Nâng cao năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp của công ty cổ phần đầu tư phát triển đô thị và thương mại
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.08 MB, 101 trang )
L IC M
N
Sau kho ng th i gian h c t p và làm Lu n v n v i s giúp đ quý báu, t n tình
c a th y giáo PGS.TS Nguy n Xuân Phú, TS Nguy n Quang Phú và các th y cô
giáo tr
ng
i h c Th y L i, b n bè đ ng nghi p cùng v i s n l c c g ng h c
t p, tìm tòi, nghiên c u, tích l y kinh nghi m th c t c a b n thân, tác gi đã hoàn
thành lu n v n th c s v i đ tài “Nâng cao n ng l c c nh tranh trong đ u th u
u t phát tri n ô th và th
xây l p c a công ty C ph n
Tác gi xin đ
ng m i”
c g i l i c m n sâu s c t i th y giáo PGS.TS Nguy n Xuân
Phú và TS Nguy n Quang Phú đã t n tình h
ng d n, ch b o và cung c p các
thông tin khoa h c quý báu cho tác gi trong su t quá trình th c hi n lu n v n này.
Xin chân thành c m n các th y cô giáo thu c khoa Công trình, phòng ào t o
h c và sau
i h c tr
ng
i
i h c Th y L i đã t o m i đi u ki n thu n l i cho tác
gi hoàn thành t t lu n v n th c s c a mình.
Do h n ch v th i gian, ki n th c khoa h c và kinh nghi n th c t c a b n
thân ch a nhi u nên lu n v n không tránh kh i nh ng thi u sót. Tác gi r t mong
nh n đ
c ý ki n đóng góp và trao đ i t n tình c a các th y cô giáo và b n bè đ
lu n v n đ
c hoàn thi n h n.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày 25 tháng 08 n m 2015
Tác gi lu n v n
Ph m Thanh Tùng
L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài Lu n v n này là s n ph m nghiên c u c a riêng cá
nhân tôi. Các s li u và k t qu trong Lu n v n là hoàn toàn đúng v i th c t và
ch a đ
đã đ
c ai công b trong t t c các công trình nào tr
c đây. T t c các trích d n
c ghi rõ ngu n g c.
Hà N i, ngày 25 tháng 08 n m 2015
Tác gi lu n v n
Ph m Thanh Tùng
M CL C
M
CH
U ....................................................................................................................1
NG 1: T NG QUAN V
U TH U VÀ C NH TRANH TRONG
XÂY D NG ...............................................................................................................4
1.1. T ng quan v đ u th u trong xây d ng. ...........................................................4
1.1.1. Khái ni m v đ u th u trong xây d ng. .....................................................4
1.1.2. Tính t t y u c a đ u th u xây l p các công trình c a các doanh nghi p
xây d ng. ..............................................................................................................5
1.1.3. Vai trò c a đ u th u v i n n kinh t . .........................................................5
1.1.4. Vai trò c a đ u th u v i doanh nghi p xây d ng.......................................7
1.1.5. Các hình th c đ u th u theo tính ch t công vi c........................................8
1.1.6. Các hình th c l a ch n nhà th u. ...............................................................9
1.2. T ng quan v c nh tranh trong xây d ng. ......................................................14
1.2.1. Khái ni m v c nh tranh...........................................................................14
1.2.2. C nh tranh trong đ u th u xây d ng. .......................................................17
1.2.3. Vai trò c a c nh tranh trong n n kinh t th tr
K T LU N CH
CH
NG 2: C
TRANH TRONG
ng. ................................18
NG 1 ....................................................................................19
S
LÝ LU N V C NH TRANH VÀ N NG L C C NH
U TH U XÂY D NG........................................................20
2.1. C nh tranh và n ng l c c nh tranh trong đ u th u xây d ng. ........................20
2.1.1.
c đi m c a c nh tranh trong đ u th u xây d ng. .................................20
2.1.2. N ng l c c nh tranh trong đ u th u xây d ng. ........................................22
2.2. Nh ng tiêu chí đánh giá n ng l c c nh tranh trong đ u th u xây d ng. ........23
2.2.1. T l , h s trúng th u. .............................................................................23
2.2.2. L i nhu n đ t đ
2.2.3. Ch t l
c...................................................................................23
ng s n ph m. ...............................................................................24
2.2.4. C s v t ch t k thu t công ngh . ..........................................................24
2.2.5. Kinh nghi m và n ng l c thi công. ..........................................................25
2.2.6. N ng l c tài chính. ...................................................................................25
2.3. Nh ng nhân t tác đ ng đ n c nh tranh trong đ u th u xây d ng Vi t Nam. .29
2.3.1. Nh ng nhân t khách quan. ......................................................................29
2.3.2. Nh ng nhân t ch quan. .........................................................................32
K T LU N CH
CH
NG 3:
NG 2 ....................................................................................44
XU T CÁC GI I PHÁP NÂNG CAO N NG L C C NH
TRANH TRONG
T
U TH U XÂY L P C A CÔNG TY C
PHÁT TRI N Ô TH VÀ TH
PH N
U
NG M I.................................................45
3.1. T ng quan v công ty c ph n đ u t phát tri n ô th và th
ng m i. ........45
3.1.1. Thông tin chung v doanh nghi p. ...........................................................45
3.1.2. Quá trình hình thành và phát tri n c a công ty. .......................................45
3.1.3. L nh v c kinh doanh.................................................................................46
3.1.4. C c u t ch c c a Công ty. ....................................................................47
3.2. Nh ng y u t khách quan nh h
ng tr c ti p đ n đ u th u xây d ng c a
công ty c ph n đ u t phát tri n đô th và th
3.2.1. Môi tr
ng m i. .......................................51
ng kinh t và h th ng pháp lý. ..................................................52
3.2.2. Ch đ u t . ...............................................................................................52
3.2.3. Các đ i th c nh tranh. .............................................................................53
3.2.4. Các nhà cung c p......................................................................................54
3.3. Th c tr ng c nh tranh trong đ u th u xây d ng c a công ty c ph n đ u t
phát tri n đô th và th
ng m i trong giai đo n 2009-2013. .................................55
3.3.1. Phân tích n ng l c đ u th u xây l p c a công ty. ....................................55
3.3.2. K t qu đ u th u xây l p c a công ty trong giai đo n 2009-2013. ..........66
3.3.3.
