Bài liên môn về biến đổi khí hậu ở Phú Thọ

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO PHÚ THỌ
TRƯỜNG THPT HƯƠNG CẦN
----------o0o-----------

BÀI DỰ THI
CUỘC THI VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN ĐỂ GIẢI QUYẾT CÁC TÌNH
HUỐNG THỰC TIỄN DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC

Trường THPT Hương Cần
Địa chỉ: xã Hương Cần – Thanh Sơn – Phú Thọ
Điện thoại: 02103614008
Email:
Thông tin về thí sinh
1. Họ và tên: Trần Thị Bích Liên
Ngày sinh: 20/01/1998 Lớp 12A1
2. Họ và tên: Hoàng Phương Oanh
Ngày sinh: 27/06/1998 Lớp 12A1

Năm học 2015 - 2016

1


1. Tên tình huống
ẢNH HƯỞNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐẾN CUỘC SỐNG
CỦA CON NGƯỜI Ở HUYỆN THANH SƠN, TỈNH PHÚ THỌ
2. Mục tiêu giải quyết tình huống.
- Tìm hiểu về những nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu ở địa phương
- Đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến sự suy thoái các nguồn tài
nguyên thiên nhiên ở địa phương em đặc biệt là tài nguyên rừng . Thu thập và
đánh giá những tác động bất lợi của biến đổi khí hậu đến cuộc sống của cộng

đồng dân cư ở Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ .
- Vận dụng kiến thức các môn học như Địa lí,
Hóa học, Sinh học, Vật lý, Toán học, Giáo dục công dân, công nghệ để nêu các
giải pháp nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu như trồng cây gây rừng, sử dụng
các năng lượng thay thế, bảo vệ môi trường sống và phù hợp với thực tiễn ở địa
phương.
- Vận dụng được các kiến thức đã học của các môn học trong nhà trường
và kiến thức tìm hiểu qua sách báo vào thực tiễn, nhằm gắn lý thuyết với thực
tiễn, học đi đôi với hành.
- Hiểu được tầm quan trọng của môi trường sống và tác động tích cực của
con người lên môi trường ở địa phương.
3. Tổng quan về các nghiên cứu liên quan đến việc giải quyết tình huống.
Hiện nay chúng ta đang sống trong một thế giới có nhiều biến đổi lớn :
Biến đổi khí hậu, nhiệt độ trái đất nóng lên, mực nước biển dâng, dân số tăng
nhanh, sự xâm nhập của các loài ngoại lai ngày càng nhiều, sức ép của thương
mại toàn cầu ngày càng lớn. Tất cả những thay đổi đó đang ảnh hưởng đến cuộc
sống của con người, trong đó có việc làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên và ô
nhiễm môi trường. Biến đổi khí hậu gây ra nhiều tác động nhưng ở đây em
muốn đề cập đến khía cạnh ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến cuộc sống của
con người ở Thanh Sơn, Phú Thọ.
Theo IPCC (Ủy ban liên quốc gia về biến đổi khí hậu ) thì biến đổi khí
hậu là sự thay đổi của hệ thống khí hậu gồm khí quyển, thủy quyển, sinh quyển,
2


thạch quyển ở thời điểm hiện tại và trong tương lai bởi các nguyên nhân tự
nhiên và nhân tạo. Biến đổi khí hậu có thể hiểu là sự thay đổi của khí hậu diễn ra
trong một khoảng thời gian dài, có thể ấm lên hoặc lạnh đi, lượng mưa có thể
tăng hoặc giảm; các hiện tượng thời tiết khác có thể mạnh lên hoặc yếu đi trong
một khoảng thời gian dài.

Biến đổi khí hậu toàn cầu là một điều không thể tránh khỏi trong thời
điểm hiện nay. Tuy đã và đang được thế giới quan tâm và cải thiện nhưng chúng
ta vẫn không thể kiểm soát được những nguyên nhân gây nên biến đổi khí hậu.
Nguyên nhân gây nên biến đổi khí hậu được chia thành 2 nguyên nhân là
do nhân tạo và tự nhiên (theo IPCC)
3.1. Nguyên nhân do con người
Theo dự đoán của ủy ban liên quốc gia về biến đổi khí hậu dến năm 2100
nhiệt độ trái đất sẽ tăng thêm từ 1,40C đến 5,80C, sự nóng lên của trái đất sẽ làm
băng tan ở hai cực và các vùng núi cao làm nước biển dâng thêm khoảng 90cm,
sẽ nhấn chìm một số vùng đảo nhỏ và vùng đồng bằng ven biển có địa hình thấp.
Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu
hàng năm số cơn bão ngày càng tăng kéo theo dó là lượng mưa tăng gây ra hiện
tượng ngập lụt ở nhiều nơi. Nguyên nhân chính của hiện tượng trên là do sự gia
tăng các hoạt động tạo ra khí nhà kính, các hoạt động khai thác quá mức các bể
hấp thụ khí nhà kính như sinh khối, rừng, các hệ sinh thái biển, ven bờ và đất
liền khác. Những loại khí

