Mot so phuong phap day tot mon My thuat

PHẦN MỘT:
MỞ ĐẦU
I/ LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Là giáo viên dạy mỹ thuật ngoài công tác giảng dạy tôi thấy mình cần phải có một
trách nhiệm lòng yêu nghề mến trẻ, cần phát hiện tìm tòi những năng lực năng khiếu tư
chất tốt của học sinh tạo điều kiện để các em phát triển toàn diện trên mọi lĩnh vực. Do
đó người giáo viên phải nắm bắt được đặc điểm phát triển tâm lý của học sinh, những khả
năng, năng lực. Lựa chon những nội dung,phương pháp dạy phù hợp kích thích các em
phát huy khả năng trí tưởng tượng niềm hứng thú cuối cùng là để tạo ra những bức tranh
hoàn hảo trong mọi lĩnh vực .
Trong quá trình giáo dục muốn con người phát triển về mọi mặt thì phải hiểu con
người về mọi mặt. Vì thế giáo viên phái hiểu được học sinh của mình nắm bắt được đặc
điểm tâm lý, nhận thức của học sinh.
Cụ thể đối với môn mỹ thuật trong nhà trường phổ thông người giáo viên ngoài
việc nắm bắt về đặc điểm tâm lý ra thì giáo viên cần nắm bắt được rõ và cụ thể hơn về
những nhu cầu hứng thú trong học tập nắm bắt sự phát triển, ghi nhớ tư duy tưởng tượng
của các em, kích thích làm cho tư duy sáng tạo trí tưởng tượng, phát triển tốt có hiệu quả
trọng môn mỹ thuật .
Điều 2 luật phổ cập giáo dục tiểu học qui định giáo dục tiểu học là bậc tiểu học
nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, có nhiệm vụ xây dựng và phát triển tình cảm
đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ và thể chất của trẻ em nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự
phát triển toàn diện nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tính nhân văn
được thể hiện rõ trước hết ở mục tiêu phổ cập và phát triển ở bậc học từ năm 1994.
Phần lớn giáo viên chính thức thừa nhận quan điểm coi học sinh là trung tâm, cũng từ đó
nhiều cuộc hội thảo, nhiều bài giảng, bài viết về đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học
được ra đời.
Đổi mới phương pháp dạy học là đề tài nghiên cứu khoa học giáo dục mà tính
hiệu quả là lấy học sinh làm trung tâm. Học sinh tiểu học là lứa tuổi rất hiếu động, hay
tìm tòi, khám phá. Các em sẽ tham gia vào các hoạt động do giáo viên thiết kế một cách
chủ động, linh hoạt và sáng tạo.
Song song với việc học tập các môn học ở bậc tiểu học thì môn “Mỹ thuật” là môn

học hết sức quan trọng. Nó rèn luyện cho các em một tâm hồn thẩm mỹ về bản chất con
người sáng tạo theo quy luật cái đẹp nó luôn gắn liền với giác quan thẫm mỹ thông qua
đó các em biểu hiện thái độ đánh giá nhận xét các hiện thực trong xã hội góp phần làm
phong phú hiện thực cuộc sống. Trau dồi và phát huy nghệ thuật mĩ thuật một cách khoa
học.
Việc dạy tốt môn mỹ thuật ở bậc tiểu học là biết chăm bón vườn hoa muôn hình
muôn vẽ trở thành một màu sắc chung là cùng khoe cái đẹp mang lại cái có ích cho xã
hội phục vụ nền văn minh của loài người trong thời đại mới của thế kỉ XXI về sau.
Học mỹ thuật là mang lại cho các em niềm vui, trí tuệ ngày càng sâu rộng cách
nhìn nhận cuộc sống của nền văn minh nhân loại toàn cầu. Giúp các em nhận thức hiện
thực khách quan trong tự nhiên, trong xã hội biến cái đẹp ấy thành cái chủ quan qua các
giác quan thẫm mỹ để học sinh chúng ta theo kịp sự phát triễn của những nước mạnh có
nền mỹ thuật lâu đời làm cho các em say mê hứng thú đón nhận cái đẹp từ bên ngoài lẫn
bên trong.
Tự rèn luyện cho bản thân một tâm hồn thẩm mỹ xây dựng một tương lai thật sự là
“ mỹ thuật”.

1


Trên đây là những lý do thôi thúc tôi lựa chọn đề tài này.
II/ MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Dựa trn việc tìm hiểu thực trạng của việc giảng dạy v học tập mơn Mĩ thuật hiện
nay, người viết có một số đề xuất về việc giảng dạy, để giờ Mĩ thuật thực sự hấp dẫn, có
tính nghệ thuật nhằm kích thích hứng thú học tập của học sinh thông qua việc tổ chức
dạy v học của học sinh. Giáo dục và rèn luyện cho trẻ yêu thích học môn mỹ thuật nhằm
cho trẻ phát triển hoàn thiện các kiến thức về tài, đức, mĩ, dục. Trong đó “Mỹ” là môn
học trừu tượng không phải ai cũng cảm nhận đúng cái đẹp. Cho nên việc trang bị cho các
em hiểu đúng nghĩa về môn Mỹ thuật là phải rèn luyện cho mình một kiến thức thẩm mỹ.
III. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU

- Chương trình Mĩ thuật, phương pháp dạy Mĩ thuật
- Giáo viên , học sinh của một số trường tiểu học trong địa bàn .
- Giáo viên, học sinh Trường Tiểu học Lam Sơn, Quận Gò Vấp .
VI. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Hệ thống hoá một số vấn đề lý luận của đề tài:
Khái niệm mĩ thuật là gì, vai trò đặc điểm hứng thú, các yếu tố tâm lý ảnh
hưởng đến môn học.
Khảo sát thực trạng học môn Mĩ thuật của học sinh các lớp trong Trường tiểu học
Lam Sơn - Quận Gò Vấp – Tp Hồ Chí Minh.
Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao tính sáng tạo trong dạy học môn Mĩ
thuật cho học sinh góp phần nâng cao chất lượng cho môn học Mĩ thuật nâng cao tính
thẩm mĩ cho học sinh.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIN CỨU
1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
Đọc tài liệu và sách tham khảo có liên quan và phục vụ cho việc nghiên cứu.
Phương pháp này được thực hiện nhằm nghiên cứu lý thuyết, làm cơ sở cho phần
lý luận.
2. Phương pháp khảo sát thực tiễn.
Khảo sát điều tra thực tế dạy Mĩ thuật ở một số trường tiểu học.
Dự giờ phỏng vấn giáo viên, học sinh.
Phương phương pháp này nhằm nghiên cứu thực trạng dạy Mĩ thuật ở trường tiểu
học.
VI. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
Một số phương pháp để dạy tốt môn học Mĩ thuật ở bậc Tiểu học

2


CHƯƠNG I.

PHẦN HAI:
NỘI DUNG ĐỀ TÀI
CƠ SỞ LÍ LUẬN LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI

I. CƠ SỞ PHÁP LÍ
Nghị quyết TW4 ( khoá VII) của Đảng Cộng Sản Việt Nam về “ Tiếp tục đổi mới
sự nghiệp giáo dục và đào tạo”( 14.01.1993) và gần đây nhất là nghị quyết TW8 (khoá
XI) khẳng định “ trong thời gian qua, mặt dù có nhiều khó khăn, sự nghiệp giáo dục có
nhiều tiến bộ và phát triển nhưng cũng có một số mặt quan trọng bị giảm sút so với trước
“ Con người được đào tạo thường thiếu năng động , chậm thích nghi với nền kinh tế – xã
hội đang đổi mới. Nghị quyết đang đề ra nhằm xác định lại mục tiêu, thiết kế lại chương
trình, kế hoạch, nội dung, phương pháp giáo dục hiện đại để bồi dưỡng học sinh năng lực
tư duy, sáng tạo, năng động khi giải quyết vấn đề”.
Mĩ thuật là bộ môn rất cần thiết đối với học sinh bậc tiểu học, nó cung cấp cho
các em hiểu những hiểu biết cơ bản về cái đẹp trong cuộc sống mà con người có thể tác
động đến và điều khiển chúng phục vụ lợi ích cho mình. Ngoài ra các em còn trang bị
những kiến thức cơ bản nhất về nghệ thuật tạo hình. Trên cơ sở đó biết vận dụng vào
cuộc sống hàng ngày, góp phần vào mục tiêu đào tạo con người trong thời đại mới.
II. CƠ SỞ LÍ LUẬN
1.Tính giáo dục:
Giáo dục và rèn luyện cho trẻ yêu thích học môn mỹ thuật nhằm cho trẻ phát triển
hoàn thiện các kiến thức về tài, đức, mĩ, dục. Trong đó “Mỹ” là môn học trừu tượng
không phải ai cũng cảm nhận đúng cái đẹp. Cho nên việc trang bị cho các em hiểu đúng
nghĩa về môn Mỹ thuật là phải rèn luyện cho mình một kiến thức thẩm mỹ.
2. Vai trò:
Vai trò của môn mỹ thuật trong đời sống hết sức quan trọng thế hệ trẻ phải nắm
bắt mục đích ý nghĩa của nó, thì biết sử dụng nó để phục vụ cho bản thân cho xã hội. Nếu
một đất nước văn minh thì cái đẹp là cái nhìn đầu tiên đòi hỏi là cái đẹp đưa vào mọi lĩnh
vực kiến trúc, hội họa, điêu khắc và ngay cả cách ăn mặc trang trí mọi phương diện từ
ngoài xã hội đến trong gia đình cũng phải thật sự thẫm mỹ.

