Khoa học môi trường quản lý chất thải rắn chất thải rắn bệnh viện sết tha

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
---------------------

XAYYALIN PHAYPADIT

QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN BỆNH VIỆN SẾT THA,
THỦ ĐÔ VIÊN CHĂN, LÀO

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC

Hà Nội – Năm 2015

1


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
---------------------

XAYYALIN PHAYPHADIT

QUẢN LÝ CHẤT THẢI RẮN BỆNH VIỆN SẾT THA,
THỦ ĐÔ VIÊN CHĂN, LÀO

Chuyên ngành: Khoa học Môi trƣờng
Mã số: 60440301

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦN YÊM

Hà Nội – Năm 2015

2


LỜI CẢM ƠN
Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, em xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến
Thầy PGS.TS Trần Yêm, giảng viên Khoa Môi trường, Trường Đại học Khoa học
Tự nhiên đã trực tiếp giao đề tài và hướng dẫn em tận tình, cho em những kiến thức
và kinh nghiệm quý báu, tạo điều kiện thuận lợi cho em trong quá trình thực hiện,
hoàn thành luận văn này.
Em xin gửi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo Khoa Môi trường, Trường Đại học Khoa
học Tự nhiên đã nhiệt tình truyền thụ cho em những kiến thức vô cùng quý báu
trong suốt quá trình học tập tại trường.
Xin bày tỏ lòng biết ơn vô hạn tới gia đình và các bạn bè đã luôn là chỗ dựa tinh
thần vững chắc và là nguồn động viên đối với em trong cuộc sống và trong quá
trình học tập.

Hà Nội, tháng 12 năm 2015
Học viên
Xayyalin Phaypadit

3


DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1. Các cơ sở dịch vụ gây ra chất thải nguy hại y tếError! Bookmark not defined.
Hình 1.1. Mô hình hệ thống y tế tại Lào .................. Error! Bookmark not defined.
Hình 2.2.Sơ đồ quản lý và xử lý chất thải từ bệnh viện theo quy định của Bộ

Y tế Lào .................................................................... Error! Bookmark not defined.
Hình 3.1. Bản đồ bệnh viện Sết Tha ........................ Error! Bookmark not defined.
Hình 3.2. Biểu đồ thể hiện lƣợng CTR tại bệnh viện từ năm 2007 - 2011Error! Bookmark not
Hình 3.3. Chất thải thông thƣờng từ bệnh viện Sết ThaError! Bookmark not defined.
Hình 3.4. Sơ đồ thể hiện nguồn chất thải lây lan ..... Error! Bookmark not defined.
Hình 3.5. Sơ đồ thể hiện nguồn gây chất thải sắc nhọnError! Bookmark not defined.
Hình 3.6. Nguồn hóa chất gây chất nguy hại ........... Error! Bookmark not defined.
Hình 3.8. Thùng chứa các chất thải lây lan .............. Error! Bookmark not defined.
Hình 3.9. Thiết bị lƣu giữ chất thải sắc nhọn ........... Error! Bookmark not defined.
Hình 3.10. Khu vực để chất thải .............................. Error! Bookmark not defined.
Hình 3.11. Thùng đựng chất thải y tế ...................... Error! Bookmark not defined.
Hình 3.12. Sơ đồ các phƣơng pháp xử lý chất thải .. Error! Bookmark not defined.
Hình 3.13. Lò đốt chất thải....................................... Error! Bookmark not defined.
Hình P1. Bệnh viện Sết Tha ..................................... Error! Bookmark not defined.
Hình P2.Khám chữa bệnh tại bệnh viện Sết Tha ..... Error! Bookmark not defined.
Hình P3. Lò đốt rác tại bệnh viện ............................ Error! Bookmark not defined.
Hình P4. Thu gom rác thải bệnh viện ...................... Error! Bookmark not defined.

4


DANH MỤC BẢNG

Bảng 3.1. Số lƣợng bệnh nhân khám bệnh tại bệnh viện Sết ThaError! Bookmark not defined
giai đoạn 2007-2012 .................................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng thống kê số lƣợng bệnh nhân giai đoạn 2007-2012 cho thấy tỉ lệ ngƣời
chết ít nhất vào năm 2008.Số liệu chi tiết đƣợc trình bày trong bảng 3.2.Error! Bookmark not
Bảng 3.2. Thống kê tỉ lệ ngƣời chết trong giai đoạn 2007-2012Error! Bookmark not defined.
Trong 10 loại bệnh đƣợc khám nhiều nhất tại bệnh viện, bệnh cúm có tỉ lệ
khám cao nhất với 5,658 lƣợt khám, tiếp theo là bệnh tiểu đƣờng với 5,136

lƣợt khámvà thấp nhất là bệnh xơ gan với 210 lƣợt khám. Số liệu chi tiết
đƣợc trình bày trong bảng 3.3. .................................. Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.3. Các loại bệnh có số lƣợt khám cao nhất tại bệnh việnError! Bookmark not defined.
Bảng 3.4. Khối lƣợng của việc lƣu giữ chất thải /ngày tại bệnh viện Sết Tha
giai đoạn 2007-2012 .................................................. Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.5. Lƣợng CTR bình quân từ năm 2007 – 2012 tại bệnh việnError! Bookmark not defin

Bảng 3.6. Số lƣợng chi tiết cán bộ làm việc tại bệnh viện Sết ThaError! Bookmark not define
Bảng 3.7. Ký hiệu bằng màu ..................................... Error! Bookmark not defined.

