skkn sử dụng atlát địa lí việt nam trong dạy học phần địa lí việt nam ở trường THCS

Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

Tờn sỏng kin: S dng Atlỏt a lớ Vit Nam trong dy hc phn
a lớ Vit Nam trng THCS
Lnh vc ỏp dng: a lớ

i. Lớ do chn ti
Hin nay vic i mi phng phỏp dy hc l mt vn c cp v bn
lun sụi ni. nh hng i mi phng phỏp dy hc ó c khng nh trong
Ngh quyt Trung ng 4 khoỏ VII, ngh quyt Trung ng 2 khoỏ VIII v c
phỏp ch hoỏ trong iu 24.2 ca Lut giỏo dc. Theo ú nh hng chung ca i
mi PPDH l Tớch cc hoỏ hot ng hc tp cu hc sinh.
Dy hc tớch cc hoỏ l dy hc thụng qua vic t chc, hng dn hc sinh
t tỡm hiu, phỏt hin v gii quyt vn trờn c s t giỏc v c t do, ch
ng trong hot ng hc tp. Phn u lm sao cho mi tit hc bỡnh thng, hc
sinh c ngh nhiu hn, c lm nhiu hn, tho lun nhiu hn, thc hnh
nhiu hn.
Trong vic dy v hc mụn a lớ trng ph thụng v tt c cỏc khi lp
núi chung, cỏc loi Atlỏt núi chung v Atlỏt a lớ Vit Nam núi riờng cú ý ngha
ht sc quan trng, cú th coi ú l mt cun sỏch giỏo khoa a lớ c bit m
ni dung ca nú c th hin ch yu bng bn . Qua cỏc hot ng tỡm hiu,
khai thỏc kin thc a lớ qua Atlỏt hc sinh c tớch cc, ch ng nm bt kin
thc, phỏt huy tt s i mi phng phỏp trng dy hc a lớ trng ph
thụng.
Vic khai thỏc kin thc qua Atlỏt s giỳp cho giỏo viờn v hc sinh i mi
phng phỏp dy v phng phỏp hc. Khai thỏc kin thc qua Atlỏt Vit Nam cú
ý ngha quan trng v to ln, c bit l i vi cp THCS - l khi lp cỏc em bt
u hỡnh thnh s hiu bit v t nhiờn Vit Nam, v cỏc c im ca cỏc thnh
phn t nhiờn Vit Nam nh: V trớ a lớ, a hỡnh, khớ hu, sụng ngũi, t ai,
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

1


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

cnh quan v cỏc mi quan h ca cỏc thnh phn t nhiờn ú t ú to tin cho
hc sinh gii thớch v phõn tớch cỏc nh hng ca t nhiờn i vi phỏt trin kinh
t - xó hi ca nc ta m cỏc em s c phõn tớch tip trong chng trỡnh a lớ
lp 9.
Khai thỏc kin thc a lớ t nhiờn qua Atlỏt a lớ Vit Nam s :
- Giỳp hc sinh cú iu kin tỏi hin kin thc t sỏch giỏo khoa a lớ .
- Nhn bit c kớ hiu bn : vỡ bn cú tớnh cht quy c v l ngụn ng
rt khoa hc ca a lớ.
- Bit c bn t d n khú.
- Gõy hng thỳ hc tp cho hc sinh.
+ To nờn hng thỳ tỡnh cm i vi b mụn.
+ Phỏt huy vai trũ ch o ca giỏo viờn chớnh l yu t to nờn nhng hng thỳ
v mt lý trớ cho hc sinh.
- Rốn luyn k nng ch bn cho hc sinh
- Phỏt trin t duy hc sinh trong tt c cỏc bc ca tin trỡnh lờn lp.
- Hc sinh va c nm bt kin thc mi , va c tỏi hin li nhng c im
t nhiờn ca nc ta, thy c mi quan h ca cỏc thnh phn t nhiờn. HS c
rốn tng hp cỏc k nng nh : phõn tớch biu , lc , bng s liu...

ii.Ni dung sỏng kin
a.Gii phỏp c thng lm

Trc õy hu nh giỏo viờn ch s dng mt s bn trong SGK hoc
khụng s dng bn no. Vic s dng mi bn trong SGK giỳp HS khai thỏc
kin thc ca ni dung bi hc nhng cha thy c cỏc mi quan h a lớ

vỡ vy khú hỡnh thnh nhng hiu bit a lớ tng hp v cỏc mi quan h a lớ cn
thit.

Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

2


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

S trang b Atlỏt trng THCS cũn nhiu hn ch nờn hc sinh khụng cú
Atlỏt hc. Bi mi lp nh trng khụng th trang b hng my chc cun Atlỏt
cho HS. Cũn hc sinh t trc n gi khụng my quan tõm n vic s dng Atlỏt
nờn khụng u t..
Nhiu giỏo viờn cha cú k nng phõn tớch Atlỏt nờn khụng s dng v
khụng hng dn c hc sinh s dng.
Hc sinh cú thúi quen ch s dng cỏc lc trong sỏch giỏo khoa, nhng
nh vy vn cha khai thỏc kin thc tng th, cha thy ht c mi
quan h gia cỏc thnh phn t nhiờn.
Khuynh hng c theo sỏch giỏo khoa m dy, hc sinh c th m hc thuc
lũng. Phng phỏp truyn t kin thc hoc thuyt ging hoc phỏt vn.
Ngoi ra trong ba loi kờnh truyn t trong gi dy v hc a lớ ú õy liu
lng s dng cú khỏc nhau, song kờnh ch v kờnh ting thng tri hn kờnh
hỡnh.
Xut phỏt t vai trũ ca s dng Atlỏt trong khai thỏc thc kin thc a lớ t
nhiờn Vit Nam v tỡnh hỡnh thc t trong dy v hc qua s dng Atlat a lớ Vit
Nam khai thỏc cỏc kin thc a lớ ca Vit Nam ca chng trỡnh a lớ cp
THCS. Vi kh nng cũn hn ch tụi xin c a ra mt s bc trong vic s
dng Atlỏt trong dy hc a lớ Vit Nam THCS.
b. GII PHỏP MI CI TIN

