Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học, tại các trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một

Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

PHẦN I: MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài:
Sự nghiệp phát triển Kinh tế -Xã hội của mỗi Quốc gia luôn gắn liền với sự
phát triển của giáo dục và đào tạo. Hiện nay, sự phát triển kinh tế - xã hội trong bối
cảnh toàn cầu hoá đặt ra những yêu cầu mới đối với người lao động, do đó cũng
đặt ra những yêu cầu mới cho sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ và đào tạo nguồn nhân
lực. Một trong những định hướng cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ
nền giáo dục mang tính hàn lâm, kinh viện, xa rời thực tiễn sang một nền giáo dục
chú trọng việc hình thành năng lực hành động, phát huy tính chủ động, sáng tạo
của người học. Định hướng quan trọng trong đổi mới PPDH là phát huy tính tích
cực, tự lực và sáng tạo, phát triển năng lực hành động, năng lực cộng tác làm việc
của người học. Đó cũng là những xu hướng quốc tế trong cải cách PPDH ở nhà
trường phổ thông.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học
theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến
thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ
máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để
người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ
học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động
xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong dạy và học”. Để thực hiện tốt mục tiêu về đổi mới căn bản,
toàn diện GD&ĐT theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, cần có nhận thức đúng về bản
chất của đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực người
học và một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo hướng này.
Trong tiến trình đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục theo hướng
chuẩn hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế đòi hỏi sự nỗ lực của toàn xã hội.
Trong đó, đội ngũ nhà giáo có vai trò hết sức quan trọng. Bởi vì, trong quá trình
giáo dục nói chung và dạy học nói riêng, giáo viên đóng vai trò chủ đạo, là nhân tố

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 1


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

quyết định trực tiếp chất lượng học tập của học sinh, nên họ chính là lực lượng trực
tiếp đóng góp vào sự đổi mới nền giáo dục.
Vì vậy, để có trò giỏi thì trước hết phải có thầy giỏi. Với vai trò quan trọng
của giáo viên trong quá trình dạy học, đòi hỏi người thầy phải không ngừng nghiên
cứu, học tập và hoạt động tích cực để trau dồi trình độ chuyên môn, nghề nghiệp.
Chất lượng giáo dục thấp do bởi nhiều nguyên nhân, nhưng chắc chắn phải xuất
phát từ chính những chủ thể của nó, chính từ công tác quản lý dạy học. Chủ thể
giáo dục vẫn chưa nhiệt tâm với công tác dạy học, đổi mới phương pháp dạy học
(PPDH) như việc: đề xướng việc “dạy học lấy người học làm trung tâm” hay
“hướng vào người học” những đã bao nhiêu năm thực hiện mà hiệu quả vẫn chưa
cao; hay việc “đổi mới công tác quản lý” vẫn là việc thường xuyên hàng năm mà
sự đổi thay… không mới.
Đánh giá thực trạng giáo dục Việt Nam, các nhà khoa học đã khẳng định:
“Chương trình, giáo trình, phương pháp giáo dục chậm đổi mới. Chương trình giáo
dục còn nặng tính hàn lâm, kinh viện, nặng về thi cử, chưa chú trọng đến tính sáng
tạo, năng lực thực hành và hướng nghiệp; chưa gắn bó chặt chẽ với thực tiễn phát
triển kinh tế-xã hội cũng như nhu cầu của người học; chưa gắn bó chặt chẽ với
nghiên cứu khoa học - công nghệ và triển khai ứng dụng.”
- Thực tế việc quản lý hoạt động dạy học của thầy, cô giáo trong thời gian
qua bên cạnh những mặt ưu điểm thì còn nhiều mặt hạn chế, vẫn còn quan niệm
xem việc đổi mới PPDH là trách nhiệm của mỗi giáo viên, nhà trường và các cấp
quản lý giáo dục có nhiệm vụ chỉ đạo, định hướng, kiểm tra, đánh giá giáo viên
thực hiện đổi mới PPDH, công tác quản lý chưa đáp ứng tốt những yêu cầu của xã

hội trong việc nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên trong thời
kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế.
Thực trạng trên đòi hỏi chúng ta cần quan tâm sâu sắc và có những biện
pháp cụ thể, phù hợp trong công tác quản lý việc đổi mới PPDH nhằm nâng cao
trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên, nâng cao chất lượng giáo dục và
đào tạo của các nhà trường, đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 2


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề nêu trên, qua học tập môn học
“Lý luận dạy học và giáo dục hiện đại”, Tôi đã lựa chọn nghiên cứu thực hiện
chuyên đề: “Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học, tại các
trường trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một”, làm tiểu luận hết
môn học “Lý luận dạy học và giáo dục hiện đại” lớp cao học Quản lý giáo dục,
khóa học 2015-2017 của trường Đại học Thủ Dầu Một.
Đồng thời, hy vọng rằng thông qua việc nghiên cứu thực hiện đề tài này sẽ
giúp ích cho bản thân trong quá trình công tác, góp phần trong việc quản lý và phát
triển nguồn nhân lực giáo dục của thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương để
thực hiện tốt mục tiêu của giáo dục là “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dưỡng nhân tài”, giáo dục Việt Nam phải đào tạo và phát triển nguồn nhân lực
chất lượng cao, có khả năng thích nghi với công việc, hình thành đội ngũ nhân lực
năng động và sáng tạo, đáp ứng những yêu cầu mới ở thế kỷ 21.
1.2. Mục đích, phạm vi nghiên cứu của đề tài.
- Mục đích:
+ Tìm hiểu cơ sở lý luận và thực trạng việc quản lý đổi mới phương pháp

dạy học.
+ Rút ra bài học kinh nghiệm và đề xuất mợt số biện pháp quản lý đổi mới
phương pháp dạy học ở các trường trung học cơ sở của đạt hiệu quả tốt hơn.
- Khách thể và đối tượng nghiên cứu:
+ Khách thể: Là vấn đề quản lý đổi mới PPDH.
+ Đối tượng: Biện pháp quản lý việc đổi mới PPDH
- Phạm vi nghiên cứu: đề tài được tiến hành nghiên cứu qua hoạt động
quản lý thực hiện đổi mới phương pháp dạy học ở các trường THCS trực thuộc
Phòng Giáo dục-Đào tạo thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
1.3. Phương pháp tiến hành.
- Nghiên cứu lý luận: Thu thập tài liệu, phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa…
- Nghiên cứu thực tiễn: Khảo sát, đối chiếu, quan sát thực tế; tham khảo ý
kiến đồng nghiệp, chuyên gia.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 3


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

PHẦN II: NỘI DUNG
2.1. Một số vấn đề về lý luận:
2.1.1. Các khái niệm:
- Quản lý giáo dục: là quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy
luật của chủ thể quản lý giáo dục tới các hoạt động giáo dục trong xã hội nhằm làm
cho hệ vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được
các tính chất của nhà trường Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ là
quá trình dạy học – giáo dục thế hệ trẻ và đưa giáo dục tới mục tiêu dự kiến tiến
lên trạng thái mới về chất.

