THIẾT KẾ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ SỬA CHỮA ĐỘNG CƠ DIESEL 6L160PN

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ GIAO THÔNG VẬN TẢI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÀNG HẢI

KHOA CƠ KHÍ

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

THIẾT KẾ QUI TRÌNH CÔNG NGHỆ SỬA CHỮA
ĐỘNG CƠ DIESEL 6L160PN
Chuyên ngành:
Lớp:
Mã Sv:

Máy tàu thủy
MTT 50 – ĐH2
36320

Sinh viên:
Giáo viên hướng dẫn:

Nguyễn Trọng Đà
ThS. Nguyễn Tuấn Anh

Hải Phòng - năm 2014


MỤC LỤC
DANH MỤC HÌNH VẼ......................................................................................... 5

DANH MỤC BẢNG.............................................................................................. 7
LỜI MỞ ĐẦU.........................................................................................................9
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU CHUNG................................................................ 11
1.1

Giới thiệu chung về động cơ................................................................ 11

1.1.1 Giới thiệu chung về động cơ............................................................ 11
1.1.2 Các thông số kỹ thuật của động cơ.................................................. 12
1.1.3 Các thông số lắp ráp của động cơ.................................................... 13
1.2

Các chi tiết cơ bản của động cơ............................................................14

1.2.1 Nắp xilanh.........................................................................................14
1.2.2 Xylanh...............................................................................................14
1.2.3 Piston................................................................................................ 15
1.2.4 Biên...................................................................................................16
1.2.5 Trục khuỷu........................................................................................16
1.2.6 Giới thiệu về hệ thống phối khí........................................................17
1.2.7 Giới thiệu về vòi phun......................................................................18
CHƯƠNG 2: QUY TRÌNH THÁO VÀ VỆ SINH........................................... 19
2.1

Khảo sát sơ bộ động cơ trước khi tháo và kiểm tra............................. 19

2.1.1 Mục đích........................................................................................... 19
2.1.2 Chuẩn bị............................................................................................19
2.1.3 Điều kiện để đưa động cơ vào khảo sát........................................... 19
2.1.4 Các chế độ khảo sát động cơ............................................................ 19

2.1.5 Quá trình khảo sát.............................................................................19
2.2

Quy trình tháo.......................................................................................21

2.2.1 Yêu cầu chung.................................................................................. 21
2.2.2 Tách trục động cơ ra khỏi hệ trục.................................................... 22
2.2.3 Kiểm tra độ co bóp trục khuỷu.........................................................22
2.2.4 Sơ đồ tháo tổng quát.........................................................................23
2.2.5 Bảng nguyên công............................................................................ 24
`

2


2.2.6 Giải thích nguyên công.....................................................................24
2.3

Quy trình vệ sinh.................................................................................. 35

2.3.1 Các phương pháp vệ sinh................................................................. 35
2.3.2 Phân loại các chi tiết cho vệ sinh..................................................... 36
2.3.3 Quá trình làm sạch các chi tiết......................................................... 37
CHƯƠNG 3: QUY TRÌNH KIỂM TRA CÁC CHI TIẾT............................... 38
3.1

Mục đích............................................................................................... 38

3.2

Yêu cầu kĩ thuật....................................................................................38

3.3

Các phương pháp kiểm tra................................................................... 38

3.4

Các nguyên tắc kiểm tra....................................................................... 39

3.5

Nội dung kiểm tra................................................................................. 39

3.6

Giải thích nguyên công.........................................................................40

3.6.1 Nguyên công 1: Kiểm tra nắp xilanh............................................... 40
3.6.2 Nguyên công 2: Kiểm tra xupáp, ống dẫn hướng............................42
3.6.3 Nguyên công 3: Kiểm tra xilanh...................................................... 46
3.6.4 Nguyên công 4: Kiểm tra piston...................................................... 49
3.6.5 Nguyên công 5: Kiểm tra chốt piston.............................................. 54
3.6.6 Nguyên công 6: Kiểm tra xécmăng..................................................56
3.6.7 Nguyên công 7: Kiểm tra biên......................................................... 61
3.6.8 Nguyên công 8: Kiểm tra trục khuỷu...............................................63
3.6.9 Kiểm tra hệ thống phục vụ............................................................... 65
CHƯƠNG 4: QUY TRÌNH SỬA CHỮA MỘT SỐ CHI TIẾT CƠ BẢN.......69
4.1

Sửa chữa piston.....................................................................................69

