skkn NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN lý KHOA bổ túc văn hóa tại TRUNG tâm kỹ THUẬT TỔNG hợp HƯỚNG NGHIỆP TỈNH đồn

Sáng kiến kinh nghiệm
NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ
KHOA BỔ TÚC VĂN HÓA TẠI TRUNG TÂM KỸ THUẬT TỔNG HỢPHƯỚNG NGHIỆP TỈNH ĐỒNG NAI
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Khoa Bổ Túc Văn Hóa của Trung Tâm KTTH- Hướng Nghiệp Tỉnh Đồng
Nai được giao nhiệm vụ quản lý học viên đang theo học các lớp trung cấp nghề hệ
ba năm về việc bổ sung thêm kiến thức một số bộ môn văn hóa theo chương trình
của Bộ Giáo dục và Đào tạo để từ đó sau ba năm theo học ở đây, các em có thể
đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT và học nâng cao trình độ của mình ở các trường
Cao Đẳng, Đại học.
Tuy số lượng học viên trong khoa ít hơn nhiều so với các trường BTVH
khác nhưng công việc quản lý toàn diện trong khoa đòi hỏi người được phân công
phụ trách phải thường xuyên trao dồi học hỏi kinh nghiệm những cán bộ quản lý
tại trung tâm và ở các đơn vị khác.
Bản thân tôi đã từng là giáo viên giảng dạy trong khoa BTVH từ năm 1998
và được phân công quản lý khoa từ năm 2006 đến nay, tôi đã học được một số kinh
nghiệm qua công việc này. Tuy còn nhiều thiếu sót, nhưng tôi mong được chia sẻ
cùng các bạn đồng nghiệp và nhận được nhiều góp ý để tôi có thể tiến bộ hơn nữa
trong thời gian sau này.
II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI:
1. Cơ sở lý luận:
Về tâm lý lứa tuổi: Lứa tuổi học sinh vào học trung cấp nghề và bổ túc văn hóa
THPT tại trung tâm hiện nay chủ yếu có độ tuổi từ 16 đến 18, lứa tuổi vị thành
niên. Ở lứa tuổi này, các em có sự phát triển mạnh về thể chất và thay đổi rõ rệt về
tâm sinh lý. Nhiều học sinh rất hăng hái trong mọi hoạt động, chăm ngoan, nghe
lời thầy cô, nhưng ngược lại một số không ít học sinh tỏ ra ngang bướng, dễ nổi
cáu, ù lì, lười biếng, và có những hành động không kiểm soát được bản thân. Các
em hình như muốn tự khẳng định mình, muốn mọi người coi mình là người lớn.

Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 1


Sáng kiến kinh nghiệm
Do vậy, nếu không nắm được tâm lý lứa tuổi thì việc giáo dục các em không đạt
kết quả như mong đợi.
Về giao tiếp xã hội: học sinh ở lứa tuổi này có nhu cầu giao tiếp với bạn bè
rất lớn, muốn thể hiện mình qua nhiều hoạt động, muốn thoát khỏi sự quản lý của
bố mẹ, thầy cô. Để thể hiện mình, các em thích tụ tập cùng nhau chơi đùa, và rất dễ
bị rủ rê lôi kéo vào những hoạt động không lành mạnh như trốn học đi chơi game
online, cá độ đá bóng, đánh nhau, cờ bạc, uống rượu bia….
Như vậy, nhiệm vụ của người làm công tác giáo dục không những chỉ dạy
các môn văn hóa, cung cấp cho các em có được những kiến thức, những hiểu biết
cần thiết trong cuộc sống mà còn phải dạy cho các em trở thành người có đạo đức,
phẩm chất, có nhân cách, có lý tưởng, có hoài bảo trước khi bước vào cuộc sống
cộng đồng và thực sự trở thành người công dân tốt cho xã hội.
Ông bà ta ngày xưa có câu: “Nhất quỷ, nhì ma, thứ ba học trò”, thật đúng với
thực tế học sinh đang theo học tại trung tâm, trong tổng số học sinh được trúng
tuyển, chỉ có khoảng một phần mười là chăm ngoan, lễ phép và số đông còn lại là
học sinh có tính tình cá biệt, ham chơi, lười học, …
Trước thực trạng này, đòi hỏi nhiệm vụ của người làm công tác giáo dục,
làm công tác trồng người cần phải có những giải pháp, cách cư xử hợp tình, hợp lý
trong việc uốn nắn từng đối tượng học sinh để cảm hoá được các em, làm thay đổi
nhận thức của các em và dần dần giúp các em trở thành người có suy nghĩ, có hành
động đúng đắn để trở thành người công dân tốt, tuyệt đối không để nảy sinh trong
suy nghĩ của các em là mình bị mọi người ghét bỏ, là nhân vật quậy quạng không
ra gì, vô tình làm cho tính xấu ngày càng nẩy nở, càng phát triển không điểm dừng
trong tư tưởng, trong hành động của các em…
Vì vậy việc giáo dục những học sinh này là một thử thách cho đội ngũ cán
bộ, giáo viên tại trung tâm. Do chất lượng học sinh tại trung tâm hiện nay, việc

quản lý học sinh ở độ tuổi THPT đòi hỏi phải cần đến sự kiên nhẫn, mềm dẻo,
nhưng phải cương quyết đối với các trường hợp bất trị. Đồng thời để giáo dục các
em, chúng ta phải gương mẫu về mọi mặt, đoàn kết, nhất trí thành một khối thống
nhất có tác dụng giáo dục mạnh mẽ đối với học sinh. Ngoài ra, chúng ta phải
Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 2