gây nên hiện tượng hiệu ứng nhà kính gồm:

- Khí CO2 phát thải khi đốt cháy nhiên liệu hóa thạch (than, dầu, khí) và là
nguồn khí nhà kính chủ yếu do con người gây ra trong khí quyển. Lượng khí
CO2, rất lớn do cháy rừng, đốt nhiên liệu than, đốt củi, chất thải từ các xí nghiệp
sản xuất gỗ, sắn, khai thác đá…đang diễn ra hàng ngày ở địa phương em nó
cũng gây ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường và khí hậu.

3


Hình 1: Hoạt động
khai thác đá ở xã

Hương Cần làm không
khí trong vùng bị ô
nhiễm.

- Khí CH4 sinh ra từ các bãi rác do người dân thải ra trên các tuyến đường
từ huyện, xã là một trong những tác nhân gây ra biến đổi khí hậu.
- Khí N2O phát thải từ phân bón, thuốc trừ sâu; chăn nuôi, trồng trọt đang
làm cho môi trường tại một số vùng quê ở địa phương em bị ô nhiễm nặng nề.

4


Hình 2,3: Mưa nhiều gây hiện tượng ngập, lụt rác thải trôi nổi.
Một số hoạt động của con người có thể gây ra biến đổi khí hậu ở địa phương em:
Huyện Thanh Sơn hiện tại nằm ở phía Tây Nam tỉnh Phú Thọ v ới dân số trên

12 vạn người, kinh tế chủ yếu của người dân là nông – lâm nghiệp tuy nhiên
vẫn còn có 08 xã đặc biệt khó khăn trong chương trình 135 của Chính Phủ. Toàn
huyện có 16 dân tộc, trong đó dân tộc Mường chiếm trên 48%, dân tộc Kinh
chiếm 51,7% còn lại là các dân tộc Dao, Tày, Nùng, Hoa, Thổ, Hmông, Khơme,
Giáy, Cờ lao, Sán Chày, Sán Dìu, Sán Chi, Cao Lan
Với tổng diện tích tự nhiên là 62.177,06 ha trong đó đất lâm nghiệp của huyện

có diện tích 45.377,1ha, chiếm 73% diện tích đất tự nhiên của toàn huyện. Tài
nguyên rừng ở huyện đang bị suy thoái đáng kể nguyên nhân chủ yếu là do:
5


+ Do chuyển đổi mục đích sử dụng đất đó là sự mở rộng đất canh tác
nông nghiệp, đất sản xuất bằng cách lấn sâu vào đất rừng của người dân.

+ Do khai thác lâm sản quá mức cho phép đây chính là nguyên nhân quan
trọng trực tiếp dẫn đến việc rừng bị suy thoái nghiêm trọng
+ Cháy rừng : Năm 2015 toàn huyện đã xảy ra 11 vụ cháy rừng, nguyên
nhân chủ yếu là do người dân đốt lửa tìm mật ong, tìm rắn, tìm cây thuốc hoặc
đốt nương làm rẫy đặc biệt là ở một số vùng có đồng bào dân tộc Mường, Dao,
Tày, Nùng, sinh sống.

6


Hình 4,5: Người dân đốt rừng làm nương rẫy và khai thác gỗ
+ Đói nghèo : Đói nghèo luôn đi đôi với sự khan hiếm tài nguyên sản xuất
dẫn đến tình trạng khai thác tài nguyên quá mức. Với khoảng trên 80% người
dân địa phương sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp và đồi, rừng nên đời sống
của người dân khá thấp có tới gần 50% gia đình thuộc diện nghèo, cận nghèo vì
không có đất sản xuất, không có vốn đầu tư, buộc họ phải phá rừng để nuôi sống
gia đình. Tuy hoạt động này mang tính nhỏ lẻ, manh mún nhưng nó lại được lặp
7


đi lặp lại trong thời gian dài nên chính quyền địa phương khó quản lý và gây nên
tình trạng cạn kiệt tài nguyên rừng.

