skkn sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an ninh lớp 10

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐIỂU CẢI
---o0o---

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

“SỬ DỤNG MỘT SỐ TRÒ CHƠI TRONG DẠY VÀ HỌC
MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG AN NINH LỚP 10”

Người thực hiện: Lê Thị Phượng
Lĩnh vực nghiên cứu: Giáo dục quốc phòng an ninh
Phương pháp dạy học môn: Giáo dục quốc phòng an ninh
Có đính kèm:
 Mô hình

 Đĩa CD (DVD)

 Phim ảnh

Năm học: 2014 - 2015

 Hiện vật khác


Mục Lục
SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC ................................................................................................................ 2
LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ..................................................................................................................... 3

I.
1)

Lý do chọn đề tài ............................................................................................................................... 3

2)

Phương pháp nghiên cứu ................................................................................................................... 4

3)

Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................................................ 4

4)

Cộng tác viên .................................................................................................................................... 4

5)

Thời gian nghiên cứu ......................................................................................................................... 4
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN ................................................................................................. 4

II.
1)

Cơ sở lý luận ..................................................................................................................................... 4

2)

Thực tiễn ........................................................................................................................................... 5

III.

TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI ...................................................................................................... 6

1)

Chọn đối tượng.................................................................................................................................. 6

2)

Biện pháp thực hiện ........................................................................................................................... 6
2.1) Trò chơi rèn luyện lòng yêu nước, ý thức quốc phòng trong học sinh ............................................. 6
2.2) Trò chơi rèn luyện tinh thần và các giác quan ................................................................................. 8
2.3) Trò chơi rèn luyện sức khỏe ......................................................................................................... 11

3)

Kiểm tra đánh giá ............................................................................................................................ 13

4)

Kết quả kiểm tra .............................................................................................................................. 17

IV.

HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI ............................................................................................................... 19

V.

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG .......................................... 19
1)

Kết luận .......................................................................................................................................... 19

2)

Đề xuất khuyến nghị khả năng áp dụng............................................................................................ 20

VI.

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................................... 20


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
I.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
II.
1.
2.
3.
III.
1.

2.

Thông tin cá nhân
Họ và tên: Lê Thị Phượng
Ngày tháng năm sinh: 6/12/1987
Nam/nữ: Nữ
Địa chỉ: Ấp Đồn Điền 1 Xã Túc Trưng – Định Quán- Đồng Nai
Điện thoại:
DĐ: 0978742829
Fax:
email:
Chức vụ: giáo viên
Nhiệm vụ được giao: Dạy môn Giáo dục quốc phòng an ninh
Đơn vị công tác: Trường THPT Điểu Cải
Trình độ đào tạo
Học vị cao nhất: Cử nhân
Năm nhận bằng: 2009
Chuyên nghành đào tạo: Giáo dục thể chất - Giáo dục quốc phòng
Kinh nghiệm khoa học
Lĩnh vực chuyên môn có khoa học: Môn thể dục, giáo dục quốc phòng
Số năm kinh nghiệm: 5 năm

GV: Lê Thị Phượng

2


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10

SỬ DỤNG MỘT SỐ TRÒ CHƠI TRONG DẠY VÀ HỌC MÔN
GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG AN NINH LỚP 10
I.

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

1) Lý do chọn đề tài
Hiện nay, chương trình Giáo dục quốc phòng an ninh cấp Trung học phổ thông là
một bộ phận của nền giáo dục quốc dân, nhằm giáo dục thế hệ trẻ nói chung, cho học
sinh nói riêng lòng yêu nước, yêu Chủ Nghĩa Xã Hội, ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần
tập thể, tư duy và kiến thức quân sự, chuẩn bị cho nhân lực và đào tạo nhân tài cho
nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc.
Nhận thức rõ nhiệm vụ trên, Sở Giáo Dục Và Đào Tạo Tỉnh Đồng Nai luôn quan
tâm, chỉ đạo, tổ chức và triển khai thực hiện tốt cong tác Giáo dục quốc phòng an ninh
cho học sinh.
Trong những năm qua ban giám hiệu Trường Trung Học Phổ Thông Điểu Cải và
tổ Thể dục – Giáo dục quốc phòng – Giáo dục công dân đã chỉ đạo, xây dựng kế
hoạch hướng dẫn các giáo viên Giáo dục quốc phòng an ninh chọn nhiều hình thức
giảng dạy, học tập môn học này. Là giáo viên giảng dạy bộ môn Giáo dục quốc phòng
an ninh, tôi nhận thấy học sinh phải chuyển tải nhiều kiến thức, đồng thời phân chia
thời gian học lý thuyết và thực hành phải hợp lý và khoa học. Vì vậy các em luôn cảm
thấy căng thẳng, mệt mỏi và không tập trung trong giờ học. Mặt khác môn Giáo dục
quốc phòng an ninh là môn học mà khi bước vào Trung học phổ thông các em mới
bắt đầu tìm hiểu nhất là học sinh lớp 10 còn rất bỡ ngỡ khi nhắc tới bộ môn này. Các
em thường có suy nhĩ đây là môn phụ không quan trọng nên chưa tập trung trong quá
trình học. vì thế là giáo viên Giáo dục quốc phòng an ninh chúng ta phải làm thế nào
để học sinh yêu thích môn học này hơn và trong tiết học sôi nổi, hứng thú, vui vẻ và
thoải mái nhưng vẫn tiếp thu được trọng tâm của bài.
Được sự tạo điều kiện và giúp đỡ của ban giám hiệu và giáo viên trong tổ Thể dục
– Giáo dục quốc phòng – Giáo dục công dân Trường Trung Học Phổ Thông Điểu

