TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA MÔI TRƯỜNG
BÙI KHÁNH LINH
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
ĐÁNH GIÁ DIỄN BIẾN CHẤT LƯỢNG NƯỚC
SÔNG CHẢY QUA THÀNH PHỐ THÁI BÌNH,
TỈNH THÁI BÌNH GIAI ĐOẠN TỪ NĂM 2013
ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2015
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA MÔI TRƯỜNG
BÙI KHÁNH LINH
ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
ĐÁNH GIÁ DIỄN BIẾN CHẤT LƯỢNG NƯỚC
SÔNG CHẢY QUA THÀNH PHỐ THÁI BÌNH,
TỈNH THÁI BÌNH GIAI ĐOẠN TỪ NĂM 2013
ĐẾN 6 THÁNG ĐẦU NĂM 2015
Ngành: Công nghệ Kỹ thuật Môi trường
Mã ngành: 52510406
NGƯỜI HƯỚNG DẪN: Ths. BÙI THỊ THƯ
HÀ NỘI, 2015
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành đồ án tốt nghiệp này, em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ, chỉ
bảo của các thầy cô giáo trong Ban giám hiệu, Ban lãnh đạo Khoa Môi trường,
trường Đại học Tài nguyên môi trường Hà Nội.
Em xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với cô giáo hướng dẫn Ths.
Bùi Thị Thư đã định hướng, chỉ bảo, dìu dắt em trong suốt quá trình thực hiện đồ án
tốt nghiệp này.
Bên cạnh đó cho em gửi lời cảm ơn sâu sắc tới các anh chị tại Trung tâm quan
trắc tài nguyên môi trường tỉnh Thái Bình đã giúp đỡ và tạo điều kiện giúp em trong
quá trình làm đồ án.
Cuối cùng em xin gửi lời cảm ơn sâu săc tới gia đình, bạn bè những người
luôn kịp thời động viên và giúp đỡ em vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày tháng 06 năm 2015
Sinh viên
Bùi Khánh Linh
1
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG
DANH MỤC HÌNH
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ........................................................................ 3
1.1. Tổng quan về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Bình .........3
1.1.1. Địa lý tự nhiên .............................................................................. 3
1.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội .............................................................. 5
1.2.Tài nguyên nước tỉnh Thái Bình ........................................................... 7
1.3.Tổng quan về các chương trình đánh giá và kiểm soát chất lượng nước
sông Trà Lý và Kiến Giang chảy qua thành phố Thái Bình ........................ 8
1.3.1. Chất lượng nước mặt sông Trà Lý theo báo cáo hiện trạng môi
trường tỉnh Thái Bình ................................................................................. 8
1.3.2. Chất lượng nước mặt sông Kiến Giang theo Báo cáo hiện trạng
môi trường tỉnh Thái Bình năm 2014.......................................................... 9
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................. 11
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................... 11
2.2. Địa điểm và thời gian tiến hành ......................................................... 11
2.3.Phương pháp nghiên cứu .................................................................... 12
2.3.1. Phương pháp thu thập tài liệu ..................................................... 12
2.3.2. Phương pháp thực nghiệm .......................................................... 13
2.3.3. Phương pháp xử lý số liệu ........................................................... 15
2.4.4. Phương pháp lập bản đồ phân vùng ............................................ 15
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN........................................ 17
2
3.1. Kết quả đánh giá diễn biến chất lượng nước sông Trà Lý từ năm
2013 đến 6 tháng đầu năm 2015 ............................................................... 17
3.1.1. Kết quả phân tích xác định hàm lượng các thông số của nước sông
Trà Lý 6 tháng đầu năm 2015 ................................................................... 17
3.1.2. Kết quả tính toán WQI ............................................................... 18
3.1.3. Đánh giá diễn biến chất lượng nước sông Trà Lý từ năm 2013 đến
6 tháng đầu năm 2015 .............................................................................. 20
3.2. Kết quả đánh giá diễn biến chất lượng nước sông Kiến Giang từ năm
2013 đến 6 tháng đầu năm 2015 ............................................................... 26
3.2.1. Kết quả phân tích xác định hàm lượng các thông số của nước sông
