Hành vi tiêu dùng nước giải khát đóng chai của người dân hà nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
----------------------------------------

Bùi Thị Liễu

HÀNH VI TIÊU DÙNG NƯỚC GIẢI KHÁT ĐÓNG CHAI
CỦA NGƯỜI DÂN HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC

Hà Nội – 2014


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
----------------------------------------

Bùi Thị Liễu

HÀNH VI TIÊU DÙNG NƯỚC GIẢI KHÁT ĐÓNG CHAI
CỦA NGƯỜI DÂN HÀ NỘI

Chuyên ngành: Tâm lý học
Mã số: 60 31 80

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS. Lê Thị Thanh Hƣơng

Hà Nội - 2014
ii


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, kết quả nêu trong Luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố
trong bất kỳ công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này
đã đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã đƣợc chỉ rõ
nguồn gốc.
Học viên thực hiện Luận văn

Bùi Thị Liễu

i


LỜI CẢM ƠN
Trƣớc tiên, tôi xin đƣợc gửi lời cảm ơn đến tất cả quý thầy cô đã giảng
dạy trong chƣơng trình Cao học Khoa Tâm lý học khóa QH-2010-X, Trƣờng
Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, những
ngƣời đã truyền đạt cho tôi những kiến thức hữu ích về Tâm lý học, làm cơ sở
cho tôi thực hiện luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn PGS. TS. Lê Thị Thanh Hƣơng đã tận tình
hƣớng dẫn cho tôi trong thời gian thực hiện luận văn. Cô đã hƣớng dẫn, chỉ
bảo và đã cho tôi nhiều kinh nghiệm trong thời gian thực hiện đề tài.
Sau cùng, tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều
kiện tốt nhất cho tôi trong suốt quá trình học cũng nhƣ thực hiện luận văn. Do
thời gian có hạn và kinh nghiệm nghiên cứu khoa học chƣa nhiều nên luận

văn còn nhiều thiếu sót, rất mong nhận đƣợc ý kiến góp ý của Thầy/Cô và các
anh chị học viên.
Hà Nội, tháng 10 năm 2014
Học viên thực hiện Luận văn

Bùi Thị Liễu

ii


MỤC LỤC
Lời cam đoan .............................................................................................................. i
Lời cảm ơn ................................................................................................................ ii
MỤC LỤC ................................................................................................................. 1
DANH MỤC BẢNG ................................................................................................. 3
DANH MỤC HÌNH .................................................................................................. 5
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 6
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI ......... Error! Bookmark not defined.
1.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề ............... Error! Bookmark not defined.

1.1.1. Một số công trình nghiên cứu ở nước ngoài về hành vi tiêu dùngError! Bookmar
1.1.2. Một số công trình nghiên cứu trong nước về hành vi tiêu dùngError! Bookmark
1.2. Một số vấn đề lý luận cơ bản nghiên cứu hành vi tiêu dùng nƣớc giải khát
đóng chai .................................................................. Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Khái niệm hành vi .......................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Khái niệm hành vi tiêu dùng .......................... Error! Bookmark not defined.
1.2.3. Khái niệm hành vi tiêu dùng nước giải khát đóng chai của người dân
Hà Nội ....................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.2.4. Các yếu tố tạo ra sự khác biệt trong hành vi tiêu dùng nước giải khát
đóng chai của người dân Hà Nội ............................... Error! Bookmark not defined.

Chƣơng 2: TỔ CHỨC VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUError! Bookmark not defi
2.1. Tổ chức nghiên cứu ........................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Mục đích nghiên cứu ..................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Nội dung nghiên cứu...................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Mẫu nghiên cứu ........................................................................................... 40
2.2. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Giai đoạn thiế t kế bảng hỏi: .......................... Error! Bookmark not defined.