Cải, tôi đã mạnh dạn viết đề tài sáng kiến kinh nghiệm“ Sử dụng một số trò chơi
trong dạy và học môn Giáo dục quốc phòng - an ninh lớp 10”. Mục đích của đề
tài là đưa một số trò choi vào trong tiết học, nhằm giúp học sinh yêu thích môn học
hơn và các em lớp 10 bước đầu làm quen, thích nghi với môn Giáo dục quốc phòng
an ninh một cách nhanh chóng. Đồng thời tạo ý thức tự giác học tập, tâm lý thoải mái
GV: Lê Thị Phượng

3


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
chú tâm vào bài học hơn, các em có thể vừa học vừa chơi tạo không khí sôi động cho
tiết học và rèn luyện cho các em sức khỏe, tinh thần yêu nước và một số kỹ năng quân
sự.
2) Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết nhiệm vụ của đề tài tôi sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
Phương pháp phân tích tổng hợp tài lệu
Phương pháp quan sát sư phạmn
Phương pháp kiểm tra sư phạm.
Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
Phương pháp thống kê toán học.
3) Đối tượng nghiên cứu
Là học sinh 4 lớp 10 ( 10a1, 10a2, 10cb5, 10cb6) năm học 2013 – 1014 Trường
Trung Học Phổ Thông Điểu Cải, có sức khỏe bình thường, tham gia đầy đủ các buổi
học Giáo dục quốc phòng an ninh.
4) Cộng tác viên
Giáo viên trong tổ Thể dục – Giáo dục quốc phòng – Giáo dục công dân.
5) Thời gian nghiên cứu
Thời gian : từ tháng 9/2013 đến tháng 5/ 2014.

Địa điểm: Trường Trung Học Phổ Thông Điểu Cải.
Trang thiết bị: Còi, thước dây, đồng hồ bấm giờ, cột mốc, bóng, gậy…
II.

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1) Cơ sở lý luận

Chơi là một hoạt động hấp dẫn, phù hợp với sự phát triển tự nhiên của tâm sinh lí
tuổi trẻ ( từ nhi đồng qua thiếu niên đến lứa tuổi thanh niên bước vào đời sống xã
hội). Những yêu cầu của các môn giáo dục có tính hệ thống, trình tự trong nhà trường
các cấp, nhất là các môn Giáo dục quốc phòng an ninh sẽ được tuổi trẻ học sinh, sinh
viên tiếp nhận, tự rèn luyện một cách thoải mái qua hoạt động “ chơi”. và là một việc
làm tích cực góp phần giúp đỡ tuổi trẻ bước vào nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc một cách
nhẹ nhàng, hiệu quả.
Trò chơi có mục đích rèn luyện lòng yêu nước, giáo dục ý thức quốc phòng dưới
dạng vui chơi bằng các trò chơi nhỏ, trò chơi lón trong quá trình dạy và học môn Giáo
dục quốc phòng an ninh. Làm cho tuổi trẻ tự nguyện rèn luyện một số kỹ năng quân
GV: Lê Thị Phượng

4


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
sự và tự rèn luyện tính cách cá nhân của từng học sinh. Để tạo lập một nếp sống có tác
phong quân sự : luôn luôn sẵn sàng hành động. Hành động đó qua vui chơi mà thấm
nhuần lòng yêu nước của truyền thống lịch sử dân tộc và lịch sử cách mạng bảo vệ tổ
quốc Việt Nam Xã Hội Chủ Nghĩa. Kết hợp với các bài học chính khóa nên hành
động có ý thức, có hiệu quả hơn.
Đồng thời với mục tiêu giáo dục phổ thông là “ giúp học sinh phát triển toàn diện

về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực khả năng, tính
năng động và sáng tạo, hìn thành nhân cách con người Việt Nam Xã H ội Chủ Nghĩa,
xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên
hoặc di vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc”.
Do đó để tạo cho không khí của tiết học Giáo dục quốc phòng an ninh trở nên sinh
động, sôi nổi, hứng thú các em có thể vừa học, vừa chơi mà vẫn truyền tải được kiến
thức đồng thời tạo cho các em ý thức tự giác học tập , khả năng làm việc theo nhóm,
tinh thần đoàn kết làm tiền đề cho những năm học tiếp theo và nhiệm vụ xây dựng,
bảo vệ tổ quốc Việt Nam Xã H ội Chủ Nghĩa sau này. Thì “ Sử dụng một số trò chơi
trong dạy và học môn Giáo dục quốc phòng - an ninh lớp 10”, sẽ đạt kết quả tốt
trong quá trình giảng dạy.
2) Thực tiễn
a) Thuận lợi
So với khu vực Trường Trung Học Phổ Thông Điểu Cải là trừng có bề dày về kết
quả đào tạo học sinh và là trường có đội ngũ sư phạm hùng hậu, đều đạt chuẩn và trên
chuẩn về kiến thức, có chuyên môn vững, nhiệt tình, tận tụy với công tác về quản lý
và giảng dạy.
Đối với môn Giáo dục quốc phòng an ninh, nhà trường và các cấp lãnh đạo luôn
quan tâm tạo mọi điều kiện thuận lợi, đội ngũ giáo viên đều được đào tạo vững về
chuyên môn, nhiệt tình và
Điều kiện sân bãi, dụng cụ trang thiết bị cần cho môn học tương đối đầy đủ.
Nề nếp, kỹ cương của nhà trường đối với học sinh chặt chẽ nên đa phần các em chăm
ngoan có ý thức học tập.
b) Khó khăn
Đây là môn học khá mới nên việc tìm kiếm tư liệu cho việc viết đề tài rất khó
khăn.
Phòng học cho nội dung học lý thuyết còn hạn chế.
Đây là môn học mới đối với học sinh lớp 10 và còn tai hại hơn là các em còn coi
đây là môn phụ nên không quan trọng dẫn đến ý thức học tập chưa cao.
GV: Lê Thị Phượng