4.1.1 Tổng quan về piston động cơ........................................................... 69
4.1.2 Phân tích hư hỏng và lựa chọn phương án sửa chữa....................... 70
4.1.3 Các nguyên công.............................................................................. 75
4.2

Sửa chữa trục khuỷu............................................................................. 82

4.2.1 Tổng quan về trục khuỷu..................................................................82
4.2.2 Các hư hỏng xảy ra đối với trục khuỷu............................................83
4.2.3 Trục khuỷu bị cháy rỗ tại bề mặt cổ trục cổ biên............................ 83
`

3


4.2.4 Lựa chọn hư hỏng và lên phương án sửa chữa................................ 84
4.2.5 Giải thích quy trình sửa chữa........................................................... 86
CHƯƠNG 5: QUY TRÌNH LẮP RÁP, CHẠY RÀ VÀ THỬ NGHIỆM........94
5.1

Quy trình lắp ráp...................................................................................94

5.1.1 Yêu cầu chung.................................................................................. 94
5.1.2 Sơ đồ lắp ráp.....................................................................................94
5.1.3 Giải thích nguyên công.....................................................................95
5.2

Qui trình chạy rà và thử nghiệm thu.................................................. 104

5.2.1 Mục đích......................................................................................... 104
5.2.2 Hội đồng thử...................................................................................104
5.2.3 Yêu cầu........................................................................................... 104
5.2.4 Chạy rà............................................................................................105
5.2.5 Thử tải.............................................................................................106
CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.................................................. 110
6.1

Kết luận...............................................................................................110

6.2

Kiến nghị............................................................................................ 110

CHƯƠNG 7: TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................113

`

4


DANH MỤC HÌNH VẼ
Hình 1.1: Mặt cắt động cơ.................................................................................... 11
Hình 1.2: Cấu tạo nắp xi lanh...............................................................................14
Hình 1.3: Cấu tạo sơ mi xi lanh............................................................................15
Hình 1.4: Cấu tạo piston....................................................................................... 15
Hình 1.5: Cấu tạo biên.......................................................................................... 16
Hình 1.6: Hệ thống phối khí................................................................................. 17
Hình 1.7: Cấu tạo vòi phun...................................................................................18

Hình 2.1: Đo co bóp má khuỷu............................................................................ 22
Hình 2.2: Sơ đồ tháo tổng quát.............................................................................23
Hình 2.3: Kẹp chì bạc biên................................................................................... 28
Hình 2.4: Tháo nhóm piston - biên......................................................................29
Hình 2.5: Đo độ đâm biên.................................................................................... 30
Hình 2.6: Dùng vam tháo chốt piston.................................................................. 30
Hình 2.7: Tháo xilanh........................................................................................... 31
Hình 2.8: Đo khe hở dọc trục............................................................................... 33
Hình 2.9: Đo độ đồng tâm của các ổ đỡ...............................................................35
Hình 3.1: Kiểm tra thân xu páp............................................................................ 43
Hình 3.2: Kiểm tra độ cong của xupáp.................................................................44
Hình 3.3: Đo khe hở giữa ống dẫn hướng xupáp và cán xupáp.......................... 45
Hình 3.4: Đo khe hở giữa ống dẫn hướng xupáp và cán xupáp.......................... 45
Hình 3.5: Đo mặt gương xilanh............................................................................46
Hình 3.6: Thử thuỷ lực xilanh.............................................................................. 48
Hình 3.7: Thử thuỷ lực đỉnh piston...................................................................... 50
Hình 3.8: Đo kích thước piston............................................................................ 51
Hình 3.9: Kiểm tra độ không vuông góc giữa tâm chốt piston và tâm piston.....52
Hình 3.10: Kiểm tra khe hở giữa rãnh xéc măng và xéc măng........................... 53
Hình 3.11: Đo kích thước chốt piston.................................................................. 55
Hình 3.12: Kiểm tra bạc chốt piston.....................................................................56
Hình 3.13: Kiểm tra biến dạng đàn hồi của xecmăng..........................................57
`

5


Hình 3.14: Kiểm tra độ phẳng của xéc măng.......................................................58
Hình 3.15: Kiểm tra khe hở nhiệt xéc măng........................................................ 59
Hình 3.16: Kiểm tra độ tiếp xúc của lưng xéc măng........................................... 60

