đề cương chi tiết học phần mô hình toán kinh tế

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐH KINH TẾ QUỐC DÂN

Độc lập – Tự do – Hạnh phúc

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
(DÙNG ĐỂ THAM KHẢO)
TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: ĐẠI HỌC

LOẠI HÌNH ĐÀO TẠO: CHÍNH QUY

1. TÊN HỌC PHẦN
Tiếng Việt: MÔ HÌNH TOÁN KINH TẾ
Tiếng Anh: Mathematical Economic Models
Mã học phần: TOKT....

Số tín chỉ: 4

2. BỘ MÔN PHỤ TRÁCH GIẢNG DẠY: Toán kinh tế.
3. ĐIỀU KIỆN HỌC TRƯỚC
Toán cao cấp 1, 2; Kinh tế vi mô 1, Kinh tế vĩ mô 1, Lý thuyết xác suất và
thống kê toán 1.
4. MÔ TẢ HỌC PHẦN
Môn học có nội dung chính đề cập tới việc ứng dụng một số phương pháp
toán học nhằm mô hình hóa và phân tích định lượng quá trình ra quyết định trong
lĩnh vực quản lý kinh tế và điều hành kinh doanh.. Nội dung học phần gồm 4
chương học đề cập đến các mô hình phân tích định lượng như mô hình tối ưu đối
với người sản xuất và tiêu dùng, bài toán quy hoạch tuyến tính, mô hình quản lý dự

trữ đầu vào trong sản xuất, mô hình Input/Output giữa các ngành trong nền kinh tế.
Thông qua việc thiết lập, phân tích các mô hình toán tương ứng với một số lĩnh vực
hoạt động kinh tế người học có thể trực tiếp áp dụng đối với các tình huống tương
tự trong thực tiễn, từ đó có thể đưa ra được những quyết định cụ thể trong kinh tế và
quản trị kinh doanh. Việc giải các bài toán có thể được hỗ trợ bởi các phần mềm
tính toán như Excel, phần mềm TKT.
5. MỤC TIÊU HỌC PHẦN
Thông qua việc tiếp cận môn học, người học có thể định dạng được một số
mô hình toán kinh tế và phương pháp phân tích tương ứng với mô hình về các vấn
đề trong lĩnh vực quản lý kinh tế và quản trị kinh doanh. Qua đó, người học có thể
lượng hóa các vấn đề tối ưu đối với các đối tượng kinh tế khác nhau, tìm được lời
giải cho các bài toán này trong điều kiện có nhiều tác động ngoại lai, từ đó ra quyết

1


định trong kinh tế và quản trị kinh doanh. Ngoài ra người học còn biết ứng dụng
phần mềm TKT để giải các bài toán quy hoạch tuyến tính, bài toán quản lý dự trữ.
6. NỘI DUNG HỌC PHẦN

STT

Nội dung

1
2
3
4

Chương 1

Chương 2
Chương 3
Chương 4
Cộng

Tổng
số
tiết
12+6
9+3
15+3
9+3
60

Trong đó
Bài tập, thảo
Lý thuyết
luận, kiểm tra
8+6
4
6+3
3
10+3
5
6+3
3
45
15

Ghi chú

Phòng học có máy
chiếu để trình bày
kết quả.

CHƯƠNG 1 – GIỚI THIỆU MÔ HÌNH TOÁN KINH TẾ
Nội dung của chương đề cập đến phương pháp phân tích so sánh tĩnh các mô hình
toán kinh tế bao gồm các công cụ như đo lường sự thay đổi tuyệt đối và tương đối
của biến nội sinh theo biến ngoại sinh, hệ sô tăng trưởng, hệ số thay thế của các
biến kinh tế vi mô và vĩ mô. Từ đó người học được ứng dụng các công cụ nói trên
trong phân tích các vấn đề kinh tế cụ thể như mô tả hành vi và mô hình tối ưu của
người sản xuất, người tiêu dùng, mô hình cân bằng thị trường hàng hóa và mô hình
cân bằng tổng quát nền kinh tế
1.1. Ý nghĩa và khái niệm của mô hình toán kinh tế trong nghiên cứu phân tích kinh
tế
1.2. Cấu trúc, phân loại và nội dung của phương pháp mô hình
1.3. Phương pháp phân tích mô hình - phân tích so sánh tĩnh
1.4. Áp dụng phân tích mô hình đối với một số mô hình kinh tế phổ biến
Tài liệu tham khảo của chương:
1 - Nguyễn Quang Dong, Ngô Văn Thứ, Hoàng Đình Tuấn, 2006, Mô hình toán
kinh tế, NXB Thống kê, chương 1
2 - Alpha.C.Chiang, 2006, Fundamental methods of mathematical economics, 4 th
edtion, Mcgraw-hill, Part 1
CHƯƠNG 2 – BẢNG VÀO RA (INPUT/OUTPUT TABLE)
Nội dung của chương nhằm cung cấp cho người học nắm được quá trình hình thành,
cấu trúc và các khái niệm liên quan đến mô hình I/O. Đây là một hệ thống bảng
thống kê phân tích đồng thời quan hệ kinh tế giữa các ngành sản xuất trên phương
diện phân phối và hình thành sản phẩm, phân tích được các quan hệ cân đối hiện vật
cũng như giá trị, phân tích các tác động lan truyền trong nền kinh tế.

