Quan hệ trung quốc ấn độ từ năm 2002 đến năm 2012 hợp tác và cạnh tranh

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGUYỄN KIÊN TRUNG

QUAN HÖ TRUNG QUèC - ÊN §é Tõ N¡M 2002 §ÕN N¡M 2012
HîP T¸C Vµ C¹NH TRANH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Lịch sử thế giới

Hà Nội - 2015


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGUYỄN KIÊN TRUNG

QUAN HÖ TRUNG QUèC - ÊN §é Tõ N¡M 2002 §ÕN N¡M 2012
HîP T¸C Vµ C¹NH TRANH

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành lịch sử thế giới
Mã số: 60220311

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Xuân Cường

Hà Nội - 2015


NHỮNG TỪ VIẾT TẮT

TIẾNG

VIỆT
A. MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Trung Quốc và Ấn Độ là hai nước lớn đông dân nhất thế giới, có nền văn minh,
lịch sử lâu đời, là hai nước láng giềng có vị thế quan trọng trên thế giới và khu vực.
Trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay, mỗi sự thay đổi dù là nhỏ ở hai quốc gia này
cũng ảnh hưởng đến sự phát triển chung của kinh tế - xã hội toàn thế giới.
Thập niên 90 thế kỷ XX chứng kiến sự sụp đổ của thế giới lưỡng cực và chuyển
sang một trật tự thế giới mới phát triển theo hướng đa cực. Hệ thống chính trị thế
giới bị chi phối bởi nhiều cường quốc và khối cường quốc đan xen. Từ đây, xu
hướng hợp tác vì hòa bình, ổn định và phát triển trở thành xu thế chủ đạo; Xu hướng
toàn cầu hóa, khu vực hóa diễn ra nhanh chóng đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế; Cuộc
cách mạng khoa học – công nghệ có nhiều điều kiện để phát triển mạnh mẽ hơn bao
giờ hết. Chính điều này đã thúc đẩy quá trình hợp tác trao đổi buôn bán thương mại
giữa các quốc gia với nhau trong đó có Trung Quốc và Ấn Độ…
Thế giới những năm đầu thế kỉ XXI đang chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ
của các quốc gia trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Trong đó, Trung Quốc
và Ấn Độ là hai nền kinh tế được chú ý nhiều nhất, không chỉ bởi tốc độ tăng trưởng
cao mà còn bởi tiềm năng to lớn của họ. Rất nhiều nhà nghiên cứu đều chung quan
điểm rằng sự phát triển mạnh mẽ và vai trò ngày càng quan trọng của "con Rồng"
Trung Quốc và “con Voi” Ấn Độ đang tạo ra những thay đổi lớn lao cho thế giới.
Trong bối cảnh mới của quan hệ quốc tế, Trung Quốc và Ấn Độ được coi là hai thực
thể lớn ở Châu Á sẽ góp phần quyết định sự hình thành trật tự thế giới đa cực. Là
hai quốc gia láng giềng, quan hệ Trung Quốc - Ấn Độ trong thời gian vừa qua diễn
biến phức tạp theo xu hướng vừa hợp tác vừa cạnh tranh, vừa là “đối tác hợp tác
chiến lược” vừa là “đối thủ cạnh tranh chiến lược”. Những tiến triển trong hợp tác
giữa Trung Quốc và Ấn Độ là đáng ghi nhận nhưng vấn đề “lòng tin” giữa hai nước

còn khá nặng nề.