Hình 3.17: Kiểm tra độkhông song song của tâm lỗ đầu to và đầu nhỏ biên......61
Hình 3.18: Kiểm tra độ không vuông góc giữa tâm lỗ đầu nhỏ và tâm biên...... 62
Hình 3.19: Sơ đồ kiểm tra kích thước cổ biên..................................................... 64
Hình 3.20: Kiểm tra độ không song song giữa cổ trục và cổ biên...................... 65
Hình 3.21: Kiểm tra vòi phun..............................................................................68
Hình 4.1: Mặt cắt piston....................................................................................... 69
Hình 4.2: Phun kim loại........................................................................................77
Hình 4.3: Quá trình tiện mặt ngoài piston............................................................79
Hình 4.5: Gá đặt trục khuỷu khi mài cổ biên....................................................... 88
Hình 4.6: Gá và mài cổ trục trục khuỷu............................................................... 91
Hình 4.7: Quá trình đánh bóng cổ trục.................................................................93
Hình 5.1: Sơ đồ quá trình lắp ráp......................................................................... 95

`

6


DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1: Các thông số lắp ráp của động cơ........................................................13
Bảng 2.1: Các thông số kiểm tra.......................................................................... 21
Bảng 2.2: Kết quả đo co bóp................................................................................ 23
Bảng 2.3: Các nguyên công tháo..........................................................................24
Bảng 2.4: Kết quả kẹp chì bạc biên......................................................................28
Bảng 2.5: Kết quả kiểm tra khe hở dầu bạc trục.................................................. 33
Bảng 3.1: Kết quả đo đường kính xupap nạp.......................................................42
Bảng 3.1: Kết quả đo đường kính xupap xả.........................................................43
Bảng 3.2: Kiểm tra mặt gương xi lanh................................................................. 46
Bảng 3.3: Kết quả kiểm tra kích thước piston......................................................51
Bảng 3.4: Kết quả đo độ không vuông góc giữa tâm chốt piston và tâm piston.52

Bảng 3.5: Kết quả đo khe hở giữa xéc măng và rãnh xéc măng..........................53
Bảng 3.6: Kết quả kiểm tra chốt piston................................................................54
Bảng 3.7: Kết quả đo bạc chốt..............................................................................56
Bảng 3.8: Kết quả kiểm tra độ biến dạng đàn hồi xéc măng............................... 57
Bảng 3.9: Kết quả kiểm tra độ phẳng xéc măng.................................................. 58
Bảng 3.10: Kết quả kiểm tra khe hở nhiệt xéc măng........................................... 59
Bảng 3.11: Kết quả kiểm tra kích thước cổ trục cổ biên..................................... 63
Bảng 3.12: Kết quả kiểm tra độ không song song cổ trục và cổ biên................. 65
Bảng 4.1: Bảng nguyên công sơ bộ sửa chữa piston........................................... 75
Bảng 4.2: Bảng nguyên công sơ bộ sửa chữa trục khuỷu....................................86
Bảng 4.3: Bảng thông số đá mài cổ trục.............................................................. 87
Bảng 4.4: Bảng thông số đá mài cổ biên..............................................................90
Bảng 4.5: Bảng thông số băng mài.......................................................................91
Bảng 5.1: Bảng các nguyên công sơ bộ............................................................... 94
Bảng 5.2: Kết quả đo khe hở dầu......................................................................... 98
Bảng 5.3: Kết quả đo khe hở dầu bạc biên khi lắp............................................ 100
Bảng 5.4: Kết quả đo co bóp khi lắp.................................................................. 101
Bảng 5.5: Chế độ thử buộc bến.......................................................................... 107
`

7


Bảng 5.6: Chế độ thử đường dài.........................................................................108
Bảng 5.7: Phiếu kiểm tra sau khi lắp..................................................................109
Bảng 6.1: Bảng bảo dưỡng kỹ thuật...................................................................112

