Bài tập cá nhân số 2 quản trị chiến lược ngành cho thuê ô tô

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
--------------------

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

“PHÂN TÍCH NGÀNH DỊCH VỤ
CHO THUÊ XE Ô TÔ”
GVHD: TS NGUYỄN XUÂN LÃN
SINH VIÊN: CAO VŨ VIỆT THẮNG
LỚP: 36K02.2

Đà Nẵng, tháng 11 năm 2013


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

1. TỔNG QUAN VỀ NGÀNH CHO THUÊ XE Ô TÔ
1.1 Sơ lược về ngành cho thuê xe ô tô
Thế kỷ 21 là thế kỷ của khoa học - công nghệ - thông tin, mở ra một thời kỳ
phát triển mới cho xã hội loài người. Một trong các quá trình đổi mới đó là đổi mới
và cải tiến phương tiện đi lại..Việc áp dụng khoa học công nghệ trong sản xuất đã
giúp cho việc đi lại của con người trở nên dễ dàng hơn bằng những máy móc chạy
bằng động cơ, sự ra đời ôtô và xe máy đã dáp ứng được những nhu cầu thiết yếu
cho cuộc sống của con người. Và từ đó nhu cầu về các loại phương tiện này ngày
càng trở nên cần thiết hơn, giúp cho đời sống xã hội cũng như nền kinh tế ngày
càng phát triển .
Việt Nam chúng ta cũng không nằm ngoài guồng quay đó, nước ta cũng
đang ngày càng bắt nhịp với các nước trên thế giới
Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, ngành dịch vụ cho thuê xe và vận
chuyển hành khách, phục vụ cho các chuyên gia nước ngoài cũng ngày càng nở rộ

và phát triển mạnh mẽ ở nước ta trong những năm qua.
Với nhu cầu đi lại ngày càng tăng của xã hội, thị trường vận chuyển hành
khách nước ta đã phát triển với tốc độ rất cao, đặc biệt là các loại hình dịch vụ cho
thuê xe bao gồm thuê xe trọn gói và thuê xe tự lái, ngắn hạn và dài hạn. Tuy nhiên,
nếu nhìn sang một số nước trong khu vực trên thế giới, ngành dịch vụ cho thuê xe –
vận chuyển hành khách của họ đã đạt đến mức chuyên nghiệp của một ngành công
nghiệp thực sự thì ở nước ta, nó vẫn còn mang tính tự phát và thiếu chuyên
nghiệp.... Điển hình là giá cả và chất lượng dịch vụ không ổn định, cung – cầu
không gặp nhau, đặc biệt là yếu tố bảo hiểm an toàn cho người sử dụng dịch vụ còn
bị bỏ ngõ…
Nhu cầu thuê xe ô tô tự lái ngày một tăng vì những tiện ích mà loại hình dịch
vụ này mang lại, nhất là vào thời điểm cuối năm khi nhu cầu đi lại của người dân
tăng lên.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 2


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

Nhóm Cho thuê xe du lịch, cho thuê xe tự lái đã khá phổ biến kể từ khoảng
năm 2000. Dịch vụ này nhắm vào những khách hàng chưa có đủ tài chính để sắm ô
tô riêng trong khi muốn chủ động trong công việc hoặc đi chơi.
Giá của loại hình dịch vụ này khá rẻ, khoảng trên dưới 1 triệu/ngày tùy theo từng
loại xe thuê. Xe càng sang thì giá càng cao, đơn cử như thuê xe BMW loại 4 chỗ thì
giá thị trường là 1,5 - 1,7triệu/ngày.
Nhìn chung loại hình cho thuê xe này đã rất thông dụng hiện nay. Hiện nay
trên thị trường có rất nhiều nơi cho thuê xe tự lái có thể là công ty với quy mô lớn,
có nhiều loại xe, cũng có thể chỉ là cá nhân cho thuê xe. Không có quy chế nào

chuẩn cho việc thuê xe mà mỗi nơi cho thuê lại tự đặt ra những quy định riêng để
đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 3


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

1.2 Tổng quan thị trường cho thuê ô tô
Thị trường cho thuê xe ôtô ở thành phố hiện có 3 loại hình, đó là cho thuê xe
hơi theo tháng, cho thuê xe du lịch theo ngày và cho thuê xe tải vận chuyển hàng
hóa theo chuyến.

