I. TÊN CƠ SỞ ĐƯỢC YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Hội đồng Sáng kiến Sở GD&ĐT Ninh Bình
II. TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
STT
Họ và tên
Chức vụ
Trình độ đào tạo
Hiệu trưởng
Cử nhân sư phạm TH
1
Nguyễn Thị Thanh Loan
2
Phạm Thị Thúy Hịa
Phó Hiệu trưởng
Cử nhân sư phạm TH
3
Bùi Thị Hồng
Phó Hiệu trưởng
Cử nhân sư phạm TH
III. TÊN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“Một số biện pháp đổi mới bồi dưỡng đội ngũ giáo viên thông qua hoạt động
sinh hoạt chuyên môn ở trường Tiểu học”
Lĩnh vực áp dụng: Trong công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lí và giáo
viên của nhà trường.
IV. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
Để đạt được mục tiêu Giáo dục Tiểu học, phải có một đội ngũ giáo viên Tiểu
học có đủ năng lực và phẩm chất cần thiết. Đặc biệt trong bối cảnh đổi mới đất nước,
đổi mới toàn diện giáo dục hiện nay, mỗi giáo viên Tiểu học không thể tự bằng lịng
với năng lực chun mơn nghiệp vụ đã có mà phải khơng ngừng học tập và bồi dưỡng.
Ngoài việc tự học, tự bồi dưỡng của mỗi giáo viên thì cơng tác bồi dưỡng đội ngũ cịn
là trách nhiệm của các cấp quản lý giáo dục, đặc biệt là cấp quản lí nhà trường. Cán bộ
quản lí nhà trường cần có những biện pháp phù hợp, hiệu quả để giúp cho đội ngũ giáo
viên trường Tiểu học vượt lên chính họ để họ có đủ đức, đủ tài từng bước nâng cao
chất lượng giáo dục Tiểu học phục vụ cơng nghiệp hố - hiện đại hố đất nước.
Đội ngũ giáo viên Tiểu học hiện nay được đào tạo từ nhiều hệ khác nhau như
Thạc sĩ, Đại học, Cao đẳng Tiểu học, Trung cấp Sư phạm nếu lấy xuất phát điểm là
trình độ đào tạo thì rõ ràng chất lượng đội ngũ giáo viên Tiểu học là không đồng đều.
1
Một điểm hết sức quan trọng là: Nghề dạy học khơng phải nghề đào tạo một lần
có thể sử dụng suốt đời chính vì vậy cơng tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trong từng
năm học là một yêu cầu không thể thiếu được sau đào tạo ban đầu để cán bộ, GV cập
nhật kiến thức về chính trị, kinh tế, xã hội; phát triển năng lực nghề nghiệp, đáp ứng
với yêu cầu đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục.
Trong thực tế hiện nay, công tác bồi dưỡng đội ngũ ở tổ chuyên môn chưa đạt
hiệu quả cao, sinh hoạt chun mơn cịn mang tính hình thức, chất lượng của các buổi
sinh hoạt chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục, chưa phát huy hết khả năng
sáng tạo của giáo viên trong việc đổi mới phương pháp dạy học.
Từ những lý do trên, là người quản lí của trường tiểu học, chúng tôi chọn sáng
kiến: "Một số biện pháp bồi dưỡng Đội ngũ giáo viên thông qua hoạt động sinh
hoạt chuyên môn ở trường Tiểu học” để góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên, từng bước nâng cao chất lượng Giáo dục toàn diện học sinh, thực hiện được mục
tiêu phát triển Giáo dục Tiểu học.
A. GIẢI PHÁP CŨ THƯỜNG LÀM
1. Chỉ đạo hoạt động chun mơn mang tính pháp lệnh
Qn triệt mục tiêu, nội dung, chương trình, nhiệm vụ năm học, chỉ đạo thực
hiện nghiêm túc chương trình, sách giáo khoa. Những nội dung thực hiện đó được Ban
giám hiệu và giáo viên thơng qua ngay từ đầu năm. Mọi người được tự do tranh luận,
để xuất ý kiến về những mâu thuẫn, bất hợp lý giữa SGK và chương trình, những điểm
khơng hợp với địa phương. Sau đó đi đến thống nhất và cùng triển khai thực hiện bằng
những biện pháp hiệu quả nhất.
Việc tổ chức cho giáo viên tự nghiên cứu chương trình SGK để tự lên kế hoạch
cho mình một cách nghiêm túc cũng là một biện pháp tổ chức cho giáo viên tự bồi
dưỡng, giúp giáo viên tự học hỏi thêm trong chuyên môn. Công việc này được tiến
hành liên tục trong suốt năm học thông qua những buổi sinh hoạt chun mơn của tổ,
của trường.
Dựa trên tình hình điều kiện thực tế của trường mình lớp mình để lựa chọn nội
dung lên kế hoạch phù hợp.
Ưu điểm:
- Phát huy tinh thần trách nhiệm, ý thức tự giác, tự nghiên cứu chương trình, kế
2
hoạch giảng dạy cho mỗi giáo viên.
- Tạo tiền đề, nội dung phong phú cho các buổi sinh hoạt chuyên môn cùng trao
đổi, thảo luận đi đến một thống nhất chung.
Tồn tại:
- Nhiều giáo viên chưa chủ động, tự nghiên cứu chương trình và SGK để sắp xếp
lên kế hoạch dạy học cho mình, phần đa phụ thuộc và sao chép, làm theo khối trưởng.
- Một số môn học, giáo viên chưa mạnh dạn trong việc chuyển đổi và sắp xếp nội
dung cho phù hợp với điều kiện vùng miền, cụ thể ở môn Mĩ thuật, môn Lịch sử và
Địa lí.
2. Xây dựng nề nếp sinh hoạt chun mơn
Triển khai tới toàn thể cán bộ, giáo viên lịch sinh hoạt chuyên môn hàng tháng
theo kế hoạch của nhà trường.
Thời gian sinh hoạt chuyên môn: Trường vào tuần 2 của tháng; sinh hoạt chuyên
môn tổ, khối vào tuần 3, 4 của tháng.
Người chủ trì: Cấp trường là đồng chí Hiệu phó chun mơn; cấp tổ là đồng chí
tổ trưởng; khối là đồng chí khối trưởng.
Nội dung sinh hoạt chun mơn: Căn cứ vào kế hoạch chuyên môn năm học nhà
trường lựa chọn nội dung (điều chỉnh nếu có nội dung khẩn của cấp trên)
Quy trình: Đánh giá hoạt động chun mơn tháng vừa qua và triển khai nhiệm vụ
công tác chuyên môn tháng này, ý kiến của các thành viên dự hội nghị, kết luận hội
nghị
Ưu điểm:
- Lịch sinh hoạt chuyên môn đi vào nề nếp, không phải nhắc nhở. Giáo viên tự
giác tham dự đầy đủ, đúng thời gian quy định.
Tồn tại:
- Một số giáo viên chưa mạnh dạn chia sẻ trước hội nghị.
- Các thành viên trong Ban giám hiệu chưa dự họp thường xuyên dưới tổ chuyên
môn, do trùng những buổi họp của cấp trên.
- Cuộc họp diễn ra một cách nhàm chán, tháng nào cũng tuần tự các nội dung
đánh giá, triển khai.
3. Chỉ đạo tổ chức các buổi chun đề
Đây là hình thức có tính tập trung, qua tổ chức chuyên đề thống nhất định hướng
3
chỉ đạo phương pháp dạy học từng môn, phân môn các khối lớp. Việc tổ chức chun
đề có 2 hình thức:
- Sinh hoạt chuyên môn liên trường (theo cụm): Đây là dịp tốt nhất để toàn thể
cán bộ, giáo viên có điều kiện nắm bắt định hướng chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy
học do hội đồng chuyên môn của phòng giáo dục thống nhất chỉ đạo. Mỗi học kỳ tổ
chức 2 chuyên đề/cụm.
