Giáo án Ngữ Văn 6

Giáo án Ngữ văn 6 Trờng THCS Khánh Cờng
Tuần 5
Tiết 17, 18 Sọ Dừa
(Cổ tích)
I/ Mục tiêu cần đạt:
- Hiểu sơ lợc khái niệm truyện Sọ Dừa.
- Hiểu nội dung ý nghĩa truyện Sọ Dừa và một số đặc điểm tiêu biểu của kiểu nhân vật
mang lốt xấu xí
- Kể lại đợc truyện
II/ Chuẩn bị:
Thầy: Nghiên cứu soạn bài
Trò: Đọc trớc văn bản
III/ Nội dung:
A. ổn định tổ chức lớp:
B. Kiểm tra bài cũ:
? Kể lại truyện sự tích Hồ Gơm và ý nghĩa của truyện?
C/ Bài mới:
Giới thiệu bài
? Thế nào là truyện cổ tích.
? Kể tên 1 số kiểu nhân vật quen thuộc
trong cổ tích.
? Truyện cổ tích và truyền thống có gì
giống và khác nhau.
GV Hớng dẫn HS cách đọc
Cho HS tóm tắt văn bản
I/ Khái niệm truyện cổ tích
Giống: có yếu tố hoang đờng kỳ lạ
II/ Đọc, tìm hiểu chung
Tóm tắt:
Có đôi vợ chồng già hiếm con ngời vợ
vào rừng uống nớc trong cái sọ dừa về

có mang đẻ ra cục thịt đặt tên là Sọ Dừa.
- Sọ Dừa đi chăn bò cho nhà Phú ông rất
cừ, phú ông có 3 cô con gái , cô út hiền
lành, nết na, biết Sọ Dừa là chàng trai
tuấn tú nên yêu.
- Sọ Dừa bảo mẹ đến hỏi cô út cới về
Ngời thực hiện: Bùi Xuân Thắng
1
Giáo án Ngữ văn 6 Trờng THCS Khánh Cờng
? Truyện có thể chia làm mấy đoạn, nội
dung từng đoạn.
? Nhân vật chính của truyện.
? Sọ Dừa ra đời trong hoàn cảnh nào.
Hình dáng ra sao.
? Sự ra đời và hình dáng của Sọ Dừa có
gì đáng chú ý.
? Sọ Dừa thuộc kiểu nhân vật nào.
? Sọ Dừa có tài năng gì.
? Em có nhận xét gì về hình dáng và tài
năng của Sọ Dừa.
? Sự thay đổi đó thể hiện ớc mơ gì của
nhân dân lao động xa.
? Khác với 2 cô chị, cô út đợc giới thiệu
qua chi tiết nào.
? Cô đối xử với Sọ Dừa NTN
Theo em điều gì đã giúp cô cái nhìn
làm vợ
- Sọ Dừa trở thành chàng trai tuấn tú thi
đỗ trạng nguyên rồi đi xứ, chàng đa cho
vợ đã lửa con dao và 2 quả trứng dặn

luôn mang theo bên ngời.
- Hai cô chị lập mu hại em, vợ Sọ Dừa
bị đẩy xuống biển, cá nuốt vào bụng, cô
đem cá chết khoét bụng chui ra.
- Vợ chồng Sọ dừa gặp nhau mở tiệc,
hai cô chị bị lộ xấu hổ bỏ đi biệt xứ.
Đoạn 1: Từ đầu đến dùng đến
Đoạn 2 còn lại
II/ Phân tích
1. Chàng Sọ Dừa
- Sự ra đời
+ Mẹ uống nớc trong sọ dừa ở rừng sinh
ra con
+ Cục thịt
=> Có tính chất khác thờng, kỳ lạ
Nhân vật bất hạnh có hình dáng xấu xí
- Tài năng
+ Chăn bò theo cách riêng rất cừ
+ Thổi sáo giỏi
+ Nhánh chóng đáp ứng lời thách cới
của phú ông.
+ Thi đỗ trạng nguyên
+ Tài dự đoán, lo xa => chính xác.
=> Đối lập giữa bề ngoài dị dạng nhng
có phẩm chất tốt đẹp tài năng tuyệt vời.
=> Ước mơ mãnh liệt về sự ra đời
2/ Câu chuyện về cô út
- Hiền lành, tính hay thơng ngời
- Đôi xử rất tử tế.
- Lòng thơng ngời, sự đồng cảm

