Quản lý Trường Mầm non tư thục Mẹ yêu conquận Ba Đình, thành phố Hà Nội theo tiếp cận quản lý chất lượng

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

VŨ THỊ THÚY

QUẢN LÝ TRƢỜNG MẦM NON TƢ THỤC “MẸ YÊU CON”
QUẬN BA ĐÌNH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ CHẤT LƢỢNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI – 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

VŨ THỊ THÚY

QUẢN LÝ TRƢỜNG MẦM NON TƢ THỤC “MẸ YÊU CON”
QUẬN BA ĐÌNH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ CHẤT LƢỢNG

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

Cán bộ hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Văn Lê

HÀ NỘI – 2015

LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:
Các Thầy, Cô giáo Khoa sau đại học trường Đại học giáo dục, Đại học
Quốc gia Hà Nội đã tham gia giảng dạy, tư vấn giúp đỡ tác giả trong quá
trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tác giả xin cảm ơn Thầy giáo PGS.TS. Nguyễn Văn Lê,
người trực tiếp hướng dẫn luận văn khoa học đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tác
giả hoàn thành bản luận văn này.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn tới Phòng GD & ĐT quận Ba Đình,
các bạn đồng nghiệp khối mầm non ngoài công lập quận Ba Đình, các bạn
bè đồng nghiệp tại trường mầm non tư thục “Mẹ Yêu Con” đã động viên, tạo
điều kiện giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành
luận văn “Quản lý trường mầm non tư thục “Mẹ Yêu Con” quận Ba Đình,
thành phố Hà Nội tiếp cận quản lý chất lượng”.
Tuy bản thân đã cố gắng, song luận văn không thể tránh khỏi những thiếu
sót.Tác giả mong nhận được sự cảm thông và chỉ dẫn góp ý.
Hà Nội, tháng 11 năm 2014
Tác giả

Vũ Thị Thúy

3


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

CSGD

: Cơ sở giáo dục

CSND

: Chăm sóc nuôi dưỡng

CSVC

: Cơ sở vật chất

GD – ĐT

: Giáo dục và đào tạo

GDMN

: Giáo dục mầm non

GV

: Giáo viên

HS

: Học sinh

ISO

: International Standard Organization

MG

: Mẫu giáo

NCL

: Ngoài công lập

NT

: Nhà trẻ

MNTT

: Mầm non tư thục

PH

: Phụ huynh

PHHS

: Phụ huynh học sinh

QLGD

: Quản lý giáo dục

QLCL

: Quản lý chất lượng

TQM

: Total Quality Management

UBND

: Ủy ban nhân dân

4


MỤC LỤC
Lời cảm ơn ......................................................................................................... i
Danh mục chữ viết tắt ...................................................................................... ii
Mục lục ............................................................................................................ iii
Danh mục bảng................................................................................................. vi
Danh mục hình ................................................................................................. vi
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TRƢỜNG MẦM NON
THEO TIẾP CẬN QUẢN LÝ CHẤT LƢỢNG … ...................................... 5
1.1. Vài nét tổng quan về nghiên cứu vấn đề … ...... ………………………….5
1.2. Các khải niệm cơ bản .... ………………………………………………..13
1.2.1. Quản lý ................................................................................................. 13
1.2.2. Quản lý giáo dục ................................................................................... 14
1.2.3. Quản lý nhà trường ............................................................................... 18
1.2.4. Chất lượng ............................................................................................ 19
1.2.5. Quản lý chất lượng .... ………………………………………………...21
1.3. Lý thuyết về quản lý trường mầm non theo tiếp cận quản lý chất lượng… ..... .28
1.3.1. Trường mầm non .................................................................................. 28