- Tổ chức chuyên đề tại trường thơng qua thao giảng: Hình thức này giúp cho
giáo viên học tập được kinh nghiệm của nhau đồng thời là dịp để thể hiện chuyên đề
đã triển khai tại cụm và phát hiện những giờ dạy tốt từ đó có hướng động viên kịp thời,
tạo điều kiện, nền móng làm nịng cốt vững chắc trong lĩnh vực chun mơn.
Dự giờ thăm lớp: Đây là hoạt động mang tính chất thường xuyên của tất cả giáo
viên. Ban chuyên môn nhà trường đã có lịch cụ thể để giáo viên được dự có thời gian
chuẩn bị, sau khi dự giờ xong người dự tự nhận xét ưu, khuyết điểm góp ý theo tiêu
chí đánh giá xếp loại giờ dạy đã quy định.
Bồi dưỡng kỹ năng dạy học trên lớp: Thông qua dự giờ của giáo viên mà Ban
giám hiệu tư vấn, bồi dưỡng cho giáo viên về kỹ năng dạy học trên lớp, đặc biệt sự
linh hoạt của giáo viên trong việc sử dụng các phương pháp dạy học theo đặc trưng
từng bộ môn, đồng thời giúp cho giáo viên biết lựa chọn hình thức dạy học cho phù
hợp theo đối tượng của lớp mình.
Đây là các hình thức tổ chức thường xuyên trong cả năm học, căn cứ vào yêu cầu
thực tế của trường, hoặc qua khảo sát dự giờ, phát hiện thấy những vấn đề mà giáo
viên còn tồn tại, cịn vướng mắc thì trường tổ chức bồi dưỡng cho họ. Trong những
năm qua trường tổ chức được các chuyên đề sau:
Chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học: “Dạy học theo mơ hình VNEN; dạy
học theo phương pháp Bàn tay nặn bột; dạy học Tiếng Việt 1-CGD; ứng dụng cơng
nghệ thơng tin trong giảng dạy; dạy học tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường, giáo dục
kỹ năng sống cho học sinh.”
Nội dung chuyên đề nêu lên:
+ Cần bắt nhịp xu thế đổi mới PPDH hiện đại nhằm hình thành và phát triển trí
tuệ, giá trị nhân cách tích cực, năng động sáng tạo của học sinh.
+ Nền giáo dục đặt trọng tâm ở người học, ở con người, ở trẻ em, nhằm khuyến
khích các kỹ năng độc lập, tự lực trong học tập, coi trọng lợi ích và động cơ của người
4
học, xuất phát từ vị trí của họ trong quá trình dạy học cần phải chọn lựa phương pháp
tổ chức dạy học thích hợp với nhu cầu phát triển của mỗi cá nhân.
Qua mỗi giờ học người dự đều nhận thấy:
+ Học sinh có tự học, tự giải quyết vấn đề của bài học, chủ động, tự giác, tích
cực, hợp tác trong hoạt động học tập ra sao?
+ Việc hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh giáo viên quan
tâm như thế nào?
+ Việc đánh giá thường xuyên trong tiết dạy của giáo viên và học sinh.
+ Sau tiết học, học sinh có đạt được mục tiêu của bài học không?
Chuyên đề điều chỉnh tài liệu hướng dẫn học:
Giáo viên cần thể hiện được các yêu cầu sau:
+ Mục tiêu bài học ra sao?
+ Cấu trúc từng phần, nhiệm vụ từng hoạt động có rõ yêu cầu khơng?
+ Hình thức tổ chức các hoạt động có phù hợp, hiệu quả không?
Chuyên đề cách giải các bài tốn khó trong sách giáo khoa:
Đồng chí Hiệu trưởng có kinh nghiệm trong việc phát hiện và bồi dưỡng học sinh
giỏi đã tư vấn cho giáo viên cách hướng dẫn học sinh giải các bài tốn khó trong sách
giáo khoa, trên mạng INTERET.
+ Từ các dạng bài đưa ra cách tính tổng qt.
+ Sau đó minh họa bằng các bài cụ thể, phát triển mở rộng các dạng bài.
Chuyên đề về đánh giá học sinh theo TT30/2014:
+ Dự giờ theo dõi việc đánh giá thường xuyên tiết học.
+ Kiểm tra vở viết của học sinh, xem lời nhận xét của giáo viên ghi trong vở.
+ Kiểm tra sổ nhật kí, sổ theo dõi chất lượng giáo dục của giáo viên.
Ban tư vấn sẽ góp ý , chia sẻ việc làm, cách nhận xét bằng lời và ghi nhận xét.
Ưu điểm:
- Việc tổ chức các chuyên đề ấy đã tạo CBQL, giáo viên tháo gỡ được các vướng
mắc trong PPDH, cách đánh giá học sinh, cách điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học.
- Thông qua chuyên đề, giáo viên học tập và áp dụng vào lớp mình dạy hiệu quả
hơn.
Tồn tại:
- Trong quá trình tổ chức chuyên đề, khâu chuẩn bị ở một số chuyên đề chưa chu
5
đáo.
- Tiết dạy minh họa, giáo viên chuẩn bị cho học sinh q kĩ, các tình huống thật
khơng xuất hiện.
- Còn lựa chọn giáo viên dạy chuyên đề, trong quá trình phát biểu nhận xét giáo
viên dự cịn nể nang, ngại phát biểu song cũng có một số giáo viên nhận xét theo kiểu
moi móc những vấn đề khơng đáng chú ý của giáo viên dạy vì thế giáo viên cịn sợ dạy
chun đề.
- Giáo viên chưa có kĩ năng quan sát việc học của học sinh do đó khơng nhận xét
được.
B. GIẢI PHÁP MỚI
Giải pháp 1. Nâng cao nhận thức về việc đổi mới sinh hoạt chuyên môn
trong công tác bồi dưỡng đội ngũ.
1. Với cán bộ quản lý trường Tiểu học
Người cán bộ quản lý trường Tiểu học, đứng đầu là đồng chí Hiệu trưởng phải
thực sự coi trọng đổi mới sinh hoạt chuyên môn là việc làm cần thiết để bồi dưỡng
chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ quản lí và giáo viên nhằm nâng cao chất lượng giáo
dục của nhà trường.
Người cán bộ quản lý là người tiên phong trong việc đổi mới sinh hoạt chuyên
môn: Chủ động, tích cực trong việc tập huấn cho giáo viên. Bằng nhiều biện pháp khác
nhau phải làm cho đội ngũ giáo viên trường mình hiểu rằng: Việc bồi dưỡng, tự bồi
dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ không chỉ là quyền lợi mà còn là trách nhiệm của
mỗi giáo viên đang công tác ở trường Tiểu học. Cụ thể:
Tổ chức các lớp tập huấn nâng cao nhận thức: Nâng cao chất lượng giáo dục
đào tạo không chỉ nhằm đạt hiệu quả cao nhất đối với các nhiệm vụ hiện tại, mà còn
chuẩn bị nguồn lực cho các yêu cầu trong tương lai. Để đạt được mục tiêu đó đòi hỏi
sự đồng lòng, chung sức góp tay xây dựng của tập thể cán bộ, giáo viên. Tuyên truyền
để giáo viên nhận thấy rằng: Con đường nâng cao trình độ học vấn, trình độ chun
mơn, kỹ thuật chính là cơ sở giúp giáo viên có phương pháp giảng dạy phù hợp để đạt
năng suất, chất lượng cao. Để làm tốt được vấn đề này, trước hết cần thực hiện tuyên
truyền qua nhiều kênh:
6
- Qua các buổi họp trường, sinh hoạt chuyên môn, nêu gương học tốt gắn với việc
làm tốt (gương những giáo viên giỏi, nhà khoa học, chủ doanh nghiệp, giám đốc,
người lao động có những đóng góp lớn đối với địa phương, đất nước). Trong đó kênh
sinh hoạt chun mơn của nhà trường, tổ khối là hiệu quả hơn cả.