5


MỘT SỐ KÝ HIỆU VIẾT TẮT
CTRYT

Chất thải rắn y tế

BYT

Bộ Y tế

WHO

Tổ chức Y tế Thế giới

6

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 9
CHƢƠNG 1 ............................................................................................................. 10
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU ................................ Error! Bookmark not defined.
1.1.Tổng quan về chất thải rắn y tế .......................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Khái niệm chất thải rắn y tế ........................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Một số nét quản lý chất thải rắn tại thủ đô Viên ChănError! Bookmark not defined.
1.1.3. Thành phần của CTRYT .................................................. Error! Bookmark not defined.
1.1.4. Phân loại CTRYT .............................................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.Quản lý y tế tại Lào ............................................ Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Hệ thống quản lý y tế tại Lào .......................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Quản lý chất thải bệnh viện ............................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.2.1. Giảm thiểu tại nguồn ..................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2.2. Quản lý và kiểm soát ở bệnh viện .............................. Error! Bookmark not defined.
1.2.2.3. Quản lý kho hóa chất, dƣợc chất ................................ Error! Bookmark not defined.

1.3.Một số nét khác nhau về quản lý CTRYT giữa Việt Nam và LàoError! Bookmark not defi
CHƢƠNG 2 ............................................................. Error! Bookmark not defined.
ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUError! Bookmark not defined.
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu ....................................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3 ............................................................. Error! Bookmark not defined.
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ................................. Error! Bookmark not defined.
3.1. Bệnh viện Sết Tha ............................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Vị trí địa lý ........................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Hoạt động khám chữa bệnh ............................................. Error! Bookmark not defined.
3.2. Hiện trạng chất thải rắn của bệnh viện .............. Error! Bookmark not defined.
3.2.1. Các nguồn thải của bệnh viện Sết Tha ......................... Error! Bookmark not defined.
3.2.1.1. Chất thải thông thƣờng.................................................. Error! Bookmark not defined.

3.2.1.2. Chất thải nguy hại........................................................... Error! Bookmark not defined.

7


3.2.2. Thành phần và khối lƣợng CTR thông thƣờng .......... Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Thành phần và khối lƣợng CTR nguy hại ................... Error! Bookmark not defined.
3.3. Hiện trạng quản lý CTR của bệnh viện Sết Tha Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Thể chế .................................................................................. Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Các chính sách và quy định đang áp dụng để quản lý CTR y tế của bệnh
viện Sết Tha ..................................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.2.1. Quy định quản lý môi trƣờng tại bệnh viện Sết ThaError! Bookmark not defined.
3.3.2.2. Chính sách bảo vệ môi trƣờng tại bệnh viện Sết ThaError! Bookmark not defined.

3.3.2.3. Chính sách nâng cao nhận thức về công tác bảo vệ môi trƣờngError! Bookmark not defined
3.3.2.4. Chính sách nâng cao giáo dục cộng đồng ................ Error! Bookmark not defined.
3.3.2.5. Chính sách nâng cao năng lực tổ chức...................... Error! Bookmark not defined.

3.3.3. Phân loại, thu gom và vận chuyển CTR y tế của bệnh viện Sết ThaError! Bookmark not defin
3.3.3.1. Phân loại............................................................................ Error! Bookmark not defined.
3.3.3.2.Thu gom, lƣu giữ ............................................................. Error! Bookmark not defined.
3.3.3.2.1.Vận chuyển .................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.4. Xử lý CTR của bệnh viện Sết Tha................................. Error! Bookmark not defined.
3.3.4.1. Xử lý CTR thông thƣờng.............................................. Error! Bookmark not defined.
3.3.4.2. Xử lý CTR nguy hại....................................................... Error! Bookmark not defined.
3.4. Tác động của CTR của BV đến môi trƣờng xung quanhError! Bookmark not defined.

3.5. Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý CTR tại BV Sết ThaError! Bookmark no
3.5.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hệ thống xử lý chất thải bệnh viện
Sết Tha .............................................................................................. Error! Bookmark not defined.

3.5.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý chất thải rắn tại bệnh việnError! Bookmark no
3.5.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hệ thống quản lý CTRYT của bệnh
viện .................................................................................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .............................................................. Error! Bookmark not defined.
KHUYẾN NGHỊ ...................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................ 11
PHỤ LỤC 1 .............................................................................................................. 11
PHỤ LỤC 2 .............................................................. Error! Bookmark not defined.