Quan hệ giữa Trung Quốc và Ấn Độ từ năm 2002 đến năm 2012 là một mối
quan hệ phức tạp. Nhiều câu hỏi được đưa ra cho cả hai người khổng lồ Châu Á:
làm thế nào để phát triển và duy trì quan hệ đối tác đáng tin cậy giữa Trung Quốc và
Ấn Độ nhằm phục vụ lợi ích đôi bên và thúc đẩy khát vọng toàn cầu của họ? Liệu
mối quan hệ của hai nước sẽ đơm hoa kết trái, hay chỉ là đang trải qua một điểm
khởi đầu mới trên một con đường khác nhau? Và có lẽ quan trọng hơn, nhằm đáp
ứng với nguyện vọng của khu vực và toàn cầu, họ sẽ chuyển hướng hợp tác, cạnh
tranh, đối đầu hoặc kết hợp tất cả, và sự kết hợp này ở mức độ nào? Vì vậy, mối
quan hệ đối tác hợp tác chiến lược Trung - Ấn được xác lập và phát triển như thế
nào…đang trở thành tâm điểm chú ý của nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới.
Đối với Việt Nam, là một quốc gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình
Dương, nơi các nước lớn đang cạnh tranh về vị trí, vai trò ảnh hưởng của mình trong
khu vực ngày càng gay gắt, nên diễn biến của quan hệ giữa Trung Quốc và Ấn Độ
tốt, xấu như thế nào đều có ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh và sự phát triển của Việt
Nam. Hơn nữa, cả Trung Quốc và Ấn Độ đều là những đối tác quan trọng của nước
ta, vì vậy việc nghiên cứu về quan hệ giữa Trung Quốc và Ấn Độ trong giai đoạn
hiện nay đang đặt ra như một yêu cầu cấp thiết đối với các nhà nghiên cứu Việt
Nam bởi nó có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc.
Từ những ý nghĩa nêu trên, chúng tôi đã quyết định chọn “Quan hệ Trung
Quốc - Ấn Độ từ năm 2002 đến năm 2012: hợp tác và cạnh tranh” làm đề tài
nghiên cứu luận văn của mình.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Trung Quốc và Ấn Độ là hai quốc gia láng giềng, hai nền kinh tế lớn ở Châu
Á, có tầm ảnh hưởng đến các quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Mối quan hệ
giữa Trung Quốc và Ấn Độ không chỉ là sự thể hiện của mối quan hệ láng giềng
thân thiện, mà còn là sự khảo nghiệm của tình hữu nghị giữa hai nước có thể chế
chính trị khác nhau. Mối quan hệ này có tác động lớn tới quan hệ quốc tế, đến hòa

bình và ổn định của khu vực Châu Á cũng như trên toàn thế giới. Vì vậy, quan hệ
giữa Trung Quốc và Ấn Độ từ trước đến nay luôn là chủ đề đã được nhiều cơ quan,

2


tổ chức, chuyên gia, học giả trong và ngoài nước quan tâm, tập trung nghiên cứu và
đạt được nhiều thành quả:
Tài liệu và các công trình nghiên cứu Tiếng Việt: gồm các bài viết, công trình
nghiên cứu: Hồ Châu, “50 năm quan hệ Trung - Ấn”, Tạp chí Nghiên cứu Trung
Quốc, số 6, 2000; Trần Thị Lý, Nguyễn Huy Hoàng, Bùi Minh Sơn, Đỗ Đức Định,
Nguyễn Công Khanh, “Sự điều chỉnh chính sách của Cộng hòa Ấn Độ từ 1991 đến
2000”, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội, 2002; Hồ An Cương (chủ biên), “Trung Quốc
– những chiến lược lớn”, Nxb thông tấn, Hà Nội, 2003; Phan Văn Rân, “Tam giác
chiến lược Nga – Trung - Ấn và những trở ngại trong việc thực hiện hóa ý tưởng
trên”, Tạp chí Nghiên cứu Trung Quốc, số 1, 2004; Nguyễn Huy Quý, “Quan hệ
Trung - Ấn chuyển sang giai đoạn mới”, Tạp chí Nghiên cứu Trung Quốc, số 5,
2005; Võ Xuân Vinh, “Quan hệ Ấn Độ - Trung Quốc từ sau chiến tranh lạnh đến
nay”, Tạp chí Đông Nam Á, số 2, 2006; Trịnh Thị Dung, “Quan hệ giữa CHND
Trung Hoa và CH Ấn Độ từ sau Chiến tranh lạnh đến năm 2006”, Luận văn Thạc sĩ,
ĐH Vinh, 2007; Đào Thị Huyền, “Quan hệ giữa Cộng hòa nhân dân Trung Hoa và
Cộng hòa Ấn Độ từ năm 1991 đến năm 2014”, Luận văn Thạc sĩ, Đại học sư phạm
Hà Nội, 2015; Giang Tây Nguyên, Hạ Lập Bình, “Trung Quốc trỗi dậy hòa bình”,
Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2007”; Đặng Bảo Châu, “Liệu Ấn Độ có vượt qua
Trung Quốc?”, Tạp chí Nghiên cứu Trung Quốc, số 2, 2006; Nguyễn Xuân Cường
(2012), Nhìn lại quan hệ đối ngoại CHND Trung Hoa từ 1949 đến nay, Tạp chí
nghiên cứu Trung Quốc, số 10; Trần Văn Tùng, “Con đường phát triển kinh tế ở
Trung Quốc và Ấn Độ”, Tạp chí Cộng sản, số 13, 2006; Lê Văn Mỹ (chủ biên),
“Ngoại giao Trung Quốc trong quá trình trỗi dậy và những vấn đề đặt ra cho Việt
Nam”, Nxb Từ điển bách khoa, 2013; Lê Văn Mỹ (chủ biên), “Ngoại giao Cộng

