Đẳng thức của hai tỉ số được gọi là gì ?
Tiết 9 - Tỉ lệ thức
Trường THCS Mỗ Lao - GV Bùi Văn Đức
1. Định nghĩa
Do đó:
Ví dụ: So sánh hai tỉ số và
21
15
5,17
5,12
Ta có:
;
7
5
21
15
=
5,17
5,12
21
15
=
Ta nói đẳng thức: là một tỉ lệ thức
5,17
5,12
21
15
=
Ta có định nghĩa:
Tỉ lệ thức là đẳng thức của hai tỉ số
d
c
b
a
=
;
7
5
175
125
5,17
5,12
==
Tỉ lệ thức còn được viết là a : b = c : d
d
c
b
a
=
Chẳng hạn, tỉ lệ thức còn được viết là 3 : 4 = 6 : 8
8
6
4
3
=
Ghi chú:
Trong tỉ lệ thức a : b = c : d, các số a, b, c, d được gọi là các số hạng
của tỉ lệ thức:
•
a và d là các số hạng ngoài hay ngoại tỉ.
•
b và c là các số hạng trong hay trung tỉ
Tỉ lệ thức là đẳng thức của hai tỉ số
d
c
b
a
=
Tỉ lệ thức là đẳng thức của hai tỉ số
d
c
b
a
=
?1
Từ các tỉ số sau đây có lập được tỉ lệ thức không ?
8:
5
4
và4:
5
2
)a
5
1
7:
5
2
27:
2
1
3)
−−
vàb
10
1
20
2
4:
5
2
:cóTa)a ==
Giải
10
1
40
4
8:
5
4
==
8:
5
4
4:
5
2
=⇒
8:
5
4
và4:
5
2
:Nên
lập được tỉ lệ thức
2
1
7:
2
7
7:
2
1
3
:cóTa)b
−
=
−
=−
3
1
36
5
.
5
12
5
36
:
5
12
5
1
7:
5
2
2 −=
−
=
−
=−
5
1
7:
5
2
27:
2
1
3 −≠−⇒
5
1
7:
5
2
2và7:
2
1
3:Nên −−
Không lập được tỉ lệ thức
2. Tính chất
Tính chất 1 (tính chất cơ bản của tỉ lệ thức)
Xét tỉ lệ thức . Nhân hai tỉ số của tỉ lệ thức này với tích 27. 36
36
24
27
18
=
Ta được:
27.2436.18hay
)36.27.(
36
24
)36.27.(
27
18
=
=
?2
Bằng cách tương tự, từ tỉ lệ thức , ta có thể suy ra ad = bc không ?
d
c
b
a
=
Ta được:
c.bd.ahay
)d.b.(
d
c
)d.b.(
b
a
=
=
Xét tỉ lệ thức . Nhân hai tỉ số của tỉ lệ thức này với tích b.d
d
c
b
a
=
Vậy: Nếu thì ad = bc
d
c
b
a
=