Hình 6: Đói nghèo, gia đình đông con là hình ảnh thường hay gặp ở vùng
cao.
3.2. Nguyên nhân tự nhiên
+ Thay đổi cường độ sáng của mặt trời
Nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu do tự nhiên bao gồm thay đổi cường
độ sáng của Mặt trời, xuất hiện các điểm đen Mặt trời, các hoạt động núi lửa,
thay đổi đại dương, thay đổi quỹ đạo quay của trái đất.

+ Núi lửa phun trào
Núi lửa phun trào - Khi một ngọn núi lửa phun trào sẽ phát thải vào khí
quyển một lượng cực kỳ lớn khối lượng sulfur dioxide (SO 2), hơi nước, bụi và
tro vào bầu khí quyển. Khối lượng lớn khí và tro có thể ảnh hưởng đến khí hậu
trong nhiều năm. Các hạt nhỏ được gọi là các sol khí được phun ra bởi núi lửa,
các sol khí phản chiếu lại bức xạ (năng lượng) mặt trời trở lại vào không gian vì
vậy chúng có tác dụng làm giảm nhiệt độ lớp bề mặt trái đất.
Có thể thấy rằng các nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu do các yếu tố tự
nhiên đóng góp một phần rất nhỏ vào sự biến đổi khí hậu và có tính chu kỳ kể từ
xưa đến hiện nay.

8


3.3. Ảnh hưởng đến đời sống của người dân
Là địa phương nằm ở vùng núi cao của tỉnh Phú Thọ, huyện Thanh sơn là
huyện có địa hình chủ yếu là đồi núi đặc biệt là núi đá trong những năm gần đây
việc đốt nương làm rẫy của người dân, hoạt động của các nhà máy chế biến tinh
bột sắn, chế biến gỗ, khai thác đá đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến tài nguyên
thiên nhiên và khí hậu ở địa phương.

Hình 7: Chất thải từ nhà máy sắn và xưởng bóc gỗ ở xã Hương Cần khiến
cho sông suối bị ô nhiễm.
Ở địa phương em còn một số xã có điều kiện kinh tế khó khăn như : Hương
Cần, Yên Lãng, Tân Minh, Tân lập… nhiều gia đình thuộc diện hộ nghèo, do
điều kiện vật chất còn khó khăn, bữa ăn không cung cấp được đầy đủ các chất
dinh dưỡng nên sức đề kháng của một số người dân còn yếu, biến đổi khí hậu và
thiên tai diễn ra thường xuyên sẽ làm cho họ dễ mắc các bệnh truyền nhiễm cao,
khi mắc bệnh thì không đủ điều kiện để chi trả cho việc điều trị đặc biệt là nhóm
xã hội dễ bị tổn thương như nhóm người già, phụ nữ, trẻ em và nhóm các hộ

nghèo. Thời tiết cực đoan gia tăng dẫn đến nhiều nguy cơ đột biến đối với người
nhiều tuổi, người già, người mắc bệnh tim mạch, người mắc bệnh thần kinh.
Ảnh hưởng đến các hoạt động khác
Tất cả những hoạt động nông nghiệp liên quan tới cây trồng, chăn nuôi,
thủy sản ở địa phương em…đều phụ thuộc nhiều vào sự thay đổi của thời tiết.
Việc trồng lúa, trồng cây ăn trái, trồng hoa màu , nuôi con gà , con lợn, con vịt
hay con cá của người dân đều cần tới nguồn nước. Khi thời tiết trở nên bất
thường hay là thiên tai xuất hiện nhiều hơn đã ảnh hưởng tới năng suất và sản
lượng cây trồng. Ở một số nơi do hoạt động sản xuất của một số xí nghiệp đã
9


