giao an chuong 1

TRờng THPT Minh khai Giáo án tin học 12
Chơng I: Khái niệm về hệ cơ sở dữ liệu
Tên bài giảng Một số khái niệm cơ bản
Tiết 1, 2, 3 Ngày: 22/08/2008
I. Mục đích, yêu cầu:
Biết các vấn đề thờng phải giải quyết trong một bài toán quản lí và sự cần thiết phải
có cơ sở dữ liệu (CSDL);
Biết vai trò của CSDL trong học tập và cuộc sống;
Biết các mức thể hiện của CSDL;
Biết yêu cầu cơ bản đối với hệ CSDL.
II. Phơng pháp, phơng tiện dạy học:
1. Phơng pháp: Giảng giải, thuyết trình, vấn đáp
2. Phơng tiện: Giáo an, sách giáo khoa, các dụng cụ minh hoạ.
III. Nội dung lên lớp:
1. ổn định lớp
2. Bài mới: Tiết 1
Hoạt động 1:
- Mục đích: Giới thiệu bài toán quản lí.
- Tiến hành: Giáo gợi ý bằng các câu hỏi. Học sinh tiến hành trả lời và nắm bắt kiến thức.
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
H? Em hãy cho một số ví dụ về bài toán
quản lí trong thực tế?
H? Cho biết ý nghĩa của bài toán quản lí?
- GV tổng hợp các ý kiến rồi đa ra kết luận:
- HS trả lời:
Quản lí học sinh, quản lí sách th viện, quản
lí nhân viên trong công ty
- HS trả lời các ý kiến khác nhau.
GV: Nguyễn Thị Lan Hơng
1
TRờng THPT Minh khai Giáo án tin học 12

- GV yêu cầu HS tìm hiểu bài toán quản lí
học sinh trong nhà trờng.
H? Theo em để quản lí HS trong nhà trờng
ta cần quản lí những thông tin gì?
H? Thông thờng để quảnlí học sinh ngời ta
thờng lâp các bảng biểu. Xét H1 (SGK) em
hãy cho biết cấu trúc của bảng?
- HS đọc ví dụ.
- HS trả lời:
Họ tên, ngày sinh, quên quán, giới tính,
điểm các môn học, hạnh kiểm
- HS trả lời:
Bảng gồm các hàng và các cột.
Mỗi hàng chứa thông tin về một học sinh
(một đối tợng quản lí). Mỗi cột tơng ứng là
một thuộc tính quản lí.
Hoạt động 2 :
- Mục đích: Giới thiệu cho HS nắm đợc các công việc thờng gặp khi xử lý thông tin.
- Tiến hành:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
- Gv yêu cầu HS đọc bài
H? Hãy cho biết các bớc để tạo lập hồ
sơ?
H? Trong thực tế quản lý có thể xẩy ra
những trờng hợp cập nhật nào?
- HS trả lời:
B1: Xác định đối tợng (chủ thể) quản lý;
B2: Xác định cấu trúc hồ sơ;
B3: Thu thập thông tin và tiến hành lu trữ theo
đúng cấu trúc hồ sơ.

- HS trả lời:
+ Sắp xếp
+ Tìm kiếm
GV: Nguyễn Thị Lan Hơng
2
TRờng THPT Minh khai Giáo án tin học 12
+ Thống kê
+ Lập báo cáo.

Tiết 2
1. Kiểm tra bài cũ.
Câu hỏi: Em hãy nêu các công việc thờng gặp khi xử lý thông tin
HS lên bảng trả lời.
2. Nội dung bài mới:
Hoạt động 1:
- Mục đích: Giúp học sinh hiểu rõ khái niệm CSDL và khái niệm hệ QTCSDL. Từ đó học
sinh có thể phân biệt đợc sự khác nhau giữa 2 khái niệm này.
- Tiến hành:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
- GV yêu cầu học sinh đọc bài
H? Em hãy nêu khái niệm về CSDL?
GV tổng hợp và kết luận: Cần nắm đợc 3 ý
chính khi nêu khái niệm CSDL:
+ Tập hợp các dữ liệu có liên quan;
+ Đợc lu trữ trên các thiết bị nhớ;
+ Đáp ứng nhu cầu của nhiều ngời.
H? Em hãy nêu một số ví dụ về CSDL của
các cơ quan?
- GV dẫn dắt: Để tạo lập, lu trữ và cho
- HS đứng dậy đọc bài.