1. Cỏc k nng khai thỏc Atlỏt a lớ Vit Nam.

K nng khai thỏc Atlỏt a lớ Vit Nam l k nng c bn ca mụn a lớ cú
vai trũ rt quan trng trong vic nm bt kin thc v gii thớch cỏc hin tng a
lớ t nhiờn ca nc ta. Nu khụng nm vng k nng ny thỡ khú cú th hiu v
gii thớch c cỏc s vt , hin tng a lớ, ng thi cng khú tỡm tũi c kin

Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

3


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

thc mi . Do vy vic rốn luyn k nng lm vic vi bn núi chung Atlỏt a lớ
Vit Nam l iu khụng th thiu khi hc a lớ.
i vi khi THCS GV cn chỳ trng hn vo vic tip tc phỏt trin hc
sinh cỏc k nng c v phõn tớch bn . HS kt hp vớ vn hiu bit v bn
v cỏc kin thc a lớ ó cú tỡm ra nhng kin thc cha ng trong mi bn
theo yờu cu ca bi hc. Vic hỡnh thnh cỏc k nng ny cú mc t thp n
cao nh t vic hc bit tờn bn , da vo bng chỳ gii cú cỏc kớ hiu tỡm
v trớ cỏc i tng a lớ trờn bn (mc 1); n vic da vo bn trong
Atlỏt tỡm ra mt s c im ca i tng(mc 2); cao hn na hc sinh
bit xỏc lp cỏc mi quan h, phi vn dng vn kin thc a lớ ó cú vi cỏc c
im v tớnh cht ca cỏc i tng, rỳt ra nhng iu m trờn bn cú th
hin trc tip ( mc 3). i vi HS THCS cn tp trung vo vic rốn luyn cho
HS cỏc k nng c, phõn tớch bn cỏc mc 2 v 3.
Cn phi s dng bn - Atlỏt a lớ theo quan nim coi õy l ngun cung
cp kin thc quan trng ch khụng phi s dng Atlỏt theo cỏch coi ú ch l
phng tin minh ho cho kin thc.

hc sinh cú th nhanh chúng s dng Atlỏt tr li cỏc cõu hi trong quỏ trỡnh
lm bi giỏo viờn nờn hng dn hc sinh thc hin cỏc bc sau:
(1). Nm chc cỏc kớ hiu: Hiu h thng cỏc kớ, c hiu (c th hin sau
trang bỡa ca Atlỏt)
(2). Nhn bit, ch v c tờn cỏc i tng a lớ trờn bn .
Vớ d: Nm vng cỏc c hiu trờn tng loi m, tr lng cỏc m khi s dng
bn khoỏng sn...sau ú hc sinh xỏc nh vựng tp trung-phõn b cỏc khoỏng
sn ú...
(3). Xỏc nh phng hng, khong cỏch, to a lớ, kớch thc, hỡnh thỏi v
v trớ cỏc i tng a lớ trờn bn lónh th.
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

4


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

(4). Mụ t c im i tng trờn bn .
(5). Xỏc nh cỏc mi quan h khụng gian trờn bn .
(6). Xỏc nh cỏc mi quan h tng h v nhõn qu th hin trờn bn .
(7). Mụ t tng hp mt khu vc, mt b phn lónh th bao gm: v trớ a lớ, a
hỡnh, khoỏng sn, khớ hu, sụng ngũi, sinh vt.
Yờu cu giỏo viờn cn:
Tuy nhiờn khi a ra cõu hi giỏo viờn cn hng dn hc sinh:
1. Bit rừ dng cõu hi nh th no thỡ cú th dựng Atlỏt
2. Bit s dng Atlat cho mt cõu hi.
a.Nhng cõu hi ch cn s dng mt bn ca Atlỏt nh:
- K tờn cỏc h thng sụng ln nc ta
b.Nhng cõu hi cn dựng nhiu trang bn trong Atlỏt tr li. Trong thc
t cú nhiu trng hp HS phi chng xp nhiu trang Atlỏt trỡnh by v mt

lónh th a lớ c th. Vớ d nh:
Da vo Atlỏt ỏnh giỏ iu kin t nhiờn i vi s phỏt trin kinh t ca
mt vựng lónh th.
lm c HS phi s dng nhiu trang bn : Bn hnh chớnh, hỡnh
th,a cht, khoỏng sn..., s dng bn kinh t thy c th mnh kinh t
ca vựng lónh th ú.
- Ti sao sụng ngũi nc ta cú hng chy tõy bc - ụng nam v hng vũng
cung. Ti sao sụng ngũi nc ta cú 2 mựa: mựa l v mựa cn.
Yờu cu hc sinh cn cú s kt hp c biu a hỡnh v khớ hu tr li
c. Loi b nhng bn khụng phự hp vi cõu hi.
3. Hc sinh phi thy c mi quan h gia bn treo tng v bn trong
lc ca sỏch giỏo khoa trong cỏc trang bn ca Atlat

Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

5


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

Vớ d: Giỏo viờn va ch bn treo tng va nờu cõu hi : Da vo Atlat
xỏc nh cỏc tnh giỏp bin ca nc ta ln lt t Bc vo Nam.
Nh vy hc sinh nhỡn vo v trớ cỏc tnh ven bin kt hp sỏch giỏo khoa
tr li cõu hi.
4. Thụng qua cỏc bi dy trờn lp giỏo viờn hng dn hc sinh tp phõn tớch s
liu thng kờ, biu , bn ( lc ) .
2. KhỏI quỏt mt s ni dung Atlat a lớ vit nam phn t nhiờn vit nam

(1).Bn hnh chớnh Vit Nam ( trang 2, 3)
- Bn hnh chớnh Vit Nam trang 2, 3 Atlỏt a lớ Vit Nam, th hin s ton

vn lónh th ca nc ta bao gm vựng t, vựng tri, vựng bin. C th l.
- V trớ ca VN trong khu vc ụng Nam ỏ: trong bn ph VN nm rỡa phớa
ụng ca bỏn o ụng Dng gn vi trung tõm ca khu vc ụng Nam ỏ. Phớa
bc giỏp Trung Quc, phớa tõy giỏp Lo v Campuchia, vnh Thỏi Lan, phớa ụng
v ụng nam giỏp bin, vi ng b bin di 3260km.
- Cỏc n v hnh chớnh ca VN hin nay gm 63 tnh thnh (GV cp nht thụng
tin v s hp nht ca mt s tnh thnh cú s liu mi nht v n v hnh
chớnh Vit Nam) . Tng din tớch : 329 247km2
- H thng cỏc im cú chc nng hnh chớnh bao gm th ụ, cỏc thnh ph trc
thuc Trung ng, trc thuc tnh, th xó, cỏc khu dõn c.
- Trờn bn hnh chớnh cũn th hin mt s tuyn quc l quan trng ca VN,
cựng cỏc h thng sụng ln.
- Bn ph: bng din tớch, dõn s .
(2). Bn hỡnh th (trang 3,4)
- Cỏc ni dung th hin l nhng nột khỏi quỏt v lónh th VN.
+ Phn t lin: trỡnh by h to , v trớ ca cỏc im cc.

Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

6


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

+ Gii thiu v cỏc vựng lónh th VN: vựng t, vựng tri, vựng bin
-Ngoi ra cũn th hin khỏi quỏt chung v a hỡnh VN:
+ a hỡnh i nỳi chim phn ln lónh th nhng ch yu l i nỳi thp.
+ Hng a hỡnh: tõy bc- ụng nam v vũng cung.
+ a hỡnh a dng v phõn chia thnh cỏc khu vc.

(3). Bn a cht - khoỏng sn.(trang 6)
- Ni dung chớnh ca bn l th hin cỏc thnh to a cht bao gm: cỏc loi ỏ
theo tui, cỏc t góy kin to, cỏc th xõm nhp mcma, iu kin a cht bin
ụng, s phõn b cỏc loi khoỏng sn.
(4). Bn khớ hu (trang 7)
- Bn khớ hu Vit Nam c thit k vi 7 bn nh cú th s dng phi hp
nhau cú th khai thỏc kin thc va c th chi tit, va khỏi quỏt, tng hp v cú
nhng lớ gii thớch hp nht v cỏc yu t khớ hu.
- Trờn bn khớ hu chung th hin cỏc yu t khớ hu v cỏc min khớ hu. Min
khớ hu gn vi mt mu vi 3 c im khỏc nhau.(Cỏc min khớ hu trờn t lin)
+ Min khớ hu phớa bc
+ Min khớ hu ụng Trng Sn
+ Min khớ hu phớa Nam
- Trờn bn , cú biu nhit lng ma, cỏc biu ny c t vo v trớ
cỏc trm khớ tng tiờu biu cho tng min khớ hu.
- Ch giú c biu th bng cỏc hoa giú mựa ụng v mựa h, th hin bng
cỏc vộct.
- Cỏc bn nhit , lng ma c th hin bng cỏc bn cú t l nh.Bn
nhit th hin nhit vo thỏng 1, thỏng 7 v trung bỡnh nm . Bn
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

7


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

lng ma th hin lng ma trung bỡnh nm , tng lng ma t thỏng 11 n
thỏng 4 v t thỏng 5 n thỏng 10.
(5). Bn t, thc vt v ng vt (trang 8)
Trờn bn ny t c th hin bng phng phỏp nn s lng. Mi

vựng mang mt nn mu tng ng vi mt loi t, bn ny cỏc loi t
c chia thnh cỏc nhúm chớnh: t phự sa, (gm t xỏm, t phốn, t phự sa
ngt, t mn, t cỏt ven bim), t feralit trờn ỏ badan, t feralit tờn cỏc loi ỏ
khỏc, trờn ỏ vụi v cỏc nhúm t khỏc
-Thc vt cú s liờn quan cht ch vi cỏc loi t nờn c th hin kt hp trờn
cựng mt bn . Trờn bn cũn th hin cỏc vn quc gia.
-Trờn bn cũn phõn khu vựng ng vt: Cỏc khu ng vt c th hin bng
cỏc kớ hiu phõn b ng vt c trng.
(6). Bn cỏc min t nhiờn ( trang 9, 10)
- Cỏc min t nhiờn c th hin trờn bn l : Min Bc v ụng Bc Bc B,
min Tõy Bc v Bc Trung B, min Nam Trung B v Nam B.
- Ni dung c th hin trong bn l cỏc min t nhiờn l a hỡnh, sụng ngũi.
Trờn bn cũn th hin rừ ng b bin, phn thm lc a v cỏc o, qun o
ven b thuc cỏc min t nhiờn. Ngoi ra trờn bn cũn th hin lỏt ct a lớ ,
hng lỏt ct a hỡnh, cao a hỡnh, cỏc dng a hỡnh c trng.
3. KhỏI quỏt mt s ni dung Atlat a lớ vit nam phn dõn c v kinh t vit nam.

(1).Bn dõn s Vit Nam
Ni dung ch yu ca bn ny l th hin mt dõn s, cỏc im dõn c
v biu th hin tỡnh hỡnh dõn s Vit Nam qua cỏc nm, kt cu theo gii vv
theo tui, c cu s dng lao ng theo ngnh
Mt dõn s c biu hin bng phng phỏp nn s lng. Cỏc tng
mt dõn s c la chn (mt cng thp thỡ mu cng nht, mt cng cao
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

8


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

thỡ mu cng m) phn ỏnh c c im phõn b ca dõn c Vit Nam. Dõn c
tp chung ch yu ng bng, tha tht trung du v min nỳi. ng bng tp
trung khong 75% dõn s, mt dõn s cao. vựng trung du, min nỳi mt dõn
s thp hn nhiu ln so vi ng bng trong khi vựng ny tp trung nhiu ti
nguyờn quan trng ca t nc. Nh vy HS ó thy c thc trng cũn bt hp
lớ s phõn b dõn c vi vic khai thỏc ti nguyờn thin nhiờn, t ú GV cú th
khuyn khớch HS a ra cỏc bin phỏp phõn b dõn c v khai thỏc ti nguyờn
thiờn nhiờn hp lớ.
Trờn nn mt dõn s, cỏc im dõn c ụ th c th hin theo quy mụ
dõn s v cp ụ th. Phng phỏp th hin cỏc im dõn c ụ th l phng phỏp
kớ hiu vi dng kớ hiu hỡnh hc. Quy mụ dõn s ca cỏc im dõn c c th
hin thụng qua kớch thc v hỡnh dng kớ hiu vi bc thang s lng quy c.
Cp dụ th c th hin theo kiu ch t ụ th cp c bit n ụ th loi 1, 2, 3,
4, v loi 5. chng hn thụng qua kiu ch chỳng ta nhn dng c H Ni v TP
H Chớ Minh l ụ th c bit; Cn Th, Hi Phũng l ụ th cp 1,
2. Bn dõn tc.
Ni dung th hin chớnh trờn bn l cng ng cỏc dõn tc Vit Nam
thụng qua s phõn b ca cỏc dõn tc theo ng h v nhúm ngụn ng. Ngoi ra trờn
bn cũn th hin c cu cỏc nhúm dõn tc Vit Nam.
Mi ng h c biu hin bng mt mu khỏc nhau. Cỏc nhúm ngụn ng
trờn bn th hin bng phng phỏp vựng phõn b trờn phm v lónh th nht
nh.
(3). Bn nụng nghip chung.
Ni dung trờn bn th hin bao gm: cỏc yu t hin trng s dng t,
cỏc vựng nụng nghip, cỏc cõy trng v vt nuụi chớnh, cựng cỏc bn ph (nh)
th hin cỏc giỏ tr v sn xut nụng nhip, lõm nghip, thu sn.
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

