skkn một số vẫn sđề trong thực hiện hiện thực hiện pptc môn GIÁO dục CÔNG dân bậc THPT THEO CHUẨN KIẾN THỨC kĩ NĂNG và GIẢM tải

SỞ GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI
TRƯỜNG THPT THỐNG NHẤT A
--------------------Mã số: ………….

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ VẤN ĐỀ TRONG THỰC HIỆN PPCT
MƠN GIÁO DỤC CƠNG DÂN BẬC THPT
THEO CHUẨN KIẾN THỨC KĨ NĂNG VÀ GIẢM TẢI

Người thực hiện: Nguyễn Đăng Khoa

Có đính kèm:
Mơ hình

Phần mềm

Phim ảnh

Hiện vật khác


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

A. PHẦN MỞ ĐẦU
I/- MỤC ĐÍCH XÂY DỰNG CHUN ĐỀ
Việc thực hiện giảng dạy theo Phân phối chương trình ở các trường THPT trong
thời gian gần đây chưa thực sự thống nhất, bởi lí do Bộ giáo dục xây dựng một khung
về PPCT, dựa vào đó các trường tùy theo thực tế xây dựng một khung PPCT riêng cho
trường mình. Điều này có những ưu điểm, nhưng cũng có những hạn chế của nó, đặc

biệt là trong cơng tác thanh kiểm tra của Sở giáo dục và việc kiểm tra cuối các kì với đề
của Sở giáo dục.
Để cho việc thực hiện giảng dạy được tiến hành đồng bộ giữa các trường và tạo ra
những điều kiện thuận lợi cho tất cả giáo viên đứng lớp cũng như cán bộ lãnh đạo quản
lí trong cơng tác của mình ít gặp khó khăn, Tơi thống nhất với Hội đồng bộ mơn Giáo
dục cơng dân xây dựng một khung PPCT chung cho các trường với những hướng dẫn
cụ thể bám sát chuẩn kiến thức kĩ năng, hướng dẫn giảm tải nội dung của Bộ giáo dục.
Trong năm học 2011 – 2012 khung PPCT này đã được Tơi triển khai thực hiện thí
điểm để từ đó nhận được những ý kiến đóng góp từ thầy cơ giáo ở các trường THPT
trong tồn Tỉnh và rút kinh nghiệm sửa đổi. Đến nay, với sự đóng góp ý kiến của giáo
viên trực tiếp giảng dạy và sự thống nhất của Hội đồng bộ mơn, một khung PPCT mới
cho mơn Giáo dục cơng dân đã được xây dựng và triển khai dưới dạng chun đề để tất
cả giáo viên đóng góp và thực hiện.
II/- CƠ SỞ LÍ LUẬN
Để xây dựng khung PPCT cho bộ mơn Giáo dục cơng dân bậc THPT Hội đồng bộ
mơn và bản thân tơi đã dựa trên PPCT của Bộ giáo dục xây dựng từ năm học 2007 –
2008 và hướng dẫn thực hiện khung PPCT của Bộ giáo dục năm học 2008- 2009.
Bên cạnh đó khung PPCT này còn dựa trên chuẩn kiến thức kĩ năng Bộ giáo dục
ban hành, triển khai và thực hiện từ năm học 2010 – 2011, dựa trên Hướng dẫn điều
chỉnh nội dung dạy học (gọi tắt là hướng dẫn giảm tải) mơn Giáo dục cơng dân đính
kèm Cơng văn số 5842/BGDĐT-VP ngày 01 tháng 9 năm 2011 của Bộ Giáo dục và
Đào tạo để thực hiện trong năm học 2011 – 2012.
Trong q trình xây dựng khung PPCT cho mơn Giáo dục cơng dân bậc THPT,
chúng tơi dựa trên nội dung kiến thức của sách giáo khoa (SGK) của nhà xuất bản Giáo
dục Việt Nam ấn hành năm 2011 và được áp dụng từ năm học 2011 - 2012. Nếu GV và
HS sử dụng SGK của các năm khác thì cần đối chiếu với SGK năm 2011 để điều chỉnh,
áp dụng phù hợp.
Nguyễn Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ
A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A

2


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

B. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I/- MỘT SỐ VẤN ĐỀ TRONG THỰC HIỆN PPCT MƠN GDCD LỚP 10
1/- Học kỳ 1: 19 tuần dạy 18 tiết
Tiết
Điều chỉnh nội dung
Tên bài
PPCT
theo hướng dẫn giảm tải
Bài 1: Thế giới quan duy vật biện chứng & - Mục 2: Chủ nghĩa duy vật biện chứng1
phương pháp luận biện chứng
sự thống nhất hữu cơ giữa thế giới quan
duy vật và phương pháp luận biện chứng
Bài 1: Thế giới quan duy vật biện chứng & - Khơng dạy
2
phương pháp luận biện chứng (tiếp)
- Câu hỏi 1, 2, trong phần Câu hỏi và bài
tập - Khơng u cầu HS trả lời
Bài 2: Thế giới vật chất tồn tại khách quan Khơng dạy cả bài
Bài 3: Sự vận động và phát triển của thế
3
giới vật chất
Bài 3: Sự vận động và phát triển của thế Bài 3 được tăng thêm 1 tiết
4

giới vật chất (tiếp)
Bài 4: Nguồn gốc vận động, phát triển của
5
sự vật hiện tượng
Bài 4: Nguồn gốc vận động, phát triển của
6
sự vật hiện tượng (tiếp)
7
Ơn - Luyện tập
Bài 1, 3, 4.
8
Kiểm tra viết 1 tiết
Bài 5: Cách thức vận động, phát triển của
9
sự vật và hiện tượng
Mục 2: Khuynh hướng phát triển của sự
Bài 6: Khuynh hướng phát triển của sự vật vật và hiện tượng (5 dòng đầu trang 37,
10
hiện tượng
đoạn nói về Văn kiện Đại hội IX) Khơng dạy
Bài 7: Thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối Câu hỏi 2 phần Câu hỏi và bài tập 11
với nhận thức
Khơng u cầu HS trả lời
Bài 7: Thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối
12
với nhận thức (tiếp)
Bài 8: Tồn tại xã hội và ý thức xã hội
Khơng dạy cả bài
Bài 9: Con người là chủ thể của lịch sử, là
13

