Giáo án Vật Lý 7 (đủ bộ)

CH NGi: qUANG HọCƠƯ .
Tiết 1
Bài 1: Nhận biết ánh sáng-
Nguồn sáng và vật sáng
Ngày dạy:. ....../ .../....
Lớp dạy: ...............
I. Mục tiêu bài dạy:
- Bằng thí nghiệm khẳng định đợc rằng ta nhận biết đợc ánh sáng khi có ánh sáng
truyền vào mắt ta và nhìn thấy đợc các vật khi có ánh sáng từ các vật đó truyền vào mắt
ta.
- Phân biệt đợc nguồn sáng và vật sáng.
- Rèn luyện tính cẩn thận, ý thức hợp tác làm việc trong nhóm.
II. Ph ơng pháp :
- Giải quyết vấn đề kết hợp thuyết trình.
- Thực nghiệm.
III Chuẩn bị của GV và HS:
+Mỗi nhóm học sinh:
- 1 Hộp kín trong đó có dán sẵn một mảnh giấy trắng; bóng đèn pin đợc gắn bên trong
hộp nh hình 1.2a SGK.
- Pin, dây nối, công tắc.
+ Giáo viên: Giáo án, SGK.
IV. Tiến trình dạy học:
1)Giới thiệu bài học:
- Giới thiệu nội dung chơng trình bộ môn vật lý 7, và các yêu cầu của bộ môn.
2) Bài mới:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Hoạt động1: Tổ chức tình huống học tập
GV: Đa ra một số câu hỏi, gây cho HS một
số bất ngờ, nhằm giới thiệu những vấn đề sẽ
nghiên cứu trong chơng
(?) Một ngời mắt không bị tật, bệnh , có khi

nào mở mắt mà không nhìn thấy vật để trớc
mắt không ?Khi nào ta mới nhín thấy một
vật?
(?) Các em hãy nhìn ảnh chụp ở đầu chơng
và trả lời xem trên miếng bìa viết chữ gì ?
- HS chú ý theo dõi
-HS quan sát tranh vẽ trong SGK và
suy nghĩ trả lời
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
ảnh ta quan sát đợc trong gơng phẳng có
tính chất gì?
* Những hiện tơng trên đều liên quan đến
ánh sáng và ảnh của các vật quan sát đợc
trong các loại gơng mà ta sẽ xét trong chơng
này.
- Yêu cầu HS đọc các câu hỏi nêu ở đầu ch-
ơng.
- HS chú ý lắng nghe.
- HS đọc các câu hỏi nêu ở đầu ch-
ơng.
Hoạt động2: I. nhận biết ánh sáng .
- Đa đèn pin ra, bất đèn và chiếu về phái HS
để HS nhận thấy có thể bật sáng hay tắt đi.
Sau đó để đèn pin ngang trớc mặt HS và nêu
câu hỏi nh SGk ở đầu bài.
- Đề xuất vấn đề cần nghiên cứu" Khi nào ta
nhận biết đợc ánh sáng?"
- Yêu cầu HS tự đọc SGK ( mục quan sát và
thí nghiệm) Sau đó thảo luận nhóm để tìm
câu trả lời C1.

( Gợi ý cho HS tìm những nguyên nhân
giống và khác nhau trong bốn trờng hợp đó
để tìm nguyên nhân khách quan nào làm cho
mát ta nhận biết đợc ánh sáng)
(?) Ta rút ra đợc kết luận gì ?( Yêu cầu 1 HS
đứng tại chỗ trả lời).
- HS chú ý theo dõi
- HS tự đọc SGK ( mục quan sát và
thí nghiệm) Sau đó thảo luận
nhóm, thảo luận chung để tìm câu
trả lời C1.
C1: Trong trờng hợp mắt ta nhận
biết đợc ánh sáng, có điều kiện
giống nhau là có ánh sáng truyền
vào mắt.
Kết luận: Mắt ta nhận biết đợc ánh
sáng khi có ánh sáng truyền vào
mắt ta.
Hoạt động3: II. Nhìn thấy một vật.
ĐVĐ : Ta nhận biết đợc ánh sáng khi có ánh
sáng lọt vào mắt ta, nhng điều quan trọng
đối với chúng ta là không phải thấy ánh sáng
chung chung là nhìn thấy, nhận biết đợc các
vật xung quanh ta. Vậy khi nào ta nhìn thấy
một vật ?
- Yêu càu HS làm việc theo nhóm: Đọc mục
II- Nhìn thấy một vật, làm thí nghiệm để trả
- HS chú ý theo dõi
- Làm việc theo nhóm: Đọc mục
II- Nhìn thấy một vật, làm thí

Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
lời câu hỏi C2.
(?) Căn cứ vào đâu mà em khẳng định rằng
ta nhìn thấy một vật khi có ánh sáng từ vật
đó truyền vào mắt ta ?
nghiệm, trả lời câu hỏi C2. Thảo
luận chung để rút ra kết luận.
C2: Ta nhìn thấy mảnh giấy trắng
khi đề bật sáng. Đó là đền chiếu
mảnh giấy rồi mảnh gấy lại hắt lại
ánh sáng, cuối cùng ánh sáng
truyền vào mắt ta. Vậy ta ta nhìn
thấy mảnh gấy trắng vì có ánh sáng
từ mảng giấy truyền vào mắt ta.
- Hs suy nghĩ trả lời...
Kết luận: Ta nhìn thấy một vật khi
có ( ánh sáng từ vật đó) truyền vào
mát ta.
Hoạt động 4: nguồn sáng và vật sáng.
- Hớng dẫn HS nhận xét sự khác nhau giữa
dây tóc bóng đèn đang sáng và mảnh giấy
trắng, cụ thể hơn là vật nào tự nó phát ra ánh
sáng, vật nào phải nhờ ánh sáng từ vật khác
chiếu vào nó rồi hắt ánh sáng đó lại.
- Thông báo từ mới: Nguồn sáng, vật sáng.
Kết luận: Dây tóc bóng đèn tự nó
phát ra ánh sáng gọi là nguồn
sáng.
Dây bóng đèn phát sáng và mảng

