skkn biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi làm quen văn học

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: “ Biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo5-6
tuổi làm quen văn học”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phát triển ngôn ngữ.
3. Tác giả:Họ và tên: Đỗ Thị Hồng Quyên.
Ngày tháng năm sinh: 14/04/1981.
Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên trường mầm non Tân Dân- Thị xã Chí
Linh- Hải Dương.
Điện thoại: 01658979020.
4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Trường mầm non Tân Dân – Thị xã Chí
Linh – Tỉnh Hải Dương. Điện thoại: 03203888720.
5. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
+ Các điều kiện về cơ sở vật chất trang thiết bị dạy và học của trường, lớp
mẫu giáo.
+ Nhận thức của phụ huynh về việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ cao
+ Giáo viên có trình độ, năng lực chuyên môn và nhiệt tình, yêu nghề, mến
trẻ.
+ Sự quan tâm đầu tư của nhà trường.
6. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Từ tháng 9/ 2014- 2/ 2015
TÁC GIẢ

XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ ÁP DỤNG
SÁNG KIẾN

Đỗ Thị Hồng Quyên

1

- -

TÓM TẮT SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến.
Xuất phát từ mục tiêu của giáo dục mầm non là góp phần vào việc nâng
cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài tương lai cho đất nước. Nhận
thức được tầm quan trọng của việc giảng dạy và chăm sóc giáo dục cho trẻ ở
trường mầm non là một việc làm cần thiết. Và một trong những môn học của
ngành thì môn làm quen văn học thuộc lĩnh vực phát triển ngôn ngữ là một
trong những môn học quan trọng nhất đối với trẻ. Bởi thông qua những tác
phẩm văn học trẻ sẽ phát triển hơn về trí tuệ, ngôn ngữ và đặc biệt là nhân
cách con người trẻ, bên cạnh đó nó đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên
về cuộc sống xung quanh, biết hướng tới cái đẹp của nghệ thuật, cái thiện
trong cuộc sống và xa lánh cái xấu cái ác, trẻ biết yêu thiên nhiên đất nước
con người. Vậy làm thế nào để có thể truyền thụ kiến thức cho trẻ một cách
nhẹ nhàng thoải mái hấp dẫn trẻ mà lại đạt được kết quả chất lượng cao nhất.
Với lòng nhiệt tình sáng tạo của một cô giáo mầm non trực tiếp giảng dạy tôi
mong muốn làm điều gì đó để góp phần phát triển một cách toàn diện cho trẻ
vì vậy tôi đã quyết tâm suy nghĩ tìm tòi nghiên cứu và tích lũy được một vài
kinh nghiệm và đây cũng chính là lý do khiến tôi lựa chọn đề tài nghiên cứu :
“ Biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen văn
học”.
2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng.
- Điều kiện:
+ Các điều kiện về cơ sở vật chất trang thiết bị dạy và học của trường, lớp
mẫu giáo.
+ Nhận thức của phụ huynh về việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ cao
+ Giáo viên có trình độ, năng lực chuyên môn và nhiệt tình, yêu nghề, mến
trẻ.
+ Sự quan tâm đầu tư của nhà trường.
- Thời gian: Sáng kiến đã được áp dụng thực tế trong năm học từ tháng 9/
2014 đến tháng 2/ 2015 tại lớp mẫu giáo 5 tuổi.

2
- -


- Đối tượng áp dụng: Trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi và các lớp mẫu giáo trong
trường mầm non đều có thể áp dụng sáng kiến này.
3. Nội dung sáng kiến.
- Tính mới tính sáng tạo của sáng kiến: Để có thể thực hiện thành công đề tài
nghiên cứu mà tôi đã lựa chọn này trên cơ sở kế thừa và sử dụng những
phương pháp cơ bản cần thiết tôi đã mạnh dạn áp dụng thêm một số biện pháp
và những kinh nghiệm cũng hết sức quan trọng có hình ảnh minh họa thêm.
Đây cũng chính là những điểm mới mang tính sáng tạo và góp phần vào sự
thành công của đề tài nâng cao chất lượng làm quen văn học mà tôi đã lựa
chọn.
- Khả năng áp dụng của sáng kiến: Với đề tài tôi đã tiến hành áp dụng thành
công một số biện pháp và kinh nghiệm như phối kết hợp với gia đình trẻ, ôn
luyện mọi lúc mọi nơi và tích hợp lồng ghép văn học vào các môn học và các
hoạt động như: Hoạt động góc, hoạt động học, tạo môi trường xây dựng góc
tuyên truyền văn học tại lớp tôi đang phụ trách và có thể áp dụng tại các lớp
mẫu giáo 5 tuổi trong các trường mầm non.
4. Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến: Sau khi áp dụng
sáng kiến này tôi thấy kết quả đạt được trên trẻ rất khả quan. Trẻ vui vẻ, thân
thiện với nhau hơn, biết giúp đỡ, thương yêu, đoàn kết với các bạn, lễ phép
với người lớn và đặc biệt thể hiện rõ nét nhất trên trẻ qua các hoạt động như
ngôn ngữ cảm xúc rõ ràng mạch lạc, tự tin hơn và có ý nghĩa rất lớn trong
việc rút ra những bài học kinh nghiệm khi tổ chức các hoạt động làm quen
văn học, nâng cao kỹ năng sư phạm cho giáo viên, giúp cho trẻ tiếp thu kiến
thức một cách nhẹ nhàng thoải mái mà hiệu quả lại cao. Hơn nữa góp phần
vào việc phát triển một cách toàn diện cho trẻ mầm non.
5. Đề xuất kiến nghị để thực hiện áp dụng: Qua sáng kiến tôi xin đề xuất

