Bài giảng việt bắc phần 5 thầy phạm hữu cường

Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

Vi t B c – T H u

ng)

VI T B C (PH N 5)
Giáo viên: PH M H U C
NG
TÀI LI U BÀI GI NG
ây là tài li u đi kèm v i bài gi ng Vi t B c (Ph n 5) thu c khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN-C: Môn Ng v n
(Th y Ph m H u C

ng) t i website Hocmai.vn.

I. TR NG TÂM KI N TH C VÀ PH M VI RA
:
1. Hoàn c nh sáng tác, nh ng bi u hi n c a tính dân t c trong n i dung và hình th c c a bài th .
2. Giá tr , ý ngh a c a l i x ng hô “mình-ta”, hình th c đ i đáp dân gian và th th l c bát trong bài th .
3. C m nh n đ

c các đo n th

tiêu bi u.

4. N i nh “nh ng hoa cùng ng

i và v đ p c a b c tranh t bình qua b n mùa đ c đáo.

5. Nét n đ nh và bi n đ i trong n i dung và hình th c c a th T H u, c ng nh phong cách ngh thu t c a

nhà th .
6. Phong v dân gian trong bài th Vi t B c (Có th so sánh v i T
7. Tình c m đ i v i đ t n

ng t c a Nguy n Bính)

c và nhân dân, ân tình ân ngh a v i Cách m ng và kháng chi n trong bài th (Có

th so sánh v i Bên kia sông u ng c a Hoàng C m,
tn

Ch Lan Viên, trích đo n

c trong M t đ

tn

c c a Nguy n ình Thi, Ti ng hát con tàu c a

ng khát v ng c a Nguy n Khoa

8. Th th l c bát trong Vi t B c c a T H u (Có th so sánh v i T
II. KI N TH C C

i m…)

ng t c a Nguy n Bính)

B N:

o n th : “Nh khi gi c đ n gi c lùng” đ n “Vui lên Vi t B c,đèo De, núi H ng”
1. Vi t B c đ

c vi t ra sau khi cu c kháng chi n ch ng Pháp đã hoàn toàn th ng l i. Có l trong ý đ sáng

t o, T H u mu n nó ph i tr thành “b n t ng k t l ch s ” m t th i k (đi u này đã đ
Th t t nhiên khi ta b t g p

cđ c p

trên).

đây nh ng đo n miêu t h t s c s ng đ ng v các giai đo n khác nhau c a

cu c kháng chi n lâu dài, gian kh , anh d ng.
2. Trong muôn vàn n i nh ng

i cán b v xuôi sao có th quên nh ng k ni m v cu c kháng chi n dân

t c trong nh ng ngày đ u gian nan
" Nh khi gi c đ n gi c lùng"
- N i nh đ

c ch m kh c vào th i đi m ác li t, cam go nh t c a cu c chi n tranh, đó là th i kì gi c t i,

gi c đ t phá và b n gi t nh ng ng

i đ ng bào ta, không m t mi n đ t nào là không có bóng gi c và c ng

không m t mi n đ t nào không có s đau th

ng.

- Chính trong th i đi m ác li t y nhà th m i c m nh n sâu s c h n bao gi h t v s c m nh c a dân t c,
c dân t c cùng đ ng lên đánh gi c: " R ng cây .... R ng che....

t tr i ta c chi n khu..."

B ng ngh thu t nhân hóa núi r ng Vi t B c b ng tr nên nh có linh h n, có trái tim yêu n
ng

c nh m t

i chi n s thì thiên nhiên y ngh a tình bi t bao đ i v i b đ i, m r ng vòng tay sông núi ch che.

v i k thù thiên nhiên tr thành chi n l y thép đ "gi ng", "vây" ch n đ ng b

i

c chân c a k thù.