làm cho các dòng sông bị ô nhiễm gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt, trâu, vịt
của người dân uống phải nguồn nước này đều bị ngộ độc gây ra tổn thất lớn cho
người dân như là xưởng sắn ở Hương Cần, Võ Miếu, Yên Lương.
Trên đây là những kết quả chính mà chúng em điều tra, tìm hiểu được
trong quá trình phỏng vấn và quan sát cuộc sống của người dân ở địa phương.
4. Giải pháp giải quyết tình huống
Kết hợp kiến thức của các môn học để phân tích ảnh hưởng của biến đổi
khí hậu đến đời sống của người dân ở địa phương từ đó tìm ra giải pháp khắc
phục.
Môn Hóa học: Tác hại của các chất khí hóa học gây ra hiện tượng hiệu
ứng nhà kính đối với con người, vật nuôi và môi trường.
Môn Địa lý: Điều tra tình hình khí hậu, địa hình và đất đai ở địa phương
nhằm làm rõ tác động của biến đổi khí hậu tới điều kiện tự nhiên và nguồn tài
nguyên thiên nhiên ở địa phương.
Môn Sinh học: Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với sức khỏe con
người và ứng phó với biến đổi khí hậu bằng biện pháp sinh học.
Môn Vật lý:
+ Tìm hiểu và sử dụng một số thiết bị điện có ưu thế làm giảm tổn hao

năng lượng trong thời gian dài.
+ Đánh giá hiệu quả tiết kiệm năng lượng từ việc sử dụng bóng đèn
Compact thay thế cho bóng đèn sợi đốt.
Môn Toán:
Đánh giá khả năng hấp thụ khí CO2 của diện tích rừng keo lai được trồng
ở huyện Thanh Sơn.
Môn Giáo dục công dân: Tuyên truyền để người dân địa phương hiểu rõ
hậu quả của biến đổi khí hậu và hình thành thói quen sử dụng các thiết bị nhằm
giảm thiểu lượng khí thải ra môi trường và trồng rừng để bảo vệ môi trường, các
biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.
Môn Công nghệ : Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây keo lai và một số loại
cây trồng khác.
10


5. Thuyết minh tình huống.
Từ những kiến thức đã học được trong nhà trường và tìm hiểu trong thực tế,
em xin trình bày một số biện pháp nhằm khắc phục những ảnh hưởng của biến
đổi khí hậu đến cuộc sống con người và tài nguyên rừng ở địa phương.
5.1. Trồng cây phủ xanh đồi trọc
Sau đây em xin đưa ra một số giải pháp chính để phủ xanh đồi trọc. Cây xanh là
là đối tượng chính trong việc hấp thụ khí CO2 (CO2 là nguyên nhân chính gây ra
hiệu ứng nhà kính làm trái đất nóng lên ). Vì vậy trồng rừng có tác dụng làm
giảm lượng CO2 , giảm hiệu ứng nhà kính, đồng thời trồng rừng còn góp phần
làm sạch không khí, bảo vệ nguồn nước, chống xói mòn, giảm lũ lụt.
* Thứ nhất là tái sinh rừng tự nhiên
- Với 12.624,3 ha rừng tự nhiên và hơn 26.000 ha rừng trồng, Thanh Sơn
là địa phương có tiềm năng, thế mạnh tài nguyên rừng của tỉnh Phú Thọ. Tuy
nhiên diện tích rừng ở địa phương em có chất lượng còn thấp, khả năng phục hồi
tự nhiên chậm vì vậy cần làm tốt các biện pháp:

+ Điều tra phân loại chất lượng rừng tự nhiên
+ Với các rừng có khả năng tái sinh cao thì cần quy hoạch bảo vệ cho tái
sinh tự nhiên.
+ Các diện tích rừng có ít cây tái sinh tự nhiên cần bổ xung cây mới có
giá trị kinh tế cao chủ yếu là cây bản địa như : Táu, Lim xanh, Đinh, Pơmu..