`

8

LỜI MỞ ĐẦU
Ngày nay, ngành giao thông vận tải có sự phát triển rất mạnh mẽ, trong đó
giao thông vận tải đường thủy đóng một vai trò to lớn trong việc vận chuyển và
thông thương hàng hóa từ nơi này đến nơi khác bởi hai lý do: chi phí vận tải rẻ
và khối lượng vận tải lớn, vì vậy giao thông vận tải giữ một vai trò cực kì quan
trọng. Trong bối cảnh đất nước ta hiện nay giao thông vận tải càng khẳng định
vai trò của nó và đang phát triển không ngừng. Hòa chung với sự phát triển đó,
ngành giao thông vận tải biển cũng đã và đang khẳng định mình bằng những đội
tàu lớn mạnh và hiện đại.
Tuy nhiên trong điều kiện đất nước còn nhiều khó khăn chưa đầu tư lớn cho
ngành công nghiệp đóng tàu, ngành vận tải biển Việt Nam chủ yếu là mua tàu
đóng ở nước ngoài và đã qua khai thác có độ tuổi trung bình khá cao. Do đó,
máy móc và các trang thiết bị thường bị hư hỏng. Việc đưa tàu ra nước ngoài
sửa chữa tốn nhiều thời gian và chi phí sửa chữa lớn. Hơn nữa, ở nước ta đã có
nhiều cơ sở, nhà máy sửa chữa tàu thủy các loại với đội ngũ cán bộ kĩ thuật có
trình độ cao và công nhân lành nghề được đào tạo chính quy ở trong nước và
ngoài nước. Việc nghiên cứu để lập ra một quy trình sửa chữa động cơ cho mỗi
con tàu trước khi đưa vào sửa chữa cho phù hợp với trình độ kỹ thuật và trang
thiết bị trong nước nhằm đảm bảo chất lượng sửa chữa cao, giá thành hạ là một
vấn đề hết sức quan trọng.
Trường đại học Hàng Hải là một trường chuyên đào tạo kỹ sư ngành cơ khí
đóng tàu, có nhiệm vụ thiết kế, trang trí và sửa chữa hệ động lực tàu thủy. Cuối
khóa học, mỗi sinh viên được nhận một đề tài tốt nghiệp nhằm nghiên cứu tổng
hợp lại những kiến thức lý thuyết đã được học tập ở trường, làm quen dần với
công việc của một người kỹ sư cơ khí đóng tàu ngoài thực tiễn sản suất, để nâng
cao chất lượng của đội ngũ cán bộ kỹ thuật phục vụ tốt cho công việc sau khi ra
trường.
Sau 5 năm học tại trường, nhằm nâng cao trình độ tay nghề và kiến thức

trước khi bước vào thực tiễn, em được giao đề tài tốt nghiệp với nhiệm vụ như
sau:
“Thiết kế quy trình công nghệ sửa chữa động cơ 6N160PN cấp trung tu”.
Nội dung gồm 7 phần chính:
CHƯƠNG 1:
GIỚI THIỆU CHUNG
CHƯƠNG 2:
QUY TRÌNH THÁO VÀ VỆ SINH
CHƯƠNG 3:
QUY TRÌNH KIỂM TRA CÁC CHI TIẾT
CHƯƠNG 4:
QUY TRÌNH SỬA CHỮA MỘT SỐ CHI TIẾT.
CHƯƠNG 5:
QUY TRÌNH LẮP RÁP, CHẠY RÀ, THỬ NGHIỆM.
`

9


CHƯƠNG 6:
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
CHƯƠNG 7:
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Về bản vẽ bao gồm 06 bản vẽ khổ A0 trong đó có 05 bản vẽ nguyên công và
01 bản vẽ mặt cắt động cơ.
Sau khi được đi thực tập để tìm hiểu thực tế và được sự phân công của khoa
Cơ khí cho thầy Nguyễn Tuấn Anh giúp em hoàn thành đề tài tốt nghiệp. Trong
phạm vi cho phép em đưa ra phương án công nghệ để sửa chữa động cơ diesel
lai động cơ phù hợp với điều kiện thực tế của các nhà máy đóng tàu Việt Nam.
Nhưng do trình độ còn hạn chế, kinh nghiệm thực tế có hạn nên không tránh

khỏi các thiếu sót. Cuối cùng em xin trân trọng cám ơn thầy Nguyễn Tuấn Anh
cùng toàn thể các thầy cô giáo trong khoa đã em hoàn thành đồ án tốt nghiệp của
mình.
Em xin chân thành cảm ơn.
Sinh viên
Nguyễn Trọng Đà

`

10


CHƯƠNG 1:

GIỚI THIỆU CHUNG

1.1 Giới thiệu chung về động cơ
1.1.1 Giới thiệu chung về động cơ
Động cơ 6L160PN được sử dụng làm máy chính lai chân vịt cho tàu Hoàng
Long có tải trọng 250 tấn. Động cơ do Tiệp sản suất.

