Một số giải pháp tăng cường quản lý hoạt động kiểm soát dân số các vùng biên, đảo và ven biển giai đoạn 2009 2020

NGUY N THÀNH DUY

TR

B

GIỄOăD CăVÀă ÀOăT O
NGă I H CăTH NGăLONG

---------------------------------------

NGUY NăTHÀNHăDUY

QU N TR KINH DOANH

M TS

GI IăPHỄPăT NGăC

KI MăSOỄTăDỂNăS

NG QU NăLụăHO Tă

CỄCăVỐNGăBI N,ă

OăVÀ VEN BI N

GIAIă O N 2009 - 2020

LU NăV NăTH CăS ăKINHăDOANHăVÀăQU NăLụ

KHOỄ III
Hà N i – N m 2016

NG


TR

B

GIỄOăD CăVÀă ÀOăT O
NGă I H CăTH NGăLONG

---------------------------------------

NGUY NăTHÀNHăDUYăậ MÃăH CăVIểN:ăC00174

M TS

GI IăPHỄPăT NGăC

KI MăSOỄTăDỂNăS

NG QU NăLụăHO Tă

CỄCăVỐNGăBI N,ă

NG

OăVÀăVENăBI N

GIAIă O N 2009 - 2020

LU NăV NăTH CăS KINHăDOANHăVÀăQU NăLụ
CHUYểN NGÀNH: QU N TR KINH DOANH
Mẩ S : 60340102

NG

IH

NG D N KHOA H C : GS.TS. NGUY N KH C MINH

Hà N i – N m 2016

Thang Long University Libraty


L IăC Mă N
có th hoƠn thƠnh ch
c u nƠy, tác gi đư nh n đ
r t nhi u ng
Tr
trong ch

ng trình Cao h c vƠ vi t lu n v n nghiên

c s giúp đ nhi t tình vƠ t o đi u ki n c a

i.

c h t, tôi xin g i l i c m n đ n các QuỦ Th y, Cô đư gi ng d y
ng trình Cao h c Qu n tr Kinh doanh Khóa 3, tr

Th ng Long, nh ng ng

i đư truy n đ t cho tác gi l

ng

i h c

ng ki n th c h u ích

đ th c hi n t t lu n v n nƠy.
Cho phép tôi đ
Kh c Minh ng

ih

c bƠy t lòng bi t n sơu s c đ n GS.TS. Nguy n
ng d n tr c ti p đư dƠnh th i gian t n tình ch b o tôi

trong su t quá trình nghiên c u, hoƠn thƠnh lu n v n nƠy.
Tôi xin chơn thƠnh c m n các QuỦ Th y, Cô Khoa Kinh doanh - Qu n
lỦ, Phòng sau đ i h c đư t o đi u ki n, h

ng d n vƠ giúp đ tác gi trong

quá trình th c hi n Lu n v n.

Tôi xin đ

c g i l i c m n đ n các

ng chí Cán b Lưnh đ o vƠ

Chuyên viên t i B Y t ,T ng c c Dơn s - K ho ch hóa gia đình, Ban qu n
lỦ các d án thu c ch

ng trình m c tiêu Qu c gia… đư t o đi u ki n vƠ giúp

đ tôi trong su t quá trình nghiên c u.
Cu i cùng, tôi xin g i t m lòng ơn tình t i gia đình c a tôi lƠ ngu n
đ ng viên vƠ truy n nhi t huy t đ tôi hoƠn thƠnh lu n v n.


L IăCAMă OAN
Tôi xin cam đoan lu n v n nƠy lƠ s n ph m nghiên c u khoa h c c a
tôi d

is h

ng d n khoa h c c a GS.TS Nguy n Kh c Minh.

Các n i dung vƠ s li u đ

c nêu trong lu n v n nƠy lƠ trung th c, tƠi

li u tham kh o có ngu n g c xu t x rõ rƠng.
N u sai tôi xin ch u hoƠn toƠn trách nhi m.

Hà N i, ngày 06 tháng 7 n m 2016
Tácăgi lu năv n

Nguy năThƠnhăDuy

Thang Long University Libraty


M CăL C
L IC M N
L I CAM OAN
M CL C
DANH M C CỄC T

VI T T T

DANH M C B NG, BI U
DANH M C HỊNH V , S
L IM
CH

,

TH , BI U

U ....................................................................................................... 1
NGă 1:ă C ă S

Lụă LU Nă VÀă TH C TI N V

NG KI MăSOỄTăDỂNăS
1.1. M T S

CỄCăVỐNGăBI N,

QU Nă Lụă HO T

OăVÀăVENăBI N ..... 4

NHăNGH AăVÀăKHỄIăNI M ..................................................4

1.1.1 Khái ni m v Qu n lỦ .......................................................................................4
1.1.2 M t s khái ni m v Dơn s .............................................................................9
1.2.ă CH

NGă TRỊNHă M Că TIểUă QU Că GIAă DỂNă S

-K

HO CH

HịAăGIAă ỊNH.....................................................................................................10
1.2.1. Khái ni m Ch

ng trình m c tiêu qu c gia Dơn s - K ho ch hóa gia

đình ...........................................................................................................................10
1.2.2. M t s n i dung c b n c a Ch

ng trình m c tiêu qu c gia Dơn s - K

ho ch hóa gia đình ....................................................................................................11
1.3.ă

ỄNă KI Mă SOỄTă DỂNă S

CỄCă VỐNGă BI N,ă

Oă VÀă VENă

BI NăGIAIă O N 2009 - 2020 ............................................................................13
1.3.1. Khái quát tình hình Dơn s /Ch m sóc s c kh e sinh s n/ K ho ch hóa gia
đình (DS/CSSKSS/ KHHG ) .................................................................................14
1.3.2. Quá trình t ch c th c hi n đ án Ki m soát Dơn s các vùng bi n, đ o vƠ
ven bi n .....................................................................................................................16
1.3.2.1. Th i gian th c hi n, ph m vi và đ i t

ng c a ho t đ ng ......................16

1.3.2.2. T ch c th c hi n ho t đ ng .....................................................................17
1.3.3. M c tiêu vƠ nhi m v ch y u c a ho t đ ng Ki m soát Dơn s các vùng
bi n, đ o vƠ ven bi n ...............................................................................................18
1.3.3.1. Các m c tiêu ...............................................................................................18
1.3.3.2. Các nhi m v ch y u.................................................................................19


1.3.4. Hi u qu kinh t xư h i c a ho t đ ng ki m soát Dơn s các vùng bi n,
đ o vƠ ven bi n.........................................................................................................20
1.4.ă CỄCă Y U T
SOỄTăDỂNăS

NHă H

NGă

CỄCăVỐNGăBI N,ă

N QU Nă Lụă HO Tă

NG KI M

OăVÀăVENăBI N .............................21

1.4.1. Y u t khách quan .........................................................................................22
1.4.2. Y u t ch quan .............................................................................................24
1.5. T NG THU T KINH NGHI M QU NăLụăC A M T S
CỌNGăTỄCăDỂNăS
CH
S

