giáo án hình 9

Chơng IV:
hình trụ - hình nón - hình cầu
Tiết 58:
Đ1. hình trụ - diện tích xung quanh
và thể tích hình trụ
I. yêu cầu - mục tiêu
HS nhớ lại và khắc sâu khái niệm về hình trụ (đáy, trục, mặt xung
quanh, đờng sinh, đờng cao, mặt cắt khi nó // với trục hoặc với đáy).
HS thấy đợc ứng dụng thực tế của hình trụ.
II. Chuẩn bị:
Bìa (giấy) hcn (4 x 10cm)
Mô hình hình trụ, tranh vẽ hình trụ - bảng phụ vẽ hình 79 SGK
III. Các hoạt động dạy học
hoạt động thày và trò ghi bảng
HĐ1: Giới thiệu nội dung của chơng 4
Giới thiệu hình trụ
1. Hình trụ
- GV thực hiện ?1 trên mô hình hcn
Giới thiệu các khái niệm:
+ Đáy + Đờng sinh
+ Trục + Đờng cao
+ Mặt xung quanh
- CD : trục
- BC; AD tạo nên 2 đáy hình trụ (2 hình
tròn bằng nhau)
- Mặt xung quanh AB quét nên mặt xq
- Đờng sinh: EF ( 2 mặt phẳng đáy)
- Đờng cao
- Yêu cầu HS thực hiện ? 2
Quan sát hình và cho biết đáy, mặt xq, đ-
ờng sinh của hình trụ?

HĐ2: 2. Mặt cắt
D
A
E
F
B
C
hoạt động thày và trò ghi bảng
- Khi cắt hình trụ bởi 1 mp song song với - Mặt cắt là 1 hình tròn bằng hình tròn đáy
đáy thì phần mp bị giới hạn bên trong hình
trụ là hình gì?
- Khi cắt hình trụ bởi 1 mp // với trục thì
phần mp giới hạn bên trong hình trụ là hình
gì?
- Lấy một số VD trong thực tế các hình có
dạng hình trụ?
- Mặt cắt là 1 hcn
Thực hiện ?3
- Mặt nớc bên trong ống n
o
hình tròn?
HĐ3:
- GV đa hình vẽ 79 SGK
Quan sát hình nêu trên
nhận xét ?
HĐ4. Xây dựng công thức tính Sxq của
hình trụ
- Yêu cầu HS thực hiện ?4
Thao tác các việc nh SGK (113)
+ Cắt + Điền vào ô trống

3. Diện tích xung quanh của hình trụ
R: bán kính đờng tròn đáy
h: chiều cao
S
xq
= 2Rh S
tp
= S
xq
+ 2R
2
xây dựng công thức tổng quát
Từ công thức tổng quát S
xq
= 2Rh
h = ?
Bài tập 4 (SGK)
cm
R
S
hRhS
xq
xq
8,0
14,3.2
352
2
2
====

Chọn e (kết quả khác)
D
Đường sinh
Đường kính đáy
Trục
Mặt đáy
Mặt đáy
Bán kính
hoạt động thày và trò ghi bảng
Bài toán cho biết điều gì?
?
352
7
2
=





=
=
h
cmS
cmR
xq
HĐ5.
Hãy viết công thức tính V hình trụ đã đợc
học ở tiểu học? giải thích từng ký hiệu

trong công thức?
- Đa hình vẽ 78 SGK lên bảng hãy xây
dựng công thức tính V
vòng bi
4. Thể tích hình trụ
V = Sh = R
2
h
S: diện tích hình tròn đáy
h: chiều cao
VD: SGK (114)
BT6:
Bài toán cho biết điều gì?
Cần tìm cái gì?
Nêu cách tính?
Vận dụng công thức nào?
Bài 6 (SGK)
Hình trụ
h = R
S
xq
= 312cm
2
R = ? V = ?
S
xq
= 2Rh
R
S
h

xq

2
=
mà h = R
Giải:
áp dụng công thức: S
xq
= 2Rh
mà h = R (gt)
14,3.2
314
2
2
==

xq
S
h
Yêu cầu 1 HS lên bảng tính R? 1 HS
tính V?
314 = 2R
2
50
2
314
2
==

R

R = 7,07cm
V = Sh = R
2
h = .50.7,07
V = 109,99 cm
3
HĐ6: Củng cố
- Các yếu tố của hình trụ: trục; 2 đáy; đờng
sinh (đờng cao); mặt xq, mặt cắt.
hoạt động thày và trò ghi bảng
- Lấy VD thực tế về hình trụ?
- Công thức tính S
xq
; S
tp
; V
hình trụ
?
Khi sản xuất các thùng đựng chất lỏng, ng-
ời ta thờng chú ý đến việc tiết kiệm vật liệu,
cùng với 1 lợng vật liệu nhất định, làm thế
nào để sản xuất thùng đựng có dung tích
lớn nhất?
Về nhà: BT 1, 2, 3 (SGK) (làm vở BT nếu trên lớp không ghi kịp)
7; 8; 9; 10 (117 - SGK)
Học thuộc công thức.