11


Hình 8: Trồng rừng là cách tốt nhất để phủ xanh đồi trọc
* Thứ hai là phủ xanh đồi trọc bằng cách trồng cây lâm nghiệp
Qua nghiên cứu thực tiễn và tiếp thu kiến thức của các bài học trên lớp.
Em nhận thấy việc trồng cây keo lai và mỡ có rất nhiều lợi ích, dễ trồng, và rất
phù hợp với đất Ferarit đỏ vàng ở địa phương. Vì vậy chúng em đã giúp gia
đình, tư vấn cho bà con ở địa phương trồng cây keo lai, cây mỡ, có sự kết hợp
với trồng xen canh các cây ngắn ngày như cây băng xanh, cây ba kích, cây sắn,
dứa. Nhằm nâng cao hệ số sử dụng đất, tăng năng suất cây trồng, nâng cao thu
nhập, cải thiện đời sống cho người dân. Và quan trọng hơn là bảo vệ đất, chống
xói mòn, hạn chế thiên tai, chống lại sự biến đổi khí hậu toàn cầu. Sau đây là
một số kỹ thuật trồng keo lai mà chúng em muốn giới thiệu cho bà con :
- Thời vụ :
+ Vụ xuân trồng song trước tháng 4
+ Vụ thu trồng song trước tháng 11
- Mật độ trồng : Từ 1600 – 2000 cây/ha hàng cách hàng 3m, cây cách
cây 2m.
- Chuẩn bị đất trồng :
Nơi đất dốc < 1500, nếu có điều kiện nên cày máy (cày ngầm) toàn diện tích
sau đó đào hố kích thước 40 x 40 x 40 cm. bón lót và san lấp hố. Bón lót cho
mỗi hố 3 kg phân chuồng loại +200 g NPK. Đập đất tơi nhỏ, loại bỏ đá, rễ
12

cây, tạp vật khác, lấp 1/2 hố. Trộn đều phân chuồng với NPK, bỏ vào hố,
dùng cuốc xáo trộn đất, sau đó lấp đất đầy hố. San hố và bón lót phân phải
hoàn thành ít nhất 15 ngày trước khi trồng cây.
- Trồng cây :
+ Đào ở chính tâm hố một lỗ sâu hơn chiều cao bầu, rạch nát vỏ bầu,
đặt bầu cây giống keo lai vào đúng vị trí tâm hố sao cho thật ngay ngắn và
cây con thẳng đứng. Dùng đất tơi nhỏ lấp cao hơn bầu hom 2-3 cm và chèn
vừa đủ chặt. Các động tác trồng cây phải thực hiện hết sức nhẹ nhàng để
tránh gãy cây, vỡ bầu, gập cổ rễ.
+ Trồng dặm: Sau khi trồng một tháng, tiến hành kiểm tra toàn bộ
rừng trồng, nếu cây bị hư hỏng hoặc chết phải tiến hành trồng dặm lại,
chỉnh sửa những cây nghiêng đổ. Chăm sóc, nuôi dưỡng, bảo vệ rừng và
phòng

trừ

sâu

hại

Cây khi mới trồng còn thấp dễ bị cỏ dại lấn áp, phải thực hiện phát cỏ, dây
leo. Rừng trồng keo lai phải chú ý chăm sóc cẩn thận trong 3 năm đầu.
- Chăm sóc nuôi dưỡng:
+ Chăm sóc năm thứ nhất :
Chăm sóc 2 lần trước mùa sinh trưởng. Lần 1, tiến hành làm sạch cỏ,
xới đất xung quanh gốc sâu 15-20 cm, vun đất đầy gốc cao 5-10 cm, đường
kính xung quanh gốc rộng 0,8-1m. Phát dọn sạch dây leo, bụi rậm, đào hai
rãnh sâu 20 cm, dài 30 cm đối diện nhau và cách gốc 25 cm. Bón thúc 2kg

phân chuồng + 100g NPK. Trộn đều phân với đất nhỏ, bỏ đều hai rãnh rồi
lấp đầy rãnh. Lần 2, tiến hành tương tự lần một nhưng không bón phân.
+ Chăm sóc năm thứ 2 :
Lần 1, làm sạch cỏ, xới đất xung quanh gốc sâu 20cm, vun đất đắp
đầy gốc. Đào hai rãnh sâu 20 cm, dài 30 cm đối diện nhau, lệch với hai rãnh
đã đào lần trước và cách gốc cây 35 cm để bón thúc sinh trưởng cho cây.
Bón thúc 2 kg phân chuồng +100g NPK trộn đều phân với đất nhỏ, bỏ đều
cho 2 rãnh rồi lấp đầy rãnh. Lần 2, chăm sóc như lần một nhưng không bón
phân, cần tránh xới xáo rãnh đã bón phân, phát sạch dây leo bụi rậm.
13


+ Chăm sóc năm thứ 3:
Phát sạch dây leo bụi rậm, chỉnh sửa cây làm cỏ vun gốc, trợ lực cho
những cây sinh trưởng chậm.
Tỉa cành: Nếu cây có nhiều cành nhánh, cần tỉa bớt những cành thấp,
tốt nhất là tỉa cành khi mới nhú. Dùng dao, kéo sắc để cắt sát gốc cành tỉa.