- Tổ chức cho cán bộ, giáo viên tự học tập các văn bản, chỉ thị của các cấp về
hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học hay các văn bản hướng dẫn về chun mơn
cũng như các nội dung tích hợp như: Giáo dục kĩ năng sống; Bảo vệ môi trường, tài
nguyên thiên nhiên, biển, hải đảo; Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, .... Bằng
hình thức tự học sau đó tọa đàm, trao đổi, phỏng vấn, yêu cầu giáo viên xây dựng kế
hoạch phù hợp với hướng dẫn, đảm bảo tính khả thi. Ban giám hiệu kiểm tra việc thực
hiện kế hoạch của giáo viên để có góp ý, điều chỉnh kịp thời.
2. Với tập thể giáo viên :
Tập thể giáo viên trường Tiểu học vừa là đối tượng và là nội dung của công tác
bồi dưỡng. Hơn ai hết chính họ phải hiểu được vị trí vai trị cũng như chức năng nhiệm
vụ của mình trong sự nghiệp GD nói chung và sự nghiệp GD Tiểu học nói riêng.
Chỉ trên cơ sở giáo viên thấy được tầm quan trọng của việc bồi dưỡng thì các
biện pháp bộì dưỡng mới thực sự có hiệu quả vì trên thực tế cịn có những giáo viên
theo học các khố dài hạn, ngắn hạn chỉ đơn thuần là giấy tờ, bằng cấp.
Sau mỗi năm học, giáo viên tự đánh giá năng lực chun mơn của mình để lựa
chọn nội dung tự bồi dưỡng thường xuyên trong năm học tiếp theo, lập kế hoạch bồi
dưỡng thường xuyên cụ thể, mang tính khả thi.
Giải pháp 2. Thực hiện nghiêm túc việc thành lập các tổ chuyên môn và Ban
tư vấn
Vào đầu năm học, Hiệu trưởng ra quyết định thành lập các tổ chuyên mơn, kiệm
tồn tổ trưởng, tổ phó chun mơn theo đúng Điều lệ trường Tiểu học.
Lựa chọn các đồng chí giáo viên có năng lực chun mơn tốt, có phẩm chất chính
trị vững vàng, ln u nghề, tâm huyết với nghề làm tổ trưởng, tổ phó chun mơn.
Thành lập các Ban tư vấn:
- Ban tư vấn phương pháp giảng dạy: VNEN, TV1-CGD, Bàn tay nặn bột.
- Ban tư vấn về đánh giá học sinh Tiểu học theo TT30/2014.
Thành viên là các đồng chí trong Ban Giám hiệu, các đồng chí là giáo viên giỏi
cấp tỉnh, cấp huyện ln sáng tạo, có năng lực truyền đạt cho đồng nghiệp.
7
Giải pháp 3. Tiếp tục bồi dưỡng năng lực tổ chức điều hành cho đội ngũ tổ
trưởng chuyên môn
Tổ trưởng chun mơn là những người chủ trì các buổi SHCM vì thực tế cho ta
thấy buổi sinh hoạt chun mơn thành công phụ thuộc rất nhiều vào năng lực của
người chủ trì.
Bản thân tổ trưởng phải nắm vững nhiệm vụ của tổ chuyên môn, theo quy định
tại điều 18- Điều lệ trường Tiểu học năm 2010.
Ban giám hiệu nhà trường bồi dưỡng cho họ về các kĩ năng:
- Kĩ năng giao tiếp: Giữa người lãnh đạo với nhân viên của tổ, giữa giáo viên với
giáo viên, giữa tổ trưởng với Ban giám hiệu,….
- Kĩ năng lắng nghe: Lắng nghe sự điều hành của Ban giám hiệu, lắng nghe sự
phát biểu, đề xuất chia sẻ của giáo viên,…
- Kĩ năng hợp tác: Là khả năng làm việc với cá nhân hoặc nhóm giáo viên để
thực hiện mục tiêu chung , dựa trên nguyên tắc về sự tôn trọng lẫn nhau.
Giải pháp 4. Chỉ đạo, nâng cao chất lượng đổi mới nề nếp sinh hoạt chuyên
môn
Đây là một biện pháp chỉ đạo nề nếp dạy học vừa mang tính chất quản lý hành
chính vừa có yếu tố sư phạm bao gồm:
- Sinh hoạt chuyên môn trường.
- Sinh hoạt chuyên môn ở các tổ nhóm.
Nhà trường có lịch cụ thể cho hoạt động sinh hoạt chuyên môn vào các tuần,
tháng, kỳ hướng vào thực hiện nề nếp dạy học: Chiều thứ tư của tuần 2 trong tháng, tổ
chức sinh hoạt chuyên môn trường, chiều thứ tư của tuần 3, 4 tổ chức sinh hoạt chun
mơn tổ, nhóm.
Tổ chức các sinh hoạt theo chủ đề nhằm nâng cao chất lượng dạy học.
Trong sinh hoạt chun mơn của trường Tiểu học thì tổ khối chun môn là tổ
chức quan trọng nhất đảm nhận chức năng thực thi nhiệm vụ chuyên môn của kết quả
giáo dục và học tập, về phương pháp dạy học, về đổi mới nội dung chương trình…
một cách sát thực nhất. Tổ khối chun mơn cịn là cầu nối giữa Ban giám hiệu nhà
trường với giáo viên và học sinh. Tổ khối chuyên môn phải theo sát từng giáo viên
trong khối để nắm bắt và khắc phục những yếu kém về phương pháp giảng dạy, học
tập vì vậy tổ khối chun mơn có ý nghĩa cực kỳ quan trọng trong q trình hoàn
8
thành nhiệm vụ chuyên môn của nhà trường. Thực tế cho thấy trường tiểu học thị trấn
Thiên Tôn sinh hoạt chuyên môn tổ, khối được tổ chức vào chiều thứ tư tuần 3, tuần 4
của tháng. Trước khi tiến hành sinh hoạt chun mơn, đồng chí Phó Hiệu trưởng phụ
trách công tác chuyên môn đã làm việc với các tổ trưởng và tổ phó chun mơn. Họ
thay mặt Phó Hiệu trưởng chỉ đạo buổi sinh hoạt chuyên môn của tổ, khối mình phụ
trách sau khi lĩnh hội những nội dung cần triển khai từ đồng chí Phó Hiệu trưởng.
Sắp xếp và bố trí thời gian SHCM hợp lý, khơng nhất thiết là cả một buổi. Nội
dung sinh hoạt chuyên môn cần thật cụ thể, sát thực, liên quan trực tiếp đến mỗi bài
học, tiết học mà giáo viên giảng dạy hàng ngày tránh chung chung ở tầm vĩ mô.
Để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn và buối sinh hoạt chun mơn
khơng nhàm chán, đồng chí Phó Hiệu trưởng phải chỉ đạo thường xuyên cải tiến nội
dung sinh hoạt để biến những buổi sinh hoạt thành những buổi học hỏi bồi dưỡng
chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên. Trong trường tiểu học, tổ chun mơn đóng vai
trị hết sức quan trọng. Cải tiến nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là bước đi đúng đắn
của Ban Giám hiệu trường tiểu học thị trấn Thiên Tôn.
Trong buổi sinh hoạt chuyên mơn, ngồi việc phân cơng giáo viên trong tổ dạy
một tiết của mơn, phân mơn cịn băn khoăn về phương pháp để đồng nghiệp dự, rút
kinh nghiệm thống nhất phương pháp, ngồi việc thống nhất phương pháp dạy tuần tới
thì có phần rút kinh nghiệm của tuần trước. Giáo viên đưa ra các ý kiến, những vấn đề
khúc mắc trong khi truyền thụ kiến thức cho học sinh.
Ví dụ: Ở lớp 5, tiết tốn “Chu vi hình trịn” thì học sinh vướng mắc gì? Để rút
kinh nghiệm, trên cơ sơ đó cả khối cùng giúp giáo viên đó tháo gỡ vướng mắc cho học
sinh. Như vậy giáo viên này học ở đồng nghiệp vì sao lớp bạn khơng vướng mắc để từ
đó rút ra phương án. Đây chính là buổi mà giáo viên tự bồi dưỡng chun mơn.