8


MỞ ĐẦU
Hiện nay, Lào là một nƣớc đang phát triển chủ yếu là các nghành nông nghiệp,
công nghiệp nhƣ trồng trọt, chăn nuôi, nhà máy, trƣờng học, bệnh viện v.v… Việc
phát triển giúp hiện đại hóa đất nƣớc và nâng cao đời sống nhân dân Lào. Tuy
nhiên, quá trình phát triển này cũng làm tăng lƣợng chất thải ra môi trƣờng. Nếu
không đƣợc quản lý chặt chẽ sẽ gây ô nhiễm môi trƣờng nghiêm trọng. Sự phát
triển cũng làm gia tăng các nhu cầu về chăm sóc sức khỏe và phát triển y tế. Tuy
nhiên, hoạt động này rất dễ làm gia tăng lƣợng chất thải và là nguy cơ gây ô nhiễm
môi trƣờng nếu không đƣợc quản lý một cách hợp lý.
Chất thải bệnh viện khi thải ra môi trƣờng nếu không đƣợc xử lý đúng cách thì
hậu quả để lại sẽ không thể lƣợng hết đƣợc, nó có thể gây ra các đại dịch lớn có
cộng đồng, gây ô nhiễm môi trƣờng không khí, môi trƣờng nƣớc, môi trƣờng đất từ
đó quay trở lại ảnh hƣởng đến cuộc sống của con ngƣời. Hầu hết các bệnh viện ở
Lào đều xây dựng từ lâu, trong quy hoạch không có hệ thống xử lý chất thải hoặc
nếu có cũng không phù hợp và hoạt động kém hiệu quả. Các điểm tập trung chất
thải đều nằm trong khuôn viên bệnh viện, không đảm bảo vệ sinh. Bên cạnh đó
nhận thức về thực hành xử lý chất thải trong các Bộ Y tế Lào, nhân viên làm công

tác xử lý chất thải và bệnh nhân còn chƣa cao. Công tác quản lý và xử lý chất thải y
tế của các bệnh viện còn kém hiệu quả, chƣa có biện pháp quản lý chất thải y tế hữu
hiệu và an toàn.
Bệnh viện Sết Tha là một bệnh viện nằm tại khu vực trung tâm thủ đô Viên
Chăn, Lào. Đây là một trong những bệnh viện lớn nhất của Lào. Do đó, lƣợng chất
thải từ bệnh viện là rất lớn và cần đƣợc xử lý triệt để. Biện pháp xử lý chất thải của
các bệnh viện chủ yếu là chôn lấp, số còn lại vận chuyển rác thải tới bãi rác công
cộng để xử lý. Hầu hết các chất thải rắn ở các bệnh viện đều không xử lý trƣớc khi
chôn hoặc đốt.Bệnh viện có lò đốt rác y tế song quá cũ và sử dụng củi và dầu để đốt
gây ô nhiễm môi trƣờng. Xuất phát từ thực tế đó tôi đã chọn đề tài “Quản lý chất
thải rắn bệnh viện Sết Tha, thủ đô Viên Chăn, Lào”
Mục tiêu nghiên cứu

9


-

Đánh giá hiện trạng CTR của bệnh viện Sết Tha, thủ đô Viên Chăn.

-

Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý chất thải rắn của bệnh viện Sết Tha

-

Đề xuất các biện pháp nâng cao hệ thống quản lý CTR tại bệnh viện.

Phương pháp nghiên cứu
-

Phƣơng pháp điều tra , khảo sát thực địa

-

Phƣơng pháp phân tích thống kê

-

Phƣơng pháp phân tích dựa trên những số liệu, thông tin có sẵn hoặc đã có

nghiên cứu trƣớc đó
-

Phƣơng pháp đánh giá tổng hợp

10


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
1. Bộ y tế, Phòng ngừa và tăng cường sức khỏe, Luật An toàn vệ sinh.
2. Bộ y tế (2005), Quy định số 1706/BYT về quản lý chất thải từ các dịch vu y tế
của bộ y tế.
3. Bộ Y tế Lào (1997), Sốtay quản lý chất thải tại bệnh viện.
4. Xyhalad Ketkeo (2007),Sổ tay hướng dẫn sử dụng rác thải.
5. Trƣờng Đại học Quốc gia Lào, Khoa môi trƣờng (2012), Chất thải rắn y tế ba
bệnh viện tại thủ đô Viên Chăn, Lào.
6. Sở Y tế thủ đô Viên Chăn (2009), Số tay giữ gìn và kiểm soát lây nhiễm tại các
điểm dịch vụ y tế tại Lào.

7. Sở y tế thủ đô Viên Chăn (2012), Báo cáo về chất thải tại bệnh viên Sết Tha, Thủ
đô Viên Chăn.

11