Đánh giá tác động của tpp đến kinh tế và các doanh nghiệp việt nam

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
VIỆN THƯƠNG MẠI VÀ KINH TẾ QUỐC TẾ
BỘ MÔN: KINH DOANH QUỐC TẾ
-------o0o-------

BÀI TẬP LỚN
MÔN MÔI TRƯỜNG KINH TẾ TOÀN CẦU
VỚI DOANH NGHIỆP
Đề tài:
Hiện nay Việt Nam đang tích cực đàm phán gia nhập Hiệp định quan hệ đối tác
xuyên Thái Bình Dương (TPP). Anh (Chị) đánh giá như thế nào về tác động của
TPP đến kinh tế & các doanh nghiệp Việt Nam?
Giảng viên hướng dẫn

: TS Nguyễn Anh Minh

Họ và tên sinh viên

: Ngô Thị Xuân

Mã học viên

: CH22-0625

Hệ

: Cao học

Khóa

: 22

Lớp

:T

1


Hà Nội, 2014

ĐỀ TÀI:
Hiện nay Việt Nam đang tích cực đàm phán gia nhập Hiệp định quan hệ đối
tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Anh (Chị) đánh giá như thế nào về tác động
của TPP đến kinh tế & các doanh nghiệp Việt Nam?
BÀI LÀM:
1. Giới thiệu về TPP:
1.1. Thành lập:
TPP - Hiệp định Đối tác Kinh tế Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (tiếng Anh:
Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement - viết tắt TPP) là một hiệp
đinh/thỏa thuận thương mại tự do với mục đích hội nhập các nền kinh tế thuộc khu
vực châu Á - Thái Bình Dương. Thỏa thuận ban đầu được các nước Brunei, Chile,
New Zealand và Singapore ký vào ngày 03 tháng 06, 2005 và có hiệu lực ngày 28
tháng 05, 2006. Hiện tại, thêm 5 nước đang đàm phán để gia nhập, đó là các nước
Australia, Malaysia, Peru, Hoa Kỳ, và Việt Nam. Ngày 14 tháng 11, 2010, ngày
cuối cùng của Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Nhật Bản, lãnh đạo của 9 nước (8
nước trên và Nhật Bản) đã tán thành lời đề nghị của tổng thống Obama về việc thiết
lập mục tiêu của các cuộc đàm phán thuộc Hội nghị thượng đỉnh APEC năm 2011
sẽ diễn ra tại Hoa Kỳ.
Trước đây, TPP được biết đến với tên tiếng Anh là Pacific Three Closer
Economic Partnership (P3-CEP) và được tổng thống Chile Ricardo Lagos, thủ

tướng Singapore Goh Chok Tong và thủ tướng New Zealand Helen Clark đưa ra
thảo luận tại một cuộc họp các nhà lãnh đạo của APEC diễn ra tại Los Cabos,
Mexico. Brunei nhanh chóng tham gia đàm phán ở vòng 5 vào tháng 04 năm 2005.
Sau vòng đàm phán này, hiệp định lấy tên là Pacific-4 (P4).
2


Mục tiêu ban đầu của Hiệp định là giảm 90% các loại thuế xuất nhập khẩu giữa
các nước thành viên trước ngày 01 tháng 01, 2006 và cắt giảm bằng không tới năm
2015. Đây là một thỏa thuận toàn diện bao quát tất cả các khía cạnh chính của một
hiệp định thương mại tự do, bao gồm trao đổi hàng hóa, các quy định về xuất xứ,
can thiệp, rào cản kỹ thuật, trao đổi dịch vụ, vấn đề sở hữu trí tuệ, các chính sách
của chính quyền…
Mục tiêu chính của TPP là thiết lập mặt bằng thương mại tự do chung cho các
nước khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với phạm vi rộng và mức độ cam kết sâu,
TPP được đánh giá là hiệp định thương mại của thế kỷ XXI.
1.2 Thành viên
Hiện thời TPP chỉ có 4 thành viên chính thức Brunei, Chile, New Zealand và
Singapore. Mặc dù có nhiều khác biệt về văn hóa và địa lý, 4 quốc gia này đều có
nhiều điểm chung như: là những quốc gia nhỏ (có dân số ít hơn 16 triệu), tương đối
phát triển cao và cùng là thành viên của APEC.