5


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
Tình trạng học sinh chua trang bị đầy đủ sách giáo khoa cũng làm cho việc giảng
dạy kiến thức mới còn bị hạn chế.
Tranh ảnh phục vụ cho giảng dạy còn thiếu ở một số nội dung.
III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1) Chọn đối tượng
Để giải quyết nhiệm vụ của đề tài tôi chọn hai nhóm đối tượng về tuổi tác, tình
trạng sức khỏe, trình độ học vấn tương đương nhau. Được chia làm hai nhóm: nhóm
thực nghiệm và nhóm đối chứng.
Nhóm đối chứng: học tập bình thường theo sách giáo khoa và phân phối chương
trình gồm 2 lớp.
 Lớp 10 a2: 33 học sinh.
 Lớp 10 cb6: 39 học sinh.
Nhóm thực nghiệm: học tập theo hướng dẫn của sách giáo viên, phân phối chương
trình và học tập theo phương pháp sử dụng một số trò chơi vào trong một số bài học
gồm 2 lớp.
 Lớp 10 a1: 33 học sinh.
 Lớp 10 cb5: 39 học sinh.
2) Biện pháp thực hiện
Để thực hiện tôi đã lựa chọn và đưa một số trò chơi vào các tiết học Giáo dục
quốc phòng an ninh ( khoảng 6-8 phút) trong những tiết dạy ở nhóm thực nghiệm.
Tùy vào nội dung và yêu cầu bài học mà tôi lựa chọn và vận dụng những trò chơi
cho phù hợp với nội dung.
Đối với giờ lý thuyết học trong phòng tôi vận dụng những trò chơi có tính chất
kiến thức, các em có thể ngồi tại chỗ mà vẫn tham gia chơi được.

Đối với giờ thực hành học ngoài trời thì tôi sử dụng những trò chơi vận động để
các em hoạt động vui chơi được hết khả năng của mình.
2.1) Trò chơi rèn luyện lòng yêu nước, ý thức quốc phòng trong học sinh
 Trò chơi: Kể tên các cuộc đấu tranh giữ nước của dân tộc ta.
Cách chơi: Người chỉ huy nêu mốc thời gian còn các tiểu đội trong vòng 2 phút
tiểu đội nào kể ra được nhiều cuộc đấu tranh và chính xác thì chiến thắng.
Chúng ta có thể thay bằng các nội dung khác như:
Chiến công của Quân Đội Nhân Dân Việt Nam hay Công An Nhân Dân Việt
Nam.
GV: Lê Thị Phượng

6


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
Các vị anh hùng dân tộc.
Những kẻ thù đến xâm lược nước ta.
Cách phòng tránh bom dạn thông thường.
Nội dung đội hình đội ngũ.
Băng bó vết thương.
Phòng tránh bom đạn…
 Trò chơi: Khám phá sự tích anh hùng của các vị thánh thờ trong các đình, chùa,
đền ở địa phương.
Cách chơi:giáo viên cho các tiểu đội kể tên các sự tích anh hùng của các vị
thánh thờ trong các đình, chùa, đền ở dịa phương mình. Trong vòng 5 phút tiểu đội
nào kể tên được nhiều thì chiến thắng.
 Trò chơi : Ai nhanh hơn.
Người chơi: một trung đội
Cách chơi: trung đội được chia làm 4 tiểu đội, giáo viên sẽ đọc câu hỏi liên quan

đến các sự kiện lịch sử, các tiểu đội giơ tay trả lời đội nào giơ tay nhanh nhất thì sẽ
dược quyền trả lời, nếu trả lời sai thì các tiểu đội khác được quyền trả lời tiếp, còn nếu
các tiểu đội không có câu trả lời thì giáo viên sẽ đưa ra đáp án. Cuối cùng tổng hợp
lại, tiểu đội nào trả lời được nhiều câu hỏi nhất thì chiến thắng.
Ví dụ: trong bài “ truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc việt nam” giáo
viên có thể đưa ra một số câu hỏi như sau:
Nhà nước đầu tiên của dân tộc ta có tên là gì?
Vì sao các nước phong kiến phương bắc luôn tìm cách xâm chiếm nước ta?
Cuộc kháng chiến giữ nước đầu tiên là cuộc kháng chiến nào?
Nước Đại Việt ta thời Lý,Trần và Lê Sơ kinh đô ở đâu?
Có bao nhiêu truyền thống đánh giặc giũ nước của dân tộc ta?...
 Trò chơi: Truyền thước.
Người chơi: Một trung đội
Cách chơi: giáo viên cho một học sinh đọc bài và một học sinh sẽ cầm cây thước,
khi bạn học sinh bắt đầu đọc thì cây thước sẽ được truyền đi từ phía bên trái của
người cầm thước lần lượt từ người này truyền sang người kia, bất ngờ giáo viên cho
bạn học sinh đọc bài dừng và đưa ra câu hỏi liên quan đến phần học sinh vừa đọc
xong. Khi em học sinh đọc bài dừng thì cây thước cũng dừng và người cầm thước lúc
đó phải trả lời câu hỏi giáo viên đưa ra. Nếu sai thì sẽ bị phạt còn đúng thì người đó
GV: Lê Thị Phượng

7


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
sẽ đọc tiếp và thước cũng tiếp tục được truyền đi và trò chơi cứ tiếp tục như vậy cho
đến lúc giáo viên cho kết thúc.
2.2) Trò chơi rèn luyện tinh thần và các giác quan
a) Luyện tính tự chủ