Bài tập 4 phần Câu hỏi và bài tập - Khơng
mục tiêu phát triển của xã hội
Bài 9: Con người là chủ thể của lịch sử, là u cầu HS làm.
14
mục tiêu phát triển của xã hội (tiếp)
15 Ơn - Luyện tập
16 Thực hành, ngoại khóa
17 Ơn tập kỳ 1
Bài 1, 3, 4, 5, 6, 7.
18 Kiểm tra học kỳ 1

Nguyễn Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ
A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A

3


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

2/- Học kỳ 2: 18 tuần dạy 17 tiết
Tiết
Tên bài
PPCT

19

20
21

22

23
24
25
26
27
28
29

30

31
32
33
34
35

Bài 10: Quan niệm về đạo đức

Bài 11: Một số phạm trù cơ bản của đạo
đức
Bài 11: Một số phạm trù cơ bản của đạo
đức (tiếp)
Bài 12: Cơng dân với tình u, hơn nhân và
gia đình
Bài 12: Cơng dân với tình u, hơn nhân và
gia đình (tiếp)

Điều chỉnh nội dung

theo hướng dẫn giảm tải
- Điểm b mục 1: Phân biệt đạo đức với
pháp luật và phong tục, tập qn trong sự
điều chỉnh hành vi của con người - Chỉ
dạy học nội dung : phân biệt đạo đức với
pháp luật
- Bài tập 1 phần Câu hỏi và bài tập Khơng u cầu HS làm
- Tư liệu 4 (trong mục III. Tư liệu tham
khảo) - Khơng u cầu HS đọc.
- Điểm b mục 1: Nghĩa vụ của người
thanh niên VN hiện nay - Đọc thêm
- Điểm b mục 4: Hạnh phúc cá nhân và hạnh
phúc xã hội - Đọc thêm
- Điểm a mục 2: Hơn nhân là gì ? đoạn từ
“Sau khi đăng kí kết hơn…” đến “Em có
nhận xét gì về suy nghĩ của cơ gái này?”
(từ dòng 13 đến 22) – Khơng dạy.
- Điểm c mục 3: Mối quan hệ gia đình và
t/nhiệm của các thành viên - Khơng dạy

Ơn – Luyện tập
Bài 10, 11, 12.
Kiểm tra viết 1 tiết
Bài 13: Cơng dân với cộng đồng
Bài 13: Cơng dân với cộng đồng (tiếp)
Bài 14: Cơng dân với sự nghiệp xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc
Bài 14: Cơng dân với sự nghiệp xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc (tiếp)
- Điểm a mục 2: Thơng tin 1, đoạn từ

“Thế nào là bùng nổ dân số?...” đến
Bài 15: Cộng dân với một số vấn đề cấp “dân số thế giới ở mức 3,5 tỉ người là
thiết của nhân loại
phù hợp” - Khơng dạy.
- Điểm a mục 3: Đoạn nói về các bệnh
tim mạch, huyến áp, ung thư - Khơng
dạy.
Bài 16: Tự hồn thiện bản thân
Ơn – Luyện tập
Thực hành, ngoại khóa
Ơn tập kỳ 2
Từ bài 9 đến bài 16.
Kiểm tra học kỳ 2

II/- MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN THỰC HIỆN TRONG GIẢNG DẠY GDCD LỚP 10
1. Tổ chức dạy học
* Lưu ý: Thực hiện việc giảm tải như sau
 Khơng dạy bài 2 (2 tiết), bài 8 (3 tiết).
Nguyễn Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ
A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A

4


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

 Thực hiện ở kì 1 tăng bài 3 thêm 1 tiết, tăng 1 tiết ơn – luyện tập trước bài kiểm tra 1
tiết và tăng 1 tiết ơn – luyện tập sau bài 9. Kì 2 tăng 1 tiết ơn – luyện tập trước bài

