Bài 30: Truyền tin qua xinap
Ngày soạn: 01/03/2016
Người soạn: Nguyễn Thị Thảo
GVHD: Nguyễn Thị Khuyên.
Xung thần kinh từ một nơron có thể truyền đến những tế bào
nào?
Tế bào thần kinh – thần
kinh
Tế bào thần kinh - cơ
Tế bào thần kinh –
tuyến
Tế bào trước xinap
Xináp
Xináp là gì ?
cơ
Tế bào sau xinap
I. Khái niệm xinap
Xináp: là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh, giữa tế bào thần
kinh với loại tế bào khác như tế bào cơ, tế bào tuyến…
Theo khái niệm trên thì có bao nhiêu kiểu xináp? Đó là
những kiểu nào?
I. Khái niệm xinap
Xináp: là diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh, giữa tế bào thần
kinh với loại tế bào khác như tế bào cơ, tế bào tuyến…
Có 3 kiểu xinap:
+ xináp thần kinh - thần kinh
+ xináp thần kinh - cơ
+ xináp thần kinh - tuyến
Tế bào trước xinap
xinap
xinap
xinap
xinap
xinap
Tuyến
Tế bào sau xinap
cơ
Xináp
Xináp
Xináp
thần kinh – thần kinh
thần kinh - cơ
thần kinh – tuyến
II. Cấu tạo xinap
Xinap hóa học
Xinap
Xinap điện
II. Cấu tạo xinap
1. Khái niệm xinap hóa học
•
Là loại xináp mà thông tin được truyền qua khe xináp đến màng sau
nhờ các chất trung gian hóa học chứa trong bóng xináp.
II. Cấu tạo xinap
2. Cấu tạo
Ti thể
Túi chứa chất trung
Chùy
gian hóa học
xináp
Màng trước
xináp
Khe xináp
Thụ quan tiếp nhận chất
trung gian hóa học
Màng sau xináp
II. Cấu tạo xinap
2. Cấu tạo
Chùy xinap: + Ty thể
+ Bóng chứa chất trung gian hóa học
Màng trước xinap
Khe xinap
Màng sau xinap: Thụ thể tiếp nhận chất trung gian hóa học.
III. Quá trình truyền tin qua xinap
Thông tin dưới dạng xung thần kinh khi đến xináp tiếp tục được truyền qua
xináp.
Truyền tin qua
Quá trình truyền
xináp
tin qua xináp
Tái tổng hợp chất
trung gian hóa học
1. Các giai đoạn của quá trình truyền tin qua xinap
Hoạt động nhóm:
Quan sát sơ đồ động của quá trình truyền tin qua xináp, hoàn thành phiếu học
tập theo nhóm.
Mỗi nhóm chọn đúng hình mô tả lại diễn biến của một giai đoạn đó, cử đại diện
trình bày.
Thời gian:5 phút
Phiếu học tập: Sắp xếp lại các hình lần lượt theo từng giai đoạn của quá trình truyền tin qua
xinap.
b
a
c
d
Diễn biến từng
Hình 5. Quá trình truyền
tin qua xinap
:Axêtincôlin
Ca
++
giai đoạn?
Click to edit Master text styles
1. Xung thần kinh đến làm Ca++ đi
Second level
++
Ca
Third level
Fourth level
vào trong chùy xinap.
Fifth level
2. Ca++ vào làm túi chứa axetylcôlin
gắn vào màng trước và vỡ ra, giải
phóng axêtylcôlin vào khe xinap.
3. Axetylcôlin
gắn vào thụ quan trên
màng sau và làm xuất hiện điện thế
hoạt động lan truyền đi tiếp.
c
a
b
d
Vậy quá trình truyền tin qua
xinap nhờ yếu tố nào?
Chất trung gian hóa học
2.Sự tái tổng hợp chất trung gian hóa học
Khi màng trước xináp vỡ ra giải phóng rất nhiều chất trung gian hóa học thì tại
sao chất trung gian hóa học không bị ứ đọng ở màng sau?
Với hàng loạt xung thần kinh đi tới, vậy tại sao xináp có thể đáp ứng đầy đủ các
chất trung gian hóa học?
2.Sự tái tổng hợp chất trung gian hóa học
Sau khi điện thế hoạt động hình thành ở màng sau và lan truyền đi tiếp, chất
trung gian hóa học sẽ được tái tạo.
Hình 6. Quá trình tái tổng hợp axêtincôlin
4.
Enzim axêtylcôlinesteraza ở màng sau sẽ phân
2 chất này quay lại màng trước, vào trong
hủy axêtylcôlin thành axêtat và côlin.
chùy và được tổng hợp lại thành
axêtylcolin chứa trong túi.
CÂU 1: Xinap là:
Diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào thần kinh.
A
Diện
B tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào cơ.
Diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với tế bào tuyến.
C
Diện tiếp xúc giữa tế bào thần kinh với các loại tế bào khác: tế bào thần kinh, tế bào cơ, tế bào tuyến.
D
CÂU 2: Cấu tạo của xinap gồm:
Màng
A trước xinap, khe xinap, màng sau xinap.
Chùy xinap, xinap, màng sau xinap.
B
Túi chứa chất trung gian, khe xinap, màng sau xinap.
C
Ti thể, màng trước xinap, chất trung gian, màng sau xinap.
D
CÂU 3: Chất trung gian hóa học phổ biến ở thú là:
AAxeticolin và serotonin.
BAxeticolin và dopamin
Axeticolin và noradrenalin.
C
Dopamin và serotonin.
D
CÂU 4: Sau khi túi chứa chất trung gian hóa học bị vỡ, chất trung gian hóa học sẽ được giải phóng tới:
AMàng trước xináp.
BMàng sau xináp.
CTúi chứa chất trung gian hóa học khác.
D
Khe xináp.