Muốn cho xã hội ta giàu mạnh vươn lên ngang tầm với thế giới là người đầu tiên chúng
ta cần quan tâm đó là các học sinh ở bậc tiểu học. Trau dồi cho các em kiến thức mỹ
thuật là làm cho tâm hồn trong sáng của các em đón nhận tinh hoa của nhân loại.
Người giáo viên giúp vẽ vào tâm hồn chúng bằng nhiều hình ảnh lâu dài, bông hoa
muôn màu muôn sắc, các em sẽ nhận ra trên thế giới loài người này cái đẹp đã thâm nhập
trong mỗi lĩnh vực từng giờ từng phút. Công nghiệp, nông, lâm, ngư, thủ công, mỹ nghệ
từ thời xưa người nguyên thủy đã biết khắc vào đá những biểu tượng sống động bằng
hình ảnh để ghi lại kết quả trong quá trình lao động. Xã hội loài người càng phát triển con
người biết làm đồ trang sức làm thủ công gốm sứ hình chim, hình thú trên dụng cụ của
mình để giải trí trong những giờ làm việc mệt nhọc.Tập cho các em làm quen và tiếp
nhận môn mỹ thuật xuất sắc vào bộ óc các em hiện nay là vấn đề quan trọng. Nhưng làm
thế nào để các em hiểu đúng và có cách nhìn cụ thể về môn học đó là vấn đề càng quan
trọng hơn.
Bộ giáo dục đào tạo đã xuất bản môn mỹ thuật và phương pháp dạy học môn mỹ
thuật ở bậc tiểu học sách bồi dưỡng thường xuyên 1997- 2000 cho giáo viên tiểu học và
những dự thảo về dự án hỗ trợ giáo dục mĩ thuật tiểu học (SAEPS). Thì giáo viên tiểu
học (GVCN) là giáo viên đa năng phải nghiên cứu nhiều môn học ngay cả tình cảm đạo
đức của các em nên việc chú trọng nghiên cứu sách kĩ càng tỉ mỉ thì vẫn còn hạn chế.

3


Cộng vào đó cuốn sách phương pháp dạy học môn mỹ thuật ở bậc tiểu học sách bồi
dưỡng thường xuyên dày khoảng 85 trang thì nội dung phương pháp chứa đựng còn quá
đơn điệu. Chính vì vậy việc dạy Mỹ thuật cũng như những môn năng khiếu khác là một
môn học đòi hỏi không ít năng khiếu độc lập của giáo viên và học sinh cần có một giáo
viên chuyên thì việc nghiên cứu tìm hiểu có lẽ sẽ sâu hơn và hiệu quả hơn .
3. Nhu cầu thị hiếu:
Thị hiếu thẫm mỹ cũng là một trong những yếu tố hợp thành tính đa dạng hóa,
giúp trẻ có cách nhìn chính xác nhận biết một sự vật, hiện tượng khách quan chủ thể bằng

nhiều tác động kép thông qua đó tạo chất xám cho não bộ hình thành phát triển rèn cho
mình tính tỉ mỉ, cần cù, sáng tạo nhận xét đánh giá màu sắc thiên nhiên qua không gian
thời gian phù hợp với chức năng thẫm mỹ.
Nhu cầu thị hiếu còn giúp các em nhìn sâu trạng thái của mọi vật thường xuyên
và hướng chúng theo ý riêng của mình.
III. CƠ SỞ THỰC TIỄN
Xuất phát từ sự say mê cái đẹp trong hội họa cái đẹp trong tâm hồn của mỗi con
người, trong tự nhiên ngoài xã hội. Như từng vị ngọt của quả, vị thơm của hoa, vị men
nồng say của muôn vàng cái đẹp. Của những nghệ thuật độc đáo của các nước có nền văn
minh sớm từ lâu đời trên thế giới đã trở thành thần tượng ăn sâu vào tiềm thức của tôi
như các bức tượng được truyền từ đời này sang đời khác về tên tuổi của các nhà mỹ thuật
lừng danh “chân dung nàng Mô-na li - da”của LêôNađơVanh -xi từ năm 1452-1520”.
Và chưa kể đến một số nhà điêu khắc vĩ đại tên tuổi sáng chói muôn đời “ tượng
đá Đa-vít của Mi-ken-lăng-giơ”và nền văn minh của nền văn minh Đại Việt thời Lý,Trần.
Chùa một cột thời Lý đánh dấu một bước lớn về nền hội họa của dân tộc ta sau trống
đồng Đồng Sơn. Để tiếp bước và phát huy những gì đã có tôi ước mơ học trò mình sẽ là
những nhà mỹ thuật. Chính vì vậy mà tôi chọn đề tài này. Nhằm định hướng sâu hơn
môn mỹ thuật trong trường tiểu học giúp các em đam mê với nghệ thuật để có kiến thức
song song với các môn khoa học khác trong nhà trường.
Nói đến “Mỹ thuật” là nói đến nghệ thuật của nhân loại từ lâu loài người trên trái
đất đã biết dùng hình vẽ lên đất đá tặng nhau những bông hoa đỏ rực như mặt trời, như
ánh lửa. Họ đã tiếp nhận cái đẹp vào tâm hồn từ một khách quan. Từ khi loài người biết
ăn chín, biết lao động chinh phục thiên nhiên là đã có được tầm nhìn đưa mỹ thuật vào
trong ăn mặc, trong lao động, làm nhà ở biết đưa cái đẹp từ khách quan vào chủ quan nói
lên ước mơ tình cảm tâm tư nguyện vọng của mình. Những lúc ấy họ chỉ nghĩ cái đẹp này
nhằm phục vụ cho chính bản thân họ cách nghĩ đơn giản tự phát. Mãi đến khi nhu cầu
cuộc sống ngày càng cao hơn thì nền văn minh cộng đồng người lại phát triển thành một
bước nhảy vọt. Các khuynh hướng nghệ thuật bắt đầu ra đời trên một số đất nước qua các
giai đoạn cổ điển giai đoạn phục hưng. Một số nghệ sĩ tài hoa đã làm nên kì tích trong
lịch sử những đường nét trong nghệ thuật đã lên tiếng mạnh mẽ phản ánh hiện thực và

tâm trạng của người lao động của từng giai cấp trong chế độ phong kiến.
Việt Nam ta từ các đồ cổ đã cho ta thấy được bề dày của mỹ thuật nước ta thời
ông cha ta từ khi nướcÂu Lạc tiếp nối nền văn minh Văn Lang cộng đồng người Việt đã
để lại đồ đá, đồ đồng và nét điêu khắc trên chúng. Trống đồng Đông Sơn đánh giá một
dấu ấn nền văn minh của nước ta trong lịch sử. Dưới thời Lý kiến trúc chùa “ Một Cột”là
tiêu biểu nghệ thuật độc đáo của nước ta thời bấy giờ. Thời Trần phát huy và nối tiếp thời
Lý phát triễn mỹ thuật tạo hình trên phật di đà khoáng đạt về phong cách khỏe khoắn về
đường nét. Yếu tố tạo nên nét đặt trưng là sự giao lưu văn hóa rộng rãi