9

Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

Hin trng s dng t trờn bn nụng nghip chung c th hin mt
cỏch khỏ ni bt thụng qua phng phỏp vựng phõn b vi nn mu khỏc nhau.
Mi nn mu th hin mt loi t khỏc nhau.
Cõy trng, vt nuụi c th hin trc quan bng phng phỏp vựng phõn
b vi cỏc kớ hiu cõy con c khỏi quỏt theo by vựng (by vựng nụng nghip cú
ranh gii xỏc nh vi cỏc kớ hiu bng ch s la mó ln lt t I n VII).
(4). Bn v mt s phõn ngnh nụng nghip.
Ni dung th hin trờn cỏc bn mt s phõn ngnh nụng nghip cp ti
2 nhúm ngnh chớnh l trng trt v chn nuụi
Bn v cõy lng thc (cõy trng chớnh l cõy lỳa) th hin cỏc ni dung:
din tớch, sn lng (c th hin bng biu ct.). T bn ny cú th nhn
thy cỏc vựng trng im lỳa ca nc ta (ng bng sụng Hng v ng bng
sụng Cu Long), ng thi cú th bit c nhng tnh cú sn lng v din tớch
trng lỳa ln nht.
Bn cõy cụng nghip th hin t l din tớch gieo trng cõy cụng nghip.
Ngoi ra cũn th hin s phõn b mt s cõy cụng nghip nh: cao su, c phờ, chố,
h tiờu, bụng, lc, cõy thuc lỏ.
Bn ngnh chn nuụi cp n 2 ni dung chớnh l s lng gia sỳc, gia
cm ca cỏc tnh v s lng gia sỳc bỡnh quõn. S lng gia sỳc, gia cm c
biu hin bng biu . cao ca ct th hin s lng trõu v s lng bũ,
ln ca biu trũn th hin s lng theo n v tnh.
(5). Bn Lõm nghip v thu sn
Ni dung ca bn th hin 2 ngnh lõm nghip v thu sn gm: t l din
tớch so vi din tớch ton tnh, quy mụ giỏ tr sn xut lõm nghip ca cỏc tnh, sn
lng thu sn ỏnh bt v nuụi trng ca cỏc tnh v thnh ph, cỏc bói tụm, cỏ v
sn lng thu sn ca c nc qua cỏc nm.
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

10


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

T l din tớch rng so vi din tớch ton tnh c th hin bng bn cp
mu khỏc nhau theo n v %. Giỏ tr sn xut lõm nghip ca cỏc tnh v thnh
ph c th hin bng biu vi cỏc thang quy c nht nh
Sn lng thu sn khai thỏc v nuụi trng c th hin bng biu ct.
Ct mu xanh th hin thu sn nuụi trng, ct mu th hin thu sn khai thỏc.
cỏc bói cỏ, bói tụm c th hin bng phng phỏp vựng phõn b.
(6). Bn cụng nghip chung
Ni dung : th hin nhng c im chung ca cụng nghip nc ta v s
phõn hoỏ lónh th cụng nghip.
Cỏc trung tõm cụng nghip, cỏc im cụng nghip theo giỏ tr sn xut c
th hin bng phng phỏp kớ hiu, t ú cho phộp xỏc nh v trớ a lớ ca cỏc
cụng nghip, cỏc im cụng nghip ng thi th hin c quy mụ v c cu ngnh
ca tng trung tõm cụng nghip. Quy mụ ca cỏc trung tõm cụng nghip c th
hin bng ln ca cỏc ng trũn c quy c bng cỏc bc khỏc nhau. Trong
cỏc vũng trũn cú th hin cỏc ngnh cụng nghip c th hin bng cỏc kớ hiu
hỡnh hc. Thụng qua cỏc bc v kớ hiu ny chỳng ta cú th tỡm hiu dc s phõn
hoỏ lónh th cụng nghip: Bc B, ng bng sụng Hng v vựng ph cn,
Nam B, dc duyờn hi min Trung. Ngoi ra trờn ú cũn cú cỏc biu ct th
hin giỏ tr sn xut cụng nghip qua cỏc nm, v cỏc biu trũn phn ỏnh giỏ tr
sn xut cụng nghip phõn theo ngnh v theo cỏc thnh phn kinh t.
(7). Bn cỏc ngnh cụng nghip
Bao gm: cụng nghip nng lng, cụng nghip luyn kim, c khớ, in ttin hc, hoỏ cht v cụng nghip thc phm, hng tiờu dựng.
Bn cụng nghip nng lng: ni dung l cỏc nh mỏy nhit in v thu
in (ó v ang xõy dng), cỏc m than ln, cỏc m du ang khai thỏc, h thng

ng dõu ti in v cỏc trm bin ỏp. Ngoi ra cũn cú cỏc biu th hin sn
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