Sáng kiến kinh nghiệm
không ngừng tự hoàn thiện nhân cách của mình, phải thương yêu, tôn trọng, tin
tưởng học sinh, có ý thức trách nhiệm về mọi hành vi ngôn ngữ, cử chỉ của mình
đối với học sinh, đồng nghiệp, bản thân phải là tấm gương cho học sinh noi theo.
Từ đó giúp cho tập thể sư phạm của trung tâm thấy được nhiệm vụ quan trọng này
để ngoài việc dạy chữ cho tốt còn phải lưu tâm, hết lòng giáo dục các em phát triển
toàn diện cả tài lẫn đức.
2. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài
a. Quản lý qua công việc của từng thành viên trong khoa
Hiện tại khoa BTVH tại trung tâm có 2 thành viên được phân công cụ thể
công việc như sau:
* Nhiệm vụ chung :

Cả hai thành viên trong khoa BTVH đều có trách nhiệm trong việc quản lý
học sinh, tài sản khoa, hồ sơ sổ sách của khoa và thực hiện tốt nội quy của cơ quan.
Cả hai thành viên đều làm việc trong giờ hành chánh: buổi sáng từ 7.00 đến
11.00; buổi chiều từ 13.00 đến 17.00 từ thứ Hai đến thứ Bảy.
* Nhiệm vụ cụ Thể :
Tr ởng khoa:
- Bản thân tôi chịu trách nhiệm phân công giáo viên giảng dạy vào đầu học
kỳ, sắp xếp thời khóa biểu cho các học kỳ mới kịp thời, liên hệ các đơn vị liên kết,

và Sở Giáo dục về việc cập nhật chương trình học của các khối lớp;
- Thường xuyên theo dõi tiến độ giảng dạy của giáo viên qua việc kiểm tra sổ
đầu bài, sổ báo giảng, dự giờ đột xuất một số tiết;
- Thực hiện các báo cáo tuần, tháng, năm về công việc đã thực hiện và phương
hướng cho thời gian tới để báo cáo cho lãnh đạo trung tâm trong các cuộc họp cơ
quan;
- Thực hiện các báo cáo được phân công để gửi phòng GDTX-SGD&ĐT đúng
hạn;
- Trước khi kết thúc học kỳ một tháng, tôi lập kế hoạch kiểm tra học kỳ, kiểm
tra lại cho học sinh Yếu và tổ chức kiểm tra học kỳ cho các khối. Tôi vừa theo dõi

Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 3


Sáng kiến kinh nghiệm
vừa tham gia công việc làm giám thị cho các kỳ kiểm tra này. Sau đó kiểm tra lại
việc cộng điểm, xếp loại, vào sổ điểm và học bạ của giáo viên;
- Tôi cùng giáo viên chủ nhiệm họp xét duyệt điều kiện lên lớp, thi lại, xét
điều kiện dự thi tốt nghiệp THPT đối với các lớp cuối cấp;
- Xử lý các trường hợp học sinh vi phạm trong giờ học được giáo viên ghi
nhận trong sổ theo dõi hàng ngày;
- Khi giáo viên vắng đột xuất, tôi sinh hoạt lớp để ổn định trật tự;
- Ghi nhận các trường hợp học sinh bỏ học, chuyển trường vào sổ đăng bộ kịp
thời, lưu danh sách học sinh tốt nghiệp vào sổ cấp phát bằng;
- Chịu trách nhiệm triển khai các công văn quan trọng đến giáo viên và học
sinh các lớp học BTVH;
- Chịu trách nhiệm tất cả công việc có liên quan đến thi tốt nghiệp THPT và
thi nghề phổ thông cho học sinh trung tâm như nhận hồ sơ đăng ký dự thi, kiểm tra

hồ sơ, nhập danh sách thi, hướng dẫn học sinh làm đơn dự thi, sinh hoạt quy chế
thi, làm giấy báo dự thi và trả lại hồ sơ tốt nghiệp sau khi thi....;
- Đề xuất kịp thời lên lãnh đạo trung tâm các trường hợp đặc biệt cần xử lý;
- Trình Giám Đốc ký duyệt sổ sách, báo cáo trước khi lưu trữ;
- Họp phụ huynh học sinh các lớp sau mỗi học kỳ để báo cáo kết quả học tập
của các em và cùng nhau trao đổi về biện pháp giúp các em học tập tốt hơn.
Nhân viên trong khoa:
- Nhân viên trong khoa hỗ trợ tôi theo dõi về tình hình chuyên cần của học
sinh, tổng hợp số ngày nghỉ hàng tuần của từng học sinh để kịp thời liên hệ phụ
huynh, phụ trách việc điểm danh học sinh vắng vào máy, tổng hợp số ngày nghỉ
của học sinh để đưa lên mạng kịp thời, đánh máy văn bản, báo cáo trong khoa;
- Trong các kỳ kiểm tra học kỳ, nhân viên hỗ trợ tôi công việc photo đề thi,
coi thi, rọc phách, ráp phách, nhập điểm lên mạng, làm giấy báo kết quả học tập
gửi phụ huynh;
- Chuyển các công văn đã thực hiện trong khoa đến văn thư vào số, đóng mộc
trước khi trình Giám Đốc ký;

Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 4


Sáng kiến kinh nghiệm
- Theo dõi tác phong, trang phục và tình hình thực hiện nội quy của học sinh
mỗi ngày.
b. Phân bổ thời gian hợp lý cho công việc trong khoa:
Công việc trong khoa BTVH giống như một trường Bổ Túc THPT thu nhỏ
nên đòi hỏi phải được lập kế hoạch cụ thể.
- Trước khi bắt đầu khai giảng lớp mới hoặc một học kỳ mới, tôi lập kế hoạch
phân công giáo viên giảng dạy ở các lớp, rồi trình giám đốc ký duyệt trước khi sắp

thời khóa biểu.
- Trước khi kết thúc học kỳ khoảng một tháng, tôi lên kế hoạch tổ chức kiểm
tra học kỳ để giáo viên chuẩn bị ôn tập cho học sinh và soạn đề kiểm tra cho phù
hợp.
- Trước khi kết thúc năm học tôi lập kế hoạch thi lại cho học sinh Yếu và ra
thông báo về thời gian nghỉ hè, học lại cho mỗi lớp.
- Sau mỗi học kỳ, tôi đều ghi nhận điểm số, nhận xét của giáo viên vào giấy
báo kết quả học tập và gửi qua bưu điện cho phụ huynh học sinh và đồng thời gửi
kèm thư mời họp phụ huynh.
- Sau học kỳ II của lớp 12, tôi lên kế hoạch tổ chức lớp ôn tập thi tốt nghiệp
trình giám đốc ký duyệt và gửi về cho phụ huynh. Lớp ôn tập thi tốt nghiệp luôn
được tổ chức trước kỳ thi vài tháng để các em củng cố kiến thức, vì đa số các em
học yếu và chưa có ý thức tự giác trong học tập.
c. Quản lý học sinh:
* Xây dựng nội quy – khung xử lý kỷ luật:
Nội quy trung tâm được xây dụng và đưa ra bàn bạc, thảo luận trong các cuộc
họp hội đồng sư phạm, họp phụ huynh. Vào ngày đầu tiên nhập học, tôi đã trực
tiếp sinh hoạt nội quy cho từng lớp học. Theo đó, mỗi học sinh được giữ một bảng
quy định những lỗi vi phạm và khung kỷ luật theo từng lỗi mà học sinh thường
mắc phải, đồng thời bảng nội quy này được niêm yết công khai ở mỗi lớp học để
các em xem và nhắc nhở nhau, tự hạn chế lỗi vi phạm.
* Tìm hiểu đặc điểm tình hình lớp, tình hình học sinh:

Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 5


Sáng kiến kinh nghiệm
Do tính đặc thù của trung tâm, hàng năm tuyển sinh học sinh vào trường

muộn, số học sinh đăng ký vào học trung cấp nghề hệ ba năm và bổ túc văn hóa
cấp ba đa số là không thi vào được các trường phổ thông khác hoặc nhiều học sinh
bị kỷ luật đuổi học ở các trường trung học phổ thông. Đối tượng học sinh của trung
tâm có mối quan hệ gia đình rất đa dạng và phức tạp, nên việc tìm hiểu đặc điểm
tình hình lớp, tình hình học sinh giúp cho tôi thuận lợi hơn trong việc quản lý, giáo
dục học sinh.
Công việc đầu năm học của tôi là lập hồ sơ những thông tin khái quát về gia
đình học sinh như: nơi ở, hoàn cảnh sống, lối sống, hoàn cảnh kinh tế gia đình,
giáo dục của gia đình, sự quan tâm của cha mẹ đối với con cái, quan hệ của gia
đình láng giềng. Việc tìm hiểu này sẽ giúp tôi kết hợp tốt với gia đình trong công
tác giáo dục đạo đức cho học sinh. Ngoài ra tôi phải nắm được đặc điểm từng học
sinh về: sức khỏe, đạo đức, năng lực học tập, động cơ học tập, quan hệ của học
sinh với cha mẹ, ông bà, anh chị em trong gia đình, ở trường với thầy cô và ngoài
xã hội, cộng đồng.