Hình 1.1: Mặt cắt động cơ
1 Các te
2 Bu lông các te
3 Nắp cửa thăm
`

4 Phin lọc dầu
5 Bầu làm mát
6 Đĩa chia gió

7 Ống nạp
8 Block
9 Ống xả

10 Tua bin khí xả
11 Lắp bảo vệ
12 Cò

13 Xupap xả
14 Bơm dầu
bôi trơn
11


Đây là loại động cơ 4 kỳ, 6 xilanh một hàng thẳng đứng, được làm mát
bằng nước và phun nhiên liệu trực tiếp. Máy được tăng áp bằng tua bin khí xả.
Thứ tự nổ: Tiến: 6-2-4-1-3-5
Đảo chiều bằng hộp số.
Hệ thống được bôi trơn bằng dầu áp lực.
Hệ thống được khởi động bằng khí nén.
Các trang thiết bị chính phục vụ động cơ.
Máy nén khí lai bằng động cơ điện.
Bơm nước biển làm mát vòng ngoài dẫn động bằng động cơ điện.
Bơm nước biển làm mát vòng trong dẫn động bằng động cơ điện.
Bơm dầu bôi trơn làm mát.
1.1.2 Các thông số kỹ thuật của động cơ
Công suất định mức của động cơ.
Vòng quay định mức của động cơ.
Công suất lớn nhất.

Vòng quay lớn nhất.
Số lượng xi lanh.
Đường kính xilanh.
Hành trình piston.
Dung tích 1 xi lanh.
Dung tích 6 xi lanh.

N eH = 140 (kW)
n H = 750 (V/P)
Ne = 145 (kW)
n = 780 (v/p)
i=6
D = 160 (mm)
S = 225 (mm)
4,524 (dm3)
27,144 (dm3)

Tỷ số nén.

:  = 13,5

Suất tiêu hao nhiên liệu.

: g = 210 (g/kWh)

Nhiệt độ khí xả ra khỏi xilanh.
Nhiệt độ khí xả trước tua bin tăng áp.
Nhiệtđộ nướcngọt vào động cơ.
Nhiệt độ nước làm mát ra khỏi động cơ.
Nhiệt độ dầu bôi trơn vào.

Áp suất phun.

:
:
:
:
:
:

Áp suất gió khởi động.
Áp suất khí xả.
Áp suất khí nạp.
Xupap nạp mơ trước điểm chết chết trên.
`

:
:
:
:
:
:
:
:
:

t0Max = 500 0C
t0Max = 520 0C
t0 = 700C
< 800 C
< 720 C

250 kG/cm2

: (2530) kG/cm2
: 30 kG/cm2
: 2 kG/cm2
750
12


Xupap nạp dóng sau điểm chết chết dưới.
Xupap xả đóng sau điểm chết chết dưới.
Xupap xả mơ trước điểm chết chết trên.

400
460
600

Áp suất dầu bôi trơn

(2,53) (kG/cm2)

Áp suất nước làm mát : + Nước biển
+ Nước ngọt
-Đường kính cổ trục:
-Đường kính cổ biên:
-Chiều dài của máy:
-Chiều rộng của máy:
-Chiều cao của máy:

(0,51,5) (kG/cm2)

(1,52,5) (kG/cm
115 mm
105 mm
1,51m
0,82m
1,21m

1.1.3 Các thông số lắp ráp của động cơ
STT

Tên chi tiết bộ phận

Thông số lắp
ráp

Giới hạn sủ
dụng

1

Khe hở dầu của bạc trục cơ

0,15  0,2

0,3

2

Khe hở dầu của bạc đầu to biên

0,1  0,16

0,3

3

Khe hở dầu của bạc đầu nhỏ biên

0,056  0,085

0,25

4

Khe hở dầu của bàc trục cam

0,03  0,12

0,2

5

Khe hở dẫn hướng của xupap hút, xả

0,07  0,11

0,15

6

Khe hở miệng xecmăng

0,15  0,85

2,5

7

Khe hở hướng trục của bạc biên

0,08  0,12

0,45

8

Khe hở giữa xecmăng và piston

0,07  0,12

0.85

9

Khe hở chốt và con cò xupap

0,027  0,081

0,35

10

Độ nhô ra của chốt piston

0  0,025

0,025

11

Khoảng trống giữa đỉnh piston và nắp xi
lanh tại (ĐCT)

3  0,1

Bảng 1.1: Các thông số lắp ráp của động cơ

`

13


1.2 Các chi tiết cơ bản của động cơ
1.2.1 Nắp xilanh
+ Vật liệu : gang.
+ Số lượng : 6 chiếc.
+ Nắp xilanh có lắp xupap, vòi phun và van khởi động. trong nắp có
khoang làm mát.
+ Xupap hút được chế tạo bằng thép cacbon 20T. Xupap được chế tạo
bằng thép hợp kim chịu nhiệt cao. Mỗi xupap có hai lò xo.