ánh giá t ng h p v n ng l c c nh tranh trong đ u th u xây l p c a
công ty. ...............................................................................................................70
3.4. Phân tích nh ng t n t i h n ch và nguyên nhân c a công ty trong giai đo n
2009-2013. .............................................................................................................70
3.4.1. Nh ng t n t i h n ch . .............................................................................71
3.4.2. Phân tích nguyên nhân. ............................................................................73
3.5.
nh h
ng phát tri n c a công ty trong th i gian t i, ph
ng h
ng và
nhi m v c a công ty. ............................................................................................75
3.5.1. M c tiêu phát tri n chung c a công ty. ....................................................75
3.5.2.
u t , xây d ng và tri n khai các d án. ................................................76
3.5.3. Phát tri n ngu n v n. ...............................................................................77
3.6. Nh ng thu n l i và khó kh n, c h i và thách th c c a công ty trong giai
đo n t i. .................................................................................................................77
3.6.1. Nh ng c h i và thách th c. ....................................................................77
3.6.2. Nh ng thu n l i và khó kh n. ..................................................................78
3.7.
xu t các gi i pháp nâng cao n ng l c đ u th u c a công ty c ph n đ u t
phát tri n ô th và th
ng m i. ............................................................................79
3.7.1. Nguyên t c đ xu t các gi i pháp. ............................................................79
3.7.2.
xu t các gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh trong đ u th u xây
l p c a công ty c ph n đ u t phát tri n đô th và th
ng m i. .......................79
3.7.3. i u ki n và bi n pháp th c hi n các gi i pháp. ......................................81
K T LU N CH
NG 3 ....................................................................................90
KÊT LU N VÀ KI N NGH ................................................................................91
1. K t lu n ..............................................................................................................91
2. Ki n ngh ...........................................................................................................92
TÀI LI U THAM KH O ......................................................................................93
DANH M C CÁC HÌNH V
Hình 1.1: S đ khái quát ho t đ ng đ u th u xây l p ...............................................9
Hình 3.1: S đ t ch c c a công ty c ph n đ u t phát tri n ô th và th
ng m i..... 48
Hình 3.2: Bi u đ c c u lao đ ng c a công ty ........................................................58
Hình 3.3: Bi u đ t ng tài s n và doanh thu c a công ty trong n m 2009-2013......59
Hình 3.4: Bi u đ xác su t trúng th u c a công ty trong n m 2009-2013 ...............67
DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 2.1: Xác đ nh s l
ng v t li u ........................................................................38
B ng 2.2: Nhân công cho gói th u ............................................................................38
B ng 2.3: S ca máy thi công cho gói th u ...............................................................39
B ng 2.4: Tính toán chi phí v t li u cho gói th u .....................................................39
B ng 2.5: Tính toán chi phí nhân công cho gói th u ................................................40
B ng 2.6: Tính toán chi phí máy thi công cho gói th u ............................................41
B ng 3.1: B ng kê thi t b , máy móc c a công ty ....................................................55
B ng 3.2: B ng kê nhân l c c a công ty...................................................................58
B ng 3.3: K t qu s n xu t kinh doanh trong giai đo n 2009-2013 .........................59
B ng 3.4: B ng cân đ i k toán c a công ty giai đo n 2009-2013 ...........................60
B ng 3.5: B ng các t su t tài tr c a công ty t n m 2009-2013 ...........................61
B ng 3.6: Kh n ng thanh toán c a công ty t n m 2009-2013 ...............................62
B ng 3.7: Hi u qu s d ng v n c a công ty t n m 2009-2013 .............................63
B ng 3.8: R i ro v tài chính c a công ty t n m 2009-2013 .................................64
B ng 3.9: T l th ng th u c a công ty giai đo n 2009-2013 ..................................67
B ng 3.10: T ng h p và phân lo i các công trình, d án mà công ty đã đ u th u
trong giai đo n 2009-2013 ........................................................................................68
B ng 3.11: T l các công trình đã d th u theo phân lo i giai đo n 2009-2013 ....68
B ng 3.12: T l các công trình trúng th u theo phân lo i giai đo n 2009-2013 .....69
1
M
U
1. Tính c p thi t c a đ tài
- Xây d ng là m t l nh v c đ c thù, khác v i các l nh v c khác, c nh tranh
gi a các công ty, doanh nghi p xây d ng di n ra ch y u thông qua hình th c đ u
th u. Hi n nay, do chính sách m c a th tr
ng d n đ n có r t nhi u công trình, d
án có quy mô l n xu t hi n và c ng có các công ty xây d ng c a n
gia th tr
ng xây d ng c a n
c ngoài tham
c ta nên đ u th u đã tr thành m t l nh v c c nh
tranh h t s c gay g t gi a các doanh nghi p xây d ng. Chính vì v y hi n nay v n
đ nâng cao n ng l c c nh tranh trong đ u th u xây d ng luôn giành đ
c s quan
tâm hàng đ u c a các doanh nghi p trong ngành.
- Công ty c ph n đ u t phát tri n đô th và th
ng m i là m t doanh nghi p
c ph n tr c thu c b xây d ng, có quy mô l n trên đ a bàn Hà N i. Trong nh ng
n m qua, công ty đã có nhi u n l c trong nhi u m t nh m nâng cao kh n ng c nh
tranh, phát tri n s n xu t và đã có nh ng b
t ng c
c ti n l n trong vi c m r ng s n xu t,
ng quy mô s n xu t, thi công. Tuy nhiên, công ty v n còn nh ng h n ch
nh t đ nh nh khó kh n v tài chính, khoa h c công ngh , ngu n nhân l c ch t
l
ng cao và đ c bi t là trong l nh v c c nh tranh đ u th u xây d ng. Do là m t
công ty m i chuy n sang hình th c c ph n hóa, kinh nghi m đ u th u còn nhi u
thi u sót, đây là m t tr ng i l n, có nh h
- Trong b i c nh n
xây d ng n
ng đ n s phát tri n lâu dài c a công ty.
c ta hi n nay, cùng v i s xu t hi n c a nhi u công ty
c ngoài, s l n m nh c a các công ty xây d ng trong n
c đã cho
th y s c nh tranh trong đ u th u xây d ng đang di n ra r t gay g t. Vì v y nâng
cao n ng l c c nh tranh trong đ u th u xây d ng có vai trò h t s c quan tr ng, có ý
ngh a quy t đ nh đ i v i s thành công và phát tri n c a các doanh nghi p xây d ng
nói chung c ng nh c a công ty c ph n đ u t phát tri n đô th và th
ng m i nói
riêng.
- Xu t phát t quan đi m trên, tác gi lu n v n ch n đ tài “Nâng cao n ng
l c c nh tranh trong đ u th u xây l p c a công ty c ph n đ u t phát tri n đô
th và th
ng m i”.
2
2. M c đích nghiên c u
Lu n v n nh m gi i quy t ba m c đích sau:
- Trình bày m t cách có h th ng, qua đó làm sáng t nh ng v n đ c b n c a
c nh tranh trong đ u th u xây d ng.
ánh giá th c tr ng, kh n ng c nh tranh đ u th u xây d ng, qua đó tìm ra
-
nh ng u th và t n t i trong công tác đ u th u xây d ng c a công ty C ph n
t phát tri n ô th và th
c a công ty C ph n
it
3.1.
ng m i.
xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao s c c nh tranh đ u th u xây d ng
3.
it
u t phát tri n ô th và th
ng m i.
ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u
Lu n v n nghiên c u c nh tranh trong đ u th u xây d ng, các nhân t
h
u
nh
ng, chi ph i, th c tr ng c a doanh nghi p và đ a ra gi i pháp nâng cao n ng l c
c nh tranh trong đ u th u xây l p c a doanh nghi p. Áp d ng cho công ty C ph n
u t phát tri n ô th và th
ng m i.