với các cấp đầu tư kinh phí mua sắm đồ dùng trang thiết bị, tổ chức các buổi
chuyên đề để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên, tổ chức các hội
thi năng khiếu nghệ thuật cho trẻ.
3

- -


MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến.
Như chúng ta đã biết lúc sinh thời Bác Hồ muôn vàn kính yêu đã từng
dạy rằng :

“ Dạy trẻ như trồng cây non .
Trồng cây non tốt sau này cây lên tốt .”

Nay Bác đã đi xa nhưng lời dạy ấy của người vẫn tiềm ẩn lắng đọng
trong tâm hồn mỗi người dân Việt Nam, nhất là đối với những người làm
công tác giáo dục và đặc biệt là với bậc học mầm non, đây là bậc học đầu tiên
trong hệ thống giáo dục quốc dân. Mục tiêu của giáo dục mầm non là góp
phần vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài tương lai
cho đất nước, chính vì vậy nó đòi hỏi đội ngũ giáo viên mầm non phải có
trình độ sư phạm, phương pháp giảng dạy hữu hiệu và có nhiều kinh nghiệm
sáng tạo khi truyền thụ kiến thức cho trẻ, bởi lẽ giáo viên mầm non là những
người trực tiếp ươm trồng những mầm non tương lai của đất nước, tạo ra nền
móng vững chắc cho việc xây dựng nên một nước Việt Nam văn minh giàu
đẹp có thể sánh vai với cường quốc năm châu như Bác Hồ hằng mong ước.
Và như chúng ta đã biết thơ ca, chuyện kể luôn là món ăn tinh thần không thể
thiếu và là một trong những cách thức nhận biết thế giới hấp dẫn trẻ. Vì thế từ
lâu văn học đã được sử dụng như một trong những phương tiện giáo dục hữu

ích nhằm mở rộng sự hiểu biết về thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ,
giáo dục đạo đức và bồi đắp xúc cảm thẩm mỹ cho trẻ, vậy phải làm thế nào
và có những biện pháp thiết thực gì để có thể nâng cao được chất lượng cho
trẻ làm quen văn học một cách có hiệu quả nhất trong khi đặc điểm của trẻ
mầm non “Học mà chơi, chơi mà học và dễ nhớ mau quên” là một giáo viên
giảng dạy ở độ tuổi mẫu giáo nhiều năm, bản thân tôi đã không ngừng nghiên
cứu để nắm bắt thật chắc đặc điểm tâm sinh lý và đặc điểm tiếp nhận văn học
của trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nói riêng để có thể tích
lũy cho mình những kinh nghiệm những kiến thức căn bản về bộ môn học này
và giúp tôi dạy tốt hơn. Qua nghiên cứu tôi nhận thấy ở độ tuổi này trẻ chưa
biết chữ( mới chỉ học chữ cái rời ) nên các giai đoạn tiếp nhận tác phẩm văn
4
- -


học của trẻ không giống như người lớn trẻ tiếp nhận văn học mang đầy màu
sắc, ít bị giàng buộc bởi lý trí và kinh nghiệm mà chứa đựng khả năng tưởng
tượng mạnh mẽ.
Vì những đặc điểm trên nên khi tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm
văn học đòi hỏi giáo viên phải cụ thể hóa tác phẩm, đọc kể thật hay, thật diễn
cảm tác phẩm làm nổi bật tính cách của từng nhân vật, gây ấn tượng với trẻ về
các bài thơ, câu chuyện đó. Do vậy ngoài việc đọc, kể đầy đủ, diễn cảm thể
hiện sự sáng tạo trong cử chỉ điệu bộ, nét mặt qua mỗi tác phẩm, thì khi tổ
chức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học cần phải có những biện pháp
những kinh nghiệm phù hợp. Vậy làm thế nào để có thể truyền thụ kiến thức
cho trẻ một cách nhẹ nhàng thoải mái hấp dẫn trẻ mà lại đạt được kết quả chất
lượng cao nhất với lòng nhiệt tình sáng tạo của một cô giáo mầm non trực tiếp
giảng dạy tôi mong muốn làm điều gì đó để góp phần phát triển một cách toàn
diện cho trẻ vì vậy tôi đã quyết tâm suy nghĩ tìm tòi nghiên cứu và tích lũy
được một vài kinh nghiệm và đây cũng chính là lý do khiến tôi lựa chọn đề tài

