1 ĐẢNG BỘ TỈNH HƯNG YÊN TÁI LẬP BƯỚC VÀO THỜI KỲ đẩy MẠNH CNH, hđh (1997 2015) (sửa)

ĐẢNG BỘ TỈNH HƯNG YÊN VỚI SỰ NGHIỆP ĐẨY MẠNH CƠNG
NGHIỆP HỐ, HIỆN ĐẠI HỐ (1997-2015)

Sau những năm đầu thực hiện đường lối đổi mới, Việt Nam đã đạt được
những thành tựu to lớn, tồn diện và có ý nghĩa quan trọng. Với những nền tảng
tạo được, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng (6-1996) quyết định
chuyển đất nuớc sang thời kỳ mới – thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp cơng nghiệp
hố, hiện đại hố.Mục tiêu của cơng nghiệp hố, hiện đại hố là xây dựng nước
ta thành một nước cơng nghiệp có cơ sở vật chất - kỹ thuật hiện đại, cơ cấu kinh
tế hợp lý, quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng
sản xuất, đời sống vật chất và tinh thần cao, quốc phòng, an ninh vững chắc, dân
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh”1.
Để đáp ứng với tình hình và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội trong giai
đoạn mới, ngày 6-11-1996, Quốc hội khóa IX kỳ họp thứ X ra Nghị quyết về
việc chia tỉnh Hải Hưng thành hai tỉnh Hải Dương và Hưng Yên. Thực hiện chủ
trương của Bộ Chính trị và Nghị quyết của Quốc hội, bắt đầu từ ngày 01-11997, tỉnh Hưng Yên chính thức được tái lập sau 29 năm hợp nhất với tỉnh Hải
Dương (từ tháng 1-1968).
1. Những thuận lợi, khó khăn và thách thức mới của tỉnh Hưng Yên
sau khi tái lập
Sau khi tái lập, tỉnh Hưng Yên có những thuận lợi cơ bản, đồng thời phải

1

. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb CTQG, H. 1996, tr. 80

1


đối mặt với nhiều khó khăn thử thách to lớn.
Những thuận lợi cơ bản
Một là, Hưng Yên là vùng đất văn hiến, giàu truyền thống. Đất đai trù phú,

cây trồng và vật nuôi phong phú, đa dạng. Một số nghề truyền thống đang từng
bước được khôi phục. Sau hơn mười năm tiến hành cơng cuộc đổi mới, Hưng n
đã có những cơ sở vật chất nhất định được xây dựng; Đảng bộ và chính quyền đã
có thêm kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo; một số địa phương có kinh nghiệm
về chuyển dịch cơ cấu cây trồng, phát triển sản xuất, dịch vụ, từng bước cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa nơng nghiệp, nơng thơn.
Hai là, với vị trí nằm trong trọng điểm kinh tế phía Bắc, là cửa ngõ phía
Đơng của Thủ đơ Hà Nội, có 23 km Quốc lộ 5, đường sắt chạy qua, Hưng Yên có
thế mạnh lớn trong việc thu hút đầu tư trong nước và nước ngồi, dịch vụ và du
lịch có nhiều triển vọng.
Ba là, việc tái lập tỉnh có ý nghĩa vơ cùng quan trọng, tạo khơng khí hồ
hởi, phấn khởi, là động lực phát triển giúp Đảng bộ và chính quyền tỉnh Hưng
Yên có sự chỉ đạo sát sao hơn với thực tế địa phương, khai thác triệt để thế
mạnh và tiềm năng của tỉnh, bắt kịp với tình hình mới và cơ chế mới, từ đó
nhanh chóng ổn định và thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nói riêng
và của đất nước nói chung.
Cùng với những thuận lợi cơ bản trên, tỉnh Hưng Yên cũng đứng trước
những khó khăn, thách thức rất lớn.
Thứ nhất, điểm xuất phát của tỉnh sau tái lập cịn thấp: GDP bình qn
2