CỄCăVỐNGăBI N,ă

BI N,ă

CV

- K HO CHăHịAăGIAă ỊNH ..................................25

NGă2:ăTH C TR NG QU NăLụăHO Tă

2.1. B

N

NG KI MăSOỄTăDỂNă

OăVÀăVENăBI NăGIAIă O N 2009 -2015 .......31

MỄYă QU Nă Lụă HO Tă

NG KI Mă SOỄTă DỂNă S

VỐNGă

OăVÀăVENăBI NăGIAIă O N 2009 - 2020 ....................................31

2.1.1. T ch c th c hi n ..........................................................................................31
2.1.2. Qu n lỦ, đi u hƠnh .........................................................................................33
2.1.2.1. Nhi m v c a B K ho ch và

u t ......................................................33

2.1.2.2. Nhi m v c a B Tài chính ........................................................................34
2.1.2.3. Nhi m v c a c quan qu n lý CTMT Qu c gia .........................................34
2.1.2.4. Nhi m v c a B , ngành, c quan Trung

ng tham gia qu n lý và th c

hi n d án c a CTMT Qu c gia ..............................................................................36
2.1.2.5. Nhi m v c a Ch t ch U ban nhân dân các t nh, thành ph tr c thu c

Trung

ng ...............................................................................................................36

2.1.3. ánh giá chung ..............................................................................................37
2.2. TH C TR NG QU NăLụăHO Tă
VỐNGăBI N,ă

NG KI MăSOỄTăDỂNăS

CỄCă

OăVÀăVENăBI NăGIAIă O N 2099 - 2015 .......................39

2.2.1. Công tác l p k ho ch, d toán .....................................................................39
2.2.2 . Công tác t ch c th c hi n, qu n lỦ ............................................................42
2.2.3. Công tác theo dõi, ki m tra, giám sát vƠ đánh giá tình hình th c hi n ......45
2.3.ă ỄNHăGIỄăQU NăLụăTH C HI Nă
VỐNGăBI N,ă

ỄNăKI MăSOỄTăDỂNăS CỄCă

OăVÀăVENăBI NăGIAIă O N 2009 - 2015 ...........................47

2.3.1. Nh ng thƠnh t u đ t đ

c.............................................................................47

2.3.2. Nh ng t n t i, h n ch c n kh c ph c..........................................................59

Thang Long University Libraty


CH
C

NGă 3:ă M T S

GI Iă PHỄPă VÀă KI N NGH NH Mă T NGă

NG QU Nă Lụă HO Tă

BI N,ă

OăVÀăVENăBI Nă

3.1.ăC ăS

NG KI M SOỄTă DỂNă S

CỄCă VỐNGă

NăN Mă2020 .................................................68

XU T GI IăPHỄP ....................................................................68

3.1.1. Nhu c u c a xư h i vƠ tình hình th c t .......................................................68
3.1.2. Chi n l

c Dơn s vƠ S c kh e sinh s n Vi t Nam giai đo n 2011 - 2020

...................................................................................................................................71

3.1.3. Khó kh n v ngu n l c .................................................................................74
3.2. GI Iă PHỄPă T NGă C
DỂNăS CỄCăVỐNGăBI N,ă

NGă QU Nă Lụă HO Tă
OăVÀăVENăBI Nă

NG KI Mă SOỄTă

NăN Mă2020................75

3.2.1. Ki n toƠn b máy t ch c đ i ng cán b lƠm công tác qu n lỦ ......................75
3.2.2. T ch c đƠo t o, đƠo t o l i vƠ t p hu n nơng cao công tác qu n lỦ ho t
đ ng vƠ công tác chuyên môn nghi p v ...............................................................78
3.2.3.

u t ngu n l c ............................................................................................79

3.2.3.1.V kinh phí, trang thi t b ............................................................................79
3.2.3.2.V ngu n nhân l c .......................................................................................82
3.2.4. T ng c
3.2.5.

ng công tác ki m tra, giám sát vƠ đánh giá ..................................84

y m nh công tác ph i h p, l ng ghép trong quá trình tri n khai ho t

đ ng...........................................................................................................................85
3.3. M T S

KI N NGH ,ă

XU T ..............................................................86

K T LU N .........................................................................................................90
DANH M CăTÀIăLI U THAM KH O ..........................................................92


DANHăM CăCỄCăT ăVI TăT T
BHYT

B o hi m Y t

CTMT

Ch

CSSKSS

Ch m sóc s c kh e sinh s n

VT

ng trình m c tiêu
n v tính

DS

Dơn s

KHHG

K ho ch hóa gia đình

Q -TTg

Quy t đ nh - Th t

UBND

ng

y ban nhơn dơn

GS.TS

Giáo s ti n s

QLNN

Qu n lỦ nhƠ n

SKBMTE

S c kh e bƠ m tr em

c

Thang Long University Libraty


DANHăM C B NG,ăBI U
B ng 2.1: Dơn s 28 t nh/ thƠnh ph vƠ 153 qu n/huy n thu c

án 52 - 2014

B ng 2.2: K t qu th c hi n mô hình T v n vƠ khám s c kh e ti n hôn nhơn
t i m t s t nh

án 52

B ng 2.3: T ng h p s bƠ m mang thai đ
tr c thu c Trung

ng thu c

án 52

B ng 2.4: T ng h p s tr em s sinh đ
tr c thu c Trung

ng thu c

c sƠng l c t i 28 t nh/ thƠnh ph
c sƠng l c t i 28 t nh/ thƠnh ph

án 52

B ng 2.5: T ng h p s tr em sinh ra s ng vƠ s tr em b d d ng, d t t,
thi u n ng trí tu trong n m
B ng 2.6: T l áp d ng bi n pháp tránh thai hi n đ i t i 28 t nh/ thƠnh ph
án 52
B ng 2.7: Dơn s vƠ t l t ng dơn s chia theo các vùng kinh t - xư h i,
2009 - 2014
BƠngă2.8: T ng t su t sinh (TFR) 2010- 2014 t i 28 t nh tr c thu c Trung
B ng 2.9: T s gi i tính khi sinh các qu n/huy n thu c
B ng 2.10: T ng h p s l

ng

án 52 (2013 - 2014)

ng c p huy n, c p xư đ a bƠn

án 52


DANHăM CăHỊNHăV ,ăS ă
S ăđ 1.1: Ch

,ă

ăTH ,ăBI Uă

ng trình m c tiêu qu c gia Dơn s vƠ K ho ch hoá gia đình

giai đo n 2012 ậ 2015

S ăđ 1.2: Các y u t

nh h

ng đ n qu n lỦ ho t đ ng Ki m soát Dơn s

vùng bi n đ o vƠ ven bi n
S ăđ 2.1: C c u t ch c c a T ng c c Dơn s - K ho ch hóa gia đình
S ăđ 2.2: T ch c b máy lƠm công tác DS - KHHG các c p
Hìnhă2.1: T ng h p ngu n kinh phí đ u t 2009 - 2015