nghiên cứu: “ Biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo
5-6 tuổi làm quen văn học”.
Mục đích nghiên cứu: Với đề tài này tôi mong muốn góp một phần nhỏ
giúp nâng cao chất lượng cho trẻ 5- 6 tuổi làm quen với Văn học cũng như
giúp giáo viên sẽ có nhiều hình thức mới lạ đưa vào bài dạy một cách linh
hoạt sáng tạo.
Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi làm quen văn học.
Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra, khảo sát thống kê thực tế.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
- Nghiên cứu tâm sinh lý của trẻ 5- 6 tuổi và tình hình thực tế của lớp
mình phụ trách.
- Nghiên cứu tài liệu bồi dưỡng hè, bồi dưỡng thường xuyên, qua các
buổi chuyên đề hội giảng.
5

- -


- Nghiên cứu qua tạp chí giáo dục mầm non và các tài liệu có liên quan
đến nội dung đề tài nghiên cứu.
2. Thực trạng của vấn đề.
2.1. Thuận lợi.
- Lớp nhận được sự quan tâm giúp đỡ đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết
bị phục vụ cho việc dạy và học .
- Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, chỉ đạo giúp đỡ
nâng cao năng lực chuyên môn trong giảng dạy của giáo viên .
- Nhận thức của các bậc phụ huynh về giáo dục mầm non rất cao nên
lớp đã nhận được sự ủng hộ của các bậc phụ huynh rất lớn.

- Giáo viên có lòng nhiệt tình yêu nghề, mến trẻ, ham học hỏi kinh
nghiệm.
2.2. Khó khăn.
Bên cạnh những điểm thuận lợi trên, khi thực hiện tổ chức các hoạt
động chăm sóc giáo dục trẻ làm quen với văn học còn gặp một số khó khăn
sau :
- Qua thực tế trong quá trình thực hiện chuyên môn về năng lực giáo viên
còn nhiều hạn chế, nên khi dạy bộ môn làm quen văn học về ngôn ngữ giọng
điệu của giáo viên chưa thu hút trẻ, khi kể chuyện, đọc thơ chưa diễn cảm ,cử
chỉ nét mặt điệu bộ chưa phù hợp với từng nhân vật trong tác phẩm văn học .
- Giáo viên cũng đã đưa các nội dung giáo dục tích hợp khác vào tiết dạy
song còn rất sơ sài gò bó hoặc chưa phù hợp. Về đồ dùng giảng dạy đôi khi
còn chưa hợp lý, nên sự thu hút trẻ vào giờ học còn kém dẫn đến chất lượng
làm quen với văn học chưa cao .
- Trẻ chưa diễn đạt được mong muốn nhu cầu của mình bằng những câu
đơn, câu ghép. Chưa biết cách đọc thơ, kể chuyện diễn cảm.
2.3. Điều tra thực trạng.
Qua thực tế trực tiếp giảng dạy trẻ, tôi nhận thấy nếu không có những
phương pháp, những kinh nghiệm tốt để dạy trẻ và đặc biệt là không nắm bắt
6
- -


rõ thực trạng nhận thức của trẻ trong lớp thì sẽ không thể nào tạo nên tiền đề
vững chắc cho trẻ học tập tốt ở bậc học phổ thông sau này. Vì thế ngay từ đầu
năm học tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng của trẻ tại lớp tôi khi chưa được
áp dụng những biện pháp tốt, nhằm mục đích kiểm tra chất lượng thật của trẻ
tôi đã thu được :
* Kết quả khảo sát cụ thể như sau: Tháng 9/ 2014
Tổng số trẻ

