Sáng kiến kinh nghiệm thư viện

I.TÊN ĐỀ TÀI
Những giải pháp nhằm thu hút bạn đọc đến thư viện mỗi ngày đông hơn.
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Lý do khách quan
“Thư viện trường học là một bộ phận cở sở vật chất trọng yếu, là trung
tâm sinh họat văn hóa và khoa học của nhà trường. Thư viện góp phần nâng
cao chất lượng giảng dạy của giáo viên, bồi dưỡng kiến thức cơ bản về khoa
học và xây dựng thói quen tự học cho học sinh.”
Thư viện trường học là nơi lưu trữ nguồn tri thức vô biên của nhân loại,
đến với thư viện, giáo viên và học sinh (bạn đọc) được cung cấp tài liệu chuyên
môn, tài liệu tham khảo dể không ngừng nâng cao kiến thức, nghiệp vụ góp
phần nâng cao hiệu quả dạy - học của giáo viên và học sinh. Ngoài ra ở thư viện
trường học bạn đọc còn được tiếp nhận tri thức, kiến thức từ sách, báo, tạp chí
những hiểu biết về xã hội, kinh tế, chính trị mang tính thời sự, những kiến thức
về khoa học mang tính cập nhật, tiên tiến, những kỹ năng sống cần thiết, bổ ích.
Thư viện cũng đã góp phần xây dựng “văn hóa đọc” trong nhà trường, cộng
đồng, hướng tới một xã hội học tập.
Nhiệm vụ của thư viện trường học là cung cấp vốn tài liệu, phục vụ cho
việc giảng dạy và học tập góp phần tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo
dục. Để việc giảng dạy và học tập được tốt công tác phục vụ bạn đọc trong thư
viện trường học phải được thường xưyên, liên tục, phải luôn luôn thay đổi
phương thức hoạt động, phục vụ để thu hút bạn đọc tìm đến thư viện.
2. Lí do chủ quan
Bản thân tôi là cán bộ thư viện đã công tác được hơn 3 năm, trong thời
gian công tác và không ngừng hỏi hỏi kinh nghiệm học tập để thư viện ngày
càng được biết đến nhiều hơn. Tôi đã nhận thấy thư viện trường học của trường
THPT Sơn Tây nói riêng và thư viện các trường nói chung còn chưa là điểm đến
thu hút bạn đọc. Nguyên nhân khách quan là với sự phát triển mạnh mẽ của
công nghệ thông tin mọi người có thể thu thập lượng lớn trong thời gian ngắn
trên các báo điện tử và mạng xã hội, tham gia nhiều trò chơi ngày càng da dạng,
phong phú, hấp dẫn...nên việc tìm đến thư viện để đọc sách ít dần.

Trong nhiều năm qua, thư viện trường THPT Sơn Tây đã luôn đổi mới
công tác phục vụ bạn đọc nhằm mục đích lôi cuốn bạn đọc đến với thư viện
ngày càng đông hơn, song việc ham muốn đọc sách của bạn đọc vẫn chưa đạt
hiệu quả cao.
1


Sau đây tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp nhằm thu hút bạn đọc đến
thư cũng như tìm hiểu thực tiễn thực trạng công tác thu hút bạn đọc ở trường tôi
đã mạnh dạn chọn đề tài :
“Những giải pháp nhằm thu hút bạn đọc đến thư viện mỗi ngày đông hơn”
3. Phạm vi nghiên cứu
Thời gian công tác tại thư viện nhà trường còn ít, kinh nghiệm trong công
tác thư viện của bản thân tôi chưa nhiều nhưng tôi cũng mạnh dạn đề cập những
giải pháp nhằm thu hút bạn đọc đến thư viện mỗi ngày đông hơn trong đề tài.
III. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Khái niệm
Bạn đọc là một bộ phận không thể thiếu trong các yếu tố tạo thành thư
viện.là nhân tố quan trọng nhất là bộ mặt của thư viện. Vốn tài liệu chỉ thực sự
phát huy được giá trị khi nó được bạn đọc sử dụng. Phục vụ bạn đọc là mục tiêu
cuối cùng của bất kỳ một thư viện nào. Hoạt động của thư viện nhằm thu hút,
tuyên truyền giới thiệu và đưa ra phục vụ các dạng tài liệu, giúp đỡ người tới thư
viện trong việc lựa chọn và sử dụng tài liệu một cách thích hợp. Công tác này
được tiến hành bởi sự kết hợp các quá trình liên quan chặt chẽ với nhau của việc
phục vụ đọc, mượn tài liệu, phục vụ thông tin tra cứu.
2. Vị trí thư viện
 Đối với nhà trường, thư viện chẳng những là cơ sở vật chất quan trọng, nó
đảm bảo số lượng và chất lượng sách giáo khoa, sách nghiệp vụ, sách tham khảo
cho học sinh cán bộ giáo viên đến tra cứu thông tin nhanh nhất.
 Thư viện góp phần quyết định chất lượng và không ngừng nâng cao năng