Đối với dịch vụ cho thuê xe theo tháng, qua tìm hiểu chúng tôi được biết, đối
tượng có nhu cầu thuê xe dạng này chủ yếu là doanh nhân nước ngoài được cử sang
Việt Nam công tác có thời hạn hoặc các chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ của thành
phố.
Theo tính toán, nếu họ phải bỏ ra số tiền trên dưới 400 triệu đồng để mua xe
trong khi trừ chi phí khấu hao tài sản cố định hàng tháng cộng với chi phí xăng dầu,
bảo dưỡng và lương tài xế... thì chỉ cần bỏ ra từ 7-10 triệu đồng/tháng họ sẽ thuê
được một chiếc xe “tầm tầm” tùy loại lại được “bao tài - bao xăng”, vẫn rẻ và lợi
hơn so với việc đầu tư một số vốn lớn để mua xe!
Chưa kể đến những rắc rối trong thủ tục mua bán sang tên có yếu tố nước
ngoài. Đó là nguyên nhân của “cầu” dẫn đến việc “cung” của thị trường này luôn
hết sức sôi động.
Loại hình dịch vụ cho thuê xe du lịch theo ngày cũng vậy, mức giá cho thuê
xe được bao cả tài, xăng dao động từ 1-2 triệu đồng/ngày đêm tùy loại xe 4 chỗ, 7
chỗ, 16 chỗ hay 30 chỗ ngồi và quãng đường di chuyển.

Đối tượng có nhu cầu thuê xe dạng này chủ yếu là các công ty lữ hành nhỏ,
gia đình hoặc nhóm bạn bè dùng để đưa đón Việt kiều, đi du lịch hoặc đưa đón
người bệnh...
Thị trường cho thuê xe ôtô tải ở thành phố cũng màu mỡ chẳng kém. Từ xe
tải chở “mối” cho tiểu thương buôn bán tại các chợ đến xe tải chở hàng thuê cho các
cơ sở sản xuất phân phối hàng hóa theo chuyến hoặc xe tải chở vật liệu xây dựng...
đều hoạt động rất nhộn nhịp với mức thu nhập bình quân trên dưới 10 triệu
BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 4


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

đồng/tháng/đầu xe sau khi đã trừ chi phí. Tức là đều ở mức các chủ xe phải nộp
thuế thu nhập cá nhân.
2. PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG NGÀNH
2.1 Môi trường kinh tế
Những năm gần đây từ năm 2007 kinh tế Việt Nam phát triển khá nhanh đưa
Việt Nam thoát ra khỏi nhóm các nước có mức thu nhập thấp, mức sống người dân
được cải thiện, tỷ lệ nghèo giảm mạnh, nền kinh tế đang chuyển theo hướng công
nghiệp hóa, hiện đại hóa.
So với các nước trong khu vực, năm 2007, tốc độ tăng GDP của Việt nam là
8,44% đứng thứ 3 châu Á (sau Trung Quốc: 11,3% và Ấn Độ khoảng: 9% ) và mức
thu nhập GDP là 835 USD cao hơn nhiều so với năm 2005. Dưới đây là tốc độ tăng
trưởng kinh tế Việt Nam rất thấp so với các nước trong khu vực:

Biểu đổ: Tương quan GDP giữa Việt Nam với các nước khu vực giai đoạn
1960-2010.
Năm 2008 Việt Nam thực hiện các cam kết WTO nên thời cơ mở rộng thị

trường hợp tác bình đẳng với 150 nước thành viên. Đó là cơ hội để kinh tế Việt
Nam tăng tốc.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 5


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

Năm 2003, tổng số ô tô mà các liên doanh bán được trên 43.000 chiếc, đưa
Việt Nam trở thành thị trường ô tô lớn thứ tư ở Đông Nam Á sau Thái Lan,
Malaysia và Indonesia. Trong đó, khách hàng mua xe cá nhân chiếm 20%. Khi ấy,
một số nhà sản xuất ô tô còn dự báo Việt Nam sẽ sớm vượt qua Indonesia để chiếm
vị trí thứ ba.
 Thu nhập và khả năng chi tiêu của người dân ngày càng cao họ sẵn sàng bỏ
ra một số tiền để thoả mãn nhu cầu đi lại của mình ngày càng tốt hơn cũng như để
tạo điều kiện thoải mái cho gia đình đi lại cùng nhau vào các dịp lễ tết. Tuy nhiên
không phải ai cũng có điều kiện mua cho mình một chiếc xe riêng. Do đó việc thuê
xe được lựa chọn nhiều hơn và ngành cho thuê xe có cơ hội tăng trưởng nhờ điều
này.
Tuy nhiên trong những năm suy thoái kinh tế gần đây đặc biệt là cuộc khủng
hoảng kinh tế năm 2008 và Năm 2011, Khủng hoảng nợ công bao trùm châu Âu và
một số nước châu Mỹ, Nợ công của Mỹ đã vượt 14 nghìn tỷ USD và dự đoán sẽ
chạm mức trần 14,3 nghìn tỷ USD sau hơn một tháng nữa. Tại Mỹ, thị trường nhà
đất chưa phục hồi, giá nhà đất đã giảm tháng thứ 6 liên tiếp và chỉ cao hơn 1% so
với mức đáy trong thời kỳ suy thoái tồi tệ nhất năm 2009, khiến cho hơn 800 ngân
hàng nước này tiếp tục lâm vào tình trạng khó khăn. Lãi suất ngân hàng tăng cao,
Lãi suất cao không khuyến khích đầu tư các ngành công nghiệp cho các doanh
nghiệp và chủ sở hữu cổ phần. Trong bối cảnh kinh tế thế giới đang chuyển từ trạng