 Trò chơi: Bắn! Ngừng!
Người chơi từ một tiểu đội đến một trung đội.
Cách chơi: chiến sĩ làm theo lệnh người chỉ huy, nhưng không làm theo động tác
sai. Các chiến sĩ đứng thành vòng tròn, người chỉ huy đứng giữa giơ mạnh hai nắm
tay lên trời và hô to “bắn” những người chơi đều làm theo như vậy. Người chỉ huy
kéo mạnh hai nắm tay xuống ngang vai và hô to “ngừng” những người chơi lại cũng
làm theo như vậy. Cuộc chơi tiếp tục nhưng thỉnh thoảng người chỉ huy lại giơ cao tay
lên mà hô “ngừng” hoặc kéo ngang tay xuống mà hô “bắn”. Trường hợp này người
chơi phải đứng yên ai nhầm là thua một điểm.
 Trò chơi: Giờ điểm danh
Người chơi từ một tiểu đội đến một trung đội.
Cách chơi: Người chơi đứng thành một vòng tròn, đánh số từ một đến hết, điểm
danh theo số thứ tự. bắt đầu chơi, số 1 gọi bất kỳ một số nào đó. Ví dụ: Số 1 gọi số 8,
người số 8 lập tức gọi một số khác, như số 8 gọi số 15, số 15 lại tiếp tục gọi…Càng
nhanh càng vui, ai ngập ngừng hay nhầm chỗ phải chuyển chỗ xuống cuối cùng và
những số dưới anh ta đều lên một số. Ví dụ : số 8 nhầm thì từ số 9 đến số cuối đều lên
một số, do đổi số nên dễ nhầm.
b) Luyện trí nhận xét
 Trò chơi: Ai đổi chỗ
Người chơi một trung đội.
Cách chơi: Người chơi đứng thành một vòng tròn, một người đứng giữa nắm tất cả
mọi người đứng xung quanh, sau đó ra chỗ khuất. Người chỉ huy thay đổi vị trí của
một số người rồi gọi người ở ngoài vào, người này phải chỉ ra ai đổi chỗ từ đâu đến
đâu. Mỗi lần chỉ đúng được một điểm, sau đó thay đổi người dứng giữa. Cuối cùng ai
nhiều điểm nhất là thắng cuộc.
 Trò chơi: Dạo chơi quanh hồ
Người chơi từ một tiểu đội đến một trung đội.
Cách chơi: Vẽ xuống đất một vòng tròn, đường kính khoảng 5 đến 10cm để làm
cái hồ, giữa hồ rãi các đồ vật. Lần lượt các đội đi quang hồ 3 vòng để quan sát. Mỗi
GV: Lê Thị Phượng

8


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
đội cách nhau một đến hai phút, về tới đích mỗi đội ghi ra giấy những gì đã nhìn thấy,
đội nào đúng nhất là thắng cuộc.
c) Luyện trí nhớ
 Trò chơi: Anh nuôi đi chợ
Người chơi một tiểu đội.
Cách chơi: Cả tiểu đội ngồi vòng tròn, người chỉ huy nói “ anh nuôi đi chợ đi chợ
Đồng Xuân mua một mớ rau”, người bên cạnh nói tiếp “anh nuôi đi chợ đi chợ Đồng
Xuân mua một mớ rau, một lạng thịt”, người sau nói tiếp“anh nuôi đi chợ đi chợ
Đồng Xuân mua một mớ rau, một lạng thịt, một cân cá”. Rồi người sau lại nói tiếp
bằng cách nhắc lại câu nói trên và them vào cuối câu một thức ăn khác, ai quên hay
nhầm phải nhảy lò cò một vòng,
 Trò chơi: Tin đồn
Người chơi một trung đội.
Cách chơi:Mỗi tiểu đội là một dãy bàn, hai người một bàn và ngồi ở đầu bàn và
đánh số thứ tự từ 1 đến hết. Người chỉ huy tập hợp các số 1 lại và đọc cho nghe một
tin nhắn khoảng 30 từ, số 1 nhắc lại cho số 2, số 2 nhắc lại cho số 3 cứ như vậy cho
đến người cuối cũng. Người cuối cùng nghi mẫu tin nhắn ra giấy và đưa cho người
chỉ huy và đọc thật to cho mọi người nghe. Đội nào ít sai nhất là chiến thắng.( giáo
viên có thể liên hệ lấy mẫu tin nhắn đó từ nội dung bài hoc).
d) Luyện kiến thức
 Trò chơi: Tìm danh từ
Người chơi từ một tiểu đội đến một trung đội.
Cách chơi: Người chỉ huy đọc cho người chơi khoảng 10 loại danh từ. ví dụ như :
Danh Nhân, Quốc Gia, song, cá, đồ dung trong nhà, món ăn…

Sau đó nêu một số phụ âm như: b,c,g,h,n,k…làm cho danh từ phải diền vào cạnh
những loại từ trên. Ví dụ: chữ “T” người chơi phải ghi vào mười danh từ bắt đầu bằng
chữ “T” như:
Danh nhân

Trần Quốc Tuấn

Quốc gia

Triều Tiên

Tỉnh, thành phố

Thanh Hóa

Sông

Thao

Thú

Trâu

Cá

Thu

GV: Lê Thị Phượng

9

Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
Đồ dung trong nhà

Tủ

Hoa

ThủyTiên

Quả

Táo

Món ăn

Tương

Trong 3 phút người nào ghi đầy đủ nhất là thắng cuộc.
 Trò chơi: Những từ bắt đầu cùng một chữ
Người chơi từ một tiểu đội đến một trung đội.
Cách chơi: Người chỉ huy nói to một chữ, ví dụ: chữ “m”, những người chơi phải
ghi vào giấy những từ bắt đầu là chữ “m”( mắt, mèo, mạnh, mai…). Trong hai phút,
cuối cùng người chỉ huy thu giấy kiểm tra và khen thưởng những người đã ghi được
nhiều từ nhất.
e) Luyện thính tai
 Trò chơi: Tiến công im lặng
Người chơi trung đội.