giấy trắng hắt ra ánh sáng từ vật
khác chiếu vào nó gọi chung là vật
sáng.
Hoạt động 4: vận dụng.
- Hớng dẫn HS lần lợt thảo luận câu hỏi C4,
và C5.
C4: Bạn Thanh đúng. Vì tuy có
đèn bật sáng nhng không chiếu
thẳng vào mắt ta, không có ánh
sáng truyền vào mắt ta nên ta
không nhìn thấy.
C5: Khói gồm nhiều hạt nhỏ li ti,
các hatjkhois đợc đèn chiếu sáng
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
trở thành các vật sáng. Các hạt nhỏ
li ti xếp gần nhau tạo thành một vệt
sáng mà ta nhìn thấy đợc.
3) Củng cố:
- GV hệ thống nội dung bài học.
- Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ và khắc sâu nội dung bài học.
V.H ớng dẫn học ở nhà :
- Đọc trớc và chuẩn bị mục I bài 2 SGK Đo độ dài.
- Làm bài tập 1.1 đến 1.5 trong SBT.
Tiết 2:
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
Bài 2: sự truyền ánh sáng
Ngày dạy: ....../ ./
Lớp dạy: ..............

I. Mục tiêu bài dạy:
- H/S biết thực hiện một thí nghiệm đơn giản để xác định đờng truyền của ánh sáng.
- Phát biểu đợc định luật về sự truyền thẳng của ánh sáng
- Biết vận dụng định luật truyền thẳng của ánh sáng để ngắm các vật thẳng hàng.
- Rèn luyện tính cẩn thận, ý thức hợp tác làm việc trong nhóm.
II. Ph ơng pháp :
- Giải quyết vấn đề .
- Thực nghiệm.
III Chuẩn bị của GV và HS:
+Mỗi nhóm học sinh:
- 1 đèn pin.
- 1 ống trụ thẳng

= 3mm, 1 ống trụ cong không trong suốt.
- 3 màn chắn có đục lỗ.
- 3 cái đinh gim hoặc kim khâu.
IV. Tiến trình dạy học:
1)Kiểm tra:
- Khi nào ta nhận biết đợc ánh sáng? khi nào thì ta nhìn thấy một vật?
- Nh thế nào là nguồn sáng? vật sáng?
2) Bài mới:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Hoạt động1: Tổ chức tình huống học tập
GV: Nêu vấn đề, cho HS trao đổi về thắc
mắc của Hải nêu ra ở đầu bài.
-HS thảo luận về thắc mắc của Hải
nêu ra ở đầu bài.
Hoạt động2: nghiên cứu đờng truyền của ánh sáng.
(Trong hoạt động này thực hiện hai mức độ
cho hai đối tợng HS: HS lớp trung bình và

HS lớp khá).
*Mức độ 1( đối với HS trung bình):
- Giới thiệu Thí nghiệm theo hình 2.1 của
SGK và tổ chức cho HS tiến hành Thí
nghiệm.
(?) Dùng ống cong hay thẳng thì thấy đợc
dây tóc bóng đèn ?
(?) Vì sao dùng ống cong lại không nhìn
- HS chú ý theo dõi và tiến hành thí
nghiệm.
( Dùng ống thẳng thấy đợc dây tóc
bóng đèn).
( Vì ánh sáng bị thành ống chặn
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
thấy ánh sáng từ dây tóc bóng đèn ?
*Mức độ I1( đối với HS khá):
- Yêu cầu Hs dự đoán xem ánh sáng truyền
theo đờng nào ? Đờng thẳng, đờng cong hay
đờng gấp khúc ?
(?) Hãy nghĩ ra một thí nghiệm để kiểm tra
dự đoán ?
- Tổ chức cho mỗi nhóm HS làm thí nghiệm
theo phơng án trên.
- Yêu cầu Hs điền vào chỗ trống để hoàn
thành câu kết luận.
lại)
- HS dựa vào kinh nghiệm của
mình có thể đa ra nhiều phơng án
khác nhau. Thí dụ nh:

+Phơng án 1: Dùng màn chắn có
đục lỗ nh thí nghiệm hình 2.2.
+ Phơng án 2: Dùng ống cong nh
hình 2.1.
+...
Kết luận: Đờng truyền của ánh
sáng trong không khí là đờng
thẳng.
Hoạt động3: khái quát hoá kết quả nghiên cứu.
- Thông báo : Không khí là môi trờng trong
suốt , đồng tính. nghiên cứu sự truyền ánh
sáng trong các môi trờng trong suốt đồng
tính khác nh nớc, thuỷ tinh, dầu hoả...cũng
thu đợc một kết quả, cho nên có thể xem kết
luận trên là một định luật gọi là định luật
truyền thẳng của ánh sáng.
- HS chú ý theo dõi...
*Định luật: Trong môi trờng trong
suốt và đồng tính, ánh sáng truyền
theo đờng thẳng.
Hoạt động 4: tia sáng và chùm sáng.
- Thông báo từ ngữ mới : tia sáng và chùm
sáng.
- Làm thí nghiệm hình 2.5 cho HS quan sát,
nhận biết ba dạng chùm tia sáng: song song,
hội tụ, phân kỳ.
- Hớng dẫn HS trả lời câu C3.
- HS chú ý theo dõi...
- Thảo luận trả lời câu C3:
a) Chùm sáng song song gồm các

Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
tia sáng (không giao nhau ) trên đ-
ờng truyền của chúng.
b) Chùm sáng hôi tụ gồm các tia
sáng ( giao nhau ) trên đờng truyền
của chúng.
a) Chùm sáng phân kỳ gồm các tia
sáng (loè rộng ra ) trên đờng truyền
của chúng.
Hoạt động 5: vận dụng.
- Hớng dẫn HS thảo luận trả lời câu C4, C5.
- Thảo luận trả lời câu C4, C5:
C5: Đầu tiên cắm hai cái kim
thẳng đứng trên mặt một tờ giấy.
Dùng mắt ngắm sao cho cái kim
thứ nhất che khuất cái kim thứ hai.
Sau đó di chuyển cái kim thứ ba
đến vị trí bị kim thứ nhất che
khuất. ánh sáng truyền theo đờng
thẳng cho nên nếu kim thứ nhất
nằm trên đờng thẳng nối kim thứ
hai với kim thứ ba và mắt thì ánh
sáng từ kim thứ hai và thứ ba
không đến đợc mắt, hai kim này bị
kim thứ nhất che khuất.
3) Củng cố:
- GV hệ thống nội dung bài học.
- Yêu cầu HS đọc phần ghi nhớ để khắc sâu.
V. H ớng dẫn học ở nhà :

- Đọc trớc và chuẩn bị bài 3 SGK ứng dụng của định luật truyền thẳng của ánh sáng.
- Làm bài tập 3.1 đến 3.4 trong SBT.
Tiết 3:
Bài 2: ứng dụng của định luật truyền thẳng
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
của ánh sáng
Ngày dạy: ./ ./
Lớp dạy: ...........
I. Mục tiêu bài dạy:
- H/S nhận biết đợc bóng tối, bóng nửa tối và giải thích.
- Giải thích đợc vì sao lại có hiện tợng nhật thực, nguyệt thực ?
- Rèn luyện tính cẩn thận, ý thức hợp tác làm việc trong nhóm.
II. Ph ơng pháp :
- Giải quyết vấn đề .
- Thực nghiệm.
III Chuẩn bị của GV và HS:
+Mỗi nhóm HS và GV:
- 1 đèn pin.
- 1 bóng đèn điện lớn 220 - 40w.
- 1 màn chắn sáng.
- 1 hình vẽ nhật thực và nguyệt thực lớn.
IV. Tiến trình dạy học:
1) Kiểm tra:
- Phát biểu định luật truyền thẳng của ánh sáng ?
- Làm bài tập 3.3 SBT.
1)Giới thiệu bài học:
Định luật :" truyền thẳng của ánh sáng " có ứng dụng gì trong thực tế ? Bài học hôm
nay ta sẽ nghiên cứu vấn đề này.
2) Bài mới:

Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Hoạt động1: Tổ chức tình huống học tập
GV: Giới thiệu nh phần mở bài của SGK. - HS chú ý theo dõi
Hoạt động2: I. bóng tối - bóng nửa tối.
- Hớng dẫn HS thực hiện thí nghiệm 1(hình
3.1)
C1 : Hãy chỉ ra trên màn chắn vùng sáng,
vùng tối . Giải thích tại sao các vùng đó lại
tối hoặc sáng ?
-Thực hiện thí nhiệm...
TN1: Đặt một nguồn sáng nhỏ
( bóng đèn pin đang sáng ) trớc
một màn chắn, đặt một miếng bìa .
Quan sát vùng sáng , vùng tối trên
màn.
C1: Phần màu đen hoàn toàn
không nhận đợc ánh sáng từ nguồn
sáng tới vì ánh sáng truyền theo đ-
ờng thẳng, bị vật chắn chặn lại.
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
(?): Hãy hoàn thành câu nhận xét ?
- Yêu cầu HS đọc TN2 trong SGK sau đó
thực hiện.
- Yêu cầu HS chỉ ba vùng sáng tối khác
nhau trên màn chắn và trên hình 3.2(C2)
(?): Hãy hoàn thành câu nhận xét ?
*Nhận xét: Trên màn chắn đặt phía
sau vật cản có một vùng không
nhận đợc ánh sáng từ nguồn sáng

tới gọi là bóng tối.
TN2: Thay đèn pin ở hình 3.1 bằng
một ngọn đèn sáng ( nguồn sáng
rộng) , hãy quan sát trên màn chắn
ba vùng sáng , tối khác nhau
C2: Trên màn chắn ở sau vật cản
vùng 1 là vùng tối, vùng 3 đợc sáng
đầy đủ, vùng 2chỉ nhận đợc ánh
sáng từ một phần của nguồn sáng
nên không sáng bằng vùng 3.
*Nhận xét: Trên màn chắn đặt phía
sau vật cản có một vùng chỉ nhận
đợc ánh sáng từ ( một phần nguồn
sáng) tới gọi là nửa bóng tối
Hoạt động3: II. Nhật thực - nguyệt thực.
-Yêu cầu HS đọc thông báo ở mục II . Sau
đó nghiên cứu C3 và chỉ ra trên hình 3.3
vùng nào trên mặt đất có nhật thực toàn
phần và vùng nào có nhật thực một phần.
-Treo tranh vẽ to hình 3.3. Yêu cầu HS chỉ
vùng nào trên mặt đất có nhật thực toàn
phần và vùng nào có nhật thực một phần.
- Cho HS đọc thông báo SGK về nguyệt
thực.
-Treo tranh vẽ to hình 3.4. Yêu cầu HS chỉ
vùng nào trên mặt đất đứng chỗ nào thì thấy
trăng sáng và vùng nào có nguyệt thực ( Mặt
Trăng bị Trái Đất che khuất hoàn toàn).
C4 ?
(?)Mở rộng: Khi Mặt Trăng ở vị trí 2( Hình