=> th đ t quan hòa hi m tr , m nh đ t đ a linh quý báu góp m t ph n s c m nh vào cu c kháng chi n c a
dân t c.
- V i s c m nh y t ng b

c cu c kháng chi n c a dân t c ta v

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

t qua nh ng ch ng đ

ng n

c sôi l a b ng
- Trang | 1 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

Vi t B c – T H u

ng)

"Ai v có nh ai ......Ta v ta nh .... nh ... Nh ... Nh Hà "
- Nh v cu c kháng chi n là nh v nh ng tr n đánh c a dân t c nhà th ch g i lên b ng m t câu h i tu
t :"ai v ..?"
-

i p t "nh " c l p l i 5 l n nh m t đi p khúc đi p trùng v n i nh đang trào dâng trong trái tim nhà

th , nh ng n i nh c tr đi tr l i trong không bao gi có th quên đ

c. D

ng nh n i nh ng p tràn

trong lòng nhà th v nh ng k ni m đ y p , nh ng tr n đánh v i chi n công chói l i, r i c nh ng đ a
danh g n v i k ni m kháng chi n c nh n lên m t giai đi u trong khúc ca chi n tr n hào hùng.
=> Trên n o đ

ng nào kháng chi n c ng có cái đáng nh tr i dài, lan t a, mênh mông. N i nh luôn g n

v i nh ng mi n đ a danh, đ a đi m n i ti p nhau nh nh ng trang kí s chi n tr

ng đã tr thành nh ng

m c s n chói l i trong chi u dài l ch s dân t c.
3.

o n n m g n cu i ph n m t c a bài th , t dòng: “Nh ng đ

ng Vi t B c c a ta...” đ n “Vui lên Vi t

B c, đèo De, núi H ng” t p trung tái hi n không khí hào hùng c a cu c kháng chi n lúc “s c ta đã m nh,
ng

i ta đã đông”. Gi ng đi u dìu d t, thi t tha

nh ng đo n th tr

c đ n đây đã đ i thành gi ng đi u r n

r i, gân gu c, đ y h ng ph n. Tài n ng t o d ng nh ng b i c nh l n c a T H u c ng đ

cb cl m t

cách h t s c rõ nét t i đi m này.
Trong tám dòng đ u, nhà th v l i vô cùng linh ho t hình nh nh ng đêm Vi t B c trong mùa chi n
d ch:

Nh ng đ

ng Vi t B c c a ta

Quân đi đi p đi p trùng trùng
Ánh sao đ u súng b n cùng m nan.
Dân công đ du c t ng đoàn
B

c chân nát đá, muôn tàn l a bay.
Nhìn đêm th m th m s

ng dày

èn pha b t sáng nh ngày mai lên.
T i sao l i đêm? C n nh l i hoàn c nh cu c kháng chi n khi đó: ban ngày máy bay đ ch hoành hành
đánh phá nh ng ban đêm thì chúng đành b t l c, nh
thành b n đ ng minh tin c y c a nh ng ng

ng l i u th cho chúng ta. Màn đêm bao la đã tr

i kháng chi n. Không ph i ng u nhiên mà th ch ng Pháp

1946-1954 nói nhi u v đêm: Nh ng đêm dài hành quân nung n u (Nguy n
dòng sông u ng (Hoàng C m)... Trong c nh s ng bình th

ình Thi),

êm buông xu ng

ng, đêm là lúc v n v t say chìm trong gi c ng ,

là th i đi m ngh ng i yên t nh. Nh ng trong th i chi n tranh, đêm th

ng là đi m kh i đ u c a nh ng ho t

đ ng chu n b cho ngày mai th ng l i.
Hai t c a ta n m cu i dòng đ u r t có ý ngh a. Chúng th hi n rõ ý th c làm ch c a ng
chi n đ i v i đ t n

c mình c ng nh ni m t hào v s b t kh xâm ph m c a vùng c n c đ a.

là m t ý th c và ni m t hào t ng đ

i kháng
ây c ng

c th hi n khá sâu trong th ca kháng chi n nói chung.

Nh đ minh h a thêm cho hai t c a ta, nhà th k l i khí th b ng b ng trên nh ng con đ
h

ng v các n i s di n ra các tr n đánh l n.