Trong QLGD bao hàm khái niệm quản lý nhà trường. Được hiểu là là quản
lý đội ngũ giáo viên, quản lý học sinh, quản lý quá trình giáo dục, quá trình dạy và
học, hành chính, tài chính và tài sản của nhà trường và quản lý các mối quan hệ
giữa nhà trường và xã hội...
- Phương pháp: Thuật ngữ “phương pháp” có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp
“Metodos” có nghĩa chung nhất là con đường, cách thức mà chủ thể sử dụng để tác
động nhằm chiếm lĩnh hoặc biến đổi đối tượng theo mục đích đã định.
Hay phương pháp là cách tiếp cận và giải quyết vấn đề nào đó, là con đường
thực hiện nhiệm vụ đạt tới mục đích đề ra, bằng cách trả lời câu hỏi “làm thề nào”
và “bằng cách nào”
- Dạy học: Là một quá trình dưới sự lãnh đạo, tổ chức, điều khiển của người
giáo viên, người học tự giác, tích cực, chủ động tự tổ chức, tự điều khiển hoạt động
nhận thức - học tập của mình nhằm thực hiện những nhiệm vụ dạy học, để đạt mục
tiêu dạy học.
Hoạt động dạy học: là hoạt động tương tác, phối hợp và thống nhất giữa hoạt
động chủ đạo của giáo viên và hoạt động tự giác, tích cực, chủ động của học sinh
nhằm thực hiện mục tiêu dạy học đề ra.
- Phương pháp dạy học: là hệ thống cách thức, phương thức, hình thức hoạt
động phối hợp thống nhất của giáo viên và học sinh, được tiến hành với vai trò chủ

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 4


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

đạo của giáo viên, nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ dạy học phù hợp với mục tiêu dạy
học đã đề ra.
- Về đổi mới phương pháp dạy học: Các hoạt động đổi mới phương pháp rất

đa dạng, nhưng nhìn chung diễn ra theo ba hướng lớn sau đây:
+ Tiếp cận theo quan điểm tâm lý - giáo dục: Bản chất của quan điểm này là
tìm mọi cách phát huy năng lực nội sinh của người học, tìm mọi cách phát triển
sức mạnh trí tuệ, tâm hồn, ý chí của người học.
+ Tiếp cận theo quan điểm điều khiển học: Cách tiếp cận này được các nhà
quản lí vận dụng trong việc cải tạo, đổi mới PPDH. Họ chủ trương giải phóng con
ngưòi, tạo điều kiện cho người học được tự do phát triển nhu cầu học tập, phát
triển năng lực cá nhân; điều khiển mối quan hệ thầy - trò bằng nhiều hình thức
khác nhau, lấy hạnh phúc và sự phát triển của người học làm nền tảng, trên cơ sở
đó góp phần phát triển cộng đồng và xã hội làm mục đích hoạt động của thầy giáo.
Tất cả vì học sinh thân yêu, trái tim tôi hiến dâng cho trẻ, dạy học lấy học sinh làm
trung tâm…Đó là những tư tưởng rất nhân văn, rất dân chủ mà nhân loại đang
hướng tới.
+ Tiếp cận theo quan điểm công nghệ: Một hướng khác của việc đổi mới
PPDH học được xây dựng trên cơ sở đưa công nghệ mới vào nhà trường, nghĩa là
cung cấp cho người thầy những công cụ mới. Tư tưởng đưa những thành tựu khoa
học công nghệ mới vào dạy dỗ, giáo dục con người, nhân tố trung tâm của sự phát
triển kinh tế - xã hội có một ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc nâng cao chất
lượng nhà trường và đưa nhà trường vào một giai đoạn phát triển mới.
- Về quản lý việc đổi mới PPDH: Khi nói đến đổi mới PPDH nhà quản lý
giáo dục phải nhìn nhận vấn đề một cách rộng rãi và linh hoạt theo ba hướng: Phát
triển năng lực nội sinh của người học; Đổi mới quan hệ thầy trò; Đưa công nghệ
hiện đại vào nhà trường.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 5


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

NỘI DUNG QUẢN LÍ ĐỔI MỚI PPDH TRONG NHÀ TRƯỜNG
Đối
tượng

Nội
dung

Quản lí
hoạt động
tổ chuyển
môn

Quản lí hoạt
động tổ chủ
nhiệm, các
đoàn thể

Quản lí hoạt
động dạy học
của giáo viên

Quản lí hoạt
động học tập
của học sinh

Phối hợp
hoạt động
của cha mẹ
học sinh

-Kế hoạch
-Kế hoạch
-Soạn bài
-Nề nếp tự
-Kế hoạch
thực hiện
hoạt động của -Lên lớp
quản
phối hợp
chương
tổ, đoàn thể
-Dự giờ
-Nề nếp học
quản lí nề
trình.
-Kế hoạch
-Kiểm tra
tập
nếp, phương
-Kế hoạch
phối hợp các
đánh giá học
-Kế hoạch
pháp học
Xây dựng triển khai
lực lượng
sinh
hưởng ứng
tập, rèn

kế hoạch các chuyên khác trong
-Tự bồi
các phong
luyện đạo
đề về đổi
việc giáo dục dưỡng
trào thi đua
đức của học
mới PPDH. học sinh
sinh
-Kế hoạch
bồi dưỡng
giáo viên
-Dự giờ,
-Nề nếp sinh
-Bồi dưỡng
-Phát động
-Định kì họp
thực tập,
hoạt tổ
nhận thức, kĩ các phong
hội cha mẹ
thao giảng
-Nề nếp quản năng chung
trào thi đua
học sinh
-Tổ chức
lí học sinh
-Bồi dưỡng
-Bồi dưỡng về -Hội nghị tư

hội thi về
-Tổ chức các các kĩ năng,
phương pháp vấn về
Tổ chức chỉ giảng dạy,
câu lạc bộ
nghiệp vụ dạy tự học, kỹ
phương
đạo thực sử dụng và
học
năng tự học
pháp dạy
hiện
tự làm đồ
-Chỉ đạo việc -Tổ chức
con tự học,
dùng dạy
tự bồi dưỡng ngoại khoá,
phương
học
dã ngoại, giải pháp giáo
-Tổng kết
trí bổ ích
dục đào tạo
sáng kiến
kinh nghiệm
-Kiểm tra
-Kiểm tra,
-Kiểm tra
- Đánh giá,
-Tổ chức