lực giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh là nơi tập trung đầy đủ sách,
có khả năng và phương tiện để phục vụ tốt nhất, tiết kiệm nhất những yêu cầu,
những thắc mắc của giáo viên, học sinh trong việc dạy và học.
 Chính vì vậy công tác tuyên truyền thu hút bạn đọc phải gắn liền với việc
dạy và học. Phải lấy mục tiêu đào tạo và nhiệm vụ năm học của nhà trường làm
mục tiêu và nhiệm vụ của thư viện nhà trường.
3. Tầm quan trọng
 Là công tác trung tâm của mỗi thư viện nhằm dùng mọi hình thức, nhanh
chóng luân chuyển để thỏa mãn nhu cầu đọc của giáo viên và học sinh.
 Là công tác khác trong thư viện như: bổ sung, đăng ký, phân loại… đều
có mục đích cuối cùng là phục vụ bạn đọc.
 Là công tác để đánh giá hoạt động của thư viện. Để đánh giá đúng phải
xem xét bạn đọc được phục vụ như thế nào, sách báo để mượn đọc có dễ dàng
và đúng yêu cầu hay không. Đặc biệt là xem thư viện đã có tác dụng như thế nào
2


đến việc nâng cao chất lượng dạy học, đã góp phần vào việc giáo dục và gây
thói quen đọc sách ra sao.
 Để thu hút bạn đọc đến với thư viện ngày càng đông cần đảm bảo các nội
dung công tác phục vụ bạn đọc:
 Nghiên cứu nhu cầu, hứng thú đọc.
 Hướng dẫn bạn đọc sử dụng thư viện.
 Tổ chức phục vụ bạn đọc trong và ngoài thư viện.
 Tuyên truyền giới thiệu các loại hình tài liệu.
 Hướng dẫn cách tra cứu tài liệu.
 Hướng dẫn phương pháp đọc sách.
 Phục vụ thông tin theo yêu cầu bạn đọc.
IV. CƠ SỞ THỰC TIỄN
1. Đặc điểm tình hình

Trường THPT Sơn Tây được thành lập từ năm 1959, là một trường trung
học phổ thông công lập của thị xã Sơn Tây trực thuộc thành phố Hà Nội, thu hút
học sinh từ Thị xã Sơn Tây và các huyện Phúc Thọ, Ba vì. Trường có hai hệ:
trung học phổ thông và trung học phổ thông chuyên với tổng số lớp 45, lớp
chuyên: 27; tổng số học sinh hàng năm luôn ổn định trên 1800, trong đó số học
sinh chiếm trên 65%. Tổng số cán bộ, giáo viên 146, trong đó biên chế 138, gồm
9 tổ: 8 tổ chuyên môn và tổ hành chính
Thư viện trường có đủ phòng đọc cho giáo viên, phòng đọc học sinh,
phòng kho sách và trong ba năm liên tục gần nhất thư viện đều được công nhận
đạt chuẩn.
2. Thực trạng công tác bạn đọc ở trường THPT Sơn Tây
2.1.Thuận lợi
- Cán bộ phụ trách thư viện nhiệt tình, năng nổ, hòa nhã, vui vẽ, thường
xuyên quan tâm đến công tác bạn đọc. Luôn đổi mới hình thức phục vụ vì vậy
bạn đọc rất ham muốn đến thư viện.
- Ban giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, hàng năm đầu tư vào việc bổ
sung cơ sở vật chất. Tích cực tham mưu các nhà hảo tâm hỗ trợ sách cho thư
viện. Luôn quan tâm đến công tác tổ chức tuyên truyền giới thiệu sách, báo,
công tác phục vụ bạn đọc.
2.2.Khó khăn
Do cơ sở vật chất của trường được xây dựng từ năm 1972 nên diện tích
thư viện còn hơi nhỏ tuy đã tận dụng phòng chờ của giáo viên nhưng việc đọc
sách của giáo viên vẫn hạn chế vì vậy ảnh hưởng không nhỏ đến việc bạn đọc
tới thư viện.
3


V. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
Những giải pháp nhằm thu hút bạn đọc đến thư viện mỗi ngày đông hơn.
* Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch đọc sách cho học sinh các khối lớp.