đầu người năm 1996 khoảng 180 USD, thu ngân sách trên địa bàn tỉnh chỉ đáp
ứng 1/3 so với yêu cầu. Trong những năm đổi mới, mặc dù có sự chuyển dịch cơ
cấu kinh tế bước đầu nhưng nhìn chung vẫn là một tỉnh thuần nông, sản xuất
manh mún, hàng hóa nơng nghiệp ít, chất lượng chưa cao. Tài ngun khống
sản hạn chế. Kết cấu hạ tầng ít được chú trọng phát triển. Hệ thống giao thơng
vận tải khó khăn, đường bộ tỉnh và liên huyện chủ yếu rải đá lại hẹp.
Thứ hai, trong nông nghiệp, cùng với việc chuyển dịch cơ cấu thì việc
khảo nghiệm, đánh giá các loại cây trồng từng vùng, từng vụ chưa tốt, chưa gắn

với quy trình kỹ thuật đã hạn chế sản xuất; hệ thống cơ sở hạ tầng nông nghiệp
chưa phát triển đồng bộ; lực lượng lao động thừa còn lớn, tỷ lệ được đào tạo có
trình độ kỹ thuật, tay nghề cịn thấp.
Ngành thương mại, dịch vụ du lịch của tỉnh kém phát triển do chưa được
đầu tư, quan tâm. Sự quản lý của chính quyền và sự hỗ trợ cuả các ngành chức
năng cho sự phát triển của thương mại, du lịch chưa được đúng mức. Ngành du
lịch hầu như chưa phát triển, chưa có khách sạn lớn. Các di tích lịch sử, danh
lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh như Phố Hiến, Đa Hòa - Dạ Trạch… chưa được
tu bổ tôn tạo, nâng cấp đúng mức.
Thứ ba, cơ sở vật chất – kỹ thuật phục vụ phát triển văn hóa, xã hội còn
nghèo nàn, lạc hâu. Mạng lưới giáo dục đào tạo không đồng bộ, thiết bị dạy và
học thiếu thốn, giản đơn, đặc biệt là đối với ngành học mầm non. Nhiều địa
phương, trường cấp I, II còn dùng chung cơ sở vật chất, còn 3 trường liên cấp II
và III. Phần lớn các bệnh viện xây dựng từ những năm trước tuy được nâng cấp,
3


sửa chữa, hoặc xây dựng cao tầng cho một số khu điều trị, cấp cứu nhưng một
số bệnh viện vẫn còn sử dụng nhà cấp 4 cho bệnh nhân nằm điều trị. Trang thiết
bị cơ sở vật chất chưa đáp ứng được nhu cầu khám, chữa bệnh của bệnh nhân.
Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao tuy được đẩy mạnh dưới
nhiều hình thức song cơ sở vật chất cịn thiếu.
Đứng trước những thuận lợi và khó khăn nói trên, dưới sự chỉ đạo của
Trung ương Đảng, Ban Chấp hành lâm thời Đảng bộ tỉnh Hưng Yên đã khẩn
trương kiện toàn và ổn định tổ chức, lãnh đạo nhân dân vượt qua những khó
khăn ban đầu, mau chóng ổn định kinh tế - xã hội.
2. Chủ trương và và sự chỉ đạo của Đảng bộ tỉnh nhằm đẩy mạnh sự
nghiệp CNH, HĐH
Căn cứ vào tình hình cụ thể của tỉnh, để đẩy mạnh sự nghiệp cơng nghiệp
hố, hiện đại hoá, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lần thứ XIV (11-1997)

chủ trương: huy động mọi lực lượng, tranh thủ thời cơ, vượt qua thách thức, đưa
cơng cuộc đổi mới phát triển một cách tồn diện và đồng bộ, tăng trưởng kinh tế
nhanh, vững chắc và có hiệu quả đi đơi với giải quyết những vấn đề bức xúc về
xã hội, tăng cường an ninh quốc phòng, cải thiện một bước mức sống nhân dân,
chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, nâng cao tích luỹ nội bộ, tạo tiền đề
vững chắc cho bước phát triển cao.
Nhằm tạo điểu kiện cho việc tăng trưởng của tất cả các ngành nghề và thu
hút đầu tư trong tỉnh, Tỉnh uỷ Hưng Yên đã chủ động ban hành Nghị quyết số
04 A/NQ-TU về phát triển công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp; Nghị quyết số
4