Hình 9: Người dân trồng keo lai, mỡ và cây xen canh
5.2 Trong sinh hoạt nên ăn uống thông minh, tăng cường sử dụng
rau, hoa quả.
Đây là phương án được y học khuyến cáo rất nhiều việc ăn uống thông
minh tăng cường rau, hoa quả sẽ mang lại những lợi ích sau :
- Thứ nhất ăn uống thông minh tăng cường rau, hoa quả sẽ làm giảm chi
phí năng lượng của cơ thể người điều này có nghĩa là khi con người ăn nhiều
rau, hoa quả cơ thể người sẽ tiêu hao ít năng lượng để tiêu hóa thức ăn đó hơn so
với khi con người ăn nhiều thức ăn chứa đạm, lipit có trong thịt, cá…
- Thứ hai là việc ăn quá nhiều thịt cũng không tốt cho cơ thể, trong khi đó
riêng ngành chăn nuôi cũng là nơi sản xuất ra các loại khí gây hiệu ứng nhà
kính. Chúng em xin đưa ra giải pháp đó là người dân nên ăn uống khoa học

trong bữa ăn cần tăng cường rau, củ, quả sạch mà chính gia đình mình trồng

14


được điều đó sẽ làm cho bà con phát huy được lợi thế trồng cây nông nghiệp của
địa phương và bảo vệ sức khỏe của gia đình.

Hình 10: Bữa ăn tăng cường rau, hoa quả vừa bảo vệ sức khỏe vừa
tiết kiệm chi phí
5.4. Tái sinh chất thải bằng BIOGAS và tiết kiệm điện.
BIOGAS được xem như là một giải pháp tối ưu cho nguồn năng lượng thay
thế ở địa phương em. Hiện nay ở địa phương em có một số hộ gia đình đã sử
dụng Công nghệ BIOGAS, BIOGAS mang lại nhiều lợi ích như: lợi ích kinh tế,
lợi ích về năng lượng, lợi ích về nông nghiệp, lợi ích về môi trường và nhiều lợi
ích khác ... Do đó, đầu tư xây dựng hầm biogas không chỉ xử lý tốt môi trường
trong chăn nuôi mà còn tạo ra nhiều lợi ích kép như tạo nguồn năng lượng sạch,
tiết kiệm chi phí, giảm tối đa nguy cơ dịch bệnh cho đàn gia súc đồng thời giải
phóng được nhiều sức lao động; sử dụng phụ phẩm từ hầm biogas để tưới bón
cho cây trồng, vừa đảm bảo vệ sinh an toàn, vừa tăng năng suất cây trồng.

Hình 11: Mô hình Biogas
15


Một trong những giải pháp kinh tế khả thi nhất nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi
trường là tiết kiệm điện. Chúng em xin giới thiệu một số biện pháp tiết kiệm
năng lượng điện :
- Tiết kiệm năng lượng trong hệ thống chiếu sáng:
Nên tận dụng chiếu sáng tự nhiên bằng cách:

+ Sử dụng các tấm tôn nhựa trong, mờ
+ Sử dụng các cửa sổ lấy ánh sáng có ô văng, giếng trời
+ Phối hợp cửa lấy sáng với cửa thông gió.
Sử dụng loại đèn chiếu sáng có hiệu suất tiết kiệm cao:
Đèn dây tóc (đèn tròn) rẻ nhất khi mua nhưng lại tiêu thụ năng lượng nhiều
khi dùng. Vì vậy nên chọn loại bóng đèn tiết kiệm điện như: đèn compact, đặc
biệt là đèn led, theo báo cáo của Tập đoàn điện lực Việt Nam nếu cả nước
chuyển sang dùng đèn led chiếu sáng thì sẽ giảm từ 15-20% lượng điện năng
tiêu thụ của cả nước. Đèn led giảm 90% lượng điện tiêu thụ so với đèn sợi đốt
và 50% lượng điện tiêu thụ so với đèn compact và đặc biệt là không gây hại cho
mắt do không tạo ra ánh sáng nhấp nháy.
Đánh giá khả năng tiết kiệm năng lượng và chi phí của đèn led với đèn
compact (nguồn EVN: Tập đoàn điện lực Việt Nam):