Hiệu trưởng có kế hoạch phân công các thành viên trong Ban giám hiệu dự sinh
hoạt chun mơn của từng khối có đánh giá, nhận xét. Qua nghị quyết chuyên môn,
Hiệu trưởng nắm được tiến trình cơng việc các khối. Chỉ đạo tốt sinh hoạt tổ chuyên
môn nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Cũng từ đó nâng cao tính đồng đội,
tập thể đồn kết, tạo bầu khơng khí làm việc trong tổ nói riêng và trong hội đồng sư
phạm nói chung. Hiệu trưởng tạo được bầu khơng khí làm việc tốt thì giáo viên say
sưa làm việc, gắn bó với trường để đi đến cái đích xây dựng cộng đồng trách nhiệm
hồn thành mọi cơng việc.
9
Cán bộ quản lí thường xun kiểm tra, đơn đốc hoạt động sinh hoạt chuyên môn:
Khi việc SHCM đã dần đi vào nề nếp thì vai trị của người cán bộ quản lí chưa phải đã
xong mà phải tăng cường kiểm tra, đơn đốc có như vậy hoạt động này mới có kết quả.
Càng gần những kì ơn tập càng cần những ngày SHCM có chất lượng và hiệu quả. Cán
bộ quản lí cần xây dựng kế hoạch kiểm tra của mình thật chu đáo từ nội dung kiểm tra
đến thời gian tiến hành để cho hoạt động chuyên môn ngày càng đi vào ổn định nền
nếp.
Giải pháp 5. Biết lựa chọn nội dung và cách thức tổ chức sinh hoạt chuyên
môn đạt hiệu quả cao.
Nội dung sinh hoạt chuyên môn cấp trường được Ban giám hiệu thống nhất. Trên
cơ sở căn cứ vào các văn bản hướng dẫn và tình hình thực tế của nhà trường, thơng
báo nội dung cho các tổ trước 1 tuần. Nội dung sinh hoạt chuyên môn ở các tổ được tổ
trưởng chỉ đạo tổ viên bàn bạc, thống nhất, lên kế hoạch, trình với Ban giám hiệu kí
duyệt trước một tuần.
Nội dung sinh hoạt chuyên môn được thông báo trước một tuần để mọi giáo viên
được biết, giáo viên nghiên cứu trước nội dung sinh hoạt chuyên môn.
- Cung cấp những điều kiện cần thiết như: Sách vở, tài liệu, phương tiện cho giáo
viên nghiên cứu.
- Tư vấn cho giáo viên những hình thức tự bồi dưỡng.
- Tổ chức cho giáo viên dự giờ của đồng nghiệp để học tập kinh nghiệm.
Trong buổi sinh hoạt chun mơn, phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của
mỗi giáo viên, lôi cuốn mọi giáo viên tham gia hoạt động, tư duy, sáng tạo.
Quy trình, cách thức tổ chức sinh hoạt chuyên môn ở một số nội dung sau:
1. Sinh hoạt chuyên môn về nội dung phương pháp dạy học
SHCM về nội dung phương pháp dạy học được tổ chức thông qua hoạt động dự
giờ, nghiên cứu bài học với quy trình 4 bước như sau:
Bước 1: Xây dựng kế hoạch và chuẩn bị
- Xây dựng kế hoạch cần tập trung vào nội dung cụ thể mà giáo viên, cán bộ quản
lý quan tâm, gặp vướng mắc, khó khăn cần được chia sẻ, hỗ trợ trong hoạt động dạy và
hoạt động học. Trong kế hoạch cần nêu rõ: bài dạy minh họa, người dạy minh họa,
10
thời gian và địa điểm dạy,…Khuyến khích các giáo viên tự nguyện đăng ký, lựa chọn
bài học, chủ động sáng tạo chuẩn bị bài căn cứ vào mục đích cụ thể của buổi SHCM.
- Giáo viên dạy minh họa chuẩn bị bài dạy. Trong q trình chuẩn bị, giáo viên
có thể trao đổi về kế hoạch bài học sẽ dạy với các đồng nghiệp cùng tổ, cùng trường.
Trên cở sở xác định rõ mục tiêu bài học, đối chiếu mục tiêu bài học với trình độ học
sinh, điều kiện trường lớp để dự kiến điều chỉnh nội dung dạy học, tiến trình diễn ra
các hoạt động học, phương tiện và đồ dùng dạy học cần thiết,…
- Phân công giáo viên, tổ chuyên môn hoặc nhà trường hỗ trợ giáo viên dạy minh
họa và chuẩn bị các điều kiện cần thiết khác. Lưu ý, không dạy trước cho học sinh bài
sẽ dạy minh họa.
- Bố trí dạy lớp minh họa đủ chỗ ngồi hoặc đứng cho người dự thuận lợi khi quan
sát. Có thể điều chỉnh số lượng người dự giờ phù hợp với không gian lớp học.
Bước 2: Tổ chức dạy học minh họa và dự giờ suy ngẫm
- Việc tổ chức dạy minh họa và dự giờ cần lưu ý không làm ảnh hưởng đến việc
dạy của giáo viên và việc học của học sinh.
- Khi dự giờ, người dự phải chuyển đối tượng quan sát từ giáo viên sang học
sinh, cần quan sát một cách tỉ mỉ thái độ, nét mặt, hành vi, lời nói, cử chỉ, sự quan tâm
của học sinh với bài học, mối quan hệ giữa các học sinh, việc làm và sản phẩm của học
sinh. Người dự giờ cần chọn vị trí thuận lợi để dễ dàng quan sát hoạt động học của học
sinh (có thể đứng 2 bên lớp, đứng gần học sinh, nhóm học sinh) nhằm trả lời các câu
hỏi:
+ Học sinh có nắm được yêu cầu của các hoạt động học tập khơng?
+ Học sinh có thực sự tự học, có tích cực thực hiện các hoạt động học khơng?
+ Nhóm trưởng điều hành các hoạt động của nhóm như thế nào? Các thành viên
trong nhóm có tích cực, hợp tác khi học theo nhóm khơng?
+ Sản phẩm của từng nhóm/từng học sinh như thế nào?
+ Hội đồng tự quản và các cơng cụ của lớp học (góc học tập, góc thư viện, góc
cộng đồng) được phát huy như thế nào trong giờ học?...
- Nếu dự giờ có quay vi deo, cần chú ý đặt máy quay hợp lý để có thể bao qt
tồn cảnh lớp học, có thể tập trung vào một số học sinh/ nhóm học sinh để có tư liệu
chia sẻ và thảo luận.
Bước 3: Thảo luận chung
11
- Các giáo viên cùng chia sẻ suy ngẫm của mình về bài học trên cở sở lắng nghe
và tơn trọng lẫn nhau. Việc thảo luận không tập trung đánh giá xếp loại giáo viên,
không xếp loại giờ dạy mà chủ yếu nhằm phân tích các tình huống quan sát được từ
hoạt động dạy học và kết quả học tập của học sinh trong giờ học. Trước hết cần nhấn
mạnh những điểm thành cơng của giờ học, bên cạnh đó, có thể chỉ ra ngun nhân học
sinh chưa tích cực hoặc chưa đạt được kết quả trong bài học và tìm giải pháp phù hợp
để nâng cao chất lượng bài học nhằm tạo cơ hội cho mọi học sinh tham gia vào quá
trình học tập.
- Cuối buổi thảo luận, người chủ trì có thể tổng kết các vấn đề nổi bật qua thảo
luận và gợi ý các vấn đề cần suy ngẫm để hoạt động của học sinh được tốt hơn. Những
người tham dự có thể tự suy nghĩ và lựa chọn biện pháp áp dụng cho giờ dạy của mình
Bước 4: Áp dụng vào thực tiễn dạy học
Dựa trên kết quả thảo luận và những điều đã quan sát, học tập được thông qua dư
giờ các giáo viên (đối với SHCM cấp tổ), các tổ chuyên môn (đối với SHCM cấp
trường), các trường tiểu học (đối với SHCM cấp cụm) nêu rõ phương hướng áp dụng
để đổi mới hoạt động dạy và hoạt động học theo mơ hình trường học mới vào thực tiễn
dạy học ở lớp, ở trường mình.