03/NQ-TU ngày 20-6-1998 về đẩy mạnh hợp tác đầu tư trên địa bàn tỉnh Hưng
Yên. Đây là những quyết định hợp lý, kịp thời phát huy nội lực, thu hút ngoại
lực để phát triển kinh tế địa phương.
Trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm đầu thế kỷ XXI của
Đảng, Đại hội lần thứ XV Đảng bộ tỉnh Hưng Yên (2001) xác định: Cần phát
huy mọi nguồn lực, tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa,
nhằm xây dựng Hưng Yên giàu mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Đảng bộ tỉnh chủ trương xây dựng, phát triển đồng bộ và lành mạnh hóa
thị trường. Đổi mới cơ chế thu hút các nguồn vốn đầu tư và cơ cấu đầu tư. Ra
sức khai thác, phát huy nội lực và tranh thủ nguồn lực từ bên ngoài để thu hút
các nguồn vốn đầu tư; kết hợp nội lực và ngoại lực thành nguồn lực tổng hợp.
Tiếp tục đổi mới cơ cấu đầu tư, tăng tỷ trọng đầu tư và thúc đẩy nhanh hơn cơng
nghiệp hóa nơng nghiệp nơng thơn. Ưu tiên đầu tư cho các vùng kinh tế có khả
năng phát triển nhanh như thị xã, đô thị Phố Nối, các khu công nghiệp, các thị
trấn, huyện lỵ, để tạo động lực thúc đẩy kinh tế của tỉnh phát triển; chú ý đến
đầu tư hỗ trợ các xã khó khăn, vùng có khó khăn để vươn lên. Khuyến khích và
tạo điều kiện để các nhà đầu tư nước ngoài, tỉnh ngoài đầu tư kinh doanh vào
Hưng Yên.

Trong chiến lược phát triển đất nước đến năm 2010, nhằm tạo bước
chuyển biến mạnh mẽ trong nơng nghiệp, phát triển nhanh cơng nghiệp, dịch vụ
hình thành cơ cấu kinh tế hợp lý, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lần
thứ XVI (12-2005) xác định:
5


- Huy động tối đa các nguồn lực để tập trung cho đầu tư phát triển, huy
động vốn đầu tư. Tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, hỗ
trợ vùng khó khăn, lĩnh vực cần quan tâm như: xử lý chất thải, môi trường, phát
triển văn hoá - du lịch...
Đẩy nhanh tiến độ cơng nghiệp hố - hiện đại hố, chủ động tích cực hội
nhập kinh tế quốc tế và phát triển kinh tế thị trường. Phát triển nguồn nhân lực
có chất lượng cao để phục vụ sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố, trước hết
là cơng nghiệp hố, hiện đại hố nông nghiệp, nông thôn; quan tâm đào tạo và
thu hút nhân tài, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, cán bộ khoa học kỹ
thuật và công nhân lành nghề. Tích cực chủ động hội nhập kinh tế quốc tế bằng
các giải pháp cụ thể.
Xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lý đảm bảo đưa nền kinh tế tăng trưởng
nhanh, bền vững. Chuyển dần lao động nông nghiệp sang công nghiệp, tiểu thủ
công nghiệp và dịch vụ; tăng năng suất lao động, đạt hiệu quả kinh tế cao.
Nhằm nâng cao chất lượng phát triển kinh tế - xã hội, Đại hội đại biểu
Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lần thứ XVII (2010), chỉ rõ:
- Nhiệm vụ cấp thiết là đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng
công nghiệp hóa, hiện đại hố, phát triển nhanh và bền vững gắn với tập trung
xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.
Phát triển nơng nghiệp tồn diện theo hướng cơng nghiệp hố, hiện đại
hố gắn với xây dựng nơng thơn mới. Xây dựng nông thôn mới theo hướng văn
minh, giầu đẹp, kinh tế phát triển, kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội đồng bộ, hiện
6

đại; giữ gìn, phát huy các giá trị văn hố truyền thống và các ngành nghề truyền
thống ở từng địa phương.
- Phát triển nhanh công nghiệp theo hướng hiện đại, thích ứng và hội nhập
nhanh với nền kinh tế quốc tế. Tập trung phát triển công nghiệp theo hướng ưu
tiên mạnh những ngành, sản phẩm có nhiều lợi thế, có ý nghĩa chiến lược, hiệu
quả và bền vững. Tiếp tục rà sốt hồn chỉnh quy hoạch phát triển cơng nghiệp;
bổ sung cơ chế kịp thời, tạo sự hấp dẫn hơn nữa đối với các nhà đầu tư; ưu tiên
các dự án lớn, có sản phẩm và sức cạnh tranh cao, có hàm lượng cơng nghệ tiên
tiến và đóng góp nguồn thu nhiều cho ngân sách, sử dụng nguyên liệu và lao
động tại chỗ, thân thiện với môi trường.
- Phát huy lợi thế, phát triển mạnh các loại hình dịch vụ, khuyến khích và
tạo cơ chế hấp dẫn để phát triển các loại hình dịch vụ nhà ở cơng cùng với dịch
vụ vui chơi giải trí, văn hố, thể thao cho người lao động ở các khu công nghiệp
tập trung; ưu tiên phát triển dịch vụ phụ trợ, phục vụ phát triển cơng nghiệp.
Để thực hiện đồng bộ, có hiệu quả các giải pháp, cải thiện môi trường đầu
tư, bổ sung cơ chế, chính sách tạo sự hấp dẫn thu hút các nhà đầu tư, nâng cao năng
lực cạnh tranh, Đại hội lần thứ XVIII của Đảng bộ Hưng Yên (11-2015), chỉ đạo
tập trung thu hút đầu tư, phát huy hiệu quả các khu, cụm công nghiệp tạo nền tảng
cho công nghiệp hóa - hiện đại hóa; rà sốt, bổ sung các quy hoạch phát triển công
nghiệp, cụm công nghiệp, công nghiệp phụ trợ để thực hiện các nội dung định
hướng tái cơ cấu ngành sản xuất, phát huy tối đa lợi thế, gắn kết giữa sản xuất với
tiêu thụ sản phẩm và phát triển bền vững. Có cơ chế, chính sách tạo vốn, huy động
7


