Khảo sát hệ thống ngữ âm tiếng việt của người thái lan gốc việt ở huyện muang, tỉnh nakhon phanom ( có liên hệ với tiếng việt ở việt nam)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
---------------------------------------

PHATCHARAPHONG PHUBETPEERAWAT

KHẢO SÁT HỆ THỐNG NGỮ ÂM TIẾNG VIỆT CỦA
NGƢỜI THÁI LAN GỐC VIỆT Ở HUYỆN MUANG,
TỈNH NAKHON PHANOM
(CÓ LIÊN HỆ VỚI TIẾNG VIỆT Ở VIỆT NAM)

LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: NGÔN NGỮ HỌC

Hà Nội - 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
---------------------------------------

PHATCHARAPHONG PHUBETPEERAWAT

KHẢO SÁT HỆ THỐNG NGỮ ÂM TIẾNG VIỆT CỦA
NGƢỜI THÁI LAN GỐC VIỆT Ở HUYỆN MUANG,
TỈNH NAKHON PHANOM
(CÓ LIÊN HỆ VỚI TIẾNG VIỆT Ở VIỆT NAM)

Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: NGÔN NGỮ HỌC
Mã số: 60 22 02 40

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Ngọc Bình

Hà Nội – 2014


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu do chính tôi
thực hiện. Các số liệu và kết quả trình bày trong luận văn này là trung thực và
chưa được công bố trong bất kì công trình nghiên cứu nào khác. Nếu sai thì
tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước Ban chủ nhiệm khoa Ngôn ngữ và
Ban giám hiệu Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học
Quốc gia Hà Nội.

Hà Nội, ngày 31 tháng 12 năm 2014
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC

HỌC VIÊN

TS. Nguyễn Ngọc Bình

Phatcharaphong Phubetpeerawat


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện nghiên cứu luận văn này, tôi xin gửi lời cảm
ơn chân thành tới TS. Nguyễn Ngọc Bình, người đã luôn đưa ra những hướng
dẫn tận tình và kịp thời để tôi có thể hoàn thành được luận văn này.
Tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới Hội Thái – Việt tỉnh Nakhon
Phanom đã nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình điền dã tại 6 làng người Thái
Lan gốc Việt tại huyện Muang, tỉnh Nakhon Phanom.

Tôi xin chân thành cảm ơn quý thầy cô trong khoa Ngôn ngữ học –
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đã
tận tâm giảng dạy trong suốt thời gian tôi học tập và thực hiện luận văn này.
Tôi xin cảm ơn Đại sứ quán Thái Lan đã luôn tạo điều kiện thuận lợi cho
tôi trong suốt thời gian học tập tại khoa Ngôn ngữ học – Trường Đại học
Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội.
Cuối cùng, tôi gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè đồng nghiệp đã
nhiệt tình động viên và giúp đỡ, góp phần quan trọng để tôi hoàn thành được
luận văn này.
Hà Nội, ngày 1 tháng 11 năm 2014
Tác giả

Phatcharaphong Phubetpeerawat


MỤC LỤC
Danh mục từ viết tắt........................................................................................ 5
Danh mục bảng biểu ....................................................................................... 6
Danh mục ảnh ................................................ Error! Bookmark not defined.
PHẦN MỞ ĐẦU ............................................ Error! Bookmark not defined.
1. Lý do chọn đề tài ......................................... Error! Bookmark not defined.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .......................... Error! Bookmark not defined.
3. Mục đích nghiên cứu ................................... Error! Bookmark not defined.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................. Error! Bookmark not defined.
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............... Error! Bookmark not defined.
6. Phương pháp nghiên cứu............................. Error! Bookmark not defined.
7. Đóng góp của luận văn ................................ Error! Bookmark not defined.
8. Bố cục của luận văn………………………………………………………14
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT CỦA LUẬN VĂN . Error! Bookmark
not defined.