1.3.2. Quản lý trường mầm non theo tiếp cận quản lý chất lượng … .. ……..31
Kết luận chương 1 ………………………………………………………...... 41
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TRƢỜNG MẦM NON TƢ THỤC
“MẸ YÊU CON” QUẬN BA ĐÌNH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP
CẬN QUẢN LÝ CHẤT LƢỢNG .......................................................................... 43
2.1. Vài nét về trường MNTT “Mẹ Yêu Con” quận Ba Đình, thành phố Hà
Nội ................................................................................................................... 43
2.1.1. Lịch sử hình thành và sự phát triển của nhà trường trong giai đoạn hiện
nay .................................................................................................................. 43
2.1.2. Những khó khăn ................................................................................... 45
2.1.3. Những thuận lợi .................................................................................... 47

5


2.2. Thực trạng quản lý trường MNTT “Mẹ Yêu Con” theo tiếp cận quản lý
chất lượng ……………………………………………………………… ...... 48
2.2.1. Thực trạng thực hiện phương châm “Hướng vào khách hàng” để quản
lý nhà trường ………………………………………….…………………... .. 48
2.2.2. Thực trạng vận dụng nguyên tắc “Sự lãnh đạo ” vào quản lý nhà trường ...... 54
2.2.3. Thực trạng huy động “ Sự tham gia của mọi người” vào quản lý nhà
trường … ...................... ……………………………………………………...56
2.2.4. Thực trạng vận dụng kết hợp nguyên tắc“ Cách tiếp cận theo quá trình” và
“Cách tiếp cận theo hệ thống đối với quản lý” vào quản lý nhà trường......... ……57
2.2.5. Thực trạng thực hiện “Cải tiến liên tục” vào quản lý nhà trường … ... ………61
2.2.6. Thực trạng vận dụng nguyên tắc “Quyết định dựa trên sự kiện” và quản
lý nhà trường …………………………………….…… .. …………………...62
2.2.7. Thực trạng vận dụng nguyên tắc “Hợp tác cùng có lợi với nhà cung
ứng” vào quản lý nhà trường ………...………… ..... ……………………….64
2.3. Đánh giá thực trạng …… ... ……………………………………………..65

2.3.1. Ưu điểm ………………………....... ………………………………….65
2.3.2. Tồn tại, hạn chế ……………………………………… ... ………….....69
2.3.3. Nguyên nhân ……………………………...………………………… . 70
Kết luận chương 2 ………… ... ……………………………………………...71
Chƣơng 3: CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TRƢỜNG MNTT “MẸ YÊU
CON” QUẬN BA ĐÌNH, THÀNH PHỐ HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN
QUẢN LÝ CHẤT LƢỢNG… .................................................................... ..72
3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ……... ………………………………72
3.2. Các biện pháp quản lý chất lượng trường MNTT “Mẹ Yêu Con” theo tiếp
cận quản lý chất lượng ………… ........... ……………………………………73
3.2.1. Triển khai việc đưa quản lý chất lượng vào kế hoạch chiến lược phát
triển trường MNTT “Mẹ Yêu Con” … .... ……………………………...……73
3.2.2. Thực hiện tiêu chuẩn hóa và quy trình hóa các mặt công tác trong nhà
trường …………………… ... …………………………….………………….79

6


3.2.3. Tổ chức các chương trình đào tạo về quản lý chất lượng cho toàn thể
đội ngũ để biến quản lý thành tự quản. ……… ... ……………..…………….83
3.2.4. Xây dựng và phát huy vai trò của các tổ nhóm trong cơ cấu tổ chức
quản lý chất lượng … .... ……………………………………………………..86
3.2.5. Xây dựng và cải tiến liên tục hệ thống quản lý chất lượng .... ………. 89
3.2.6. Sử dụng chuyên gia về quản lý chất lượng. .. …..…………………….92
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .. ……………………………………...93
3.4. Khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp... …….94
Kết luận chương 3 … ... ……………………………………………………...93
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ....... ……………………………………98
1. Kết luận ...................... ……………………………………………………98
2. Khuyến nghị ...................... ……………………………………………...100