kiểm tra 1 tiết và 1 tiết ơn – luyện tập sau bài 16.
 Những nội dung u cầu khơng dạy hay đọc thêm, giáo viên đều hướng dẫn học sinh
đọc thêm ở SGK để có thể hiểu được kiến thức liên quan ở bài sau hoặc kiến thức liên
quan đến mơn học.
a) Chương trình mơn giáo dục cơng dân (GDCD) có 35 tiết được thực hiện trong 37 tuần
của năm học. Sở GDĐT u cầu các trường THPT hướng dẫn việc bố trí dạy cụ thể cho phù
hợp với địa phương.
b) Những bài bố trí từ 2 tiết trở lên, khơng quy định cụ thể nội dung cho từng tiết, giáo
viên căn cứ vào đặc điểm, trình độ tiếp thu của học sinh mà phân phối nội dung cho hợp lý. Có
thể phân phối nội dung một cách cân đối cho các tiết. Có thể dạy phần lớn nội dung trong
những tiết đầu, tiết cuối dạy phần còn lại và luyện tập, thực hành vận dụng các kiến thức đó
học vào cuộc sống thực tiễn.
c) Các tiết thực hành, ngoại khố thực hiện như sau :
- Sở GDĐT uỷ nhiệm cho các trường THPT lựa chọn nội dung cho các tiết thực hành
ngoại khố dựa trên các vấn đề sau:
 Vận dụng các kiến thức đã học vào cuộc sống thực tiễn;
 Những vấn đề cần thiết của địa phương tương ứng với các bài đã học;
 Những vấn đề cần giáo dục cho học sinh ở địa phương như: trật tự an tồn giao thơng;
giáo dục mơi trường; phòng chống HIV/AIDS, ma t, tệ nạn xã hội…
 Những gương người tốt, việc tốt, những học sinh chăm ngoan vượt khó, học giỏi;
 Các hoạt động chính trị xã hội của địa phương.
- Nội dung tiết thực hành, ngoại khố có thể thay đổi từng năm.
- Hình thức thể hiện: tổ chức trao đổi, thảo luận, liên hệ với thực tế nhà trường; có thể đi
tham quan, tổ chức thi tìm hiểu; có thể mời cán bộ, chun gia đến nói chuyện, trao đổi...
d) Đối với các tiết Ơn - luyện tập và Ơn tập học kỳ, giáo viên cần căn cứ đặc điểm tình
hình thực tế để định ra nội dung ơn tập phù hợp với trình độ của học sinh, đảm bảo ơn tập đủ
các kiến thức, rèn luyện kĩ năng theo u cầu và làm được các bài tập thực hành trong SGK.
Cần hướng dẫn cho học sinh chuẩn bị trước nội dung ơn tập ở nhà để tiết ơn tập trên lớp có thể
phát huy tốt sự làm việc tích cực, chủ động của học sinh.
2. Phương pháp và hình thức dạy học

- Dạy học GDCD phải chú ý đến việc rèn luyện kỹ năng và giáo dục thái độ, hành vi đúng
đắn của học sinh; phải gắn với thực tế cuộc sống, hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức đã
học để phân tích, giải quyết các tình huống, các vấn đề trong cuộc sống.
- Kết hợp sáng tạo các phương pháp truyền thống (thuyết giảng, vấn đáp, trực quan...) với
các phương pháp hiện đại (động não, thảo luận nhóm, đóng vai, tình huống, giải quyết vấn đề,
dự án...) để phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; tạo hứng thú học
tập cho học sinh. Sử dụng hợp lý hình thức học cá nhân, theo nhóm, theo lớp; hình thức dạy
trong lớp, ngồi lớp, ngồi trường.
3. Kiểm tra, đánh giá
- Tuyệt đối khơng đưa những nội dung giảm tải vào kiểm tra đánh giá
- Đổi mới kiểm tra, đánh giá theo hướng dẫn của Bộ GDĐT. Khi ra đề kiểm tra (dưới 1
tiết, 1 tiết, học kỳ) phải bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng, u cầu về thái độ của chương trình.
- Giảm nhẹ u cầu kiểm tra tái hiện kiến thức. Tăng cường u cầu vận dụng kiến thức
theo hướng ra đề “mở” để học sinh liên hệ, phân tích, bình luận, biểu đạt chính kiến và định
hướng hành vi của mình.
- Kiểm tra, đánh giá khơng chỉ qua bài viết, bài đọc của học sinh với u cầu về kiến
thức, kỹ năng mà còn thơng qua tinh thần tự giác, trung thực tham gia các hoạt động học tập,
Nguyễn Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ
A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A

5


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

thái độ đối với mọi người, tổ chức, sự kiện, đối với nghĩa vụ của bản thân; thơng qua tiến bộ
đạt được trong ý thức cơng dân, trong hành vi tn thủ kỷ luật, pháp luật.
- Xác lập các quan hệ đánh giá: giữa thầy với trò, giữa trò với trò, tự đánh giá của bản

thân học sinh.
- Kết hợp một cách hợp lý câu hỏi tự luận và trắc nghiệm khách quan trong kiểm tra đánh
giá mơn GDCD.
4. Thiết bị, phương tiện dạy học
Tận dụng các trang thiết bị được cung cấp như đèn chiếu, băng hình, tranh ảnh, giấy khổ
lớn.... Khuyến khích việc tự làm thiết bị, đồ dùng dạy học của giáo viên và học sinh, coi đó
cũng là một hoạt động hiệu quả để phát huy sự tham gia tích cực của học sinh vào q trình
dạy và học. Khuyến khích áp dụng cơng nghệ thơng tin, trong đó máy tính được thực hiện
đúng chức năng là cơng cụ giúp giáo viên đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng, hiệu
quả dạy học. Các thiết bị, phương tiện là điều kiện để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học,
làm tăng tính hấp dẫn, gây hứng thú học tập cho học sinh.
5. Tích hợp trong giảng dạy mơn GDCD lớp 10
- Tích hợp một cách hợp lý vào bài học các nội dung cần giáo dục cho học sinh như: tư
tưởng đạo đức Hồ Chí Minh; thực hiện Pháp luật; trật tự an tồn giao thơng; mơi trường;
phòng chống HIV/AIDS, ma t; kĩ năng sống; giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên; tệ
nạn xã hội...
- Tích hợp giữa HĐGDNGLL vào GDCD: giáo viên có thể lựa chọn các hoạt động được
gợi ý thực hiện ở HĐGDNGLL lớp 10 phù hợp đưa vào chủ đề Đạo đức của mơn GDCD để
giảng dạy tích hợp.
III/- MỘT SỐ VẤN ĐỀ TRONG THỰC HIỆN PPCT MƠN GDCD LỚP 11
1/- Học kỳ 1: 19 tuần dạy 18 tiết
Tiết
Điều chỉnh nội dung
Tên bài
PPCT
theo hướng dẫn giảm tải
Điểm a mục 3: Nội dung thứ 2 của phát
Bài 1: Cơng dân với sự phát triển kinh tế
1
triển kinh tế: Cơ cấu kinh tế - Khơng dạy.