Thang Long University Libraty


L IM ă

U

1. Tínhăc p thi t c aăđ tƠi
Vi t Nam hi n có 28 t nh/thƠnh ph ven bi n v i t ng s 326 qu n,
huy n, th xư, thƠnh ph , dơn s c a các t nh/thƠnh ph ven bi n lƠ 45,4 tri u
ng

i. Trong đó các qu n/huy n/th thu c đ án 52 g m 153 qu n, huy n, th

xư (9 qu n, 107 huy n bao g m c 12 huy n đ o, 14 th xư vƠ 23 đ n v thƠnh
ph ) v i t ng 2.369 xư, trong đó có 65 xư đ o; 78 xư ven bi n có đ m phá;
213 xư ven bi n có ng p m n; 120 xư ven bi n có ơu thuy n c ng cá; 115 xư
ven bi n có c a sông, c a bi n vƠ 411 xư ven bi n, 1.367 xư không giáp bi n.
Công tác Dơn s - K ho ch hoá gia đình t i khu v c bi n, đ o vƠ ven

bi n còn nhi u thách th c. T l gia t ng dơn s cao do nhu c u sinh con c a
các c p v ch ng vùng bi n, nh t lƠ nhu c u sinh con trai do phong t c, t p
quán vƠ đ c thù c a lao đ ng bi n. NgƠy 9/4/2009, Th t

ng Chính ph ban

hƠnh Quy t đ nh s 52/2009/Q -TTg phê duy t

án Ki m soát dơn s các

vùng bi n, đ o vƠ ven bi n giai đo n 2009-2020 (

án 52) v i m c tiêu t ng

quát: Ki m soát quy mô dơn s vƠ ch t l

ng dơn s các vùng bi n, đ o vƠ

ven bi n, góp ph n th c hi n th ng l i chính sách dơn s vƠ k ho ch hoá gia
đình vƠ các m c tiêu c a Chi n l

c bi n Vi t Nam đ n n m 2020; Quy t

đ nh s 1199/Q -TTg ngƠy 31/8/2012 v vi c phê duy t Ch

ng trình m c

tiêu qu c gia dơn s vƠ k ho ch hóa gia đình giai đo n 2012 ậ 2015 do Th
t

ng Chính ph ban hƠnh quy đ nh c th v vi c t ch c th c hi n hay b

máy t ch c th c thi Ch

ng trình m c tiêu qu c gia Dơn s - K ho ch hóa

gia đình giai đo n 2012-2015. Quy t đ nh s 181/Q -TCDS ngƠy 29/5/2013
c a T ng c c tr

ng T ng c c DS-KHHG

các d án thu c Ch
trong nh ng ch tr

v vi c thƠnh l p Ban qu n lỦ

ng trình m c tiêu qu c gia DS-KHHG .
ng l n c a

ng vƠ NhƠ n

ơy lƠ m t

c, trong th i gian qua.

Qua 5 n m th c hi n đư c b n hoƠn thƠnh các m c tiêu, ch tiêu thu c
nhi m v chuyên môn, chính tr vƠ c i thi n ch t l ng cu c s ng cho ng i dơn.
đ tđ

c nh ng thƠnh t u nh trên lƠ nh có s ph n đ u n l c c a toƠn th

cán b , nhơn viên, công tác viên lƠm công tác DS-KHHG ; s quan tơm lưnh đ o,
ch đ o c a các c p y

ng, chính quy n vƠ c s tham gia tích c c vƠ có hi u
1


qu c a các B , ban, ngƠnh liên quan. Tuy nhiên, bên c nh đó v n còn m t s b t
c p vƠ y u kém. Nguyên nhơn chính c a nh ng b t c p vƠ y u kém nƠy lƠ do
qu n lỦ nhƠ n c trong công tác DS-KHHG còn nhi u h n ch , m t s chính
không còn phù h p nh ng ch m đ

c s a đ i ho c b sung; đ u t c a NhƠ n c

cho công tác DS-KHHG còn th p; phơn b vƠ s d ng các ngu n l c ch a h p
lỦ, kém hi u qu ; ch a có nh ng gi i pháp h u hi u đ huy đ ng các ngu n l c t
c ng đ ng vƠ xư h i cho công tác b o v vƠ ch m sóc s c kh e nhơn dơn.
Khó kh n v ngơn sách, ngu n v n đ u t vƠo Ch
qu c gia DS-KHHG

nói chung, vƠ

ng trình m c tiêu

án 52 nói riêng đư gi m d n trong 5

n m tr l i đơy; công tác qu n lỦ, đi u hƠnh còn nhi u b t c p vƠ h n ch .
Nh ng t m quan tr ng vƠ tính c p thi t c a

án Ki m soát dơn s các vùng

bi n, đ o vƠ ven bi n đ i v i công cu c b o v , ch m sóc s c kh e nhơn dơn
nói chung vƠ phát tri n s nghi p ngƠnh Y t / Dơn s nói riêng, đ c bi t lƠ
nơng cao ch t l

ng cu c s ng vùng bi n, đ o vƠ ven bi n góp ph n b o đ m

an ninh, ch quy n vùng biên gi i h i đ o lƠ r t quan tr ng vƠ c p thi t.
kh c ph c nh ng h n ch , b t c p nêu trên vƠ phát huy nh ng thƠnh qu đư
đ tđ

c trong các giai đo n tr

đư đ

c Th t

t ng c

c góp ph n đ t đ

c các m c tiêu, ch tiêu

ng Chính ph phê duy t trong đi u ki n khó kh n thì vi c

ng qu n lỦ ho t đ ng đ

c xem lƠ h u hi u vƠ kh thi nh t.

Xu t phát t nh ng suy ngh trên, tác gi đư l a ch n đ tƠi " M t s gi i
pháp t ng c

ng qu n lý ho t đ ng Ki m soát Dân s các vùng bi n, đ o và

ven bi n giai đo n 2009 - 2020” lƠm đ tƠi nghiên c u cho Lu n v n Th c s c a
mình.

ơy lƠ m t đ tƠi c p thi t, có Ủ ngh a th c ti n quan tr ng v l nh v c DS-

KHHG nói chung vƠ ki m soát dơn s vùng bi n, đ o vƠ ven bi n nói riêng lƠ
l nh v c an sinh xư h i, nơng cao ch t l

ng dơn s , ch t l ng ngu n nhơn l c

góp ph n th c hi n m c tiêu b o v vƠ phát tri n b n v ng c a đ t n

c ta.

2. M căđíchănghiênăc u c aăđ tƠi
- T ng thu t, h th ng hóa các v n đ lỦ lu n vƠ các v n b n pháp lỦ
liên quan đ n công tác qu n lỦ, đi u hƠnh d án Ki m soát dân s các vùng
bi n, đ o và ven bi n giai đo n 2009 - 2020;

2

Thang Long University Libraty


- Th c tr ng công tác qu n lỦ ho t đ ng Ki m soát Dân s các vùng

bi n, đ o và ven bi n giai đo n 2009 - 2015;
xu t m t s gi i pháp nh m t ng c

-

ng qu n lỦ ho t đ ng Ki m

soát Dân s các vùng bi n, đ o và ven bi n giai đo n 2009 - 2020.
3.ă

iăt

ngăvƠăph măviănghiênăc u
it

+

ng nghiên c u đ

c ti n hƠnh: T p trung vƠo ho t đ ng qu n

lỦ c a công tác Ki m soát Dơn s các vùng bi n, đ o vƠ ven bi n.
+ Ph m vi nghiên c u:
- V không gian: Nghiên c u v công tác qu n lỦ Ki m soát Dơn s các
vùng bi n, đ o vƠ ven bi n t i 28 t nh, thƠnh ph ven bi n tr c thu c trung

ng

- V th i gian: Thu th p s li u, phơn tích vƠ đánh giá công tác qu n lỦ
Ki m soát Dơn s các vùng bi n, đ o vƠ ven bi n giai đo n 2009- 2015, đ

xu t các gi i pháp t ng c
4.ăPh

ng qu n lỦ đ án đ n n m 2020.

ngăphápănghiênăc u
- Ph

ng pháp nghiên c u h i c u: Thu th p, t ng h p, phơn tích, đánh

giá các tƠi li u t các nghiên c u tr
ng vƠ NhƠ n

c, các v n b n ch đ o, đi u hƠnh c a

c, các báo cáo chính th ng c a ngƠnh, k th a có ch n l c

m t s k t qu t nh ng tƠi li u nƠy.
- Ph

ng pháp phơn tích th ng kê, so sánh, đánh giá vƠ t ng h p.