4


Kiến trúc cung đình thành “Thăng Long”, cung điện hay tháp chùa “ Phổ Minh”ở
Nam Định. Thời nhà Nguyễn xây dựng cố đô Huế với kiến trúc, điêu khắc nghệ thuật thật
tinh xảo độc đáo do bàn tay người Việt làm ra.
Ngay cả các công trình, cung đình, khách sạn, biệt thự cũng như ngành hội họa,
trang trí mang đậm nét nghệ thuật đã tô luyện mở ra một trang sử mới của thời đại mới.
Thời đại mỹ thuật kết hợp với mỹ học “di zai”đã thâm nhập vào cuộc sống mọi người
mọi nhà.
Phát huy nền mỹ thuật nước nhà và tìm hiểu tinh hoa thế giới mục đích đưa nền
mỹ thuật nước ta ngày càng lớn mạnh đáp ứng được sự quan tâm và mong muốn của
Đảng nhà nước và nguyện vọng của Bác Hồ kính yêu.
I.KHÁI QUÁT PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Chương trình Mĩ thuật, phương pháp dạy Mĩ Thuật, cách thức tổ chức giờ học Mĩ thuật.
- Giáo viên, học sinh của một trường tiểu học Lam Sơn .
- Dự giờ thăm lớp các tiết chuyên đề về mĩ thuật của Quận.
- Giáo viên, học sinh Trường Tiểu học Lam Sơn.
II. THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI
Hiện nay môn Mỹ thuật trong các nhà trường phổ thông chỉ dạy một tiết trên tuần
đó là phần thời gian qúa ít không đủ cho các em tìm tòi tiếp thu và phát huy được khả

năng vẽ sáng tạo của mình. Phần lớn trong các tiết mỹ thuật là sự sao chép theo mẫu vẽ
sẵn bên cạnh trang sách đã được in sẵn một cách máy móc mà không cần qua các bước
ước lượng, phát thảo…
Các em không nắm kĩ và phân biệt thế nào là Tranh đề tài, Vẽ tranh, Thường thức
mỹ thuật hoặc Trang trí.
Các em còn lạ lẫm với các thuật ngữ hội họa, điêu khắc.
Cách vẽ : Có em chưa sử dụng các bước của bài vẽ một cách rõ ràng làm cho các
hình vẽ thiếu cân đối hoặc vẽ theo tùy thích, ngẫu hứng dẫn đến đồ vật,họa tiết trang trí
không chính xác.
Vẽ màu: Màu sắc là một trong những phần quan trọng nhất của bài vẽ các em học
tiểu học để thực hiện được bức tranh có khỏe khoắn sinh động hay buồn tẻ thì các em
phải biết thể hiện màu sắc đậm nhạt, nóng lạnh trên bài, dựa vào vòng thuần sắc để pha
chế màu chi cho phù hợp.Các em phần lớn chưa nhận thấy tối sáng, đậm nhạt chỉ tô theo
sở trường là thích màu nóng đỏ, hoặc tím đậm, xanh, vàng. Thực trạng trên là vì giáo
viên dạy tiểu học còn xem nhẹ về màu sắc chưa trang bị kiến thức sâu, kỹ như giáo viên
chuyên trách. Mà nhà trường còn một số nơi chưa có giáo viên dạy chuyên để đảm bảo
tốt hơn về môn học Mỹ thuật:
+ Thời gian cả một bài vẽ chỉ thể hiện khoảng 35 -40 phút chưa đảm bảo để các
em phát huy hết tính sáng tạo tích cực của mình cụ thể. Cần phải có các lớp ngoại khóa
ngoài giờ.
+ Hầu hết các giáo viên thường ít chú trọng việc thảo luận nhóm cho bộ môn này .
+ Tự học và tự rèn thêm ở nhà giúp các em sẽ nâng cao kiến thức.
Hầu như số nhiều các trường Hạn chế về cơ sở vật chất, cụ thể hơn là phòng học năng
khiếu chưa có.
III. NGUYÊN NHÂN CỦA THỰC TRẠNG
Qua thăm dò ý kiến của một số giáo viên thì nhiều giáo viên chưa chú trọng dạy
Mĩ thuật vì môn học này chưa được đưa vào nội dung các đề kiểm tra, đánh giá.
Qua việc tìm hiểu giáo án, dự giờ môn Mĩ thuật của một số đồng nghiệp chúng tôi
thấy nhiều giáo viên chưa chuyên sâu nắm chắc phương pháp dạy. Trong Mĩ thuật giờ