3.4) , tuy đứng ở vị trí A ta nhìn thấy trăng
sáng nhng chỉ nhìn thấy một phần của Mặt
- Đọc thông báo SGK mục II để
nhận thức về nhật thực một phần,
nhật thực toàn phần.
C3 : Nơi có nhật thực toàn phần
nằm trong vùng tối của Mặt Trăng ,
bị Mặt Trăng che khuất không cho
ánh sáng mặt trời chiếu đến, vì thế
đứng ở đó, ta không nhìn thấy Mặt
trời và trời tối lại.
C4 : Vị trí 1 có nguyệt thực
Vị trí 2 và 3 : trăng sáng.
( ở vị trí đó Mặt Trăng cũng đợc
mặt Trời chiếu sáng nhng ở vị trí
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
Trăng vì sao? khác , vì ta đúng nghiêng nên
không nhìn thấy toàn bộ phần đợc
chiếu sáng mà chỉ nhìn thấy một
phần.Bôi đen trên hình 3.4 phần
Mặt Trăng không đợc chiếu sáng
sẽ rễ nhận ra hiện tợng trăng
khuyết hơn..
Hoạt động 4: vận dụng

- Hớng dẫn HS trả lời C4, C5.
C5: Khi miếng bìa lại gần màn
chắn hơn thì bóng tối và bóng nửa
tối đều thu hẹp lại hơn. Khi miếng

bìa gần sát màn chắn thì hầu nh
không còn bóng nửa tối nữa , chỉ
còn bóng tối rõ nét .
C6: Khi dùng quyển vở che kín
bóng đèn dây tóc đang sáng , bàn
nằm trong vùng bóng tối sau quyển
vở , không nhận đợc ánh sáng từ
đèn truyền tới nên ta không thể đọc
đợc sách .
Dùng quyển vở không che kín đ-
ợc đèn ống , bàn nằm trong vùng
bóng tối sau quyển vở , nhận đợc
một vùng ánh sáng của đèn truyền
tới nên vẵ đọc đợc sách.
3) Củng cố:
- GV hệ thống nội dung bài học.
- Yêu cầu HS đọc và khắc sâu phần ghi nhớ SGK.
V. H ớng dẫn học ở nhà :
- Đọc trớc bài 4 SGK Định luật phản xạ ánh sáng.
- Làm bài tập 3.2-3.4 trong SBT và BT bổ sung trong vở BT.
Tiết 4:
Bài 4: định luật phản xạ của ánh sáng
Ngày dạy: ./ ./
Lớp dạy: ...........
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
I. Mục tiêu bài dạy:
-H/S biết tiến hành thí nghiệm để nghiên cứu đờng đi của tia sáng phản xạ trên gơng
phẳng .
- Biết xác định tia tới , tia phản xạ , pháp tuyến ,góc tới ,góc phản xạ trong mỗi thí

nghiệm .
- Phát biểu đợc định luật phản xạ ánh sáng .
- Biết ứng dụng định luật phản xạ ánh sáng để thay đổi hớng đi của tia sáng theo ý
muốn.
- Rèn luyện tính cẩn thận, ý thức hợp tác làm việc trong nhóm.
II. Ph ơng pháp :
- Giải quyết vấn đề kết hợp thuyết trình.
- Thực nghiệm.
III Chuẩn bị của GV và HS:
+Mỗi nhóm học sinh:
- 1 gơng phẳng có giá dỡ thẳng đứng
- 1 đèn pin có màn chắn đục lỗ để tạo tia sáng ( chùm sáng hẹp song song )
- 1 tờ giấy dán trên mặt tấm gỗ phẳng nằm ngang.
- Thớc đo góc mỏng.
+ Giáo viên: Giáo án, SGK.
IV. Tiến trình dạy học:
1)Kiểm tra: Bài tập 3.2 SBT(Viết đề bài trên bảng phụ)
2) Bài mới:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Hoạt động1: Tổ chức tình huống học tập
GV(ĐVĐ): Nh phần mở bài SGK. - HS chú ý theo dõi
Hoạt động2: i - gơng phẳng
- Thông báo: Hình của một vật quan sát đợc
trong gơng gọi là ảnh của một vật tạo bởi
gơng.
- Yêu cầu HS làm câu hỏi C1: Em hãy chỉ
ra một số vật có bề mặt phẳng , nhẵn bóng
có thể dùng để soi ảnh của mình nh một g-
ơng phẳng.
- HS chú ý theo dõi

C1: Mặt kính cửa sổ , mặt nớc ,
mặt tờng ốp gạch men phẳng bóng.
Hoạt động3: ii- định luật phản xạ ánh sáng
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
- Hớng dẫn HS bố trí thí nghiệm nh hình
4.2.
Thông báo: tia phản xạ, hiện tợng phản xạ
ánh sáng.