Cách chơi: Một người bịt mắt đứng giữa làm người canh đêm, những người khác
đứng xung quanh cách xa khoảng 10m. Khi có lệnh chơi, tất cả tiến lại gần người
canh đêm. Nếu người này thấy tiếng động ở hướng nào mà chỉ tay về hướng đấy, thì
người làm ra tiếng động phải đứng yên cho đến tan cuộc chơi. Người nào đến sát
được người canh đêm và đập tay vào vai người ấy là thắng cuộc. Lưu ý không được
chạy hay nhảy xổ vào người canh đêm, dù chỉ cách một mét cũng vậy.
 Trò chơi: Vượt rào ban đêm
Người chơi từ hai tiểu đội đến sáu tiểu đội.
Cách chơi: Người chơi chia thành hai bên, một bên bịt mắt đứng thành vòng tròn,
chân xoạc rộng sát vào chân nhau, tay để xuôi theo người. Bên còn lại đứng ở ngoài
vòng, cố vượt rào bằng cách chui qua chân hoăc chui qua cạnh những người chơi.
Người làm rào không được khụy chân xuống, chỉ khi nào nge tiếng động mới được
quờ tay tóm đối phương. Người nào vượt được rào vào trong vòng tròn là được một
điểm cho bên mình, sau một thời gian quy định thì đổi bên. Cuối cùng bên nào ghi
dược nhiều điểm là thắng cuộc.
f) Luyện tinh mắt
 Trò chơi: Cán bộ hải quân
Người chơi một trung đội.
GV: Lê Thị Phượng

10


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
Cách chơi: Cán bộ hải quân lung bắt những người buôn lậu đang chuyền nhau loại
hàng cấm. Người chơi đứng thành vòng tròn, tay nắm vào chiếc dây nối thành vòng ở
trước mặt, dây có lồng một cái vòng nhỏ( hàng cấm). Cán bộ hải quan đứng giũa vòng
để quan sát, mọi người vừa hát vừa nắm vào chiếc dây làm điệu bộ như nắm vào
chiếc vòng chuyền cho người bên cạnh, trong đó có người chuyền vòng thật, nhưng

không để cho cán bộ hải quan trông thấy. Nếu cán bộ hải quan chỉ đúng tay người có
vòng là bắt được người mang hàng lậu, người này phải nhảy lò cò một vòng và cán bộ
hải quan được tín nhiệm làm một lần nữa. Nếu bắt sai thì bị phạt và cử nười khác thay
thế.
2.3) Trò chơi rèn luyện sức khỏe
a) Tập chạy
 Trò chơi: Chạy vượt chướng ngại vật.
Người chơi từ một tiểu đội đến một trung đội.
Cách chơi: Người chơi đóng các chiến sĩ bộ đội phải vượt qua các chướng ngại
vật: nhảy qua hố, nhảy qua dây, nhảy qua đống cặp sách…, ai về sớm nhất là thắng
cuộc.
 Trò chơi: Chạy tiếp sức.
Người chơi từ một tiểu đội đến một trung đội.
Cách chơi: Các tiểu đội số lượng đều nhau, xếp hang dọc trước vạch xuất phát.
Khi có lệnh người đứng đầu mỗi hang, tay cầm một vật gì đó( khan, thước,
bút…)chạy quanh một điểm( cái mũ, viên gạch…), cách đó khoảng 20m rồi về hàng
đưa cho người thứ hai, xong đứng về cuối hang, người thứ hai chạy giống người thứ
nhất, cứ nhu vậy cho dến người cuối cùng. Tiểu đội nào có người cuối cùng chạy về
vạch xuất phát trước là chiến thắng.
b) Trò chơi chạy đuổi
 Trò chơi: Về vị trí chiến đấu.
Người chơi từ một trung đội đến hai trung đội.
Cách chơi: Người chơi đóng một đơn vị bộ đội đang sinh hoạt ở doanh trại, mỗi
người có một vị trí chiến đấu( vẽ một đường tròn đường kính khoảng 50cm rải rác
khắp doanh trại). trừ một người chiến sĩ vừa đến chưa được phân công( chưa có vòng
vẽ). Người chỉ huy hô “báo động”tất cả về vị trí chiến đấu, cả chiến sĩ mới cũng đến
chiếm một vị trí. Người nào thùa ra làm nhiệm vụ tiếp tế đạn cho các đơn vị.
 Trò chơi: Bảo vệ cán bộ.
Người chơi: Một trung đội
GV: Lê Thị Phượng

11


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
Trong vùng địch, cán bộ bị địch truy lùng được nhân dân bảo vệ.
Cách chơi: Những người chơi đứng thành vòng tròn, tay nắm tay. Một người làm cán
bộ bị truy lùng chạy quanh vòng rồi chạm tay vào một người ở vòng là “ đích”. Người
này phải đuổi theo người vừa chạy để làm sao bắt được anh ta trước khi chạy hết ba
vòng. Khi hết ba vòng, mọi người reo “ mở cửa ra” và đồng thời cùng giơ tay cao lên
giống như những chiếc cửa. Nếu người cán bộ chạy lọt vào giữa vòng là anh ta được
nhân dân bảo vệ, thoát tay địch. Anh ta được đứng vào vòng và người đuổi trở thành
người bị đuổi. Nếu người chạy bị bắt thì anh ta trở thành người đuổi mới và người
đuổi cũ đứng vào vòng.
c) Tập nhảy
 Trò chơi: Qua suối.
Người chơi: Từ hai đến bốn tiểu đội
Cách chơi: Vạch hai đường thẳng song song cách nhau từ 6 đến 10m làm bờ suối,
giữa hai đặt những hòn đá ( vẽ những đường tròn) khoảng cách không đều nhau, gần
có thể bước qua được, xa phải nhảy qua theo một đường ngoằn ngoèo. Từng người
trong mỗi đội, liên tiếp theo nhau, nhảy qua suối trên những hòn đá nổi giữa dòng.
Tính thời gian cho mỗi đội từ người thứ nhất bắt đầu nhảy xuống suối, đến khi người
cuối cùng đặt chân lên bờ bên kia, đội nhảy nhanh nhất được 10 điểm, các đội sau rút
dần di một điểm. Ai trượt chân xuống suối hay dẫm pải vạch làm giả hòn đá bị trừ
nữa điểm. Cuối cùng đội nào nhiều điểm nhất là thắng cuộc.
 Trò chơi: Đi đều tiếp sức
Người chơi: Từ hai đến bốn tiểu đội
Cách chơi: Các tiểu đội đứng thành hàng dọc sau vạch xuất phát, cách đó 10m kẻ
một vạch nữa làm vạch về đích. Khi có lệnh, những người đứng đầu mỗi hàng đi đều