2.2.2. Giai đoạn điều tra thử: .................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Giai đoạn điề u tra chính thức: ...................... Error! Bookmark not defined.
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN VỀ HÀNH VI TIÊU

DÙNG NƢỚC GIẢI KHÁT ĐÓNG CHAI CỦA NGƢỜI DÂN HÀ NỘIError! Bookma

3.1. Thực trạng sử dụng nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời dân Hà NộiError! Bookma
3.1.1. Loại nước đóng chai được ưu tiên mua......... Error! Bookmark not defined.
3.1.2. Mục đích sử dụng .......................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.3. Tình huống sử dụng ....................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.4. Mức độ sử dụng ............................................. Error! Bookmark not defined.
3.1.5. Sự thay đổi trong sử dụng.............................. Error! Bookmark not defined.

3.2. Một số đặc điểm tâm lý của hành vi mua nƣớc đóng chaiError! Bookmark not defi
3.2.1. Sự quan tâm đến chất lượng và mức độ hài lòngError! Bookmark not defined.
3.2.2. Nguồn thông tin và niềm tin vào quảng cáo.. Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Lý do mua ...................................................... Error! Bookmark not defined.
3.2.4. Thị hiếu tiêu dùng nước giải khát đóng chai của người dân Hà Nội
(thể hiện qua tiêu chí lựa chọn sản phẩm) ................. Error! Bookmark not defined.
3.2.5. Địa điểm mua................................................. Error! Bookmark not defined.

3.3. Một số yếu tố tạo ra sự khác biệt trong tiêu dùng nƣớc giải khát đóng chai
của ngƣời tiêu dùng Hà Nội ..................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Giới tính ......................................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Tình trạng việc làm ........................................ Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Khác biệt theo thu nhập .............................................................................. 75
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................. Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................... 7
PHỤ LỤC 1: PHIẾU KHẢO SÁT
PHỤ LỤC 2: KẾT QUẢ XỬ LÝ SPSS


DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Mẫu nghiên cứu ...................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.1. Tỷ lệ ngƣời tiêu dùng có sử dụng sản phẩm nƣớc giải khát đóng
chai .......................................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.2. Mức độ ƣu tiên của các loại nƣớc đóng chai đƣợc ngƣời dân Hà
Nội sử dụng ............................................................. Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.3. Mục đích sử dụng nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời dân Hà NộiError! Book
Bảng 3.4. Tình huống sử dụng nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời dân Hà
Nội ........................................................................... Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.5. Thời gian sử dụng nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời dân Hà NộiError! Boo

Bảng 3.6. Mức độ sử dụng nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời dân Hà NộiError! Bookm
Bảng 3.7. Sự thay đổi trong sử dụng nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời dân
Hà Nội ..................................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.8. Sự quan tâm đến chất lƣợng nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời
dân Hà Nội .............................................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.9. Mức độ hài lòng về sản phẩm nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời

dân Hà Nội .............................................................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.10. Nguồn thông tin tiêu dùng sản phẩm nƣớc giải khát đóng chai của
ngƣời dân Hà Nội .................................................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.11. Niềm tin vào quảng cáo nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời dân
Hà Nội ..................................................................................................................... 60

Bảng 3.12. Lý do mua nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời dân Hà NộiError! Bookmark
Bảng 3.13. Các tiêu chí lựa chọn nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời dân Hà
Nội ........................................................................... Error! Bookmark not defined.

Bảng 3.14. Địa điểm mua nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời dân Hà NộiError! Bookm
Bảng 3.15. Sự khác biệt giữa giới tính trong việc ƣu tiên mua sản phẩm nƣớc
giải khát đóng chai của ngƣời dân Hà Nội .............. Error! Bookmark not defined.


Bảng 3.16. Sự khác biệt về giới tính trong mức độ sử dụng nƣớc giải khát
đóng chai của ngƣời dân Hà Nội ............................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.17. Sự khác biệt về giới tính trong tiêu chí lựa chọn nƣớc giải khát
đóng chai của ngƣời dân Hà Nội ............................................................................. 70
Bảng 3.18. Sự khác biệt về giới tính về mức độ hài lòng với nƣớc giải khát
đóng chai của ngƣời dân Hà Nội ............................. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.19. Sự khác biệt về tình trạng việc làm trong việc lựa chọn nƣớc giải
khát đóng chai của ngƣời dân Hà Nội ..................... Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.20. Sự khác biệt giữa tình trạng việc làm về mức độ hài lòng với nƣớc
giải khát đóng chai của ngƣời dân Hà Nội .............. Error! Bookmark not defined.
Bảng 3.21. Sự khác biệt giữa các mức thu nhập của ngƣời tiêu đùng về mức
độ hài lòng với nƣớc giải khát đóng chai của ngƣời dân Hà Nội ........................... 75