(?)C2: Cho tia tới SI đi là là trên mặt tờ
giấy. Mặt phẳng tờ giấy chứa tia tới SI đờng
pháp tuyến ( đờng thẳng vuông góc với mặt
gơng ) IN của mặt gơng tại I. hãy quan sát
và cho biết tia phản xạ IR nằm trong mặt
phẳng nào.
Phơng của tia tới đợc xác định bằng góc
nhọn SIN = i gọi là góc tới.
Phơng của tia phản xạ đợc xác định bằng
góc nhọn NIR = i' gọi là góc phản xạ.
(?)Dự đoán xem góc phản xạ quan hệ nh thế
nào với góc tới ?
(?) Thí nghiệm kiểm tra(Hình 4.2). Dùng th-
ớc để đo các giá trị của góc phản xạ i' ứng
với các các goác tới i khác nhau, ghi kết quả
vào bảng ?
- Thông báo định luật.
C3: Hãy vẽ tia phản xạ IR
1) Tia phản xạ nằm trong mặt
phảng nào?

C2 : Trong mặt phẳng tờ giấy chứa
tia tới .
*Kết luận :
Tia phản xạ nằm trong cùng mặt
phẳng với (tia tới) và đờng ( pháp
tuyến tại điểm tới) .
Góc phản xạ luôn luôn ( bằng )
góc tới.
2)Phơng của tia phản xạ quan hệ
nh thế nào với phơng của tia tới ?
- Trình bày bài làm của mình theo
sự điều khiển của giáo viên
Góc tới i Góc phản xạ i'
60
0
45
0
30
0
3) Định luật phản xạ ánh sáng.
4) Biểu diễn gơng phẳng và các tia
sáng trên hình vẽ:
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
S
N
S
N
R
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
Hoạt động 4: vận dụng

C4: Trên hinh 4.4 vẽ một tia tới SI chiếu lên
một gơng phẳng M.
a) Hãy vẽ tia phản xạ
b) * Giữ nguyên tia tới SI , muốn thu đợc
một tia phản xạ có hớng thẳng đứng từ dới
lên trên thì phải đặt gơng nh thế nào (?) Vẽ
hình.
C4 : a)


b) Vị trí đặt gơng nh hình 4.1b
Cách vẽ: Đầu tiên vẽ tia tới SI và
tia phản xạ IR nh đề bài đã cho.
Tiếp theo vẽ đờng phân giác của
góc SIR . Đờng phân giác IN này
chính là pháp tuyến của gơng .
Cuối cùng vẽ mặt gơng vuông góc
với IN
3) Củng cố:
- GV hệ thống nội dung bài học.
- Yêu cầu HS đọc và khắc sâu phần ghi nhớ SGK.
V. H ớng dẫn học ở nhà :
- Đọc trớc bài 4 SGK ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng.
- Làm bài tập 4.1, 4.3 trong SBT và BT bổ sung trong vở BT
Tiết 5:
Bài 5: ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng
Ngày dạy: ./ ./
Lớp dạy: ...........
I. Mục tiêu bài dạy:
-H/S biết bố trí đợc thí nghiệm để nghiên cứu ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng .

Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
I
SS
I
M
R
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
- Nêu đợc những tính chất của ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng .
- Vẽ đợc ảnh của một vật đặt trớc gơng phẳng
- Rèn luyện tính cẩn thận, ý thức hợp tác làm việc trong nhóm.
II. Ph ơng pháp :
- Giải quyết vấn đề kết hợp thuyết trình.
- Thực nghiệm.
III Chuẩn bị của GV và HS:
+Mỗi nhóm học sinh:
- 1gơng phẳng có giá đỡ thẳng đứng ;
- 1 tấm kính màu trong suốt ;
- 2 viên phấn nh nhau ;
- 1 tờ giấy trắng dán trên tấm gỗ phẳng
+ Giáo viên: Giáo án, SGK.
IV. Tiến trình dạy học:
1)Kiểm tra: - Phát biểu định luật phản xạ ánh sáng ?
- Hãy vẽ tia phản xạ IR:

2) Bài mới:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập
GV( ĐVĐ ): Bé Lan lần đầu tiên đợc đi chơi
Hồ Gơm . Bé kể lại rằng , bé trông thấy cái
tháp và cái bóng của nó lộn ngợc suống nớc

( hình 5.1)
Bé thắc mắc không biết vì sao lại có cái
bóng đó.
- HS chú ý theo dõi
Hoạt động 2: Thí nghiệm quan sát ảnh của vật qua gơng.
- Hớng dẫn cho HS làm thí nghiệm để quan
sát ảnh của một chiếc pin hay một viên phấn
trong gơng phẳng.
- Chú ý nhắc nhở HS đặt gơng thẳng đứng
HS làm việc theo nhóm . Bố trí thí
nghiệm nh hình 5.2 :
Gơng phẳng đặt thẳng đứng
trên mặt bàn nằm ngang. Quan
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
I
S
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
vuông góc với tờ giấy trắng. sát ảnh của chiếc đèn pin và viên
phấn trong gơng.
hoạt động 3: xét xem ảnh tạo bởi gơng phẳng có hứng đợc trên
màn chắn không
1. ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng có
hứng đợc trên màn chắn không?
C1 : Đa một tấm bìa dùng làm màn chắn ra
sau gơng để kiểm tra dự đoán .
(?) Từ thí nghiệm hãy hoàn thành câu kết
luận ?
HS làm việc theo nhóm : dự đoán
rồi làm thí nghiệm kiểm tra .
C1.Kết luận