TÀI LIỆU THAM KHẢO .......... …………………………………………103
PHỤ LỤC . …………………………………………………..…………….105

7


DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Tiêu chí đánh giá quản lý trường mầm non tiếp cận quản lý chất lượng ......... 39
Bảng 2.1: Số lớp học và số học sinh các năm học 2011 – 2013 và 2012– 2013 .......... 44
Bảng 2.2: Số cán bộ giáo viên, nhân viên các năm học 2011 – 2012 và 2012 – 201344
Bảng 2.3: Hướng dẫn quy trình theo dõi thông tin sức khỏe của trẻ trong ngày
và tiêu chí chất lượng khâu đón trẻ ................................................................. 59
Bảng 2.4: Kết quả khảo sát mức độ hài lòng của PHHS năm học 2012- 2013 ...................66
Bảng 2.5: Kết quả khảo sát nhận thức, suy nghĩ và ý kiến của giáo viên, nhân
viên về quản lý chất lượng năm học 2012– 2013 .......................................... 67
Bảng 3.1. Hướng dẫn thực hiện quy trình đón trẻ mới .................................. 81
Bảng 3.2. Khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp......................................95
Bảng 3.3. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp ........................................96

DANH MỤC HÌNH
Hình 2.2. Biểu đồ tỉ lệ giáo viên tính theo số năm kinh nghiệm dạy học ....... 44
Hình 3.1. Mô tả tôn chỉ mục đích và sứ mạng của nhà trường ....................... 74

8


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Công cuộc đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục Việt Nam hiện
nay chỉ có thể thành công nếu huy động được sự tham gia của mọi cấp học,

mọi đơn vị, cơ sở giáo dục và toàn xã hội. Cấp học mầm non là cấp học đầu
tiên và có vai trò đặc biệt trong quá trình hình thành nhân cách cho thế hệ
tương lai. Nếu ngay từ nơi đây, chất lượng chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục
trẻ mầm non được đảm bảo thì sẽ tạo nền tảng sâu gốc bền rễ cho các quá
trình phát triển tiếp theo của mỗi đứa trẻ cũng như của cả một thế hệ.
Đảng và nhà nước đã xác định lấy đổi mới quản lý là khâu then chốt để
đổi mới sự nghiệp giáo dục. Bởi lẽ hoạt động quản lý ở tầm vĩ mô hay vi mô
đều tác động trực tiếp đến chất lượng giáo dục, chất lượng nhà trường, chất
lượng sản phẩm giáo dục. Muốn đảm bảo chất lượng giáo dục, phải đảm bảo
rằng hoạt động quản lý thực sự có hiệu quả, có tầm nhìn, có chiến lược đúng
đắn.Quản lý chất lượng là phương thức quản lý được ứng dụng trong nhiều
lĩnh vực sản xuất kinh doanh.Sự hình thành và phát triển ngày một ưu việt của
các hệ thống quản lý chất lượng đã chứng minh cho tính hiệu quả của phương
thức quản lý này.Chất lượng của các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ được
ngày một nâng cao, đáp ứng và vượt qua cả sự mong đợi của khách hàng.Việc
ứng dụng quản lý chất lượng vào quản lý giáo dục trong thực tiễn hiện nay
cũng là một biện pháp mang lại hiệu quả cao trong việc đổi mới các mô hình
quản lý, nâng cao chất lượng giáo dục. Các bộ tiêu chuẩn chất lượng trong
giáo dục như chuẩn giáo viên, chuẩn nhà trường, chuẩn đầu ra của các cấp
học … là hệ thống các tiêu chuẩn, tiêu chí về chất lượng giáo dục được xác
định ngay từ đầu, làm thước đo, làm định hướng cho công tác quản lý. Nó đòi
hỏi sự thay đổi trong phương thức quản lý nhằm hướng tới những chuẩn mực
nhất định.Do vậy, tiếp cận phương thức quản lý chất lượng còn là một đòi hỏi
của thực tiễn.

