Siêu âm mạch máu bụng

SIÊU ÂM MẠCH MÁU LỚN
VÙNG BỤNG
DR HOÀNG MINH LỢI


NHỮNG MẶT CẮT QUA MẠCH MÁU
bụng




Mặt cắt dọc: Đầu dò quyết định kiểu ảnh
- Nếu đầu dò đặt ở thành bụng trước: trước ở phía
trên
- Nếu đặt theo trục lớn động mạch chủ : Chiều
thẳng đứng nếu bệnh nhân đứng thẳng.
- Phía trên ở bên phải, dưới ở trái
Mặt cắt ngang: Đầu dò quyết định kiểu ảnh
- Nếu đầu dò đặt ở thành bụng trước: trước ở phía
trên.
- Nếu đặt theo trục nhỏ động mạch chủ: chiều nằm
ngang nếu bệnh nhân đứng thẳng.
- Bên phải ở phía phải, bên trái phía trái.


NHỮNG MẶT CẮT QUA MẠCH MÁU
bụng




Mặt cắt chéo: Ðầu dò nan quạt ở :
- Trên thành bụng: trước trên, sau dưới
- Ở tư thế chéo, dưới bờ sườn phải
- Bên phải ở phía phải, bên trái phía trái của ảnh.
Mặt cắt trán trái: Ðầu dò nan quạt ở :
- Mạn sườn trái bệnh nhân
- Theo trục lớn động mạch chủ .
- Phía trái ở trên, phải ở dưới của ảnh.


NHỮNG MẶT CẮT QUA MẠCH MÁU
bụng





Xác định giải phẫu 3 mạch máu quan trọng của
vùng bụng:
- động mạch chủ,
- tĩnh mạch chủ dưới,
- thân tĩnh mạch cửa.
Ðộng mạch chủ là mốc chính để tìm tụy, gan trái.
Tĩnh mạch chủ dưới là mốc tìm gan phải.


NHỮNG MẶT CẮT QUA MẠCH MÁU
bụng

GIẢI PHẪU
SƠ ĐỒ GIẢI PHẪU MẠCH MÁU
động mạch các tạng và khoang
sau phúc mạc:
a động mạch chủ,
b đm thân tạng,
c đm gan,
d đm lách,
e đm mạc treo tràng trên,
f đm mạc treo tràng dưới,
g đm thận,
h đm chậu (chung, trong, ngoài)


ĐỘNG MẠCH CHỦ




Ðộng mạch chủ đi xuyên vào ổ bụng
- qua lỗ hoành (D12),
- theo bờ trái cột sống xuống tận L4,
- chia 2 nhánh tận là động mạch chậu gốc.
Nhánh bên:
- động mạch thân tạng,
- động mạch mạc treo tràng trên và dưới;
- động mạch thận.

Kỹ thuật khám






Bệnh nhân nằm ngữa.
Cho chùm siêu âm cắt dọc: mặt cắt dọc,
rồi cắt theo mặt phẳng ngang qua mạch thận, thân
tạng, hay mạc treo tràng trên gọi là mặt cắt ngang
hay mặt cắt trục.
Có thể bổ sung thêm bằng mặt cắt trán (vành).





Hình ảnh bình thường







Đường đi của Động mạch chủ chếch từ trên xuống
dưới, từ trước ra sau.
Mặt cắt dọc: thấy 2 bờ mạch song song, có chuyển
động tâm thu.

Lòng mạch: không rỗng âm hoàn toàn (hiện tượng
dòng rối là nguyên nhân của các hồi âm nhỏ).
Mặt cắt ngang: có thiết diện tròn, đo phía trên
mạch thận luôn luôn trên 25mm, nhưng không quá
30mm.
Nhánh bên : thấy trên mặt cắt ngang ở ngay nơi
xuất phát : thân tạng, động mạch thận, động mạch
mạc treo tràng trên.



Hình ảnh siêu âm bình thường


Hình ảnh siêu âm bình thường






Ðộng mạch thân tạng






Xuất phát từ mặt trước Động mạch chủ, đối diện
với bờ dưới D12, bờ trên tụy,

lòng rộng 10mm, đi xa một đoạn 1 - 3cm thì chia
thành 3 nhánh: động mạch vành vị, động mạch
gan và động mạch lách. Trên siêu âm thường chỉ
thấy 2 nhánh sau.
Hình ĐM thân tạng trên mặt cắt ngang là “cánh
chim hải âu”: động mạch gan bên phải, động mạch
lách bên trái.


Ðộng mạch thân tạng




Trong cuống gan, nên trên mặt cắt ngang thẳng
góc với tĩnh mạch chủ, ta sẽ thấy 3 cấu trúc có
hình "đầu Mickey":
- tĩnh mạch cửa ở sau,
- động mạch gan ở trước và trái,
- đường mật chính ở trước và phải.
Động mạch lách, lòng mạch lớn (bằng lòng mạch
thân tạng) chạy phía trên của bờ trên eo, thân và
đuôi tuỵ, rồi hướng thẳng tới rốn lách.