Bảng so sánh sự khác nhau
giữa SHCM về PPDH truyền thống với SHCM về PPDH đổi mới
Nội
dung
Sinh hoạt chuyên môn
Sinh hoạt chuyên môn
truyền thống
- Đánh giá xếp loại giờ dạy theo các
đổi mới
- Tìm giải pháp để nâng cao kết quả
tiêu chí;
của học sinh;
- Tập trung vào hoạt động dạy của giáo - Tập trung vào hoạt động học của
Mục
viên để phân tích, góp ý, đánh giá rút
HS;
đích
kinh nghiệm về nội dung KT,PP, cách
- Mỗi GV tự rút ra bài học để áp
sử dụng đồ dùng, phân bố thời gian;
dụng.
- Thống nhất cách dạy để các giáo viên
cùng thực hiện.
Thiết - Một giáo viên thiết kế và dạy minh
- GV dạy minh họa thiết kế bài học
kế
họa;
với sự góp ý của đồng nghiệp;
bài
- Thực hiện theo đúng nội dung, quy
- Dựa vào trình độ học sinh để lựa
dạy
trình, các bước lên lớp theo quy định.
chọn nội dung, phương pháp, quy
12
Người dạy minh họa
trình cho phù hợp.
Người dạy minh họa
- Dạy theo nội dung kiến thức có trong
- Điều chỉnh các ngữ liệu dạy học
SGK;
phù hợp với nhu cầu học của học
Dạy
sinh;
minh - Thực hiện tiến trình giờ dạy theo
- Thực hiện tiến trình dạy học linh
họa
đúng quy định;
hoạt, sáng tạo dựa trên khả năng
- Mang tính trình diễn;
của học sinh.
- Các hoạt động tổ chức dạy học chưa
xuất phát từ việc học của HS.
Người dự
Người dự
- Ngồi cuối lớp học, quan sát cử chỉ
- Đứng xung quanh lớp học, quan
làm việc của GV, ghi chép, quan sát cử sát, vẽ sơ đồ chỗ ngồi của học sinh;
Dự
giờ
Thảo
luận
về
giờ
dạy
chỉ, lời nói việc làm của GV;
-Tập trung quan sát học sinh học
- Tập trung xem xét giáo viên dạy có
như thế nào?;
đúng tiến trình, nội dung, phương pháp - Suy nghĩ, phát hiện khó khăn
đã thiết kế;
trong học tập của học sinh và đưa
- Đối chiếu với các tiêu chí đánh giá
ra các biện pháp khắc phục.
xếp loại giờ học.
- Dựa trên tiêu chí có sẵn, đánh giá
- Dựa trên kết quả học tập của học
xếp loại giờ dạy của GV;
sinh để rút kinh nghiệm;
- Tập trung nhận xét, phân tích hoạt
- Tập trung phân tích việc học của
động của GV (KT bài cũ, GT bài, cách
học sinh, đưa ra minh chứng cụ thể;
trình bày bảng, ….);
- Mọi người cùng phát hiện vấn đề
- Ý kiến nhận xét, đánh giá mang tính
học của học sinh, tìm ngun nhân,
mổ xẻ các thiếu sót, ý kiến góp ý
giải pháp khắc phục;
thường mang tính chủ quan, áp đặt;
- Người chủ trì xếp loại giờ dạy, thống
- Người chủ trì tóm tắt các vấn đề
nhất cách dạy chung cho tất cả giáo
thảo luận, gợi ý các nội dung cần
viên.
suy ngẫm để mỗi giáo viên tự rút ra
bài học.
* Đối với HS:
Kết
* Đối với học sinh:
quả
- Kết quả học tập chậm được cải thiện; - Kết quả học tập của học sinh tiến
- GV ít quan tâm đến HS yếu;
bộ rất nhanh;
13
* Đối với giáo viên:
- GV lúng túng khi phải dạy minh họa
* Đối với giáo viên:
vì khơng biết nên dạy cho học sinh
- GV nắm được trình độ tiếp thu của
theo trình độ thực sự của các em hay là từng em học sinh;
dạy cho người dự giờ;
- GV chủ động thực hiện phương
- GV máy móc, thụ động, không dám
pháp dạy học;
thay đổi nội dung/ ngữ liệu SGK, ngại
- GV bao quát và quan tâm được tất
đổi mới. PP dạy học GV sử dụng
cả học sinh.
thường mang tính hình thức;
- GV ít quan tâm đến học sinh.
2. Sinh hoạt chuyên môn về nội dung đánh giá học sinh.
SHCM về đổi mới đánh giá học sinh có thể tổ chức dưới hình thức chuyên đề
(đối với cấp tổ, cấp trường) hoặc tổ chức Hội thảo (đối với cấp cụm trường). Đối với
những nội dung cụ thể về đánh giá thường xuyên học sinh nên tổ chức SHCM thông
qua dự giờ. Đối với các nôi dung đánh giá định kỳ, SHCM thông qua nghiên cứu đề
kiểm tra, nội dung dạy học, kết quả bài làm của học sinh…
Bước 1: Xây dựng kế hoạch và chuẩn bị
- Xây dựng kế hoạch cần tập trung vào nội dung cụ thể mà giáo viên, cán bộ quản
lý quan tâm, gặp vướng mắc, khó khăn cần được chia sẻ, hỗ trợ trong đánh giá học
sinh. Đối với nội dung về đánh giá thường xuyên, trong kế hoạch cần nêu rõ bài dạy
minh họa, người minh họa, thời gian và địa điểm dạy,….Đối với nội dung về đánh giá
định kỳ và các nội dung về đánh giá định kỳ và các nội dung khác, cần nêu rõ người
chuẩn bị nội dung, đề kiểm tra, bài kiểm tra…. Khuyến khích giáo viên tự nguyện, chủ
động đăng ký nội dung về đánh giá học sinh để chuẩn bị sinh hoạt chuyên môn căn cứ
vào nội dung mục đích cụ thể của buổi SHCM.
Có thể lựa chọn nội dung về đánh giá học sinh để xây dựng kế hoạch SHCM như
sau:
+ Cách đánh giá thường xuyên theo tiến trình bài học và hoạt động giáo dục: cách
quan sát, theo dõi, hỗ trợ, đánh giá kết quả học tập của từng học sinh và từng nhóm
học sinh qua mỗi hoạt động học; các kỹ thuật đánh giá trên lớp; cách quan sát, nhận
định về một số biểu hiện của phẩm chất và năng lực của từng học sinh; cách hướng
dẫn học sinh tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau; cách phối hợp với phụ huynh tham gia
14
hoặc quan sát, đánh giá học sinh; cách viết nhật ký đánh giá thường xuyên về từng học
sinh….
+ Cách đánh giá để bồi dưỡng, giúp đỡ học sinh nhằm phát huy khả năng của các
em và giúp các em tiến bộ trong học tập.
+ Cách ra đề kiểm tra, đánh giá định kỳ kết quả học tập; cách chấm bài kết hợp
với sửa lỗi, nhận xét những ưu điểm, hạn chế và góp ý cho học sinh.
+ Cách ghi Phiếu tổng hợp đánh giá cuối kì I và cuối năm học.
+ Cách hướng dẫn học sinh bình bầu khen thưởng vào cuối kì, cuối năm học….
- Giáo viên dạy minh họa cần chuẩn bị bài dạy hoặc chuẩn bị nội dung (về đánh
giá định kì, khen thưởng, tổng hợp kết quả đánh giá…..) sẽ trình bày tại chuyên đề
(hoặc Hội thảo).