chéo giữa
đánh giá thi
toàn diện
tổng kết thi
báo cáo điển
Kiểm tra, các tổ
đua học sinh
-Kiểm ta theo đua, khen
hình
đánh giá
-Kiểm tra
chuyên đề
thưởng
đánh giá
giáo viên
*Tạo động lực:
- Tôn vinh người có thành tích; ca ngợi lòng yêu nghề, yêu trẻ, đức hy sinh, lòng vị tha và
cao thượng ở họ; tạo cho họ niềm tin vào tiền đồ của đất nước, dân tộc.
- Khen thưởng đãi ngộ bằng vật chất một cách thích đáng.
*Điều kiện:
Đảm bảo cơ sở vật chất, các phương tiện kỹ thuật và thiết bị dạy học phục vụ cho việc đổi
mới PPDH.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 6


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

2.1.2. Về lý luận dạy học:
2.1.2.1. Cấu trúc hoạt động dạy học: gồm 6 nhân tố
+ Giáo viên là chủ thể giữ vai trò chủ đạo
+ Học sinh là đối tượng hoạt động dạy, là chủ thể hoạt động học. GV, HS là
2 nhân tố đặc trưng cơ bản, phản ánh tính chất 2 mặt của HĐDH, có mối quan hệ
tương tác nhau (dạy tốt dẫn tới học tốt và ngược lại)
+ Mục tiêu và nhiệm vụ dạy học: MTDH phản ánh những yêu cầu đối với
từng HĐDH cụ thể. MTDH góp phần thực hiện mục đích giáo dục. MTDH được
cụ thể qua nhiệm vụ dạy học. Nhiệm vụ dạy học quy định những yêu cầu cụ thể về
trang bị hệ thống tri thức, kỹ năng, kỹ xảo của học sinh, phát triển ở học sinh năng
lực và phẩm chất trí tuệ, đặc biệt là năng lực tư duy sáng tạo. Qua đó hình thành
thế giới quan khoa học, những phẩm chất đạo đức và phát triển toàn diện nhân
cách. Đây là nhân tố giữ vị trí hàng đầu có chức năng định hướng cho sự vận động
và phát triển của các nhân tố nói riêng và sự vận động, phát triển của HĐDH nói
chung.
+ Nội dung dạy học: gồm hệ thống tri thức khoa học cơ bản, hệ thống kỹ
năng, kỹ xảo học sinh cần nắm vững. Là nhân tố cơ bản tạo nội dung dạy của GV
và nội dung học của HS. Nội dung dạy học được quy định bởi kế hoạch dạy học,
chương trình môn học thể hiện trong sách giáo khoa và tài liệu dạy học.
+ Phương pháp, Phương tiện, hình thức tổ chức dạy học: là hệ thống cách
thức, phương thức, hình thức hoạt động phối hợp của GV và HS nhằm thực hiện
nhiệm vụ dạy học. Nó có chức năng như những phương thức hoạt động dạy và học
theo nội dung dạy học nhất định nhằm thực hiện tốt mục tiêu và nhiệm vụ dạy học.
+ Kết quả: thông qua kiểm tra, đánh giá phản ánh kết quả vận động và phát
triển tổng hợp của các nhân tố trong HĐDH. Trong đó, phản ánh tập trung ở kết
quả học tập của người học.
* Các nhân tố có mối quan hệ biện chứng, mật thiết và tác động lẫn nhau tạo
nên động lực phát triển hoạt động dạy học.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 7


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

2.1.2.2. Các nhiệm vụ dạy học.
- Nhiệm vụ 1 (Giáo dưỡng): Điều khiển, tổ chức học sinh nẵm vững hệ
thống tri thức phổ thông cơ bản, hiện đại, phù hợp với thực tiễn của đất nước về tự
nhiên, xã hội - nhân văn, đồng thời rèn luyện cho họ hệ thống kỹ năng, kỹ sảo
tương ứng.
- Nhiệm vụ 2 (phát triển): Tổ chức, điều khiển học sinh hình thành, phát
triển năng lực và phẩm chất trí tuệ, đặc biệt là năng lực tư duy, độc lập sáng tạo.
Các phẩm chất hoạt động trí tuệ bao gồm: Tính định hướng; bề rộng hoạt
động trí tuệ; chiều sâu của hoạt động; tính linh hoạt trong hoạt động; Tính mềm
dẻo của hoạt động; tính độc lập; tính nhất quán; tính phê phán, tính khái quát.
- Nhiệm vụ 3 (giáo dục): Tổ chức, điều khiển học sinh hình thành cơ sở thế
giới quan khoa học, những phẩm chất đạo đức nói riêng và phát triển nhân cách
nói chung.
2.1.2.2. Vấn đề đổi mới phương pháp dạy học trong lý luận dạy học:
- Đổi mới việc thiết kế và chuẩn bị bài dạy học: Đổi mới PPDH cần bắt đầu
từ việc đổi mới việc thiết kế và chuẩn bị bài dạy học. Trong việc thiết kế bài dạy
học (soạn giáo án), cần xác định các mục tiêu dạy học về kiến thức, kỹ năng một
cách rõ ràng, có thể đạt được và có thể kiểm tra, đánh giá được.
- Cải tiến các PPDH truyền thống: Các phương pháp dạy học truyền thống
như thuyết trình, đàm thoại, luyện tập luôn là những phương pháp quan trọng trong
dạy học. Đổi mới PPDH không có nghĩa là loại bỏ các PPDH truyền thống quen
thuộc mà cần bắt đầu bằng việc cải tiến, sáng tạo và sử dụng các phương pháp dạy
học hiện đại để nâng cao hiệu quả và hạn chế nhược điểm của chúng.
- Kết hợp đa dạng các phương pháp dạy học: Không có một phương pháp

dạy học toàn năng phù hợp với mọi mục tiêu và nội dung dạy học. Mỗi phương
pháp và hình thức dạy học có những ưu, nhựơc điểm và giới hạn sử dụng riêng. Vì
vậy việc phối hợp đa dạng các phương pháp và hình thức dạy học trong toàn bộ
quá trình dạy học là phương hướng quan trọng để phát huy tính tích cực và nâng
cao chất lượng dạy học.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 8