Hình 1.2: Cấu tạo nắp xi lanh
1
2
3
4

Cần đẩy
Cò
Xupap
Đường ống dẫn dầu làm mát

5 Đường ống xả
6 Nắp xi lanh
7 Xupap

1.2.2 Xylanh
+Vật liệu: Thép.
+Số lượng: 6 chiếc.
+Trên xilanh có lắp 3 joăng làm kín. Một joăng phía trên dùng để ngăn
công chất làm mát, hai joăng phía dưới dùng để ngăn dầu nhớt phía dưới
cacte lên.

`

14


Hình 1.3: Cấu tạo sơ mi xi lanh

1.2.3 Piston
+Vật liệu: Hợp kim nhôm.
+Số lượng: 6 chiếc.
+Trên piston có lắp: Bốn xecmăng khí bằng gang.
Hai xecmăng dầu bằng gang.
Một chốt piston bằng thép.
Hai vòng chặn.

Hình 1.4: Cấu tạo piston
1 Xéc măng dầu
2 Xéc măng khí
`

3 Đỉnh piston
4 Bệ đỡ chốt piston
15


1.2.4 Biên
+Vật liệu :Thép hợp kim.
+Số lượng : 6 chiếc.
+Kết cấu : Tiết diện chữ I.
+Đầu nhỏ biên lắp bạc đồng.
+Đầu to biên lắp bạc babit thành mỏng.
+Tay biên có 2bulông.

Hình 1.5: Cấu tạo biên
1 Nửa dưới dầu to biên
2 Thân biên
3 Đầu nhỏ biên

4 Bu lông đầu to biên
5 Bạc đầu to biên

1.2.5 Trục khuỷu
+Vật liệu : Thép.
+Số lượng : 1 chiếc.
+Trục khuỷu có 6 khuỷu.
+Có 6 cổ biên.
+Có 7 cổ trục được lắp trên 7 ổ đỡ.
1.2.6 Giới thiệu về hệ thống phối khí.
 Hệ thống phối khí của dộng cơ sử dụng hệ thống truyền động trực tiếp
thông qua hệ thống bánh răng và cam, cần đẩy tác động trực tiếp lên xu
đỉnh xu páp.

`

16


Hình 1.6: Hệ thống phối khí
1
2
3
4

Cần đẩy
Cò
Xupap
Đường ống dẫn dầu làm mát

5 Đường ống xả
6 Nắp xi lanh
7 Cam

1.2.7 Giới thiệu về vòi phun
 Động cơ sử dụng vòi phun nhiên liệu trực tiếp.

`

17


Hình 1.7: Cấu tạo vòi phun

1
2
3

`

Đường dẫn nhiên liệu
Kim phun
Lỗ vòi phun

4 Thân vòi phun
5 Lò xo vòi phun
6 Vít chỉnh áp suất phun

18

CHƯƠNG 2:

QUY TRÌNH THÁO VÀ VỆ SINH

2.1 Khảo sát sơ bộ động cơ trước khi tháo và kiểm tra
2.1.1 Mục đích
 Đánh giá đúng trạng thái kỹ thuật của động cơ.
 Xác định khối lượng công việc cần phải tiến hành sửa chữa.
 Lập hạng mục sửa chữa, lập dự toán vật tư, thời gian sửa chữa.
 Chuẩn bị các thiết bị phục vụ cho sửa chữa.
2.1.2 Chuẩn bị
 Hồ sơ kỹ thuật của động cơ.
 Hồ sơ kỹ thuật của động cơ ở lần sửa chữa trước.
 Nhật ký vận hành máy.
 Hạng mục sửa chữa do chủ tàu yêu cầu.
2.1.3 Điều kiện để đưa động cơ vào khảo sát
 Động cơ vẫn hoạt động được.
 Động cơ đưa vào khảo sát đúng thời hạn.
 Các thiết bị đo đạc, kiểm tra đầy đủ.
 Có đầy đủ thành viên hội đồng khảo sát gồm:
o Chủ tàu, cán bộ kỹ thuật.
o Đại diện đăng kiểm.
o Đại diện đơn vị sửa chữa.
2.1.4 Các chế độ khảo sát động cơ
 Ở trạng thái tĩnh: Khảo sát động cơ khi ngừng hoạt động vì vậy ta chỉ phát
hiện được những cong vênh xây sát các vết nứt lớn, rò lọt, ăn mòn, biến
dạng song không cụ thể.
 Ở trạng thái hoạt động: Phương pháp này cho ta biết một cách chính xác

thông số hoạt động của động cơ, từ đó ta phán đoán được các hư hỏng.
2.1.5 Quá trình khảo sát.
2.1.5.1 Thử khởi động động cơ.
 Kiểm tra áp lực gió để khởi động.
`