- Phân công giáo viên, tổ chuyên môn hoặc nhà trường hỗ trợ giáo viên dạy minh
họa hoặc chuẩn bị nội dung chuyên đề (hoặc Hội thảo).
Bước 2: Tổ chức triển khai sinh hoạt chuyên môn về đánh giá học sinh
- Tổ chức dạy chuyên đề minh họa và dự giờ. Việc dự giờ tập trung vào nội
dung đánh giá thường xuyên theo tiến trình bài học và hoạt động giáo dục của giáo
viên và học sinh nhằm trả lời các câu hỏi:
+ Giáo viên giám sát, hỗ trợ, đánh giá hoạt động của từng nhóm/từng học sinh
như thế nào?
+ Giáo viên đã động viên, khích lệ học sinh hoặc hướng dẫn, hỗ trợ học sinh
vượt qua khó khăn trong học tập như thế nào?
+ Các kỹ thuật đánh giá trên lớp nào đã được giáo viên sử dụng?
+ Học sinh có biết cách tự đánh giá và đánh giá bạn hay không?
+ Kết quả đánh giá của giáo viên và kết quả học sinh tự đánh giá và đánh giá
bạn như thế nào?
+ Giáo viên ghi Nhật ký đánh giá sau giờ dạy như thế nào?
+ Nên điều chỉnh hoạt động dạy học như thế nào sau giờ dạy?...
- Tổ chức trao đổi các nôi dung khác về đánh giá học sinh như: Cách ra đề kiểm
tra học kì, cách đánh giá cho điểm và nhận xét của GV, hồ sơ đánh giá từng học sinh
của giáo viên.
Bước 3: Thảo luận chung
15
- Sau khi dự giờ, cần tập trung thảo luận về đánh giá thường xuyên học sinh
trong giờ học, các kỹ thuật đánh giá trên lớp. Trên cơ sở đó, làm rõ những điều đã học
tập được, chia sẻ những băn khoăn, những đề xuất nhằm giúp học sinh học tốt hơn
thông qua đánh giá.
- Đối với các nội dung về đánh giá định kì, khen thưởng, tổng hợp đánh giá,
trước khi thảo luận, giáo viên được phân công thuyết minh về nội dung đã chuẩn bị kết
hợp với thực tiễn đánh giá (thông qua các sản phẩm như đề kiểm tra, các bài kiểm tra
đã được chấm và nhận xét, chữa lỗi; phiếu tổng hợp đánh giá đã được ghi đầy đủ,…),
nêu rõ cách làm. Trên cơ sở đó, căn cứ vào thực tiễn của lớp, trường mình, các giáo
viên khác cùng trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm hay, những khó khăn, vướng mắc
và cùng tìm ra biện pháp tháo gỡ khó khăn.
- Cuối buổi thảo luận, người chủ trì có thể tổng kết các vấn đề nổi bật qua thảo
luận và gợi ý các vấn đề cần suy ngẫm về đánh giá học sinh nhằm giúp cho việc đánh
giá học sinh ở lớp mình, trường mình.
Bước 4: Áp dụng vào đánh giá học sinh
Dựa trên kết quả thảo luận và những điều đã quan sát, học tập được qua dự giờ,
hoặc nghiên cứu cách đánh giá bài định kỳ các giáo viên (đối với SHCM cấp tổ), các
tổ chuyên môn (đối với SHCM cấp trường), các trường tiểu học (đối với SHCM cấp
cụm) nêu rõ phương hướng áp dụng để đổi mới cách đánh giá học sinh theo mơ hình
trường học mới vào dạy học thực tiễn ở lớp, trường mình.
3. Sinh hoạt chun mơn về nội dung tổ chức lớp học
SHCM về tổ chức lớp học có thể tổ chức dưới hình thức chun đề (đối với cấp
tổ, cấp trường) hoặc tổ chức Hội thảo (đối với cấp cụm) thông qua quan sát hoạt động
của Hội đồng tự quản và các công cụ thúc đẩy hoạt động của Hội đồng tự quản của
một lớp học cụ thể.
Bước 1: Xây dựng kế hoạch và chuẩn bị
Xây dựng kế hoạch cần tập trung vào nội dung cụ thể mà giáo viên, cán bộ
quản lý quan tâm, gặp vướng mắc, khó khăn cần được chia sẻ, hỗ trợ trong việc tổ
chức lớp học theo mơ hình trường tiểu học mới. Trong kế hoạch cần nêu rõ: Lớp được
chọn để minh họa cho việc thành lập và triển khai hoạt động của Hội đồng tự quản và
các công cụ thúc đẩy hoạt động của Hội đồng tự quản (có thể chọn những lớp điển
16
hình làm tốt và cả những lớp làm chưa tốt để cùng nhau chia sẻ); nội dung sinh hoạt
chun mơn.
Có thể lựa chọn nội dung để xây dựng kế hoạch như sau:
+ Cách hướng dẫn, hỗ trợ học sinh thành lập Hội đồng tự quản (cách xây dựng
kế hoạch thành lập Hội đồng tự quản, cách triển khai thành lập Hội đồng tự quản).
+ Cách hướng dẫn, hỗ trợ Hội đồng tự quản hoạt động hiệu quả, phát huy tác
dụng của các công cụ để tổ chức hoạt động của Hội đồng tự quản học sinh (Hộp thư
“Điều em muốn nói”; Hộp thư vui; Sổ ghi chép (nhật ký cá nhân); Bảng theo dõi
chuyên cần; Sổ tay học tập; Hộp thư cam kết; Sổ ghi chép khách tới thăm trường…..)
+ Cách tổ chức cho học sinh xây dựng, sử dụng, quản lý và phát triển Góc học
tập; Thư viện lớp học; Bản đồ cộng đồng; Góc cộng đồng.
+ Cách tổ chức nhóm, bồi dưỡng nhóm trưởng, quản lý và giám sát học sinh
theo nhóm….
Lớp học được chọn để tham quan hay chuẩn bị trình bày, thuyết minh về tổ
chức lớp học ở lớp mình.
Phân cơng giáo viên, tổ chun mơn hoặc nhà trường hỗ trợ chuẩn bị.
Bước 2: Tổ chức tham quan Hội đồng tự quản, các công cụ phục vụ hội đồng
tự quản của lớp học, giao lưu với học sinh
Lớp được chọn để tham quan giới thiệu về tổ chức lớp học của lớp mình cho
khách tham quan.
Các giáo viên tham quan không gian lớp học, giao lưu với học sinh, tìm hiểu
về cách tổ chức Hội đồng tự quản, cách giáo viên rèn luyện cho học sinh các kỹ năng
cần thiết để có thể tự học và học nhóm theo mơ hình trường học mới, cách sử dụng,
phát huy các công cụ trong lớp học đối với hoạt động dạy học…
Bước 3: Thảo luận chung
Sau khi tham quan hội đồng tự quản và công cụ của Hội đồng tự quản lớp học,
tiến hành trao đổi thảo luận:
+ Giáo viên phân công thuyết minh nội dung đã chuẩn bị và cùng trao đổi với
các giáo viên trong tổ, trường, cụm trường về những kinh nghiệm trong quá trình
hướng dẫn giúp đỡ học sinh tổ chức hoạt động nhóm, tổ chức hoạt động Hội đồng tự
quản.
17
+ Các giáo viên khác thông qua việc tham quan lớp học và giao lưu với học
sinh có ý kiến nêu rõ những điều đã học tập được, chia sẻ những băn khoăn, khó khăn,
đề xuất các biện pháp tháo gỡ khó khăn.
Cuối buổi thảo luận, người chủ trì có thể tổng kết các ý kiến thảo luận và gợi ý
các vấn đề cần suy ngẫm để việc tổ chức lớp học theo mơ hình trường học mới được
hiệu quả hơn.
Bước 4: Áp dụng
Dựa trên kết quả thảo luận và những điều đã quan sát, học tập được thông qua
tham quan, giao lưu với học sinh, các giáo viên (đối với SHCM cấp tổ), các tổ chuyên
môn (đối với SHCM cấp trường), các trường tiểu học (đối với SHCM cấp cụm) nêu rõ
phương hướng áp dụng để đổi mới tổ chức lớp học theo mơ hình trường học mới vào
lớp mình, trường mình.