hòa nhân dân Trung Hoa hai mươi năm đầu thế kỷ XXI”, Nxb Từ điển bách khoa,
2011; Ngô Xuân Bình (chủ biên), “Những vấn đề kinh tế - chính trị cơ bản của Ấn
Độ thập niên đầu thế kỷ XXI và dự báo xu hướng đến năm 2020”, Nxb Từ điển bách
khoa, 2013; Ngoài ra, cũng cần phải nhắc đến nguồn tài liệu Tham khảo đặc biệt của
TTXVN được đăng tải thường xuyên và cập nhật như: “Ấn Độ hướng Đông, Trung
Quốc hướng Tây” (22/1/2001); “Cuộc đối thoại Trung - Ấn, một bước tiến nhằm

3


tăng cường quan hệ song phương” (3/3/2001); “Chuyển động trong quan hệ Trung Ấn và chính sách của Mỹ” (29/5/2003); “Bức tranh quan hệ Trung - Ấn đang thay
đổi” (27/6/2003); “Đánh giá khả năng hợp tác giữa con Rồng và con Voi Châu Á”
(30/10/2003); “Ấn Độ - mục tiêu trở thành cường quốc” (3/2004); “Liên minh chiến
lược Nga – Trung - Ấn: Điều phải nghĩ tới” (22/6/2005); “Năm 2006: năm có nhiều
sự kiện trọng đại trong quan hệ Trung - Ấn” (13/2/2006); “Quan hệ Mỹ - Ấn Độ và
nhân tố Trung Quốc” (15/3/2006); “Trung Quốc và Ấn Độ “bắt tay” cùng xây dựng
“thế kỷ Châu Á” (1/4/2006); “Quan hệ Trung Quốc - Ấn Độ: cơ hội và thách thức”
(4/2007); “Leo thang căng thẳng biên giới Trung Ấn” (17/10/2009); “Trung Quốc Ấn Độ đối thoại quốc phòng thường niên lần thứ ba” (9/1/2010)…
Tài liệu và các công trình nghiên cứu Tiếng Trung Quốc: gồm các bài viết và
công trình nghiên cứu: Viện Nghiên cứu vấn đề quốc tế Trung Quốc (2012), Sách
xanh tình hình quốc tế và ngoại giao Trung Quốc (2010-2011), NXB Tri thức thế
giới, Bắc Kinh. (中国国际问题研究所 (2012), 国际形势和中国外交蓝皮（20102011）,时事出版社,北京); Viện Nghiên cứu vấn đề quốc tế Trung Quốc (2013),
Sách xanh tình hình quốc tế và ngoại giao Trung Quốc (2012), NXB Tri thức thế
giới, Bắc Kinh. (中国国际问题研究所 (2013), 国际形势和中国外交蓝（2012）,
世界知识出版社,北京); Viện Nghiên cứu vấn đề quốc tế Trung Quốc (2014), Sách
xanh tình hình quốc tế và ngoại giao Trung Quốc (2013), NXB Tri thức thế giới,
Bắc Kinh. (中国国际问题研究所 (2014), 国际形势和中国外交蓝皮书（2013）,
世界知识出版社,北京); Viện Nghiên cứu vấn đề quốc tế Trung Quốc (2015), Sách
xanh tình hình quốc tế và ngoại giao Trung Quốc (2014), NXB Tri thức thế giới,
Bắc Kinh. (中国国际问题研究所 (2015), 国际形势和中国外交蓝皮书（2014）,