Kiến Giang 6 tháng đầu năm 2015 ........................................................... 26
3.2.2. Kết quả tính toán WQI ............................................................... 27
3.2.3. Đánh giá diễn biến chất lượng nước sông Kiến Giang từ năm 2013
đến 6 tháng đầu năm 2015 ........................................................................ 29
3.2. Lập bản đồ phân vùng ....................................................................... 36
3.3. Đề xuất giải pháp ............................................................................... 40
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................... 43
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................... 45
PHỤ LỤC.................................................................................................... 45
PHỤ LỤC 1: Kết quả xây dựng đường chuẩn các thông số trong nước sông .... 46
PHỤ LỤC 2: Công thức tính toán thông số WQI...................................... 52
PHỤ LỤC 3: Tổng hợp kết quả quan trắc năm 2013, 2014....................... 55
PHỤ LỤC 4: Một số hình ảnh trong quá trình làm thực nghiệm của đồ án57
3
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BTNMT
: Bộ Tài nguyên và Môi trường
BVMT
: Bảo vệ môi trường
BVTV
: Bảo vệ thực vật
KCN
: Khu công nghiệp
LVS
: Lưu vực sông
QCVN
: Quy chuẩn Việt Nam
TCVN
: Tiêu chuẩn Việt Nam
TCCP
: Tiêu chuẩn cho phép
TNHH MTV
: Trách nhiệm hữu hạn một thành viên
WQI
: Chỉ số chất lượng nước
4
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Địa điểm quan trắc và thời gian lấy mẫu ...................................... 11
Bảng 2.2. Điều kiện và thời gian bảo quản mẫu ........................................... 13
Bảng 2.3. Các phương pháp phân tích các thông số trong môi trường nước . 14
Bảng 2.4. Bảng đánh giá chất lượng nước .................................................... 16
Bảng 3.1. Kết quả xác định hàm lượng các thông số nước sông Trà Lý 6 tháng
đầu năm 2015 ............................................................................................... 17
Bảng 3.2. Kết quả các thông số quan trắc nước sông Trà Lý năm 2013 ........ 18
Bảng 3.3. Kết quả các thông số quan trắc nước sông Trà Lý năm 2014 ........ 18
Bảng 3.4. Kết quả các thông số quan trắc nước sông Trà Lý 6 tháng đầu năm
2015 ............................................................................................................. 18
Bảng 3.5. Tổng hợp tính toán chỉ số WQI cho từng đoạn sông sông Trà Lý từ
năm 2013 đến 6 tháng đầu năm 2015 ........................................................... 19
Bảng 3.6. Kết quả tổng hợp các thông số chất lượng nước sông Trà Lý từ năm
2013 đến 6 tháng đầu năm 2015 ................................................................... 20
Bảng 3.7. Kết quả xác định hàm lượng các thông số nước sông Kiến Giang 6
tháng đầu năm 2015 ..................................................................................... 26
Bảng 3.8.Kết quả các thông số quan trắc nước sông Kiến Giang năm 2013 . 27
Bảng 3.9.Kết quả các thông số quan trắc nước sông Kiến Giang 6 tháng đầu
năm 2015...................................................................................................... 27
Bảng 3.10. Tổng hợp tính toán chỉ số WQI cho từng đoạn sông sông Kiến
Giang từ năm 2013 đến 6 tháng đầu năm 2015 ............................................. 28
Bảng 3.11. Kết quả tổng hợp các thông số chất lượng nước sông Kiến Giang
từ năm 2013 đến 6 tháng đầu năm 2015 ....................................................... 29
5
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Bản đồ hành chính thành phố Thái Bình ......................................... 3
Hình 2.1: Vị trí lấy mẫu quan trăc ................................................................ 12
Hình 3.1. Biểu đồ diễn biến giá trị COD trên sông Trà Lý ........................... 21
Hình 3.2. Biểu đồ diễn biến giá trị BOD5 trên sông Trà Lý .......................... 21
Hình 3.3. Biểu đồ diễn biến hàm lượng TSS trên sông Trà Lý ..................... 22
Hình 3.4. Biểu đồ diễn biến hàm lượng Cl- trên sông Trà Lý........................ 22
Hình 3.5. Biểu đồ diễn biến hàm lượng NH4+ trên sông Trà Lý .................... 23
Hình 3.6. Biểu đồ diễn biến hàm lượng NO3- trên sông Trà Lý .................... 23
Hình 3.7. Biểu đồ diễn biến hàm lượng NO2- trên sông Trà Lý .................... 24
