chuong trinh day nghe chi tiet 5

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ
TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP
NGHỀ: TRỒNG SẦU RIÊNG, MĂNG CỤT
(Phê duyệt tại Quyết định số 590/QĐ-BNN-TCCB ngày 26 tháng 4 năm 2013
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)

Hà Nội, Năm 2013


2

CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP
CHO NGHỀ: TRỒNG SẦU RIÊNG, MĂNG CỤT
(Phê duyệt tại Quyết định số 590 /QĐ-BNN-TCCB ngày 26 tháng 4 năm 2013
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)
Tên nghề: Trồng sầu riêng, măng cụt
Trình độ đào tạo: Sơ cấp nghề
Đối tượng tuyển sinh: Lao động nông thôn trong độ tuổi lao động, có đủ sức
khỏe, có trình độ từ tiểu học trở lên và có nhu cầu học nghề “Trồng sầu riêng,
măng cụt”.
Số lượng mô đun đào tạo: 07 mô đun
Bằng cấp sau khi tốt nghiệp: Chứng chỉ sơ cấp nghề
I. MỤC TIÊU ĐÀO TẠO
1. Kiến thức, kỹ năng, thái độ nghề nghiệp
- Kiến thức:
+ Liệt kê được các nhiệm vụ chính của quá trình trồng sầu riêng, măng cụt
như chuẩn bị trước khi trồng, trồng và chăm sóc, phòng trừ dịch hại để đạt năng
suất cao, bền vững và chất lượng quả sầu riêng, măng cụt tốt;
+ Nêu được tiêu chuẩn quả khi thu hoạch và các bước công việc trong quá

trình thu hoạch và tiêu thụ sản phẩm nhằm đạt hiệu quả cao.
+ Có hiểu biết về trồng sầu riêng, măng cụt theo tiêu chuẩn GAP
- Kỹ năng:
+ Thực hiện được các bước chuẩn bị trong quá trình trồng sầu riêng, măng
cụt như: Lập kế hoạch, chuẩn bị đất đai, giống cây để trồng;
+ Thực hiện thành thạo các công việc chủ yếu trong quy trình trồng, chăm
sóc và phòng trừ dịch hại cho sầu riêng, măng cụt đạt năng suất cao và chất
lượng quả tốt;
+ Thu hoạch sầu riêng, măng cụt đúng thời điểm, đảm bảo chất lượng và
tiêu thụ được sản phẩm đạt hiệu quả cao.
- Thái độ:
+ Trung thực, có ý thức tuân thủ quy trình kỹ thuật trong khi thực hiện các
công việc trồng sầu riêng, măng cụt.
+ Có trách nhiệm đối với sản phẩm làm ra và bảo vệ môi trường sinh thái,
bảo vệ nền nông nghiệp bền vững.


3
2. Cơ hội việc làm
Sau khi hoàn thành khóa học trình độ sơ cấp nghề “Trồng sầu riêng, măng
cụt”, người học có khả năng tự tổ chức trông sầu riêng, măng cụt tại hộ hoặc
trang trại gia đình; người học cũng có thể làm việc tại các cơ sở sản xuất, kinh
doanh có liên quan đến lĩnh vực của nghề “Trồng sầu riêng, măng cụt”.
II. THỜI GIAN CỦA KHÓA HỌC VÀ THỜI GIAN THỰC HỌC TỐI
THIỂU
1. Thời gian của khóa học và thời gian thực học tối thiểu
- Thời gian đào tạo: 3 tháng
- Thời gian học tập: 12 tuần
- Thời gian thực học: 440 giờ
- Thời gian kiểm tra hết mô đun và ôn, kiểm tra kết thúc khóa học: 40 giờ

(trong đó ôn và kiểm tra kết thúc khóa học: 16 giờ)
2. Phân bổ thời gian học tập tối thiểu
- Thời gian học tập: 480 giờ
- Thời gian thực học các mô đun đào tạo nghề: 440 giờ, trong đó:
+ Thời gian học lý thuyết: 92 giờ;
+ Thời gian học thực hành: 348 giờ
III. DANH MỤC MÔ ĐUN ĐÀO TẠO, THỜI GIAN VÀ PHÂN BỔ THỜI
GIAN HỌC TẬP
Mã MĐ