世界知识出版社,北京); Lan Jian Xue, “Tư duy mới trong quan hệ Trung - Ấn và
“ tái cân bằng”” , Tạp chí Nghiên cứu vấn đề quốc tế, số 3/2013. (蓝建学：《中
印关系新思维与“再平衡”》,《国际问题研究》，2013 年第 3 期); Lan Jian Xue ,
“Xu hướng mới trong quan hệ Trung -Ấn từ chuyến thăm của Thủ tướng Ấn Độ”,
Liêu Vọng, số 43/2013. (蓝建学：《从辛格访华看中印关系新动向》，《瞭

4


望》新闻周刊，2013 年第 43 期); Wei Ling, “nghiên cứu quan hệ Trung - Ấn sau
chiến tranh lạnh”, Nxb Chính trị pháp luật Trung Quốc, năm 2008. (卫灵《冷战后
中印关系研究》，中国政法大学出版社，2008 年); Cheng Rui Sheng: “Nhìn lại
quan hệ Trung- Ấn những năm gần đây và triển vọng” , Tạp chí Viện Nghiên cứu
Đông Nam Á, số 1/ 2009. (程瑞声：《近年来中印关系的回顾与展望》，《东南
亚研究院》2009 年第一期); Liu Xin Hua, “Vấn đề Ấn Độ Dương trong quan hệ
Trung- Ấn” , Học báo Thái Bình Dương, số 1/2010. (刘新华： 《论中印关系中的
印度洋问题》《太平洋学报》2010 年第一期); Xu Chang Wen, “Phân tích tiềm
lực phát triển quan hệ thương mại giữa Trung Quốc và Ấn Độ” , Tạp chí Kinh tế
Quốc tế, số 6/2012. (徐长文：《中国与印度经贸关系发展潜力分析》《国际贸
易 2002 年第 6 期); Lu Jing Qiu, “Nhìn lại lịch sử quan hệ Trung - Ấn, hiện trạng
và đối sách phát triển” Tạp chí Tọa đàm lí luận , Đại học Sư phạm Bắc Kinh, tháng
9 / 2010. (卢井秋：〈中印关系的历史回顾， 现状及发展对策〉〈北京示范大
学〉理论研讨 2010 年 9 月); Ma Jia Li, “Đặc điểm chủ yếu của quan hệ Trung -Ấn
hiện nay” , Tạp chí Hòa bình và Phát triển, số 4/2013. (马加力：《当前中印关系
的主要特点》〈和平与发展 2013 年第 4 期〉); Teng Shu Jing “Ngoại giao công
cộng và quan hệ Trung - Ấn” , Học báo hành chính Liêu Linh, số 7/2013. (滕淑
晶：〈中印关系与公共外交〉〈辽宁行政学报〉2013 年第 7 期); Wang Jin You,
“Khảo sát xây dựng cơ chế trong quan hệ Trung - Ấn”, Tạp chí nghiên cứu Nam Á,
số 1 / 2013. (王金友： 〈中印关系中机制化建设的历史考察〉〈南亚研究期
刊〉2013 年第 1 期); Du Yong, “Quan hệ Trung- Ấn trong Chiến tranh thế giới

thứ 2 và ảnh hưởng” , Tạp chí nghiên cứu Nam Á, số 2/2006. (杜勇：《第二次世
界大战时期的中印关系及其影响》〈南亚研究期刊〉2006 年第 2 期); Shang
Quan Xu, “Thách thức quan hệ Trung - Ấn thế kỷ XXI” , Học báo công nghiệp
Trùng Khánh, số 6/2016. (尚劝徐: <21 世纪中印关系面临的挑战》〈重庆 工业
学报〉2016 年 6 月); Zhuang You Ming, “Phân tích nhân tố kiềm chế phát triển
quan hệ Trung - Ấn từ những năm 90 trở lại đây”, Báo Đại học Tế Nam số 3/2006.