Việc tìm hiểu học sinh về mọi mặt và trực tiếp giảng dạy là

rất cần thiết vì tôi dễ dàng nắm bắt được số lượng học sinh cá biệt của mỗi lớp, để
từ đó tôi có những biện pháp giáo dục phù hợp cho từng đối tượng:
+ Học sinh cá biệt là con của gia đình khá giả, ít con: Một số gia đình có đời
sống kinh tế khá giả, giàu có nhưng lại có một đứa con trai nên tâm lý chung các
em được cha mẹ yêu thương, nuông chìu. Do phụ huynh phải bận rộn nhiều với
công việc kinh doanh nên thường dùng vật chất để bù đắp cho các em. Từ đó dẫn
đến việc các em tiêu xài phóng túng, thường dễ bị kẻ xấu lợi dụng, lôi kéo vào
chuyện ăn chơi, cờ bạc…mà xao lãng chuyện học hành.
+ Học sinh cá biệt là con của cán bộ, công chức có địa vị: Số học sinh này rất
ít nhưng cũng có một vài trường hợp. Do phụ huynh có địa vị trong xã hội nên
thường xuyên vắng nhà, ít gần con, ít chăm sóc giáo dục con, vả lại gia đình
thường được nhiều người nể nang nên các em có tư tưởng ỷ lại vào địa vị của cha
mẹ mình mà dễ nảy sinh tính nết kiêu căng, gàn bướng, bất chấp, thiếu tôn trọng

nội quy trường lớp.

Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 6


Sáng kiến kinh nghiệm
+ Học sinh cá biệt là con mồ côi hoặc gia đình ly tán: Số học sinh này chiếm
số đông tại trung tâm. Nhiều phụ huynh do hoàn cảnh riêng tư đã ly thân, ly hôn,
…đã tác động mạnh mẽ đến tâm sinh lý của lứa tuổi mới lớn này dẫn đến các em
đang ngoan ngoãn bỗng trở nên trầm cảm, ít nói, mặc cảm xấu hổ với bạn bè và
nếu không kịp suy nguy nghĩ sẽ dẫn đến mất định hướng về tương lai nên các em
sống buông thả, chán nản và không học tập được nữa.
+ Học sinh cá biệt là con của gia đình nghèo khó, cha mẹ thiếu quan tâm: qua
tiếp xúc với phụ huynh những học sinh này, đa số họ rất tiến bộ về nhận thức nên
dù rất khó khăn, vất vả vẫn cố gắng cho con ăn học, mong con sẽ thoát khỏi cảnh
nghèo như cha mẹ sau này. Tuy nhiên do trình học vấn thấp, ít hiểu biết về chuyện
học hành của con nên không thể chỉ dạy, kiểm tra con. Do hoàn cảnh làm thuê
mướn nên thường không có thời gian dự họp với trung tâm. Và vì khó khăn nên
việc đầu tư mua sắm sách vở, dụng cụ học tập cho con bị thiếu thốn, dẫn đến tình
trạng học tập sa sút, yếu kém, mất căn bản, và cuối cùng là học sinh bỏ tiết, cúp
tiết, và bỏ học.
+ Học sinh cá biệt là học sinh có tâm – sinh – lý không được bình thường:
Nhìn chung, đối tượng học sinh này không nhiều, nhưng lại là nỗi lo của Thầy Cô,
nhất là đối với giáo viên chủ nhiệm và người quản lý khoa. Dù ai cũng biết rằng
những nhược điểm của học sinh này là do bẩm sinh, các em thích quậy phá, muốn
làm nổi, ưa chọc phá người khác, dễ làm liều khi có ai kích thích hoặc xúi giục.
- Nói tóm lại, các em thuộc diện cá biệt thường do tính ham vui, hay đua đòi,
thích làm nổi hoặc nhẹ dạ, dễ bị lợi dụng, rủ rê, lôi kéo. Gia đình do phải bận rộn

nhiều cho mưu sinh nên ít quan tâm đến các em, dần dần những tính xấu sẽ phát
triển và hình thành trong con người của các em mà nếu không được ngăn chặn kịp
lúc sẽ trở thành gánh nặng cho xã hội.
- Để giáo dục đối tượng học sinh này, tôi đã tổ chức cuộc họp tất cả giáo viên
và phụ huynh để bàn về biện pháp để từng bước giúp đỡ các em tiến bộ hơn. Ngày
nay, sự giáo dục không còn dựa vào sự trừng phạt bằng roi vọt nữa mà thầy cô phải
hóa thân thành bậc phụ huynh, những người bạn thân thiết để các em đặt niềm tin
mà cởi mở tâm sự hết những uẩn khúc trong tâm hồn các em. Còn phụ huynh nên
Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 7


Sáng kiến kinh nghiệm
dành một thời gian nhất định hằng ngày để quan tâm đến các em hơn, từ đó chúng
ta tìm cách giải thích và chỉ rõ hướng đi đúng cho các em. Nhìn chung, việc giáo
dục các em học sinh này nói thì dễ nhưng khi thực hiện thì rất khó khăn, bởi tâm
tính khác thường của các em đã hình thành từ lâu trước khi bước vào trung tâm
chúng tôi. Có những học sinh sau khi dùng mọi biện pháp mềm dẻo, khuyên răn,
rồi đến kỷ luật nặng các em vẫn không thay đổi gì. Đến lúc này chúng tôi phải nhờ
đến các đồng chí công an trong khu vực giải quyết.
- Để có thể liên hệ phụ huynh các em nhanh nhất, tôi đã lưu lại toàn số điện
thoại của cha mẹ các em trong hồ sơ học sinh và danh bạ điện thoại cá nhân. Trong
các buổi sinh hoạt lớp, những trường hợp học sinh vi phạm nội quy được tôi xử lý
trước tập thể lớp để các em cùng có ý kiến đóng góp công bằng và rút kinh nghiệm
cùng nhau. Những trường hợp vi phạm nhiều lần ở mức độ nghiêm trọng, tôi đề
nghị hội đồng kỷ luật trung tâm họp xử lý. Các mức độ vi phạm từ cảnh cáo trở lên
sẽ bị đưa lên bảng “ Người Xấu – Việc Xấu” để học sinh toàn trung tâm cùng theo
dõi. Ngược lại những gương học tốt, việc tốt tôi cũng đề nghị đưa lên “Bảng Vàng
Danh Dự” để làm gương cho học sinh khác noi theo.