5


nhiều giáo viên chỉ chú trọng cho học sinh tự tìm hiểu và tự thực hành là chính mà ít chú
ý đến việc rèn luyện cho học sinh kỹ năng của môn học.
Khâu chuẩn bị của giáo viên không được chu đáo. Giáo viên không nghiên cứu kĩ
các thể loại trong môn Mĩ thuật.
Những nguyên nhân trên đã ảnh hưởng tốt hơn tới chất lượng giờ Mĩ thuật ở tiểu
học, không kích thích được hứng thú học tập của học sinh.
Bên cạnh đó khá nhiều phụ huynh còn có suy nghĩ Mĩ thuật chỉ là vẽ là môn học
không quan trọng.
CHƯƠNG III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
I.CƠ SỞ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
Để giúp học sinh có hứng thú học tập trong Mĩ thuật , góp phần nâng cao chất
lượng giờ học ở Mĩ thuật tiểu học, tơi xin đề xuất một số biện pháp sau:
Người giáo viên cần xác định vị trí, nhiệm vụ của môn Mĩ thuật cũng như tác dụng của
việc dạy học Mĩ thuật.
Xây dựng kế hoạch bài dạy theo những phương pháp mới, áp dụng nhiều giáo án
điện tử để kích thích sự sáng tạo hay tiếp thu bài dễ dàng hơn.
Người giáo viên cần phải chuẩn bị đồ dùng trực quan cho các dạng bài vẽ. Tranh
ảnh phù hợp với từng dạng bài. Ví dụ như tranh vẽ đề tài, tranh trang trí ……Với bài vẽ
theo mẫu cần chuẩn bị vật mẫu thật.
Tổ chức tiết học ngoại khoá ngoài trời để giải trí và các em trau dồi kiến thức ở
thiên nhiên.
Tạo điều kiện về cơ sở vật chất như lớp học năng khiếu.
Đối với một số bài vẽ tranh đề tài giáo viên có thể tổ chức cho học sinh vẽ theo tổ
nhóm để thành viên trong nhóm có dip thể hiện năng lực cá nhân trước bạn bè, thầy cô
giáo.
Các bài thực hành của học sinh phải được đánh giá thường xuyên để kích thích
chăm chỉ học tập của các em.

II. CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU
Đây là biện pháp cấp bách cần làm ngay trong nhà trường hiện nay để chúng ta
kịp có cơ hội mở mang những bộ óc vàng theo kịp sự phát triển hiện đại hóa, hiện đại hóa
của nền công nghiệp kĩ thuật trong thời đại mới. Bên cạnh phát triển kinh tế xã hội khoa
học đi lên thì nền nghệ thuật phải phát triển theo xu hướng chung đáp ứng được nhu cầu
trong nước và toàn cầu.
Nội dung cải tiến các môn học là tình hình chung hiện nay và đặc biệt môn “ Mỹ
thuật” nói riêng. Thể hiện được tính đặc trưng của môn học.
a/ Vẽ theo mẫu :
Giúp các em vẽ theo một chủ đề cho trước đòi hỏi các em phải có trí tưởng tượng
phong phú để tái tạo lại những hình ảnh. Vậy tranh vẽ theo đề tài là sự phản ánh cái đẹp
của hiện thực khách quan thông qua lăng kính chủ quan của người vẽ.
Khi vẽ các em cần chú ý đtaäp trung maét vao vật mẫu để cảm nhận vẻ đẹp của
mẫu, hình thành cảm xúc hứng thú khi vẽ.
b/ Vẽ tranh:
Vẽ tranh là người vẽ được hoàn toàn chọn lựa phong cảnh, đề tài, thắng cảnh hay
một góc được kí họa không theo rập khuôn sẵn có nào cả. Ở lứa tuổi các em bài vẽ tự do
là bài thể hiện ước mơ của các em. Có em thì đơn giản có em thì phức tạp, đường nét
phóng khoáng không bị một sự ràng buộc nào, chính vì vậy đây là bài vẽ mà các em có
dịp thể hiện tài năng của mình bằng tình cảm riêng biệt phong phú đa dạng. Có thể cho
các em đi một số nơi để tìm cái đẹp thiên nhiên để vẽ.

6


c/ Thường thức mỹ thuật:
Khi vẽ tranh đề tài và tự do các em đã khẳng định được mình có năng khiếu hay
không nhưng không vì vậy mà đâm ra tự ti, chán nản mà phải tự rèn luyện và nghĩ rằng
“Cần cù bù thông minh”, dù khó nhưng với sự cần cù mày mò tìm kiếm và rèn luyện thì
sẽ có tiến bộ.Qua một bức tranh vẽ của các họa sĩ như: “Em Thúy”, “Thôn nữ” của