thái tăng trưởng yếu sang lạm phát cao, nhiều nước đã phải thay đổi lại chính sách
kinh tế theo hướng chuyển mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng sang tập trung ổn định
kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát; với những biện pháp chủ yếu như: Thắt chặt
chính sách tiền tệ thông qua nâng lãi suất cơ bản, tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Và Việt
Nam cũng không nằm ngoại lệ so với các nước trên thế giới.
Hầu hết các chủ doanh nghiệp ôtô đều nhận định dịp nghỉ lễ 30/4-1/5 các
năm gần đây thị trường cho thuê xe ôtô kém sôi động hơn hẳn so với năm trước,
chủ yếu do người dân hạn chế đi du lịch để tiết kiệm chi phí.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 6


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

 Thị trường cho thuê xe trong những năm từ 2008 đến nay gặp nhiều khó
khăn do suy thoái kinh tế tác động đến người dân cũng như các nhu cầu sử dụng xê
ô tô thuê của họ. Các năm gần đây tài chính khó khăn, nhu cầu vui chơi giải trí cũng
bị cắt giảm nhiều. Nhiều cơ quan năm nay cũng không tổ chức cho nhân viên đi
chơi dịp nghỉ lễ như mọi năm nữa nên nhu cầu sử dụng xe du lịch thuê cũng ít dần.
Tuy nhiên, điều dễ nhận thấy là nhu cầu của người dân đã giảm đi rõ rệt. Ai cũng
muốn đi nghỉ ngơi, thư giãn trong dịp nghỉ lễ tuy nhiên trước tình hình kinh tế khó
khăn, nhiều gia đình đã phải hoãn bớt những kế hoạch vui chơi. Mới đầu năm giá
xăng đã tăng mấy lần rồi, kèm theo là bao nhiêu mặt hàng khác tăng. Vì thế năm
nay nhiều gia đình quyết định ở nhà để tiết kiệm chi phí.
2.2 Môi trường công nghệ
Một điều thật đáng mừng là Việt Nam đã có một ngành công nghiệp “lắp
ráp” ô-tô sau gần 20 năm xây dựng! Bước đầu đã hình thành được một ngành công
nghiệp phụ trợ, cung cấp một số phụ tùng cho sản xuất, lắp ráp ô-tô trong nước.

Sau quãng thời gian không phải ngắn, ngành công nghiệp ô-tô Việt Nam
cũng đã quy tụ được một số tập đoàn ô-tô lớn trên thế giới như Ford, Mercedes,
Toyota… và cũng đã “hình thành” lên 18 doanh nghiệp (DN) FDI và 38 DN trong
nước tham gia sản xuất với năng lực khoảng 460 nghìn xe/năm, bao gồm đầy đủ các
chủng loại xe con, xe tải, xe khách… Và ở mức độ nào đó cũng đáp ứng đủ và kịp
thời nhu cầu ô-tô trong nước theo mục tiêu đề ra mới chỉ về mặt “số lượng”
Công nghệ lắp ráp ô tô phát triển cho ra đời những chiếc xe được lắp ráp
tại Việt Nam và được nhà nước bảo hộ với giá xe rẻ nhưng chất lượng tương đương
so với các loại xe nhập khẩu. Điều này làm cho các doanh nghiệp cho thuê xe có cơ
hội tiếp cận và đa dạng các mẫu mã xe đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 7


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

2.3 Môi trường văn hoá
Sau hai đợt tăng thuế GTGT và TTĐB kể từ năm 2003, giá xe bán ra thị
trường đến nay đã tăng tới 50%. Thế nhưng có một nghịch lý là bất chấp giá xe tăng
vọt, cao gấp 1,5 lần đến 2 lần giá xe cùng loại của khu vực và quốc tế, sức mua của
thị trường VN vẫn tăng trưởng tới 30%. Số liệu của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô
VN (Vama) cho thấy 3 tháng đầu năm 2013, các DN thành viên đã bán ra tổng cộng
6.932 xe, cao hơn nhiều so với cùng kỳ năm ngoái. Khách hàng thậm chí còn “đi
cửa sau” với các đại lý để mua được xe đúng thời điểm mong muốn. Nguyên nhân
của sự khan hiếm, một phần do nhà sản xuất tuyên bố cắt giảm sản lượng vì dự báo
sức mua sẽ giảm do giá tăng. Thực chất sản lượng giảm nhưng lợi nhuận của nhà
sản xuất còn tăng thêm vì họ “thu thuế hộ Nhà nước” trong giá xe mới và nhân tiện
thu luôn thêm lợi nhuận cho mình.