Tốt

Khá

Đạt

Không đạt

trong lớp

Số trẻ

Tỷ lệ %

Số trẻ

Tỷ lệ %

Số trẻ

Tỷ lệ %

Số trẻ

Tỷ lệ %

30

1

3.3

12

40

11

36.7

6

20

Trước thực trạng trên tôi rất băn khoăn lo lắng cho chất lượng trong việc tiếp
thu và cảm nhận văn học của trẻ trong lớp. Chính vì vậy tôi đã nghiên cứu,
tìm tòi và áp dụng một số biện pháp như sau:
3. Các biện pháp thực hiện.
3.1. Tạo môi trường cho trẻ làm quen với văn học.
Với diện tích không gian của lớp rộng rãi ngay từ đầu năm học tôi đã tận
dụng và huy động phụ huynh trong lớp ủng hộ kinh phí và thu gom nguyên
vật liệu phế thải, mua sắm trang thiết bị để xây dựng các góc tuyên truyền
trong đó có góc làm quen văn học. Tôi đã chú ý sắp xếp các học cụ, đội hình
để tạo môi trường học tập thoải mái cho trẻ.
Ví dụ: Tôi tận dụng không gian của lớp để bày dụng cụ kể chuyện đọc thơ
như khung sân khấu, tranh truyện, các con rối và hình ảnh của các nhân vật
trong một số câu chuyện, bài thơ. Như vậy khi đến với không gian này trẻ sẽ
tưởng tượng và cảm nhận lại được những nhân vật trong những câu chuyện,
bài thơ đã qua và sắp tới các bé như thấy được bản thân mình đang lạc vào thế

giới cổ tích.

7

- -


Tạo không gian cho trẻ tích cực hoạt động hơn
Ngoài ra tôi còn sử dụng không gian để xây dựng các góc tuyên truyền
dưới nhiều hình thức, không chỉ tuyên truyên với trẻ mà còn với các bậc phụ
huynh, vì vậy bảng tuyên truyền phải đẹp, và được thường xuyên thay đổi nội
dung hình ảnh phù hợp với từng chủ đề.
Ví dụ: Chủ đề: Thế giới thực vật - Tết nguyên đán: Bảng tuyên truyền nên
có hình ảnh phù hợp, những bài thơ, câu chuyện, bài hát, đồng dao với chủ đề
và có phần giao lưu giữa lớp với phụ huynh.

Bản tuyên truyền của lớp
8

- -


Mặt khác tôi còn sử dụng cách tuyên truyền thông qua các góc chơi, đặc biệt
qua góc học tập sách: Có kệ để sách, treo tranh, hình ảnh xinh xắn… thay đổi
thường xuyên để lôi cuốn trẻ.
Với việc tạo môi trường thông qua xây dựng góc tuyên truyền văn học này
đã khơi gợi trí tò mò hứng thú của trẻ. Từ đó đã thu hút sự chú ý của trẻ mỗi
khi tiến hành giờ học kể chuyện hay đọc thơ, điều này đã góp phần mang lại
hiệu quả cao trong mỗi giờ dạy và chất lượng trên trẻ cũng được tăng lên rõ
rệt.

3.2. Phối kết hợp với gia đình trẻ.
Để làm tốt biện pháp tạo môi trường cho trẻ làm quen văn học tôi đã mạnh
dạn tiến hành biện pháp phối kết hợp với phụ huynh để phụ huynh hiểu rõ vai
trò trách nhiệm của gia đình với nhà trường và cô giáo bàn bạc thống nhất
ủng hộ tự nguyện để mua sắm trang thiết bị đồ dùng đồ chơi cho trẻ, sưu tầm
tranh chuyện và nguyên liệu phế thải để làm đồ chơi. Qua mỗi chủ đề lại có
một hai câu chuyện khác để thay đổi đồ dùng đồ chơi cho phong phú, tạo điều
kiện thu hút trẻ. Tôi thường trao đổi với phụ huynh thu gom phế liệu để làm
đồ dùng đồ chơi như (mảnh xốp, hộp bánh kẹo, sữa chua, hộp kem …) Ngoài
việc vận động phụ huynh ủng hộ về kinh phí, các nguyên vật liệu phế thải tôi
còn vận động phụ huynh giành quỹ thời gian đến lớp giúp giáo viên làm đồ
dùng đồ chơi phục vụ cho việc dạy và học của cô, trẻ. Ví dụ: Xốp: Đã cắm cỏ
hoa nên đó làm thành những bạt cỏ, hoa dùng để trang trí sa bàn kể chuyện
đọc thơ hoặc trang trí ở góc văn học tạo cảnh quan đẹp để thu hút sự chú ý
của trẻ. Vải vụn: tôi cùng phụ huynh cùng làm vào việc khâu những con rối
khác nhau để phục vụ cho môn học .
Hay từ các nguyên vật liệu mở đã huy động được từ phía phụ huynh như: Muỗng
gỗ, thanh tre, ly nhựa, nắp thiếc, hộp sữa, lõi giấy vệ sinh…tôi đã hướng dẫn phụ
huynh làm thành những con rối xinh xắn. Trẻ cũng có thể sử dụng được để kể
chuyện theo ý thích.