Bài 1: Cơng dân với sự pt kinh tế (tiếp)
2
- Điểm b mục 1: từ “Lượng giá trị hàng
Bài 2: Hàng hóa - tiền tệ - thị trường
3
Bài 2: Hàng hóa - tiền tệ - thị trường (tiếp) hóa…” đến hết mục 1 - Khơng dạy.
4
- Điểm a mục 2: bốn hình thái giá trị Bài 2: Hàng hóa - tiền tệ - thị trường (tiếp) Khơng dạy.
5
- Điểm c mục 2: Quy luật lưu thơng tiền
tệ - Khơng dạy.
- Câu hỏi 6 trong phần Câu hỏi và bài tập
- Khơng u cầu HS trả lời
Bài 3: Quy luật giá trị trong sản xuất và Câu hỏi 5 và câu hỏi 10 trong phần Câu
6
lưu thơng hàng hóa
hỏi và bài tập - Khơng u cầu HS trả lời
Bài 3: Quy luật giá trị trong sản xuất và
7
lưu thơng hàng hóa (tiếp)
- Điểm b mục 2: Các loại cạnh tranh Bài
4:
Cạnh
tranh
trong
sản
xuất
và
lưu
Khơng dạy

8
thơng hàng hóa
- Câu hỏi 3 và 6 trong phần Câu hỏi và
bài tập - Khơng u cầu HS trả lời
- Điểm b mục 2: Vai trò của quan hệ
Bài
5:
Cung
cầu
trong
sản
xuất
và
lưu
cung – cầu - Khơng dạy
9
thơng hàng hóa
- Câu hỏi 3 phần Câu hỏi và bài tập Khơng u cầu HS trả lời
Nguyễn Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ
A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A

6


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

10
11

12
13
14
15
16
17
18

Kiểm tra viết 1 tiết
Bài 6: Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa

Bài 1, 2, 3, 4, 5
- Điểm c mục 2: Củng cố và tăng cường
địa vị chủ đạo của quan hệ sản xuất
XHCN trong tồn bộ nền kinh tế quốc
dân - Đọc thêm
- Câu hỏi 5, 6, 7, 8 trong phần Câu hỏi và
Bài 6: Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa (tiếp) bài tập - Khơng u cầu HS trả lời
Bài 7: Thực hiện nền kinh tế nhiều thành - Mục 2: Vai trò quản lí kinh tế của Nhà
phần & tăng cường vai trò ...
nước - Khơng dạy
Bài 7: Thực hiện nền kinh tế nhiều thành - Câu hỏi 9, 10 trong phần Câu hỏi và bài
tập - Khơng u cầu HS trả lời
phần & tăng cường vai trò... (tiếp)
- Điểm a mục 1: Chủ nghĩa xã hội là giai
Bài 8: Chủ nghĩa xã hội
đoạn đầu của xã hội cộng sản chủ nghĩa
Bài 8: Chủ nghĩa xã hội (tiếp)
và Điểm b mục 2: Đặc điểm thời kì q

độ lên CNXH ở nước ta - Đọc thêm
Ơn tập kỳ 1
Từ bài 1 đến bài 8
Kiểm tra học kỳ 1

2/- Học kỳ 2: 18 tuần dạy 17 tiết
Tiết
Tên bài
PPCT
Bài 9: Nhà nước xã hội chủ nghĩa
19
Bài 9: Nhà nước xã hội chủ nghĩa (tiếp)
20
21

22

23

24

25
Nguyễn

Điều chỉnh nội dung
theo hướng dẫn giảm tải
- Điểm a mục 1: Nguồn gốc của nhà
nước- Khơng phân tích chỉ nêu kết luận
- Điểm b mục 1: Bản chất của nhà nước
và Điểm d mục 2: Vai trò của Nhà nước

Bài 9: Nhà nước xã hội chủ nghĩa (tiếp)
pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam Đọc thêm
- Câu hỏi 2, 5 trong phần IV: Câu hỏi và
bài tập - Khơng u cầu HS trả lời
- Mục 1: Bản chất của nền dân chủ xã
hội chủ nghĩa - Chỉ cần tập trung làm rõ:
Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là nền dân
chủ của nhân dân lao động, được thực hiện
chủ yếu bằng nhà nước, dưới sự lãnh đạo
Bài 10: Nền dân chủ XHCN
của Đảng Cộng sản.
- Điểm a mục 2: Nội dung cơ bản của
dân chủ trong lĩnh vực kinh tế - Đọc
thêm.
Bài 10: Nền dân chủ XHCN (tiếp)
- Điểm d mục 2: Đoạn từ “ Để quyền lực
hồn tồn thuộc về nhân dân …” đến hết
mục 2 và Mục 3: Từ “dân chủ trực tiếp
mang tính quần chúng rộng rãi nhưng lại phụ
thuộc vào…” đến hết bài - Khơng dạy
- Điểm a mục 1: Tình hình dân số ở nước
Bài 11: Chính sách dân số và giải quyết ta - Đọc thêm
việc làm
- Câu hỏi 1 trong phần Câu hỏi và bài tập
- Khơng u cầu HS trả lời
Bài 12: Chính sách tài ngun và bảo vệ Mục 1: Tình hình tài ngun, mơi trường
mơi trường
ở nước ta hiện nay - Đọc thêm
7
Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ

A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

26
27
28
29
30
31
32
33
34
35

Bài 9, 10, 11, 12
Kiểm tra viết 1 tiết
Bài 13: Chính sách GD & ĐT, khoa học và
cơng nghệ
Bài 13: Chính sách GD & ĐT, khoa học và
cơng nghệ (tiếp)
Bài 13: Chính sách GD & ĐT, khoa học và
cơng nghệ (tiếp)
Mục 1: Vai trò và nhiệm vụ của quốc
Bài 14: Chính sách quốc phòng an ninh
phòng và an ninh - Đọc thêm
Bài 15: Chính sách đối ngoại

Thực hành, ngoại khóa
Thực hành, ngoại khóa
Ơn tập kỳ 2
Từ bài 9 đến bài 15.
Kiểm tra học kỳ 2

IV/- MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN THỰC HIỆN TRONG GIẢNG DẠY GDCD LỚP 11
1. Tổ chức dạy học
* Lưu ý: Thực hiện việc giảm tải với những nội dung u cầu khơng dạy hay đọc thêm,
giáo viên đều hướng dẫn học sinh đọc thêm ở SGK để có thể hiểu được kiến thức liên quan ở
bài sau hoặc kiến thức liên quan đến mơn học.
a) Chương trình mơn giáo dục cơng dân (GDCD) có 35 tiết được thực hiện trong 37 tuần
của năm học. Sở GDĐT u cầu các trường THPT hướng dẫn việc bố trí dạy cụ thể cho phù
hợp với địa phương.
b) Những bài bố trí từ 2 tiết trở lên, khơng quy định cụ thể nội dung cho từng tiết, giáo
viên căn cứ vào đặc điểm, trình độ tiếp thu của học sinh mà phân phối nội dung cho hợp lý. Có
thể phân phối nội dung một cách cân đối cho các tiết. Có thể dạy phần lớn nội dung trong
những tiết đầu, tiết cuối dạy phần còn lại và luyện tập, thực hành vận dụng các kiến thức đó
học vào cuộc sống thực tiễn.
c) Các tiết thực hành, ngoại khố thực hiện như sau :
- Sở GDĐT uỷ nhiệm cho các trường THPT lựa chọn nội dung cho các tiết thực hành
ngoại khố dựa trên các vấn đề sau:
 Vận dụng các kiến thức đã học vào cuộc sống thực tiễn;
 Những vấn đề cần thiết của địa phương tương ứng với các bài đã học;
 Những vấn đề cần giáo dục cho học sinh ở địa phương như: trật tự an tồn giao thơng;
giáo dục mơi trường; phòng chống HIV/AIDS, ma t, tệ nạn xã hội…
 Những gương người tốt, việc tốt, những học sinh chăm ngoan vượt khó, học giỏi;
 Các hoạt động chính trị xã hội của địa phương.
- Nội dung tiết thực hành, ngoại khố có thể thay đổi từng năm.
- Hình thức thể hiện: tổ chức trao đổi, thảo luận, liên hệ với thực tế nhà trường; có thể đi

tham quan, tổ chức thi tìm hiểu; có thể mời cán bộ, chun gia đến nói chuyện, trao đổi...
d) Đối với các tiết Ơn – luyện tập và Ơn tập học kỳ, giáo viên cần căn cứ đặc điểm tình
hình thực tế để định ra nội dung ơn tập phù hợp với trình độ của học sinh, đảm bảo ơn tập đủ
các kiến thức, rèn luyện kĩ năng theo u cầu và làm được các bài tập thực hành trong SGK.
Cần hướng dẫn cho học sinh chuẩn bị trước nội dung ơn tập ở nhà để tiết ơn tập trên lớp có thể
phát huy tốt sự làm việc tích cực, chủ động của học sinh.
2. Phương pháp và hình thức dạy học
- Dạy học GDCD phải chú ý đến việc rèn luyện kỹ năng và giáo dục thái độ, hành vi đúng
đắn của học sinh; phải gắn với thực tế cuộc sống, hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức đã
học để phân tích, giải quyết các tình huống, các vấn đề trong cuộc sống.
8
Nguyễn Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ
A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

- Kết hợp sáng tạo các phương pháp truyền thống (thuyết giảng, vấn đáp, trực quan...) với
các phương pháp hiện đại (động não, thảo luận nhóm, đóng vai, tình huống, giải quyết vấn đề,
dự án...) để phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; tạo hứng thú học
tập cho học sinh. Sử dụng hợp lý hình thức học cá nhân, theo nhóm, theo lớp; hình thức dạy
trong lớp, ngồi lớp, ngồi trường.
3. Kiểm tra, đánh giá
- Tuyệt đối khơng đưa những nội dung giảm tải vào kiểm tra đánh giá.
- Đổi mới kiểm tra, đánh giá theo hướng dẫn của Bộ GDĐT. Khi ra đề kiểm tra (dưới 1
tiết, 1 tiết, học kỳ) phải bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng, u cầu về thái độ của chương trình.
- Giảm nhẹ u cầu kiểm tra tái hiện kiến thức. Tăng cường u cầu vận dụng kiến thức
theo hướng ra đề “mở” để học sinh liên hệ, phân tích, bình luận, biểu đạt chính kiến và định