DANH MỤC HÌNH

Hình 1. Mô hình năm giai đoạn của quá trình mua sắmError! Bookmark not defined.
Hình 2. Thị trƣờng nƣớc ngọt có ga ở Việt Nam .... Error! Bookmark not defined.
Hình 3. 10 thƣơng hiệu nổi tiếng ............................ Error! Bookmark not defined.


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng năng động và phát
triển, đời sống nhân dân ngày càng đƣợc cải thiện, nhu cầu của ngƣời dân
cũng ngày càng đƣợc nâng cao. Nếu trƣớc đây nhu cầu của con ngƣời chỉ
dừng lại ở việc ăn no mặc ấm thì ngày nay với sự phát triển của xã hội nhu
cầu đó đƣợc nâng lên thành ăn ngon mặc đẹp cũng là một tất yếu. Trƣớc
những nhu cầu, đòi hỏi và xu hƣớng thay đổi tiêu dùng của ngƣời dân, các
nhà sản xuất nƣớc giải khát đóng chai đã không ngừng tung ra thị trƣờng
những sản phẩm mới, kiểu dáng đẹp, bao bì và đóng gói hấp dẫn, chất lƣợng
sản phẩm đƣợc nâng cao để bắt kịp với xu hƣớng của thị trƣờng.
Nƣớc giải khát đóng chai không phải là sản phẩm thiết yếu không thể
thiếu trong cuộc sống nhƣng ngày nay nó đã trở thành sản phẩm quen thuộc
đối với mỗi ngƣời dân Việt Nam nói chung hay ngƣời dân Hà Nội nói riêng.
Nƣớc giải khát đóng chai không những đƣợc sử dụng thƣờng xuyên trong các
bữa tiệc mà nó còn hiện hữu trong các bữa ăn và trong cuộc sống thƣờng nhật.
Trên thị trƣờng hiện nay có rất nhiều các loại nƣớc giải khát đóng chai
khác nhau với các nhãn hiệu phong phú nhƣ: cocacola, pepsi, nƣớc tăng lực,
nƣớc cam ép, các sản phẩm từ sữa… mỗi loại có chất lƣợng, mẫu mã, giá cả
khác nhau. Ngƣời tiêu dùng sẽ có nhiều lựa chọn hơn khi mua hàng. Nhƣ vậy,
ngƣời tiêu dùng nói chung và ngƣời dân Hà Nội nói riêng sẽ chọn mua nƣớc
giải khát đóng chai theo những tiêu chí nào? Tiến trình ra quyết định mua ra
sao? Các yếu tố nào ảnh hƣởng đến tiến trình ra quyết định mua? Tìm hiểu
hành vi của ngƣời tiêu dùng sẽ giúp cho doanh nghiệp biết đƣợc nhu cầu cũng
nhƣ xu hƣớng tiêu dùng của họ, từ đó mà doanh nghiệp có thể đƣa ra những