9

- -


Trẻ dùng những con rối này để kể chuyện theo ý thích
Dựa vào từng chủ đề tôi triển khai kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi một
cách cụ thể. Mỗi chủ đề đều có một bộ đồ dùng đồ chơi phục vụ cho quá trình
giảng dạy và vui chơi của trẻ. Hàng tháng tôi và các cháu đều sử dụng những

vật liệu có sẵn như giấy vụn, các loại lá, các màu, hạt bột… để xé dán thành
những cuốn tranh truyện do trẻ tự làm bằng những hình ảnh sưu tẩm được, gợi
ý cho trẻ tự kể chuyện theo trí tưởng tượng của trẻ.

10

- -


Trẻ dán thành những cuốn truyện tranh

- Từ những quần áo, vải vụn, ống giấy…Tôi hướng dẫn trẻ làm các s

Ngoài ra sau mỗi giờ học ở lớp khi cha mẹ trẻ đến đón trẻ tôi gặp gỡ tra.
Đối với bộ môn làm quen văn học có hai thể loại đó là chuyện và thơ.
Song ở chương trình cải cách thì mỗi thể loại được phân thành các tiết (1,2,3)
nhưng với chương trình giáo dục mầm non mới thì gộp thành 2 hình thức do
giáo viên tự lựa chọn nên lượng kiến thức tương đối nhiều, tôi đã thông báo
để phụ huynh nắm được rõ và có thể dùng các câu hỏi để hỏi trẻ nhằm củng
cố hơn cho trẻ.
Ví dụ :
+ Hôm nay cô giáo có kể chuyện ( đọc thơ ) cho con nghe không ?
+ Cô giáo kể chuyện gì ( Dạy bài thơ gì? của ai?)
+ Trong câu chuyện có những nhân vật nào ?( Hoặc bài thơ nói về
điều gì?)
+ Con có thể kể (đọc ) cho mẹ nghe không?
11

- -

Với những câu hỏi như vậy cha mẹ đã giúp cô giáo củng cố hơn về kiến
thức văn học cho trẻ sâu hơn, trẻ nhớ lâu hơn. Và để việc phối kết hợp với các
bậc phụ huynh trong việc nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với văn học
đạt hiệu quả triệt để tôi đã chuẩn bị nội dung của các bài thơ, câu chuyện,
đồng dao, ca dao theo từng chủ đề có trong chương trình gửi các bậc phụ
huynh để phụ huynh dạy thêm cho trẻ khi ở nhà. Đây là một trong các hình
thức đạt hiệu quả cao trong quá trình thực hiện đề tài này và đây cũng là một
cách nhằm phát huy tốt vai trò đồng tâm hợp lực của gia đình và nhà trường
trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ.
3.3. Cho trẻ ôn luyện mọi lúc mọi nơi.
Hàng ngày trẻ được tới lớp được học tập vui chơi bên cô giáo, vì vậy cô là
người gần gũi nhất, nên cô phải thường xuyên cho trẻ ôn luyện dưới nhiều
hình thức :
Ví dụ: Khi thấy trẻ đứng xúm xít để xem tranh truyện treo trên tường tôi
lại gần và hỏi :
+ Cô đố các con bức tranh đó có ở trong câu chuyện nào ?
+ Câu chuyện có những nhân vật nào ?
+ Nhân vật nào trong câu chuyện mà con yêu thích nhất ? Tại sao?
Từ đó khiến trẻ phải suy nghĩ tư duy lại nội dung câu chuyện và những
kiến thức cô giáo đã dạy để trẻ trả lời cô. Hay trong giờ trò chuyện thế giới
thực vật khi trò chuyện về một số loại cây tôi gợi ý để trẻ nói về cây từ đó tôi
hỏi trẻ :
+ Con thấy trong câu chuyện nào kể về cây tre ? ( Cây tre trăm đốt ) .
Khi hỏi như vậy tôi đã ngầm gợi ý cho trẻ giúp trẻ nhớ lại nội dung của câu
chuyện ( Cây tre trăm đốt ) .
Ngoài biện pháp dùng câu hỏi ngầm gợi ý đó thì vào những lúc rảnh rỗi
hoặc trong các hoạt động khác tôi có thể cho trẻ tập đóng kịch, đọc thơ diễn
cảm, kể chuyện hoặc đọc cho trẻ nghe những câu chuyện trong và ngoài
chương trình, nhằm giúp trẻ khắc sâu hơn kiến thức và mở rộng vốn hiểu biết