cao các nguồn lực cho đầu tư hạ tầng, phát triển các khu, cụm công nghiệp; đặc biệt
ưu tiên phát triển các khu, cụm công nghiệp lớn để thu hút các dự án công nghiệp
công nghệ cao, tiên tiến, hiện đại, cơng nghiệp sạch... có giá trị gia tăng cao, thân

thiện với môi trường, tăng thu ngân sách, tập trung.
3. Những thành tựu quá trình phát triển kinh tế, văn hóa - xã hợi của
tỉnh Hưng n
Trải qua 75 năm thành lập và phát triển, Đảng bộ tỉnh Hưng Yên đã
không ngừng trưởng thành và lớn mạnh. Từ Chi bộ Cộng sản đầu tiên (Chi bộ
Sài Thị) Khoái Châu, đến nay tồn Đảng bộ đã có hàng vạn đảng viên.
Đảng bộ đã lãnh đạo nhân dân chuyển sang cơ chế mới, thực hiện kinh tế
thị trường và sự chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hướng đa dạng hoá
sở hữu, tạo ra một bước chuyển căn bản trên chặng đường đổi mới. Từ một tỉnh
nơng nghiệp, tình trạng thiếu lương thực trầm trọng và phổ biến, công nghiệp
kém phát triển, ngày nay Hưng Yên đã trở thành vùng quê trù phú với cơ cấu
kinh tế hợp lý, phát huy cao độ tiềm năng, nguồn lực của địa phương, hệ thống
kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội khơng ngừng được đầu tư nâng cấp, có những cơ
sở công thương nghiệp dịch vụ đáng kể, là một tỉnh có tốc độ tăng trưởng cao,
thu hút được sự hợp tác đầu tư của các thành phần kinh tế.
Thắng lợi đầu tiên mang tính quyết định và có ý nghĩa quan trọng trong
thời kỳ đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá là kinh tế Hưng Yên
phát triển với tốc độ cao và khá ổn định.Tăng trưởng kinh tế bình quân hàng
năm trên 12,%/năm những năm (1997-2000), 12,8% những năm đầu thế kỷ XXI
8


(2001 – 2005); 11,7% những năm (2005 – 2010). Bước vào những năm 2011 –
2015, mặc dù suy thoái kinh tế toàn cầu, kinh tế đất nước tăng trưởng chững lại
song tăng trưởng kinh tế của tỉnh Hưng Yên vẫn đạt 7,8%.
Thu ngân sách của tỉnh tăng từ dưới 1.00 tỷ đồng trước khi tách tỉnh lên
3.000 tỷ đồng năm 2010 và 8.000 tỷ đồng năm 2015, vượt kế hoạch Trung ương
giao và vượt chỉ tiêu hằng năm. Thu nhập bình quân trên đầu người tăng từ 160
USD năm 1996 lên 20 triệu đồng năm 2010 và 40 triệu đồng năm 2015.
Cơ cấu kinh tế chuyển dịch nhanh theo hướng cơng nghiệp hố, hiện đại

hố, theo hướng tăng tỷ lệ ngành công nghiệp, thương mại – dịch vụ và giảm
ngành tỷ trọng ngành nông nghiệp.Cơ cấu công nghiệp chuyển dịch tích cực.
Các khu cơng nghiệp hoạt động hiệu quả, tỷ lệ lấp đầy đạt khá, đóng góp nhiều
vào nguồn thu ngoại tệ qua các hoạt động xuất khẩu hàng hóa như khu công
nghiệp Thăng Long II, khu công nghiệp Phố Nối A… Đến năm 2015, tồn tỉnh
có 1.225 dự án với tổng số vốn đầu tư đăng ký tương đương là 7,1 tỷ USD.