Tên mô đun đào tạo

Thời gian đào tạo (giờ)
Tổng
số

MĐ 01
MĐ 02
MĐ 03
MĐ 04
MĐ 05
MĐ 06
MĐ 07

Chuẩn bị trước khi trồng
Chuẩn bị cây giống
Trồng cây sầu riêng, măng cụt
Chăm sóc sầu riêng
Chăm sóc măng cụt
Phòng, trừ dịch hại

Thu hoạch và tiêu thụ sầu riêng,
măng cụt
Ôn và kiểm tra kết thúc khóa học
Tổng cộng

Trong đó
Lý
Thực Kiểm
thuyết hành tra *

60
70
68
70
50
86

14
16
12
16
8
12

40
46
46
46
36
66

6
8
10
8
6
8

60

14

40

6

320

16
68

16
480

92


4
* Ghi chú: Tổng số giờ kiểm tra (68 giờ) bao gồm: số giờ kiểm tra định kỳ trong
từng mô đun (28 giờ - tính vào giờ thực hành); số giờ kiểm tra hết các mô đun

(24 giờ) và số giờ ôn, kiểm tra kết thúc khóa học (16 giờ).
IV. CHƯƠNG TRÌNH VÀ GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN ĐÀO TẠO
(Nội dung chi tiết chương trình và giáo trình mô đun xem tại trang web:
; Mục: Chương trình và giáo trình đào tạo nghề trình
độ sơ cấp)
V. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ
SƠ CẤP
1. Hướng dẫn xác định danh mục các mô đun đào tạo nghề; Thời gian, phân
bố thời gian và chương trình cho mô đun đào tạo nghề
Chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề “Trồng sầu riêng, măng cụt”
được dùng dạy nghề cho lao động nông thôn có nhu cầu học nghề. Khi người
học học đủ các mô đun trong chương trình, tham dự và đạt kết quả trung bình trở
lên tại kỳ kiểm tra kết thúc khoá học sẽ được cấp chứng chỉ sơ cấp nghề.
Theo yêu cầu của người học, có thể dạy độc lập một hoặc một số mô đun
như mô đun 03 “Trồng cây sầu riêng, măng cụt”, mô đun 04 “Chăm sóc sầu
riêng hay mô đun 05 “Chăm sóc măng cụt”, mô đun 06 “Phòng trừ dịch hại” ...
thì cấp giấy chứng nhận học nghề đã hoàn thành mô đun/các mô đun đã học cho
người học.
Chương trình nghề “Trồng sầu riêng, măng cụt” bao gồm 07 mô đun với
các nội dung như sau:
- Mô đun 01: “Chuẩn bị trước khi trồng” có thời gian học tập là 60 giờ, trong
đó có 14 giờ lý thuyết, 40 giờ thực hành và 06 giờ kiểm tra. Môđun này trang bị
cho người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc: Chuẩn bị
đất, chuẩn bị mô/hố và chuẩn bị giống để trồng sầu riêng, măng cụt. Đồng thời
cũng trang bị kiến thức và kỹ năng để lập kế hoạch và chuẩn bị vật tư, dụng cụ,
trang thiết bị, nhân công để phục vụ trồng sầu riêng, măng cụt.
- Mô đun 02: “Chuẩn bị cây giống” có thời gian học tập là 70 giờ, trong đó
có 16 giờ lý thuyết, 46 giờ thực hành và 08 giờ kiểm tra; Môđun này trang bị cho
người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc: Chuẩn bị
vườn ươm, nhân cây giống sầu riêng, măng cụt bằng phương pháp phù hợp với

điều kiện thực tế như gieo hạt hay chiết hoặc ghép, đảm bảo cây giống có chất
lượng tốt.
- Mô đun 03: “Trồng cây sầu riêng, măng cụt” có thời gian đào tạo là 68
giờ trong đó có 12 giờ lý thuyết, 46 giờ thực hành và 10 giờ kiểm tra. Môđun
này trang bị cho người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công
việc: Trồng cây sầu riêng, măng cụt và trồng cây trồng xen trong vườn sầu riêng,
măng cụt ở những năm mới trồng, cây chưa giao tán và chưa cho thu hoạch quả.