-HS trả lời:
CSDL là tập hợp các dữ liệu có liên quan với
nhau của một tổ chức. Đợc lu trữ trên các thiết bị
nhớ. Nhằm đáp ứng nhu cầu khai thác thông tin
của nhiều ngời.
- HS trả lời:
CSDL của nhà trờng: chứa thông tin về học sinh
nh họ và tên, lớp, điểm
CSDL của ngân hàng chứa các thông tin: Khách
hàng, lãi suất, kì hạn, vốn
CSDL của hãng hàng không chứa thông tin:
Chuyến bay, giờ bay, ngày bay, giá vé
GV: Nguyễn Thị Lan Hơng
3
TRờng THPT Minh khai Giáo án tin học 12
phép nhiều ngời có thể khai thác CSDL cần
hệ thống các chơng trình cho phép ngời
dùng giao tiếp với CSDL. Những chơng
tình nh vậy đợc gọi là Hệ QTCSDL.
H? Em hãy nêu khái niệm Hệ QTCSDL?
H? Hệ CSDL gồm mấy phần?
H? Để lu trữ và khai thác thông tin bằng
máy tính cần những điều kiện nào?
- HS trả lời:
Hệ QTCSDL là phần mềm cung cấp môi trờng
thuận lợi và hiệu quả để tạo lập lu trữ và khai
thác thông tin của CSDL.
- HS trả lời: Gồm 2 phần
+ CSDL;
+ Hệ QTCSDL.

- HS trả lời: Cần có 3 điều kiện:
+ CSDL;
+ Hệ QTCSDL;
+ Các thiết bị vật lý.
Hoạt động 2
- Mục đích: Giới thiệu cho học sinh nắm đợc 3 mức thể hiện của CSDL.
- Tiến hành:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
- GV yêu cầu HS đọc bài.
H? CSDL đợc thể hiện ở những mức nào?
- HS đứng tại chổ đọc bài.
- HS trả lời: Thể hiện ở 3 mức
+ Mức vật lý;
GV: Nguyễn Thị Lan Hơng
4
TRờng THPT Minh khai Giáo án tin học 12
- GV yêu cầu HS vẽ hình các mức thể hiện
của CSDL vào vở:
Mức KN Mức logic Mức Vlí
H? Theo em ở các mức thể hiện khác nhau
của CSDL ngời ta quan tâm đến những vấn
đề gì?
+ Mức khái niệm (Mức logic);
+ Mức khung nhìn.
- HS vẽ hình vào vở.
- HS trả lời:
+ Mức vật lý: Là tập hợp các tệp dữ liệu tồn
tại trên các thiết bị nhớ.
+ Mức khái niệm: Xét cấu trúc bảng dữ liệu,
mối liên hệ giữa các bảng

+ Mức khung nhìn: Xét đến nhu cầu khai thác
thông tin của từng ngời dùng cụ thể.
Tiết 3
1. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi: Em hãy phân biệt 3 mức thể hiện của CSDL?
- HS lên bảng trả lời.
2. Nội dung bài mới:
Hoạt động 1:
- Mục đích: Giúp HS tìm hiểu các yêu cầu cơ bản của CSDL.
- Tiến hành:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
- Gv yêu cầu HS đọc bài. - Hs đọc bài.
GV: Nguyễn Thị Lan Hơng
5
DL
TRờng THPT Minh khai Giáo án tin học 12
* Tính cấu trúc:
H? Hãy cho biết tính cấu trúc của CSDL
đợc thể hiện ntn?
* Tính toàn vẹn:
H? Tính toàn vẹn của CSDL đợc thể hiển
ntn?
* Tính nhất quán:
H? Tính nhát quán của CSDL đợc thể hiện
ntn?
* Tính an toàn và bảo mật:
H? Em hãy lấy ví dụ thể hiện sự cần thiết
của việc đảm bảo an toàn và bảo mật cho
CSDL?
* Tính độc lập:

H? Tính độc lập của CSDL đợc thể hiện ở
những mức nào?
- Hs trả lời:
CSDL đợc lu trữ theo cấu trúc bảng xác định.
Ví dụ: CSDL của lớp học đợc chia thành
nhiều bảng, mỗi bảng gồm nhiều hàng và
nhiều cột.
- Hs trả lời:
Cá giá trị trong CSDL phải thoả mãn một số
ràng buộc, tuỳ thuộc vào hoạt động của tổ
chức và CSDL phản ánh.
Ví dụ: CSDL của th viện có quy định mợn
sách không quá số lợng và thời gian cho phép.
- Hs trả lời:
Trong quá trình cập nhật dữ liệu trong CSDL
phải đợc đảm bảo đúng đắn.
Ví dụ: Việc chuyển khoản ở các ngân hàng;
Công việc bán vé ở các sân bay, ga tàu hoả.
- Hs trả lời:
+ CSDL của lớp học cần đảm bảo không để
ngời khác vào sửa điểm của học sinh;
+ CSDL của các công ty cần đợc bảo mật về
chiến lợc kinh doanh, hoạt động giá cả...
- Hs trả lời:
Tính độc lập đợc thể hiện ở 2 mức:
+ Mức vật lý;
+ Mức khái niệm.
GV: Nguyễn Thị Lan Hơng
6