ảnh của một vật tạo bởi gơng
phẳng (không) hứng đợc trên màn
chắn , gọi là ảnh ảo.
Hoạt động 4: nghiên cứu độ lớn của ảnh tạo bởi gơng phẳng.
2. Độ lớn của ảnh có bằng độ lớn của vật
không ?
- Yêu cầu HS dự đoán độ lớn của ảnh của
viên phấn so với độ lớn của viên phấn. Quan
sát sát bằng mắt một vài vị trí rồi đa ra dự
đoán.
- Yêu cầu HS làm thí nghiệm kiểm tra dự
đoán.
C2?
- HS dự đoán độ lớn của ảnh của
viên phấn so với độ lớn của viên
phấn...
Bố trí thí nghiệm nh hình 5.3(SGK)
C2. Kết luận: Độ lớn của ảnh của
một vật tạo bởi gơng phẳng(bằng)
độ lớn của vật.
Hoạt động 5: so sánh Khoảng cách từ vật và
khoảng cách từ ảnh của nó đến gơng.
3. So sánh khoảng cách từ một điểm của
vật đến gơng và khoảng cách từ ảnh của
điểm đó đến gơng.
- Yêu cầu HS dự đoán khoảng cách từ một
điểm của vật đến gơng và khoảng cách từ
ảnh của điểm đó đến gơng.
- Yêu cầu HS làm thí nghiệm kiểm tra dự
đoán và theo dõi các nhóm làm TN.

- HS dự đoán ...
HS làm thí nghiệm kiểm tra dự
đoán: Kẻ đờng thẳng MN đánh dấu
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
C3?
vị trí của gơng. Điểm A là đỉnh của
miếng bìa hình tam giác và A' là
ảnh của nó. Lấy bút chì đánh dấu
vị trí của A'.
C3. Kết luận:
Điểm sáng và ảnh của nó tạo bởi g-
ơng phẳng cách gơng một khoảng
bằng nhau.
Hoạt động 6: giải thích sự tạo thành ảnh của vật bởi gơng
phẳng.
(?) Vì sao ta lại nhìn thấy ảnh và vì sao ảnh
đó lại là ảnh ảo ?
- Thông báo: Một điểm sáng A đợc xác định
bằng hai tia sáng giao nhau xuất phát từ A.
ảnh của A là điểm giao nhau của hai tia
phản xạ tơng ứng.
- Yêu cầu HS thực hiện C4.
(?) Hãy hoàn thành câu kết luận ?
- HS chú ý theo dõi...
C4: Mắt ta nhìn thấy S' vì các tai
phản xạ lọt vào mắt ta coi nh đi
thẳng từ S' đến mắt. Không hứng đ-
ợc S' trên màn vì chỉ có đờng kéo
dài của các tia phản xạ gặp nhau ở

S' chứ không có ánh sáng thật đến
S'.
Kết luận: Ta nhìn thấy ảnh ảo S' vì
các tia phản xạ lọt vào mắt có đờng
kéo dài đi qua ảnh S.
Hoạt động 7: Vận dụng.
- Hớng dẫn HS thực hiện C5, C6.
C5?
- HS thực hiện , trả lời...
C5: Kẻ AA' và BB' vuông góc với
mặt gơng rồi lấy AH = HA' và BK
= BK'
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
S'
M
S
K
I
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
C6 ?
C6: Chân tháp ở sát mặt đất , đỉnh
tháp ở xa đất, nên ảnh của đỉnh
cũng ở xa đất và ở phái bên kia g-
ơng phẳng tức là ở dới mặt nớc.
3) Củng cố:
- GV hệ thống nội dung bài học.
V. H ớng dẫn học ở nhà:
- Làm bài tập 5.1 đến 5.4 trong SBT và bài tập bổ sung trong VBT.
- Đọc trớc và chuẩn bị "mẫu báo cáo thực hành" bài 6 SGK Thực hành: Quan sát và vẽ
ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng.

Tiết 6:
Bài 6: thực hành và kiểm tra thực hành
Ngày dạy: ./ ./
Lớp dạy: ...........
I. Mục tiêu bài dạy:
-H/S đợc luyện tập vẽ ảnh của các vật có hình dạng khác nhau đặt trớc gơng phẳng .
- Tập xác định vùng nhìn thấy của gơng phẳng .
- Rèn luyện tính cẩn thận, ý thức hợp tác làm việc trong nhóm.
II. Ph ơng pháp :
- Giải quyết vấn đề kết hợp thuyết trình.
- Thực nghiệm.
III Chuẩn bị của GV và HS:
+Mỗi nhóm học sinh:
- 1 gơng phẳng ;
- 1 cái bút chì
- 1 thớc chia độ;
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
A
A'
H
B'
B
K
A
B
B'
A'
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
- Mỗi HS chép sẵn một mẫu báo cáo ra giấy.
+ Giáo viên: SGK, Giáo án, bảng phụ.

IV. Tiến trình dạy học:
1)Kiểm tra:
- ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng có hứng đợc trên màn chắn không?
- Độ lớn của ảnh có bằng độ lớn của vật không ?
- Vẽ ảnh của một vật đặt trớc gơng:
2) Giới thiêu bài học:
ở tiết học trớc ta đã biết ảnh của một vật tạo bởi gơng phẳng trên phơng diện lí thuyết.
Tiết học hôm nay ta kiểm nghiệm bằng thực hành.
3) Tổ chức thực hành:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Hoạt động1: phân phối dụng cụ và nêu yêu cầu thực hành
- Phân phối dụng cụ thực hành cho các
nhóm.
- Kiểm tra mẫu báo cáo của HS.
- Căn dặn HS những quy định đối với buổi
thực hành.
- HS nhận các dụng cụ thực hành.
- HS chú ý theo dõi
Hoạt động2: nêu nội dung của bài thực hành
- Nêu hai nội dung của bài thực hành:
1) Xác định ảnh của một vật tạo bởi gơng
phẳng.
2)Xác định vùng nhìn thấy của gơng
phẳng.
- Thông báo: Nội dung thứ hai" Xác định
vùng nhìn thấy của gơng phẳng" cha đợc
học trong các bài trớc, phải chú ý tự xác
định lấy.
- HS chú ý theo dõi
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu

B
A
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
Hoạt động3: Tiến hành thực hành
-Yêu cầu HS cả lớp căn cứ vào tài tài liệu h-
ớng dẫn (SGK) tiến hảnh thực hành theo hai
nội dung vừa nêu.
- Theo dõi HS thực hành, giúp đỡ riêng cho
nhóm nào gặp khó khăn, làm chậm với tiến
độ chung.
- HS đọc tài liệu sau đó tiến hành
thực hành....
1) Xác định ảnh của một vật tạo
bởi gơng phẳng.
C1: ảnh song song, cùng chiều với
vật:
ảnh cùng phơng,ngợc chiều với
vật:
2)Xác định vùng nhìn thấy của g-
ơng phẳng.
C2. và C3. Vùng nhìn thấy của g-
ơng giảm.
C4: Ta nhìn thấy ảnh M' của M khi
có tai phản xạ trên gơng vào mắt ở
O có đờng kéo dài đi qua M'.
- Vẽ M'.Đờng M'O cắt gơng ở I.
Vậy tia tới Mi cho tia phản xạ IO
truyền đến mắt, ta nhìn thấy ảnh
M'.
- Vẽ ảnh N' của N. Đờng N'O

không cắt mặt gơng ( điểm K ra
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
ngoài gơng), vậy không có tia phản
xạ lọt vào mắt ta nên ta không nhìn
thấy ảnh của N.
Hoạt động 4: viết báo cáo - tổng kết thực hành
- Thu các bản báo cáo và yêu cầu các nhóm
thu dọn thí nghiệm của nhóm.
- Nhận xét buổi thực hành.
- HS tự viết báo cáo thu hoạch sau
đó nộp cho giáo viên.
V. H ớng dẫn học ở nhà:
- Đọc trớc và chuẩn bị đụng cụ TN bài 7 SGK Gơng cầu nồi.
Tiết 7
Bài 7: gơng cầu lồi
Ngày dạy: ../ ./ .
Lớp dạy: .
I. Mục tiêu bài dạy:
- H/S hiểu đợc ảnh qua gơng cầu lồi là ảnh ảo nhỏ hơn vật.
- H/S hiểu đợc vùng nhìn thấy của gơng cầu lồi lớn hơn gơng phẳng.
- Biết các ứng dụng của gơng cầu lồi
- Có ý thức tìm hiểu các hiện tợng vật lý.
II. Ph ơng pháp:
- Giải quyết vấn đề kết hợp thuyết trình.
- Thực nghiệm kiểm chứng.
III. Đồ dùng giảng dạy:
- Tranh vẽ về thí nghiệm H7.1 SGK trang 20.
- Các mẫu vật: gơng cầu lồi, nến, diêm...
IV. Tiến trình dạy học:

1) Kiểm tra bài cũ:
- ảnh qua gơng phẳng có tính chất gì?
(ảnh ảo to bằng vật)
2) Giới thiệu bài học:
-Ta đã biết ảnh qua gơng phẳng là ảnh ảo to bằng vật.
- Vậy còn ảnh qua gơng cầu lồi có tính chất gì? Đó là nội dung bài học hôm nay: G-
ơng cầu lồi
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
3) Bài mới:
Hoạt động1: ảnh của một vật tạo bởi gơng cầu lồi:
- Bố trí thí nghiệm nh H 7.1 SGK Tr.20.
(?) ảnh đó có phải là ảnh ảo không? Vì
sao?
(?) ảnh lớn hơn hay nhỏ hơn vật?
(?)Hãy điền vào chỗ trống để hoàn thành
kết luận ?
- Quan sát thí nghiệm
- ảnh ảo. Vì không hứng đợc trên
màn
- ảnh nhỏ hơn vật.
- Điền vào chỗ trống để hoàn thành
kết luận.
Kết luận :
ảnh của một vật tạo bởi gơng cầu
lồi có những tính chất sau đây:
1. Là ảnh ....... không hứng đợc trên
màn chắn
2. ảnh ....... hơn vật
Hoạt động 2: Vùng nhìn thấy của gơng cầu lồi:

Đặt một gơng phẳng thẳng đứng trớc mặt
nh H. 6.2 SGK Tr.21. Xác định vùng nhìn
thấy của gơng phẳng. Sau đó thay gơng
phẳng bằng gơng cầu lồi có cùng kích thớc
đặt đúng vị trí của gơng phẳng.
- So sánh bề rộng vùng nhìn thấy của hai g-
ơng?
- Điền vào chỗ trống để hoàn thành
kết luận
Kết luận: Nhìn vào gơng cầu lồi ta
quan sát đợc một vùng ..... hơn so
khi nhìn vào gơng phẳng có cùng
kích thớc
Hoạt động3: Vận dụng:
C3: Trên ô tô xe máy ngời ta thờng lắp g-
ơng cầu lồi để lái xe quan sát phía sau. Làm
thế có lợi gì?
C4: ở những chỗ đờng gấp khúc có vật cản
che khuất ngời ta thờng đặt một gơng cầu
lồi lớn. Gơng đó giúp ích gì cho lái xe
- 1 HS đọc câu hỏi.
- HS khác trả lời.
- Nhận xét
Hoạt động5: Tổng kết bài học - Củng cố.
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
- Tổng kết nội dung bài học
- ảnh ảo tạo bởi gơng cầu lồi nhỏ hơn vật
- Vùng nhìn thấy của gơng cầu lồi rộng hơn
vùng nhìn thấy của gơng phẳng.