11


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

lng than , du thụ khai thỏc v sn lng in, t trng ca cụng nghip nng
lng trong tng giỏ tr sn xut ca ton ngnh cụng nghip.
Bn cụng nghip luyn kim, c khớ, in t-tin hc, hoỏ cht th hin quy
mụ giỏ tr sn xut cụng nghip ca cỏc ngnh. Quy mụ giỏ tr sn xut c chia
thnh 4 cp. Cỏc ngnh cong nghip trong mi trung tõm c th hin bng cỏc kớ
hiu.
Bn cụng nghip hng tiờu dựng v thc phm th hin quy mụ giỏ tr
sn xut cụng nghip ca cỏc ngnh. Quy mụ giỏ tr sn xut c chia thnh 4
cp. Cỏc ngnh cụng nghip trong mi trung tõm c th hin bng cỏc kớ hiu.
(8). Bn giao thụng
Ni dung ch yu l th hin cỏc loi hỡnh giao thụng vn ti nc ta gm:
ng st, ng b, ng hng khụng, ng bin.v cỏc cụng trỡnh phc v
giao thụng: sõn bay, cng bin. Cỏc loi hỡnh giao thụng c th hin trờn bn
theo phng phỏp kớ hiu dng ng, cỏc sõn bay, cng bin s dng phng
phỏp kớ hiu.
Thụng qua bn ny cú th thy rng ngnh giao thụng nc ta phỏt trin
khỏ ton din, vi nhiu tuyn ng huyt mch v ng st, ng b, v h
thng cỏc cng bin, sõn bay quc t quan trng.
(9). Bn thng mi.
Gm bn thng mi v bn ngoi thng
Bn thng mi phn ỏnh ba ni dung chớnh: th nht l tng mc bỏn l
hng hoỏ v doanh thu dch v ca cỏc tnh. Th hai l tng s ngi kinh doanh

thng nghip v dch v c th hin bng cỏc biu bỏn trũn theo ln khỏc
nhau th hin bn bc khỏc nhau. Th ba l giỏ tr xut nhp khu c th hin

Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

12


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

bng biu ct, bao gm giỏ tr xut khu, giỏ tr nhp khu v giỏ tr tng ng
quy c trong bn .
Bn ngoi thng th hin kim ngch buụn bỏn gia Vit Nam vi cỏc
nc th hin bng biu hỡnh trũn theo thang bc quy c c th.
Ngoi ra cũn cú ni dung ph ca ni dung ph ca 2 bn : c cu giỏ tr
hng xut nhp khu (cú nm c th), tng mc bỏn l hng hoỏ v doanh thu dch
v ca nc ta (cú giai on c th) v tỡnh hỡnh xut nhp khu ca Vit Nam(cú
giai on c th).
(10). Bn d lch
Ni dung th hin cỏc ti nguyờn du lch t nhiờn v nhõn vn c nc ta
trờn n ca bn a hỡnh. Cỏc trung tõm du lch uc th hin bng phng phỏp
kớ hiu vi cỏc vũng trũn cú kớch thc v bỏn kớnhtheo cp t ln n nh th
hin cỏc trung tõm du lch cú quy mụ ln nh khỏc nhau. Ngoi ra trờn bn cũn
cú biu th hin s lng hnh khỏch v doanh thu t du lch, c cu ngun
khỏch quc t nhm lm rừ hn thc trng ca ngnh du lch nc ta trong cỏc giai
on c th.
(11). Bn cỏc vựng kinh t.
Ni dung: Th hin by vựng kinh t vi t l bn nh nhau.
i vi mi vựng u cú hai bn : t nhiờn v kinh t. Bn t nhiờn th
hin cỏc thnh phn ca t nhiờn trong ú ch yu l a hỡnh, thu vn, sinh vt

(cỏc bói cỏ, tụm) khoỏng sn. bn kinh t phỏn ỏnh hin trng s dng t v cỏc
ngnh kinh t ch yu. Ngoi ra cũn cú ni dng ph ú l cỏc biu trũn th hin
GDP ca mi vựng so vi c nc thi im c th.
4. Mt s lu ý khi phõn tớch, ỏnh giỏ cỏc i tng a lớ qua Atlỏt.

Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

13


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

Thụng thng khi phõn tớch hoc ỏnh giỏ mt i tng a lớ, hc sinh cn tỏi
hin vn tri thc a lớ ó cú ca bn thõn vo vic c cỏc trang Atlỏt. Cú th d
vo mt s lu ý sau:
(1). V v trớ a lớ, phm vi lónh th:
- Tỡm hiu v trớ ca lónh th tip giỏp vi nhng vựng lónh th no
- Nờu din tớch v phm v lónh th.
- ỏnh giỏ v ý ngha ca v trớ a lớ i vi phỏt trin kinh t -xó hi.
(2). V hot ng a cht:
- Tỡm hiu s lc v trỡnh phỏt trin ca lch s t nhiờn nc ta qua lch s
a cht
- Tỡm hiu v c im v s phõn b cỏc loi ỏ qua cỏc giai on phỏt trin ca
lch s.
- c im v cu trỳc kin to.
(3). Khoỏng sn
( s phõn b, tr lng, cht lng)
- Tỡm hiu v cỏc loi khoỏng sn:
+ Khoỏng sn nng lng-nhiờn liu
+ Khoỏng sn kim loi.

+ Khoỏng sn phi kim.
- Tỡm hiu v cỏc giai on hỡnh thnh khoỏng sn tng ng vi cỏc giai on
ca lch s t nhiờn.
(4). a hỡnh
- Nhng c im chớnh:
+ Cỏc loi a hỡnh chớnh, t l v s phõn b ca chỳng.
+ Hng a hỡnh
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

14


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

+ Cỏc bc a hỡnh
+ Cỏc tớnh cht c bn ca a hỡnh.
- Mi quan h ca a hỡnh vi cỏ nhõn t khỏc
+ Vi s vn ng kin to ca hot ng a cht.
+ a hỡnh vi tỏc ng ca khớ hu...
- Cỏc khu vc a hỡnh:
+ Khu vc i nỳi: phõn b, din tớch, c im chung..
+ Khu vc ng bng: phõn b, din tớch, c im chung..
(5). Khớ hu
- Cỏc c im chung:
+ Nhn xột v ch nhit, ch ma v s phõn hoỏ ca chỳng t bc vo
nam.
+ Xỏc nh kiu khớ hu c trng c bn: nhit i giú mựa m.
+ Tớnh cht theo mựa ca khớ hu- nờu s khỏc bit gia cỏc mựa.
+ Cỏc yu t nh hng n khớ hu: a hỡnh, giú, v , cao...
- nh hng ca khớ hu ti sn xut v i sng ca nhõn dõn