- Kế hoạch đọc sách phải nằm trong kế hoạch thư viện và của nhà trường.
Kế hoạch phải nêu lên được từng chủ điểm đọc của từng tháng, các sách tương
ứng với chủ điểm, thời gian đọc,tuyên truyền sách báo trong thư viện cho các
em biết để biết các loại sách có trong thư viện .
- Xây dựng kế hoạch đọc sách trên cơ sở nghiên cứu chương trình học của
từng lớp và nhu cầu đọc của học sinh, để từ đó có bản kế hoạch sát với nhu cầu
đọc của các em nhất.
- Trước khi thi học kỳ một tháng tôi tiến hành giới thiệu cho các em mượn
các loại sách như: một số đề kiểm tra...sách bài tập, ôn luyện. Vì vậy việc đọc
sách theo kế hoạch đã giúp học sinh bổ sung, củng cố vốn kiến thức từ đó các
em biết vận dụng vào việc học tập của mình và đạt kết quả cao trong các kỳ thi.
Tóm lại: Xây dựng kế hoạch đọc sách là một biện pháp để học sinh mở rộng
kiến thức đạt hiệu quả cao. Kế hoạch này phải được triển khai từ trước năm học.
* Biện pháp 2: Thay đổi các phương thức phục vụ bạn đọc nhằm phát huy tác
dụng của sách báo đối với chất lượng giáo dục của nhà trường.
Ngoài các hình thức phục vụ truyền thống từ trước, thư viện đã sáng tạo
ra nhiều hình thức phục vụ bạn đọc hiệu quả như:
- Tổ chức phục vụ cho các em đọc sách báo tại thư viện trong những buổi
học ngoại khóa, tiết học thư viện. Trong những lần đọc sách như thế cán bộ thư
viện đưa những câu đố vui cho các em giải với mục đích tạo cho các em có
thêm khả năng tư duy, tạo sự thích thú khi đọc cuốn sách.
- Thư viện tổ chức cho các khối lớp mượn sách tất cả các ngày trong tuần
100% học sinh trong trường được xuống thư viện mượn sách và được mượn về
nhà với thời gian nhất định.
* Biện pháp 3: Nghiên cứu nhu cầu hứng thú đọc cho học sinh để xây dựng vốn
tài liệu và tổ chức phục vụ học sinh trong nhà trường.
Hàng năm vào năm học, thư viện trường THPT Sơn Tây đã phát phiếu thăm
dò nhu cầu đọc cho học sinh nắm bắt được nhu cầu đọc của học sinh từ đầu năm
học, từ đó cán bộ thư viện đã phân loại hiệu quả và đáp ứng được kịp thời nhu
cầu đọc cho học sinh. Ngoài ra cán bộ thư viện còn luôn theo dõi sát sao các

hoạt động của đoàn thanh niên cũng như căn cứ vào đặc điểm tâm sinh lý của
các em học sinh.
4


Kết quả :
Thể loại sách tham
khảo
Sách môn tự nhiên
Sách môn xã hội
Truyện
Báo

Số lượng

Tỷ lệ

1500
1400
1700
850

90%
85%
100%
50%

* Biện pháp 4: Lựa chọn phương pháp và hình thức tuyên truyền trong
công tác tuyên truyền giới thiệu sách báo
- Trước đây, thư viện chỉ giới thiệu sách trên bảng trong thư viện. Nay đã

giới thiệu trong các buổi sinh hoạt giới thiệu dưới cờ, các cuộc thi giới thiệu
sách hàng tháng, cuộc thi giới thiệu sách giữa các lớp.........Vì thay đổi hình
thức này mà thư viện đã thu hút được rất nhiều giáo viên, học sinh đến mượn
sách, báo. Cán bộ thư viện hướng dẫn bạn đọc sử dụng thư viện và tìm sách hay,
phân tích nội dung từng cuốn sách, khơi dậy sự tò mò cho người đọc, để giáo
viên tích cực tìm tài liệu đọc sách báo ở thư viện nhà trường.
- Thư viện thường xuyên tổ chức giới thiệu cho học sinh những cuốn sách
có nội dung về các ngày lễ kỉ niệm lớn như: 20/10, 20/11, 22/12, 3/2, 26/3, …,
để các em tìm hiểu sách. Qua đó giáo dục cho các em hiểu biết thêm về truyền
thống của dân tộc ta qua các ngày lễ lớn.
* Biện pháp 5: Hướng dẫn bạn đọc sử dụng sách, báo thư viện
Hướng dẫn bạn đọc sử dụng sách, báo không chỉ bạn đọc nắm được kỹ
năng đọc sách báo đơn giản mà nhằm mục tiêu giáo dục nhất định. Thư viện cần
xác định nhiệm vụ cụ thể đối với từng lứa tuổi, từng nhóm. Muốn làm tốt công
tác này phải cán bộ thư viện phải xác định rõ nhiệm vụ sau:
Đối với thư viện trường học muốn phát huy tốt tác dụng của thư viện,
người cán bộ thư viện cần hướng dẫn chu đáo bạn đọc các loại sách báo phục vụ
trực tiếp cho bạn đọc các loại sách tham khảo phù hợp với chương trình học tập
nhà trường, các loại sách báo nhằm mở rộng kiến thức góp phần nâng cao chất
lượng học tập và giảng dạy của giáo viên và học sinh.
* Biện pháp 6: Phối hợp với Đoàn thanh niên, các tổ bộ môn trong nhà
trường
Thư viện thường xuyên phối hợp chặt chẽ với Đoàn thanh niên trong nhà
trường, các tổ chuyên môn, các giáo viên trong việc triển khai các hoạt động
giảng dạy và học tập có sử dụng sách của thư viện, nhất là dạy chương trình và
5