5. K t c uăkhóaălu n
NgoƠi ph n m đ u, k t lu n, danh m c các kí hi u vi t t t, danh m c
b ng bi u, danh m c tƠi li u tham kh o, k t c u lu n v n bao g m 3 ch
Ch

ng.

ng 1: C s lỦ lu n vƠ th c ti n v qu n lỦ ho t đ ng ki m soát

Dơn s các vùng bi n, đ o vƠ ven bi n.
Ch

ng 2: Th c tr ng qu n lỦ ho t đ ng ki m soát dơn s các vùng

bi n, đ o vƠ ven bi n giai đo n 2009-2015.
Ch

ng 3: M t s gi i pháp vƠ ki n ngh nh m t ng c

ng qu n lỦ

ho t đ ng ki m soát dơn s các vùng bi n, đ o vƠ ven bi n đ n n m 2020.

3


CH

NGă1: C ăS ăLụăLU N VÀăTH CăTI N V ăQU Nă

LụăHO Tă

NG KI MăSOỄTăDỂNăS ăCỄCăVỐNGăBI N,
OăVÀăVENăBI N

1.1. M TăS ă

NHăNGH AăVÀăKHỄIăNI M

1.1.1 Kháiăni măv ăQu nălỦ
Trên th c t t n t i nhi u cách ti p c n khái ni m ắQu n lỦ”. Xét trên
ph

ng di n ngh a c a t , Qu n lỦ th

ng đ

c hi u lƠ ch trì hay ph trách

m t công vi c nƠo đó. H n n a, do s khác bi t v th i đ i, xư h i, ch đ ,
ngh nghi p nên qu n lỦ c ng có nhi u gi i thích, lỦ gi i khác nhau. Cùng v i
s phát tri n c a ph
th c c a con ng

ng th c xư h i hoá s n xu t vƠ s m r ng trong nh n

i thì s khác bi t v nh n th c vƠ lỦ gi i khái ni m qu n lí

cƠng tr nên rõ r t.
Ti p c n theo ch c n ng, quan sát nh ng vi c mƠ nhƠ qu n lỦ th

ng

lƠm thì có th hi u: Qu n lỦ lƠ quá trình l p k ho ch, t ch c th c hi n k
ho ch, giám sát quá trình th c hi n vƠ đánh giá k t qu th c hi n k ho ch.
Ti p c n theo lỦ thuy t quy t đ nh, d a trên Ủ t
qu n lỦ đ a ra quy t đ nh.
đ

ng - nh ng ng

i

có quy t đ nh v v n đ nƠo đó ph i n m b t

c vƠ phơn tích nh ng thông tin liên quan. Vì v y, có th hi u: Qu n lỦ lƠ

quá trình thu th p, x lỦ, phơn tích thông tin vƠ ra quy t đ nh.
Theo cách ti p c n h th ng, m i t ch c (c quan hƠnh chính, doanh
nghi p, đ n v s nghi p...) đ u có th xem nh lƠ m t h th ng g m 2 phơn
h : Ch th qu n lỦ vƠ t i t
đ ng trong môi tr

ng b qu n lỦ. M i h th ng bao gi c ng ho t

ng nh t đ nh. T đó có th rút ra khái ni m: Qu n lỦ lƠ s

tác đ ng có k ho ch, có t ch c, có h
t

ng qu n lỦ nh m đ t đ

ng đích c a ch th qu n lỦ lên đ i

c m c tiêu đ ra trong đi u ki n môi tr

ng luôn

bi n đ ng.
Qu n lỦ ra đ i chính lƠ đ t o ra m t hi u qu ho t đ ng cao h n h n
so v i ho t đ ng c a t ng cá nhơn riêng l ho c c a m t nhóm ng

i khi h

ph i ti n hƠnh các ho t đ ng chung. Qu n lỦ bao gi c ng có ch th qu n lỦ
vƠ đ i t

ng qu n lỦ; có m t m c tiêu vƠ m t qu đ o đ t ra cho c đ i t
4

ng

Thang Long University Libraty


vƠ ch th ; có liên quan đ n vi c trao đ i thông tin vƠ đ u có m i liên h
ng

c vƠ bao gi c ng có kh n ng thích nghi. Qu n lỦ lƠ m t y u t h t s c

quan tr ng trong đ i s ng xư h i. Xư h i phát tri n cƠng cao thì vƠi trò qu n
lỦ cƠng l n vƠ n i dung cƠng ph c t p.
Nh v y, qu n lỦ bao g m các y u t sau:
- Ph i có ít nh t m t ch th qu n lỦ lƠ tác nhơn t o ra các tác đ ng vƠ
ít nh t m t đ i t

ng ch u tác đ ng c a th qu n lỦ vƠ các khách th có quan

h gián ti p v i ch th qu n lỦ. Thông th

ng, s tác đ ng di n ra th

xuyên, liên t c. i u đó đòi h i mu n qu n lỦ thƠnh công, tr
đ nh rõ ch th , đ i t

ng vƠ ch th qu n lỦ. Ph i có

c đ nh rõ t đ u. M c tiêu chính lƠ c n c đ ch th qu n

lỦ t o ra nh ng chu i các tác đ ng c th .
ph i bi t đ nh h

c tiên ph i xác

ng vƠ khách th qu n lỦ

- Ph i có m c tiêu v ch ra cho c đ i t
m t m c tiêu đ

ng

i u nƠy đòi h i ng

i qu n lỦ

ng đúng hƠnh vi qu n lỦ, t đó t o ra m c tiêu đúng.

- Ch th ph i th c hi n vi c tác đ ng. Ch th qu n lỦ t o ra tác đ ng

vƠ ph i bi t tác đ ng. Cho nên có th nói, ng

i bi t qu n lỦ chính lƠ ng

i

bi t tác đ ng. S tác đ ng nƠy mang tính ch quan nh ng ph i phù h p v i
các quy lu t khách quan.
- Ch th qu n lỦ có th lƠ m t cá nhơn ho c m t c quan qu n lỦ, còn đ i
t

ng qu n lỦ có th lƠ con ng
- Khách có th lƠ con ng
* Qu n lỦ nhƠ n

i (m t ho c nhi u ng

i), gi i ho c sinh v t.

i, các y u t t o nên môi tr

c

LƠ d ng qu n lỦ xư h i mang tính quy n l c nhƠ n
các quan h xư h i vƠ hƠnh vi ho t đ ng c a con ng
n

c s d ng các ph

ng c a h th ng.

c đ đi u ch nh

i. Trong qu n lỦ, NhƠ

ng th c qu n lỦ ch y u lƠ Qu n lỦ theo pháp lu t vƠ

b ng pháp lu t.
Qu n lỦ nhƠ n
quy n l c NhƠ n

c đ i v i xư h i lƠ s tác đ ng có t ch c vƠ b ng

c đ i v i các quá trình xư h i, các hƠnh vi ho t đ ng c a

công dơn vƠ m i t ch c trong xư h i.
Trong Qu n lỦ nhƠ n
đ it

c đ i v i xư h i, ch th qu n lỦ lƠ NhƠ n

ng qu n lỦ lƠ các quá trình xư h i, ph
5

c,

ng th c qu n lỦ b ng pháp lu t


vƠ m c tiêu lƠ duy trì vƠ phát tri n tr t t xư h i, b o toƠn, c ng c vƠ phát
tri n quy n l c NhƠ n

c.