Hinh 3.8. Biểu đồ diễn biến hàm lượng PO43- trên sông Trà Lý .................... 24
Hình 3.9. Biểu đồ diễn biến hàm lượng Fe trên sông Trà Lý ........................ 25
Hình 3.10. Biểu đồ diễn biến giá trị COD trên sông Kiến Giang .................. 30
Hình 3.11. Biểu đồ diễn biến giá trị BOD5 trên sông Kiến Giang ................. 30
Hình 3.12. Biểu đồ diễn biến hàm lượng TSS trên sông Kiến Giang ............ 31
Hình 3.13. Biểu đồ diễn biến hàm lượng Cl- trên sông Kiến Giang .............. 31
Hình 3.14. Biểu đồ diễn biến hàm lượng NH4+ trên sông Kiến Giang........... 32
Hình 3.15. Biểu đồ diễn biến hàm lượng NO3- trên sông Kiến Giang ........... 33
Hình 3.16. Biểu đồ diễn biến hàm lượng NO2- trên sông Kiến Giang ........... 33
Hình 3.17. Biểu đồ diễn biến hàm lượng PO43- trên sông Kiến Giang........... 34
Hình 3.18. Biểu đồ diễn biến hàm lượng Fe trên sông Kiến Giang ............... 34
Hình 3.19. Bản đồ phân vùng chất lượng nước sông Trà lý và sông kiến
Giang chảy qua thành phố Thái Bình năm 2013 ........................................... 36
Hình 3.20. Bản đồ phân vùng chất lượng nước sông Trà lý và sông kiến
Giang chảy qua thành phố Thái Bình năm 2014 ........................................... 37
Hình 3.21. Bản đồ phân vùng chất lượng nước sông Trà lý và sông kiến
Giang chảy qua thành phố Thái Bình 6 tháng đầu năm 2015 ........................ 38
Hình 3.22. Bản đồ phân vùng chất lượng nước sông Trà Lý và sông Kiến
Giang từ năm 2013 đến 6 tháng đầu năm 2015 ............................................. 39
6
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Tài nguyên nước là thành phần chủ yếu của môi trường sống, quyết định sự
thành công trong các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội,
bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia. Hiện nay nguồn tài nguyên thiên nhiên quý
hiếm và quan trọng này đang phải đối mặt với nguy cơ ô nhiễm và cạn kiệt.Nhu cầu
phát triển kinh tế nhanh với mục tiêu lợi nhuận cao, con người đã cố tình bỏ qua các
tác động đến môi trường một cách trực tiếp hoặc gián tiếp.Nguy cơ thiếu nước, đặc
biệt là nước ngọt và nước sạch là một hiểm họa lớn đối với sự tồn vong của con
người cũng như toàn bộ sự sống trên trái đất. Do đó con người cần phải nhanh
chóng có các biện pháp bảo vệ và sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên nước.
Thái Bình có mạng lưới sông ngòi dày đặc, là nguồn cung cấp nước chủ yếu
cho dân sinh và phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt phục vụ tưới tiêu cho sản xuất
nông nghiệp. Theo sự phát triển của kinh tế- xã hội, một loạt các khu công nghiệp
mới được hình thành trên địa phận thành phố Thái Bình. Trong đó, sông Trà Lý và
sông Kiến Giang là hai con sông chảy qua địa phận thành phố Thái Bình. Sông Trà
Lý và sông Kiến Giang cũng chính là những sông chính tiếp nhận nguồn nước thải
sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp của thành phố Thái Bình.
Chính vì vậy, việc xem xét, đánh giá diễn biến chất lượng nước sông Trà Lý
và sông Kiến Giang, xác định các nguồn ô nhiễm và dự báo mức độ ảnh hưởng của
các hoạt động kinh tế xã hội của thành phố Thái Bình đến môi trường nước là rất
quan trọng. Đó là lí do chúng tôi chọn đề tài: “Đánh giá diễn biến chất lượng nước
sông chảy qua thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình giai đoạn từ năm 2013 đến 6
tháng đầu năm 2015” nhằm làm tiền đề cho việc xem xét, giải quyết các vấn đề
môi trường và làm cơ sở để đề ra các biện pháp cải thiện chất lượng nước, đáp ứng
nhu cầu cấp nước cho thành phố Thái Bình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Đánh giá diễn biến chất lượng nước sông (sông Trà Lý và sông Kiến Giang)
chảy qua thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình giai đoạn từ năm 2013 đến 6 tháng
đầu năm 2015.
1
3. Nội dung nghiên cứu
- Thu thập tài liệu ( số liệu quan trắc năm 2013, 2014)
- Quan trắc (lấy mẫu và phân tích) một số chỉ tiêu của nước sông (Trà lý, Kiến
Giang) đoạn chảy qua thành phố Thái Bình 6 tháng đầu năm 2015
Các chỉ tiêu phân tích: TSS, BOD5, COD, Cl-, NH4+, NO3-, NO2-, PO43-, kim
loại nặng (Fe, Pb).
- Đánh giá diễn biến chất lượng nước sông (so sánh kết quả nghiên cứu với kết
quả quan trắc của năm 2013, 2014)
- Luận giải nguyên nhân ô nhiễm
- Đề xuất giải pháp quản lý
2