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

- Vận dụng dạy học giải quyết vấn đề (GQVĐ): Dạy học GQVĐ (dạy học
nêu vấn đề, dạy học nhận biết và giải quyết vấn đề) là quan điểm dạy học nhằm
phát triển năng lực tư duy, khả năng nhận biết và giải quyết vấn đề. HS được đặt
trong một tình huống có vấn đề, đó là tình huống chứa đựng mâu thuẫn nhận thức,
thông qua việc giải quyết vấn đề, giúp HS lĩnh hội tri thức, kỹ năng và PP nhận
thức. Dạy học GQVĐ là con đường cơ bản để phát huy tính tích cực nhận thức của
HS, có thể áp dụng trong nhiều hình thức dạy học với những mức độ tự lực khác
nhau của HS.
- Vận dụng dạy học theo tình huống: Dạy học theo tình huống là một quan
điểm dạy học, trong đó việc dạy học được tổ chức theo một chủ đề phức hợp gắn
với các tình huống thực tiễn cuộc sống và nghề nghiệp. Quá trình học tập được tổ
chức trong một môi trường học tập tạo điều kiện cho HS kiến tạo tri thức theo cá
nhân và trong mối tương tác xã hội của việc học tập.
- Vận dụng dạy học định hướng hành động (ĐHHĐ): Dạy học định hướng
hành động là quan điểm dạy học nhằm làm cho hoạt động trí óc và hoạt động chân
tay kết hợp chặt chẽ với nhau. Trong quá trình học tập, HS thực hiện các nhiệm vụ
học tập và hoàn thành các sản phẩm hành động, có sự kết hợp linh hoạt giữa hoạt

động trí tuệ và hoạt động tay chân. Đây là một quan điểm dạy học tích cực hoá và
tiếp cận toàn thể. Vận dụng dạy học ĐHHĐ có ý nghĩa quan trong cho việc thực
hiện nguyên lý giáo dục kết hợp lý thuyết với thực tiễn, tư duy và hành động, nhà
trường và xã hội.
- Tăng cường sử dụng phương tiện dạy học và công nghệ thông tin trong
dạy học: Phương tiện dạy học có vai trò quan trọng trong việc đổi mới PPDH,
nhằm tăng cường tính trực quan và thí nghiệm, thực hành trong dạy học. Việc sử
dụng các PTDH cần phù hợp với mối quan hệ giữa PTDH và PPDH.
- Sử dụng các kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực và sáng tạo (KTDH):
Kỹ thuật dạy học là những cách thức hành động của của GV và HS trong các tình
huống hành động nhỏ nhằm thực hiện và điều khiển quá trình dạy học. Các KTDH
là những đơn vị nhỏ nhất của PPDH. Có những KTDH chung, có những kỹ thuật
đặc thù của từng PPDH. Ngày nay người ta chú trọng phát triển và sử dụng các
Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 9


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

KTDH phát huy tính tích cực, sáng tạo của người học như “động não”, “tia chớp”,
“bể cá”, XYZ, “3 lần 3”...
- Tăng cường các phương pháp dạy học đặc thù bộ môn: Phương pháp dạy
học có mối quan hệ biện chứng với nội dung dạy học. Vì vậy bên cạnh những
phương pháp chung có thể sử dụng cho nhiều bộ môn khác nhau thì việc sử dụng
các PPDH đặc thù có vai trò quan trọng trong dạy học bộ môn. Các PPDH đặc thù
bộ môn được xây dựng trên cơ sở lý luận dạy học bộ môn.
- Bồi dưỡng phương pháp học tập cho HS: Phương pháp học tập một cách tự
lực đóng vai trò quan trọng trong việc tích cực hoá, phát huy tính sáng tạo của HS.
Có những phương pháp nhận thức chung như phương pháp thu thập, xử lý, đánh

giá thông tin, phương pháp tổ chức làm việc, phương pháp làm việc nhóm, có
những phương pháp học tập chuyên biệt của từng bộ môn. Bằng nhiều hình thức
khác nhau, cần luyện tập cho HS các phương pháp học tập chung và các phương
pháp học tập riêng cho bộ môn.
- Cải tiến việc kiểm tra đánh giá: Đổi mới PPDH cần gắn liền với đổi mới
về đánh giá quá trình dạy học cũng như đổi mới việc kiểm tra và đánh giá thành
tích học tập của HS. Cần bồi dưỡng cho HS những kỹ thuật thông tin phản hồi
nhằm tạo điều kiện cho HS tham gia đánh giá và cải tiến quá trình dạy học.
2.1.2.2. Về vấn đề quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học:
Đổi mới phương pháp dạy học là một yêu cầu tất yếu trong sự nghiệp đổi
mới giáo dục – đào tạo của nước ta. Đây cũng đang là vấn đề cấp bách không chỉ
được toàn ngành giáo dục quan tâm mà cũng là sự quan tâm trong đường lối lãnh
đạo công tác giáo dục của Đảng, từng được ghi trong các Nghị quyết Trung ương 4
(khoá VII) và Nghị quyết Trung ướng 2 (khoá VIII), Luật giáo dục.
Tiến sỹ Trần Văn Trung, giảng viên trường đại học Thủ Dầu Một cho rằng:
Đổi mới PPDH không chỉ là công việc của mỗi giáo viên mà là nhiệm vụ chung
của nhà trường và các cấp quản lý giáo dục. Do đó cần có chính sách, cơ chế cũng
như các biện pháp quản lý nhằm tổ chức quá trình đổi mới PPDH của các trường
được thực hiện một cách có định hướng, có kế hoạch, đồng bộ và có hiệu quả.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 10


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

Công tác quản lý giáo dục cần tạo điều kiện và khuyến khích tính sáng tạo, độc lập
và trách nhiệm của giáo viên trong dạy học và đổi mới PPDH.
2.2. Căn cứ pháp lý:

- Chỉ thị 40/TW, ngày 15/6/2004 của Ban Bí thư về xây dựng, nâng cao chất
lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục.
- Thông tư số 29/2009/TT-BGDĐT ngày 22/10/2009 của Bộ GD&ĐT về
việc ban hành quy định chuẩn hiệu trưởng trường Trung học cơ sở, trường Trung
học phổ thông có nhiều cấp học; Thông tư số 30/2009/TT-BGDĐT ngày
22/10/2009 của Bộ GD&ĐT về việc ban hành quy định chuẩn nghề nghiệp giáo
viên Trung học cơ sở, giáo viên Trung học phổ thông.
- Thông tư số 31/2011/TT-BGDĐT ngày 08/8/2011 của Bộ GD&ĐT về việc
ban hành chương trình bồi dưỡng thường xuyên giáo viên trung học cơ sở; Thông
tư số 26/2012/TT-BGDĐT ngày 10/7/2012 của Bộ GD&ĐT về việc ban hành quy
chế BDTX giáo viên mầm non, phổ thông và giáo viên thường xuyên; công văn số
22/SGDĐT-TCCB ngày 04/01/2013 của Sở GD&ĐT tỉnh Bình Dương về việc
hướng dẫn thực hiện Thông tư số 26/2012/TT-BGDĐT.
- Kế hoạch số 1557/KH-SGDĐT, ngày 04/10/2011 của Sở GD&ĐT tỉnh
Bình Dương về việc thực hiện đề án xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý
ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Bình Dương.
- Các văn bản quy phạm pháp luật về chuyên môn, nghiệp vụ có liên quan
và các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện của Sở GD&ĐT, của tỉnh Bình
Dương.
2.3. Thực trạng về quản lý giáo dục trong việc đổi mới PPDH tại các trường
THCS trên địa bàn thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương:
2.3.1. Tình hình giáo dục địa phương:
Thành phố Thủ Dầu Một trực thuộc tỉnh Bình Dương, được Chính phủ công
nhận là đô thị loại II theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 02/5/2012 và chính thức
đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2012. Thành phố Thủ Dầu Một được xem là trung
tâm chính trị, kinh tế, xã hội của tỉnh Bình Dương, với tổng dân số 311.265 người
(12/2015), có 14 đơn vị hành chính, gồm 14 phường. Những thành tựu về phát
Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 11

Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

triển kinh tế đã tạo điều kiện thuận lợi và tác động tích cực đến các mặt văn hóa –
xã hội tại địa phương, trong đó có lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Phòng GD&ĐT hiện quản lý 56 trường công lập, gồm: MN-MG: 22, TH:
22, THCS: 12 và Ngoài công lập, có 04 trường phổ thông có cấp tiểu học và THCS
và 28 trường MN-MG, 43 nhóm lớp MN-MG gia đình đã được cấp phép hoạt
động. Tổng số Cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên toàn ngành hiện có trong biên
chế đến cuối năm 2015 là 2.910/2.393 nữ (MN: 805, TH: 1220; THCS: 886, Phòng
GD-ĐT: 17). Với tổng số 53.385 học sinh (MN: 14.467 trẻ, TH: 23.906, THCS:
15.012).
Về CSVC đến cuối năm 2015, toàn Thành phố đã có 100% trường, lớp được
xây dựng kiên cố, trong đó có 48/61 trường được lầu hoá, đạt tỷ lệ 78,7%; có 40/56
trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia (gồm: 15 MN, 14 TH, 11 THCS), đạt tỷ
lệ 71,4%. Trong đó, có 04 trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 2; có 08 trường được
công nhận đạt chuẩn KĐCLGD mức độ 3. Thư viện đạt Chuẩn theo quyết định 01
của Bộ GD-ĐT là 33/33 trường phổ thông, đạt tỷ lệ 100% (01 đơn vị mới thành lập
NH 2014-2015 không tính). Thư viện đạt xuất sắc 02/33 trường, đạt tỷ lệ 6,06%;
Thư viện đạt Tiên tiến 04/33 trường, đạt tỷ lệ 12,12%.
- Chuẩn hóa đội ngũ toàn ngành đạt:
• CBCC của Phòng GD-ĐT:
+ Trình độ Chuyên môn: 01 Thạc sỹ, 10 Đại học, 03 Cao đẳng, 03 Trung
cấp
+ LL Chính trị: 03 cao cấp, 04 trung cấp
+ Bồi dưỡng QLNN: 08
+ QLGD: Cử nhân trở lên 05, lớp bồi dưỡng: 05
• Cán bộ quản lý trường học (MN, TH, THCS):
+ Đạt chuẩn trình độ chuyên môn 100% ở các cấp học.

+ Trên chuẩn: MN: 85%; TH: 96,4%; THCS: 92,9%).
+ Trình độ Trung cấp chính trị trở lên: 34/144, đạt tỷ lệ 23,6%; qua đào tạo
quản lý nhà nước 11/144, đạt tỷ lệ 7,6%; qua đào tạo quản lý giáo dục 66/144, đạt
tỷ lệ 45,8%.
Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 12


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

• Giáo viên:
+ Đạt chuẩn 100% ở các cấp học từ mầm non đến trung học cơ sở.
+ Trên chuẩn: Mầm non: 37,2%; Tiểu học: 87,2%; THCS: 71,2%.
2.3.2.Thực trạng quản lý giáo dục trong việc đổi mới PPDH:
Hiện nay, vấn đề đổi mới PPDH chuyển động vẫn rất chậm chạp, vẫn được
đánh giá là yếu kém. Có rất nhiều nguyên nhân chủ quan, khách quan. Song
nguyên nhân quan trọng nhất là: công tác quản lý, từ cấp quản lý hệ thống tới quản
lý ở các cơ sở trường học còn nhiều bất cập. Phần đông các chủ thể quản lý (nhất
là hiệu trưởng nhà trường) chưa thực sự vào cuộc, thậm chí chưa được quan tâm
trong công tác chỉ đạo, quản lý. Bởi vậy, muốn quá trình đổi mới PPDH ở nhà
trường phổ thông có hiệu quả, cần đổi mới công tác quản lý, nhằm giải quyết
những bất cập, những trở ngại cho quá trình này.
Các nghiên cứu thực tiễn dạy học ở trường phổ thông gần đây của các
trường sư phạm cũng chỉ ra một số vấn đề cụ thể về mặt PPDH:
- Thứ nhất, đa số giáo viên phổ thông cho rằng những chính sách, cơ chế
quản lý giáo dục chưa khuyến khích giáo viên trong việc đổi mới PPDH. Do đó,
vấn đề quản lý giáo dục trong việc chỉ đạo đổi mới PPDH ở các nhà trường phổ
thông nói chung và các trường THCS nói riêng là vấn đề hết sức cấp thiết, nhằm
góp phần giải quyết những vấn đề trong đào tạo và phát triển nguồn nhân lực giáo

dục và nâng cao năng lực dạy học của giáo viên trước xu thế toàn cầu hóa và hội
nhập quốc tế hiện nay, nhằm phục vụ đổi mới giáo dục, góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục trong các nhà trường.
- Thứ hai, phương pháp dạy học truyền thống vẫn là phương pháp dạy học
được giáo viên sử dụng nhiều, dẫn đến tình trạng hạn chế hoạt động tích cực của
HS; việc sử dụng phối hợp các PPDH và PPDH theo công nghệ hiện đại chưa đươc
sử dụng hoặc chỉ ở mức độ hạn chế; việc gắn nội dung dạy học với thí nghiệm,
thực hành, dạy học thông qua các tình huống hoạt động thực tiễn chưa được chú
trọng; việc sử dụng phương tiện dạy học mới, công nghệ thông tin chỉ bước đầu
thực hiện ở một số trường và còn nhiều hạn chế...
Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 13