Nguyễn Đức Hùng các em thấy sự sáng tạo của nó không chỉ ở những nhân tài. Những
người có năng khiếu đặc biệt mà là tìm ẩn trong mỗi cá nhân khi gặp thuận lợi sẽ bộc lộ
và phát triển. Xem tranh giúp các em nhìn nhận bức tranh của các họa sĩ về bố cục
đường nét phong cách của nhân vật qua thời gian không gian về tối sáng đậm nhạt của
chúng tạo cho người xem một cảm giác hồn nhiên tươi trẻ, yêu đời lãng mạn trong cuộc
sống.Từ đó các em có cơ sở tích luỹ thêm kinh nghiệm cho mình.
d/ Vẽ trang trí:
Ở bậc tiểu học trang trí là phần học nhiều và được quan tâm nhất, một số bài trang
trí như: trang trí hình tròn, hình vuông, đường diềm…
Trang trí là sự sắp xếp các đường nét hình mảng họa tiết trong hình vẽ màu sắc
theo nguyên tắc trong trang trí thì mới tạo được những sản phẩm đẹp. Trang trí hay nghệ
thuật làm đẹp là một nhu cầu thiết yếu của con người là nói lên mong muốn thuộc về tình
cảm ý thức tâm lý của con người sau những buổi lao động mệt nhọc, được nghỉ ngơi thư
giãn trong một căn phòng đẹp được trang trí hay là một bộ trang phục màu sắc hoa văn
phù hợp. Tất cả sự trang trí trong hội họa hay trong ăn mặc và nội thất đều được xếp đặt
gọn gàng hài hòa màu sắc, vui mắt về nội dung. Một số nguyên tắc trong trang trí:( cần
giúp học sinh nắm)
− Nguyên tắc tương phản.
− Nguyên tắc cân đối.
+ Hình thức trong trang trí:
∗Hình thức nhắc lại.
∗Hình thức xen kẽ.
∗Hình thức cân đối. ( đối xứng)
∗Hình thức phá thể.
Nắm được các họa tiết trang trí trong tự nhiên nghệ thuật cổ dân tộc vẽ hoặc chép, đơn
giản hay cách điệu.
III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN
Từ lâu các giáo viên đã biết sử dụng, vận dụng các phương pháp vào tiết dạy học nói
chung tiết dạy mỹ thuật nói riêng nhưng sử dụng như thế nào để có hiệu qủa thì chưa
được quan tâm.

Trong bài dạy mỹ thuật ngoài phương pháp đặc trưng cần phối hợp các phương pháp
một cách nhuần nhuyễn, nhịp nhàng và đồng bộ. Người giáo viên phải luôn sáng tạo, linh
hoạt, vận dụng các phương pháp phát huy tính tích cực của học sinh.
a/ Phương pháp thảo luận nhóm:
Phương pháp này rất tối ưu mà lâu nay trong nhà trường chỉ chú trọng trong các
môn tự nhiên xã hội, sức khỏe, đạo đức…
Môn mỹ thuật nếu chúng ta hướng cho học sinh thảo luận nhóm thì điều thú vị bất ngờ sẽ
đem đến cho chúng ta n. Có thể cho các em tổ chức nhóm 2, nhóm 4, 8…theo sự hướng
dẫn của giáo viên, phần chủ đạo tìm hiểu sẽ là học sinh nhận xét không phải đại diện
nhóm mà là trả lời cá nhân. Các em sẽ học tập lẫn nhau trong lúc thảo luận vì mỗi bộ óc
có một chủ quan khách thể riêng, nên sự nhận xét của các em sẽ có nhiều điều bất ngờ.
Và chính sự bất ngờ ấy là sự sáng tạo của các em.

7


b/ Phương pháp quan sát:
Nhằm tập cho các em thói quen quan sát làm giàu vốn biểu tượng kinh nghiệm
sống của các em đó là tiền đề của tranh đề tài, tranh tự do được phong phú đa dạng và
sinh động từ những yêu cầu thường xuyên giúp các em có thói quen quan sát hình thành
trong trí nhớ vốn kiến thức giúp học sinh nhìn thấy cái hiện thực trong thiên nhiên, trong
xã hội sau đó thể hiện chung trong bài vẽ của mình mang vẻ độc đáo riêng biệt.
Phương pháp này có thể tổ chức cho lớp tham quan, dã ngoại, ngắm cảnh (nếu có điều
kiện thì đưa hoạt động này vào những tiết ngoại khóa)
c/ Phương pháp trực quan:
Trong tiết dạy phương pháp trực quan là phương pháp thường xuyên, là nghệ thuật
thị giác giúp các em cảm thụ cái đẹp bằng mắt. Do đó người dạy mỹ thuật không thể
thiếu đồ dùng trực quan. Có thể là tranh ảnh mẫu thực hoặc đồ vật thật.
Chính vì vậy mà phương pháp quan sát và phương pháp trực quan là hành trình song
song luôn hỗ trợ cho nhau giúp các em bồi dưỡng thêm vốn thẩm mĩ.

