GIÁO án PHÂN môn mật THƯ

GIÁO TRÌNH HUẤN LUYỆN KỸ NĂNG
CÔNG TÁC ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH

MẬT THƯ


CHÚNG TA CÙNG TÌM HIỂU CÁC KHÁI
NIỆM CƠ BẢN LIÊN QUAN ĐẾN MẬT THƯ

1/-Mật thư.
2/-Mật mã.
3/-Giải mã.
4/-Chìa khóa.

5/-Hệ thống
6/-Viết mật thư.
7/-Đọc mật thư


1/- MẬT THƯ
-Là một lá thư bí mật.

Chứa nội dung là một bản tin
viết dưới dạng bí mật. (các mẫu tự,
các tiếng… thể hiện các trật tự
khác thường)
-Được quy định trước với nhau
giữa 2 người hoặc 2 đơn vị.

2/- MẬT MÃ

-Là một mật thư.
-Là các cách sắp xếp các mẫu
tự, các tiếng… để khám phá các
trật tự khác thường của nội dung
lá thư.
-Mật mã gồm 2 yếu tố: hệ thống
và chìa khóa.


3/- GIẢI MÃ
Là các bước của quá trình khám phá
những bí mật: ký hiệu, cách sắp xếp để biết
được nội dung bản tin, một mật thư thông
thường có 5 bước giải mã đó là:
-Xác định hệ thống
-Đi tìm chìa khóa
-Mã hóa nội dung bản tin
-Thiết lập các mẫu tự, các tiếng, các câu…
-Thực hiện nội dung bảng mã.


4/-CHÌA KHÓA
-Là phần gợi ý của người soạn (viết), giúp
cho người giải (đọc) đoán biết hệ thống và tìm
ra qui luật nhất định để giải mã.
-Kí hiệu:
-Chìa khóa được đặt ra nhằm mục đích là để
nâng cao tính bí mật của bản tin.

-Nếu là mật thư đơn giản thì không cần thiết
phải có chìa khóa.


5/-HỆ THỐNG
-Là những qui định không bao giờ thay đổi:
các bước thực hiện, các ký hiệu và cách sắp xếp.

Là những qui định bất biến các bước tiến
hành trong việc sử dụng các ký hiệu và cách
sắp xếp.
-Có 3 hệ thống:
a/-Hệ thống thay thế.
b/-Hệ thống dời chỗ.
c/-Hệ thống ẩn giấu.


a/- Hệ thống thay thế

Là các kí tự, con số, hình vẽ,
tín hiệu… thay cho 1 chữ.
Mỗi mẫu tự của bản tin được
thay thế bằng một ký kiệu mật
mã.
VD: A=D; H=5; N=yx…


b/- Hệ thống dời chỗ
Là thiết lập các tương quan để trả
chúng về bản tin gốc.

+Nội dung bản tin không dùng ký hiệu
khác.
+Các mẫu tự của mỗi tiếng hoặc trật tự của
các tiếng của bản tin được dịch chuyển hay
xáo trộn theo một trật tự nào đó.
VD: NW / ỷk - mệin – óhk – nêuq /AR


c/- Hệ thống ẩn giấu
Là đi tìm tín hiệu thật và tín hiệu giả
để thể hiện nội dung bản tin.

-Các yếu tố của bản tin vẫn giữ
nguyên, không bị thay thế hoặc không bị
dời chỗ theo một cách nào đó.
-Được thể hiện dưới một hình thức
nào đó.

VD: NW /. Ai ơi chớ lấy học …… ./AR


6/- VIẾT MẬT THƯ
-Phải phù hợp với trình độ, trí tuệ và
kinh nghiệm của người giải mật thư.

Có nghĩa là phải biết người nhận
mật thư trình độ tư duy ra sao? Biết
dùng chìa khóa và hệ thống nào?
-Mật thư phải có ít nhiều tính cách
bí ẩn bắt người chơi phải động não.

6/- VIẾT MẬT THƯ
-Viết mật thư phải nghĩ đến chìa khóa, đặt
chìa khóa phải nghĩ đến người nhận mật thư,
đừng theo chủ quan của mình.

Nếu mật thư quá khó sẽ gây sự đánh đố
dẫn đến trò chơi mất hay, tốn nhiều thời
gian.
-Viết mật thư phải cẩn thận, cân nhắc sao
cho phù hợp với hoàn cảnh, mục đích, yêu cầu
và thời gian của toàn buổi trại hay buổi sinh
hoạt.


6/- VIẾT MẬT THƯ
-Viết xong mật thư, cần kiểm tra lại xem có
sai sót ở chỗ nào không.