Nếu như trước đây, thị hiếu tiêu dùng của người VN chỉ quanh quẩn hai khái
niệm: xe máy phải là Honda, ô tô phải là Toyota thì nay ngày càng nhiều khách
hàng chỉ “kết” dòng xe cao cấp, bất chấp chuyện giá cả. Đây cũng là lý do để các
nhà sản xuất làm giá xế hộp “thực hư” đến vài chục ngàn USD.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 8


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

 Người Việt có xu hướng thích sử dụng các loại xe hơi và sử dụng các loại
xe mắc tiền. Do đó các doanh nghiệp cho thuê xe với các dòng xe cao và trung cấp
có thể có cơ hội đểđạt được mức tăng trưởng tốt ở thị trường dòng này.
2.4 Môi trường xã hội:
Xã hội ngày càng được hiện đại hoá, con người chú trọng hơn đến việc giữ
gìn vệ sinh môi trường và chuyển sang sử dụng các phương tiện công cộng thay vì
sử dụng các phương tiện cá nhân nhằm bảo vệ môi trường cũng như giảm thiểu chi
phí. Các thành phố đã đầu tư triển khai các hệ thống giao thông công công cộng
hiện đại và tiện nghi nhằm thay đổi phần nào thói quen đi lại của người dân.
Nổi bật có thể kể đến dự án Metro của thành phố Hồ Chí Minh được thực
hiện từ năm 2007 đến giai đoạn 2020. Toàn bộ dự án metro có thể ngốn trên 5 tỷ
đô-la Mỹ, chỉ riêng lập phương án hỗ trợ kỹ thuật "Chuẩn bị dự án metro tại TP
HCM" đã mất 2,2 triệu đô-la Mỹ. Phương án hỗ trợ kỹ thuật đã được Ủy ban Nhân
dân TP HCM phê duyệt cuối tháng 4 năm 2007.[1]
 Do đó trong tương lai nhu cầu sử dụng các dịch vụ cho thuê xe có thể
giảm xuống và không ở mức tăng trưởng nóng như trướcđây nữa.
2.5 Môi trường pháp luật
Theo số liệu thống kê, Việt Nam là một trong những quốc gia có mức thuế

bảo hộ ôtô cao nhất châu Á và thậm chí trên cả thế giới. Theo Hiệp hội các doanh
nghiệp sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), thuế xe ô tô chiếm tới 50-60% giá bán ô tô
lắp ráp trong nước.
Cho đến năm 2003, các chính sách về thuế xe ô tô, dù có thay đổi, nhưng vẫn
khá ổn định. Thuế nhập khẩu linh kiện ô tô bình quân là 25%, thuế tiêu thụ đặc biệt
5% và phí trước bạ lần đầu cho ô tô từ 7 chỗ trở xuống 5%. Nhưng cũng từ đó,
chính sách thuế xe ô tô, phí đánh vào ô tô thay đổi liên tục, theo chiều hướng tăng
mạnh và trở nên khó lường. Doanh nghiệp ô tô ngao ngán.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 9


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

Năm 2004, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định phê duyệt Quy hoạch phát
triển công nghiệp ô tô đến năm 2010, tầm nhìn đến năm 2020. Cũng năm đó, thuế
tiêu thụ đặc biệt đánh vào ô tô 5 chỗ ngồi trở xuống tăng lên 24%. Nhu cầu mua ô
tô lập tức sụt giảm hơn một phần tư so với năm trước đó.
Sang năm 2005, loại thuế xe ô tô này tiếp tục tăng lên 40% và nhu cầu mua
xe ô tô giảm tiếp một phần ba. Đến 2006, nó đã là 50%, còn đối với xe 7 chỗ là
30%.
Những năm sau đó, chính sách thuế xe ô tô và phí tiếp tục biến động mà chủ
yếu là thuế giá trị gia tăng, phí trước bạ và phí cấp bảng số xe. Đến cuối năm 2012,
thuế tiêu thụ đặc biệt xe dưới 5 chỗ là 45-50% tùy theo dung tích xi lanh, tương tự
xe 6-9 chỗ là 45-60%, xe 10-16 chỗ 30%… Phí trước bạ ở Hà Nội 20% (hiện nay
giảm còn 15%), TPHCM 15% và phí cấp bảng số xe 20 triệu đồng.
Những năm gần đây, nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa bằng xe ôtô của
người dân tăng rất nhanh. Nắm bắt được điều đó, các dịch vụ cho thuê xe mọc ra

như nấm sau mưa.
Song, việc quản lý loại hình dịch vụ này dường như chưa được quan tâm,
mặc dù nó ảnh hưởng trực tiếp tới vấn đề trật tự an toàn giao thông và tính mạng
người dân.
Thủ tục thuê xe đơn giản chỉ cần chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu cùng
với tài sản thế chấp. Khi cho thuê xe nếu xe bị hư giữa đường hoặc người thuê xe
trả xe trong tình trạng không được nguyên vẹn thì không có một quy định cụ thể
nào để xét trách nhiệm cho mỗi bên và mỗi bên phải tự thoả thuận
Hỏi đến hóa đơn “đỏ” thì các dịch vụ hoặc chủ xe cho thuê đều lắc đầu! Như
vậy chứng tỏ ngành Thuế đã không quản lý được, ít ra cũng là để thu khoản thuế
môn bài
Kinh doanh dịch vụ cho thuê có thể dính líu đến nhiều rủi ro liên quan đến
pháp luật.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 10