4. Sinh hoạt chun mơn về nội dung phụ huynh và cộng đồng tham gia vào giáo dục
SHCM về nội dung đổi mới sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng vào giáo
dục có thể tổ chức dưới hình thức chuyên đề (đối với cấp trường) hoặc tổ chức Hội
thảo (đối với cấp cụm) thông qua các bước như sau:
Xây dựng kế hoạch cần tập trung vào nội dung cụ thể mà giáo viên, cán bộ quản
lý quan tâm, gặp vướng mắc, khó khăn cần được chia sẻ, hỗ trợ về nội dung phụ huynh
và cộng đồng tham gia vào giáo dục. Trong kế hoạch cần nêu rõ: lớp, trường được
chọn làm minh họa cho nội dung sinh hoạt chuyên môn, dự kiến giáo viên, cha mẹ học
sinh, các đoàn thể, ban ngành sẽ tham gia giao lưu, chia sẻ trong buổi sinh hoạt chun
mơn.
Có thể lựa chọn nội dung để xây dựng kế hoạch SHCM như sau:
+ Cách tuyên truyền với phụ huynh và cộng đồng để phụ huynh và cộng đồng
hiểu rõ và tích cực tham gia vào xây dựng mơ hình trường học mới.
+ Cách phối hợp với phụ huynh và cộng đồng trong việc huy động trẻ đến
trường.
+ Cách hướng dẫn phụ huynh vào lớp học hoặc tới trường để hỗ trợ con em
mình học tập.
+ Cách phối hợp với phụ huynh, cộng đồng tham gia xây dựng, bảo quản, sử
dụng cơ sở vật chất và tổ chức không gian trong lớp học.
18
+ Cách phối hợp với phụ huynh, cộng đồng xây dựng các nội dung học tập liên
quan đến nghề nghiệp hoặc nhu cầu thực tiễn của địa phương.
Phân công giáo viên, cán bộ quản lý cấp trường chuẩn bị thuyết minh nội dung
về sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng trong chuyên đề hoặc hội thảo.
Mời một số phụ huynh, đại diện cộng đồng tham gia chuyên đề hoặc hội thảo
để trao đổi cách phối hợp với nhà trường đối với giáo dục.
Bước 2: Tổ chức sinh hoạt chuyên môn về nội dung phu huynh, cộng đồng tham
gia vào giáo dục, giao lưu với phụ huynh, đại diện cộng đồng.
Giáo viên, cán bộ quản lý được phân công thuyết minh nội dung đã chuẩn bị.
Các phụ huynh, đại diện cộng đồng chia sẻ về cách phối hợp với nhà trường
trong hoạt động giáo dục, có thể minh họa rõ hơn về cách thức phối hợp với giáo
viên, nhà trường hỗ trợ con em học tập ở trường, cách phối hợp với giáo viên xây
dựng và bảo quản các công cụ trong lớp học.
Bước 3: Thảo luận chung
Các giáo viên, cán bộ quản lý, phụ huynh và đại diện cộng đồng cùng trao đổi
những điều đã học tập được, bổ sung những kinh nghiệm hay hoặc chia sẻ những khó
khăn cần tháo gỡ, đề xuất biện pháp tháo gỡ khó khăn trong việc phối hợp giữa phụ
huynh và cộng đồng đối với giáo viên và nhà trường trong các hoạt động giáo dục.
Cuối buổi thảo luận, người chủ trì có thể tổng kết các ý kiến thảo luận và gợi ý
các vấn đề cần suy ngẫm việc phụ huynh và cộng đồng tham gia vào hoạt động giáo
dục hiệu quả hơn.
Bước 4: Áp dụng
Dựa trên kết quả thảo luận và những điều đã học tập được qua trao đổi, chia sẻ,
các giáo viên (đối với SHCM cấp trường), các trường tiểu học (đối với SHCM cấp
cụm) nêu rõ phương hướng áp dụng để đổi mới sự tham gia của phụ huynh, cộng đồng
theo mơ hình trường học mới vào lớp, trường mình.
5. Sinh hoạt chun mơn về nội dung Điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học
SHCM về nội dung điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học có thể tổ chức thơng qua
dưới hình thức chun đề (đối với cấp tổ, cấp trường) hoặc tổ chức hội thảo (đối với
cấp cụm) thông qua các bước như sau:
Bước 1: Xây dựng kế hoạch và chuẩn bị
19
Giáo viên thuộc các tổ chuyên môn cần nghiên cứu kỹ tài liệu Hướng dẫn học
để liệt kê danh sách các dự kiến những nội dung sẽ điều chỉnh, báo cáo danh sách này
cho Tổ trưởng chuyên môn. Cơ sở để giáo viên điều chỉnh tài liệu căn cứ vào: Đặc
điểm và trình độ học sinh; điều kiện cơ sở vật chất của lớp, trường; kinh nghiệm, năng
lực sư phạm của giáo viên, nhu cầu của cộng đồng,….
Tổ trưởng chuyên mơn có thể phân cơng giáo viên chuẩn bị dạy thử một bài đã
điều chỉnh nội dung để xem xét sự phù hợp của phương án điều chỉnh tài liệu.
Bước 2: Thảo luận, thống nhất nội dung và phương án điều chỉnh tài liệu
Đối với SHCM cấp tổ: Các giáo viên cùng trao đổi, thống nhất nội dung sẽ điều
chỉnh, đề xuất các phương án điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học với các giáo viên khác
trong tổ chuyên môn.
Đối với SHCM cấp trường: Tổ trưởng chuyên môn báo cáo những nội dung cơ
bản trong tài liệu Hướng dẫn học đã thống nhất điều chỉnh ở tổ. Các tổ chuyên môn
cùng trao đổi phương hướng điều chỉnh tài liệu sao cho phù hợp với học sinh trong
trường.
Đối với SHCM cấp cụm: Các trường cùng trao đổi, chia sẻ về phương hướng
và cách điều chỉnh tài liệu hướng dẫn học.
SHCM về nội dung điều chỉnh tài liệu Hướng dẫn học có thể tổ chức dự giờ để
thông qua việc quan sát hoạt động của học sinh, cùng trao đổi về tính hợp lý hoặc
những băn khoăn cần trao đổi thêm khi điều chỉnh tài liệu trong thực tế.
Bước 3: Áp dụng
Các giáo viên áp dụng phương án điều chỉnh tài liệu đã thống nhất vào hoạt động
dạy học ở lớp, trường mình.
Tóm lại: Để tổ chức một buổi sinh hoạt chun mơn có hiệu quả, u cầu bắt
buộc phải thiết kế được các hoạt động một cách khoa học theo các công việc sau:
Việc 1: Công tác chuẩn bị
- Dự kiến nội dung cơng việc, tiến trình hoạt động.
- Dự kiến những phương tiện, thiết bị cần cho hoạt động.
- Dự kiến nhiệm vụ của từng thành viên và thời gian hồn thành cơng việc.
Việc 2: Điều hành buổi sinh hoạt chuyên môn
- Lựa chọn thời gian và tiến hành đúng theo thời gian đã chọn.
20
- Đồng chí Phó hiệu trưởng hoặc TTCM điều hành buổi sinh hoạt chuyên môn:
Xác định rõ mục tiêu buổi sinh hoạt, cơng bố chương trình, cách triển khai, định
hướng thảo luận rõ ràng; nêu rõ nguyên tắc làm việc; khêu gợi các ý kiến phát biểu của
đồng nghiệp; biết chẻ nhỏ vấn đề thảo luận bằng những câu hỏi dẫn dắt hợp lý; lắng
nghe, tôn trọng các ý kiến phát biểu.
- Các thành viên được phân công viết các chuyên đề báo cáo nội dung.