Ngời thực hiện: Bùi Xuân Thắng
2
Giáo án Ngữ văn 6 Trờng THCS Khánh Cờng
thấy đợc bên trong của Sọ Dừa là một
trai khôi ngô tài giỏi.
? Cô út có xứng đáng đợc nhận phần th-
ởng là bà trạng không vì sao.
? Truyện Sọ Dừa thể hiện ớc mơ gì của
ngời xa.
? Câu truyện có ý nghĩa gì.
? Nhận xét các chi tiết trong truyện
? Nghệ thuật đặc sắc ấy thể hiện ND gì
=> Phần thởng xứng cho ngời nhân hậu
3. Ước mơ của ngời xa
- Ước mơ đổi đời từ thân phận thấp hèn
, từ một con ngời xấu xí tởng nh vô
dụng trở thành ngời thông minh hạnh
phúc
- Ước mơ sự công bằng
4. ý nghĩa của truyện
- Đề cao giá trị đích thực vẻ đẹp bên
trong của con ngời, khuyên ta muốn
đánh giá đúng bản chất con ngời đứng
dừng lại ở việc xem xét bề ngoài
- Đề cao lòng nhân ái đối với ngời bất
hạnh.
III/ Tổng kết
a, NT: Bất ngờ lý thú
b, ND
*Ghi nhớ : SGK

D. Củng cố: GV khắc sâu kiến thức
HS kể lại truyện
Đọc phần ghi nhớ
E. Hớng dẫn : Học kĩ bài Soạn Thạch Sanh
IV/ Rút kinh nghiệm:



Ngời thực hiện: Bùi Xuân Thắng
3
Giáo án Ngữ văn 6 Trờng THCS Khánh Cờng
Tiết 19: Từ nhiều nghĩa
và hiện tợng chuyển nghiã của
từ
I/ Mục tiêu cần đạt:
- HS nắm đợc : + Khái niệm từ nhiều nghĩa
+ Hiện tợng chuyển nghĩa của từ
+ Nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ
II/ Chuẩn bị:
- Thầy: Nghiên cứu nghĩa
- Trò: Đọc trớc ví dụ SGK
III/ Nội dung:
A. ổn định tổ chức lớp:
B. Kiểm tra bài cũ:
? Thế nào là nghĩa của từ, có mấy cách giải nghĩa từ.
C/ Bài mới:
? Em hãy tìm các nghĩa khác nhau của
từ chân
Đặt câu có từ chân ở mọi nét nghĩa
tiêu biểu.

Tìm thêm một số từ khác có nhiều
nghĩa nh từ chân
I/ Từ nhiều nghĩa
- Từ chân: 1 bộ phận dới cùng của cơ
thể ngời hay động vật.
VD. Chị ấy có đôi chân thon thả.
+ Bộ phận cuối cùng của đồ vật có tác
dụng đỡ các bộ phận khác.
+ Chân giờng.......
+ Bộ phận dới cùng của một số đồ vật
tiếp giáp và bám chặt vào mặt nền chân
tờng, chân răng.
VD: Tay : 7 nghĩa
+ Bộ phận phía trên của cơ thể con ngời
từ vai đến ngón dùng để cầm nắm , lao
động...
+ chi trớc của một số con vật
+ Biểu tợng cho khả năng trình độ nghề
Ngời thực hiện: Bùi Xuân Thắng
4
Giáo án Ngữ văn 6 Trờng THCS Khánh Cờng
Cho HS tìm tiếp từ đó
? Cho HS tìm 1 số từ chỉ có 1 nghĩa.
? Tìm mối liên hệ giữa các nghĩa của từ
chân.
? Trong 1 câu cụ thể 1 từ thờng đợc
dùng vói mấy nghĩa.
? Trong bài những cái chân, từ chân đợc
dùng với nghĩa nào.
HS đọc yêu cầu và tự làm

HS đọc yêu cầu, gọi 2 HS lên bảng
HS đọc yêu cầu
Gọi HS lên bảng làm
nghiệp : tay nghề.
+ Chỉ con ngời có khả năng , hiện tờng
nào đó : tay chi
+ Ngời giỏi về một lĩnh vực nào đó.
VD. Tay súng cừ khôi
+ Bộ phận của vật có chức năng nh tay:
tay ghế, tay vịn cầu thang.
- Từ chỉ có một nghĩa
Gà, vịt, ổ điện, bàn là........
II/ Hiện t ợng chuyển nghĩa
- Bộ phận dới cùng dùng để đỡ các bộ
phận khác.
- 1 nghĩa: Nhng tác phẩm văn học ngời
viết có khi cố ý dùng từ với vài nghĩa
khác.
- Đợc dùng với nghĩa chuyển nhng vẫn
đợc hiểu theo nghĩa gốc nên mới có liên
tởng thú vị nh kiềng 3 chân.
III/ Luyện tập
BT 1:
BT 2: Lá : Lá phổi, lá lách , lá gan
Quả: quả tim, quả thận
Thân : Thân hình
BT 3
- Chỉ sự vật chuyển thành hành động
+ cái cày : cày ruộng
+ cái cuốc : cuốc đất

Hộp sơn : Sơn nhà
D. Củng cố: GV khắc sâu kiến thức
Đọc phần ghi nhớ
E. Hớng dẫn : Học kĩ bài làm bài tập
IV/ Rút kinh nghiệm:
Ngời thực hiện: Bùi Xuân Thắng
5