5


(庄友明： 〈90 年代以来中印关系发展的制约因素分析〉济南大学 学报 2006
年第 3 期).
Tài Liệu và các công trình nghiên cứu Tiếng Anh: gồm các bài viết và công trình
nghiên cứu: Tarun Das Colette Mathur Frank, Jurgen Richter, “Ấn Độ - Sự trỗi dậy
của một cường quốc”, Nxb Từ điển bách khoa (sách dịch); Jing dong Yuan, The
Daragon và the Elephant; Chinese and Idian relation in the 21st century, The
Washington quarterly, Summer 2007; Chen Deming, “Indian and Chinese are tied
together”, People’s Daily, Jan.20, 2010; Departmen of policy planning Ministry of
Foreign Affairs People's Republic of China (2006), China's Foreign Affairn,
Beijing: World Affairs Press; Goh, Chok Tong (2007), Asia and The Middle East:
Towards a 21st Century Parnership, Speech at the Global Action Forum of Arab and
Asia Dialogue, Ritz Carlton, Millenia; James Bellacqua (2009), The future of ChinaRussia relations, University of Kentucky Press; Surjit Mansingh (2005), India China relations in the context of Vajpayee's 2003 visit, The Sigur center Asia
papers, The George Washington University, The Elliott School of International
Affairs Press; Robert Boardman (1994), Post - Socialist oders: Russia, China and
the UN system, NewYork: MC Millan ST Martin's Press…
Trong các bài viết, công trình nghiên cứu nêu trên, các tác giả đã tập trung
nghiên cứu, đề cập đến những vấn đề cơ bản trong lịch sử quan hệ Trung - Ấn,
nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự điều chỉnh chính sách của Trung Quốc và Ấn Độ,
sự chuyển hướng của quan hệ Trung - Ấn diễn ra trong bối cảnh khu vực và tình
hình quốc tế sau các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao giữa hai nước. Đồng thời,

các tác giả cũng nêu ra một số bài học kinh nghiệm, dự báo triển vọng quan hệ
Trung - Ấn trong tương lai, những nhận xét về sự ảnh hưởng của mối quan hệ này
tới tình hình quốc tế và khu vực. Về quan hệ kinh tế thương mại, các tác giả đã tập
trung nghiên cứu, đề cập tới các vấn đề về sự điều chỉnh chính sách kinh tế của
Trung Quốc và Ấn Độ sau Chiến tranh lạnh, cơ chế hợp tác kinh tế thương mại giữa
hai nước, tiềm năng và sức mạnh của “con Rồng” và “con Voi” Châu Á, thực trạng
phát triển kinh tế thương mại…, đồng thời cũng đưa ra những phân tích về triển

6


vọng, cơ chế, đối sách trong quan hệ hợp tác kinh tế thương mại giữa Trung Quốc
và Ấn Độ.
Như vậy, đã có nhiều công trình, bài viết đề cập tới nhiều khía cạnh khác
nhau trong mối quan hệ giữa Trung Quốc và Ấn Độ và có liên quan trực tiếp đến
vấn đề mà chúng tôi nghiên cứu. Đây chính là nguồn tài liệu quý giá, phong phú và
bổ ích, không chỉ đơn thuần cung cấp thông tin tham khảo, phương pháp nghiên
cứu, mà còn gợi mở cho chúng tôi nhiều ý tưởng mới khi vận dụng để tiến hành
thực hiện đề tài này.
Tuy nhiên, chúng tôi nhận thấy, cho đến nay ở Việt Nam vẫn chưa có một
công trình chuyên khảo nào nghiên cứu một cách đầy đủ và hệ thống về mối quan
hệ Trung Quốc - Ấn Độ giai đoạn 2002 – 2012. Thực hiện đề tài này, tác giả mong
muốn góp phần nhỏ bé của mình trong việc tìm hiểu một cách đầy đủ hơn, hệ thống
hơn về mối quan hệ Trung Quốc - Ấn Độ, đặc biệt là mối quan hệ hợp tác và cạnh
tranh giai đoạn 2002 – 2012. Từ đó đưa ra một số phân tích về đặc điểm và tính chất
của mối quan hệ Trung - Ấn và mạnh dạn đưa ra một số nhận định của bản thân về
mối quan hệ Trung - Ấn trong tương lai, cũng như rút ra một số kinh nghiệm cho
Việt Nam trong mối quan hệ giao lưu quốc tế.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Từ những điều trình bày ở trên, chúng tôi xác định đối tượng, phạm vi nghiên