về văn học cho trẻ .
12

- -


3.4. Lồng ghép tích hợp môn văn học vào hoạt động học.
Trong trường mầm non và nhất là trong chương trình giáo dục mầm non
mới thì hoạt động góc là một hoạt động hết sức quan trọng. Vì đây là cơ hội
để trẻ “ học bằng chơi, chơi mà học ’’. Đây là hoạt động có thời gian kéo dài
nhất so với các hoạt động khác. Do vậy việc lồng ghép tích hợp kiến thức văn
học vào hoạt động này là rất phù hợp, nhẹ nhàng mà rất thoải mái và hiệu quả
nhất. Vì trong hoạt động góc trẻ phản ánh được cuộc sống thực tế xung quanh
tạo điều kiện cho trẻ tìm tòi khám phá, cô là người quan sát động viên gợi mở
cho trẻ, tùy từng chủ đề mà cô gợi ý, tích hợp cho phù hợp .
Ví dụ : Ở chủ đề : “ Thế giới động vật ” trẻ hoạt động ở :
+ Góc nghệ thuật: Tôi tổ chức và chuẩn bị để cho trẻ đóng kịch thơ: “ Mèo
đi câu cá ” trẻ được hóa thân vào các nhân vật mèo anh, mèo em trong bài thơ
điều đó đã đem lại cho trẻ sự thích thú.
+ Góc học tập: Tôi cho trẻ xem tranh về câu chuyện “ Chú dê đen” trẻ xem
tranh và tự đàm thoại với nhau về nội dung câu chuyện .
Trong thực tế ngoài những công việc tôi đã làm thì việc cho trẻ làm quen
với văn học trên cơ sở kế thừa một số phương pháp truyền thống của giáo dục
mầm non kết hợp với việc tận dụng các phương pháp giáo dục mầm non mới
nhằm phát triển hơn về ngôn ngữ và phát huy tính tích cực của trẻ. Để làm tốt
việc này thì đòi hỏi giáo viên phải nắm rõ các hình thức dạy mới sáng tạo và
sinh động hấp dẫn cụ thể là :
Tôi đã sắp xếp những câu chuyện bài thơ, ca dao, đồng dao. Trong các
nguồn tài liệu phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ ở từng độ tuổi, phù hợp
với từng chủ đề. Bên cạnh đó tôi đã bổ xung thêm những câu chuyện, bài thơ,

ca dao đồng dao phù hợp với khả năng của trẻ và tích hợp những câu chuyện
bài thơ mới mang nội dung và ý nghĩa phù hợp cho việc thực hiện nội dung
chương trình theo chủ đề. Ngoài ra tôi còn thường xuyên cho trẻ làm quen với
việc đọc sách sẽ hình thành trẻ một cơ sở của kỹ năng và thái độ để trẻ trong
tương lai sẽ trở thành những học sinh đọc giỏi ở cấp tiểu học. Khi chuẩn bị
13

- -


cho trẻ học đọc tôi không vội vàng ép trẻ học đánh vần ngay mà thực hiện
một cách từ từ thông qua các hoạt động trải nghiệm với sách .
Hoặc sau mỗi tiết học, hoặc đọc xong một câu chuyện, bài thơ tôi tạo ra
các hoạt động tích hợp giữa tranh chuyện và chữ viết như hướng dẫn trẻ :
+ Cắt dán tranh có nội dung phù hợp với từ hoặc câu, ghép tranh có các chữ
cái hoặc từ mà trẻ đã được học, được làm quen, như thế trẻ không những
khắc sâu hơn về kiến thức văn học mà còn phát triển về làm quen chữ viết.
Để làm được việc đó sau mỗi giờ học tôi đã chọn ra một hệ thống câu hỏi phù
hợp để đàm thoại với trẻ hoặc cho trẻ trao đổi với nhau về nội dung câu
chuyện hoặc bài thơ .
Bên cạnh đó với mục đích: Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ, phát triển
tư duy logic, khả năng quan sát. Tôi tập trung dạy cho trẻ kể chuyện tri giác để
không ngừng phát triển ở trẻ ngôn ngữ độc thoại, nên cho trẻ nói đúng ngữ
pháp, tư thế tác phong khi nói mà còn góp phần phát triển tốt các cơ quan cảm
giác của trẻ. Bởi vì trẻ có quan sát tốt mới kể miêu tả được chính xác.