16


- Tiết kiệm năng lượng trong cách sử dụng hiệu quả một số thiết bị
điện trong gia đình.
+ Tủ lạnh: là thiết bị tiêu thụ khá nhiều điện so với các thiết bị khác trong
gia đình, một số giải pháp sau đây sẽ giúp chúng ta tiết kiệm điện khi sử dụng tủ
lạnh:
- Chọn tủ lạnh có kích thước vừa phải (gia đình 4 người chọn loại 120180 lít).
- Đặt tủ nơi thoáng mát, cách tường ít nhất 10cm, tránh ánh nắng hoặc gần
các nguồn nhiệt.
- Lau sạch bụi bám trên dàn nóng phía sau (loại cũ) và mặt ngoài vỏ.
- Duy trì nhiệt độ các ngăn vừa phải, thường không cần mức lạnh nhất.
- Không cho thức ăn còn nóng vào tủ.
- Không để lớp tuyết bám vào dàn lạnh (tủ đông tuyết) dày quá 5mm.
- Không nên mua tủ quá cũ, đã sửa lại.

+ Nồi cơm điện:
- Không nên nấu cơm quá sớm, chỉ nên nấu cơm trước khi ăn khoảng 30
đến 45 phút để hạn chế thời gian hâm nóng.
- Sử dụng nồi cơm điện có dung tích/công suất phù hợp.
- Lau chùi sạch đáy nồi cơm và mâm nhiệt của nồi cơm điện để tiếp xúc
tốt hơn.
+ Quạt điện:
- Thường xuyên vệ sinh quạt định kỳ.
- Sử dụng tốc độ quạt theo nhu cầu cần thiết, nếu sử dụng tốc độ quạt ở số
to nhất sẽ tốn hao điện nhất.
+ Máy bơm nước:
- Lựa chọn máy bơm có công suất phù hợp.
- Lựa chọn máy bơm có đặc tính kỹ thuật phù hợp với nhu cầu sử dụng
của gia đình.
- Lựa chọn máy bơm có hiệu suất cao (máy bơm tốt)

17


- Nên sử dụng bồn chứa nước bơm để sử dụng nước trong nhiều lần, tránh
trường hợp sử dụng nước lúc nào bơm lúc đó sẽ dễ gây lãng phí điện, nước.
- Sử dụng nước tiết kiệm là tiết kiệm điện cho máy bơm.
+ Xe máy:
- Nên chọn mua và sử dụng xe số.
- Bảo trì, bảo dưỡng xe thường xuyên.
- Sử dụng loại xăng đúng theo quy định của nhà sản xuất.
- Không chở số người quá quy định.
- Không nên để động cơ xe hoạt động ở chế độ chờ từ 30 giây trở lên.
- Sử dụng số hợp lý, tốc độ chậm số nhỏ, tốc độ cao số lớn.
- Đi bộ hoặc xe đạp nếu di chuyển gần, nên sử dụng các phương tiện vận

tải công cộng.
5.5. Nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu và tuyên truyền vận động mọi
người tham gia bảo vệ môi trường.
Việc đầu tiên góp phần bảo vệ môi trường đó là nâng cao nhận thức để mọi
người cùng hiểu, biết và hành động vì môi trường của chúng ta. Chỉ có nhận thức
đúng, suy nghĩ đúng mới hành động đúng, và mỗi hành động nhỏ sẽ góp một phần
lớn vào việc hình thành nếp sống văn minh, có trách nhiệm hơn với môi trường.
Những việc cụ thể phải làm như sau :
- Đối với cá nhân : Đầu tiên bản thân mình phải thực hiện tốt những việc cụ thể
như:
+ Tiết kiệm điện, nước ở nhà trường cũng như ở nhà, tiết kiệm mọi lúc, mọi nơi.
Khuyến khích mọi người sử dụng những bóng đèn tiết kiệm năng lượng , tắt điện
vào giờ trái đất, tắt điện, quạt khi rời khỏi lớp học, tránh để nước rò rỉ…
+ Đối với rác thải: hạn chế sử dụng túi nilon. Ở nhà nên phân loại rác, đối với
những rác thải như chai nhựa, giấy, túi nilon…gom lại bán phế liệu để sử dụng,
tiết kiệm được nguồn tài nguyên. Ở cơ quan, trường học nên tiết kiệm giấy, đọc kỹ
văn bản trước khi in, tận dụng giấy 1 mặt…ở những nơi công cộng, không nên
tiện tay vứt rác bừa bãi ra ngoài đường, phải tìm nơi có thùng rác để vứt, khi đi