1.1. Khái quát về ngôn ngữ học đối chiếu và ngôn ngữ học so sánh
lịch sử…………………………………………………………… .......... Error!
Bookmark not defined.
1.2. Phƣơng ngữ trong tiếng Việt................ Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Khái quát về phương ngữ ...................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2.Sự hình thành phương ngữ Việt ở ngước ngoài .... Error! Bookmark not
defined.
1.3. Khái quát về ngƣời Thái gốc Việt ở tỉnh Nakhon Phanom........ Error!
Bookmark not defined.
1.3.1.Giai đoạn di cư lần thứ Nhất với tên gọi“Việt Cũ”.... Error! Bookmark
not defined.

1


1.3.2.Giai đoạn di cư lần thứ Hai với tên gọi “Việt Mới” .. Error! Bookmark
not defined.
1.3.3.Khái quát về 6 làng người Thái gốc Việt ở tỉnh Nakhon Phanom .. Error!
Bookmark not defined.
1.3.3.1.Làng Nong Seng .................................. Error! Bookmark not defined.
1.3.3.2.Làng Phon Bok .................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.3.3.Làng Ton Phueng – Don Mong ........... Error! Bookmark not defined.
1.3.3.4.Làng Na Chok (Bản Mạy) ................... Error! Bookmark not defined.
1.3.3.5.Làng Watsrithep (Làng Pà)................. Error! Bookmark not defined.
1.3.3.6.Làng Mương (Đại Hiếu) ..................... Error! Bookmark not defined.
1.4. Đời sống và văn hoá của cộng đồng ngƣời Thái gốc Việt ở tỉnh
Nakhon Phanom ............................................ Error! Bookmark not defined.
1.4.1.Tết Nguyên Đán...................................... Error! Bookmark not defined.
1.4.2.Giỗ ………………………………………………
…………...……...……...Error! Bookmark not defined.

1.4.3.Hôn lễ ..................................................... Error! Bookmark not defined.
1.4.4.Lễ tang .................................................... Error! Bookmark not defined.
1.4.5.Lễ đốt mã ................................................ Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết……………………………………………
……………………...Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: HỆ THỐNG NGỮ ÂM TIẾNG VIỆT CỦA NGƢỜI THÁI
GỐC VIỆT Ở HUYỆN MUANG, TỈNH NAKHON PHANOM,
THÁI LAN ..................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1. Âm tiết trong tiếng Việt ........................ Error! Bookmark not defined.
2.1.1.Khái niệm về âm tiết............................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2.Cấu trúc âm tiết trong tiếng Việt ........... Error! Bookmark not defined.
2.1.3.Các loại hình âm tiết trong tiếng Việt .... Error! Bookmark not defined.

2


2.2. Thanh điệu ............................................. Error! Bookmark not defined.
2.3. Âm đầu ................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4. Vần .......................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4.1.Âm đệm ................................................... Error! Bookmark not defined.
2.4.2.Âm chính (nguyên âm) ........................... Error! Bookmark not defined.
2.4.3.Âm cuối................................................... Error! Bookmark not defined.
2.5. Hệ thống ngữ âm của các làng ngƣời Thái gốc Việt ở huyện Muang,
tỉnh Nakhon Phanom, Thái Lan .................. Error! Bookmark not defined.
2.5.1.Hệ thống ngữ âm tiếng Việt của người Thái gốc Việt làng
Nong Seng.
………………………………………………………………..Error!
Bookmark not defined.
2.5.2.Hệ thống ngữ âm tiếng Việt của người Thái gốc Việt ở làng
Phon Bok………………………………………………………………

….Error! Bookmark not defined.
2.5.3.Hệ thống ngữ âm tiếng Việt của người Thái gốc Việt làng
Ton Phueng – Don Mong. .............................. .Error! Bookmark not defined.
2.5.4.Hệ thống ngữ âm tiếng Việt của người Thái gốc Việt làng Na Chok……
Error! Bookmark not defined.
2.5.5.Hệ thống ngữ âm tiếng Việt của người Thái gốc Việt làng Watsrithep
(làng Pà)………………………………………………………………….
.Error! Bookmark not defined.
2.5.6.Hệ thống ngữ âm tiếng Việt của người Thái gốc Việt làng Mương
(Đại Hiếu)………………………………………………………………
…Error! Bookmark not defined.