chiến lƣợc, những kế hoạch marketing hợp lý để thu hút khách hàng. Chính vì


TÀI LIỆU THAM KHẢO
 Tiếng Việt
1. Thái Trí Dũng (2004), Tâm lý học quản trị kinh doanh, Nxb Thống kế
Tp. Hồ Chí Minh.
2. ThS. Đỗ Thị Đức (2003), Hành vi người tiêu dùng, Nxb Thống kê.
3. TS. Nguyễn Thị Gấm (2012), Giáo trình “Hành vi người tiêu dùng”,
Trƣờng Đại học Thái Nguyên.
4. Phạm Minh Hạc (1989), Hành vi và hoạt động, Nxb Giáo dục Hà Nội.
5. Nguyễn Thị Hằng (2014), “Ngành sản xuất Nƣớc giải khát không cồn
Việt Nam”, Báo cáo ngành VietinbankSc.
6. Lê Thị Thu Hằng (2011), Nghiên cứu hành vi gửi tiền tiết kiệm ngân
hàng của khách hàng cá nhân, Luận án tiến sĩ Tâm lý học, Viện Khoa
học Xã hội Việt Nam.
7. Mã Nghĩa Hiệp (chủ biên) (1998), Tâm lý học tiêu dùng, Nxb Chính trị
Quốc gia.
8. Hergenhahn. B. R (2003), Nhập môn lịch sử tâm lý học, ngƣời dịch Lƣu
Văn Hy, Nxb Thống kê, Hà Nội.
9. Nguyễn Thị Lành (2000), Quảng cáo để khuyến khích tiêu thụ, Nxb
Khoa học Kỹ thuật.
10. Nguyễn Xuân Lãn (2010), Hành vi người tiêu dùng, Nxb Tài chính.
11. Lomov. B. Ph (2000), Những vấn đề lý luận và phương pháp luận tâm
lý học, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
12. TS. Nguyễn Xuân Mai (2006), Đề tài cấp bộ: Những yếu tố tâm lý tác
động đến hành vi tiêu dùng của các nhóm khách hàng, Viện Tâm lý
học.
13. Nguyễn Bá Minh (2003), Nghiên cứu hành vi lựa chọn hàng hóa của
người tiêu dùng, Luận án Tiến sĩ Tâm lý học, Trƣờng Đại học Sƣ phạm

Hà Nội.
14. Nguyễn Thị Thanh Nhàn (2012), Nghiên cứu tác động của hành vi văn
hóa mua sắm đến phát triển các hình thức bán lẻ theo chuỗi siêu thị
(định hướng nghiên cứu trên địa bàn Hà Nội), Luận án Tiến sĩ Kinh tế,
Trƣờng Đại học Thƣơng mại.
15. Nhóm nghiên cứu thị trƣờng công ty W&S (2013), Thói quen sử dụng
nước ngọt có ga của người Việt Nam.
16. Dƣơng Thị Kim Oanh (2002), Tâm lý học quản lý kinh tế, Nxb Đại học
Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh.
17. Vũ Huy Thông (chủ biên) (2010), Giáo trình “Hành vi người tiêu
dùng”, Nxb Đại học Kinh tế Quốc dân.
18. Paul Albou (1997), (Lê Diên dịch), Tâm lý học kinh tế, Nxb Khoa học
xã hội.
19. Philip Kotler (1997), Marketing căn bản, NxbThống kê.
20. Nguyễn Ngọc Quang (2008), Phương pháp định tính trong nghiên cứu
hành vi người tiêu dùng Việt Nam về sản phẩm xe máy, Luận án Tiến sĩ
kinh tế học, Hà Nội.
21. Lê Hoàng Quân (1999), Nghiệp vụ quảng cáo và tiếp thị, Nxb Khoa
học Kỹ thuật.
22. Nguyễn Hữu Thụ (2007), Giáo trình “Tâm lý học quản trị kinh doanh”,
Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội.
23. Trung tâm thông tin khoa học kĩ thuật hóa chất Hà Nội (1992), Làm
giàu bách khoa xã giao.
24. Nguyễn Đình Xuân (1996), Tâm lý học quản trị kinh doanh, Nxb Chính
trị Quốc gia.
 Tiếng Anh
25. D.S.Ironmonger (1972), New Commodity and consumer behavior, The

Cambridge university press, London.
26. Freud.S.A

(1953),

General

Introduction

to

Psychoanalysis,

Premabooks, New York.
27. J. Paul Peter, Jerry C. Olson (2007), Consumer Behavior and
Marketing Stratery, Irwin McGraw – Hill.
28. Leon G.Schiffman, Leslie lazar Kanuk (1997), Consumer behavior,
New Jersey: Prentice hall.
 Trang Web
29. www.bva.gov.vn, Hiệp hội Bia – Rƣợu – Nƣớc giải khát Việt Nam
30. />31. />32. />33. />