cứu của đề tài luận văn như sau:
- Về mặt thời gian:
Trọng tâm của luận văn là quan hệ Trung Quốc - Ấn Độ từ năm 2002 đến
năm 2012. Sở dĩ chúng tôi chọn năm 2002 làm khởi điểm cho công trình nghiên cứu
của mình, bởi tháng 1/2002, Thủ tướng Trung Quốc Chu Dung Cơ tiến hành chuyến
thăm hữu nghị Ấn Độ. Đây là chuyến thăm của một Thủ tướng Trung Quốc tới Ấn
Độ sau 10 năm. Vì vậy, nó đặc biệt có ý nghĩa trong tiến trình phát triển quan hệ
giữa Trung Quốc và Ấn Độ, mở ra một cơ hội mới trong quan hệ giữa hai nước.
Chúng tôi chọn năm 2012 là năm kết thúc thời điểm nghiên cứu vì đây là thời điểm
kết thúc nhiệm kỳ Đại hội XVIII Đảng cộng sản Trung Quốc, chuyển giao thế hệ
lãnh đạo mới với chiến lược mới.

7


- Nội dung nghiên cứu:
1. Tìm hiểu quá trình phát triển quan hệ hai nước trên các lĩnh vực: chính trị
- ngoại giao; kinh tế, khoa học kỹ thuật; quốc phòng - an ninh; văn hóa – giáo dục
và đào tạo.
2. Nhận xét, đánh giá bước đầu về quan hệ hai nước trên một số lĩnh vực.
3. Triển vọng về quan hệ hợp tác giữa hai nước và tác động đối với Việt
Nam.
4. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài
4.1. Mục đích: Thực hiện đề tài này chúng tôi muốn làm rõ một số vấn đề chủ yếu
sau:
- Làm rõ mối quan hệ Trung - Ấn từ năm 2002 đến năm 2012 một cách có hệ thống,
đi từ phân tích các nhân tố tác động đến mối quan hệ, thực tiễn các mối quan hệ
trên các lĩnh vực. Từ đó đánh giá những mặt tích cực, hạn chế và một số kết quả đạt
được. Đồng thời luận văn luận giải chính sách của Trung Quốc đối với Ấn Độ đặc
biệt là quan hệ đối tác hợp tác chiến lược, quan hệ láng giềng nước lớn khi bước

sang thế kỷ XXI.
- Nghiên cứu về mối quan hệ Trung - Ấn từ năm 2002 đến năm 2012 cũng góp
phần tìm hiểu về chính sách đối nội, đối ngoại của Trung Quốc và Ấn Độ những
năm đầu thế kỷ XXI.
- Thông qua việc tìm hiểu về quan hệ Trung - Ấn từ năm 2002 đến năm 2012, đề tài
còn đánh giá triển vọng và tác động của mối quan hệ này đối với Việt Nam.
4.2. Nhiệm vụ: Để thực hiện mục đích của đề tài, nhiệm vụ mà chúng tôi phải thực
hiện đó là: sưu tầm, tập hợp các nguồn tư liệu, trên cơ sở đó tổng hợp, phân tích,
đánh giá các sự kiện nhằm xác minh và phân loại. Từ đó đi sâu làm rõ những nhân
tố tác động đến mối quan hệ Trung - Ấn, phân tích một cách khách quan, khoa học
những chủ trương, biện pháp mà hai nước Trung - Ấn thực hiện trong quá trình hợp
tác trên các lĩnh vực. Từ đó đánh giá những mặt tích cực, hạn chế và một số kết quả
đạt được, triển vọng và tác động của mối quan hệ này đối với Việt Nam.
5. Nguồn tài liệu