hướng hành vi của mình.
- Kiểm tra, đánh giá khơng chỉ qua bài viết, bài đọc của học sinh với u cầu về kiến
thức, kỹ năng mà còn thơng qua tinh thần tự giác, trung thực tham gia các hoạt động học tập,
thái độ đối với mọi người, tổ chức, sự kiện, đối với nghĩa vụ của bản thân; thơng qua tiến bộ
đạt được trong ý thức cơng dân, trong hành vi tn thủ kỷ luật, pháp luật.
- Xác lập các quan hệ đánh giá: giữa thầy với trò, giữa trò với trò, tự đánh giá của bản
thân học sinh.
- Kết hợp một cách hợp lý câu hỏi tự luận và trắc nghiệm khách quan trong kiểm tra đánh
giá mơn GDCD.
4. Thiết bị, phương tiện dạy học
Tận dụng các trang thiết bị được cung cấp như đèn chiếu, băng hình, tranh ảnh, giấy khổ
lớn.... Khuyến khích việc tự làm thiết bị, đồ dùng dạy học của giáo viên và học sinh, coi đó
cũng là một hoạt động hiệu quả để phát huy sự tham gia tích cực của học sinh vào q trình
dạy và học. Khuyến khích áp dụng cơng nghệ thơng tin, trong đó máy tính được thực hiện
đúng chức năng là cơng cụ giúp giáo viên đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng, hiệu
quả dạy học. Các thiết bị, phương tiện là điều kiện để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học,
làm tăng tính hấp dẫn, gây hứng thú học tập cho học sinh.
5. Tích hợp trong giảng dạy mơn GDCD lớp 11
- Tích hợp một cách hợp lý vào bài học các nội dung cần giáo dục cho học sinh như: tư
tưởng đạo đức Hồ Chí Minh; thực hiện Pháp luật; trật tự an tồn giao thơng; mơi trường;
phòng chống HIV/AIDS, ma t; kĩ năng sống; giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên; tệ
nạn xã hội...
- Tích hợp giữa HĐGDNGLL vào GDCD: giáo viên có thể lựa chọn các hoạt động được
gợi ý thực hiện ở HĐGDNGLL lớp 11 phù hợp đưa vào chủ đề Kinh tế và chính trị – xã hội
của mơn GDCD để giảng dạy tích hợp.
V/- MỘT SỐ VẤN ĐỀ TRONG THỰC HIỆN PPCT MƠN GDCD LỚP 12
1/- Học kỳ 1: 19 tuần dạy 18 tiết
Tiết
Điều chỉnh nội dung
Tên bài

PPCT
theo hướng dẫn giảm tải
- Điểm a mục 2: đoạn từ “Bản chất giai
cấp là biểu hiện chung của bất kì kiểu
pháp luật nào…” đến “mà đại diện là
Bài 1: Pháp luật và đời sống
nhà nước của nhân dân lao động” 1
Khơng dạy
- Điểm a mục 3: Quan hệ giữa pháp luật
với kinh tế - Khơng dạy
- Điểm b mục 3: Quan hệ giữa pháp luật
Bài 1: Pháp luật và đời sống (tiếp)
2
Nguyễn Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ
A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A

9


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

3

Bài 1: Pháp luật và đời sống (tiếp)

4
5
6

7
8

10

Bài 2: Thực hiện pháp luật
Bài 2: Thực hiện pháp luật (tiếp)
Bài 2: Thực hiện pháp luật (tiếp)
Bài 3: Cơng dân bình đẳng trước pháp luật
Kiểm tra viết 1 tiết
Bài 4: Quyền bình đẳng của cơng dân trong
một số lĩnh vực của đời sống XH
Bài 4: Quyền bình đẳng của cơng dân trong
một số lĩnh vực của đời sống XH (tiếp)

11

Bài 4: Quyền bình đẳng của cơng dân trong
một số lĩnh vực của đời sống XH (tiếp)

12

Bài 5: Quyền bình đẳng giữa các dân tộc,
tơn giáo

13

Bài 5:Quyền bình đẳng giữa các dân tộc,
tơn giáo (tiếp)

14

Bài 6: Cơng dân với các quyền tự do cơ
bản

15

Bài 6: Cơng dân với các quyền tự do cơ
bản (tiếp)

16
17
18

Ơn - Luyện tập
Ơn tập kỳ 1
Kiểm tra học kỳ 1

9

với chính trị.
- Điểm a mục 4: 5 dòng cuối trang 10 và
3 dòng dầu trang 11, từ “Quản lí bằng
pháp luật là phương pháp quản lí dân
chủ và hiệu quả nhất, vì:” đến “nên
hiệu lực thi hành cao” - Khơng dạy
Bài tập 3 và 7 trong phần Câu hỏi và bài
tập - Khơng u cầu HS làm
Điểm c mục 1: Các giai đoạn thực hiện
pháp luật - Khơng dạy

Bài 1, 2, 3
- Điểm c mục 1: Trách nhiệm của Nhà
nước trong việc bảo đảm quyền bình
đẳng trong hơn nhân và gia đình; Điểm
c mục 2: Trách nhiệm của Nhà nước
trong việc bảo đảm quyền bình đẳng của
cơng dân trong lao động; Điểm c mục 3:
Trách nhiệm của Nhà nước trong việc
bảo đảm quyền bình đẳng trong kinh
doanh - Khơng dạy.
- Câu hỏi 6 trong phần Câu hỏi và bài tập
- Khơng u cầu HS làm.
- Điểm d mục 1: Chính sách của Đảng
và pháp luật của Nhà nước về quyền
bình đẳng giữa các dân tộc; Điểm d mục
2: Chính sách của Đảng và pháp luật của
Nhà nước về quyền bình đẳng giữa các
tơn giáo - Đọc thêm
- Bài tập 1 trong phần câu hỏi và bài tập Khơng u cầu HS làm.
- Điểm a mục 1: Ý nghĩa quyền bất khả
xâm phạm về thân thể của cơng dân;
- Điểm b mục 1: Ý nghĩa quyền được pháp
luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự
và nhân phẩm; Điểm c mục 1 : Ý nghĩa
quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của
cơng dân; Điểm a mục 2: Trách nhiệm
của Nhà nước - Đọc thêm

Từ bài 1 đến hết điểm b mục 1 bài 6.