3.2. Ph m vi nghiên c u
Ph m vi nghiên c u c a đ tài gi i h n
đ u th u xây l p c a công ty C ph n
nh ng v n đ v c nh tranh trong
u t phát tri n ô th và th
ng m i.
Lu n v n kh o sát các ho t đ ng s n xu t, kinh doanh và đánh giá tình hình
c nh tranh trong đ u th u xây l p c a công ty C ph n
th
u t phát tri n
ô th và
ng m i trong giai đo n 2009-2013 và đ xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao
n ng l c c nh tranh trong đ u th u xây l p c a công ty trong th i gian t i.
4. N i dung và ph
ng pháp nghiên c u
4.1. N i dung nghiên c u
Lu n v n g m 3 ch
ng:
- Ch
ng 1: T ng quan v đ u th u và c nh tranh trong xây d ng.
- Ch
ng 2: C s lý lu n v c nh tranh và n n l c c nh tranh trong đ u th u
xây d ng.
- Ch
ng 3:
xu t các gi i pháp nâng cao n ng l c c nh tranh trong đ u
th u xây l p c a công ty C ph n
u t phát tri n ô th và th
ng m i.
3
4.2. Ph
ng pháp nghiên c u
- Ph
ng pháp thu th p và x lý d li u th c p.
- Ph
ng pháp phân tích và x lý d li u s c p.
- Ph
ng pháp th ng kê s li u.
- Phân tích đánh giá, t ng h p.
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài nghiên c u
5.1. Ý ngh a khoa h c
tài nghiên c u nh m h th ng và hoàn thi n các c s lý lu n v đ u th u
và c nh tranh trong đ u th u, n ng l c c nh tranh trong đ u th u và nh ng bi n
pháp nâng cao n ng l c c nh tranh trong đ u th u xây l p. K t qu nghiên c u c a
đ tài s là tài li u tham kh o cho công tác nghiên c u và h c t p v đ u th u và
c nh tranh trong đ u th u c a các doanh nghi p xây l p.
5.2. Ý ngh a th c ti n
Nh ng gi i pháp đ xu t c a đ tài nghiên c u s góp ph n gi i quy t đ
c
nh ng t n t i h n ch , b t c p trong công tác đ u th u xây l p t i công ty C ph n
u t phát tri n
ô th và th
ng m i nói riêng và các doanh nghi p xây l p nói
chung.
6. K t qu d ki n đ t đ
c
- Lu n v n s h th ng hóa m t cách ng n g n lý thuy t v các v n đ c b n
c a đ u th u và c nh tranh trong đ u th u.
- Ch ra nh ng u đi m, l i th , nh ng t n t i, h n ch và nh ng v n đ đang
đ t ra trong công tác đ u th u xây d ng đ i v i công ty C ph n
ô th và th
-
u t phát tri n
ng m i.
xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao n ng l c c nh tranh trong đ u th u
xây l p c a công ty C ph n
u t phát tri n ô th và th
ng m i.
4
CH
NG 1: T NG QUAN V
U TH U
VÀ C NH TRANH TRONG XÂY D NG
1.1. T ng quan v đ u th u trong xây d ng.
1.1.1. Khái ni m v đ u th u trong xây d ng.
Theo quy đ nh t i m c 12,
Qu c h i n
i u 4, Ch
ng 1, Lu t
u th u s 43/2013 đ
c
c C ng hoà xã h i ch ngh a Vi t Nam, thông qua ngày 26 tháng 11
n m 2013, thì: "
u th u là quá trình l a ch n nhà th u đ ký k t và th c hi n h p
đ ng cung c p d ch v t v n, d ch v phi t v n, mua s m hàng hóa, xây l p; l a
ch n nhà đ u t đ ký k t và th c hi n h p đ ng d án đ u t theo hình th c đ i tác
công t , d án đ u t có s d ng đ t trên c s b o đ m c nh tranh, công b ng,
minh b ch và hi u qu kinh t ". Trong đó bên m i th u: Là ch d án, ch đ u t
ho c pháp nhân đ i di n h p pháp c a ch d án, ch đ u t đ
c giao trách nhi m
th c hi n công vi c đ u th u. Nhà th u: Là t ch c kinh t có đ t cách pháp nhân
tham gia đ u th u trong tr
ng h p đ u th u t v n nhà th u có th là cá nhân. Nhà
th u là nhà xây d ng trong đ u th u xây l p, là nhà cung c p trong đ u th u mua
s m hàng hoá, là nhà t v n trong đ u th u tuy n ch n t v n, là nhà đ u t trong
đ u th u l a ch n đ i tác đ u t . Nhà th u trong n
c là nhà th u có t cách pháp
nhân Vi t Nam ho t đ ng h p pháp t i Vi t Nam.
T đó tác gi th y th c ch t đ u th u là vi c ng d ng ph
ng th c xét hi u
qu kinh t trong vi c l a ch n các ph
ng án t ch c th c hi n, nên m t ph
án xây d ng có ý ngh a c n ph i đ t đ
c 2 yêu c u c b n: Th nh t là d án c n
đ
ng
c hoàn thành trong khuôn kh ngân sách c p th hai là nó ph i hoàn thành đúng
ti n đ và phù h p v i các thông s k thu t đã quy đ nh. Vì v y đ u th u là
ph
ng pháp so sánh các ph
ng án t ch c trên cùng m t ph
thu t hay tài chính) hay là s hài hoà gi a các ph
th u có kh n ng. T đó s ch n đ
c m t ph
ng di n nh (k
ng di n đ ch n l y m t nhà
ng án t ch c th c hi n t t nh t.
u th u c ng là m t ho t đ ng mua bán nh ng nó khác nh ng v mua bán
thông th
ng
ch hàng hoá mua bán
(ch đ u t ) là ng
i mua, nhà th u là ng
đây là công vi c. Ng
i bán.
i t ch c đ u th u
5
Vi c t ch c đ u th u th hi n đ
vi c đ u th u th hi n đ
c b n ch t trong quan h mua bán. Thông qua
c s c nh tranh đó là s c nh tranh gi a ch đ u t (bên
A) v i các nhà th u (bên B) và c nh tranh gi a các nhà th u v i nhau. Theo lý
thuy t hành vi c a ng
i tiêu dùng thì trong mua bán, ng
ra h bao gi c ng hy v ng thu đ
th p nh t ng
i mua v i đ ng ti n b
c l i ích l n nh t, h c g ng đ t v i m c giá
i bán c ng v y v i món hàng đem bán h c g ng đ cao giá tr món
hàng c a mình, h s c g ng đ t m c giá cao nh t do đó n y sinh s c nh tranh
gi a ng
i mua v i ng
i bán.
1.1.2. Tính t t y u c a đ u th u xây l p các công trình c a các doanh nghi p
xây d ng.