* Qu n lỦ d án/đ án
M t d án/đ án lƠ m t n l c đ ng b , có gi i h n (có ngƠy b t đ u vƠ
ngƠy hoƠn thƠnh c th ), th c hi n m t l n nh m t o m i ho c nơng cao kh i
l

ng, ch t l

ng c a s n ph m ho c d ch v , đáp ng nhu c u c a khách

hƠng hay c a xư h i.
Thách th c chính c a qu n lỦ d án/đ án lƠ ph i đ t đ

c t t c các

m c tiêu đ ra c a d án trong đi u ki n b rƠng bu c theo m t ph m vi công
vi c nh t đ nh (kh i l

ng vƠ các yêu c u k thu t), nh ng ph i đ t th i gian

hoƠn thƠnh đ ra (ti n đ th c hi n), đúng ngơn sách (m c v n đ u t ) cho
phép vƠ đáp ng các chu n m c (ch t l

ng) mong đ i.

V y qu n lỦ d án/đ án lƠ ngƠnh khoa h c nghiên c u v vi c l p k
ho ch, t ch c vƠ qu n lỦ, giám sát quá trình phát tri n c a d án/đ án nh m
đ m b o cho d án/đ án hoƠn thƠnh đúng th i gian, trong ph m vi ngơn sách

đư đ

c duy t, đ m b o ch t l

ng, đ t đ

c m c tiêu c th c a d án/đ

án vƠ các m c đích đ ra.
M c tiêu c b n c a vi c qu n lỦ d án/đ án th hi n ch các công vi c
ph i đ
đ

c hoƠn thƠnh theo yêu c u vƠ b o đ m ch t l

ng, trong ph m vi chi phí

c duy t, đúng th i gian vƠ gi cho ph m vi d án/đ án không thay đ i.
* Qu n lỦ nhƠ n

c v Dơn s - K ho ch hóa gia đình

Qu n lỦ nhƠ n

c v Dơn s - K ho ch hóa gia đình lƠ NhƠ n

c

thông qua h th ng chính sách, lu t pháp vƠ c ch t ch c các c quan qu n
lỦ c a mình đ đi u khi n vƠ tác đ ng vƠo các đ i t

c c u, phơn b vƠ ch t l
c a ng

ng qu n lỦ v quy mô,

ng dơn s , nh m nơng cao ch t l

i dơn vƠ đ m b o s phát tri n b n v ng c a đ t n

Ch th qu n lỦ nhƠ n
các c quan c a mình đ

c v DS-KHHG

lƠ NhƠ n

ng cu c s ng

c.
c v i h th ng

c phơn chia thƠnh các c p vƠ bao g m c 3 l nh v c

lƠ l p pháp, hƠnh pháp vƠ t pháp, trong đó qu n lỦ hƠnh chính (hƠnh pháp)
v DS-KHHG

lƠ quan tr ng.

it

ng QLNN v DS-KHHG

6

lƠ các quá

Thang Long University Libraty


trình dơn s liên quan đ n quy mô, c c u, phơn b vƠ ch t l

ng dơn s .

Khách th c a QLNN v dơn s lƠ các t ch c, cá nhơn. M c tiêu QLNN v
DS KHHG xét m t cách chung nh t lƠ tr ng thái thay đ i v các y u t quy
mô, c c u, phơn b dơn s , ch t l
di dơn... mƠ nhƠ n
nơng cao ch t l

ng dơn s ho c các quá trình sinh, ch t,

c mong mu n đ t đ

c cho phù h p vƠ t o đi u ki n

ng đ i s ng nhơn dơn, phát tri n b n v ng đ t n

t , xư h i vƠ môi tr

c v kinh

ng.

* Vai trò c a nhƠ n

c trong Qu n lỦ Dơn s - K ho ch hóa gia đình

vùng bi n, đ o vƠ ven bi n
Qu n lỦ nhƠ n

c đ i v i công tác DSậKHHG có vai trò quan tr ng, tác

đ ng tr c ti p vƠo m c sinh, nh m h
th , quy mô dơn s phù h p; nh h

ng đ n duy trì vƠ đ m b o m c sinh thay
ng tích c c đ n vi c đi u ch nh k t c u dơn

s v tu i vƠ gi i tính; góp ph n phơn b dơn c h p lỦ đ m b o cho khai thác
vƠ huy đ ng các ngu n l c vƠ có Ủ ngh a tích c c trong vi c b o v biên gi i
lưnh th , đ c bi t trong b i c nh hi n nay v b o v an ninh ch quy n bi n, đ o.
Qu n lỦ nhƠ n

c đ i v i công tác DS-KHHG

có vai trò vƠ Ủ ngh a

quy t đ nh trong vi c th c hi n th ng l i m c tiêu phát tri n kinh t - xư h i
khu v c bi n.
Vai trò QLNN v DS-KHHG

còn lƠ c n c , lƠ c s đ xơy d ng,

ki m tra, đánh giá c c u t ch c b máy QLNN.
Nh v y, hoƠn thi n vai trò QLNN v DS ậ KHHG
hoƠn thi n t ch c b máy qu n lỦ nhƠ n

lƠ đi u ki n đ

c, hoƠn thi n c ch ho t đ ng

th ng nh t c a c quan QLNN các c p v i ph m vi, quy n h n, trách nhi m
ngh a v đ

c quy đ nh m t cách c th cho t ng c quan, đ n v .

* N i dung Qu n lỦ NhƠ n

c v Dơn s - K ho ch hóa gia đình vùng

bi n, đ o vƠ ven bi n
Xơy d ng, tô ch c va chố đao th c hiên chiên l
hoach, ch

c, quy hoach, kê

ng trốnh, ho t đ ng va cac biên phap th c hiên công tac dơn sô.

Ban hanh va tô ch c th c hiên cac v n ban quy pham phap luơt vê DS ậ
KHHG đ i v i vùng bi n, đ o vƠ ven bi n

7


Tô ch c, phôi h p th c hiên công tac dơn sô gi a cac c quan nha
n

c, đoan thê nhơn dơn va tô ch c, ca nhơn tham gia công tac dơn sô. Th c

hiên h p tac quôc tê trong lốnh v c dơn sô.
Quan ly h
n

ng dơn nghiêp vu vê tô ch c bô may va can bô quan ly nha

c vê dơn s ; đao tao, bôi d

ng can bô công ch c lam dơn sô.