3


2.6. Đối chiếu hệ thống ngữ âm tiếng Việt của các làng ngƣời Thái gốc
Việt ở huyện Muang, tỉnh Nakhon Phanom với nhau. ... Error! Bookmark
not defined.
Tiểu kết ........................................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: ĐỐI CHIẾU HỆ THỐNG NGỮ ÂM CỦA NGƢỜI THÁI
GỐC VIỆT Ở HUYỆN MUANG, TỈNH NAKHON PHANOM VỚI
TIẾNG VIỆT Ở VIỆT NAM........................ Error! Bookmark not defined.
3.1. Đối chiếu hệ thống thống ngữ âm tiếng Việt của ngƣời Thái gốc Việt
ở huyện Muang, tỉnh Nakhon Phanom với phƣơng ngữ Hà Nội. ..... Error!
Bookmark not defined.
3.1.1.Âm đầu.................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2.Nguyên âm .............................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.3.Thanh điệu .............................................. Error! Bookmark not defined.
3.2. Đối chiếu hệ thống thống ngữ âm tiếng Việt của ngƣời Thái gốc Việt
ở huyện Muang tỉnh Nakhon Phanom với phƣơng ngữ Nghệ Tĩnh. Error!

Bookmark not defined.
3.2.1.Âm đầu.................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.2.Nguyên âm .............................................. Error! Bookmark not defined.
3.2.3.Thanh điệu .............................................. Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết ........................................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4: ẢNH HƢỞNG CỦA TIẾNG THÁI VÀ SỰ BIẾN ĐỔI
TRONG HỆ THỐNG NGỮ ÂM TIẾNG VIỆT Ở HUYỆN MUANG,
TỈNH NAKHON PHANOM, THÁI LAN .. Error! Bookmark not defined.
4.1. Tiếng Việt trong cộng đồng ngƣời Thái gốc Việt ở huyện Muang
tỉnh Nakhon Phanom từ trƣớc đến nay ...... Error! Bookmark not defined.
4.1.1.Quá trình giảng dạy tiếng Việt ở huyện Muang, tỉnh Nakhon Phanom
Error! Bookmark not defined.

4


4.1.2.Tiếng Việt hiện nay ở huyện Muang, tỉnh Nakhon Phanom ........... Error!
Bookmark not defined.
4.2. Ảnh hƣởng của tiếng Thái và sự biến đổi trong hệ thống ngữ âm
tiếng Việt ở huyện Muang, tỉnh Nakhon Phanom .... Error! Bookmark not
defined.
4.2.1.Ngữ âm tiếng Thái và phương ngữ vùng Đông Bắc Thái Lan........ Error!
Bookmark not defined.
4.2.2.Những ảnh hưởng của tiếng Thái và phương ngữ Đông Bắc Thái Lan
làm biến đổi hệ thống ngữ âm tiếng Việt ở huyện Muang, tỉnh Nakhon
Phanom............................................................ Error! Bookmark not defined.
4.3. Xu hƣớng đặc điểm của tiếng Việt ở huyện Muang, tỉnh Nakhon
Phanom trong tƣơng lai. ............................... Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết ........................................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .................................................... Error! Bookmark not defined.

TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 7
PHỤ LỤC

Danh mục từ viết tắt
NKP

Tỉnh Nakhon Phanom

NS

Làng Nong Seng

PB

Làng Phon Bok

5


TPDM

Làng Ton Phueng - Don Mong

NC

Làng Na Chok

WST

Làng Watsrithep

LM

Làng Mương

PNB

Phương ngữ Bắc

PNT

Phương ngữ Trung

PNHN

Phương ngữ Hà Nội

PNNT

Phương ngữ Nghệ Tĩnh

PNDB

Phương ngữ Đông Bắc Thái Lan

TTPT

Tiếng Thái phổ thông

TVNKP

Tiếng Việt ở huyện Muang, tỉnh Nakhon Phanom

/ 1/

Thanh ngang

/ 2/

Thanh huyền

/ 3/

Thanh ngã

/ 4/

Thanh hỏi

/ 5/

Thanh sắc

/ 6/

Thanh nặng

6

Danh mục bảng biểu
Bảng 2.1: Bảng kết hợp các âm vị trong âm tiết tiếng Việt [1, tr.116].... Error!
Bookmark not defined.
Bảng 2.2: Hệ thống âm đầu trong tiếng Việt của người Thái gốc Việt ở huyện
Muang, tỉnh Nakhon Phanom, Thái Lan. .................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.3: Hệ thống âm chính trong tiếng Việt của người Thái gốc Việt ở
huyện Muang, tỉnh Nakhon Phanom, Thái Lan. ..... Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.4: Hệ thống âm cuối trong tiếng Việt của người Thái gốc Việt ở huyện
Muang, tỉnh Nakhon Phanom, Thái Lan. .................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.5: Hệ thống ngữ âm tiếng Việt của làng Nong Seng. ... Error! Bookmark
not defined.