2/- Học kỳ 2: 18 tuần dạy 17 tiết
Tiết
Điều chỉnh nội dung
Tên bài
PPCT
theo hướng dẫn giảm tải
Bài 6: Cơng dân với các quyền tự do cơ - Câu hỏi 8 trong phần Câu hỏi và bài
19
bản (tiếp)
10
Nguyễn Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ
A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

20
21
22

23

24
25
26
27
28
29

30

31

32
33
34
35

Bài 6: Cơng dân với các quyền tự do... (tiếp) tập- Khơng u cầu HS làm.
- Điểm b mục 1: đoạn từ “Những trường
hợp khơng được thực hiện quyền ứng
Bài 7: Cơng dân với các quyền dân chủ
cử…” đến “đang bị quản chế hành
chính” (7 dòng cuối trang 69); Điểm b
Bài 7: Cơng dân với các quyền dân chủ mục 1: Cách thức nhân dân thực hiện
(tiếp)
quyền lực nhà nước thơng qua các đại
biểu và cơ quan quyền lực nhà nước – cơ
quan đại biểu của nhân dân; Điểm a
Bài 7: Cơng dân với các quyền dân chủ mục 4: Trách nhiệm của Nhà nước Khơng dạy
(tiếp)
- Bài tập 1 trong phần Câu hỏi và bài
tập-khơng u cầu HS làm.
Bài 8: Pháp luật với sự phát triển của CD
Bài 8: Pháp luật với sự phát triển… (tiếp)
Ơn - Luyện tập
Từ điểm c mục 1 bài 6 đến hết bài 8.
Kiểm tra viết 1 tiết
Bài 9: Pháp luật với sự phát triển bền vững - Mục 1: Vai trò của pháp luật đối với sự

của đất nước
phát triển bền vững của đất nước; Điểm
Bài 9: Pháp luật với sự phát triển bền vững b mục 2: Nội dung cơ bản của pháp luật
về phát triển văn hóa - Đọc thêm.
của đất nước (tiếp)
Bài 9: Pháp luật với sự phát triển bền vững - Điểm c mục 2: Nội dung cơ bản của
pháp luật về phát triển các lĩnh vực xã
của đất nước (tiếp)
hội - Tập trung vào 3 nội dung:
1/ Trong việc xóa đói, giảm nghèo, mở
rộng các hình thức trợ giúp người nghèo
(VD: Chương trình 134, 135 của C/phủ).
2/ Trong lĩnh vực dân số.
3/ Trong lĩnh vực phòng, chống tệ nạn XH
Bài 9: Pháp luật với sự phát triển bền vững - Điểm d mục 2: 9 dòng đầu trang 101,
của đất nước (tiếp)
đoạn từ “Pháp luật về bảo vệ mơi trường
quy định,…” đến “Vì sao?”; Điểm e mục
2: 3 dòng cuối trang 102 và 4 dòng đầu
trang 103, đoạn từ “Ngun tắc hoạt động
quốc phòng…” đến “gắn với thế trận an
ninh nhân dân” - Khơng dạy.
Bài 10: Pháp luật với hòa bình và sự phát
Khơng dạy cả bài
triển tiến bộ của nhân loại
Thực hành, ngoại khóa
Thực hành, ngoại khóa
Ơn tập kỳ 2
Từ điểm c mục 1 bài 6 đến bài 9.
Kiểm tra học kỳ 2

VI/- MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN THỰC HIỆN TRONG GIẢNG DẠY GDCD LỚP 12
1. Tổ chức dạy học
* Lưu ý: Bài 10 (2 tiết – đọc thêm); thực hiện tăng kì 1 thêm 1 tiết ơn – luyện tập sau
tiết 2 của bài 6; tăng kì 2 thêm 1 tiết luyện tập trước bài kiểm tra 1 tiết. Thực hiện việc giảm tải
với những nội dung u cầu khơng dạy hay đọc thêm, giáo viên đều hướng dẫn học sinh đọc
Nguyễn Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ
A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A

11


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

thêm ở SGK để có thể hiểu được kiến thức liên quan ở bài sau hoặc kiến thức liên quan đến
mơn học.
a) Chương trình mơn giáo dục cơng dân (GDCD) có 35 tiết được thực hiện trong 37 tuần
của năm học. Sở GDĐT u cầu các trường THPT hướng dẫn việc bố trí dạy cụ thể cho phù
hợp với địa phương.
b) Những bài bố trí từ 2 tiết trở lên, khơng quy định cụ thể nội dung cho từng tiết, giáo
viên căn cứ vào đặc điểm, trình độ tiếp thu của học sinh mà phân phối nội dung cho hợp lý. Có
thể phân phối nội dung một cách cân đối cho các tiết. Có thể dạy phần lớn nội dung trong
những tiết đầu, tiết cuối dạy phần còn lại và luyện tập, thực hành vận dụng các kiến thức đó
học vào cuộc sống thực tiễn.
c) Các tiết thực hành, ngoại khố thực hiện như sau :
- Sở GDĐT uỷ nhiệm cho các trường THPT lựa chọn nội dung cho các tiết thực hành
ngoại khố dựa trên các vấn đề sau:
 Vận dụng các kiến thức đã học vào cuộc sống thực tiễn;