Trẻ kể chuyện theo tranh cho bạn nghe
14

- -

3.5. Lồng ghép tích hợp môn văn học vào các hoạt động học.
Với chương trình giáo dục mầm non mới thì hoạt động học là một hoạt
động mà trẻ đang tập trung chú ý cao độ, vì thế mỗi tiết hoạt động học tôi đều
quan tâm nghiên cứu xem lồng ghép tích hợp được nội dung gì cho phù hợp
để làm cho tiết học vừa nhẹ nhàng phong phú hấp dẫn mà lại vừa sức tiếp thu
của trẻ:
Ví dụ: Hoạt động âm nhạc: Khi hát bài “ Cả nhà thương nhau ” tôi hỏi trẻ
về tình cảm giữa các thành viên trong gia đình, và cho trẻ đọc bài thơ “ Làm
anh” qua đó trẻ được ôn lại bài thơ đã được học.
Hay với hoạt động: Khám phá khoa học. Ở “Thế giới động vật” khi cho trẻ
tìm hiểu về một số động vật sống trong rừng, khi luyện tập tôi cho trẻ kể lại
trong câu chuyện “ Sơn Tinh –Thủy Tinh ” có những con vật nào sống trong
rừng với việc làm đó tôi đã ngầm gợi lại để trẻ nhớ về nội dung câu chuyện “
Sơn Tinh –Thủy Tinh” .
Nói tóm lại trong tất cả hoạt động của trẻ nếu thấy phù hợp tôi đều lồng
ghép các kiến thức văn học cho trẻ. Song những câu hỏi tôi đưa ra để trẻ ôn
luyện đều ngắn gọn dễ hiểu phù hợp với nội dung và nhận thức của trẻ. Mỗi
khi gần gũi trẻ tôi luôn tìm hiểu và phát hiện những trẻ học khá và những trẻ
yếu để từ đó tôi lập ra kế hoạch bồi dưỡng cụ thể với từng đối tượng trẻ.
Những việc tôi đã làm và áp dụng cụ thể vào giảng dạy và chăm sóc trẻ thì tôi
thấy kết quả được nâng nên rõ rệt trong chất lượng làm quen văn học của trẻ.
4. Kết quả đạt được.
Sau khi áp dụng những biện pháp và những kinh nghiệm trên vào việc
giảng dạy đối với bộ môn làm quen văn học tôi đã thu được kết quả rất đáng
mừng .
4.1. Về giáo viên.
Bằng biện pháp và kinh nghiệm mà tôi đã nêu trên giúp cho tôi trau dồi
thêm về kiến thức, kinh nghiệm dạy học đạt kết quả, có được kỹ năng kể

chuyện đọc thơ tốt hơn, có nhiều giờ dạy sáng tạo hơn, có được kỹ năng làm
đồ dùng đồ chơi tự tạo tốt hơn. Vì vậy qua những lần dự giờ thăm lớp của các
15
- -


cấp lãnh đạo và những lần tham dự hội thi giáo viên dạy giỏi tôi luôn đạt
được những giờ dạy xếp loại tốt .
4.2. Về trẻ.
Chất lượng làm quen văn học ở trẻ được nâng nên rõ rệt trẻ rất hứng thú
với mỗi giờ học về làm quen văn học ở lớp .
Trẻ mạnh dạn tự tin hơn, hăng hái phát biểu, đọc và kể chuyện diễn cảm
sáng tạo hơn.
Trẻ rất thích thú, thoải mái, vui vẻ tự nhiên trong giờ học làm quen văn
học .
Trẻ cảm nhận sâu sắc được ý nghĩa giáo dục qua mỗi tác phẩm văn học trẻ
biết ghét cái ác, yêu cái thiện để vận dụng vào trong cuộc sống thực tế và
nhân cách của trẻ sẽ phát triển tốt hơn .
4.3. So sánh đối chứng. Để đánh giá đúng chất lượng của trẻ khi được áp
dụng những biện pháp trên trong việc tổ chức hoạt động làm quen văn học tại
nhóm lớp do tôi phụ trách. Tôi tiến hành khảo sát và đối chiếu với bảng điều
tra thực trạng ban đầu và tôi nhận thấy chất lượng được nâng nên rõ rệt cụ thể
như sau:
Tổng
Thời

số trẻ

gian

trong

Tốt

Khá

Đạt

Không đạt

lớp
Trước

Số

khi áp

trẻ

%

1

3.3

12

40

6

20

20

66.7

dụng

Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ

Số

Tỷ lệ

%

trẻ

%

11

36.7

6

20

4

13.3

0

0

%

30

9/ 2014
Sau khi
áp dụng

30

2/ 2015
Thông qua số liệu đối chứng ta thấy tỷ lệ trẻ đạt loại khá tốt sau khi tôi
áp dụng những kinh nghiệm những biện pháp trên vào trong quá trình giảng
16

- -


dạy môn làm quen văn học đã được tăng lên so với đầu năm không còn trẻ
không đạt yêu cầu. Với kết quả trên không chỉ đối với trẻ mà cũng khiến bản
thân tôi từ đây càng nắm chắc hơn về phương pháp giảng dạy và truyền thụ
kiến thức hiệu quả nhất cho trẻ, lôi cuốn hấp dẫn thu hút trẻ tuyệt đối mà nhẹ
nhàng thoải mái, phát huy được hết tính tích cực của trẻ mà không có sự gò