8


Để nghiên cứu đề tài này, chúng tôi dựa vào các nguồn tài liệu chính sau
đây:THAM KHẢO
SÁCH VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO TIẾNG VIỆT
1. Đặng Trọng Bảo (2010), Sự điều chỉnh chính sách đối ngoại của Ấn Độ từ 2000
đến 2009, Luận văn thạc sĩ Lịch sử, Trường Đại học Vinh.
2. Đặng Bảo Châu (6/2006) - “Liệu Ấn Độ có vượt qua Trung Quốc” - Tạp chí
Nhiên cứu Quốc tế - Số 2.
3. Lê Văn Cương (2010), Cục diện an ninh Đông Á đến năm 2020, Tạp chí Cộng
sản, số 810, tháng 5, Tr101- 106.
4. Nguyễn Xuân Cường (2012), Nhìn lại quan hệ đối ngoại CHND Trung Hoa từ
1949 đến nay, Tạp chí nghiên cứu Trung Quốc, số 10.
5. Phạm Thị Hoàng Điệp, Con đường tơ lụa – cầu nối giao lưu văn hóa giữa Trung

Quốc với thế giới và khu vực, Báo Thương gia&Thị trường ngày 01/10/2014.
6. Đinh Văn Hà: Quan hệ Ấn Độ - ASEAN sau Chiến tranh Lạnh (1991-2010), Luận
văn Thạc sỹ 2012, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội.
7. Lưu thị Mai Hương (2013), Sự trỗi dậy của Ấn Độ những năm đầu thế kỷ XXI,
Luận văn thạc sĩ lịch sử, Đại học KHXH và NV Hà Nội.
8. Hàn Lập Hoa: “Tình hình và phân tích tương lai hợp tác năng lượng Trung Ấn”, Báo Thương mại quốc tế, số 5 năm 2007.
9. Học viện ngoại giao – Bộ ngoại giao (2014), Xu thế phát triển của cục diện thế
giới đến năm 2020 và định hướng chiến lược đối ngoại của Việt Nam, Công trình
trọng điểm cấp nhà nước, Hà Nội 2014
10. M.L. Titarenko (2007), Đánh giá tổng hợp về sự phát triển của Trung Quốc
trong thế kỷ XXI, Tạp chí Nghiên cứu Trung Quốc, số 5, Tr3 – 17
11. Phụ lục 3
12. Phan Doãn Nam (2010), Năm 2009: Mở đầu kỷ nguyên đa cực mới, Tạp chí
Cộng sản số 807, tháng 1, Tr82 - 88.
13. Lê Văn Mỹ (chủ biên) (2011), Ngoại giao Cộng hòa nhân dân Trung Hoa hai
mươi năm đầu thế kỷ XXI, Nxb Từ điển bách khoa, Hà Nội. TR 27

9


14. Nguyễn Tăng Nghị, Huỳnh Hồ Đại Nghĩa: Chính sách hướng Đông của Ấn Độ
trong những năm đầu của thế kỷ XXI-Vị trí và vai trò tại Biển Đông, Tạp chí Nghiên
cứu Ấn Độ và châu Á, trang 32-41.
15. Nguyên Phong (2010), Sự trỗi dậy của Trung Quốc và xu thế hình thành trật tự
thế giới mới, Tạp chí kiến thức quốc phòng hiện đại, số 1, Tr17 – 20
16. Nguyễn Văn Phương (2005), “Ấn Độ thị trường tiểm năng khổng lồ”, Tạp chí
Ngoại thương số 34, 10/12/2005.
17. Nguyễn Duy Quý (2002), Thế giới trong hai thập niên đầu thế kỷ XXI, NXB
Chính trị quốc gia.
18. Trần Văn Tùng, Con đường phát triển kinh tế của Trung Quốc và Ấn Độ, Tạp