* Các ph ơng pháp giáo dục học sinh đ ợc áp dụng trong khoa BTVH:
Đối tượng chính trong công việc quản lý khoa của tôi chủ yếu vẫn là học sinh,
nên tôi đã kết hợp với giáo viên để ứng dụng các phương pháp phù hợp cho đối
tượng học sinh đặc biệt này tại trung tâm:
Ph ơng pháp thuyết phục
Là phương pháp tác động vào lý trí tình cảm của học sinh để xây dựng những
niềm tin đạo đức, gồm các nội dung sau:
- Giảng giải về đạo đức: được tiến hành trong giờ sinh hoạt lớp, cũng như
trong các giờ học khác, sinh hoạt chủ nhiệm…
- Giảng dạy về kỹ năng sống: nêu gương người tốt, việc tốt bằng nhiều hình
thức như: nói chuyện, kể chuyện, đọc sách báo, mời những người có gương phấn
đấu tốt đến nói chuyện, nêu gương tốt của giáo viên và học sinh trong trung tâm.

Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 8


Sáng kiến kinh nghiệm
- Trò chuyện với học sinh cá biệt hoặc nhóm học sinh để khuyến khích động
viên những hành vi cử chỉ đạo đức tốt của các em, khuyên bảo, uốn nắn những
mặt chưa tốt.
- Thực hiện tốt chủ trương: “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực”, “ Mỗi thầy cô là một tấm gương cho học sinh noi theo”.
Ph ơng pháp rèn luyện:
Là phương pháp tổ chức cho học sinh hoạt động để rèn luyện cho các em
những thói quen học tập và rèn luyện hạnh kiểm, thể hiện được nhận thức và tình
cảm của các em thành hành động thực tế:
- Rèn luyện thói quen đạo đức thông qua các hoạt động cơ bản của trung tâm:
dạy học trên lớp, lao động, hoạt động xã hội đoàn thể và sinh hoạt tập thể.

- Rèn luyện đạo đức thông qua các phong trào thi đua trong trung tâm là biện
pháp tác động tâm lý rất quan trọng nhằm thúc đẩy các động cơ kích thích bên
trong của học sinh, làm cho các em phấn đấu vươn lên trở thành người có đạo đức
tốt, vì vậy trung tâm cần tổ chức các phong trào thi đua và động viên học sinh
tham gia tốt phong trào này.
- Rèn luyện bằng cách chuyển hướng các hoạt động của học sinh từ hoạt động
có hại sang hoạt động có ích, phương pháp này dựa trên đặc tính ham hoạt động
của các em và được dùng để giáo dục học sinh bỏ một thói hư xấu nào đó bằng
cách gây cho học sinh hứng thú với một hoạt mới bổ ích, lôi kéo các em ra ngoài
những tác động có hại.
Ph ơng pháp thúc đẩy:
Là phương pháp dùng những tác động có tính chất “ cưỡng bách đạo đức bên
ngoài ” để điều chỉnh, khuyến khích những “ động cơ kích thích bên trong” của
học sinh nhằm xây dựng đạo đức cho học sinh.
Từ những nội quy, quy chế trong trung tâm, tôi đã xây dựng nên nội quy cụ
thể hơn để các em thực hiện và thi đua cùng nhau. Trong các lớp học, tôi phân
chia ra bốn hoặc năm tổ tuỳ theo số lượng học sinh. Các tổ được phân công theo
dõi và ghi nhận tình hình học tập và thực hiện nội quy của tổ khác. Hàng tuần vào
Thứ Bảy các tổ trưởng đến khoa Bổ Túc họp và báo cáo lại. Tôi ghi nhận cụ thể
Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 9


Sáng kiến kinh nghiệm
từng trường hợp học sinh thực hiện để có những góp ý và nhận xét đối với các em
trong giờ sinh hoạt lớp.
Những học sinh vi phạm nội quy được tôi mời xuống văn phòng của khoa
từng em một để xử lý. Trước khi đề nghị Ban Giám Đốc mức xử lý kỷ luật các
em, tôi luôn luôn tìm hiểu kỹ nguyên nhân dẫn đến sự vi phạm của học sinh và