Cơ cấu nơng nghiệp có chuyển dịch tích cực, thu nhập trên 1ha canh tác đạt
trên 150 triệu đồng. Sau 4 năm thực hiện xây dựng nông thôn mới, tổng nguồn
vốn đã huy động đạt gần 40 nghìn tỷ đồng, hết năm 2015 bình qn tồn tỉnh đạt
14,7 tiêu chí/xã, 18 xã được cơng nhận đạt chuẩn nơng thơn mới.

Cùng với những kết quả tích cực trong phát triển kinh tế, văn hoá - xã hội
của tỉnh cúng có nhiều mặt tiến bộ. Sự nghiệp giáo dục - đào tạo tiếp tục phát
9


triển, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài. Đến
năm 2015, toàn tỉnh có 157 trường đạt chuẩn quốc gia, tăng 75 trường so với
năm 2005. Hưng Yên là tỉnh thứ 6 đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ
5 tuổi, là tỉnh thứ 7 đạt chuẩn giáo dục tiểu học mức độ II.
Tỉnh đã triển khai tích cực y tế dự phòng, hạn chế và dập tắt kịp thời các
dịch bệnh, không để dịch bênh lớn xảy ra trên địa bàn; đầu tư mua sắm nhiều
thiết bị vật tư y tế hiện đại. Trên địa bàn tỉnh, thành lập mới nhiều bệnh viện
chuyên khoa cấp tỉnh, trung tâm y tế tuyến huyện, xã được đầu tư, mở rộng hoặc
xây mới. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” từng bước
đi vào chiều sâu. Tổ chức tốt các hoạt động nhân dịp lễ kỷ niệm các ngày lễ lớn,
trong đó có lễ kỷ niệm 180 năm thành lập tỉnh Hưng Yên và Lễ kỷ niệm cấp
quốc gia 100 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh.Cơng tác bảo tồn,
phát huy giá trị các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể được chú trọng, trong

đó Khu di tích Phố Hiến được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.

Bên cạnh những kết quả đạt được, kinh tế - xã hội của tỉnh còn nhiều hạn
chế. Mặc dù nằm trong tam giác kinh tế phát triển Hà Nội – Hải Phòng – Quảng
Ninh nhưng Hưng Yên chưa khai thác và tận dụng triệt để lợi thế để phát triển:
Một số chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế - xã hội chưa đạt mục tiêu đề ra.Sản xuất
nơng nghiệp quy mơ cịn nhỏ, tiến độ xây dựng hạ tầng các khu cơng nghiệp,
cụm cơng nghiệp cịn chậm. Một số dự án trọng điểm không đạt tiến độ. Chất
lượng đào tạo, nhất là đào tạo nghề chưa đáp ứng kịp yêu cầu phát triển. Việc
10


triển khai học tập, quán triệt thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Đảng ở một số địa
phương chất lượng chưa cao. Công tác phát triển đảng viên ở khu vực nơng
thơn, doanh nghiệp ngồi nhà nước cịn hạn chế. Còn hiện tượng nhũng nhiễu,
gây bức xúc cho doanh nghiệp và người dân. Đấu tranh phịng, chống tham
nhũng, lãng phí kết quả chưa cao.

Trong những năm tới, để xây dựng tỉnh Hưng Yên sớm trở thành một tỉnh
công nghiệp theo hướng hiện đại hóa, Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh phải khai
thác triệt để động lực của tam giác kinh tế Bắc Bộ; đổi mới tư duy trong thu hút
đầu tư trong nuớc và nước ngoài theo hướng tập trung xây dựng các khu công
nghiệp lớn với kết cấu hạ tầng, hiện đại, sử dụng công nghệ tiên tiến trong sản
xuất; chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu kinh tế nông nghiệp gắn với xây dựng nông
thôn mới hiện đại, đồng bộ, trong đó chú trọng sản xuất nơng nghiệp hàng hóa
và đưa cơng nghệ sạch vào sản xuất nơng nghiệp nhằm tăng giá trị nơng sản
hàng hóa và bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn phát triển bền vững; tăng
cường chất lượng xây dựng văn hóa và con người Hưng Yên; đẩy mạnh công tác
bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh; xây dựng hệ thống
chính trị vững mạnh và Đảng bộ trong sạch, vững đáp ứng yêu cầu của sự

nghiệp CNH, HĐH và hội nhập quốc tế.

11