đó ta th y nh ng dòng ng

công, có súng đ n, có gánh g ng, có đu c sáng, có ánh đèn pha... Các t t
r p, đi p đi p, trùng trùng đ
c dòng ng

ng

i vô t n, có b đ i, có dân

ng thanh và t

ng hình nh r m

c đ a vào r t đ t, di n t h t s c chính xác không khí t tin, h h i bao trùm

i và s c m nh cu n trào nh thác l c a quân ta. S so sánh ti ng chân đi r m r p nh ti ng

đ t rung có tác d ng tô đ m qui mô và t m vóc l n lao c a nh ng s ki n đang di n ra. Ta t

ng nh n i

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 2 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

Vi t B c – T H u

ng)

đây đang x y ra m t c n đ a ch n m nh. C n nói thêm r ng nh so sánh này, tác gi còn di n t đ
hay v s th ng nh t, c ng h

ng gi a con ng

cr t

i và thiên nhiên, tr i đ t trong m t th i đi m l ch s vô

cùng oanh li t.
Bên c nh nh ng nét v tr i ra theo chi u r ng, trong b c tranh th này c ng có nh ng nét v phát
tri n theo chi u cao. Ánh sao đ u súng b n cùng m nan là m t “nét v ” nh th . Ánh sao tr

c h t là m t

hình nh t th c g i b i c nh đêm Vi t B c ra tr n, nh ng nó còn là hình nh th m đ m tính t
Ta có th hi uánh sao nh ánh sáng c a ni m tin, ánh sáng c a lý t
đ ng. Ba s v t ánh sao, m i súng, m nan h p thành m t hình t

ng soi đ

ng tr ng.

ng, d n l i cho ta hành

ng đ p, kho kho n, v ng chãi v m t

t o hình, đã cho th y tính ch t cao c c a cu c kháng chi n c ng nh tinh th n lãng m n ch a bao gi thi u
trong đ i s ng chúng ta. Khi vi t câu th này, h n T H u đã nh t i câu th
H u vi t tr

c đó vào n m 1948 trong bài

u súng tr ng treo mà Chính

ng chí.

Tuy mô t c nh ban đêm nh ng b c tranh th c a T H u v n đ y p các chi ti t nói v ánh sáng.
Bên c nh ánh sáng c a sao tr i là ánh sáng c a l a đu c, c a đèn pha, c a muôn tàn l a bay. Hai câu th
Dân công đ đu c t ng đoàn - B

c chân nát đá, muôn tàn l a bay v ra m t c nh t

h c khí th b ng nh ng nét bút gân gu c, m nh m . L a d
trong m t dàn đ i h p x
nh b ng th c. Màn s

ng dày th m th m t

c m t[4]. S so sánh trong câu

ng

c chân y c a h , núi r ng

ng vùi sâu Vi t B c trong s l ng l , u t ch b ng b xé rách
i kháng chi n t

ng nh th y chi n th ng đã g n

èn pha b t sáng nh ngày mai lên tho t nhìn có v c

đ n cùng, ph i so sánh nh th nhà th m i nói h t đ
m nh v

c chân nát đá đã di n t r t có n t

i đi chi n d ch. V i b

b i ánh đèn pha sáng qu c. Nhìn ánh đèn pha, nh ng ng
k tr

i đ t và sao trên tr i nh hoà cùng gi ng ca

ng hùng tráng. Cách nói th m x ng b

s c m nh đ p b ng m i gian khó c a nh ng đoàn ng

ng r c r và h ng

t b c c a quân ta lúc cu c kháng chi n b

c ni m ph n ch n tràn ng p lòng ng

ng đi u. Xét
i tr

cs l n

c vào giai đo n cu i cùng.