Giai đo n đ u th u và giao th u thi t l p c s cho vi c xây d ng d án b ng
cách khuy n khích tinh th n chân th t c a các nhà th u, nó có th cung c p m t c
h i l n cho vi c c i thi n và ti t ki m chi phí cho d án.
khâu này s tham gia c a
ch công trình và nhà thi t k v i nhà qu n lý xây d ng là m t y u t quan tr ng đ
ra quy t đ nh đ u th u và giao th u là giai đo n h t s c quan tr ng trong ti n trình
th c hi n đ u t c a ch đ u t và trong c ch th tr
l nđ
ng nó có vai trò ngày càng
c th hi n.
1.1.3. Vai trò c a đ u th u v i n n kinh t .
-
u th u góp ph n nâng cao hi u qu ho t đ ng c a n n kinh t .
u th u xây l p góp ph n nâng cao hi u qu công tác qu n lý nhà n
cv
đ u t và xây d ng, h n ch và lo i tr các tình tr ng nh th t thoát lãng phí v n
đ u t và các hi n t
ng tiêu c c khác trong xây d ng c b n.
u th u xây l p góp ph n nâng cao hi u qu s d ng v n c a các d án, nâng
cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a ngành xây d ng n
c ta.
u th u là đ ng l c, đi u ki n đ cho các doanh nghi p xây d ng c nh tranh
lành m nh trong c ch th tr
ng, thúc đ y s phát tri n c a ngành công nghi p
xây d ng.
-
u th u giúp ch đ u t l a ch n đ
c đ i tác phù h p nh t.
Thông qua đ u th u xây l p, ch đ u t s tìm đ
và có kh n ng đáp ng t t nh t các yêu c u c a d án.
c các nhà th u h p lý nh t
6
Thông qua đ u th u xây l p và k t qu ho t đ ng giao nh n th u c a ch đ u
t s t ng c
đ ut
ng đ
c hi u qu qu n lý v n đ u t , tránh tình tr ng th t thoát v n
t t c các khâu c a quá trình thi công xây l p.
u th u s giúp ch đ u t gi i quy t đ
c tình tr ng l thu c vào nhà th u
duy nh t.
u th u t o c h i nâng cao trình đ và n ng l c c a đ i ng cán b kinh t ,
k thu t c a bên m i th u và các nhà th u.
-
u th u t o môi tr
ng lành m nh giúp các nhà th u nâng cao kh n ng
c nh tranh c a mình, t o s công b ng và hi u qu cao trong xây d ng.
Nh nguyên t c công khai và bình đ ng trong đ u th u, các doanh nghi p xây
d ng phát huy đ n m c cao nh t c h i tìm ki m d án, tham gia đ u th u và ký k t
h p đ ng (n u trúng th u), t o ra công n vi c làm cho ng
i lao đ ng, phát tri n
s n xu t kinh doanh.
th ng th u m i nhà th u ph i ch n tr ng đi m đ đ u t v các m t k
thu t, công ngh và lao đ ng. T đó s nâng cao n ng l c c a doanh nghi p không
ch trong m t l n tham gia đ u th u mà còn góp ph n phát tri n m r ng quy mô
doanh nghi p d n d n.
th ng th u doanh nghi p xây d ng ph i hoàn thi n v m t t ch c qu n lý
nâng cao trình đ , n ng l c c a đ i ng cán b trong vi c l p h s d th u c ng
nh toàn cán b công nhân viên trong doanh nghi p.
Thông qua đ u th u, các doanh nghi p xây d ng s t nâng cao hi u qu công
tác qu n tr tài chính, làm gi m chi phí và thúc đ y nâng cao hi u qu s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p.
Trong xây d ng hi n nay, hình th c đ u th u là hình th c công b ng nh t, b t
bu c các doanh nghi p tham gia mu n th ng th u đ u ph i t nâng cao n ng l c
c a mình. Nhà th u nào có s c c nh tranh cao s th ng th u. Ch đ u t d a trên
các tiêu chu n đ
c xác đ nh tr
c đ so sánh, l a ch n nhà th u, có s giám sát
c a c quan có th m quy n. Trong s công b ng khách quan nh v y s t o ra s
c nh tranh lành m nh, s giúp cho vi c nâng cao hi u qu kinh t c a ngành xây
d ng nói riêng và hi u qu kinh t nói chung.
7
1.1.4. Vai trò c a đ u th u v i doanh nghi p xây d ng.
Trong c ch th tr
ng ngày nay đã h t th i mà doanh nghi p xây d ng nh n
các công trình xây d ng t c p trên giao mà mu n t n t i, mu n duy trì ho t đ ng
s n xu t kinh doanh c ng nh các lo i hình doanh nghi p khách, doanh nghi p xây
d ng c ng ph i tham gia vào th tr
ng xây d ng đ tìm ki m và giành l y các d
án. Nh ng không gi ng nh các doanh nghi p kinh doanh trong các l nh v c khác
mà đ i t
ng s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p xây d ng là các công trình
xây d ng. Do v y doanh nghi p xây d ng mu n duy trì ho t đ ng s n xu t kinh
doanh không có cách nào khác là tìm ki m thông tin v các d án đ u t và tham
gia đ u th u. N u không tham gia đ u th u ho c tr
n vi c làm cho ng
t th u thì s không t o đ công
i lao đ ng, ho t đ ng s n xu t kinh doanh có th b đình tr .
V y có th nói đ u th u là ti n đ c s và n n t ng c a quá trình s n xu t kinh
doanh c a doanh nghi p.
Nh chúng ta đã bi t d th u là hình th c tham gia c nh tranh trên th tr
xây d ng. S c nh tranh này r t quy t li t và m nh m th hi n
ng
nh ng khía c nh:
- Mu n tham gia đ u th u thì doanh nghi p ph i có uy tín nh t đ nh trên th
tr
ng, b i n
c ta m i áp d ng đ u th u không lâu mà ph n l n áp d ng hình th c
đ u th u h n ch . Nh v y khi tham gia đ u th u doanh nghi p xây d ng có th
th y đ
c kh n ng và n ng l c c a mình so v i đ i th nh th nào đ có bi n
pháp duy trì và nâng cao h n n a n ng l c c a mình. T đó uy tín c a doanh
nghi p ngày càng đ
c nâng cao, v th c a doanh nghi p ngày càng đ
c c i thi n.
- Khi tham gia đ u th u các doanh nghi p xây d ng có đi u ki n nâng cao
trình đ chuyên môn, kinh nghi m cho cán b công nhân viên, t o đi u ki n hoàn
thi n v m t t ch c.
- Khi tham gia đ u th u nhi u và th ng th u, doanh nghi p t o thêm m i quan
h v i các ch đ u t , c quan nhà n
c t o ti n đ cho s phát tri n c a doanh
nghi p.
Nh v y ta th y đ u th u có vai trò h t s c quan tr ng, nó là c s , n n t ng là
nhân t không th thi u đ
c trong quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Chính vi c tham gia đ u th u thành công là ph i có s tích lu kinh nghi m, tìm
8
ki m thông tin đa d ng, và đi u quan tr ng h n là ph i d a vào n ng l c và v th
c a công ty. Vi c tham gia đ u th u và giành th ng l i đóng vai trò tích c c trong
vi c t o ra công n, vi c làm, duy trì ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh
nghi p.