18


chơi, picnic, nên thu gom rác sạch sẽ, gọn gàng và vứt đúng nơi quy định. Tránh
vứt rác xuống dòng sông, lòng đường, hè phố.
+ Đối với môi trường nước không vứt rác, xác chết động vật xuống dòng sông, ao
hồ bờ biển…
- Đối với học sinh đặc biệt là học simh THPT việc đầu tiên là phải chấp hành
chính sách bảo vệ tài nguyên và môi trường của Đảng và Nhà nước. Thứ hai là
tham gia vào các hoạt động bảo vệ tài nguyên môi trường ở địa phương như là
tham gia vào việc trồng rừng, mở rộng diện tích rừng, bảo vệ động vật quý hiếm…

Hãy cùng nhau kêu gọi mọi người chung tay giữ gìn vệ sinh ở ngay trong trường
học . Cụ thể, vào các thành lập Đoàn thanh niên (26/3), tết trồng cây, môi trường
thế giới (5/6), toàn thanh niên tổ chức và phát động phong trào dọn vệ sinh lòng
đường, hè phố, trồng và chăm sóc cây xanh, tuyên truyền cho mọi người dân cùng
tham gia thực hiện.
6. Ý nghĩa của việc giải quyết tình huống
- Theo Liên hợp quốc thì Việt Nam là một trong 5 quốc gia chịu ảnh
hưởng nặng nề nhất của hiện tượng biến đổi khí hậu, đối với người dân ở
khu vực miền núi như huyện Thanh Sơn hậu quả của biến đổi khí hậu càng
ảnh hưởng nặng nề hơn.
- Sự biến đổi về thời tiết và khí hậu, các hiện tượng thời tiết cực đoan
đã ảnh hưởng trực tiếp tới mỗi người dân đặc biệt là việc khai thác rừng
bừa bãi đã làm cho tài nguyên rừng ngày càng cạn kiệt diện tích rừng tự
nhiên ngày càng giảm. Vì vậy việc phát triển trồng rừng là rất cần thiết.
Trồng cây công nghiệp lâu năm kết hợp với trồng các loại cây ngắn ngày
cho thu hoạch nhanh là một hướng đi mới cân cần được nhân rộng ra tới
tất cả các địa phương.
- Trong nhiều năm trở lại đây, khi cuộc sống của con người ngày càng
phát triển, các nhà máy, xí nghiệp, cụm dân cư mọc lên nhanh chóng lượng
khí thải gây nên hiệu ứng nhà kính làm cho môi trường ngày càng ô nhiễm
ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người dân việc tìm ra giải pháp nhằm tiết
kiệm năng lượng là điều cần thiết.
19


- Theo thống kê của tổ chức y tế thế giới (WHO) Việt Nam là một
trong những quốc gia có tỉ lệ ung thư cao nhất trên thế giới nguyên nhân
của nó là do người dân chưa biết cách sử dụng hợp lý và lựa chọn thông
minh trong việc sử dụng thức ăn hàng ngày, việc sử dụng phân bón, thuốc
trừ sâu thường xuyên vừa làm ô nhiễm môi trường vừa gây ảnh hưởng đến

sức khỏe của người dân.Giải quyết tình huống trên bằng biện pháp ăn uống
thông minh, tăng cường rau, hoa quả sẽ góp phần bảo vệ môi trường nâng cao
sức khỏe cho người dân.
- Tuyên truyền cho người dân hiểu tác hại của biến đổi khí hậu và cùng
chung tay bảo vệ môi trường là việc làm không chỉ riêng của một người mà của
cả cộng đồng.
Trên đây là một số học hỏi của bản thân em từ tự nhiên và những hiểu biết
dựa trên những gì đã được học. Em mong rằng các biện pháp trên sẽ được áp
dụng nhiều hơn ở các địa phương em và các khu vực khác nhằm góp phần giảm
thiếu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đến sức khỏe của người dân và tài nguyên
rừng. Tất cả chúng ta hãy cùng chung tay ứng phó với biến đổi khí hậu để góp
phần làm cho thế giới Xanh – Sạch – Đẹp.

20