Bảng 2.6: Hệ thống ngữ âm tiếng Việt của làng Phon Bok.Error! Bookmark not
defined.

Bảng 2.7: Hệ thống ngữ âm tiếng Việt ở làng Ton Phueng – Don Mong
Bảng 2.8: Hệ thống ngữ âm tiếng Việt của làng Na Chok. . Error! Bookmark not
defined.

Bảng 2.9: Hệ thống ngữ âm tiếng Việt của làng Watsrithep (làng Pà). .....Error!
Bookmark not defined.

Bảng 2.10: Hệ thống ngữ âm tiếng Việt của làng Mương (Đại Hiếu). ......Error!
Bookmark not defined.

Bảng 2.11: Đối chiếu hệ thống âm đầu trong tiếng Việt của các làng người
Thái gốc Việt ở huyện Muang, tỉnh Nakhon Phanom, Thái Lan. ................Error!
Bookmark not defined.

Bảng 3.1: Hệ thống âm đầu trong TVNKP .............. Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.2: Hệ thống âm đầu trong PNHN ................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.3: Hệ thống âm đầu trong TVNKP .............. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.4: Hệ thống âm đầu trong PNNT .................. Error! Bookmark not defined.

7


Bảng 3.5: Đối chiếu hệ thống thanh điệu trong TVNKP và PNNT. ...........Error!
Bookmark not defined.

Bảng 4.1: Hệ thống ngữ âm trong tiếng Thái. ......... Error! Bookmark not defined.
Bảng 4.2: Hệ thống ngữ âm phương ngữ vùng Đông Bắc Thái Lan. .........Error!
Bookmark not defined.

Bảng 4.3: Hệ thống âm đầu trong tiếng Việt của người Thái gốc Việt ở ..Error!
Bookmark not defined.

huyện Muang, tỉnh Nakhon Phanom. ........................ Error! Bookmark not defined.
Bảng 4.4: Hệ thống ngữ âm phương ngữ vùng Đông Bắc Thái Lan. .........Error!
Bookmark not defined.

Bảng 4.5: Hệ thống ngữ âm trong TTPT .................. Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
A) Tiếng Việt
1. Hoàng Thị Châu (2008), Phương ngữ học tiếng Việt, Nxb Đại học Quốc
gia Hà Nội, Hà Nội.
2. Mai Ngọc Chừ (2013), Cơ sở ngôn ngữ học và tiếng Việt, Nxb Giáo dục
Việt Nam, Hà Nội.
3. Trần Trí Dõi (2011), Một vài vấn đề nghiên cứu so sánh-lịch sử ngóm
ngôn ngữ Việt-Mường, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

4. Hoàng Dũng (2007), Dẫn luận ngôn ngữ học, Nxb Đại học sư phạm, Hà
Nội.
5. Bùi Mạnh Hùng (2008), Ngôn ngữ học đối chiếu, Nxb Giáo dục Việt
Nam, Hà Nội.
6. Nguyễn Việt Hương (2012), Tiếng Việt cơ sở, Nxb Đại học Quốc gia Hà
Nội, Hà Nội.