V y ta có th nói đ u th u là t t y u khách quan mà m i chúng ta không th
ph nh n.
1.1.5. Các hình th c đ u th u theo tính ch t công vi c.
Trong đ u th u xây d ng có 4 lo i đ u th u ch y u sau:
-
u th u tuy n ch n t v n: đây là lo i đ u th u nh m l a ch n các cá nhân
t ch c t v n có th đáp ng đ
c yêu c u c a bên m i th u đ t v n v m t v n
đ nào đó c a ch đ u t .
-
u th u mua s m hàng hoá: là lo i đ u th u nh m l a ch n các nhà th u mà
h có th cung c p v t t thi t b cho bên m i th u v i giá c và th i gian cung c p
h p lý, đ m b o các yêu c u đ t ra c a bên m i th u.
-
u th u đ l a ch n đ i tác th c hi n d án: đây là lo i đ u th u đ l a
ch n nhà th u th c hi n t ng ph n hay toàn b d án đ u t .
-
u th u xây l p: là lo i đ u th u trong đó ch đ u t (bên m i th u) t ch c
s c nh tranh gi a các nhà th u (doanh nghi p xây d ng) v i nhau, nh m l a ch n
nhà th u có kh n ng th c hi n nh ng công vi c có liên quan t i quá trình xây d ng
và l p đ t các thi t b công trình, h ng m c công trình... tho mãn t t nh t các yêu
c u c a ch đ u t .
Nh ng n i dung ch y u c a đ u th u xây l p bao g m:
- Ch đ u t (ng
i có nhu c u xây d ng) nêu rõ các yêu c u c a mình và
thông báo cho các nhà th u bi t.
- Các nhà th u c n c vào yêu c u c a ch đ u t s trình bày n ng l c, đ a ra
các gi i pháp thi công xây l p cho ch đ u t xem xét, đánh giá.
- Ch đ u t đánh giá n ng l c và các gi i pháp c a nhà th u đ ch n ra các
nhà th u thích h p nh t.
9
Hình 1.1: S đ khái quát ho t đ ng đ u th u xây l p
1.1.6. Các hình th c l a ch n nhà th u.
u th u r ng rãi
1.1.6.1.
u th u r ng rãi: là hình th c đ u th u không h n ch s l
ng nhà th u
tham gia. Bên m i th u ph i thông báo công khai v các đi u ki n, th i gian d
th u trên các ph
ng ti n thông tin đ i chúng t i thi u 10 ngày tr
c khi phát hành
h s m i th u.
u th u r ng rãi là hình th c chú ý áp d ng trong đ u th u.
u th u h n ch
1.1.6.2.
u th u h n ch : là hình th c đ u th u mà bên m i th u m i m t s nhà th u
(t i thi u là 5) có đ n ng l c tham d . Danh sách nhà th u tham d ph i đ
c
ng
c
i có th m quy n ho c c p có th m quy n ch p thu n. Hình th c này ch đ
xem xét áp d ng khi có nh ng đi u ki n sau:
- Ch có m t s nhà th u có kh n ng đáp ng đ
c yêu c u c a gói th u.
- Các ngu n v n s d ng yêu c u ph i ti n hành đ u th u h n ch .
- Do tình hình c th c a gói th u mà vi c đ u th u h n ch có l i th .
1.1.6.3. Ch đ nh th u
Ch đ nh th u là hình th c ch n tr c ti p nhà th u đáp ng yêu c u c a gói
th u đ th
ng th o h p đ ng.
Hình th c này ch đ
- Tr
c áp d ng trong các tr
ng h p đ c bi t sau:
ng h p b t kh kháng do thiên tai, đ ch ho , đ
c phép ch đ nh ngay
đ n v có đ n ng l c đ th c hi n công vi c k p th i, sau đó ph i báo cáo th
t
ng chính ph v n i dung ch đ nh th u đ xem xét phê duy t.
10
- Gói th u có tính ch t nghiên c u th nghi m, bí m t qu c gia, bí m t an ninh,
bí m t qu c phòng do th t
ng chính ph quy t đ nh.
- Gói th u đ c bi t do th t
ng chính ph quy t đ nh trên c s báo cáo th m
đ nh c a b k ho ch và đ u t , ý ki n b ng v n b n c a c quan tài tr v n và các
c quan liên quan.
Trong báo cáo đ ngh ch đ nh th u ph i xác đ nh rõ ba n i dung sau:
+ Lý do ch đ nh th u.
+ Kinh nghi m và n ng l c v m t k thu t, tài chính c a nhà th u đ ngh ch
đ nh th u.
+ Giá tr và kh i l
ng đã đ
c ng
i có th m quy n ho c c p có th m quy n
phê duy t làm c n c cho ch đ nh th u.
Gói th u có giá tr trong h n m c đ
i m e Kho n 1 i u 22 c a Lu t
c áp d ng ch đ nh th u theo quy đ nh t i
u th u bao g m:
+ Không quá 500 tri u đ ng đ i v i gói th u cung c p d ch v t v n, d ch v
phi t v n, d ch v công; không quá 01 t đ ng đ i v i gói th u mua s m hàng hóa,
xây l p, h n h p, mua thu c, v t t y t , s n ph m công;
+ Không quá 100 tri u đ ng đ i v i gói th u thu c d toán mua s m th
ng
xuyên.
1.1.6.4. Chào hàng c nh tranh
Hình th c này đ
th
c áp d ng cho chào hàng c nh tranh theo quy trình thông
ng áp d ng đ i v i gói th u quy đ nh t i Kho n 1
i u 23 c a Lu t
u th u
có giá tr không quá 5 t đ ng, Chào hàng c nh tranh theo quy trình rút g n áp d ng
đ i v i gói th u d ch v phi t v n thông d ng, đ n gi n có giá tr không quá 500
tri u đ ng, gói th u mua s m hàng hóa thông d ng, s n có trên th tr
tính k thu t đ
c tiêu chu n hóa, t
ng đ
ng nhau v ch t l
l p công trình đ n gi n đã có thi t k b n v thi công đ
không quá 01 t đ ng, gói th u đ i v i mua s m th
ng v i đ c
ng và gói th u xây
c phê duy t có giá tr
ng xuyên có giá tr không quá
200 tri u đ ng. M i gói th u ph i có ít nh t 3 chào hàng c a 3 nhà th u khác nhau
trên c s yêu c u chào hàng c a bên m i th u. Vi c g i chào hàng có th đ
c
11
th c hi n b ng cách g i tr c ti p, b ng Fax, b ng đ
ph
ng b u đi n ho c b ng các
ng ti n khác.
1.1.6.5. Mua s m tr c ti p
Trên c s tuân th quy đ nh t i đi u 60 c a Ngh đ nh 63/2014/N -CP, hình
th c mua s m tr c ti p đ
c áp d ng trong tr
ng h p hàng hóa thu c gói th u áp
d ng mua s m tr c ti p là m t trong nhi u lo i hàng hóa thu c gói th u t
ký h p đ ng tr
c đó thì quy mô c a hàng hóa áp d ng mua s m tr c ti p ph i nh
h n 130% quy mô c a hàng hóa cùng lo i thu c gói th u t
tr
c đó. Tr
ng t đã
ng t đã ký h p đ ng
c khi ký h p đ ng, nhà th u ph i ch ng minh có đ n ng l c v k
thu t và tài chính đ th c hi n gói th u.