Tô ch c, quan ly công tac thu thơp, x ly, khai thac, l u tr thông tin,
sô liêu dơn sô bi n đ o; công tac đ ng ky dơn sô va hê c s d liêu quôc gia
vê công tac dơn sô bi n đ o, điêu tra dơn sô đinh ky
Tô ch c, quan ly công tac nghiên c u, ng dung khoa hoc va chuyên
giao công nghê trong lốnh v c dơn sô vùng bi n, đ o; tuyên truyên, phô biên,
vơn đông nhơn dơn th c hiên chốnh sach va phap lênh dơn sô
Kiêm tra, thanh tra, giai quyêt khiêu nai, tô cao va x ly vi pham phap
luơt vê dơn sô
Vi c th c hi n đ y đ các n i dung trên lƠ nhi m v c a nhi u c quan
QLNN các c p t i 28 t nh/ thƠnh ph ven bi n. Trong giai đo n hi n nay, n i
dung QLNN v DS-KHHG

c c DS-KHHG đ

đ i v i khu v c bi n, đ o vƠ ven bi n mƠ T ng

c giao bao g m các l nh v c quy mô, c c u, ch t l

ng

dơn s , qu n lỦ h c s d li u DS-KHHG , ph i h p th c hi n nhi m v
phơn b dơn s .
* Tiêu chí đánh giá qu n lỦ ho t đ ng Ki m soát Dơn s các vùng bi n,
đ o vƠ ven bi n
- Tuơn th quy đ nh c a các v n b n pháp lu t hi n hƠnh trong quá
trình tri n khai th c hi n ho t đ ng.
-

tđ

c các m c tiêu, ch tiêu đư phê duy t trong Quy t đ nh.

- Hi u qu kinh t xư h i c a ho t đ ng mang l i.
- anh gia v công tác qu n lỦ, đi u hƠnh vƠ t ch c th c hi n
- V c ch đi u ph i vƠ ph i h p th c hi n, c ch qu n lỦ vƠ l ng
ghép gi a các ch

ng trình, d án v i ho t đ ng trên đ a bƠn 28 t nh/ thƠnh

ph ven bi n
- Huy đ ng các ngu n l c th c hi n ho t đ ng trên đ a bƠn 28 t nh/
thƠnh ph ven bi n vƠ s d ng kinh phí.

8

Thang Long University Libraty


1.1.2 M tăs ăkháiăni măv ăDơnăs
Theo Pháp l nh c a

y ban th

ng v

Qu c H i s 06/2003/PL-

UBTVQH11 ngƠy 09 tháng 01 n m 2003 v Dơn s có gi i thích m t s t
ng nh sau:
* Dân s : LƠ t p h p ng

i sinh s ng trong m t qu c gia, khu v c,

vùng đ a lỦ kinh t ho c m t đ n v hƠnh chính.
* Quy mô dân s : LƠ s ng

i s ng trong m t qu c gia, khu v c, vùng

đ a lỦ kinh t ho c m t đ n v hƠnh chính t i th i đi m nh t đ nh.
* C c u dân s : LƠ t ng s dơn đ c phơn lo i theo gi i tính, đ tu i, dơn
t c, trình đ h c v n, ngh nghi p, tình tr ng hôn nhơn vƠ các đ c tr ng khác.
* C c u dân s già: LƠ dơn s có ng

i giƠ chi m t l cao.

* Phân b dân c : LƠ s phơn chia t ng s dơn theo khu v c, vùng đ a
lỦ kinh t ho c m t đ n v hƠnh chính.
* Ch t l

ng dân s : LƠ s ph n ánh các đ c tr ng v th ch t, trí tu

vƠ tinh th n c a toƠn b dơn s .
* Di c : LƠ s di chuy n dơn s t qu c gia nƠy đ n c trú
khác, t đ n v hƠnh chính nƠy t i c trú

qu c gia

đ n v hƠnh chính khác.

* S c kho sinh s n: LƠ s th hi n các tr ng thái v th ch t, tinh th n
vƠ xư h i liên quan đ n ho t đ ng vƠ ch c n ng sinh s n c a m i ng
* K ho ch hoá gia đình: LƠ n l c c a NhƠ n

i.

c, xư h i đ m i cá

nhơn, c p v ch ng ch đ ng, t nguy n quy t đ nh s con, th i gian sinh con
vƠ kho ng cách gi a các l n sinh nh m b o v s c kho , nuôi d y con có
trách nhi m, phù h p v i chu n m c xư h i vƠ đi u ki n s ng c a gia đình.
* Công tác dân s : LƠ vi c qu n lỦ vƠ t ch c th c hi n các ho t đ ng
tác đ ng đ n quy mô dơn s , c c u dơn s , phơn b dơn c vƠ nơng cao ch t
l

ng dơn s .
* Ch s phát tri n con ng

m c đ phát tri n con ng

i, đ

i (HDI) : LƠ s li u t ng h p đ đánh giá
c xác đ nh qua tu i th trung bình, trình đ

giáo d c vƠ thu nh p bình quơn đ u ng

i.

* M c sinh thay th : LƠ m c sinh tính bình quơn trong toƠn xư h i thì
m i c p v ch ng có hai con. M c sinh thay th lƠ m c sinh mƠ m t đoƠn h
9


ph n trung bình v a có đ s con gái đ thay th mình trong dơn s . Thông
th

ng khi t ng su t sinh đ t 2,1 con thì đ

c coi lƠ đ t m c sinh thay th .

Nh ng trên th c t , m c sinh thay th còn ph thu c vƠo t su t t vong tr
em gái vƠ t s gi i tính khi sinh
* D ch v dân s : LƠ các ho t đ ng ph c v công tác dơn s , bao g m

cung c p thông tin, tuyên truy n, giáo d c, v n đ ng, h

ng d n, t v n v

dơn s ; cung c p bi n pháp ch m sóc s c kho sinh s n, k ho ch hoá gia
đình, nơng cao ch t l

ng dơn s vƠ các ho t đ ng khác theo quy đ nh c a

pháp lu t.
1.2. CH

NGă TRỊNHă M Că TIểUă QU Că GIAă DỂNă S

- K

HO CHăHịAăGIAă ỊNH
1.2.1. Kháiă ni mă Ch

ngă trìnhă m că tiêuă qu c gia Dơnă s - K

ho chăhóaăgiaăđình
Theo Quy t đ nh s 135/2009/Q -TTg ngƠy 01/11/2009 ban hƠnh kèm
theo Quy ch qu n lỦ, đi u hƠnh th c hi n các CTMT qu c gia:
* Ch

ng trình: LƠ m t t p h p m c đích, m c tiêu, nhi m v vƠ hƠng

lo t các ho t đ ng đ ng b , đ

c g n k t v i nhau theo m t tr t t nh t đ nh

đ gi i quy t m t s v n đ trong m t th i gian nh t đ nh
* M c tiêu: LƠ tr ng thái t

ng lai mong mu n, lƠ các chu n đích mƠ m i

ho t đ ng c a b t k m t t ch c nƠo, c quan đoƠn th , doanh nghi p ho c m t
c p qu n lỦ v mô c a ngƠnh, l nh v c, vùng lưnh th , đ a ph
v i c quan c p NhƠ n

c đ u ph i h

ng t i.

ng vƠ nh t lƠ đ i

i v i toƠn b n n kinh t qu c

dơn, m c tiêu ph n ánh k t qu cu i cùng mƠ xư h i mong mu n.
ngƠnh, m t linh v c hay m t c s thì m c tiêu th
th

iv im t

ng có ph m vi h p h n,

ng th hi n rõ các m i quan tơm có Ủ ngh a then ch t nh t.
* Ch

ng trình m c tiêu: LƠ m t ch

ng trình mƠ có nh ng m c tiêu

c th vƠ có s g n k t ch t ch gi a m c tiêu, nhi m v vƠ hƠng lo t các ho t
đ ng đ ng b
*Ch

ng trình m c tiêu qu c gia: LƠ m t t p h p các m c tiêu, nhi m

v vƠ gi i pháp đ ng b v kinh t , xư h i, khoa h c, công ngh , môi tr

10

ng,

Thang Long University Libraty


c ch , chính sách, pháp lu t, t ch c đ th c hi n m t ho c m t s m c tiêu
u tiên đư đ

c xác đ nh trong chi n l

tri n Kinh t - Xư h i c a đ t n

c trong m t th i gian nh t đ nh

Tiêu chu n l a ch n ch
"1. Các v n đ đ

c 10 n m vƠ k ho ch 5 n m phát

ng trình m c tiêu qu c gia bao g m:

c ch n đ gi i quy t b ng ch

ng trình m c tiêu

qu c gia ph i lƠ nh ng v n đ có tính c p bách, liên ngƠnh, liên vùng vƠ có
t m quan tr ng đ i v i s phát tri n kinh t - xư h i chung c a đ t n
ph i đ

c t p trung ngu n l c vƠ s ch đ o c a Chính ph đ gi i quy t.
2. M c tiêu c a ch

đ

ng trình m c tiêu qu c gia ph i rõ rƠng, l

c vƠ ph i n m trong chi n l

ng hóa

c chung c a qu c gia.