+ Thun li
+ Khú khn
- Phõn tớch cỏc min v khu vc khớ hu:
+ Phm vi
+ c im
+ Cỏc nhõn t nh hng.
(6). Sụng ngũi
- Mng li sụng ngũi
- Cỏc c im chớnh:
+ Mt dũng chy
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

15


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

+ Hng chy
+ Ch dũng chy: phõn hoỏ theo mựa nh th no
+Hm lng phự sa.
- Cỏc nhõn t nh hng n cỏc c im chung ca sụng ngũi.
- Giỏ tr ca sụng ngũi.
(7). t ai
- c im chung:
+ Cỏc nhõn t nh hng.
+ Cỏc loi t chớnh (phõn b, t l, c tớnh, giỏ tr kinh t...)
- Hin trng s dng t v phng hng s dng hp lớ t ai.
(8). Ti nguyờn sinh vt.
- c im chung: Chng minh s a dng
- C th:

+ Thc vt: tớnh phong phỳ a dng v thnh phõn loi, h sinh thỏi, che ph
rng...
+ ng vt: Cỏc loi ng vt hoang dó v giỏ tr ca chỳng, cỏc vn quc gia.
- Mc khai thỏc v bo v.
(9). Cỏc min t nhiờn
- V trớ a lớ.
- Cỏc c im t nhiờn: a cht, a hỡnh, khớ hu, khoỏng sn, sinh vt, sụng
ngũi.
- Cỏc vn khai thỏc v bo v mụi trng t nhiờn.
(10).Dõn c v dõn tc:
- Bin ng dõn s: s dõn, tc gia tng t nhiờn ca dõn s qua cỏc nm.
- Kt cu dõn s : kt cu theo tui v theo gii tớnh.
- Dõn tc: 54 thnh phn dõn tc v s phõn b theo n h vfa nhúm ngụ ng.
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

16


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

- Phõn b dõn c: mt dõn s, phõn b dõn c theo lónh th.
- Lao ng v s dng lao ng: hin trng tp trung lao ng theo cỏc ngnh kinh
t, theo cỏc thnh phn kinh t, ...
(11).Qun c:
- Cỏc loi hỡnh qun c chớnh: ụ th, nụng thụn
- Tng loi hỡnh: c im c trỳ, hot ng kinh t chớnh ca dõn c.
(12). ụ th:
- Quy mụ dõn s
- Phõn cp ụ th
- Chc nng ụ th

- Phõn b theo lónh th
(13). Cụng nghip
- Vai trũ v iu kin phỏt trin
- Tỡnh hỡnh phỏt triờn
- C cu ngnh cụng nghip: theo ngnh- c bit l ngnh cụng nghip trng
im, theo thnh phn kinh t, theo lónh th.
- Cỏc phõn ngnh: nờu tỡnh hỡnh phỏt trin v s phõn b.
- Phõn b cỏc ngnh cụng nghip: cỏc trung tõmcụng nghip (phõn theo giỏ tr sn
xut, c cu ngnh ca tng trung tõm) v cỏc im cụng nghip.
(14). Nụng nghip.
- Vai trũ v iu kin phỏt trin
- Tỡnh hỡnh phỏt trin
- Phõn b
- Cỏc vựng nụng nghip
(15).Ngnh trng trt.
- T trng ca ngnh trng trt trong c cu ca ngnh nụng nghip.
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

17


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

- S phỏt tin v phõn b ca cỏc loi cõy trng chớnh: trỡnh by rừ t tng ca nú
trong tng din tớch gieo trng, tc tng trng, sn lng, nng sut, a bn
tp trung.
- Cỏc vựng chuyờn canh: i vi mi vựng cn th hin rừ v trớ a lớ, quy mụ, cõy
trng v vt nuụi chớnh
(16).Ngnh chn nuụi
- Vai trũ v iu kin phỏt trin

- Tỡnh hỡnh phỏt trin
- Phõn b ngnh chn nuụi
- Cỏc loi vt nuụi
17.Ngnh thu sn.
- Vai trũ, iu kin phỏt trin
- Cỏc ngnh khai thỏc v nuụi trng thu sn: tỡnh hỡnh phỏt tin v phõn b.
(18).Lõm nghip.
- Vai trũ v iu kin phỏt trin
- T l che ph rng
- Khai thỏc lõm sn
- Bo v v trng mi
(19).Du lch
- Ti nguyờn du lch t nhiờn: di sn thiờn nhiờn th gii, cỏc bói tm p, cỏc vn
quc gia, cnh quan p (hang ng, khớ hu tt) ngun nc khoỏng, nc núng.
- Ti nguyờn du lch nhõn vn: di sn vn hoỏ th gii, di tớch lch s, cỏch mng, l
hi truyn thng, lng ngh truyn thng, vn hoỏ dõn gian (trang phc truyn
thng, m thc,)
- Tỡnh hỡnh phỏt trin: s lc lt khỏch trong v ngoi nc hng nm, doanh
thu.
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

18


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

- Cỏc trung tõm du lch ln v iu kin phỏt trin.
(20).Giao thụng vn ti
- Vai trũ, iu kin phỏt trin
- Cỏc loi hỡnh vn ti

- Cỏc tuyn ng giao thụng chớnh: ng st, ng b, ng hng khụng,
ng sụng,ng bin.
- Cỏc u mi giao thụng, cỏc cng bin, cỏc sõn bay, chc nng v vai trũ ca
chỳng.
(21).Cỏc vựng kinh t
-V trớa lớ
-Quy mụ: lónh th, dõn s
-Ngun lc phỏt trin: ti nguyờn thiờn nhiờn, dõn c lao dng, c s vt cht, k
thut, c s h tng, ng li chớnh sỏch phỏt trin v th trng tiờu th.
-Cỏc ngnh kinh t chớnh ca vựng.
-Hng chuyờn mụn hoỏ v cỏc sn phm hng hoỏ chớnh.
Trờn õy l mt s gi ý ch l c s hc sinh v giỏo viờn cú th tỡm
hiu cỏc kin thc a lớ trỏnh s thiu sút thụng qua Atlỏt. Trong khi lm bi
tu theo yờu cu ca cõu hi, HS cn phi la chn nhng kin thc thớch hp
trong Atlỏt trờn nn kin thc ó cú tr li. Lm vic vi Atlỏt cng cn phi
chỳ ý n vic phõn tớch cỏc lỏt ct, biu , bng s liu. õy c coi l cỏc
thnh phn h tr hoc b sung nhng ni dung m c bn trong Atlỏt khụng
th trỡnh by rừ c.
5. Mt s vớ d v khai thỏc Atlỏt a lớ Vit nam v t nhiờn vit nam phc v cho
chng trỡnh a 8

Cõu 1. Hóy nờu s phõn b cỏc m du, m khớ ca nc ta. V trớ ca chỳng
cú mi liờn h gỡ vi s phõn b cỏc bn trm tớch trong giai on Kainụzụ?

Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

19


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

Yờu cu phõn tớch: S dng Atlỏt trang 6- Atlỏt Vit Nam
- S phõn b cỏc m du v m khớ nc ta:
+ Cỏc m du nc ta phõn b ch yu thm lc a phớa nam vi cỏc m ln:
Rng ụng, Bch H, Hng Ngc, i Hựng...
+ Cỏc m khớ t cú c trờn t lin (m Tin Hi) v ngoi khi (Lan , Lan
Tõy).
+ Cỏc m du khớ v khớ t phõn b trong cỏc bn trm tớch Kainụzụ. Nh vy
chỳng c hỡnh thnh mun hn so vi cỏc m than ỏ.
Cõu 2. Da vo Atlỏt a lớ Vit Nam v kin thc ó hc hóy xỏc nh trờn bn
hng ca giú mựa mựa h v giú mựa mựa ụng nc ta .
Yờu cu phõn tớch: S dng Atlỏt trang 7- Atlỏt Vit Nam
-Hng giú thnh hnh nc ta vo mựa ụng l hng ụng bc.
-Hng giú thnh hnh nc ta vo mựa h nc ta phc tp hn:
+ Nam B, Tõy Nguyờn, Duyờn hi min Trung, Tõy Bc Bc B : giú tõy nam,
tõy tõy nam.
+ ụng Bc Bc B v ng bng Sụng Hng: giú ụng nam, nam ụng nam .
Cõu 3. Da vo Atlỏt a lớ Vit Nam v kin thc ó hc hóy nờu nhng nhõn t
nh hng n s phõn hoỏ khớ hu nc ta ?
Yờu cu phõn tớch: S dng Atlỏt trang 4, 5, 7, 9, 10 - Atlỏt Vit Nam
Nhng nhõn t nh hng n s phõn hoỏ khớ hu nc ta :
(1) V trớ a lớ, hỡnh dng lónh th.
- Nc ta nm hon ton trong vũng ai khớ hu nhit i na cu Bc nờn nhn
c bc x ca Mt Tri ln, mi a phng trong c nc trong nm u cú 2
ln Mt Tri lờn thiờn nh.
- Do lónh th kộo di 15 v tuyn t bc vo nam nờn khớ hu cú s khỏc bit t
Bc vo Nam.
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

20

Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

(2) a hỡnh.
- Nc ta cú 3/4 din tớch l i nỳi nờn khớ hu chu s chi phi ca a hỡnh.
+ To nờn vnh ai khớ hu phõn hoỏ theo cao.
T 0- 600m: vnh ai khớ hu nhit i.
Trờn 600m-700m: vnh ai khớ hu cn nhit trờn nỳi.
Trờn 2400-2600m: vnh ai khớ hu nỳi cao.
+ Khớ hu cũn phõn hoỏ theo hng sn: ún giú ma nhiu, khut giú ma ớt.
(3) Hot ng ca giú mựa.
- Cú 2 loi giú mựa hot ng luõn phiờn nhau trờn lónh th nc ta.
+Giú mựa ụng:
Giú mựa ụng bc hot ng t v tuyn 16 tr ra phớa Bc.
Giú Tớn phong ụng nam
+ Giú mựa ha:
Giú mựa tõy nam
Giú mựa ụng nam.
- S luõn phiờn ca cỏc khi khớ theo mựa v cỏc hng khỏc nhau to nờn tớnh
phõn mựa ca khớ hu.
Cõu 4. Da vo Atlỏt a lớ Vit Nam v kin thc ó hc hóy:
Trỡnh by c im ca h thng sụng Hng v sụng Mờ Cụng.
Gii thớch ti sao ch nc sụng Mờ Cụng li iu ho hn ch nc sụng
Hng.
Yờu cu phõn tớch: S dng Atlỏt trang 4, 21, 24. - Atlỏt Vit Nam
1. c im h thng sụng Hng v sụng Mờ Cụng.
*Sụng Hng :
c im:
- Chiu di. 1126km. Chiu di trờn lónh th Vit Nam: 556km

Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

21


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

- Din tớch lu vc : 143 700 km 2. Din tớch lu vc trờn lónh th Vit Nam: 72
700 km2
- Tng lng nc : 120 ( t m3/ nm)
+ Tng lng nc mựa cn: 25 %
+ Tng lng nc mựa l: 75%
- Mựa l: thỏng 6-10
- Cỏc ph lu Vit Nam: Sụng , sụng Lụ.
- Cỏc ca sụng chớnh: Ba Lt, Tr Lớ, ỏy.
* Sụng Mờ Cụng
c im
- Chiu di. 4300 km. Chiu di trờn lónh th Vit Nam: 230 km
- Din tớch lu vc : 795 000 km2 . Din tớch lu vc trờn lónh th Vit Nam:
71 000 km2
- Tng lng nc : 507 ( t m3/ nm)
+ Tng lng nc mựa cn: 20 %
+ Tng lng nc mựa l: 80%
- Mựa l: thỏng 7-11
- Cỏc ph lu Vit Nam: Tin Giang. Hu Giang
- Cỏc ca sụng chớnh: Ca Tiu, Ca i, Ba Lai,Hm Luụng, C Chiờn, Cung
Hu, nh An, Bỏt Xc,Tranh .
2. Gii thớch:
* Ch nc sụng ph thuc vo nhiu nhõn t : lu vc, a hỡnh, ch ma,
lp ph thc vt...