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

2.6 Môi trường toàn cầu
Gia nhập WTO, Theo lộ trình gia nhập AFTA, từ năm 2014 đến 2018, thuế
suất nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ khu vực ASEAN về Việt Nam sẽ hạ dần xuống
0%. Cụ thể, trong năm 2014, mức thuế nhập khẩu sẽ giảm còn 50%, năm 2015 còn
35%, năm 2016 còn 20%, năm 2017 là 10% và 2018 là 0%.
Tại thị trường ôtô Việt Nam, trong khi sản lượng xe lắp ráp trong nước
(CKD) đang tỏ ra đuối dần thì các loại xe nhập khẩu nguyên chiếc (CBU) lại cho
thấy đà tăng tốc mạnh mẽ.
Vài năm trở lại đây, khi lộ trình cắt giảm thuế quan theo các cam kết hội

nhập quốc tế, đặc biệt là đối với khu vực ASEAN và ATIGA (ASEAN với Trung
Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản) bắt đầu vào sâu hơn, thị trường ôtô CBU bắt đầu có
những chuyển biến rõ rệt.
Biểu hiện đầu tiên là chỉ trong vòng 3 năm, số lượng các nhà nhập khẩu và
phân phối ôtô chính hãng đã tăng vọt. Các thương hiệu ôtô nổi tiếng thế giới lần
lượt theo chân nhau có mặt tại Việt Nam. Mặc dù tại thời điểm năm 2010, sức mua
ôtô nhập khẩu vẫn còn khá hạn chế song điều quan trọng, đó là sự chuẩn bị cần thiết
cho một giai đoạn thịnh vượng, cụ thể hơn là cho mục tiêu từ năm 2018.
 Làn sóng giảm giá ô tô đang đến gần mạnh mẽ tạo điều kiện cho người
tiêu dùng mua xe dễ dàng hơn dẫn đến thị trường muốn thuê xe để đi lại sẽ giảm
dần và nhu cầu cần sử dụng xe sẽ ít lại.
3. Phân tích ngành và cạnh tranh
3.1 Định nghĩa ngành
Mã ngành: 77101: Cho thuê ôtô trong danh mục các ngành nghề kinh doanh.
Định nghĩa ngành: Ngành cho thuê xe ô tô cung cấp các dịch vụ cho thuê xe các
loại xe ô tô theo tháng, theo ngày, hoặc theo nhu cầu của khác hàng.
Nhóm này gồm:
BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 11


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC
-

Cho thuê xe chở khách (không có lái xe đi kèm);
Cho thuê xe tải, bán rơmooc và xe giải trí.
Loại trừ:

-

Cho thuê xe ôtô có lái xe đi kèm được phân vào nhóm 493 (Vận tải đường bộ

-

khác);
Cho thuê tài chính được phân vào nhóm 64910 (Hoạt động cho thuê tài
chính).

3.2 Phân tích tính hấp dẫn của ngành
3.2.1 Năng lượng thương lượng của nhà cung cấp
Hiện tại xe hơi ở Việt Nam được mua từ các công ty sản xuất lắp ráp trong
nước và các nhà phân phối nhập khẩu xe hơi nước ngoài.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 12


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

Đối với các dòng xe được nhập khẩu từ nước ngoài phải chịu một mức thuế
cao và phải qua hàng rào thuế quan chặt chẽ nên việc mua các loại xe nhập khẩu
khá khó khăn và giá được đẩy lên có khi là gấp đôi.
Đối với các dòng xe được lắp ráp trong nước: Đặc điểm lớn nhất của ngành
công nghiệp ô tô VN là thị trường nội địa quá nhỏ, mức sống thấp, sức mua hạn hẹp
trong khi có quá nhiều nhà lắp ráp, gồm 12 liên doanh (kể cả Honda VN mới được
cấp phép) và hơn 160 doanh nghiệp trong nước. Thị phần của các liên doanh chiếm
đa số, chủ yếu là dòng xe cao cấp, còn doanh nghiệp (DN) VN bước đầu chỉ hướng
vào dòng xe chuyên dụng, xe phổ thông. Theo phân tích của một chuyên gia trong

ngành, về mặt lý thuyết, khi có nhiều nhà cung cấp sản phẩm, dịch vụ cùng tham
gia vào thị trường thì sẽ tạo ra sức cạnh tranh, nhưng với ngành công nghiệp tô VN
thì ngược lại: Nhà sản xuất không thể tăng sản lượng bán hàng thì tìm mọi cách
tăng giá sản phẩm để vẫn đạt lợi nhuận cao nhất.
Tuy nhiên hiện nay có rất nhiều hãng xe cùng cạnh tranh và giá cả tương đối
ngang nhau nên người mua có nhiều lựa chọn cho việc mua xe của mình. Năng lực
thương lượng của nhà cung cấp là ở mức trung bình.
1