3. Th i gian th c hi n ch
th

c, c n

ng trình ph i đ

c quy đ nh gi i h n,

ng lƠ 5 n m, ho c phơn k th c hi n cho t ng giai đo n 5 n m.
4. Các v n đ xư h i mƠ Chính ph Vi t Nam cam k t v i qu c t th c

hi n theo ch

ng trình chung c a th gi i ho c khu v c".

Theo đó, chúng ta có th đ a ra khái ni m v "Ch
qu c gia Dơn s - K ho ch hóa gia đình".

ng trình m c tiêu

ó lƠ m t t p h p các m c tiêu,

nhi m v vƠ gi i pháp đ ng b v kinh t , xư h i, khoa h c, công ngh , môi
tr

ng, c ch , chính sách, t ch c đ th c hi n m t ho c m t s m c tiêu đư

đ

c xác đ nh trong công tác dơn s - k ho ch hóa gia đình c a đ t n

c

trong m t th i gian nh t đ nh.
M t Ch

ng trình m c tiêu qu c gia Dơn s - K ho ch hóa gia đình

g m nhi u d án khác nhau đ th c hi n các m c tiêu c a Ch
s - K ho ch hóa gia đình.
theo ch

it

ng trình, vi c đ u t đ

ng trình Dơn

ng qu n lỦ vƠ k ho ch hóa đ

c xác đ nh

c th c hi n theo d án.

1.2.2. M tăs ăn iădungăc ăb năăc aăCh

ngătrìnhăm cătiêuăqu căgiaă

Dơnăs ă- K ăho chăhóaăgiaăđình
CTMT Qu c gia DS-KHHG (2012ậ2015) đ

c Th t

ng Chính ph

phê duy t theo Quy t đ nh s 1199/Q -TTg ngƠy 31/8/2012 v i m c tiêu:
ắCh đ ng duy trì m c sinh th p h p lỦ đ quy mô dơn s s m n đ nh trong
kho ng 115 - 120 tri u ng

i vƠo gi a th k XXI; kh ng ch t c đ t ng

nhanh t s gi i tính khi sinh; nơng cao ch t l
11

ng dơn s v th ch t, đáp


ng ngu n nhơn l c ch t l
đ i hóa vƠ s
Ch

ng cao ph c v s nghi p công nghi p hóa, hi n

phát tri n nhanh, b n v ng c a đ t n

ng trình đ

S ăđ 1.1 :ăCh

c”. N i dung c a

c xác đ nh nh sau:

ngătrìnhăm cătiêuăqu căgiaăDơnăs vƠăK ho chăhoáăgiaăđình
giaiăđo n 2012 ậ 2015

* D án 1: B o đ m h u c n vƠ cung c p d ch v k ho ch hóa gia đình
M c tiêu:

áp ng đ y đ , k p th i, an toƠn vƠ thu n ti n các d ch v

k ho ch hóa gia đình có ch t l
b o đ m h u c n, m r ng m ng l

ng cho các đ i t

ng s d ng; trên c s

i vƠ đa d ng hóa các hình th c cung c p

d ch v , đáp ng nhu c u s d ng c a các nhóm đ i t
t

ng

ng, chú tr ng đ i

vùng sơu, vùng xa, vùng khó kh n vƠ các nhóm đ i t

c n, qu n lỦ t t ch

ng trình Dơn s - K ho ch hóa gia đình

ph n th c hi n m c tiêu vƠ t o s b n v ng c a ch

ng khó ti p
c p xư, góp

ng trình Dơn s - K

ho ch hóa gia đình.
* D án 2: T m soát các d d ng, b nh, t t b m sinh vƠ ki m soát m t
cơn b ng gi i tính khi sinh
M c tiêu: Nơng cao ch t l

ng t m soát các d d ng, b nh, t t b m sinh

vƠ ki m soát m t cơn b ng gi i tính khi sinh nh m góp ph n nơng cao ch t
l

ng dơn s v th ch t, đáp ng ngu n nhơn l c ch t l

ng cao ph c v s

nghi p công nghi p hóa, hi n đ i hóa vƠ s phát tri n nhanh, b n v ng c a
đ tn

c thông qua vi c m r ng sƠng l c vƠ ch n đoán tr

12

c sinh vƠ s sinh,

Thang Long University Libraty


các can thi p lƠm gi m m t cơn b ng gi i tính khi sinh, t v n vƠ khám s c
kh e ti n hôn nhơn; ti p t c th nghi m vƠ m r ng m t s mô hình, gi i
pháp can thi p nh m góp ph n nơng cao ch t l
đ it

ng dơn s đ i v i các nhóm

ng đ c thù.
* D án 3: Nơng cao n ng l c, truy n thông vƠ giám sát, đánh giá th c

hi n Ch

ng trình

M c tiêu: T ng c
tr

ng truy n thông vƠ chuy n đ i hƠnh vi, t o môi

ng thu n l i thúc đ y vi c th c hi n chính sách Dơn s - K ho ch hóa gia

đình; đƠo t o t p hu n chuyên môn Dơn s - K ho ch hóa gia đình cho đ i ng
cán b các c p; cung c p đ y đ , k p th i, chính xác thông tin s li u chuyên
ngƠnh dơn s - k ho ch hóa gia đình; th c hi n t t chính sách khuy n khích đ i
v i c ng đ ng, t p th , cá nhơn; b o đ m c s v t ch t, trang thi t b cho các
trung tơm truy n thông t v n vƠ c s d li u Dơn s - K ho ch hóa gia đình,
góp ph n đ t đ

c các m c tiêu c a Chi n l

c Dơn s vƠ S c kho sinh s n

Vi t Nam giai đo n 2011 - 2020.
*

án: Ki m soát dơn s các vùng bi n, đ o vƠ ven bi n

M c tiêu: Ki m soát quy mô dơn s vƠ ch t l

ng dơn s các vùng bi n,

đ o vƠ ven bi n, góp ph n th c hi n th ng l i chính sách dơn s vƠ k ho ch hóa
gia đình vƠ các m c tiêu c a Chi n l
1.3.ă

c bi n Vi t Nam đ n n m 2020.