cho các em một cơ hội để sửa đổi nếu lỗi của các em chưa nghiêm trọng.
Đối với bất cứ một học sinh nào, tôi đều đối xử rất công bằng, nhã nhặn, và
tôn trọng các em. Nhiều học sinh cá biệt hay gây mất trật tự trong giờ học, phát
ngôn bừa bãi, chửi thề trong lớp học đã được tôi uốn nắn và trở thành học sinh
tiến bộ sau một thời gian. Nhưng chắc chắn rằng tôi cũng gặp một số trường hợp
ngoại lệ.
Có một điều tôi cảm nhận được ở học sinh là thích được khen hơn là bị phê
phán. Tôi dựa vào đặc điểm này để giáo dục các em cá biệt. Trước khi phê bình
các em, tôi đã tìm ra những ưu điểm ở các em để khen ngợi và tạo niềm tin cho
các em rồi dần dần tôi đã làm cho các em tự nhận ra lỗi của mình. Qua rất nhiều
lần tiếp xúc với học sinh cá biệt ở các lớp, tôi nhận thấy hầu hết các em muốn
chứng tỏ mình đã trở thành người lớn mặc dù các em chưa thật sự trưởng thành.
Các em không hiểu được lứa tuổi trong ranh giới này rất dễ bị lôi cuốn bởi những
thói hư tật xấu từ một số người ngoài xã hội. Tuy nhiên học sinh nào cũng có tâm
sự riêng của mình, và nếu các em hiểu sai vấn đề của chính mình các em sẽ có
những hành động trái với đạo đức.
Ph ơng pháp truyền thụ:
Hàng năm Trung Tâm đã tổ chức các buổi học chuyên đề ngoại khóa nhằm
giáo dục thêm cho các em về kiến thức thực tiễn: học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh, giáo dục an toàn giao thông, giáo dục phòng chống ma túy,
tệ nạn xã hội, giáo dục giới tính, …Sau mỗi ngày học chuyên đề, giảng viên đều
đặt ra một vài câu hỏi có tính chất liên hệ giữa bài học và thực tế bản thân của học
sinh để các em viết thu hoạch. Những bài viết hay được tuyên dương trước tập thể
lớp. Những học sinh không thể tham dự buổi học đó phải học lại.
Ph ơng pháp kỷ luật:
Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 10

Sáng kiến kinh nghiệm
Đối với tôi đây là phương pháp chỉ nên áp dụng đối với những học sinh phạm
lỗi nhiều lần mà không có bất cứ sự cải thiện nào sau khi chúng ta áp dụng các
phương pháp trên. Khi kỷ luật một học sinh tôi nghĩ chúng ta phải công bằng,
công tâm và áp dụng đúng quy chế. Hình thức kỷ luật phải mang tính giáo dục cho
học sinh và được tập thể học sinh khâm phục. Trong các năm qua trung tâm đã áp
dụng hình thức kỷ luật như: khiển trách, cảnh cáo, buộc thôi học. Và các trường
hợp đánh nhau trung tâm đã giao cho công an phường xử lý và có quyết định kỷ
luật sau khi có kết luận từ phía công an. Tuy nhiên tất cả hình thức kỷ luật chỉ để
giáo dục các em chứ không phải để loại trừ các em.
Tại Trung Tâm, học sinh vi phạm nội quy trung tâm thường xuyên về vấn đề
học tập. Các em thường đi trễ, cúp tiết, nghỉ học không lý do, không chuẩn bị bài,
không chú tâm vào bài học, gây mất trật tự trong giờ học, làm việc riêng trong lúc
giáo viên giảng bài. Tôi đã chuẩn bị một quyển sổ ghi nhận tình hình học sinh
thực hiện nội quy trong lớp học để giáo viên và ban cán sự lớp theo dõi và ghi lại
cụ thể. Tất cả trường hợp vi phạm, tôi đều báo cho phụ huynh của các em biết và
xin ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo trung tâm về việc xử lý kỷ luật các em học sinh cố
tình lặp lại lỗi sai.
Ph ơng pháp phối hợp giữa thầy cô, ng ời quản lý và phụ huynh học sinh:
Có thể khẳng định rằng đây là phương pháp giáo dục học sinh được tôi áp
dụng xuyên suốt trong thời gian các em học cấp ba tại trung tâm. Vì giáo dục cho
một học sinh phải được thực hiện từ trường học đến gia đình để uốn nắn các em
trở thành con ngoan trò giỏi và công dân có ích cho xã hội trong tương lai.
Hằng ngày tôi ghi nhận lại tình hình học tập và chuyên cần của học sinh.
Những trường hợp cần phải trao đổi, tôi gọi điện thoại về phụ huynh hoặc gửi thư
mời họ đến họp.
Khi gặp gỡ phụ huynh, mục đích của tôi không phải để mách lại hay phê bình
những sai phạm của con em họ mà tôi muốn tìm hiểu về hoạt động của các em
ngoài giờ học để nắm bắt được vấn đề của từng em.
Tuy nhiên việc này không được thực hiện đồng bộ ở tất cả học sinh vì không

ít phụ huynh phải lo mưu sinh nên chưa thật sự quan tâm sâu sát đến việc giáo dục
Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 11