Nội dung đã đủ và đúng chưa? Chìa khóa
có gì sai lệch và có logic chưa?
-Trong hoạt động trại, mật thư thường đưa
vào trong trò chơi lớn.

Trong quá trình các trại sinh giải mật thư,
nếu có tình huống trại sinh không đọc được
mật thư, do không phù hợp với khả năng thì
BTC phải cử người trợ giúp để tránh gây tâm
lý nhàm chán cho trại sinh.

7/- ĐỌC MẬT THƯ
-Phải bình tĩnh và thận trọng tìm ra ý nghĩa của
chìa khóa. Chìa khóa bao giờ cũng liên quan đến
mật thư.
Giải ý nghĩa của chìa khóa phải có cơ sở, hợp
logic với mật thư.
-Chìa khóa có thể tìm ra được rất nhiều ý nghĩa
khác nhau, chọn ý nghĩa nào phù hợp với mật thư
nhất.
Từ chìa khóa, ta có thể xác định mật thư thuộc
hệ thống nào. Sau đó bắt đầu dịch mật thư.


7/- ĐỌC MẬT THƯ
-Nếu dịch ra thấy sai một vài chỗ, có thể do:
+Chưa tìm đúng ý nghĩa của chìa khóa (phải thử
lại cách khác)
+“Dịch” chưa đúng nghĩa chìa khóa (phải kiểm
tra lại)
+Người gửi viết sai ký hiệu (có thể do cố ý viết
sai)
-Dịch mật thư xong, rồi chép lại toàn bộ nội
dung đã “dịch”. Thấy chỗ nào không hợp lý, khác lạ
thì phải cẩn thận chú ý, cân nhắc thật kỹ, chớ đoán
mò hoặc vội kết luận.


SAU ĐÂY MỜI CÁC BẠN THAM GIA THỰC

HÀNH

-Ở loại bài tập có nhiều lựa chọn, bạn hãy Click
chuột vào đáp án đúng nhất. Sau đó chọn Ok để nộp
kết quả.
-Ở loại bài tập Nối 2 mệnh đề, bạn hãy nhập chữ
cái đứng đầu câu ở cột 2 vào ô trống đứng đầu hàng
bên cột 1. Sau đó Click OK để nộp kết quả. Sau đó
Click tiếp vào màn hình để sang bài kế tiếp.
-Ở loại bài tập đúng hay sai, bạn hãy Click chuột
vào mệnh đề trả lời đúng, sau đó Click vào màn hình
để sang bài kế tiếp.

CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG


Mật thư là gì?
A) Là bức thư chứa bản tin bí mật.
B) Là bức thư có đóng dấu "Mật thư"
C) Là Bức thư có đóng dấu "Tuyệt mật"
D) Là bức thư có ghi chữ "Bí mật"

Đúng
Đúng -- Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục
Câu
Câu trả

trả lời
lời của
của bạn
bạn là:
là:

Chưa
Chưa đúng
đúng --Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục

Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cố
gắng
bạn.
Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cốmừng

mừng
gắng hơn
hơn
bạn.nhé.
nhé.
Câu
trả
lời
đúng
là:
Câu trả lời đúng là:
Cố
Cố lên
lên nhé
nhé

OK

Làm lại


Trong mật mã thông thường
có bao nhiêu "Hệ thống” ?
A) 3
B) 4
C) 5
D) 2

Đúng
Đúng -- Click

Click để
để tiếp
tiếp tục
tục
Câu
Câu trả
trả lời
lời của
của bạn
bạn là:
là:

Chưa
Chưa đúng
đúng --Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục

Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cố
gắng
bạn.
Chưa

Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cốmừng
mừng
gắng hơn
hơn
bạn.nhé.
nhé.
Câu
trả
lời
đúng
là:
Câu trả lời đúng là:
Cố
Cố lên
lên nhé
nhé

OK

Làm lại


Cho chìa khóa: Anh Em như thể tay chân/Rách lành đùm bọc,
đói no đỡ dần.
Chìa khóa cho biết điều gì?

A) Đây là mật thư thuộc hệ thống thay
thế, khóa là N=M.
B) Đây là mật thư thuộc hệ thống thay
thế, Khóa là A=K.
C) Đây là mật thư thuộc hệ thống thay
thế, Khóa là A=5.
D) Đây là mật thư thuộc hệ thống thay
thế, Khóa là N=5
Đúng
Đúng -- Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục
Câu
Câu trả
trả lời
lời của
của bạn
bạn là:
là:

Chưa
Chưa đúng
đúng --Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục

Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cố
gắng
bạn.
Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cốmừng
mừng
gắng hơn
hơn
bạn.nhé.
nhé.
Câu
trả
lời
đúng
là:
Câu trả lời đúng là:
Cố
Cố lên
lên nhé

nhé

OK

Làm lại


Cho chìa khóa: Tuổi mười bảy bẽ gãy sừng trâu.
Mật thư này thuộc hệ thống nào? Mỡ khóa.
A) Mật thư này thuộc hệ thống thay thế,
U=17
Mật thư này thuộc hệ thống thay thế,
B)
T=U
C) Mật thư này thuộc hệ thống thay thế,
T=20
Mật thư này thuộc hệ thống thay thế,
D)
U=1
Đúng
Đúng -- Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục
Câu
Câu trả
trả lời
lời của
của bạn

bạn là:
là:

Chưa
Chưa đúng
đúng --Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục

Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cố
gắng
bạn.
Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cốmừng
mừng
gắng hơn
hơn

bạn.nhé.
nhé.
Câu
trả
lời
đúng
là:
Câu trả lời đúng là:
Cố
Cố lên
lên nhé
nhé

OK

Làm lại


"Được Ngọc" là khóa mật thư thuộc
hệ thống nào?
A) Dời chỗ
B) Thay Thế
C) Ẩn Giấu
D) Không thuộc hệ thống nào cả.

Đúng
Đúng -- Click
Click để
để tiếp
tiếp tục

tục
Câu
Câu trả
trả lời
lời của
của bạn
bạn là:
là:

Chưa
Chưa đúng
đúng --Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục

Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cố
gắng
bạn.
Chưa
Đúng
đúng.
rồi.

Cần
Chúc
cốmừng
mừng
gắng hơn
hơn
bạn.nhé.
nhé.
Câu
trả
lời
đúng
là:
Câu trả lời đúng là:
Cố
Cố lên
lên nhé
nhé

OK

Làm lại


Cho khóa A=5, hãy nối các bản tin
ở cột 1 với nội dung đúng ở cột 2.
Column 1
A 20.12.25.23/21.25.19.19.7.23

B 5.17/24.19.5.18.10

C 3.23/24.12.25.1.7.23
D 11.13.5.18.11/23.5.18
Câu
Câu trả
trả lời
lời của
của bạn
bạn là:
là:

Column 2
A. Phú Quốc
B. An Toàn
C. Ý thức
D. Giang san
Chưa
Chưa đúng
đúng --Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục

Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cố

gắng
bạn.
Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cốmừng
mừng
gắng hơn
hơn
bạn.nhé.
nhé.
Câu
trả
lời
đúng
là:
Câu trả lời đúng là:
OK
Cố
Đúng --Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục
Cố lên
lên nhé
nhé Đúng

Làm lại


cho khóa: M=N, hãy nối các bản tin ở
cột 1 với nội dung đúng ở cột 2.
Column 1
A NNM/AZHE

Column 2
A. ÔN BÀI

B KDD/KNVHI

B. LÊ LỢI

C BNM/AME

C. CON BÒ

D GZX/KZLE

D. HAY LÀM

Đúng
Đúng -- Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục

Câu
Câu trả
trả lời
lời của
của bạn
bạn là:
là:

Chưa
Chưa đúng
đúng --Click
Click để
để tiếp
tiếp tục
tục

Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần
Chúc
cố
gắng
bạn.
Chưa
Đúng
đúng.
rồi.
Cần

Chúc
cốmừng
mừng
gắng hơn
hơn
bạn.nhé.
nhé.
Câu
trả
lời
đúng
là:
Câu trả lời đúng là:
Cố
Cố lên
lên nhé
nhé

OK

Làm lại


Nối cụm từ cột thứ nhất với 1 cụm từ cột
thứ hai để được mở khóa chính xác.
Column 1
A Khóa: "Trung thu
trăng sáng như gương"
B Khóa: "Rắn ăn đuôi"
C Khóa: "Lạnh quá"

D Khóa: "Nhảy cóc"

Column 2
A. Mã là T=15
B. Thuộc hệ thống dời
chỗ
C. Đem hơ lửa để có đáp
án.
D. Thuộc hệ thống ẩn
giấu
OK

Đúng
--rồi.
Click
để
tiếp
tục
Đúng
Click
đểtiếp
tiếp
tục
Đúng
Chúc
mừng
bạn.
Câu
Câu
trả

trả
lời
lời
của
đúng
bạn
là:
là:
Đúng
rồi.
Chúc
mừng
bạn.
Cố
lên
nhé
Chưa
Chưa
đúng.
đúng
Cần
Click
cố
gắng
để
hơn
tục
nhé.
Câu
Câu

trả
trả
lời
lời
của
đúng
bạn
là:
là:
Cố lên nhé
Chưa
Chưađúng.
đúngCần
- Click
cố gắng
để tiếp
hơntục
nhé.

Làm lại