2

2.1. Sơ lược lịch sử phát triển
2.2. Phương pháp luận xây dựng bảng vào - ra
2.3. Bảng vào - ra dạng hiện vật
2.4. bảng vào – ra dạng giá trị
2.5. Ứng dụng bảng vào – ra trong phân tích và dự báo kinh tế
Tài liệu tham khảo của chương:
1 - Nguyễn Quang Dong, Ngô Văn Thứ, Hoàng Đình Tuấn, 2006, Mô hình toán
kinh tế, NXB Thống kê, chương 2
2 - Lê Đình Thúy, 2012, Toán cao cấp cho các nhà kinh tế, phần 1: Đại số tuyến
tính, NXB Thống kê, chương 2
CHƯƠNG 3 – MÔ HÌNH TỐI ƯU TUYẾN TÍNH
Trong thực tế, hoạt động sản xuất và kinh doanh hết sức đa dạng, đặc biệt trong
điều kiện cạnh tranh quyết liệt do đó các nhà quản lý thường xuyên phải có sự lựa
chọn tối ưu theo mục tiêu định trước. Nếu tất cả các yếu tố đều có mối quan hệ
tuyến tính thì ta có thể sử dụng mô hình quy hoạch tuyến tính để mô tả, phân tích và
tìm lời giải cho vấn đề lựa chọn tối ưu đó. Đây chính là nội dung của chương 3, giới
thiệu mô hình và phương pháp để tìm ra câu trả lời cho bài toán tối ưu tuyến tính
3.1. Một số tình huống kinh tế và bài toán quy hoạch tuyến tính tương ứng
3.2. Mô hình bài toán qui hoạch tuyến tính
3.3. Các tính chất chung
3.4. Phương pháp đơn hình
3.5. Bài toán đối ngẫu và phân tích quan hệ trong cặp bài toán đối ngẫu
Tài liệu tham khảo của chương:
1 - Nguyễn Quang Dong, Ngô Văn Thứ, Hoàng Đình Tuấn, 2006, Mô hình toán
kinh tế, NXB Thống kê, chương 3
2 - Trần Túc, 2000, Bài tập Quy hoạch tuyến tính, NXB Khoa học kỹ thuật.
CHƯƠNG 4 – MÔ HÌNH QUẢN LÝ DỰ TRỮ
Trong hầu hết các hoạt động kinh tế - xã hội, người ta phải giải quyết bài toán dự

trữ sao cho chi phí ít tốn kém nhất. Trong chương này, ta xét một lớp bài toán cụ thể
giải quyết các mối quan hệ kinh tế trong quá trình dự trữ. Việc thể hiện bài toán
dưới dạng mô hình cho phép mở rộng khả năng ứng dụng trong những tình huống
tương tự.
4.1. Bài toán dự trữ và các khái niệm
4.2. Một số mô hình dự trữ tất định
4.2.1. Mô hình dự trữ với việc tiêu thụ đều, bổ sung tức thời

3


4.2.2. Mô hình dự trữ với việc tiêu thụ đều, bổ sung dần dần
4.2.3. Mô hình dự trữ với nhiều mức giá
4.3. Các mô hình dự trữ ngẫu nhiên
Tài liệu tham khảo của chương:
Nguyễn Quang Dong, Ngô Văn Thứ, Hoàng Đình Tuấn, 2006, Giáo trình Mô hình
toán kinh tế, NXB Thống kê, chương 5.
7. GIÁO TRÌNH
Nguyễn Quang Dong, Ngô Văn Thứ, Hoàng Đình Tuấn, 2006, Giáo trình Mô hình
toán kinh tế, NXB Thống kê.
8. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1 - Trần Túc, 2000, Bài tập quy hoạch tuyến tính, NXB Khoa học và Kỹ thuật.
2 - Lê Đình Thúy, 2012, Toán cao cấp cho các nhà kinh tế, phần 1 và 2, NXB ĐH
KTQD.
3 - Alpha.C.Chiang, 2006, Fundamental methods of mathematical economics, 4 th
edtion, Mcgraw-hill.
4 - Fredic.S.Mishkin, 1992, The economics of Money, Banking and Financial
Markets, Harper Collins.
9. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ HỌC PHẦN
- Thang điểm:

10
- Cơ cấu điểm:
+ Điểm đánh giá của giảng viên: 10%
+ Điểm bài kiểm tra:
20%
+ Điểm thi học phần:
70%
- Điều kiện dự thi học phần:
+ Phải tham dự ít nhất 80% số tiết học trên lớp
+ Phải có bài kiểm tra

Trưởng Bộ môn

Hiệu trưởng

PSG. TS. Nguyễn Thị Minh

4