Các đối thủ cạnh tranh tiềm tàng:

Rào cản nhập ngành: Chi phí gia nhập ngành là lớn, để đầu tư vào dịch vụ ban đầu
doanh nghiệp phải bỏ ra hàng tỉ đồng đầu tư mua xe, hàng tháng doanh nghiệp còn
mất một khoản tiền không nhỏ để thuê bãi đậu, bảo dưỡng, nâng cấp xe định kì…
Bên cạnhđó xe cho thuê dễ xuống cấp nhanh do phải vận hành liên tục và do người
sử dụng xe thuê không mấy để ý tới chuyện “giữ xe”
1

Cạnh tranh của các đối thủ trong ngành:
Nhu cầu thuê xe tự lái ngày càng tăng khiến số lượng trung tâm cho thuê xe

cũng nhiều hơn. Ngoài các công ty cho thuê xe chuyên nghiệp, các công ty kinh
doanh lĩnh vực khác cũng tranh thủ tận dụng thị trường đang lên. Thậm chí cả các
tiệm cầm đồ và các cửa hàng kinh doanh xe cũ cũng mở dịch vụ cho thuê xe Tết.
Hiện tại trên cả nước có khoảng hơn 5000 doanh nghiệp cho thuê xe ô tô tự lái các

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 13

QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

loại trong đó tập trung cao nhất ở các thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà
Nẵng, Cần Thơ, Hải Phòng.
1

Năng lực thương lượng của người mua:
Khách hàng là một áp lực cạnh tranh có thể ảnh hưởng trực tiếp tới toàn bộ

hoạt động sản xuất kinh doanh của ngành. Nói như vậy để thấy khách hàng quan
trọng như thế nào đối với bất kỳ ngành nào. Và đi kèm với khả năng chi trả cao hơn
thì yêu cầu chất lượng đối với sản phẩm cũng tăng theo thời gian, đa số người tiêu
dùng đã và đang quan tâm đến vấn đề chất lượng của dịch vụ.
Cách đây một vài năm, với chỉ vài điểm cho thuê ô tô tự lái, người đi thuê
xe tự lái không có nhiều lựa chọn. Xe có thể thuê chỉ là những chiếc xe cũ rẻ tiền
(đa số là xe Matiz). Bây giờ, chỉ cần một cú nhắp chuột vào Google, người lái đã có
thể tìm thấy hàng trăm địa chỉ cho thuê xe đủ loại: Từ Matiz đến Civic, Camry,
Innova, Mercedes,… Trị giá dàn xe cho thuê của nhiều công ty lên tới hàng chục tỉ
đồng. Tuy nhiên để số vốn lớn này sinh lãi là điều không đơn giản.
Các điểm cho thuê xe mọc lên ngày càng nhiều, không ít người có xe riêng
ít dùng cũng tranh thủ cho thuê. Mỗi ngày, hàng trăm tin rao vặt cho thuê xe được
đẩy lên Internet. Hầu như trên các tuyến đường của Hà Nội đều có điểm cho thuê
xe. Đặc biệt, phố Trần Khát Chân đã trở thành phố cho thuê xe với hàng chục điểm.
Để cạnh tranh, các điểm cho thuê xe đều chú ý nâng cao chất lượng xe, giảm giá
cho thuê, đơn giản hóa thủ tục giao xe khách…
3.2.2 Các sản phẩm thay thế:
Ngày nay có nhiều phương tiện khác nhau phục vụ nhu cầu đi lại của người
dân như xe máy, taxi, xe bus… Với sự suy thoái của kinh tế trong những năm gần
đây thì người dân có phần dè dặt hơn trong các chi tiêu của mình. Ngoài những dịp

đặc biệt và đi xa ra ngoại thành thì sẽ thuê xe còn lại họ thường sử dụng các phương
tiên như xe máy hoặc thuê taxi để đi trong khoảng thời gian ngắn và khoảng cách
không quá xa. Bên cạnh đó thuế quan cho dòng xe ô tô đang được giảm nhẹ dần nên
các thị trường tầm trung sẽ chuyển sang dần mua xe để đi thay vì tiếp tục đi thuê và

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 14


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

điều này sẽ làm giảm một lượng lớn nhóm khách hàng đang thuê xe ở thị trường
này.
4. Chu kỳ ngành:

Ngành

Giai đoạn phát sinh: Trong những năm 2000 – 2002 khi thị trường xe ô tô bắt
đầu xâm nhập và phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam đã làm nhu cầu đi xe ô tô xuất
hiện ở một số thành phố lớn như Sài Gòn, Hà Nội… Thị trường cho thuê xe lúc bấy
giờ không quá đa dạng, chủ yếu phục vụ nhu cầu đi lại của khách hàng trong các
tiệc cưới, đi lại vào các dịp lễ tết và nhu cầu được thể hiện.
Giai đoạn tăng trưởng: Từ những năm 2003 – 2007 thị trường ô tô Việt Nam
phát triển mạnh mẽ với sự gia nhập của các công ty liên doanh lắp ráp ô tô như GM,
Honda, Toyota…cùng với sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế kéo theo các dịch vụ
cho thuê nở rộ mạnh mẽ ở hầu hết mọi nơi trên cả nước. Các loại xe cũng được đa
dạng hơn về mẫu mã và được thuê nhiều hơn cho các nhu cầu đi lại thay cho các
phương tiện như xe chở khách hay tàu hoả.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 15


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

Giai đoạn tái tổ chức Từ năm 2008 – 2011: Kinh tế suy thoái kéo theo sự
phát triển chậm lại trong đó có ngành sản xuất ô tô, thuế đánh vào ngành ô tô quá
nặng làm cho giá của ô tô cao trong khi đó tài chính của người dân có hạn. Trong
giai đoạn này việc hạn chế trong việc mua xe ô tô bên cạnh đó nhu cầu sử dụng xe ô
tô đi lại của người dân ngày càng tăng kéo theo số lượng thuê xe càng nhiều trong
giai đoạn này. Tuy nhiên giai đoạn này số lượng các doanh nghiệp mọc lên như
nấm cũng như các công ty lữ hành, dịch vụ cũng tham gia vào hình thức kinh doanh
này nên thị trường đã vào giai đoạn tái tổ chức.
Giai đoạn bão hoà: Từ năm 2013 đến nay: Giai đoạn này là sự khởi sắc với
sự phục hồi của nền kinh tế, các doanh nghiệp sản xuất ô tô bắt đầu tăng trưởng trở
lại bên cạnh nhu cầu của khách hàng có phần tăng cao. Bên cạnh đó nhu cầu của
khách hàng sử dụng các dịch vụ thuê xe ngày càng khó tính hơn trong việc chú
trọng đến chất lượng và giá cả, thị trường cho thuê xe cạnh tranh gay gắt trong việc
làm hài lòng khách hàng của mình, do đó các doanh nghiệp cho thuê xe ngoài việc
mua xe về cho thuê lại còn phải chú trọng đến việc bảo hành cũng như các dịch vụ
kèm theo để khách hàng có thể quay trở lại sau này. Bên cạnh đó trước tình hình
thuế đánh vào việc nhập khẩu ô tô giảm cũng như số lượng xe lắp ráp bản địa bán ra
ngày càng nhiều làm cho nhiều người có khả năng mua xe hơn và những người đó
có thể dùng xe của mình cho thuê lại làm xuất hiện thêm nhiều đối thủ cạnh tranh .
Nên ngành đang trong giai đoạn bão hoà
5. Phân tích các lực lượng dẫn dắt ngành
Chất lượng:
Người tiêu dùng ngày nay rất khó khăn trong việc lựa chọn cho mình một

sản phẩm với những tiêu chí rất cao. Do đó các công ty phải luôn luôn đầu tư vào
chất lượng của đội xe của mình để khách hàng có thể cảm thấy hài lòng khi sử
dụng. Ngoài ra chất lượng dịch vụ cũng là một vấn đề quan trọng từ cách đối xử với
khách hàng cũng như thái độ giao tiếp của chủ nhà xe hay các dịch vụ kèm theo.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 16


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

Quảng cáo:
Việc cho thuê xe hơi đang ngày càng được xử lý trực tuyến: Hiện nay,
việc kinh doanh cho thuê xe chủ yếu được xử lý trực tuyến. Bởi với tình hình kinh
tế hiện nay thì nhiều người có nhu cầu thuê xe hơn là mua xe. Tuy nhiên, việc xử lý
giao dịch trên Internet cho dù đó là kinh doanh hay giải trí thì gần như nó là sự định
trước vận mệnh của việc kinh doanh Internet. Vì lý do này, nó quan trọng hơn với
tất cả mọi người khi tham gia thị trường có thể thực hiện tốt trong công cụ tìm
kiếm.
Phương tiện truyền thông xã hội: Khuyến cáo tiếp thị dựa trên một công cụ
ngày càng quan trọng trong kinh doanh trực tuyến, đó là lý do tại sao chúng tôi
cũng đang xem xét việt thực hiện truyền thông xã hội trong các lĩnh vực khác.
Nhân viên chăm sóc khách hàng