19


 Kiểm tra khởi động động cơ.
 Kiểm tra hệ thống đủ điều kiện khởi động.
 Khảo sát động cơ ở trạng thái làm việc ổn định, đo các thông số kỹ thuật ở
vòng quay ổn định nhỏ nhất.
2.1.5.2 Thử tải
 Cho động cơ làm việc ở chế độ tải sau: 25%, 50%, 75%, 100%, công suất
rồi kiểm tra các thông số kỹ thuật.
 Kiểm tra mầu khí xả, nghe tiếng gõ của động cơ và kiểm tra sự rò lọt của
công chất làm mát, dầu.
 Sau khảo sát hội đồng lập biên bản về tình trạng kỹ thuật của máy. Phân
tích hư hỏng để xác định nguyên nhân gây ra.
Lập phiếu kiểm tra:
Chế độ tải tính theo % công suất
Các thông số kiểm
thời gian tính theo giờ
STT tra, thời gian kiểm
25% 50% 75%
85%
100%
tra
Đơn vị

0,5
0,5
0,5
0,5
2
1
Công suất định mức
Cv
2
Vòng quay
V/p
Nhiệt độ khí xả:
+Xilanh 1
+ Xilanh 2
0
3
+ Xilanh 3
C
+ Xilanh 4
+ Xilanh 5
+ Xilanh 6
Áp lực dầu nhờn:
4
+Trước phin lọc
MPa
+Sau phin lọc
Nhiệt độ dầu nhờn:
0
5
+Vào sinh hàn

C
+Ra sinh hàn
6
Áp suất nước ngọt
MPa
Nhiệt độ nước ngọt:
0
7
C
+Vào sinh hàn
`

20


Các thông số kiểm
STT tra, thời gian kiểm
tra

8

9

+Ra sinh hàn
Áp suất khí nén:
+Xilanh 1
+ Xilanh 2
+ Xilanh 3
+ Xilanh 4
+ Xilanh 5

+ Xilanh 6
Áp suất cháy:
+Xilanh 1
+ Xilanh 2
+ Xilanh 3
+ Xilanh 4
+ Xilanh 5
+ Xilanh 6

Chế độ tải tính theo % công suất
thời gian tính theo giờ
25% 50% 75%
85%
100%
Đơn vị
0,5
0,5
0,5
0,5
2

MPa

MPa

Bảng 2.1: Các thông số kiểm tra

2.2 Quy trình tháo
2.2.1 Yêu cầu chung
 Tháo dỡ động cơ diesel là một giai đoạn quan trọng của quy trình sửa

chữa nếu tháo không cẩn thận hoặc sai chu trình tháo sẽ gây ra biến dạng
làm hư hỏng chi tiết.
 Đọc hồ sơ kỹ thuật, nghiên cứu bản vẽ kết cấu động cơ nắm vững kết cấu
đặc điểm riêng của máy.
 Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, thiết bị tháo và phải đúng chủng loại.
 Thiết bị nâng hạ vận chuyển phải đảm bảo an toàn.
 Giá đỡ các chi tiết phải đầy đủ và phải kiểm tra lại độ cứng vững.
 Để tránh nhầm lẫn khi tháo lắp cần phải kiểm tra dấu. Nếu vì lý do nào đó
các dấu máy bị mất thì ta phải đánh dấu lại.
 Vệ sinh phần ngoài động cơ sạch sẽ, xả hết nhiên liệu, xả sạch dầu nhớt
và nước làm mát ra khỏi động cơ.
`

21


 Đối với các đường ống sau khi tháo xong dùng nút bằng gỗ, nhựa nút lại
để tránh bụi rơi vào. Trong trường hợp không có nút gỗ, nhựa thì dùng vải
sạch để bịt lại.
 Đối với thiết bị đo kiểm tra: Các đồng hồ áp lực dầu, nước, các đầu đo
cảm ứng nhiệt, sau khi tháo xong phải được vệ sinh lau chùi cẩn thận và
cho vào hộp bảo quản để tránh hư hỏng.
2.2.2 Tách trục động cơ ra khỏi hệ trục
2.2.2.1 Dụng cụ
 Búa, clê, kích thủy lực.
2.2.2.2 Cách tiến hành
 Do các mối ghép giữa bích và tuốc tô bằng các bulông thô hoặc tinh nên
ta phải tiến hành tháo các bulông liên kết này bằng các dụng cụ nêu trên.
 Trước khi tháo phải đánh dấu các bulông, êcu, vị trí 2 bích nối.
 Khi tháo phải tháo theo nguyên tắc đường chéo và đối xứng.