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

- Thứ ba, công tác chỉ đạo và quản lý của cấp Sở, phòng GD&ĐT về đổi
mới PPDH chủ yếu là ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn cho các trường tổ
chức thực hiện (trong sinh hoạt động chuyên môn, BDTX, sinh hoạt chuyên đề,
thao giảng, dự giờ…); công tác kiểm tra, giám sát thực tế về đổi mới PPDH còn ít,
hầu như không quan tâm vì không có thời gian, chưa có kế hoạch, biện pháp cụ thể
để tổ chức tập huấn, bồi dưỡng đổi mới PPDH cho giáo viên…do đó chưa thực sự
giúp cho các nhà trường tháo gỡ những khó khăn trong quá trình triển khai thực
hiện đổi mới PPDH.
Đối với ngành giáo dục và đào tạo thành phố Thủ Dầu Một cũng không
ngoại lệ. Trong những năm học vừa qua, việc chỉ đạo triển khai thực hiện đổi mới
PPDH ở cấp THCS chỉ nằm trong khuôn khổ thực hiện thao giảng, dự giờ để rút
kinh nghiệm; tổ chức lồng ghép trong sinh hoạt chuyên môn, trong thực hiện
BDTX…của các trường học. Chưa tổ chức bồi dưỡng, tập huấn về đổi mới PPDH,

chưa thực hiện việc kiểm tra, đánh giá của phòng GD&ĐT về công tác tác này.
Về chất lượng đội ngũ giáo viên THCS, tuy hiện nay chúng ta có một đội
ngũ giáo viên THCS đã đảm bảo số lượng, đa dạng về trình độ, mức sống được
đảm bảo khá hơn trước, nhưng trên thực tế ở các trường học vẫn thiếu đội ngũ giáo
viên có chất lượng để đảm nhận dạy học theo hướng đổi mới. Cụ thể, giáo viên còn
nhiều bất cập trong nghiệp vụ sư phạm, thể hiện qua các kỹ năng phân tích, lựa
chọn kiến thức cơ bản và trọng tâm; thiếu kỹ năng xác định, lựa chọn và sử dụng
PPDH bộ môn; yếu về kỹ năng hướng dẫn cách thức cho học sinh học tập; kỹ năng
kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh theo hướng đổi mới…
Về phương tiện dạy học trong trường THCS hiện nay, vẫn thiếu các phương
tiện dạy học thông thường, nhất là các phương tiện hiện đại. Điều này dẫn đến tình
trạng buộc người giáo viên vẫn phải thiết kế và tiến hành dạy học theo lối thuyết
trình hoặc đàm thoại (dạy chai) là chủ yếu mà không đủ điều kiện để thực hành các
PPDH mới. HS cũng chủ yếu theo đó mà nghe và ghi, ít được thực hành, nghiên
cứu trên những công cụ, phương tiện vật thật, nên không phát huy hứng thú, óc tò
mò và tư duy khoa học.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 14


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

Về kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục, Kiểm tra, đánh giá theo hướng
nào, việc dạy học sẽ theo hướng đó. Rất tiếc, khâu này ở địa phương cũng như cả
nước còn lạc hậu khiến cho đổi mới PPDH khó thực hiện. Cụ thể: thi và kiểm tra
các cấp, các lớp, chủ yếu nhằm vào tái hiện, học thuộc; tham về trình bày kiến
thức; hình thức bài làm đơn điệu, dẫn đến tình trạng học sinh học theo bài mẫu,
triệt tiêu sự sáng tạo. Khi đánh giá bài thi, bài kiểm tra, giáo viên ít tôn trọng cá

tính sáng tạo của học sinh, lấy kiến thức của sách, của thầy làm chuẩn. Các cấp
quản lý đánh giá chất lượng của giáo viên, của lớp học, trường học dựa theo tỷ lệ
đạt của thi cuối kỳ, cuối năm, nên triệt tiêu những nỗ lực đổi mới PPDH của đội
ngũ giáo viên cũng như của các nhà trường.
Bên cạnh đó, đội ngũ giáo viên tuy đủ về số lượng xong chưa đồng bộ, do
vậy việc phân công chuyên môn còn nhiều bất cập. Số giáo viên tuổi đã cao nên
việc áp dụng phương pháp mới, ứng dụng CNTT còn nhiều hạn chế chưa đáp ứng
được yêu cầu của đổi mới giáo dục hiện nay; trang thiết bị phục vụ cho công tác
giảng dạy chất lượng kém không đáp ứng được nội dung chương trình dạy giảng
dạy; tình trạng học sinh lười học còn phổ biến, sự quan tâm của các cấp, các
ngành, cha mẹ học sinh chưa thường xuyên…
2.4. Một số biện pháp quản lý nhằm phát triển chất lượng giáo dục trường
học và đổi mới PPDH ở các trường THCS thuộc thành phố Thủ Dầu Một:
2.4.1. Nâng cao nhận thức cho đội ngũ GV về vấn đề đổi mới PPDH.
Với mục đích trang bị những tri thức cần thiết, làm cho đội ngũ GV, nâng
cao nhận thức, thống nhất tư tưởng về đổi mới PPDH; tạo ra sự kích thích đội ngũ
trong lao động sáng tạo thực hiện vận dụng phương pháp mới nhằm góp phần nâng
cao chất lượng học tập của học sinh. Đồng thời, làm cho giáo viên và cán bộ quản
lý trường học nhận thức rõ về tính cấp thiết của đổi mới PPDH, xem đây là yêu cầu
của sự nghiệp đổi mới giáo dục, là hạt nhân của việc thực hiện chương trình, sách
giáo khoa mới, là điều kiện trực tiếp để nâng cao chất lượng giáo dục; mặt khác,
cần coi đây là thách thức đội ngũ mà đội ngũ cần phải đáp ứng, nhưng cũng là cơ
hội phát triển của mỗi giáo viên và của mỗi nhà trường.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 15