bó bắt buộc trẻ. Và đặc biệt là nâng cao được kỹ năng kể chuyện , đọc thơ cho
trẻ nghe của giáo viên .
Do vậy hoạt động làm quen với văn học đến nay đã không ngừng giúp trẻ
phát huy tốt khả năng quan sát, phát triển trí tuệ, phát triển ngôn ngữ về vốn
từ văn học cho trẻ, và đặc biệt là phát triển nhân cách con người của trẻ, biết
vận dụng ý nghĩa giáo dục vào trong cuộc sống hàng ngày. Điều đó đã khiến
cho cha mẹ học sinh rất phấn khởi và tin tưởng tuyệt đối vào sự chăm sóc
giáo dục của cô giáo.
5. Bài học kinh nghiệm.
Với việc thực hiện nghiên cứu và áp dụng những kinh nghiệm, những biện
pháp vào giảng dạy hoạt động làm quen văn học cho trẻ 5-6 tuổi tôi đã rút ra
được một số kinh nghiệm sau:
- Trước hết giáo viên phải thật sự yêu nghề mến trẻ, năng động sáng tạo
nâng cao trách nhiệm của mình với trẻ, thường xuyên trau dồi kiến thức
chuyên môn cho bản thân bằng mọi hình thức .
- Phải nghiên cứu kỹ nội dung chương trình cho trẻ làm quen văn học,
nghiên cứu kỹ bài dạy chuẩn bị chu đáo, đủ đồ dùng dạy và học đẹp sáng tạo
- Khi dạy phải hứng thú có chất giọng và vốn từ phong phú lôi cuốn trẻ,
luôn tạo ra tình huống cho trẻ phải suy nghĩ, được ôn luyện nhiều, biết vận
dụng những môn học, những nội dung tích hợp với bài dạy để không gặp sự tẻ
nhạt trong giờ học, phải linh hoạt sáng tạo khi đưa ra hệ thống câu hỏi với trẻ.
- Biết lấy trẻ làm trung tâm, xác định rõ ràng từng đối tượng trẻ để có kế
hoạch bồi dưỡng hoặc củng cố kiến thức cho trẻ .
- Khi dạy không được áp đặt gò bó trẻ không quá dập khuôn máy móc trong
tiết dạy. Phải lựa chọn kiến thức phù hợp để trong giờ học trẻ vừa dược chơi
17
- -


vừa được học, có như vậy trẻ mới tiếp thu kiến thức vừa thoải mái mà vẫn

nắm chắc kiến thức một cách sâu sắc .
6. Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng:
- Sự quan tâm, đầu tư cơ sở vật chất của ban giám hiệu.
- Giáo viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ sư phạm tốt .
- Trẻ ngoan, hứng thú tham gia các hoạt động.

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận.
Có thể nói rằng những kết quả to lớn mà tôi đã đạt được sau khi nghiên
cứu và áp dụng những phương pháp, những kinh nghiệm hữu hiệu vào việc
giảng dạy và chăm sóc trẻ. Tôi có thể khẳng định rằng những phương pháp,
kinh nghiệm thiết thực đó đã giúp trẻ nâng cao được chất lượng khi làm quen
với tác phẩm văn học, trẻ biết kể lại chuyện diễn cảm sáng tạo, biết thể hiện
tình cảm khi đọc thơ, biết tự tin trao đổi với nhau về nội dung tác phẩm văn
học và thực sự thích thú đối với mỗi giờ văn học. Bên cạnh những kết quả và
thành tựu đạt được, song không thể tránh khỏi những hạn chế nhất định. Rất
mong các cấp lãnh đạo và hội đồng khoa học giúp đỡ động viên góp ý để đề
tài của tôi thành công và đạt kết quả tốt nhất. Qua bản sáng kiến kinh nghiệm
này tôi xin có một số đề xuất sau :
2. Khuyến nghị.
- Đề nghị các cấp, các ngành tiếp tục đầu tư kinh phí mua sắm đồ
dùng trang thiết bị cho trẻ hoạt động.

18

- -


- Đề nghị Phòng giáo dục Thị xã tổ chức nhiều hơn nữa các buổi
chuyên đề để giáo viên được tham gia học hỏi, trao đổi kinh nghiệm để nâng

cao hơn nữa trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
- Đề nghị nhà trường nên tổ chức các hội thi nghệ thuật để giúp trẻ
phát triển năng khiếu nghệ thuật và phát triển toàn diện hơn về mọi mặt.
Trên đây là những sáng kiến và những kinh nghiệm của tôi trong việc
nâng cao chất lượng cho làm quen văn học xin được chia sẻ cùng với các
đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

MỤC LỤC
Những thông tin chung về sáng kiến………………………………..............1
Tóm tắt sáng kiến……………………………….......................................2- 3

MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến……………………………………….....4- 6
2. Thực trạng của vấn đề.............................................................................6- 7
3. Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ LQVH..........................7- 15
4. Kết quả đạt được, So sánh đối chứng..................................................15- 16
5. Bài học kinh nghiệm..................................................................................17
6. Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng.....................................................17
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

1. Kết luận......................................................................................................18
2. Khuyến nghị...............................................................................................18

19

- -


20

- -