2.2.3 Kiểm tra độ co bóp trục khuỷu
 Dùng clê tháo các bulông ở nắp cửa thăm và chuyển chúng đến giá.
 Dùng giẻ để vệ sinh sạch sẽ má khuỷu.
 Lắp đồng hồ so vào vị trí đã đánh dấu trên má khuỷu. Để dễ dàng cho việc
tính độ co bóp đồng nhất ta chỉnh kim đồng hồ về vị trí “0” sau đó via trục
khuỷu tới vị trí cần đo. Tại vị trí điểm chết dưới do biên vướng vào đồng
hồ đo, do vậy ta via trục khuỷu về 2 phía điểm chết dưới 1 góc 300 đo tại
vị trí này ta được độ co bóp ở điểm chết dưới.
 Làm lần lượt cho từng cổ.

Hình 2.1: Đo co bóp má khuỷu.
`

22


Phiếu kiểm tra :
Xi lanh

đơn vị mm
No1

Vị trí

No2

No3

No4

No5

No6

1
2
3’
3’’
4
Bảng 2.2: Kết quả đo co bóp

Chú ý:
 Trước khi lắp đồng hồ so ta cần vệ sinh sạch sẽ lỗ đo để khi đo không bị
sai số
 Trong trường hợp không có lỗ đo trên má ta có thể tính toán vị trí để lắp
đồng hồ.

`

23


2.2.4 Sơ đồ tháo tổng quát

Hình 2.2: Sơ đồ tháo tổng quát

2.2.5 Bảng nguyên công
Thứ tự

Tên nguyên công

Nguyên công 1

Tháo thiết bị kiểm tra đường ống

Nguyên công 2

Tháo thiết bị treo trên động cơ

Nguyên công 3

Tháo nắp xilanh

Nguyên công 4

Tháo nhóm piston-biên

Nguyên công 5

Tháo xilanh

Nguyên công 6

Tháo block

Nguyên công 7

Tháo trục khuỷu
Bảng 2.3: Các nguyên công tháo

`

24


2.2.6 Giải thích nguyên công
2.2.6.1 Nguyên công 1: Tháo thiết bị đo, kiểm tra và đường ống.
2.2.6.1.1 Yêu cầu kỹ thuật.

 Thao tác nhẹ nhàng tránh va đập và làm vỡ, mất độ chính xác, đảm bảo an
toàn cho các thiết bị đo và kiểm tra.
 Sau khi tháo cần để vào nơi an toàn tránh mất mát, hư hỏng.
 Các ống được tháo xếp theo nhóm, các nút gỗ được đóng vào các đầu ống
để tránh các tạp chất bẩn rơi vào.
 Các thiết bị gần tháo trước, sau đó đến các thiết bị nằm trong khó tháo.
2.2.6.1.2 Dụng cụ.

 Clê
2.2.6.1.3 Các bước tiến hành.
Bước 1: Tháo các thiết bị đo và kiểm tra.

 Các thiết bị cần tháo: Nhiệt kế đo nhiệt độ dầu nhờn, nước làm mát, các
đồng hồ chỉ báo áp suất, các nhiệt kế đo nhiệt độ khí xả, tháo các đầu cảm
ứng.
 Cách tháo: Dùng clê nới đai ốc hãm ở chân nhiệt kế ra, sau đó dùng clê
khác để nới lỏng đai ốc ở trên thân nhiệt kế và đưa nhiệt kế ra ngoài.
 Tháo xong chuyển đến nơi đã chuẩn bị sẵn (cho vào hộp) để bảo quản
Bước 2: Tháo đường ống.
 Đóng các van của hệ thống làm mát, hệ thống bôi trơn và hệ thống nhiên
liệu, hệ thống khởi động.

 Kiểm tra các đường ống nối các chi tiết.
 Dùng clê tháo các bulông liên kết các đoạn ống nối với sinh hàn, ống gió
khởi động, các đường ống dầu.
 Tháo các đoạn ống dầu nối với vòi phun, các đoạn ống gió khởi động nối
giữa nắp xilanh và đĩa chai gió và đường ống dầu nhờn .
 Chuyển các nhóm ống đã tháo đến giá.
2.2.6.2 Nguyên công 2: Tháo thiết bị treo trên động cơ.
2.2.6.2.1 Yêu cầu.
`

25