B n dòng cu i c a đo n th nói t i nh ng tin th ng tr n d n d p đ v Vi t B c t kh p các chi n

tr

ng trong c n

c:
Tin vui chi n th ng tr m mi n
Hoà Bình, Tây B c, i n Biên vui v
Vui t

ng Tháp, An Khê

Vui lên Vi t B c, đèo De, núi H ng.
Nh ng c m t vui v , vui t , vui lên v a t o đ
t đ

c không khí ph n ch n, r n ràng, tíu tít l i v a di n

c ý: Vi t B c chính là đ u não c a cu c kháng chi n và ni m vui kh p n i d n t v đó đ r i t đó

l i to đi tr m ng .
R t đáng chú ý trong đo n th này là s xu t hi n c a hàng lo t đ a danh. N n th kháng chi n c a
chúng ta có không ít bài cho th y tài n ng c a các tác gi khi đ a đ a danh vào th , ch ng h n bài Tây Ti n
c a Quang D ng, bài Bên kia sông u ng c a Hoàng C m. Cách đ a đ a danh vào th c a T H u có ph n
khác v i m t s nhà th khác. N u Quang D ng chú ý t i nh ng tên đ t có th g i n t

ng v m t cái gì

hung hi m, hoang s , kì bí và Hoàng C m chú ý t i nh ng tên đ t có th g i lên nh ng s c màu truy n
th ng thì T H u l i quan tâm t i nh ng đ a danh l ng l y chi n công mà tên g i c a chúng luôn làm n c
lòng ng

i. Có th nói ít khi nh ng t ch tên đ y tính ch t hành chính l i chan ch a ch t th và vang v ng

nh th .

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

- Trang | 3 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C

Vi t B c – T H u

ng)

Nhìn chung, đo n th v a tìm hi u trên đ m đà tính ch t s ca và th hi n r t rõ kh n ng t o d ng
nh ng b c tranh hoành tráng v cách m ng c a T H u.

c nó, ta t

ng nh đ

c s ng l i th c s v i

không khí c a m t th i đã qua - cái th i c a nh ng s tích l n và ni m tin l n.
Chú thích:
[4] Vào giai đo n này, s h tr c a n

c b n cho cu c kháng chi n c a ta đã đ

c t ng c

ng. S xu t

hi n c a nh ng đoàn xe v n t i làm nên m t nét m i cho các "b c tranh" chi n d ch.

Giáo viên: Ph m H u C
Ngu n

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

:

ng

Hocmai.vn

- Trang | 4 -


Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam

5 L I ÍCH C A H C TR C TUY N






Ng i h c t i nhà v i giáo viên n i ti ng.
Ch đ ng l a ch n ch ng trình h c phù h p v i m c tiêu và n ng l c.
H c m i lúc, m i n i.
Ti t ki m th i gian đi l i.
Chi phí ch b ng 20% so v i h c tr c ti p t i các trung tâm.

4 LÍ DO NÊN H C T I HOCMAI.VN





Ch

ng trình h c đ c xây d ng b i các chuyên gia giáo d c uy tín nh t.
i ng giáo viên hàng đ u Vi t Nam.
Thành tích n t ng nh t: đã có h n 300 th khoa, á khoa và h n 10.000 tân sinh viên.
Cam k t t v n h c t p trong su t quá trình h c.

CÁC CH

NG TRÌNH H C CÓ TH H U ÍCH CHO B N

Là các khoá h c trang b toàn
b ki n th c c b n theo
ch ng trình sách giáo khoa
(l p 10, 11, 12). T p trung
vào m t s ki n th c tr ng
tâm c a kì thi THPT qu c gia.

T ng đài t v n: 1900 58-58-12

Là các khóa h c trang b toàn
di n ki n th c theo c u trúc c a
kì thi THPT qu c gia. Phù h p
v i h c sinh c n ôn luy n bài
b n.

Là các khóa h c t p trung vào
rèn ph ng pháp, luy n k
n ng tr c kì thi THPT qu c
gia cho các h c sinh đã tr i
qua quá trình ôn luy n t ng
th .

Là nhóm các khóa h c t ng
ôn nh m t i u đi m s d a
trên h c l c t i th i đi m
tr c kì thi THPT qu c gia
1, 2 tháng.

-