1.1.6.6. T th c hi n
Hình th c này ch đ
c áp d ng đ i v i các gói th u mà ch đ u t có đ n ng
l c th c hi n trên c s tuân th quy đ nh t i đi u 61 c a Ngh đ nh 63/2014/N CP. Vi c áp d ng hình th c t th c hi n ph i đ
ch n nhà th u" trên c s tuân th quy đ nh t i
c phê duy t trong k ho ch l a
i u 25 c a Lu t
u th u và đáp
ng đ các đi u ki n sau đây:
- Có ch c n ng, nhi m v , l nh v c ho t đ ng và ngành ngh kinh doanh phù
h p v i yêu c u c a gói th u;
- Ph i ch ng minh và th hi n trong ph
ng án t th c hi n v kh n ng huy
đ ng nhân s , máy móc, thi t b đáp ng yêu c u v ti n đ th c hi n gói th u;
-
nv đ
c giao th c hi n gói th u không đ
c chuy n nh
công vi c v i t ng s ti n t 10% giá gói th u tr lên ho c d
ng kh i l
ng
i 10% giá gói th u
nh ng trên 50 t đ ng.
1.1.6.7. Mua s m đ c bi t
Hình th c này đ
c áp d ng đ i v i các ngành h t s c đ c bi t mà n u không
có nh ng quy đ nh riêng thì không th đ u th u đ
c. C quan qu n lý ngành ph i
xây d ng quy trình th c hi n đ m b o các m c tiêu c a quy ch đ u th u và có ý
ki n tho thu n c a B K ho ch và
đ nh.
u t đ trình Th t
ng Chính ph quy t
12
1.1.6.8. Các ph
-
u th u m t túi h s :
Là ph
th c này đ
-
ng th c đ u th u:
ng th c mà nhà th u n p h s d th u trong m t túi h s . Ph
ng
c áp d ng đ i v i đ u th u mua s m hàng hoá và xây l p.
u th u 2 túi h s :
Là ph
ng th c mà nhà th u n p đ xu t v k thu t và đ xu t v giá trong
t ng túi h s riêng vào cùng m t th i đi m. Túi h s đ xu t k thu t s đ
xem xét tr
đ
c
c đ đánh giá. Các nhà th u đ t s đi m k thu t t 70% tr lên s
c m ti p túi h s đ xu t v giá đ đánh giá. Ph
ng th c này ch đ
c áp
d ng đ i v i đ u th u tuy n ch n t v n.
Ph
u th u 2 giai đo n:
ng th c này áp d ng cho nh ng tr
ng h p sau:
+ Các gói th u mua s m hàng hoá và xây l p có giá t 500 t đ ng tr lên.
+ Các gói th u mua s m hàng hoá có tính ch t l a ch n công ngh , thi t b
toàn b , ph c t p v công ngh và k thu t ho c gói th u xây l p đ c bi t ph c t p.
+ D án th c hi n theo h p đ ng chìa khoá trao tay.
Quá trình th c hi n ph
ng th c này nh sau:
+ Giai đo n th nh t: các nhà th u n p h s d th u s b g m đ xu t v k
thu t và ph
ng án tài chính (ch a có giá) đ bên m i th u xem xét và th o lu n c
th v i t ng nhà th u nh m th ng nh t v yêu c u và tiêu chu n k thu t đ nhà
th u chu n b và n p h s d th u chính th c c a mình.
+ Giai đo n hai: bên m i th u m i các nhà th u tham gia trong giai đo n th
nh t n p h s d th u chính th c v i đ xu t k thu t đã đ
c b sung hoàn ch nh
trên cùng m t m t b ng k thu t và đ xu t chi ti t v tài chính v i đ y đ n i dung
v ti n đ th c hi n đi u ki n h p đ ng, giá d th u.
1.1.6.9. Các hình th c đ u th u theo ph m vi đ u th u:
-
u th u c nh tranh trong n
u th u trong n
c:
c là hình th c đ u th u ch có các nhà th u trong n
tham d . Khác v i hình th c mua bán bình th
c
ng khác ch có bên mua, bên bán
13
th
ng l
ng riêng v i nhau, hình th c đ u th u c nh tranh m ra công khai cho
nhi u nhà kinh doanh c nh tranh v i nhau d
i các d ng khác nhau.
u th u c nh tranh qu c t
-
u th u qu c t là cu c đ u th u có các nhà th u trong n
c và ngoài n
tham d . Trong m t cu c đ u th u c nh tranh qu c t , bên g i th u th
n
c
ng là m t
c đang phát tri n do m t c quan chính ph hay m t công ty qu c gia đ i di n
đ ng ra t ch c đ u th u. Còn các công ty n
c ngoài d th u th
ng là các công
ty l n có ti m n ng và có kinh nghi m kinh doanh qu c t .
u th u qu c t ch đ
+
c t ch c trong các tr
ng h p sau:
i v i gói th u mà không có nhà th u nào trong n
c có kh n ng đáp ng
yêu c u c a gói th u.
+
i v i các d án s d ng ngu n v n tài tr c a các t ch c qu c t ho c
c an
c ngoài có quy đ nh trong đi u
- Nhà th u n
c là ph i đ u th u qu c t .
c ngoài khi tham d đ u th u t i Vi t Nam ho c ph i liên doanh
v i nhà th u Vi t Nam, ho c ph i cam k t s d ng th u ph Vi t Nam, nh ng ph i
nêu rõ s phân chia gi a các bên v ph m vi công vi c, kh i l
t
ng ng.
- Các nhà th u n
l
ng và đ n giá
c ngoài trúng th u ph i th c hi n cam k t v t l % kh i
ng công vi c cùng v i đ n giá t
ng ng dành cho phía Vi t Nam là liên danh
ho c th u ph nh đã nêu trong h s d th u. Trong khi th
h p đ ng n u nhà th u n
ng th o, hoàn thi n
c ngoài trúng th u không th c hi n các cam k t nêu
trong h s d th u thì k t qu đ u th u s b hu b . - Các nhà th u tham gia đ u
th u
Vi t Nam ph i cam k t mua s m và s d ng các v t t , thi t b phù h p v
ch t l
ng và giá c , đang s n xu t, gia công ho c hi n có t i Vi t Nam.
- Trong tr
ng h p hai h s d th u c a nhà th u n
c ngoài đ
c đánh giá
ngang nhau, h s d th u có t l công vi c dành cho phía Vi t Nam là liên danh
ho c th u ph cao h n s đ
- Nhà th u trong n
danh) đ
c ch p nh n.
c tham gia d đ u th u qu c t (đ n ph
c xét u tiên khi h s d th u đ
d th u c a nhà th u n
c ngoài.
c đánh giá t
ng đ
ng ho c liên
ng v i các h s
14
- Tr
ng h p hai h s d th u đ
c đánh giá ngang nhau, s
u tiên h s d
th u có t l nhân công nhi u h n.