- Nhận xét giờ học.
- HS nhắc lại ghi nhớ.
V. H ớng dẫn học ở nhà:
- ảnh qua gơng cầu lồi có tính chất gì?
- Vùng nhìn thấy của gơng cầu lồi so với gơng phẳng nh thế nào?
- Làm BT 7.2, 7.3 SBT, BT bổ sung VBT.
- Đọc trớc và chuẩn bị bài 8 SGK Gơng cầu lõm.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
Tiết 8
Bài 8: gơng cầu lõm
Ngày dạy: ../ ./ .
Lớp dạy: .
I. Mục tiêu bài dạy:
- H/S hiểu đợc ảnh qua gơng cầu lồi là ảnh ảo lớn hơn vật.
- H/S hiểu đợc tác dụng của gơng cầu lõm trong thực tế.
- Biết các ứng dụng của gơng cầu lõm
- Có ý thức tìm hiểu các hiện tợng vật lý.
II. Ph ơng pháp:
- Giải quyết vấn đề kết hợp thuyết trình.
- Thực nghiệm.
III. Đồ dùng giảng dạy:
- Tranh vẽ về thí nghiệm H8.1 SGK trang 22.
- Các mẫu vật: gơng cầu lõm, nến, diêm...
IV. Tiến trình dạy học:
1) Kiểm tra bài cũ:
- ảnh qua gơng cầu lồi có tính chất gì?
(ảnh ảo nhỏ hơn vật )
2) Giới thiệu bài học:

- Ta đã biết ảnh qua gơng cầu lồi là ảnh ảo nhỏ hơn vật.
- Vậy còn ảnh qua gơng cầu lõm có tính chất gì? Đó là nội dung bài học hôm nay: G-
ơng cầu lõm
3) Bài mới:
Hoạt động1: ảnh của một vật tạo bởi gơng cầu lõm:
Bố trí thí nghiệm nh H 8.1 SGK Tr.22.
(?) ảnh đó có phải là ảnh ảo không? Vì
sao?
(?)ảnh lớn hơn hay nhỏ hơn vật?
- Cho học sinh điền vào câu kết luận.
-Quan sát thí nghiệm
- ảnh ảo. Vì không hứng đợc trên
màn
- ảnh lớn hơn vật.
- Điền vào chỗ trống để hoàn thành
kết luận
Đặt một vật gần sát gơng cầu lõm,
nhìn vào gơng thấy một ảnh .......
không hứng đợc trên màn chắn
và ......... vật.
Hoạt động 2: Sự phản xạ ánh sáng trên gơng cầu lõm:
- Hớng đãn học sinh thực hiện và quan sát:
Dùng đèn pin chiếu một chùm tia sáng song
song tới gơng cầu lõm.
1. Đối với chùm tia tới song song:
Kết luận :
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
C3: Quan sát chùm tia phản xạ xem nó có
đặc điểm gì?

Điều chỉnh đèn pin để tạo ra một chùm tia
sáng xuất phát từ điểm S (gần gơng) tới một
gơng cầu lõm.
C5: Bằng cách di chuyển đèn pin hãy tìm vị
trí của S để thu đợc chùm tia phản xạ là một
chùm sáng song song ?
Chiếu một chùm tia sáng song
song tới gơng cầu lõm, ta thu đợc
một chùm tia phản xạ ..... tại một
điểm trớc gơng
2.Đối với chùm tia phân kỳ:
- Điền vào chỗ trống để hoàn thành
kết luận
- Điền vào chỗ trống để hoàn thành
kết luận
Kết luận:
Một nguồn sáng nhỏ S đặt trớc g-
ơng cầu lõm ở một vị trí thích hợp ,
có thể cho một chùm tia ............
song song
Hoạt động3: Vận dụng:
C6: Xoay pha đèn đến vị trí thích hợp để
thu đợc chùm phản xạ song song từ pha đèn
chiếu ra. Giải thích vì sao nhờ có pha đèn
mà đèn pin có thể chiếu ánh sáng đi xa mà
vẫn sáng rõ?
C7: Muốn thu đợc chùm sáng hội tụ từ đèn
ra thì phải xoay pha đèn đẻ cho bóng đèn ra
xa hay gần gơng?
- 1 HS đọc câu hỏi.

- HS khác trả lời.
- Nhận xét
Hoạt động5: Tổng kết bài học - củng cố.
- Yêu cầu học sinh nhắc lại nội dung bài
học.


- ảnh ảo tạo bởi gơng cầu lõm lớn
hơn vật
- Gơng cầu lõm có tác dụng biến
đổi một chùm tia tới song song
thành một chùm tia phản xạ hội tụ
vào một điểm và ngợc lại biến đổi
một chùm tia tới phân kỳ thích hợp
Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu
Giáo án Vật lí 7 Năm học 2007 - 2008
- Nhận xét giờ học.
thành nột chùm tia phản xạ song
song.
V. H ớng dẫn học ở nhà:
- ảnh qua gơng cầu lõm có tính chất gì?
- Gơng cầu lõm có ứng dụng gì trong thực tế?
- Làm BT 8.2, 8.3 SBT, và BT bổ sung trong VBT.
- Đọc trớc và chuẩn bị bài 9 SGK Tổng kết chơng 1: QUANG HOC.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Tiết 9
Bài 9 : tổng kết chơng I
Ngày dạy:......... ../ ./ .
Lớp dạy: .
I. Mục tiêu bài dạy:

Giáo viên Nguyễn Thành Kế Trờng THCS Hoằng Châu