chí Đảng Cộng sản Việt Nam, số 13, tháng 7/2006.
19. TTXVN, Tài liệu tham khảo đặc biệt (16/11/2003) - “Quan hệ Trung - Ấn trong
thế kỷ mới”.
20. TTXVN, Tin tham khảo thế giới, (19/7/2014), “Tiềm năng lớn trong hợp tác
Trung - Ấn”
21. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XVI Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2003, tr 11 – 19.
SÁCH VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO NƯỚC NGOÀI
22. “Ambassador Zhang Yan, “relives China – India relations”, March 28, 2010
23. “Analysis of China’s energy import and export”, Xinhua news Agency, march
26, 2007
24. China – January – 2012. Pdf
25. Beth Anne Wilson và Geoffrey N.Keim, “India and the Global Economy”, trong
Business Economics, số tháng 1.2006.
26. Chen Deming, “Indian and Chinese are tied together”, People’s Daily, Jan.20,
2010
27. Departmen of policy planning Ministry of Foreign Affairs People's Republic of
China (2006), China's Foreign Affairn, Beijing: World Affairs Press.

10


28. 29. Goh, Chok Tong (2007), Asia and The Middle East: Towards a 21st Century
Parnership, Speech at the Global Action Forum of Arab and Asia Dialogue, Ritz
Carlton, Millenia, 27 April.
29. Jing dong Yuan, The Daragon và the Elephant; Chinese and Idian relation in
the 21st century, The Washington quarterly, Summer 2007, p. 135.
30. James Bellacqua (2009), The future of China-Russia relations, University of
Kentucky Press.
31. Kar, Sitanshu (2010) “Towards an Inclusive Security Architecture: ASEAN+8

Defence Ministers”, Meeting in Hanois, India strategic.
32. Priya Ganapati “IT majors welcome move to China” Rediff News, June 27,
2003
33. Robert Boardman (1994), Post - Socialist oders: Russia, China and the UN
system, NewYork: MC Millan ST Martin's Press. Tr54
34. Surjit Mansingh (2005), India - China relations in the context of Vajpayee's
2003 visit, The Sigur center Asia papers, The George Washington University, The
Elliott School of International Affairs Press, p. 6, 7.
35. Snehalata Panda, Sino - Indian relation in a New Perspective, Strategic
Analysis, Vol. 27, No. 1, Jan- Mar 2003, p. 5.
36. Trương Lập, Chính sách hướng Đông của Ấn Độ: Tiến trình và những ảnh
hưởng, Tạp chí Nghiên cứu Nam Á, số 1, năm 2012.
37. Vision Statement ASEAN – India Commemorative Summit, New Delhi
20/12/2012.
38. Wang Qian, “Oli imports hit alarming livel in China : Study ,China daily, jan 14,
2010
DANH MỤC CÁC TRANG WEB THAM KHẢO
39. Ấn – Trung “mua láng giềng gần”, />40.ASEAN –India dialogue relation tháng
5/2010.
41. Ấn Độ: cường quốc mới đối trọng với Trung Quốc ở Châu Á

11


/>42. Cột mốc quan trọng trong quan hệ Ấn – Trung,
/>43. China is going to overtake Japan as the world second-largest economy,
/>44. Đỗ Tuyết Khanh, Quan hệ hợp tác và cạnh tranh giữa Trung Quốc và Ấn Độ
trong thế giới đa cực, Tạp chí Thời đại mới, số 12, tháng 11/2007,
/>45. Ministry of Finance, Government of India Economic Survey 2010 - 2011,
/>46. Nguồn: Asean Statistics

47. Madhur Singh, Can China and India be friend?
/>48. Huỳnh Bửu Sơn, Nền kinh tế Trung Quốc - Phép lạ đang biến mất, Báo Doanh
nhân Sài Gòn ngày 04/10/2013, />49. Thủ tướng Ấn Độ thăm Trung Quốc: Xua tan băng giá?
/>50. Trung Quốc - Ấn Độ kí hiệp định biên giới,
/>51. />52. />53. />54. website của Đại sứ quán Ấn Độ tại Việt Nam,
/>
12


55.Viết Tuấn: Quan hệ ASEAN-Ấn Độ dưới góc nhìn của truyền thông quốc tế,
Nghiên cứu Biển Đông, />56.. />
PHỤ LỤC

13