 Những vấn đề cần thiết của địa phương tương ứng với các bài đã học;
 Những vấn đề cần giáo dục cho học sinh ở địa phương như: trật tự an tồn giao thơng;
giáo dục mơi trường; phòng chống HIV/AIDS, ma t, tệ nạn xã hội…
 Những gương người tốt, việc tốt, những học sinh chăm ngoan vượt khó, học giỏi;
 Các hoạt động chính trị xã hội của địa phương.
- Nội dung tiết thực hành, ngoại khố có thể thay đổi từng năm.
- Hình thức thể hiện: tổ chức trao đổi, thảo luận, liên hệ với thực tế nhà trường; có thể đi
tham quan, tổ chức thi tìm hiểu; có thể mời cán bộ, chun gia đến nói chuyện, trao đổi...
d) Đối với các tiết Ơn – luyện tập và Ơn tập học kỳ, giáo viên cần căn cứ đặc điểm tình
hình thực tế để định ra nội dung ơn tập phù hợp với trình độ của học sinh, đảm bảo ơn tập đủ
các kiến thức, rèn luyện kĩ năng theo u cầu và làm được các bài tập thực hành trong SGK.
Cần hướng dẫn cho học sinh chuẩn bị trước nội dung ơn tập ở nhà để tiết ơn tập trên lớp có thể
phát huy tốt sự làm việc tích cực, chủ động của học sinh.
2. Phương pháp và hình thức dạy học
- Dạy học GDCD phải chú ý đến việc rèn luyện kỹ năng và giáo dục thái độ, hành vi đúng
đắn của học sinh; phải gắn với thực tế cuộc sống, hướng dẫn học sinh vận dụng kiến thức đã
học để phân tích, giải quyết các tình huống, các vấn đề trong cuộc sống.
- Kết hợp sáng tạo các phương pháp truyền thống (thuyết giảng, vấn đáp, trực quan...) với
các phương pháp hiện đại (động não, thảo luận nhóm, đóng vai, tình huống, giải quyết vấn đề,
dự án...) để phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; tạo hứng thú học
tập cho học sinh. Sử dụng hợp lý hình thức học cá nhân, theo nhóm, theo lớp; hình thức dạy
trong lớp, ngồi lớp, ngồi trường.
3. Kiểm tra, đánh giá
- Tuyệt đối khơng đưa những nội dung giảm tải vào kiểm tra đánh giá.
- Đổi mới kiểm tra, đánh giá theo hướng dẫn của Bộ GDĐT. Khi ra đề kiểm tra (dưới 1
tiết, 1 tiết, học kỳ) phải bám sát chuẩn kiến thức, kỹ năng, u cầu về thái độ của chương trình.
- Giảm nhẹ u cầu kiểm tra tái hiện kiến thức. Tăng cường u cầu vận dụng kiến thức
theo hướng ra đề “mở” để học sinh liên hệ, phân tích, bình luận, biểu đạt chính kiến và định
hướng hành vi của mình.
- Kiểm tra, đánh giá khơng chỉ qua bài viết, bài đọc của học sinh với u cầu về kiến

thức, kỹ năng mà còn thơng qua tinh thần tự giác, trung thực tham gia các hoạt động học tập,
thái độ đối với mọi người, tổ chức, sự kiện, đối với nghĩa vụ của bản thân; thơng qua tiến bộ
đạt được trong ý thức cơng dân, trong hành vi tn thủ kỷ luật, pháp luật.
- Xác lập các quan hệ đánh giá: giữa thầy với trò, giữa trò với trò, tự đánh giá của bản
thân học sinh.
Nguyễn Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ
A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A

12


SÁ
NG KIẾN KINH NGHIỆM TRONG DẠYHỌC

- Kết hợp một cách hợp lý câu hỏi tự luận và trắc nghiệm khách quan trong kiểm tra đánh
giá mơn GDCD.
4. Thiết bị, phương tiện dạy học
Tận dụng các trang thiết bị được cung cấp như đèn chiếu, băng hình, tranh ảnh, giấy khổ
lớn.... Khuyến khích việc tự làm thiết bị, đồ dùng dạy học của giáo viên và học sinh, coi đó
cũng là một hoạt động hiệu quả để phát huy sự tham gia tích cực của học sinh vào q trình
dạy và học. Khuyến khích áp dụng cơng nghệ thơng tin, trong đó máy tính được thực hiện
đúng chức năng là cơng cụ giúp giáo viên đổi mới phương pháp và nâng cao chất lượng, hiệu
quả dạy học. Các thiết bị, phương tiện là điều kiện để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học,
làm tăng tính hấp dẫn, gây hứng thú học tập cho học sinh.
5. Tích hợp trong giảng dạy mơn GDCD lớp 12
- Tích hợp một cách hợp lý vào bài học các nội dung cần giáo dục cho học sinh như: tư
tưởng đạo đức Hồ Chí Minh; thực hiện Pháp luật; trật tự an tồn giao thơng; mơi trường;
phòng chống HIV/AIDS, ma t; kĩ năng sống; giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên; tệ
nạn xã hội...

- Tích hợp giữa HĐGDNGLL vào GDCD: giáo viên có thể lựa chọn các hoạt động được
gợi ý thực hiện ở HĐGDNGLL lớp 12 phù hợp đưa vào chủ đề Pháp luật của mơn GDCD để
giảng dạy tích hợp.
NGƯỜI THỰC HIỆN

Nguyễn Đăng Khoa

Nguyễn Đăng Khoa - TỔSỬ- ĐỊ
A - GDCD- TRƯỜ
NG THPT THỐNG NHẤT A

13