- Nhà th u trong n
c tham gia đ u th u qu c t s đ
ch
ng ch đ
u đãi
theo quy đ nh c a pháp lu t.
1.2. T ng quan v c nh tranh trong xây d ng.
1.2.1. Khái ni m v c nh tranh.
1.2.1.1 Khái ni m
C nh tranh nói chung, c nh tranh trong kinh t nói riêng là m t khái ni m có
nhi u cách hi u khác nhau. Khái ni m này đ
c s d ng cho c ph m vi doanh
nghi p, ph m vi ngành, ph m vi qu c gia ho c ph m vi khu v c liên qu c gia vv…
đi u này ch khác nhau
ch m c tiêu đ
c đ t ra
ch quy mô doanh nghi p hay
qu c gia mà thôi. Trong khi đ i v i m t doanh nghi p m c tiêu ch y u là t n t i
và tìm ki m l i nhu n thì đ i v i m t qu c gia m c tiêu là nâng cao m c s ng và
phúc l i cho nhân dân.
Theo C.Mác: "C nh tranh là s ganh đua, đ u tranh gay g t gi a các nhà t
b n nh m dành gi t nh ng đi u ki n thu n l i trong s n xu t và tiêu dùng hàng hóa
đ thu đ
c l i nhu n siêu ng ch ". Nghiên c u sâu v s n xu t hàng hóa t b n
ch ngh a và c nh tranh t b n, C. Mác đã phát hi n ra quy lu t c b n c a c nh
tranh t b n ch ngh a là quy lu t đi u ch nh t su t l i nhu n bình quân, và qua đó
hình thành nên h th ng giá c th tr
ng. Quy lu t này d a trên nh ng chênh l ch
gi a giá c chi phí s n xu t và kh n ng có th bán hành hoá d
nh ng v n thu đ
i giá tr c a nó
c l i nhu n.
Theo T đi n Bách khoa Vi t nam (t p 1) C nh tranh (trong kinh doanh) là
ho t đ ng tranh đua gi a nh ng ng
i s n xu t hàng hoá, gi a các th
các nhà kinh doanh trong n n kinh t th tr
dành các đi u ki n s n xu t , tiêu th th tr
ng nhân,
ng, chi ph i quan h cung c u, nh m
ng có l i nh t.
Hai nhà kinh t h c M P.A Samuelson và W.D.Nordhaus trong cu n kinh t
h c (xu t b n l n th 12) cho r ng c nh tranh (Competition) là s kình đ ch gi a
các doanh nghi p c nh tranh v i nhau đ dành khách hàng ho c th tr
ng
15
Ph m vi qu c gia, theo U ban c nh tranh công nghi p c a T ng th ng M
thì c nh tranh đ i v i m t qu c gia là m c đ mà
tr
đó, d
i các đi u ki n th
ng t do và công b ng, có th s n xu t các hàng hoá và d ch v đáp ng đ
các đòi h i c a th tr
t c a ng
i dân n
c
ng Qu c t , đ ng th i duy trì và m r ng đ c thu nh p th c
c đó.
T i di n đàn Liên h p qu c trong báo cáo v c nh tranh toàn c u n m 2003 thì
đ nh ngh a c nh tranh đ i v i m t qu c gia là "Kh n ng c a n
nh ng thành qu nhanh và b n v ng v m c s ng, ngh a là đ t đ
tr
ng kinh t cao đ
c đó đ t đ
c
c các t l t ng
c xác đ nh b ng các thay đ i c a t ng s n ph m qu c n i
(GDP) tính trên đ u ng
i theo th i gian.
T nh ng đ nh ngh a và các cách hi u không gi ng nhau trên có th rút ra các
đi m h i t chung sau đây.
C nh tranh là c g ng nh m giành l y ph n h n ph n th ng v mình trong môi
tr
ng c nh tranh.
có c nh tranh ph i có các đi u ki n tiên quy t sau:
- Ph i có nhi u ch th cùng nhau tham gia c nh tranh:
ó là các ch th có
cùng các m c đích, m c tiêu và k t qu ph i giành gi t, t c là ph i có m t đ i
t
ng mà ch th cùng h
ng đ n chi m đo t. Trong n n kinh t , v i ch th c nh
tranh bên bán, đó là các lo i s n ph m t
ng t có cùng m c đích ph c v m t lo i
nhu c u c a khách hàng mà các ch th tham gia c nh tranh đ u có th làm ra và
đ
c ng
mua đ
i mua ch p nh n. Còn v i các ch th c nh tranh bên mua là giành gi t,
c các s n ph m theo đúng mong mu n c a mình.
- Vi c c nh tranh ph i đ
c di n ra trong m t môi tr
ng c nh tranh c th , đó
là các ràng bu c chung mà các ch th tham gia c nh tranh ph i tuân th . Các ràng
bu c này trong c nh tranh kinh t gi a các doanh nghi p chính là các đ c đi m nhu
c u v s n ph m c a khách hàng và các ràng bu c c a lu t pháp và thông kê kinh
doanh
trên th tr
ng
i mua và ng
ng
i mua.
ng. Còn gi a ng
i mua v i ng
i bán là các tho thu n đ
i mua, ho c gi a nh ng
c th c hi n có l i h n c đ i v i
- C nh tranh có th di n ra trong m t kho ng th i gian không c đ nh ho c
ng n ( t ng v vi c) ho c dài (trong su t quá trình t n t i và ho t đ ng c a m i ch
16
th tham gia c nh tranh). S c nh tranh có th di n ra trong kho ng th i gian không
nh t đ nh ho c h p (m t t ch c, m t đ a ph
gi a các n
ng, m t ngành) ho c r ng (m t n
c,
c)
1.2.1.2. Các lo i hình c nh tranh
D a vào các tiêu th c khác nhau, c nh tranh đ
* C n c vào ch th tham gia th tr
- C nh tranh gi a ng
i mua và ng
c a mình v i giá cao nh t, còn ng
ng c nh tranh đ
i bán: Ng
c chia thành 3 lo i.
i bán mu n bán hàng hoá
i mua mu n mua đ
mu n v i giá th p nh t. Giá c cu i cùng đ
l
c phên ra thành nhi u lo i.
c hàng hoá mà mình
c hình thành sau quá trình th
ng
ng gi hai bên.
i mua v i nhau: M c đ c nh tranh ph thu c
- C nh tranh gi a nh ng ng
vào quan h cung c u trên th tr
ng. Khi cung nh h n c u thì cu c c nh tranh tr
nên gay g t, giá c hàng hoá và d ch v s t ng lên, ng
cao đ mua đ
i mua ph i ch p nh n giá
c hàng hoá hoá mà h c n.