- Kết thúc buổi sinh hoạt chun mơn: Đồng chí Phó hiệu trưởng hoặc TTCM
đánh giá những ưu điểm và tồn tại của buổi SHCM.
V. HIỆU QUẢ KINH TẾ VÀ XÃ HỘI DỰ KIẾN ĐẠT ĐƯỢC
1. Hiệu quả kinh tế:
Đây là một sáng kiến trong lĩnh vực giáo dục, lại còn rất mới mẻ nên việc tính cụ
thể hiệu quả kinh tế làm lợi bao nhiêu tiền chưa thể tính ngay được, nhưng qua thực tế
tác giả có thể đưa ra những lợi ích như sau:
Việc áp dụng các biện pháp trong sáng kiến này giúp tăng cường đổi mới sinh
hoạt chuyên môn, đáp ứng được yêu cầu đổi mới mang tính chất thời sự của sự nghiệp
giáo dục hiện nay. Sau một thời gian nghiên cứu hệ thống lý luận đã nêu trong sáng
kiến, đưa ra trình bày và thảo luận ở tổ, nhóm chun mơn của trường cho thấy có thể
đem lại hiệu quả kinh tế mang tính bền vững lâu dài vì tất cả các đồng chí cán bộ quản
lí, GV trong nhà trường đã hiểu, đã nắm vững cách làm và biết cách áp dụng thực hiện
một cách đồng bộ, hiệu quả.
Để đưa ra được các giải pháp nêu trên, tác giả đã dành nhiều công sức, thời gian
nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm thực tế, tổng kết toàn bộ lý luận và thực tiễn vấn đề
tìm ra hướng áp dụng vào đổi mới cách thức tổ chức sinh hoạt chuyên mơn, từ đó có
cơ sở nghiên cứu và áp dụng cho việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn trong trường Tiểu
học. Với hệ thống lý luận này sáng kiến sẽ giúp cán bộ quản lý và GV tiết kiệm được
thời gian tìm hiểu và tổng kết hệ thống lý luận cho bản thân, tiết kiệm thời gian trong
quá trình chuẩn bị cho bồi dưỡng đội ngũ giáo viên do vậy tăng hiệu quả kinh tế cho
xã hội.
Đồng thời, sáng kiến áp dụng trong thực tiễn sẽ giúp GV phát triển năng lực tự
làm việc tức là năng lực tự học, tự nghiên cứu tài liệu, SGK, tìm kiến thức trên các
nguồn tài liệu khác nhau nên có thể chủ động tự học mọi lúc mọi nơi, tiết kiệm thời
21
gian học trên lớp mà kiến thức thu được nhiều hơn, hiệu quả hơn. Mặt khác giúp GV
phát triển năng lực hợp tác nhóm, năng lực giao tiếp, năng lực diễn đạt ngôn ngữ,…;
kĩ năng quan sát, kĩ năng lắng nghe,….trong quá trình trao đổi, thảo luận ở các buổi
chuyên đề.
2. Hiệu quả xã hội:
Nội dung sáng kiến đã giúp làm sáng tỏ các vấn đề: Cách thức tổ chức sinh hoạt
chuyên môn theo hướng đổi mới hiện nay và là điều kiện thuận lợi cho giáo viên nhà
trường tổ chức các hoạt động dạy học cũng như hoạt động chuyên môn trong nhà
trường theo đúng tinh thần VNEN. Nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên,
chúng tôi đã tích cực tham gia các hoạt động bồi dưỡng chuyên môn do các cấp tổ
chức và sinh hoạt chuyên môn.
Đưa sinh hoạt chuyên môn trở thành hoạt động thường xuyên, có chất lượng,
tránh tổ chức một cách hình thức tại các tổ chuyên môn, trường và cụm trường.
Kịp thời tháo gỡ những khó khăn về chun mơn và có giải pháp phù hợp với đối
tượng học sinh, điều kiện của nhà trường, địa phương.
Nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý trong chỉ đạo chuyên môn; nâng cao năng
lực chuyên môn, kỹ năng sư phạm cho giáo viên trong hoạt động dạy học.
Tạo mối quan hệ chia sẻ, học tập, giúp đỡ nhau giữa cán bộ quản lý và giáo
viên, giữa giáo viên và giáo viên, giữa các tổ, khối chuyên môn trong trường và giữa
các trường tiểu học. Tất cả các giáo viên đã có hiểu biết về sinh hoạt chuyên môn theo
hướng đổi mới giúp thay đổi khơng khí cơng tác trong nhà trường, làm cho mối quan
hệ giữa các thành viên trong nhà trường thân thiện hơn; tạo dựng niềm tin, sự tôn
trọng, tinh thần học hỏi, sự hợp tác và ý thức lắng nghe giữa các thành viên trong nhà
trường, sinh hoạt chuyên môn tổ đạt hiệu quả cao, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản
toàn diện giáo dục tiểu học.
Bồi dưỡng đội ngũ thông qua việc đổi mới sinh hoạt chuyên môn đã làm dày
thêm vốn kinh nghiệm dạy học cho giáo viên để từng bước cải tiến cách dạy nâng cao
chất lượng học tập của học sinh.
Phát triển mối quan hệ giữa nhà trường với cộng đồng. Tạo điều kiện cho gia
đình và cộng đồng tham gia vào quá trình học tập của học sinh trong nhà trường.
Trình độ tay nghề, chuyên mơn nghiệp vụ của giáo viên có những bước tiến mới.
Số lượng giáo viên dạy giỏi các cấp đã được tăng dần so với những năm học trước.
22
Chất lượng các hoạt động mũi nhọn cũng như chất lượng đại trà ngày một tăng cao và
bền vững, năm học 2015-2016, nhà trường đã có nhiều học sinh đạt giải cao trong kỳ
thi giao lưu các cấp. Trường vẫn duy trì bền vững các tiêu chuẩn của trường đạt chuẩn
quốc gia mức độ 2 và chất lượng giáo dục cấp độ 3, trường học văn hóa cấp tỉnh và thị
trấn Thiên Tôn đạt chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức độ 2, trường học
thân thiện học sinh tích cực.
VI. ĐIỀU KIỆN VÀ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
Cán bộ quản lý và giáo viên của trường Tiểu học thị trấn Thiên Tơn có đủ năng
lực, trình độ để tham gia và tổ chức các buổi sinh hoạt chun mơn theo u cầu nói
trên.
Hiện nay, đa số cán bộ quản lý và GV có điện thoại thơng minh, biết sử dụng
quay, chụp các hình ảnh trên lớp để có tư liệu, bằng chứng nhận xét, góp ý đồng
nghiệp.
Cán bộ, giáo viên đều có chứng chỉ Tin học A trong đó nhiều cán bộ, giáo viên
có chứng chỉ Tin học B., thuận tiện cho việc soạn bài, điều chỉnh tài liệu, ứng dụng
CNTT trong quản lí và giảng dạy.
Nội dung sáng kiến là động lực quan trọng để thúc đẩy GV tăng cường nghiên
cứu và thực hiện việc đổi mới PPDH, đánh giá học sinh, điều chỉnh tài liệu hướng dẫn
học, làm đồ dùng dạy học vào giảng dạy đáp ứng được yêu cầu hiện nay trong giáo
dục.
Nội dung sáng kiến có thể vận dụng được với điều kiện tổ chức sinh hoạt
chuyên môn của các nhà trường Tiểu học nhằm bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho
đội ngũ giáo viên.
Nội dung của sáng kiến đi theo đúng hướng chỉ đạo của ngành giáo dục, đúng
hướng đổi mới hiện nay và có tính thời sự nên khá thuận lợi cho việc áp dụng vào thực
tiễn. Khi đưa sáng kiến vào áp dụng trong thực tiễn, kinh phí sử dụng hằng năm không
đáng kể nên việc áp dụng rất khả thi.
23
XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ
TÁC GIẢ SÁNG KIẾN
Nguyễn Thị Thanh Loan
Phạm Thị Thúy Hòa
Bùi Thị Hồng
24