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

Phối hợp tổ chức cho giáo viên tham quan, học tập các đơn vị tổ, trường có
phong trào thực hiện đổi mới PPDH tốt và nâng cao được chất lượng dạy học ở
trong và ngoài địa phương.
2.4.2. Tổ chức bồi dưỡng giáo viên về đổi mới PPDH:
Thành lập các tổ nghiệp vụ bộ môn ở cả hai cấp (tham gia cấp Sở GD&ĐT
và Phòng GD&ĐT theo cụm thi đua), lực lượng nòng cốt là những giáo viên được
lựa chọn ở các trường THCS có năng lực chuyên môn tốt, có phẩm chất đạo đức
nghề nghiệp và uy tín trong ngành. Đề cử tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng do
Bộ, Sở GD&ĐT tổ chức.
- Chỉ đạo tổ chức học tập, nghiên cứu qua các tài liệu lý luận nghiệp vụ tại tổ
chuyên môn, tại trường; tăng cường tổ chức nghiên cứu, trao đổi, thảo luận trong
nhóm, tổ chuyên môn trong nhà trường hoặc với các trường bạn và vận dụng giải
quyết từng vấn đề theo yêu cầu đổi mới PPDH phù hợp với bộ môn, với thực tế
nhà trường.
- Tổ chức các đợt học tập thường xuyện xen kẽ, lồng ghép vào các sinh hoạt
chuyên môn, rèn luyện BDTX theo quy định của Bộ GD&ĐT hoặc các kỳ hội
giảng, hội thi giáo viên giỏi các cấp.
- Tạo môi trường thuận lợi cho giáo viên tự bồi dưỡng, tự rèn luyện, như:
tạo điều kiện về thời gian, CSVC; cung cấp tài liệu sách, địa chỉ trang web để giáo
viên tự học; tổ chức mời chuyên gia thỉnh giảng theo chủ đề bộ môn…
2.4.3. Kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới PPDH
- Có kế hoạch phối hợp thanh tra hoặc tổ chức kiểm tra chất lượngt trường
học định kỳ và đột xuất. Qua kiểm tra so sánh, đánh giá chất lượng học sinh giữa
các nhà trường, nhằm kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới PPDH với nhiều
hình thức khác nhau vừa có tác dụng điều chỉnh vừa có ý nghĩa thúc đẩy đối với
chính quá trình đổi mới PPDH ở từng đơn vị trường học.
- Chỉ đạo thực hiện nghiêm túc quy chế kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
của học sinh. Đây là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá kết quả việc
thực hiện đổi mới PPDH của giáo viên trong từng nhà trường.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 16


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

- Chỉ đạo hiệu trưởng các trường tăng cường tổ chức thực hiện hoạt động
kiểm tra nội bộ trường học về đổi mới PPDH, gồm:
+ Thứ nhất, ban giám hiệu nhà trường thường xuyên phân công tham gia,
theo dõi và điều chỉnh các hoạt động đổi mới PPDH thông qua vai trò của Tổ
trưởng chuyên môn, đặc biệt thông qua việc kiểm tra nội bộ trường học về hoạt
động chuyên môn, hoạt động BDTX, thanh tra sư phạm nhà giáo, đánh giá chuẩn
nghề nghiệp giáo viên…để tăng cường chỉ đạo, quản lý thực hiện đổi mới PPDH
của đơn vị.
+ Thứ hai, công tác kiểm tra chuyên môn, thanh tra sư phạm nhà giáo cần
được đổi mới theo hướng coi trọng chức năng phát hiện để phòng ngừa, điều
chỉnh, tư vấn cho giáo viên hơn là chỉ tập trung truy tìm sai sót.
+ Thứ ba, một mặt cần kết hợp giữa đánh giá của cá nhân với đánh giá của
tổ chuyên môn và của ban giám hiệu để xác định những vấn đề chung cần giải
quyết trong tình hình thực hiện đổi mới PPDH trong tập thể tổ nhóm và mỗi giáo
viên. Mặt khác, đổi mới việc kiểm tra chuyên môn, thay lối kiểm tra hành chính
thủ tục bằng coi trọng kiểm tra hoạt động dạy học trên lớp của GV và HS;
+ Thứ tư, cần đổi mới công tác đánh giá thi đua trên cơ sở chú trọng những
tiêu chí, những quy định của nhà trường trong việc tham gia thực hiện đổi mới
PPDH của mỗi bộ phận, cá nhân.
+ Thứ năm, cải tiến công tác thi đua trong nhà trường trên cơ sở đánh giá
đúng và có chế độ khuyến khích sự cộng tác làm việc của giáo viên, động viên kịp
thời các hoạt động đổi mới PPDH có hiệu quả.

2.4.4. Tăng cường CSVC, trang thiết bị dạy học mới:
Muốn tổ chức quá trình đổi mới PPDH có hiệu quả, cần coi trọng vai trò của
các phương tiện dạy học như hệ thống tài liệu học tập bao gồm sách giáo khoa,
sách tham khảo cùng với các loại học liệu khác và hệ thống thiết bị dạy học phù
hợp. Vì vậy để công tác quản lý việc thực hiện đổi mới PPDH đạt hiệu quả cần chú
ý các việc sau:

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 17


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

- Chỉ đạo xây dựng và tăng cường nguồn lực sách cho thư viện các trường
học. Đồng thời tao điều kiện thuận lợi cho giáo viên đến nghiến cứu và học tập
(xây dựng thư viện điện tử)
- Tham mưu Ủy ban nhân dân tăng cường ngân sách chi mua sắm trang thiết
bị hiện đại phục vụ giảng dạy (máy tính xách tay, bảng tương tác thông minh…).
Đồng thời, chỉ đạo các trường học huy động các nguồn lực tài chính (ngân sách chi
hoạt động, xã hội hóa…) thực hiện kết hợp giữa đầu tư mua sắm thiết bị thí
nghiệm, thực hành với huy động khả năng sáng tạo của đội ngũ giáo viên trong tự
làm đồ dùng dạy học;
- Tập trung ưu tiên tăng cường đầu tư tài chính cho các hoạt động dạy học,
đặc biệt tạo mọi điều kiện để nâng cấp trang thiết bị cho các phòng học bộ môn.
Chú trọng quản lý, sử dụng trang thiết bị và hệ thống phòng học bộ môn.
- Tổ chức các hoạt động đa dạng và phong phú nhằm phát huy vai trò tác
dụng của Thiết bị dạy học và Thư viện trường học, cần coi đây là một trong những
trọng tâm của công tác tổ chức chỉ đạo đổi mới PPDH.
2.4.5. Đổi mới công tác quản lý giáo dục trong hoạt động đổi mới PPDH:

- Các cấp quản lý từ Sở, phòng GD&ĐT đến đội ngũ cán bộ quản lý trường
học cần có nhận thức và quan điểm chỉ đạo tập trung, ưu tiên đối với hoạt động đổi
mới PPDH, tránh tình trạng “chạy quanh chuyên môn”, thực hiện đối phó với chỉ
đạo của cấp trên.
Đồng thời, xây dựng các quy định mang tính chế tài và phân cấp quản lý cho
các trường học để quản lý có hiệu quả nề nếp và chất lượng các hoạt động đổi mới
PPDH trong các nhà trường. Chỉ đạo đổi mới và tăng cường hoạt động của các tổ
mạng lưới bộ môn về việc hỗ trợ thực hiện thay đổi PPDH truyền thống bằng các
PPDH theo công nghệ hiện đại và tập huấn, hướng dẫn sử dụng các kỹ thuật dạy
học mới phát huy tối đa tính tích cực của người học.
- Hiệu trưởng các trường phải luôn xác định đây là hoạt động trọng tâm
trong kế hoạch công tác của Tổ chuyên môn, của nhà trường hàng tuần, hàng
tháng, hàng kỳ, tránh tình trạng thực hiện theo chỉ tiêu, hình thức (một năm chỉ tổ

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 18


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

chức 1, 2 đợt theo giảng thể hiện tinh thần phương pháp dạy học mới mang nặng
tính phong trào).
- Quản lý quá trình đổi mới PPDH trong các nhà trường cần được chủ động
tiến hành song song với việc tổ chức tốt hoạt động của các lực lượng nội bộ như
giáo viên chủ nhiệm, Chi bộ, Công đoàn, Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên và các
lượng ngoài nhà trường như Hội phụ huynh, Hội khuyến học…Trên cơ sở đó, tạo
ra mối quan hệ kết hợp khăng khít, chặt chẽ, nhằm xây dựng môi trường giáo dục
lành mạnh, cùng chăm lo đôn đốc, tổ chức học sinh học tập và rèn luyện tại gia
đình cũng như ngoài xã hội.

Tóm lại, việc đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi những điều kiện thích
hợp về phương tiện, cơ sở vật chất và tổ chức dạy học, điều kiện về tổ chức, quản
lý. Ngoài ra, phương pháp dạy học còn mang tính chủ quan. Mỗi giáo viên với
kinh nghiệm riêng của mình cần xác định những phương hướng riêng để tự rèn
luyện, cải tiến phương pháp dạy học và kinh nghiệm của cá nhân.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 19


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

PHẦN III. KẾT LLUẬN
Quản lý giáo dục gắn liền với quản lý con người, đặc biệt là lao động sư
phạm của người giáo viên. Sản phẩm giáo dục có tính đặc thù, nên quản lý giáo
dục phải chú ý ngăn ngừa sự rập khuôn máy móc trong việc tạo ra sản phẩm cũng
như không được tạo ra phế phẩm…Chính vì thế quản lý giáo dục đòi hỏi cao về
tính toàn diện, thống nhất, liên tục, kế thừa, linh hoạt, tính phát triển…ngoài ra
quản lý giáo dục phải quán triệt quan điểm quần chúng kết hợp nhân tố bên trong
và bên ngoài, trong đó nhân tố bên trong có tính quyết định. Thực hiện kết hợp
chặt chẽ, đồng bộ các lực lượng trong nhà trường, gia đình, xã hội, có như vậy hiệu
quả mới cao.
Trong quá trình dạy học, giáo viên là người chủ động hiện thực hóa các
PPDH khi tiến hành các hoạt động dạy học ở trên lớp, đồng thời cũng là lực lượng
quyết định sự thành bại của quá trình đổi mới PPDH. Bởi vậy, trong quản lý giáo
dục nhà quản lý cần đẩy mạnh các hoạt động bồi dưỡng giáo viên ngay từ cơ sở
(nhà trường). Cách làm có hiệu quả nhất là thông qua các hoạt động học tập, rèn
luyện ở tổ nhóm, nhất là hoạt động thực hành các kỹ năng sư phạm theo hướng đổi
mới trong giờ lên lớp hàng ngày là vấn đề cần được quan tâm tổ chức thường

xuyên. Hiệu quả của các hoạt động thực hành đổi mới PPDH cụ thể ấy là góp phần
thiết thực vào việc bồi dưỡng, nâng cao trình độ và nghiệp vụ sư phạm của đội ngũ
giáo viên. Đồng thời, khi trình độ người giáo viên được nâng cao hơn thì quá trình
đổi mới PPDH lại càng được tiến hành một cách chủ động, sáng tạo và có chất
lượng hơn.
Với phương châm “Cán bộ nào, thì phong trào ấy”, khi đội ngũ cán bộ quản
lý giáo dục các cấp cùng thống nhất trong nhận thức về ý nghĩa và sự cần thiết của
quá trình đổi mới PPDH trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, và cùng đồng
tâm nhất trí, huy động các nguồn lực để tham gia phối hợp thực hiện thường
xuyên, có hiệu quả các hoạt động đổi mới PPDH theo kế hoạch đã được bàn bạc,
thống nhất, cùng với sự kiểm tra, giám sát, đánh giá các hoạt động đổi mới PPDH
ở các nhà trường một cách khách quan, công bằng dựa trên tiêu chí chất lượng và
hiệu quả thì nhất định quá trình đổi mới PPDH sẽ đạt được những kết quả tốt đẹp.
Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 20


Tiểu luận: Quản lý giáo dục trong đổi mới phương pháp dạy học...

Tóm lại, đổi mới PPDH là một trong những khâu then chốt để nâng cao chất
lượng giáo dục, phát triển tư duy sáng tạo của người học và cả người dạy ở mọi
quốc gia, mọi thời đại. Đổi mới PPDH không phải là hoạt động đơn lập từ phía
thầy - trò mà hiệu quả của nó phụ thuộc rất nhiều vào tư duy, năng lực lãnh đạo
của các cấp quản lý giáo dục mà trực tiếp là người quản lý trường học. Người hiệu
trưởng có vai trò quan trọng trong việc lập kế hoạch, triển khai thực thi, kiểm tra
đánh giá chất lượng hoạt động đổi mới PPDH trong nhà trường. Những hoạt động
quản lý của hiệu trưởng ảnh hưởng trực tiếp và thường xuyên tác động đến hầu hết
các mặt của hoạt động đổi mới PPDH và sự tác động ấy không rời rạc, không thụ
động mà cần chặt chẽ, chủ động, bao quát, trọng tâm vào mối quan hệ giữa các chủ

thể quá trình dạy học.

Người thực hiện: Nguyễn Huy Hùng

Trang 21