tới vạch đích rồi đi đều về chạm tay vào người thứ hai, sau đó đứng vào cuối hàng.
Người thứ hai cũng đi đều như người thứ nhất và cứ như thế cho đến người cuối cùng,
hàng nào người cuối đi đều về tới vạch xuất phát trước là thắng cuộc.
d) Trò chơi luyện sức bền
 Trò chơi: Kéo co
Người chơi: Từng hai tiểu đội một.
Cách chơi: Người chơi chia thành hai bên ngang sức nhau, mỗi bên nắm vào nữa
chiếc thừng to. Giữa thừng bộc vào một dãi màu để đánh dấu. bắt đầu chơi, dải màu
đặt vào một điểm trung tâm ở giữa sân. Khi có lệnh, hai bên cố kéo đối phuong về
phía mình, bên nào kéo được dải màu về phía mình cách xa điểm trung tâm 3m là
chiến thắng.
GV: Lê Thị Phượng

12


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
 Trò chơi: Đoạt cờ
Người chơi: từng hai tiểu đội một.
Cách chơi: người chơi chia thành hai bên, mỗi bên đều đánh số của từng người và
đứng ở sau vạch cuối sân. Giữa sân để một chiếc khăn làm cờ. người chỉ huy gọi một
số, hai người cùng số của hai bên chạy lên giữa sân cố đoạt cờ về phía mình. Người
đoạt cờ đưa về phía sau vạch cuối sân mình là thắng. nếu dang mang cờ về mà bị đối
phương trạm vào người thì phải để lại cờ về chỗ cũ. Người chỉ huy có thể gọi một lúc
nhiều số.
3) Kiểm tra đánh giá
Sau một thời gian đưa một số trò chơi vào quá trình dạy và học môn Giáo dục
quốc phòng an ninh, để đánh giá được kết quả của học sinh tôi đã tổ chức cho học
sinh hai nhóm thực hiện kiểm tra lý thyết và thực hành.

 Nội dung kiểm tra lý thuyết
Tôi tổ chức cho học sinh làm bài kiểm tra 15 phút theo hình thức trắc nghiệm với
đề bài như sau:
Câu 1. Ngày quốc khánh thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng Hòa là ngày ?
A. 2/9/1945

B. 3/2/1930

C. 19/12/1946

D. 22/12/1945

Caâu 2. Ngày Miền Nam hoàn toàn giải phóng thống nhất đất nước là ngày ?
A. 2/9/1975

B. 30/4/1975

C. 3/2/1975

D. 22/12/1975

Caâu 3. Chủ Tịch Hồ Chí Minh kêu gọi toàn quốc kháng chiến vào ngày tháng năm
nào ?
A. 19/12/1946

B. 18/12/1947

C. 16/12/1946

D. 20/12/1946

Caâu 4. Có bao nhiêu truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc ta?
A. 6

B. 5

C. 4

D. 7

Câu 5. Khi ở động tác nghiêm, hai chân khác với động tác nghỉ như thế nào?
A. Đặt sát vào nhau, mở rộng một góc 45 độ.
B. Hai đầu gối thẳng sức mạnh toàn thân dồn vào hai chân.
GV: Lê Thị Phượng

13


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
C. Thân người phía trên ở tư thế nghiêm.
D. Ngón tay khép lại cong tự nhiên.
Câu 6. Trong đội ngũ từng người không có súng, quay tại chỗ có mấy động tác?
A. 2
B. 3
C. 4
D. 5
Câu 7. Tập hợp đội hình tiểu đội 1 hàng ngang có mấy bước?
A. 4
B. 2

C. 3
D. 1
Câu 8. Trình tự tập hợp đội hình tiểu đội 1 hàng ngang gồm những bước nào?
A. Điểm số; chỉnh đốn hàng ngũ; tập hợp đội hình; giải tán.
B. Điểm số; tập hợp đội hình; giải tán.
C. Tập hợp đội hình; chỉnh đốn hàng ngũ; giải tán.
D. Điểm số; tập hợp đội hình; chỉnh đốn hàng ngũ
Câu 9. Hiểu biết về một số loại bom, đạn và thiên tai để làm gì ?
A. Khắc phục triệt để mọi sự cố thiên tai, các loại bom, đạn gây ra
B. Để phòng tránh, giảm nhẹ hoặc loại trừ thiệt hại do chúng gây ra
C. Kịp thời chủ động để xử lí mọi sự cố do bom, đạn để lại
D. Chủ động để xử lí mọi tình huống khi bão lụt xảy ra
Câu 10. Thiệt hại nào sau đây không phải do bom, đạn địch gây ra?
A. Lũ lụt lớn, sạt lở núi và lũ quét đã phá hủy đường giao thông
B. Chất cháy Na pan làm cháy rừng trên một diện tích rộng lớn
C. Chất độc hóa học đã hủy diệt môi trường sống của con người
D. Vũ khí chính xác gây nhiều thiệt hại về người và của cho đối phương
Câu 11: Trường hợp ngộ độc thức ăn, sau đó nên ăn uống như thế nào?
A. Nhịn ăn hoặc ăn lỏng 1 - 2 bữa/ngày
B. Nhịn ăn, uống hoàn toàn trong 2 ngày
C. Ăn uống bình thường
D. Ăn uống nhiều hơn bình thường
Câu 12: Nội dung nào sau đây không đúng với nguyên tắc của băng vết thương?
A. Băng kín, băng hết các vết thương
B. Băng đủ độ chặt
C. Băng bằng băng thun
D. Băng sớm, băng nhanh
GV: Lê Thị Phượng