sách giáo khoa mới; phục vụ tốt hoạt động ngoại khoá, các sân chơi “Đường lên
đỉnh Olympia”, phục vụ tuyên truyền về “an toàn giao thông”, Luật giao thông

đường bộ, Luật hình sự; phòng chống ma túy, tệ nạn xã hội; nghiên cứu khoa
học; phổ biến và ứng dụng sáng kiến kinh nghiệm. …..
Ngoài các biện pháp trên, cuối năm cán bộ thư viện tham mưu nhà trường
khen thưởng cho các cá nhân hoặc tập thể lớp có nhiều đóng góp cho thư viện.
Từ đó khích lệ tinh thần đọc sách cho các em.
VI. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Từ khi áp dụng sáng kiến trên hiệu quả công tác bạn đọc đến với thư viện
của trường THPT Sơn Tây trong hai năm học gần đây được nâng cao rõ rệt.
Bạn đọc

Tỉ lệ bạn đọc đến thư viện
Năm học 2011-2012
90%
70%
75%

Tỉ lệ bạn đọc đến thư viện
Năm học 2013-2014
100%
100%
100%

GV
HS
CB, CNV
VII. KẾT LUẬN
Qua nghiên cứu lý luận và thực hiện công tác bạn đọc ở trường THPT
Sơn Tây cho thấy kết quả:
Công tác thu hút bạn đọc đến thư viện là một công tác quan trọng trong
hoạt động của thư viện, nhằm phục vụ yêu cầu giảng dạy và học tập của giáo

viên và học sinh góp phần nâng cao chất lượng toàn diện từ đó xây dựng thói
quen đọc sách cho bạn đọc.
Từ khi áp dụng các biện pháp nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc thì tỷ
lệ bạn đọc đến thư viện ngày càng cao, chất lượng hoạt động thư viện được đẩy
mạnh rõ rệt.
VIII. ĐỀ NGHỊ
Để nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc trong trường THPT Sơn Tây có
hiệu quả, tôi có một số kiến nghị như sau:
- Với nhà trường: tiếp tục và tăng kinh phí cho hoạt động thư viện.
- Với Sở GD & ĐT: Thường xuyên mở lớp tập huấn về nghiệp vụ thư viện cho
cán bộ phụ trách thư viện để các cán bộ thư viện giao lưu, học hỏi kinh nghiệm.

Sơn Tây, ngày tháng năm

6


Người viết

Phùng Thị Nguyệt

IX. MỤC LỤC
TT

TÊN ĐỀ TÀI

TRANG
7

I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX

Tên đề tài
Lý do chọn đề tài
Cơ sở lí luận
Cơ sở thực tiễn
Nội dung nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu
Kết luận
Đề nghị
Mục lục
Phiếu đánh giá xếp loại SKKN

1
1
2, 3
3
4,5,6
6
6
6
7

8

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
PHIỀU ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
NĂM HỌC: 2013 -2014
8


I.Đánh giá xếp loại của HĐKH trường
1. Tên đề tài:...........................................................................................................
.................................................................................................................................
2. Họ tên tác giả:....................................................................................................
3. Chức
vụ:..............................................................................................................
4. Nhận xét của Chủ Tịch HĐKH về đề tài
a. Ưu điểm:
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
b. Hạn chế:
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
5. Đánh giá xếp loại:
Sau khi thẩm định, đánh giá đề tài trên HĐKH Trường THPT Sơn Tây thống
nhất xếp loại:.................................................................................................
Những người thẩm định
Chủ tịch HĐKH
( Ký ghi rõ họ tên )
( Ký ghi rõ họ tên )

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

9