- C nh tranh gi a nh ng ngu i bán v i nhau: Là cu c c nh tranh nh m giành
gi t khách hàng và chi m l nh th tr
ng
ng, k t qu là giá c gi m xu ng và có l i cho
i mua. Trong cu c c nh tranh này, doanh nghi p nào t ra đu i s c, không
ch u đ
c s c ép s ph i rút lui kh i th tr
ng, nh
ng th ph n c a mình cho các
đ i th m nh h n.
* C n c theo ph m vi ngành kinh t c nh tranh đ
c phân thành hai lo i.
- C nh tranh trong n i b ngành: là cu c c nh tranh gi a các doanh nghi p
trong cùng m t ngành, cùng s n xu t ra m t lo i hàng hoá ho c d ch v . K t qu
c a cu c c nh tranh này là làm cho k thu t phát tri n.
- C nh tranh gi a các ngành: Là cu c c nh tranh gi a các doanh nghi p trong
các nghành kinh t v i nhau nh m thu đ
c l i nhu n cao nh t. Trong quá trình này
có s ph n b v n đ u t m t cách t nhiên gi a các nghành, k t qu là hình thành
t su t l i nhu n bình quân.
* C n c vào tính ch t c nh tranh c nh tranh đ
c phân thành 3 lo i.
- C nh tranh hoàn h o (Perfect Cometition): Là hình th c c nh tranh gi a
nhi u ng
i bán trên th tr
ng trong đó không ng
i nào có đ
u th kh ng ch
17
giá c trên th tr
ng. Các s n ph m bán ra đ u đ
c ng
i mua xem là đ ng th c,
t c là không khác nhau v quy cách, ph m ch t m u mã.
chi n th ng trong cu c
c nh tranh các doanh nghi p bu c ph i tìm cách gi m chi phí, h giá thành ho c
làm khác bi t hoá s n ph m c a mình so v i các đ i th c nh tranh.
- C nh tranh không hoàn h o (Imperfect Competition): Là hình th c c nh
tranh gi a nh ng ng
i bán có các s n ph m không đ ng nh t v i nhau.
M i s n ph n đ u mang hình nh hay uy tín khác nhau cho nên đ giành đ
u th trong c nh tranh, ng
c
i bán ph i s d ng các công c h tr bán nh : Qu ng
cáo, khuy n m i, cung c p d ch v , u đãi giá c , đây là lo i hình c nh tranh ph
bi n trong giai đo n hi n nay.
- C nh tranh đ c quy n (Monopolistic Competition): Trên th tr
m t ho c m t s ít ng
ng ch có
i bán m t s n ph m ho c d ch v vào đó, giá c c a s n
ph m ho c d ch v đó trên th tr
ng s do h quy t đ nh không ph thu c vào
quan h cung c u.
* C n c vào th đo n s d ng trong c nh tranh chia c nh tranh thành:
- C nh tranh lành m nh: Là c nh tranh đúng lu t pháp, phù h p v i chu n
m c xã h i và đ
c xã h i th a nh n, nó th
ng di n ra sòng ph ng, công b ng và
công khai.
- C nh tranh không lành m nh: Là c nh tranh d a vào k h c a lu t pháp,
trái v i chu n m c xã h i và b xã h i lên án ( nh tr n thu buôn l u, móc ngo c,
kh ng b vv...)
1.2.2. C nh tranh trong đ u th u xây d ng.
Hi n nay các v n đ v đ u th u xây d ng đã và đang đ
cđ c pđ nr t
nhi u trong các tài li u nh sách, báo, t p chí chuyên ngành và các v n b n c a nhà
n
c Nh ng chúng ta l i ch a th y có m t đ nh ngh a c th nào v c nh tranh
trong đ u th u xây d ng. Theo ý c a tác gi , ta có th hi u c nh tranh trong đ u
th u xây d ng nh sau: C nh tranh trong đ u th u xây d ng là quá trình đ u tranh
quy t li t gi a các doanh nghi p xây d ng k t khi b t đ u tìm ki m thông tin, đ a
ra các gi i pháp tham gia đ u th u, b o đ m trúng th u, ký k t h p đ ng, th c hi n
h p đ ng cho t i khi bàn giao công trình đ a vào s d ng.
18
Doanh nghi p tìm ki m các thông tin v đ u th u (d án, ch đ u t , ngu n
v n, các đ i th c nh tranh...) đ nghiên c u xem doanh nghi p có đ n ng l c
tham gia đ u th u hay không, n u có thì ta ti p t c ti n hành các b
c ti p theo là
kh o sát th c t k t h p phân tích tài li u tìm ra các gi i pháp h p lý nh t đ trúng
th u. N u doanh nghi p đ u th u thành công thì ti n hành th
ng th o v i bên m i
th u đ xây d ng h p đ ng, ký k t h p đ ng, giao nh n th u, t ch c thi công,
nghi m thu và bàn giao công trình đ a vào s d ng. Ng
c l i, n u tr
t th u thì
tìm ki m các thông tin v các d án khác đ ti n hành đ u th u m i.
1.2.3. Vai trò c a c nh tranh trong n n kinh t th tr
ng.
Theo C.Mác, c nh tranh là m t trong nh ng quy lu t kinh t c b n c a s n
xu t hàng hóa, là đ c tr ng c b n c a kinh t th tr
đ ng l c thúc đ y s phát tri n c a n n kinh t th tr
th s n xu t – kinh doanh ph i th
n ng su t lao đ ng và ch t l
c nh tranh và đ t đ
ng. C nh tranh có vai trò là
ng. C nh tranh bu c m i ch
ng xuyên c i ti n k thu t, công ngh , nâng cao
ng s n ph m... đ tranh giành th ph n v i các đ i th
c m c đích c a mình.
C nh tranh là m t đ c tr ng c b n c a c ch kinh t th tr
c nh tranh thì không có n n kinh t th tr
ng. N n kinh t th tr
ng. Không có
ng khi v n hành
luôn tuân theo nh ng quy lu t khách quan c a nó, trong đó có quy lu t c nh tranh.
Theo quy lu t này, các nhà s n xu t kinh doanh không ng ng c i ti n công c lao
đ ng c a mình (máy móc thi t b , k thu t, ph
cao n ng su t lao đ ng và ch t l
ng th c kinh doanh,...) nh m nâng
ng s n ph m đ giành u th h n so v i các đ i
th . K t qu là bên nào có trình đ cao h n, n m công ngh tiên ti n h n s là bên
chi n th ng. C nh tranh là m t cu c ch t đua kh c li t mà các doanh nghi p không
th tránh kh i mà ph i tìm cách v
n lên và chi m u th trên th tr
tranh bu c các doanh nghi p luôn tìm cách nâng cao ch t l
ng. C nh
ng s n ph m, d ch v ,
đ u t các trang thi t b máy móc hi n đ i tiên ti n đáp ng cho nhu c u và yêu c u
ngày càng gia t ng c a th tr
hi n đ
ng. Trong c nh tranh s làm cho doanh nghi p th
c h t kh n ng c a mình, n u thành công doanh nghi p s ngày càng v ng
m nh. Vì v y c nh tranh giúp cho n n kinh t th tr
kinh t c a đ t n
c ngày càng l n m nh.
ng phát tri n, làm cho n n