3


2. Tiến trình Việt Nam gia nhập TPP:
Đàm phán Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) là một đàm phán thương mại tự
do nhiều bên, với mục tiêu thiết lập một khu vực thương mại tự do chung cho các
nước đối tác trong khu vực châu Á Thái Bình Dương. Cho đến nay, đã có 12 nước
tham gia vào đàm phán TPP (bao gồm New Zealand, Brunei, Chile, Singapore,

Australia, Peru, Hoa Kỳ, Malaysia, Việt Nam, Canada, Mexico và Nhật Bản).
Đàm phán TPP hiện đang là một trong những đàm phán thương mại quan trọng
nhất của Việt Nam, bao gồm không chỉ các vấn đề về mở cửa thị trường hàng hóa
và dịch vụ mà còn cả những vấn đề phi thương.
3. Tác động của TPP đến nền Kinh tế & các doanh nghiệp Việt Nam
3.1 Tác động của TPP đến nền Kinh tế:
* Cơ hội:
TPP là một hiệp định thương mại tư do khu vực toàn diện có thể đem đến những
cơ hội rất lớn cho Việt Nam kết nối nền kinh tế của mình với Hoa Kỳ và các thành
viên TPP khác. Nó có thể mang lại lợi ích kinh tế lớn cho Việt Nam trong việc phát
triển kinh tế và đẩy mạnh xuất khẩu, tạo thuận lợi cho thương mại và hiệu quả
trong chuỗi cung ứng, hiện đại hoá các lĩnh vực dịch vụ, đẩy nhanh cổ phần hoá
các doanh nghiệp Nhà nước, mở cửa thị trường mua sắm; thuận lợi trong tiếp cận
thị trường tất cả các nước TPP, trong đó có các lĩnh vực quan trọng của Việt Nam
như nuôi trồng thuỷ sản, dệt may, da giầy, đồ nội thất; được giảm thuế đối với hàng
hoá xuất khẩu sang Hoa Kỳ, cắt giảm thuế đối với nhà nhập khẩu Hoa Kỳ; cải thiện
các biện pháp hạn chế nhập khẩu; có cơ hội được công nhận là nền kinh tế thị
trường sớm hơn...
4


Nếu Việt Nam tham gia TPP, sẽ có một số lĩnh vực, mặt hàng được hưởng lợi
khi xuất khẩu vào các nước thuộc TPP có thể được hưởng thuế suất nhập khẩu
bằng 0. Nếu Việt Nam vượt qua được đàm phán về vấn đề xuất xứ đảm bảo theo
quy chế riêng của các nước đang phát triển thì các mặt hàng như dệt may, da giày...
của Việt Nam sẽ có nhiều lợi thế ở thị trường TPP. Các lĩnh vực khác như đầu tư,
dịch vụ... thị trường các nước TPP sẽ mở rộng cửa, doanh nghiệp Việt Nam có thể
tận dụng để khai thác thêm lợi thế.
* Thách thức:
Tuy nhiên, tham gia TPP Việt Nam cũng phải đối mặt với các thách thức lớn,

trong đó có những thách thức do hệ thống pháp luật chưa chuyển đổi kịp thời hết
cho phù hợp, nhất là những vấn đề liên quan đến quan hệ lao động, quan hệ giữa
các nghiệp đoàn... làm sao đáp ứng yêu cầu hội nhập mà vẫn đảm bảo phù hợp với
hệ thống chính trị. Một số thách thức khác là vấn đề về mua sắm Chính phủ, mở
cửa thị trường Việt Nam cũng chưa thể đáp ứng và làm ngay được. Các lĩnh vụ
dịch vụ, đầu tư... Việt Nam đã mở cửa lại tiếp tục phải mở cửa rộng hơn, toàn diện
hơn sẽ gây sức ép rất lớn đối với nền kinh tế. Tôi cho rằng, nếu có tham gia đàm
phán thì Việt Nam cũng không thể đáp ứng việc gia nhập TPP với mọi yêu cầu
được.
Ngoài ra, thách thức đối với Việt Nam trong việc tham gia TPP cũng sẽ rất lớn
trong việc cải cách lao động để đạt được các tiêu chuẩn có thể chấp nhận được bởi
các thành viên TPP khác; tiếp tục phải đối mặt với vấn đề nền kinh tế phi thị trường
(chỉ một vài nước TPP công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường); TPP sẽ
không giúp loại bỏ các biện pháp chống bán phá giá, chống trợ cấp mà Hoa Kỳ
đang áp dụng, không giúp hạn chế việc Hoa Kỳ áp dụng các biện pháp phòng vệ
đối với hàng xuất khẩu Việt Nam và nguy cơ bị điều tra chống bán phá giá, chống
5


trợ cấp vẫn tiếp tục diễn ra; hạn chế của Việt Nam trong năng lực và thực thi; phải
thực hiện các cam kết về sở hữu trí tuệ ở mức TRIPS+; tham gia Hiệp định mua
sắm Chính phủ; thực hiện các cam kết về môi trường...
3.2 Tác động của TPP đến các doanh nghiệp Việt Nam
Các doanh nghiệp xuất nhập khẩu sẽ được hưởng lợi nhiều hơn từ TPP, các doanh
nghiệp dịch vụ, sản xuất trong nước có thể phải chịu những thiệt thòi, thử thách
nhiều hơn khi Việt Nam mở cửa thị trường theo TPP để đổi lại sẽ được hưởng
những ưu đãi về thuế quan cho hàng hoá Việt Nam.

6