14

Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
Câu 13: Khi băng vết thương ở bàn tay, bàn chân thường dùng kiểu băng nào?
A. Băng vòng xoắn
B. Băng số 8
C. Băng chữ nhân
D. Băng vành khăn
Câu 14. Theo quan điểm của Liên Hợp Quốc thì ma túy có nguồn gốc tự nhiên hay
tổng hợp khi xâm nhập vào cơ thể có tác dụng ra sao?
A. Có tác dụng giảm đau, chống béo phì
B. Có tác dụng giảm béo, ổn định cơ thể
C. Làm ổn định tinh thần, tư tưởng, chống nghiện
D. Làm thay đổi ý thức và trí tuệ, làm cho con người lệ thuộc vào nó
Câu 15. Chất nào sau đây được gọi là chất ma túy?
A. Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa
B. Nhựa cây Morphine, nhựa cây thuốc lá
C. Chất nicotin của thuốc lá, thuốc lào
D. Các loại thuốc giảm đau, hạ nhiệt
Câu 16. Dân tộc ta tiến hành cuộc chiến tranh giữ nước đầu tiên vào thời nào, năm
nào?
A. An Dương Vương – Chống Triệu – Năm 218 TCN
B.Hùng Vương – Chống Tần – Năm 214 TCN
C. Thục Phán – Chống Triệu – Năm 179 TCN
D. An Dương Vương – Chống Tần – Năm 179 TCN
Câu 17. Trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ xâm lược, ở Miền Nam quân và
dân ta đánh địch trên các vùng chiến lược nào?
A. Trung du, đồng bằng và đô thị
B. Nông thôn, thành thị, miền núi

C. Đồng bằng, miền núi và thành thị
D. Miền núi, trung du, đồng bằng

GV: Lê Thị Phượng

15


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
Câu 18. Qua lịch sử dựng nước và giữ nước, dân tộc ta đã xây dựng nên truyền thống
gì?
A. Xây dựng đất nước mạnh về quốc phòng để giữ nước
B. Dựng nước đi đôi với giữ nước
C. Quan tâm bảo vệ đất nước là hàng đầu
D. Giữ nước là chủ yếu, rất quan trọng
Câu 19. Ngày truyền thống của Quân đội nhân dân Việt Nam là ngày
A. 22 -12-1945
B. 22 - 5 -1946
C. 22-12-1944
D. 22-5-1945.
Câu 20. Ngày đầu thành lập, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân có bao
nhiêu chiến sĩ?
A. 32 chiến sĩ
B. 34 chiến sĩ
C. 23 chiến sĩ
D. 43 chiến sĩ
Học sinh làm đúng 1 câu thì được 0,5 điểm, điểm cuối cùng sẽ được làm tròn lên.
 Nội dung kiểm tra thực hành
Tôi tổ chức cho các em thực hiện hai nội dung là:

 Thứ nhất: Thực hiện các động tác trong bài đội ngũ từng người không có súng
theo hình thức tập thể, từng tiểu đội lên thực hiện.
Nội dung đội ngũ từng người không có súng gồm những động tác sau : chào,
nghỉ nghiêm,quay tại chỗ, dậm chân tại chỗ, đi đều, tiến, lùi, sang phải, sang
trái, ngồi xuống, đứng dậy và chạy đều.
 Thứ hai : Thực hiện kỹ thuật băng bó vết thương theo hình thức cá nhân, người
thực hiện sẽ lên bốc thăm phải nội dung nào thì thực hiện nội dung đó.
Nội dung băng vết thương gồm những nội dung sau:
- Băng các đoạn chi
- Băng vai, nách
- Băng vùng gối, gót chân, vùng khuỷu
GV: Lê Thị Phượng

16


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
- Băng bàn chân, bàn tay
- Băng vùng đầu, cổ, mặt
 Cách đánh giá như sau:
Điểm 9-10 làm đúng kỹ thuật, đẹp và chính xác.
Điểm 7-8 làm đúng kỹ thuật, đẹp.
Điểm 5-6 làm dung kỹ thuật nhưng chưa đẹp.
Điểm dưới 5 làm không đúng kỹ thuật.
Đối với nội dung đội ngũ từng người không có súng học sinh phải hô khẩu lệnh
chính xác.
4) Kết quả kiểm tra
Điểm lý thuyết
Loại

Gỏi

Khá

Trung bình

Yếu

( Điểm 9-10)

(Điểm 7 –
8)

(Điểm 5 – 6)

(Điểm dưới 5)

Đối chứng

8,3%

27,8%

52,8%

11,1%

( 72 hs )

( 6 hs )

( 20 hs )

( 38 hs )

( 8hs )

Thực nghiệm

21,9%

43,8%

32,9%

1,4%

(73 hs )

( 16 hs )

( 32 hs )

(24 hs )

( 1 hs )

Gỏi

Khá

Trung bình

Yếu

( Điểm 9-10)

(Điểm 7 – 8)

(Điểm 5 – 6)

(Điểm dưới
5)

Đối chứng

18%

34,7%

41,7%

5,6%

( 72 hs )

( 13 hs )

( 25hs )

( 30 hs )

( 4 hs )

Thực nghiệm

35,6%

45,2%

19,2%

0%

(73 hs )

( 26 hs )

( 33 hs )

(14 hs )

( 0 hs )

Nhóm

Điểm thực hành
Loại
Nhóm

GV: Lê Thị Phượng

17


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10

Bảng tổng hợp lý thuyết và thực hành
Loại

Gỏi

( Điểm 9-10) (Điểm 7 – 8)