9


Trong tình hình thực tế hiện nay, hệ thống các cơ sở mầm non công lập
mặc dù quy mô lớn và mạng lưới rộng khắp nhưng không phải đã đáp ứng

đầy đủ nhu cầu xã hội và đáp ứng mục tiêu giáo dục của đất nước. Với chủ
trương xã hội hóa sự nghiệp giáo dục, hệ thống giáo dục mầm non ngoài công
lập phát triển mạnh mẽ và đã có những đóng góp không nhỏ trong việc thỏa
mãn nhu cầu chăm sóc giáo dục trẻ của nhân dân đặc biệt là khu vực các
thành phố, các khu đô thị lớn. Do được đầu tư xây dựng và vận hành bằng
nguồn vốn của các cá nhân và tổ chức xã hội nên tính chất kinh doanh giáo
dục là điều không thể tránh khỏi. Hoạt động quản lý ở trường tư thục không
chỉ đòi hỏi đáp ứng những tiêu chuẩn, tiêu chí chất lượng của cấp học mà còn
hướng tới đáp ứng những yêu cầu cao về chất lượng, những nhu cầu đa dạng,
phong phú về sự xuất sắc, sự ưu việt trong sản phẩm giáo dục của một bộ
phận người học, phụ huynh học sinh trong xã hội. Người quản lý phải điều
hành tổ chức cơ sở giáo dục để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về đổi mới,
hiện đại hóa giáo dục, tiếp cận các hình thức, các triết lý giáo dục hiện đại
nhằm phát triển một thế hệ trẻ em tương lai khỏe mạnh, thông minh, năng
động, sáng tạo, cùng chung sống thân ái, hoà bình, trở thành những công dân
toàn cầu.Hoạt động quản lý phải nhằm đảm bảo chất lượng chăm sóc nuôi
dưỡng và giáo dục trẻ, tạo ra sự xuất sắc của mô hình nhà trường.Người quản
lý tổ chức nhà trường tạo nên sự cạnh tranh lành mạnh trong hệ thống các nhà
trường, thúc đẩy các mô hình giáo dục ngày càng ưu việt hơn, đem lại những
sản phẩm giáo dục ưu việt hơn cho đất nước.Then chốt là ở vấn đề chất
lượng, ở cách thức tiếp cận chất lượng trong công tác quản lý, xây dựng văn
hóa chất lượng trong tổ chức nhà trường, không ngừng nâng cao chất lượng,
tốt và tốt hơn nữa, ưu việt và ưu việt hơn nữa, xuất sắc và xuất sắc hơn nữa.
Là một người trực tiếp làm công tác quản lý tại cơ sở mầm non tư thục,
tôi nhận thấy vấn đề chất lượng là vấn đề sống còn của nhà trường, chất lượng
cần trở thành mục tiêu, quản lý chất lượng cần trở thành phương thức quan
trọng của hoạt động quản lý nhà trường. Chính vì vậy, “Quản lý trường mầm
non tư thục “Mẹ Yêu Con” quận Ba Đình, thành phố Hà Nội theo tiếp cận