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 17

QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

Các nhân viên sẽ có vai trò quan trọng trong việc tìm kiếm và phát triển
khách hàng cho công ty đồng thời duy trỳ khách hàng cũ, bên cạng đó sẽ nghiên
cứu các chiến lược của đối thủ cạnh tranh và phát triển chiến lược của công ty mình.
Và thực hiện các công việc có liên quan. Việc này giúp chuyên biệt hoá, tạo ra được
một lượng khách hàng nhất định cho các doanh nghiệp giúp các doanh nghiệp ổn
định được lượng khách hàng của mình.
6. Phân tích các nhân tố then chốt thành công trong ngành
Các điểm cho thuê xe mọc lên ngày càng nhiều, không ít người có xe riêng ít
dùng cũng tranh thủ cho thuê. Mỗi ngày, hàng trăm tin rao vặt cho thuê xe được đẩy
lên Internet. Hầu như trên các tuyến đường của Hà Nội đều có điểm cho thuê xe.
Đặc biệt, phố Trần Khát Chân đã trở thành phố cho thuê xe với hàng chục điểm. Để
cạnh tranh, các điểm cho thuê xe đều chú ý nâng cao chất lượng xe, giảm giá cho
thuê, đơn giản hóa thủ tục giao xe khách…
Chất lượng: Ngoài bạc tỉ đầu tư mua xe, hàng tháng doanh nghiệp còn mất
một khoản tiền không nhỏ để thuê bãi đậu, bảo dưỡng, nâng cấp xe định kì… Xe
cho thuê dễ xuống cấp nhanh do phải vận hành liên tục và do người sử dụng xe thuê
không mấy để ý tới chuyện “giữ xe”. Đảm bảo chất lượng xe là cách doanh nghiệp
tạo chữ tín làm ăn lâu dài
“Thời này, chẳng tội gì phải đi thuê những chiếc xe xấu xí, ọp ẹp. Dịch vụ
mọc lên nhiều, khách hàng có quyền lựa chọn cho mình những chiếc tốt” một khách
hàng thuê xe phát biểu.
Giá cả:Loại hình dịch vụ cho thuê xe du lịch theo ngày cũng vậy, mức giá
cho thuê xe được bao cả tài, xăng dao động từ 1-2 triệu đồng/ngày đêm tùy loại xe 4
chỗ, 7 chỗ, 16 chỗ hay 30 chỗ ngồi và quãng đường di chuyển.
Thông thường các công ty thường duy trì giá theo giá thị trường và cố gắng đưa ra
một mức giá tốt nhất để thu hút khách hàng thuê xe và có thể trở lại trong lần sau.
Các công ty cam kết phục vụ chuyên nghiệp với giá cả hợp lý, quý khách sẽ không

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 18


QUẢN TRỊ CHIẾN LƯỢC

phải lo bị chặt chém, và hỗ trợ tư vấn các kinh nghiệm đi du lịch để khách hàng hài
lòng mà không phải mất quá nhiều chi phí.
Do biến động liên tục của thị trường với giá xăng dầu/cầu phà/bến bãi.nên
giá thuê xe cũng liên tục biến đổi. Do đó các doanh nghiệp luôn tính toán để sao
cho khách hàng cảm thấy không bị thiệt nhiều khi thuê xe mà doanh nghiệp vẫn
đảm bảo lợi nhuận.
Dịch vụ kèm theo:Để thu hút khách hàng, công ty đầu tư nhiều xe mới, cho
khách thuê xe không hạn chế ki-lô-mét, không tính tiền xe qua đêm với những
khách quen. Bên cạnh đó, phải luôn duy trì giá xe đúng hoặc thấp hơn giá thị
trường. Với những khách hàng thường xuyên, mặc dù giao xe muộn vẫn không tính
tiền phụ trội. Có công ty còn cam kết giá rẻ hơn từ 5-10% so với giá thị trường với
những dòng xe mới.
Các công ty còn đưa ra các cam kết trước khi thuê xe như:
 Đội xe du lịch mới, chất lượng cao
 Lái xe được đào tạo chuyên nghiệp: tay lái giỏi, lịch sự, nhã nhặn
 Nhanh chóng, chính xác, đúng giờ
 Phục vụ chu đáo, nhiệt tình
 Hoàn tiền nếu không đúng cam kế
Để cạnh tranh một cách tốt nhất hầu hết các dịch vụ đều đầu tư cho mình một
đội ngủ nhân viên hết sức nhiệt tình, năng động, tài xế lái xe thì kinh nghiệm nhiều
năm trong nghề nhằm đảm bảo an toàn của khách hàng và hơn thế nữa doanh
nghiệp thường đặt uy tín lên hàng đầu.

BÀI TẬP CÁ NHÂN SỐ 2

Page 19