d/ Phương pháp đàm thoại gợi mở:
Giáo viên sử dụng phương pháp này một cách khéo léo thì sẽ tạo cho các em sự
đam mê hứng thú và sáng tạo. Hướng các em phối hợp hành động bên ngoài và hành
động bên trong chặt chẽ với nhau. Giúp các em thể hiện được bài vẽ và khả năng sáng tạo
trong mọi tình huống
e/ Phương pháp luyện tập thực hành:
Bất cứ bài vẽ nào thì phương pháp này đều được áp dụng sau khi đã nắm được các
kiến thức một cách cụ thể về lý thuyết thì sẽ vận dụng và thể hiện bằng kỹ năng của mình
qua bước thực hành. Nếu nắm lý thuyết mà không thực hành thì không biết kết quả đạt
được của mình tới đâu. Ta biết rằng môn mỹ thuật ở tiểu học nói riêng và ở phổ thông nói
chung không phải nhằm tạo cho các em trở thành họa sĩ mà giúp các em nắm được kỹ
năng kỹ xảo thể hiện qua bức vẽ giáo viên luôn giúp đỡ các em trong bài thực hành.
Nhằm để các em thể hiện hết khả năng tình cảm của mình vào bức vẽ sinh động
sáng tạo hơn.
Phương pháp này đều được áp dụng trong mỗi tiết học(trừ xem tranh)từ vẽ theo
mẫu đến vẽ tranh hoặc vẽ trang trí thì phương pháp thực hành được áp dụng chủ yếu. Đó
là thông tin hai chiều mà ta có thể nói là thông tin ngược vì nó giúp cho người học thể
hiện tài năng và sự tiếp thu của mình trong quá trình học. Người dạy cũng từ đó mà rút
kinh nghiệm về bài dạy có hiệu quả hơn qua quá trình đánh giá chấm bài của các em.
đ/ Phương pháp mĩ thuật Đan mạch
Phương pháp mĩ thuật Đan mạch là phương pháp nhằm hướng tới hình thành và
phát triển năng lực học sinh.
Năng lực trải
nghiệm
Năng lực giao tiếp
và đánh giá

Năng lực
biểu đạt

Năng lực kỹ
năng kỹ luật

Năng lực
biểu đạt

8


Sự tiếp nối các hoạt động theo một chủ đề
Khi giáo viên lập kế hoạch và tổ chức một quy trình dạy - học mĩ thuật, thầy/cô có
thể lập kế hoạch cho từng hoạt động hoặc cho toàn quy trình – có thể ngắn hoặc dài.
Thầy/ cô sẽ kết nối các quy trình với nhau tạo ý nghĩa như một dải các “hạt ngọc” được
xâu vào một sợi dây. Trong đó, kết thúc hoạt động này sẽ là mở đầu cho các hoạt động
tiếp theo.
Mục đích lớn nhất là học sinh học được cách làm thế nào để tự học. Thước đo cho
sự thành công của giáo viên là học sinh có thể phát triển khả năng tự học.
Trong quy trình dạy - học mĩ thuật tích hợp giáo viên và học sinh cùng nhau tạo ra
mô hình học tập khi họ:
- Bắt đầu từ những cái đã biết.
- Thiết kế và tìm câu trả lời cho những câu hỏi mở.
- Tạo ra những cảm xúc mới trong điều kiện học tập thực tế.
- Lấy nguồn cảm hứng và kiến thức từ nhiều nguồn.
- Điều chỉnh linh hoạt những hình thức thể hiện phù hợp với kiến thức và trải nghiệm
mới.
- Tổng kết và đánh giá những gì học sinh vừa làm tài liệu dạy học mĩ thuật dành cho giáo
viên tiểu học.
Phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm được làm sáng tỏ trong từng
bước: Những gì học sinh sẽ có thể nhớ, hiểu, sử dụng, phân tích, đánh giá hoặc tạo ra sau
từng bước của quy trình? Giáo viên khi chuẩn bị kế hoạch dạy học sẽ điều chỉnh mục tiêu

theo điều kiện thực tế tại địa phương cũng như khả năng của học sinh.
Mỗi kế hoạch giảng dạy mô tả quá trình học tập được thiết kế thực hiện như thế
nào để học sinh có khả năng phát triển các năng lực:
• Sáng tạo mĩ thuật
• Hiểu mĩ thuật
• Giao tiếp thông qua mĩ thuật một cách tự nhiên.
Quá trình sáng tạo mĩ thuật là sự vận động đan xen nhau của các hoạt động vẽ
theo TRÍ NHỚ, vẽ qua TƯỞNG TƯỢ NG hay QUA N SÁ T. Ba yếu tố này có mối quan
hệ không thể tách rời trong sáng tạo mĩ thuật.
3/ Nghệ thuật dạy môn mỹ thuật:
Nghệ thuật trong giảng dạy là tính sáng tạo của giáo viên. Nghệ thuật dạy mỹ
thuật bao hàm rộng hơn vì vậy nó không thể thiếu được trong các bài dạy: trang trí, tự do,
xem tranh… Nghệ thuật trang trí nói chung, tạo hình nói riêng đối với người dạy học
phải nghiên cứu kỹ càng nắm vững những kiến thức cơ bản phát huy và nâng cao năng
lực sáng tạo phù hợp với tính dân tộc, hiện đại với tình cảm nguyện vọng quần chúng
thưởng thức
Nghệ thuật được áp dụng trong các bài dạy ở bậc tiểu học là trau dồi cho các em
vốn kiến thức sơ đẳng nhằm làm quen với cái đẹp trong nghệ thuật
Tùy từng tình huống mà ta có thể áp dụng theo đối tượng cho phù hợp với sự nhận biết
của lứa tuổi.
− Màu sắc: Nghệ thuật màu sắc trong hội họa của lứa tuổi tiểu học là ưa màu, vì vậy
trong các bài ve của các em đều mang đậm tính màu sắc, màu rực rỡ, màu tươi.
− Giáo viên cần giúp các em sử dụng màu như thế nào cho phù hợp. Thông qua màu
sắc còn thể hiện tình cảm nội tâm tư tưởng tình cảm của mỗi người.
Cho các em biết cách sử dụng màu sẵn.