8


7. V.B. Kasevich (1998), Những yếu tố cơ sở của ngôn ngữ học đại cương,
Nxb Giáo dục Việt Nam, Hà Nội.
8. Trịnh Cẩm Lan (2007), Sự biến đổi ngôn ngữ từ của các cộng đồng
chuyển cư đến thủ đô (ngihên cứu trường hợp cộng đồng Nghệ Tĩnh ở Hà
Nội) , Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội.
9. Nguyễn Hữu Quỳnh (2001), Ngữ pháp tiếng Việt, Nxb Từ điển bách
khoa, Hà Nội.
10. Lê Quang Thiêm (2008), Nghiên cứu đối chiếu các ngôn ngữ, Nxb Từ
điển bách khoa, Hà Nội.
11. Đoàn Thiện Thuận (1999), Ngữ âm tiếng Việt, Nxb Đại học Quốc gia Hà
Nội, Hà Nội.
B) Tiếng Anh
12. Woraya Som-Indra (2013), A phonological study of the Vietnamese
dialect as spoken at Na Jok village, Nong Yat subdistrict, Muang district,
Nakhon Phanom Province, Mahidol University, Thailand.
13. Keawta Saliphot (1998), The Phonological Study of Vietnamese at
Chumchon Watsritheppradittharam, Nakhon Phnom Province, Mahidol
University, Thailand.
14. Jinda Ubolchoteit (1998), A Phonological Study of Vietnamese at Tambon
Khlung, Khlung District, Janthaburi Province, Mahidol University,

Thailand.
15. Sujika Phuget (1996), A Phonological of Vietnamese in Aranyaprathet
District, Sa-kaeo Province, Mahidol University, Thailand.
16. Bussaba Amornsukdi (1987), Phonological Reduplication in Vietnamese,
Mahidol University, Thailand.

9


17. Panida Deepungton (1981), Contrastive Analysis on Clause Level
between Vietnamese and Thai, Mahidol University, Thailand.
C) Tiếng Thái
18. Thanyatip Sripana và Trịnh Diệu Thìn (2005), Việt kiều in Thailand in
Thai-Vietnamese

Relationship,

Viện

Châu

Á

học,

Đại

học

เหวียด

เกี่ยว

Chulalongkorn, Bangkok.
ธัญญาทิพย์

ศรี พนาและ

ในประเทศไทยกับความสัมพันธ์ ไทย

Trinh
–

Dieu
เวียดนาม,

Thin (2005),
สถาบันเอเชียศึกษา

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย,

กรุ งเทพมหานคร
19. Thanyatip Sripana, Người Việt Nam di cư vào miền Đông Bắc Thái Lan,
Viện Châu Á học, Đại học Chulalongkorn, Bangkok.
ธัญญาทิพย์ ศรี พนา, ชาววียดนามในภาคอีสานของไทย, สถาบันเอเชียศึกษาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
20. Reungdeth Pankuankhat (2009), Ngôn ngữ học tiếng Thái, Nxb. Fast
Book, Bangkok.
เรื องเดช ปั นเขื่อนขัติย ์ (2009), ภาษาศาสตร์ ภาษาไทย, โรงพิมพ์ Fast Book, กรุ งเทพมหานคร
21. Ratchabandittayasathan (2013), Cách phiên âm tiếng Việt sang tiếng
Thái, Nxb. Ratchabandittayasathan, Bangkok.

ราชบัณฑิตยสถาน (2009), หลักเกณฑ์ การทับศัพท์ ภาษาเวียดนามฉบับราชบัณฑิตสถาน, ราชบัณฑิตยสถาน,
กรุ งเทพมหานคร
22. Siriporn Maneechukiat (1999), Ngôn ngữ học cơ bản, Đại học Naresuan.
ศิริพร มณี ชูเกียรติ (1999), ภาษาศาสตร์ เบือ้ งต้ น, มหาวิทยาลัยนเรศวร
23. Udom

Warotamasikkhadit (2011), A Phonological Theory in

Pronouncing Thai Words, The Royal Institute, Thailand.
D) Nguồn Internet

10


24. Thailand Board of Investment (2014), Macroeconomics, tháng 4 năm
2014 nguồn: />25. Văn phòng tỉnh Nakhon Phanom (2014), Thông tin về tỉnh Nakhon
Phanom, tháng 4 năm 2014, nguồn:
/>26. Longdo Dict (2012), หน่ วยเสี ยงในภาษาอิสาน, tháng 4 năm 2014, nguồn:
/>27. Wikipedia (2013), ภาษาอีสาน, tháng 4 năm 2014, nguồn:
/>%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%A
A%E0%B8%B2%E0%B8%99

11