Nhóm

Trung bình

Yếu

(Điểm 5 – 6)

(Điểm dưới 5)

Khá

Đối chứng( 72 hs )

13,2%

31.2%

47,2%

8,4%

Thực nghiệm(73hs )

28,8%

44.5%

26%

0,7%

50.00%
45.00%
40.00%
35.00%
Nhóm đối
chứng
Nhóm thực
nghiệm

30.00%
25.00%
20.00%

15.00%
10.00%
5.00%

0.00%
giỏi

khá trung bình yếu
Biểu đồ thể hiện kết quả

Theo bảng đánh giá và biểu đồ của hai nhóm nghiên cứu thì chúng ta nhận
thấy:
Nhóm thực nghiệm tỷ lệ học sinh giỏi ( điểm 9-10) đạt 28,8% cao hơn gấp đôi
nhóm đối chứng.
GV: Lê Thị Phượng

18


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
Nhóm thực nghiệm tỷ lệ học sinh khá ( điểm 7-8) đạt 44,5% cao gần gấp đôi
nhóm đối chứng.
Nhóm thực nghiệm tỷ lệ học sinh trung bình ( điểm 5-6) đạt 26 % giảm so với
nhóm đối chứng.
Nhóm thực nghiệm tỷ lệ học sinh yếu ( điểm dưới 5) đạt 0,7% giảm nhiều lầm
so với nhóm đối chứng.
Như vậy theo kết quả đạt được chúng ta có thể khảng định sử dụng trò chơi trong
quá trình dạy và học môn Giáo dục quốc phòng an ninh lớp 10 bước đầu đã đem lại

cho học sinh kết quả học tập tốt hơn
IV.

HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI

Sau thời gian sử dụng trò chơi trong quá trình dạy và học môn Giáo dục quốc
phòng an ninh lớp 10 và qua các bài kiểm tra tôi có nhận xét sau:
 Qua quan sát sư phạm tôi nhận thấy:
 Ở nhóm đối chứng : việc dạy học theo phương pháp giảng dạy theo sách giáo
khoa gây cho học sinh sự nhàm chán, không hứng thú làm cho tiết học trở nên nhàm
chán không sôi nổi.
 Ở nhóm thực nghiệm: sử dụng trò chơi trong quá trình dạy và học môn Giáo
dục quốc phòng an ninh tạo nên sự hứng thú, thoải mái cho học sinh đồng thời phát
huy được tính tự giác, năng nổ, nhiệt tình đặc biệt là các em tiếp thu bài tốt hơn tạo
cho tiết học trở nên sôi động hơn.
 Qua các bài kiểm tra lý thuyết và thực hành:
 Ở nhóm đối chứng tỷ lệ học sinh khá, giỏi không cao. Tỷ lệ học sinh trung bình
chiếm tỷ lệ cao và còn nhiều học sinh yếu.
 Ở nhóm thực nghiệm: tỷ lệ học sinh khá, giỏi cao, tỷ lệ học sinh trung bình thấp
và không có học sinh yếu.
V. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
1) Kết luận
Qua thời gian nghiên cứu và sử dụng một số trò chơi trong quá trình dạy và học
môn Giáo dục quốc phòng an ninh lớp 10 Trung học phổ thông tôi nhận thấy:
Học sinh không cảm thấy nhàm chán hay căng thẳng trong mỗi tiết học Giáo dục
quốc phòng an ninh nữa mà ngược lại các em lại yêu thích môn học hơn, tiết học lại
trở nên sôi động, hứng thú hơn. Đồng thời tạo cho các em tính tự giác trong học tập,
có thể thuộc bài ngay trên lớp và đặc biệt hơn là các em có thể vừa chơi vừa học mà
vẫn tiếp thu được bài mà còn rèn luyện được sức khỏe cho bản thân. Từ đó học sinh
học tập hăng say, sôi nổi và tiết học đạt được kết quả cao.

GV: Lê Thị Phượng

19


Sử dụng một số trò chơi trong dạy và học môn giáo dục quốc phòng an
ninh lớp 10
Từ những kết quả đạt được, tôi sẽ mạnh dạn đưa sáng kiến của mình vào các tiết
học Giáo dục quốc phòng an ninh ở những năm tiếp theo để góp phần vào việc phát
triển tri thức và sức khỏe toàn diện cho học sinh.
Đây chỉ là ý kiến chủ quan của tôi và đề tài này còn nhiều hạn chế, thiếu sót. Mong
sự đóng góp kiến, bổ sung của quý thầy, cô giáo viên đồng nghiệp để đề tài của tôi
được hoàn thiện hơn. Cuối cùng tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, giáo viên
đồng nghiệp đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi hoàn thành đề tài này.
2) Đề xuất khuyến nghị khả năng áp dụng
Đây là đề tài mà tôi đã vận dụng và thu kết quả rất tốt đối với học sinh tôi mong
rằng nhà trường sẽ vận dụng đề tài này cho những năm học tiếp theo.
Nhà trường cần trang bị một số dụng cụ phổ biến như : bóng, dây, thước… để
phục vụ cho quá trình học sinh tham gia một số trò chơi vận động cần đến dụng cụ.
VI.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO( 2013) , Sách giáo khoa Giáo dục quốc phòng - an
ninh lớp10, Nhà Xuất Bản Giáo Dục .
2. BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO( 2008), Sách giáo viên Giáo dục quốc phòng - an
ninh lớp10, Nhà Xuất Bản Giáo Dục .
3. BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO VỤ GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG(2005), Giáo
trình giáo dục quốc phòng đại học – cao đẳng dùng cho cho giáo viên giáo dục

quốc phòng, Nhà Xuất Bản Quân Đội Nhân Dân.

GV: Lê Thị Phượng

20