Tiết 69: Phương pháp thuyết minh

Ngày soạn//200
Làm văn : Tiết 69
Phơng pháp thuyết minh
A. M ục tiêu bài học :
Thông qua bài học giúp học sinh:
- Nắm đợc những kiến thức cơ bản về một số phơng pháp thuyêt minh thờng gặp.
-Bớc đầu vận dụng những kiến thức đã học để viết đợc những văn bản thuyêt minh
có sứ thuyết phục cao.
-Thấy đợc việc nắm vững phơng pháp thuyết minh là cần thiêt không chỉ cho những
bài tập làm văn trớc mắt mà còn cho cuộc sống sau này.
B. Ph ơng tiện thực hiện :
- SGK, SGV.
- Thiết kế bài học.
C. Cách thức tiến hành:
Kết hợp các hình thức trao đổi, thảo luận, thực hành, gợi mở
D. Tiến trình lên lớp;
- Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi: Nêu những nét tiêu biểu về phẩm chất của Trần Thủ Độ?
- Giới thiệu bài mới:
Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt
-Theo em phơng pháp thuyyét
minh có tầm quan trọng ntn?
-Chia nhóm HS thảo luận về
các văn bản trong SGK.
Hãy cho biêt mỗi đoạn trích d-
ới đây sử dụng những phơng
pháp nào để thuyêt minh cho
mục đích thuyết minh?
-Phân tích tác dụng của từng
phơng pháp?
I. Tầm quan trọng của ph ơng pháp thuyết

minh
- Cho HS trả lời các câu hỏi trong SGK.
- Phơng pháp thuyết minh(PPTM) đóng một
vai trò đặc biệt quan trọng trong việc thuyết
minh bởi vì MĐTM thờng đợc thực hiện
hoá thành bài văn thông qua các PPTM, còn
các PPTM bao giờ cũng gắn liền với một
MĐTM cụ thể.
II. Một số ph ơng pháp thuyết minh ;
1. Ôn tập các ph ơng pháp thuyết minh
- Đoạn trích 1:
+ MĐTM: Công lao tiến cử ngời tài giỏi
cho đất nớc của Trần Quốc Tuấn .
+ PPTM: Liệt kê, giải thích.
+ Tác dụng: Đảm bảo tính chuẩn xác và
tính thuyết phục.
- Đoạn trích 2:
+MĐTM: Lí do thay đổi bút danh của thi sĩ
-Cho HS xem lại VDa2.tr49
SGK và trả lời câu hỏi:
-Thế nào là thuyết minh bằng
cách chú thích?
-HS trả lời câu hỏi SGK.
-HS tham khảo và trả lời câu
hỏi đã cho ở mục 3 SGK.
Ba-Sô.
+PPTM: Phân tích, giải thích.
+Tác dung: cung cấp những hiểu biết mới,
bất ngờ, thú vị.
- Đoạn trích 3:

+ MĐTM: Giúp ngời đọc hiểu đợc mục
đích của tế bào.
+ PPTM: Nêu số liệu và so sánh
+ Tác dụng: hấp dẫn và gây ấn tợng mạnh
- Đoạn trích 4:
+ MĐTM: Giúp ngời đọc hiểu biết về một
loại hình nghệ thuật dân gian.
+ PPTM: Phân tích, giải thích
+ Tác dụng: cung câp những hiểu biết mới
thú vị.
2. Tìm hiểu thêm một số PPTM
a. Thuyết minh bằng cách chú thích
- Nêu ra một tên gọi khác hoặc một cách
nhận biết khác có liên quan với đối tợng bổ
sung những thuộc tính bản chất của đối tợng.
b. Thuyết minh bằng cách giảng giải
nguyên nhân - kết quả.
- Trong 2 mục đích đã nêu trong SGK thì
mục 1 là chủ yếu vì đấy mới chính là bức
"chân dung tâm hồn" của thi sĩ Ba-Sô.
- Các ý trong đoạn văn có quan hệ nhân
quả với nhau vì từ niềm "say mê" cây chuối
(nguyên nhân) mới dẫn đến việc ra đời bút
danh Ba-Sô (kết quả).
III. Yêu cầu đối với việc vận dụng PPTM
- Không xa rời MĐTM.
- Làm nổi bật bản chất của sự vật, hiện tợng
làm cho ngời đọc, ngời nghe dễ dàng hứng
thú.
IV. Luyện tập:

- Hs làm các bài tập trong SGK
V. Củng cố, dặn dò:
- Soạn"Chuyện chc phán sự đền Tản Viên"