9


− Hướng các em làm quen với cách pha màu dựa vào vòng màu( NEWTON) thông

qua bài pha màu lớp 4.
− Giáo viên cần cập nhật cho các em các kiến thức về màu:
+ Màu gốc
+ Màu phụ
+ Màu bổ túc− tương phản
+ Màu trung tính
+ Màu nóng khác màu lạnh
⇒ Màu sắc là yếu tố tạo hình trong trang trí dùng màu sắc biểu lộ không gian thời gian
sự rung cảm của con người trong cuộc sống và thị hiếu của mỗi người xem nghệ thuật.
4. Trò chơi mỹ thuật:
Trong môn học mỹ thuật có trò chơi dân gian. Trò chơi dân gian bắt nguồn từ
cuộc sống sinh hoạt hằng ngày của nhân dân lao động. Nó tạo ra những sảng khoái vui
chơi giải trí của con người.
Các trò chơi dân gian được tổ chức theo nhiều hình thức và các trò chơi thường là
hình thức thể thao một số trò chơi tiêu biểu: chơi bi, chơi ô, đánh đáo…
Trò chơi mỹ thuật cũng nhằm tạo sự hứng thú kích thích học sinh tích cực hoạt
động, giáo viên phải tổ chức nhiều trò chơi, mỗi tiết dạy có một đặc thù riêng nên các trò
chơi cũng luôn biến dạng cho phù hợp.

10


PHẦN BA:
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I/ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯC
Nhìn chung các tiết mỹ thuật gần đây đã được chú trọng nên cũng dần có hiệu
quả trong nhà trường. Năng lực sáng tạo của nhiều giáo viên có nhiều tiến bộ. Học
sinh yêu thích môn học này nhưng với mức đôï chưa cao. Tôi tin rằng thời gian tới đây
có lẽ môn nghệ thuật này sẽ phát triển mạnh đó là tìm năng của thế hệ trẻ về sau.
Một số trường tiểu học ở thành phố Hồ Chí Minh, các xã trung tâm huyện đã

có giáo viên dạy chuyên môn mỹ thuật. Tôi mong rằng tất cả các trường đều có giáo
viên đảm trách môn học này, để việc dạy ngày càng sâu hơn nhằm nâng kiến thức và
phát huy hết nhân tài ở thế hệ trẻ.
Hiện nay đa số học sinh rất thích giờ học mỹ thuật các bài vẽ có tiến bộ rõ rệt.
Trong các đợt vẽ tranh phát động của ngành, Đội hay những tổ chức. Học sinh
có phần tự tin, mạnh dạn, phấn khởi mỗi em vẽ một bức tranh với nhiếu nội dung có
màu sắc, bố cục đẹp. Ta càng khẳng đònh môn mỹ thuật ngang tầm với các môn học
trong nhà trường hiện nay.
II/ BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Trong quá trình dạy học môn mỹ thuật tôi đã rút ra một số kinh nghiệm trong
việc giảng dạy sau:
- Chuẩn bò đồ dùng dạy học:
Sưu tầm tranh, phân loại tranh, các vật mẫu, đồ dùng thật.
− Quan sát tham quan dã ngoại ngắm phong cảnh thật. Học sinh tự làm đồ dùng trong
tiết học…
+ Sử dụng linh hoạt các phương pháp trong các tiết dạy.
− Chú trọng phương pháp đặc trưng của từng bài dạy.
− Học sinh phải nắm được các bài vẽ cụ thể là: xem tranh, vẽ tranh, vẽ theo mẫu hay
trang trí.
+ Sự tương phản đậm nhạt trên khối hình( sắc độ)
− Hệ thống sáng tối phải rõ ràng vận dụng tốt các yếu tố trong một tiết dạy .
+ Sử dụng hoạt động thảo luận nhóm để tiết dạy sinh động phong phú hơn.
+ Tổ chức trò chơi trước và sau khi dạy.
+ Tổ chức thêm các tiết học ngoại khóa ngoài trời để giải trí và các em trau dồi kiến
thức ở thiên nhiên nhằm nâng cao tính năng động sáng tạo trong các tiết học.
III/ NHỮNG KIẾN NGHỊ
Muốn đảm bảo việc dạy và học tốt các môn nghệ thuật thì yêu cầu đòi hỏi
chúng phải đầy đủ, đặc biệt môn vẽ nhu cầu cần đáp ứng cũng khá phức tạp và tốn
kém.
+ Đối với nhà trường có phòng riêng dành cho mỹ thuật.

11


Các đồ dạy học phong phú vật mẫu đáp ứng nhu cầu trực quan, quan sát trên tiết
học.
Có các chân dung, tượng thạch cao…
Có các bản vẽ, giá vẽ giúp các tiết thực hành tốt.
+ Giáo viên nắm vững kiến thức bộ môn (đặc biệt có giáo viên chuyên
trách) đồ dùng, tranh ảnh phải có để đảm bảo tiết dạy tốt.
+ Học sinh phải vẽ trên giấy A3,A4 …
Đóng lại thành tập cho những bài vẽ xong, dụng cụ vẽ phải đầy đủ ( cọ, chì,
tẩy màu) có thể sử dụng nhiều loại màu có bảng vẽ và các kẹp giấy dùng trong các
tiết ngoại khóa.
Rất mong sự góp ý chân thành của quý thầy (cô)và các bạn. Tôi chân thành
cảm ơn. /
Gò Vấp, ngày 20 tháng 10 năm 2015
Người thực hiện

Bùi Thò Mỹ Thoa

12