10

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đỗ Quỳnh Anh (2013), Quản lý chất lượng giáo dục mầm non tại
Trường mẫu giáo Việt – Triều hữu nghị , thành phố Hà Nội. Luận văn thạc sỹ
QLGD.
2. Đặng Quốc Bảo, Nguyễn Thành Vinh (2010),Quản lý nhà trường(Sách
chuyên khảo giáo dục và quản lý giáo dục dành cho hệ đào tạo cử nhân quản
lý).Nxb Giáo dục Việt Nam.
3. Bộ giáo dục vào đào tạo (2010),Chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi, Ban hành
theo thông tư số 23/2010/TT – BGDĐT ngày 23/7/2010 của Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo.
4. Bộ giáo dục và đào tạo (2008),Chuẩn giáo viên mầm non, Ban hành theo
quyết định số 02/2008/ QĐ – BGDĐT ngày 22/1/2008.
5. Bộ giáo dục và đào tạo (2014),Quy chế công nhận trường mầm non đạt
chuẩn quốc gia, Ban hành theo Thông tư 02/ 2014/ TT – BGDĐT của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
6. Bộ giáo dục và đào tạo (2008),Điều lệ trường mầm non, Ban hành theo
Quyết định số 14/2008/QĐ-BGDĐT ngày 07 tháng 4 năm 2008 của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.
7. Bộ Khoa học và Công nghệ (2008). TCVN ISO 9001 : 2008
8. Phạm Thị Châu (2008),Quản lý giáo dục mầm non (Giáo trình dành cho
hệ cao đẳng sư phạm mầm non). Nxb Giáo dục.
9. Nguyễn Quốc Chí – Nguyễn Thị Mỹ Lộc (2010),Đại cương khoa học
quản lý, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội
10. Nguyễn Đức Chính (2012),Tập bài giảng Quản lý chất lượng trong giáo
dục, Trường đại học giáo dục Đại học quốc gia Hà Nội.
11. Nguyễn Đức Chính (2012),“Những thách thức của giáo dục thế kỉ 21:
cách nhìn về chất lượng”, Trường đại học giáo dục, Đại học quốc gia Hà Nội.

11


12. Trần Khánh Đức (2011), Giáo trình Sự phát triển các quan điểm giáo
dục (dùng cho các khóa đào tạo sau đại học về giáo dục và quản lý giáo dục).
Nxb Đại học quốc gia Hà Nội.
13. Đặng Xuân Hải (2011),Quản lý giáo dục, quản lý nhà trường trong bối
cảnh thay đổi ( Tập bài giảng). Đại học Giáo dục, Đại học quốc gia Hà Nội.
14. Nguyễn Trọng Hậu (2010),Tập bài giảng Những cơ sở của Lý luận quản
lý giáo dục. Trường Đại học giáo dục Đại học Quốc gia Hà Nội.
15. Phạm Quang Huân(2002), “Ứng dụng khoa học quản lý chất lượng, một
xu thế mới trong quản lý giáo dục hiện nay”, Tạp chí thông tin KHGD. Viện
KHGD, số 91/2002.
16. Phạm Quang Huân (2003), “Sự phát triển của các phương thức quản lý
chất lượng”, Tạp chí Phát triển giáo dục, Số tháng 10/2003.
17. Phạm Quang Huân (2004), “Tiếp cận ISO 9000 Trong đổi mới quản lý
giáo dục phổ thông ở nước ta”, Tạp chí Giáo dục số 96/2004
18. Phạm Quang Huân (2006), “Vận dụng 8 nguyên tắc quản lý chất lượng
theo yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 9000 vào nhà trưởng phổ thông”, Tạp chí
Thông tin Khoa học sư phạm – ĐHSP Hà Nội. Số 16, tháng 12/2006.
19. Nguyễn Thị Bích Liên (2008),Biện pháp quản lý chất lượng trường mầm
non A theo quan điểm quản lý chất lượng tổng thể. Luận văn thạc sỹ QLGD.
20. Phan Thế Sủng, Lƣu Xuân Mới (2000),Tình huống cách ứng xử tình
huống trong quản lý giáo dục và đào tạo. Nxb Đại học quốc gia Hà Nội.
21. Lục Thị Nga (2004),Những tình huống thường gặp trong quản lý trường
học (cách suy nghĩ và ứng xử thành công). Nxb Giáo dục.
22. UNESCO (1996), Học tập, một kho báu tiềm ẩn (Báo cáo gửi UNESCO
của hội đồng quốc tế về giáo dục thể kỉ XXI) (2002) NXB Giáo dục.
23. Thủ tƣớng chính phủ, Chiến lược phát triển giáo dục 2011 – 2020, phê
quyệt theo quyết định 771/ QĐ – TTg của Thủ tướng chính phủ, ngày

13/6/2012.

12