* Ch nc sụng Mờ Cụng li iu ho hn ch nc sụng Hng:
- i vi sụng Mờ Cụng:

Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

22


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

+ Din tớch lu vc sụng Mờ Cụng tuy ln hn nhng ch cú 155 din tớch lu
vc trờn lónh th Vit Nam. Tng lng dũng chy VN ch chim 11,5%.
+ Lu vc : cú dng hỡnh lng chim, din tớch ln, dc ng bng nh. L lờn
chm v xung chm,
+ Khi sụng ra bin li chia lm 9 ca khin cho nc l thoỏt nhanh.
+ a hỡnh thp cng vi h thng kờnh rch chng cht cú tỏc dng phõn l
nhanh.
- i vi sụng Hng.
+ Din tớch lu vc tuy nh hn sụng Mờ Cụng nhng phn ln lu vc chy
trờn lónh th Vit Nam.
+ Tng lng dũng chy ca sụng Hng trờn lónh th nc ta ch cú 24 % ,trong
khớ sụng l 47%.
+ Lu vc cú dng hỡnh nan qut,khi l xy ra thng cú s phi hp ca dũng
chớnh vi cỏc ph lu, gõy l ln,cú kh nng v ờ.
+ Hỡnh thỏi lu vc dc nhiu thng ngun v trung lu, dc ớt h lu, l lờn
nhanh v xung chm.
+ Khi ra bin ch cú 3 ca nờn kh nng thoỏt l chm hn so vi sụng Mờ
Cụng.
Cõu 5. Da vo Atlỏt a lớ Vit Nam v kin thc ó hc hóy phõn tớch c im
ti nguyờn t min Nam Trung B v Nam B.

Yờu cu phõn tớch: S dng Atlỏt trang 9, 10 v 16 - Atlỏt Vit Nam
Ti nguyờn t Nam Trung B v Nam B khỏ a dng vi nhiu loi t khỏc
nhau. Bao gm cỏc loi t sau.
- t feralit

Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

23


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS

+ t feralit nõu trờn ỏ badan: tp trung cỏc cao nguyờn Tõy Nguyờn
khong 1,3 triu ha v vựng ụng Nam B, t ny c hỡnh thnh trờn c s
phong hoỏ ỏ badan cú tng dy, ti xp khỏ mu m.
+t feralit trờn cỏc loi ỏ khỏc chim din tớch khỏ ln, phõn b rng ói vựng
nỳi Trng Sn Nam v vựng ụng Nam B.
+ Ngoi ra cỏc vựng nỳi cú cao trờn 500m 600m n 1600-1700m cú õt
mựn mu vng trờn trờn nỳi, cao trờn 1600-1700m cú t mựn nỳi cao,din
tớch khụng ln.
- t xỏm:
+ t xỏm bc mu trờn ỏ axit tp trung Tõy nguyờn v ri rỏc ven bin cỏc
ng bng Nam Trung B.
+ t xỏm bc mu trờn phự sa c tp trung nhiu ụng Nam B trờn 90 nghỡn
ha, ngoi ra cũn cú duyờn hi min Trung.
- t phự sa.
+ t phự sa ngt ng bng sụng Cu Long tp trung ven sụng Tin v sụng
Hu, õy l loi t tt, cú thnh phn c gii nng, t t tht n sột, phn ln
din tớch c phự sa sụng Cu Long bi p hng nm.
+ t phự sa ng bng duyờn hi Nam Trung B, cú ngun gc t sụng v

bin, t cú thnh phn c gii t cỏt pha n tht nh, t chua nghốo mựn v dinh
dng.
- t phốn v t mn chim hn 2/3 din tớch ca ng bng sụng Cu Long,
ngoi ra cũn cú cỏc vựng ca sụng ven bin ca duyờn hi Nam Trung B, t
phốn cú c tớnh chua, t mn cú loi mn ớt, cú loi mn nhiu.
- t cỏt bin: Phõn b dc b bin, nhiu nht duyờn hi Nam Trung B , t
nghốo mựn v cht dinh dng.

Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

24


Sử dụng Atlát địa lí Việt Nam trong dạy học phần Địa lí Việt Nam ở trờng THCS
6. Mt s vớ d v khai thỏc Atlỏt a lớ Vit nam v dõn c v kinh t-xó hi vit nam phc
v cho chng trỡnh a 9

Cõu 1. Da vo Atlỏt a lớ Vit Nam v kin thc ó hc hóy:
- Chng minh rng dõn c nc ta phõn b khụng ng u
Yờu cu phõn tớch: S dng Atlỏt trang 11- Atlỏt Vit Nam
*. Dõn c nc ta phõn b khụng ng u
a) Phõn b khụng ng u gia cỏc vựng ng bng, ven bin vi min nỳi v
cao nguyờn.
- ng bng ven bin dõn c tp trung ụng ỳc vi mt cao:
+ B Sụng Hng phn ln cú mt cao t 501 n 2000 ngi /Km2.
+ Di t phự sa ngtcuat B Sụng Cu Long v mt s vựng ven bin cú mt ụ
t 501-1000 ngi /Km2.
- Min nỳi v cao nguyờn dõn c th tht, mt dõn s thp:
+ Tõy Bc v Tõy Nguyờn cú mt ch yu di 50 ngi v t 50 n 100.
B) Phõn b khụng ng u gia cỏc ng bng

- B Sụng Hng lag vựng cú mt dõn s cao nht c nc phn ln lónh th cú
mt d 501-2000 ngi /Km2
- Di ng bng Duyờn hi min trung cú mt ph bin t 101-2000 v t 201500 ngi /Km2
-B Sụng Cu Long phn ln cú mt dõn s t 101-200 v 201-500 ngi /Km2
c) Ngay trong ni b cỏc vựng dõn c phõn b cng khụng ng u
- B Sụng Hng vựng trung tõm, ven bin phớa ụng v ụng nam mt d cao trờn
2000 . Rỡa phớa Bc, ụng bc v phớa tõy nam ng bng mt t 201-500 ngi
/Km2
- B Sụng Cu Long vựng ven sụng Tin, mt 501-1000, phớa tõy tnh Long An
v phớa tõy Kiờn Giang ch cú mt t 50 -100 ngi /Km2.
Ngời thực hiện: Vũ Thị Bích Liên - Trờng THCS Khánh Hòa

25