ ợ

ủa đề à

ứu, ô x

đề xuấ mộ

* Đối với nhà trường:
- a G ám
u
xuy d
á
vớ áo v
ro
ổ. Tổ ứ

ều ơ á buổ ộ
ơ k
m ả dạy, ấ là
a ớ
dụ về sá
áo k oa và
ử.

áo v
để đá
á ù
ảo để á ổ rao đổ
ều
ủ r ơ
ả á
áo

- Cầ đầu
m à l u am k ảo về mô N ữ vă để
sinh dễ dà
ếp ậ vớ r ứ mớ .

áo v

và ọ

* Đối với tổ chuyên môn:
- Đa dạ
ơ về ộ du
ro s

oạ ổ uy
luậ về ữ bà dạy ò
ều ra
ã ay k ó dạy.

mô , rao đổ ,

ảo

- Tổ

ứ á buổ s
oạ
oạ k óa s
độ , ấp dẫ , đa dạ g cho
ọ s
ằm ây ứ
ú o ọ s
đố vớ bộ mô N ữ vă .
* Đối với giáo viên Ngữ văn:
-T
xuy
ọ
mớ để ày à
ạo đ ợ
dụ
ô
thông tin.

ỏ , ìm ò

ứu á p ơ p áp dạy ọ Vă
ứ
ú o ọ s
ọ mô Vă , ấ là v sử

Tro quá rì xây d
đề à , do ạ
ế về ă l ,
l u và vố
số , ắ ẳ k ô
rá k ỏ
ữ
ếu só
vọ đề à ày sẽ óp
p ầ làm ay đổ k ô k lớp ọ , làm o ọ s
ày à y u mế và
ứ
ú ọ ập mô N ữ vă ơ . N
v ế rấ mo
ậ đ ợ s đó
óp
ủa quý đồ
p để đề à sá k ế k
m ày đầy đủ ơ và ó ể áp
dụ
ó u quả ro quá rì dạy và ọ mô N ữ vă .
VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sá

áo k oa N ữ vă 10 ập 1+2 - NXBGD, 2006

2. Sá

áo k oa N ữ vă 11 ập 1+2 - NXBGD, 2006

3. Sá

áo k oa N ữ vă 12 ập 1+2 - NXBGD, 2006

3. C uẩ k ế

ứ - kĩ ă

4. Từ điển Tiếng Việt – V

N ữ vă 10, 11, 12 - NXBGD, 2010
ô
22

ữ ọ - N à xuấ bả Đà Nẵ

ăm 2005


5. Vă

ọ và Tuổ rẻ - Số

á

12(153), 2007

6. Tà l u ập uấ “Dạy ọ và k ểm ra, đá
á kế quả ọ ập eo đ
ớ p á rế ă l
ọ s
mô N ữ vă ấp ru
ọ p ổ ô ”, ộ
G áo dụ và đào ạo, Vụ áo dụ ru
ọ , 2014.
7. G áo dụ kỹ ă số
ro mô N ữ vă ở r
N à xuấ bả
áo dụ V Nam, 2010.

ru

ọ p ổ

8. Mấy vấ đề đổ mớ dạy ọ N ữ vă – G áo s Trầ Đì
K oa N ữ Vă r
Đạ ọ Quy N ơ , đă
ày 26/12/2013.

ô

Sử, webs e

ộ G áo dụ và Đào ạo, D á đào ạo áo v
ru

ọ ơ sở. Đổ
mớ p ơ p áp dạy ọ ro
á r
đạ ọ , ao đẳ đào ạo áo v
ru
ọ ơ sở. Hà Nộ á 9/2003.
9.

VII. PHỤ LỤC
Đ
kèm p ếu k ảo sá

ọ s

.

Long Thành, ngày 15 tháng 05 năm 2015
NGƯỜI THỰC HIỆN

T

23

,


SỞ GD&ĐT ĐỒNG NAI
Đơn vị: Trường THPT
Nguyễn Đình Chiểu

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Long Thành, ngày 15 tháng 05 năm 2015

PHIẾU NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Năm học: 2014 - 2015
T sá k ế k
m: Tạo hứng thú trong giờ học Ngữ văn cho học sinh trường THPT
Nguyễn Đình Chiểu
Họ và
á ả:
T
C ứ vụ: G áo v
Đơ v : Tổ Vă , r
THPT N uyễ Đì C ểu
ĩ v :
Quả lý áo dụ

P ơ p áp dạy ọ bộ mô

P ơ p áp áo dụ 
ĩ v k á

Sá k ế k
m đã đ ợ r ể k a áp dụ
ạ : Tạ đơ v Trong ngành 
1. Tính mới
- Đề ra ả p áp ay ế oà oà mớ , bảo đảm
k oa ọ , đú đắ 
- Đề ra ả p áp ay ế mộ p ầ

ả p áp đã ó, bảo đảm
k oa ọ , đú đắ 
- G ả p áp mớ ầ đây đã áp dụ ở đơ v k á
a ừ áp dụ ở đơ v mì
ay
á ả ổ ứ
và ó u quả o đơ v 
2. Hiệu quả
- G ả p áp ay ế oà oà mớ , đã đ ợ
ro
oà
à
ó u quả ao 
- G ả p áp ay ế mộ p ầ
ả p áp đã ó, đã đ ợ
ro
oà
à
ó
u quả
cao 
- G ả p áp ay ế oà oà mớ , đã đ ợ
ạ đơ v ó u quả ao 
- G ả p áp ay ế mộ p ầ
ả p áp đã ó, đã đ ợ
ạ đơ v ó u quả ao 
- G ả p áp mớ ầ đây đã áp dụ ở đơ v k á
a ừ áp dụ ở đơ v mì
ay
á ả ổ ứ

và ó u quả o đơ v

3. Khả năng áp dụng
- Cu
ấp đ ợ á luậ ứ k oa ọ
ov
oạ đ
đ
lố ,
sá :
Tro Tổ/P ò / a  Tro
ơ qua , đơ v , ơ sở GD&ĐT  Trong ngành 
- Đ a ra ả p áp k ế
ó k ả ă ứ dụ
ễ , dễ
, dễ đ vào uộ số :
Tro Tổ/P ò / a  Tro
ơ qua , đơ v , ơ sở GD&ĐT  Trong ngành 
- Đã đ ợ áp dụ
ro
ế đạ
u quả oặ ó k ả ă áp dụ đạ
u quả ro p ạm
v rộ :
Tro Tổ/P ò / a  Tro
ơ qua , đơ v , ơ sở GD&ĐT  Trong ngành 
Cá â v ế sá k ế k
m am kế và
u rá
m k ô sao ép à l u ủa

k á oặ sao ép lạ ộ du sá k ế k
m ũ ủa mì .
Tổ r ở và T ủ r ở đơ v xá
ậ đã k ểm ra và
ậ sá k ế k
m ày đã
đ ợ ổ ứ
ạ đơ v , đ ợ Hộ đồ
uy mô r
xem xé , đá
á, á ả
k ô sao ép à l u ủa
k á oặ sao ép lạ ộ du sá k ế k
m ũ ủa
k á oặ sao ép lạ ộ du sá k ế k
m ũ ủa
á ả.
NGƯỜI THỰC HIỆN SKKN

XÁC NHẬN CỦA TỔ
CHUYÊN MÔN

Lê Thị Bích

24

THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