Sáng kiến kinh nghiệm
đạo đức và quản lý giờ giấc học hành, sinh hoạt của con em. Thậm chí có phụ
huynh còn mang tư tưởng giao phó việc dạy dỗ con em mình cho giáo viên, cho
trung tâm, chưa nhiệt tình hợp tác cùng nhà trường. Một số phụ huynh bất lực
trong việc giáo dục, quản lý con em, chỉ trong chờ vào sự giáo dục của nhà trường.
Hơn nữa một số phụ huynh chưa nêu gương tốt cho con em trong giao tiếp, hành
xử, trong quan niệm, nếp sống. Đặc biệt, giữa nhà trường và gia đình đôi khi chưa
thống nhất trong mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục học sinh.
d. Quản lý hồ sơ, sổ sách trong khoa:
- Tuy số lượng học sinh trong khoa tương đối ít trong những năm gần đây,
nhưng hồ sơ sổ sách trong khoa BTVH vẫn được thực hiện đầy đủ như một trường
THPT. Các loại sổ như Sổ Đầu Bài, Sổ Điểm, Sổ Học Bạ, Sổ Kiểm Danh, Sổ Báo
Giảng, Sổ Biên Bản, Sổ Cấp Bằng Tốt Nghiệp, Sổ Đăng Bộ, Sổ Họp Phụ Huynh,
… được tôi lưu trữ theo từng lớp để tiện theo dõi và kiểm tra. Hàng tháng sau khi
kiểm danh học sinh vắng vào sổ điểm lớn, tôi trình giám đốc ký duyệt. Các loại sổ
khác tôi sẽ trình giám đốc kiểm tra và ký duyệt sau mỗi học kỳ.
- Sau mỗi lần kiểm tra học kỳ, tất cả bài thi ở các môn đều được rọc phách
trước khi giao cho giáo viên chấm. Bài thi của từng lớp sau đó được lưu trữ rõ ràng
theo từng năm học để dễ dàng kiểm tra. Bảng điểm tổng kết từng môn học được
nhân viên trong khoa nhập vào máy kiểm tra lại trước khi cho giáo viên viết vào sổ
điểm và học bạ.
- Tất cả hồ sơ, sổ sách được tôi lưu trữ theo từng khóa học để tiện theo dõi,
kiểm tra. Nhờ vậy, nhiều học viên đã nghỉ học gần mười năm, khi cần đến các hồ
sơ, học bạ cũ đến rút, tôi đã không gặp khó khăn trong công việc tìm kiếm để trả

cho họ.
e. Quản lý giáo viên:
- Đội ngũ giáo viên trong khoa BTVH tại trung tâm hầu hết là giáo viên thỉnh
giảng ở các trường THPT và ở các trung tâm Giáo Dục Thường Xuyên trên địa bàn
thành phố Biên Hòa. Tuy nhiên trung tâm đã chọn lựa những giáo viên dạy tốt,
không dạy quá số tiết quy định, có nhiều kinh nghiệm giáo dục đối tượng học sinh
cá biệt, có nhiều nhiệt tình trong công việc giảng dạy và có trách nhiệm cao với
Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 12


Sáng kiến kinh nghiệm
nghề. Việc quản lý giáo viên thỉnh giảng trong khoa tại trung tâm chỉ thông qua hồ
sơ giáo viên, giáo án giảng dạy, sổ báo giảng mỗi tuần, sổ đầu bài. Hầu hết giáo
viên rất nhiệt tình và trách nhiệm nên luôn luôn đến lớp đúng giờ, không cắt xén
chương trình, đánh giá chất lượng tiếp thu từng học sinh công bằng, kết quả học
sinh đạt được đúng thực chất rèn luyện của các em. Hàng tháng chúng tôi tổ chức
các buổi dự giờ thăm lớp để cùng góp ý nhau thêm trong việc giảng dạy học sinh
và đồng thời nắm bắt thêm về tình hình học tập của học sinh.
- Mặc dù vậy, việc sắp thời khóa biểu cho các lớp học gặp nhiều khó khăn vì
giáo viên ở các trường khác nhau, thời gian trống để dạy thỉnh giảng có lúc trùng
nhau và khi đơn vị của họ thay đổi lịch dạy, tôi lại phải thay đổi thời khóa biểu cho
phù hợp.
III. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI :
Qua nhiều năm quản lý khoa BTVH tại trung tâm, mặc dù công việc có nhiều
mới lạ, thử thách đối với một giáo viên như tôi, nhưng tôi vẫn nỗ lực hết sức để tìm
tòi học hỏi kinh nghiệm bậc thầy cô đi trước để hoàn thành tốt nhiệm vụ được phân
công.
Khi trúng tuyển vào các lớp trung cấp nghề, phần lớn các em chưa ý thức

được hành vi đạo đức của mình nhưng sau một năm học tại trung tâm, phần lớn các
em có được những hiểu biết ban đầu về một số chuẩn mực hành vi đạo đức, từng
buớc hình thành thái độ tự trọng, tự tin vào khả năng của bản thân, có trách nhiệm
với hành động của mình, yêu thương, tôn trọng con người, mong muốn đem lại
niềm vui, hạnh phúc cho mọi người.
Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn một số bộ phận học sinh vẫn chưa tiến bộ,
thường hay vi phạm đạo đức vì các sai phạm này đã trở thành thói quen xấu khó
sửa đổi. Một số it học sinh có biểu hiện chán nản, không thích học, thường xuyên
gây mất trật tự trong lớp, nói tục, vô lễ với thầy cô, nói dối thầy cô và bạn bè, giao
lưu với đối tượng xấu bên ngoài, uống rượu, đánh nhau với bạn bè…. Trong 7 năm
qua, trung tâm đã xử lý kỷ luật 14 trường hợp từ khiển trách trước lớp đến cảnh
cáo toàn trung tâm.

Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 13


Sáng kiến kinh nghiệm
Sau đây là kết quả đạt được trong 02 năm học gần nhất, tuy vẫn còn thấp so
với các trường Bổ Túc Văn Hóa khác nhưng so với chất lượng đầu vào của học
sinh tại trung tâm là một sự tiến bộ đáng kể:
Kết quả cuối năm học 2011-2012:
Xếp loại học l c
Lớp

Tổng số
học viên

Giỏi

Khá

T.B

Yếu

Xếp loại hạnh kiểm
Kém Tốt

Khá

T.B

Yếu

10

42

0

1

18

9

14

17

6

11

8

11

33

0

4

16

11

2

16

6

11

0

12

38

0

1

29

8

0

25

7

6

0

Tổng cộng

113

0

6

63

28

16

58

19

28

8

Kết quả cuối năm học 2012-2013:
Lớp

Xếp loại học l c

Tổng số

Xếp loại hạnh kiểm

học viên

Giỏi

Khá

T.B

Yếu

10

32

0

5

13

6

8

11

25

0

1

14

8

12

30

1

6

9

Tổng cộng

87

1

12

36

Kém Tốt

Khá

T.B

Yếu

16

6

8

2

2

10

9

6

0

12

2

14

5

10

1

26

12

40

20

24

3

Kết quả tốt nghiệp THPT trong hai năm gần nhất:
Số học sinh đỗ tốt nghiệp THPT năm 2011: 17/56 đạt tỷ lệ 30,35%
Số học sinh đỗ tốt nghiệp THPT năm 2012: 29/34 đạt tỷ lệ 85,29%
IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG:
Qua quá trình quản lý học sinh khoa BTVH, tôi rút ra được một số giải pháp
nâng cao hiệu quả trong công việc này như sau:
 Đối với trung tâm:
Phải có sự phối hợp đồng bộ giữa trung tâm và gia đình trong việc giáo dục
học sinh, hạn chế thấp nhất tình trạng học sinh bỏ học, vi phạm kỷ luật.
Khi làm hồ sơ đăng ký học bổ sung văn hóa, mỗi học sinh phải làm bản cam
kết thực hiện tốt nội quy trung tâm, có ý kiến của phụ huynh học sinh, hình thức
Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 14


Sáng kiến kinh nghiệm
này góp phần thúc đẩy trách nhiệm quan tâm của phụ huynh đối với các em và
nâng cao ý thức trong việc học tập.
Tổ chức thêm nhiều hoạt động ngoài giờ lên lớp cho học sinh như các buổi
học giáo dục kỹ năng sống, hội thao, tham quan tìm hiểu các khu di tích lịch sử….

 Đối với nhân viên trong khoa:
Luôn luôn phải phấn đấu không ngừng trong việc tự học, tự rèn, nâng cao
trình độ chuyên môn nghiệp vụ, phải nhiệt tình với nghề nghiệp đặc biệt phải có
tấm lòng yêu thương học sinh.
Phải nắm được tâm lý lứa tuổi học sinh khoa mình phụ trách, khen chê động
viên các em kịp thời.
Luôn luôn tự rèn luyện mình để trở thành tấm gương sáng cho học sinh noi
theo. Thường xuyên gần gũi để động viên các em lúc các em gặp khó khăn.
Có uy tín với đồng nghiệp, giáo viên, học sinh, phụ huynh và xã hội.
Biết kết hợp chặt chẽ giữa khoa, Ban lãnh đạo trung tâm, giáo viên, địa
phương và gia đình trong việc quản lý và giáo dục học sinh.
 Đối với giáo viên:
Nên đổi mới phương pháp giảng dạy cho phù hợp trình độ đối tượng học sinh
yếu kém, cá biệt, kích thích sự hưng phấn trong học tập cho các em, chương trình
giảng dạy phải được thường xuyên cập nhật thay đổi phù hợp với tình hình hiện
nay.
 Đối với phụ huynh học sinh:
Thường xuyên quan tâm đến việc giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cho các em
tại gia đình. Theo dõi động viên các em đi học chuyên cần, kiểm tra việc ôn tập ở
nhà đều đặn và sắp xếp thời gian đến dự họp phụ huynh tại trung tâm theo thư
mời.
VII. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Kinh nghiệm bản thân về quản lý học sinh THPT hệ GDTX từ năm 2006
đến nay.
2. Nội quy, quy chế của Trung Tâm Kỹ Thuật Tổng Hợp - Hướng Nghiệp
tỉnh Đồng Nai.
Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 15

Sáng kiến kinh nghiệm
3. Tài liệu học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
4. Cẩm nang giáo dục quan hệ nhà trường gia đình và xã hội – Nhà xuất bản
Lao động – xã hội.
5. Luật giáo dục 2005 - Nhà xuất bản chính trị quốc gia 2005.

NGƯỜI THỰC HIỆN

Nguyễn Thị Lan Ph ơng

Nguyễn Thị Lan Phương

Trang 16