ă ỄNă KI Mă SOỄTă DỂNă S ă CỄCă VỐNGă BI N,ă

Oă VÀă

VENăBI NăGIAIă O Nă2009ă- 2020
Trong th i gian qua, các v n đ xư h i đư đ
nhơn dơn vùng bi n ngƠy đ

c quan tơm, đ i s ng

c c i thi n. Tuy nhiên, do đi u ki n đ a lỦ, khí

h u vƠ đ c thù ngh nghi p vùng bi n nh nh ng ng
dơn s ng lƠm vi c trên bi n dƠi ngƠy, ng
khu kinh t bi n ngƠy cƠng nhi u; th

i dơn

trên đ o, ng

i dơn di c đ n lao đ ng trong các
ng xuyên đ i m t v i thiên tai, tình

tr ng xơm nh p m n đư tác đ ng không nh t i đ i s ng c a ng
đ c thù c a vùng bi n nêu trên, ng
ti p c n vƠ đ

ch

i

i dơn. V i

i dơn ch a có c h i vƠ đi u ki n đ

c

ng th đ y đ các chính sách vƠ d ch v xư h i c b n

trong đó có d ch v ch m sóc s c kho bƠ m , tr em, s c kho sinh s n vƠ k

ho ch hoá gia đình.
13


CTMT Qu c gia DS-KHHG

vƠ

án 52 đ

c phê duy t theo 2

Quy t đ nh riêng bi t. Tuy nhiên, sau nƠy B Y t g p l i lƠm m t đ thu n
ti n h n trong vi c qu n lỦ.

án 52 thu c CTMT Qu c gia DS-KHHG ,

nh ng c ng lƠ m t d án đ c thù trong th c hi n h th ng Chi n l
tri n kinh t bi n Vi t Nam, Chi n l

c phát

c Y t bi n Vi t Nam, đ c bi t trong

b i c nh hi n nay v b o v an ninh ch quy n bi n, đ o.
Trong khi đó, Chi n l

c Dơn s Vi t Nam 2001-2010, Ch

ng trình

m c tiêu qu c gia Dơn s vƠ K ho ch hoá gia đình giai đo n 2001-2005 vƠ
2006-2010, vƠ Chi n l

c qu c gia v ch m sóc s c kho sinh s n giai đo n

2001-2010 ch a đ c p đ y đ đ n nh ng đ c thù c a vùng bi n. M t khác,
Chi n l
l

c bi n đòi h i ph i s d ng các y u t dơn s bao g m quy mô, ch t

ng, c c u vƠ phơn b dơn s vƠ lƠ m t b ph n c a chi n l

kinh t - xư h i vùng bi n đ xơy d ng ch
th c hi n. Do v y c n ph i có

c phát tri n

ng trình, k ho ch trong quá trình

án đ x lỦ, đáp ng yêu c u c a Ch

trình Dơn s - K ho ch hoá gia đình vƠ Chi n l

ng

c bi n Vi t Nam.

án t p trung h tr các ho t đ ng nh m thu h p kho ng cách ti p

c p d ch v ch m sóc s c kh e bƠ m tr em, s c kh e sinh s n, k ho ch hóa
gia đình c a ng
s khi sinh (tr

i dơn do đ c đi m c a vùng bi n; nơng cao ch t l
c vƠ ngay sau sinh); t ng c

ng dơn

ng thu th p vƠ cung c p thông

tin dơn s , k ho ch hoá gia đình nh m ki m soát quy mô dơn s , ki m soát
ch t l

ng dơn s vƠ ngu n lao đ ng, t ch c không gian kinh t vƠ phơn b

dơn c cho các ho t đ ng kinh t - xư h i h

ng bi n, ho t đ ng kinh t bi n

(ho t đ ng kinh t trên bi n vƠ các ho t đ ng kinh t trên đ t li n ven bi n),
các khu kinh t (khu công nghi p, đ c khu kinh t , khu du l ch...) phù h p v i
đ nh h

ng phát tri n kinh t , đ m b o an sinh xư h i, gi v ng an ninh qu c

phòng các vùng bi n, đ o vƠ ven bi n.
1.3.1. KháiăquátătìnhăhìnhăDơnăs /Ch măsócăs căkh eăsinhăs n/ăK ă
ho chăhóaăgiaăđìnhă(DS/CSSKSS/ăKHHG )
Dơn s vùng bi n kho ng 29,2 tri u ng

tu i sinh đ kho ng 8,3 tri u ng

i, trong đó ph n trong đ

i; ph n trong đ tu i sinh đ có ch ng
14

Thang Long University Libraty


kho ng 5,1 tri u ng

i (n m 2006). V l nh l c dơn s , ch m sóc s c kh e

sinh s n, k ho ch hóa gia đình t i vùng bi n còn nhi u h n ch , b t c p:
M t lƠ, t su t sinh, t l sinh con th 3 tr lên c a các huy n đ o vƠ
ven bi n cao h n các huy n khác trong cùng t nh vƠ cao h n m c bình quơn
c ac n

c; nhu c u sinh con c a các c p v ch ng vùng bi n còn cao, nh t

lƠ sinh con trai. Vì v y, th c hi n m c tiêu gi m sinh

các xư ven bi n v n lƠ

nhi m v tr ng tơm trong nhi u n m t i.
Hai lƠ, dơn di c đ n vùng bi n đ lao đông vƠ sinh s ng ngƠy cƠng đông.
Ba lƠ, t su t ch t m , mang thai ngoƠi Ủ mu n còn cao; t l m c
các b nh viêm nhi m đ

ng sinh s n, b nh lơy truy n qua đ

ng tình d c

còn cao;
B n lƠ, s tr em sinh ra b d t t, d d ng vƠ thi u n ng trí tu còn đáng
lo ng i, do: (1)
trong môi tr

a s các ph n chu n b k t hôn ho c tr

ng bi n, ng p m n ch a đ

nh ng y u t nguy c cao nh h
bƠo thai; (2) Tr s sinh ch a đ

c khi sinh, s ng

c t v n vƠ khám đ ng n ng a

ng tr c ti p đ n s mang thai vƠ ch t l

ng

c phát hi n vƠ can thi p đi u tr s m các

b nh lỦ chuy n hoá, di truy n.
N m lƠ, c s v t ch t, m ng l
sinh s n, k ho ch hóa gia đình
đ c đi m môi tr

i cung c p d ch v ch m sóc s c kh e

c p xư còn y u vƠ thi u, ch a phù h p v i

ng vƠ khí h u bi n, không b n v ng.

Sáu lƠ, các ho t đ ng xơy d ng vƠ c ng c h thông tin qu n lỦ dơn s
vƠ k ho ch hóa gia đình qu c gia ch a ph các huy n đ o; ch a thu th p
đ

c thông tin qu n lỦ dơn s vƠ k ho ch hóa gia đình v i ng

sinh s ng trên bi n vƠ ng

i dơn lƠm n,

i dơn đ n các khu kinh t bi n. Do đó, các thông

tin qu n lỦ dơn s vƠ k ho ch hóa gia đình ch a h tr đ

c cho vi c ho ch

đ nh chính sách kinh t - xư h i t i vùng bi n.
Nguyên nhơn ch y u c a nh ng h n ch , b t c p nêu trên lƠ:
M t lƠ, lao đ ng đ c thù ngh bi n luôn ph i ti p xúc v i môi tr
có đ

m cao, thi u n

ng

c ng t vƠ ô nhi m; nhu c u lao đ ng nam gi i cao,

ph i đi lƠm n xa nhƠ dƠi ngƠy, có nhi u r i ro, d ti p xúc v i các đ i t
có hƠnh vi nguy c cao.
15

ng