Văn hóa omotenashi của người nhật

V ăn hóa Omotenashi-ni ềm t ựhào c ủa
ng ười Nh ật
Khi mới sang Nhật, có lẽ nhiều bạn sinh viên nước ngoài rất bất ngờ với sự tiếp đãi nồng hậu tại
bất cứ nơi nào ở Nhật, từ các cửa hàng, khách sạn sang trọng cho đến những cửa hàng tiện lợi
hay các tiệm cà phê be bé, tất cả người phục vụ ở đây đều có cung cách tiếp đãi khách rất lịch sự,
lễ phép và luôn nở nụ cười trên môi với tiêu chí số một “khách hàng là thượng đế”. Sự tiếp đãi
nồng hậu:Omotenashi (おもてなし) là phương châm kinh doanh ở Nhật, và người Nhật nổi
tiếng thế giới với điều đó: おもてなしの心 (lòng hiếu khách).

Có 3 điều cơ bản trong tinh thần Omotenashi mà người Nhật hiểu và cố gắng nắm rõ.
Đầu tiên là chăm sóc khách hàng chu đáo trên cả sự mong đợi của họ. Đây là điều cơ bản khác
nhau giữa dịch vụ (サービス)và omotenashi. Việc bồi bàn mang khăn lại cho khách hay chủ nhà
nghỉ chuẩn bị chăn nệm khách nghỉ ngơi là dịch vụ. Nhưng khi người bồi bàn đó đưa khăn cho
khách và nhẹ nói rằng:” お仕事お疲れーです”(quý khách đã có một ngày làm việc vất vả
quá!),hay khi bà chủ nhà nghỉ viết một tờ giấy nhỏ để bên cạnh chăn nệm đã được trải ra cho


khách nhắn rằng “Chúc quý khách ngủ ngon. ”, hay khi vào cửa hàng cà phê nhân viên phục vụ
đưa cà phê cho bạn và mỉm cười nói rằng: “ごゆっくりどうぞ”(Xin quý khách cứ từ từ thưởng
thức) …, đó được gọi là Omotenashi. Những cử chỉ quan tâm đến khách hàng, giúp họ cảm thấy
thoải mái, dễ chịu như vậy chính là những điều nhỏ nhưng tinh tế mang lại cho khách những cảm
tình,ấn tượng đẹp và kéo họ quay trở lại lần hai, lần ba.

Điều thứ hai là hết lòng phục vụ khách mà không cần khách phải “hậu tạ” lại. Ở nhiều nước trên
thế giới như Mỹ,Úc, khi được nhân viên đối đãi lịch sự thì khách thường phải kẹp thêm ít tiền
chip thưởng cho nhân viên đó như là tiền dịch vụ trả cho nhân viên tiếp khách. Nhưng ở Nhật,
dẫu là nơi sang trọng hay cửa hàng nhỏ bình thường, nhân viên đều hết lòng chào hỏi, cảm ơn,
phục vụ mà không yêu cầu thêm chi phí gì cả. Thái độ tiếp khách lễ phép, lịch sự tận tâm mà
không yêu cầu sự đáp trả lại của khách như vậy chính là Omotenashi của người Nhật.

Điều thứ ba là thái độ tiếp khách nồng hậu như vậy cần đến từ tấm lòng chân thành chứ không
phải miễn cưỡng. Và người Nhật quan niệm rằng để có thể quan tâm, nghĩ đến người khác thì
bản thân mình cần có sự thư thả trong tâm hồn , tinh thần giống như quan niệm về cốc nước chỉ
rót thêm nước vào được khi cốc còn trống mà thôi. Chính vì thế, để có được những khoảng trống
trong tâm hồn, người Nhật thường đến với thiền, đọc sách hay đi xem tranh tại các bảo tàng Mỹ
thuật, để có thời gian một mình suy ngẫm, giúp điềm tĩnh và mài dũa tư duy lại bản thân.

Trong thời đại quốc tế hóa hiện nay, nhiều nền văn hóa, suy nghĩ khác nhau du nhập vào Nhật
Bản, họ cố hòa nhập nhưng không để bị hòa tan, và ngược lại còn đang nỗ lực đưa những nét đẹp
đáng tự hào của văn hóa Nhật Bản mở rộng ra thế giới, với Omotenashi hay văn hóa ẩm thực
Nhật Bản vừa được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của Unesco.