5
- Mô đun 04: “Chăm sóc sầu riêng” có thời gian đào tạo là 70 giờ trong đó
có 16 giờ lý thuyết, 46 giờ thực hành và 08 giờ kiểm tra. Môđun này trang bị cho
người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc: Bón phân;
Điều chỉnh nước; Tỉa cành, tạo tán; Xử lý ra hoa, quả và tỉa hoa, tỉa quả; Thụ
phấn bổ sung cho sầu riêng; Khắc phục cơm sầu riêng bị sượng.
- Mô đun 05: “Chăm sóc măng cụt” có thời gian đào tạo là 50 giờ trong đó
có 08 giờ lý thuyết, 36 giờ thực hành và 06 giờ kiểm tra. Môđun này trang bị cho
người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc: Bón phân;
Điều chỉnh nước; Tỉa cành, tạo tán; Xử lý măng cụt ra hoa sớm và đồng loạt.
- Mô đun 06: “Phòng, trừ dịch hại” có thời gian đào tạo là 86 giờ, trong đó
có 12 giờ lý thuyết, 66 giờ thực hành và 08 giờ kiểm tra. Môđun này trang bị cho
người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các công việc: Phòng trừ cỏ
dại, sâu hại, bệnh hại và động vật khác hại vườn sầu riêng, măng cụt.
- Mô đun 07: “Thu hoạch và tiêu thụ sầu riêng, măng cụt” có thời gian đào
tạo là 60 giờ trong đó có 14 giờ lý thuyết, 40 giờ thực hành và 06 giờ kiểm tra.
Môđun này trang bị cho người học các kiến thức và kỹ năng nghề để thực hiện các
công việc: Xác định thời điểm thu hoạch; Chuẩn bị thu hoạch; Thu hoạch; Bảo
quản sau thu hoạch và tiêu thụ sầu riêng, măng cụt.
Đánh giá kết quả học tập của người học trong toàn khóa học bao gồm:
kiểm tra định kỳ trong quá trình học tập, kiểm tra hết mô đun và kiểm tra kết

thúc khoá học thực hiện theo “Quy chế thi, kiểm tra và công nhận tốt nghiệp
trong dạy nghề hệ chính quy”, ban hành kèm theo Quyết định số 14/2007/QĐBLĐTBXH, ngày 24 tháng 5 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương
binh và Xã hội.
2. Hướng dẫn kiểm tra kết thúc khoá học
TT

Nội dung kiểm tra

Hình thức kiểm tra

Thời gian kiểm tra

Kiến thức, kỹ năng nghề
1

Lý thuyết nghề

Vấn đáp/Trắc nghiệm Không quá 60 phút

2

Kỹ năng nghề

Bài thực hành kỹ
năng nghề

Không quá 12 giờ

3. Các chú ý khác
Nên tổ chức lớp học tại địa phương có các vườn cây của các cơ sở sản xuất

vào thời điểm trồng, chăm sóc hay thu hoạch sầu riêng, măng cụt. Chương trình
xây dựng trong thời gian 3 tháng, nhưng trong thực tế có thể bố trí thời gian học
tập trùng với các thời điểm như: Trồng, chăm sóc, thu hoạch sầu riêng, măng cụt
để rèn kỹ năng nghề cho học viên qua sản xuất thực tế. Có thể mời các chuyên
gia hoặc người có tay nghề cao tham gia giảng dạy, hướng dẫn người học.


6
Trong quá trình thực hiện chương trình, nên bố trí cho học viên đi thăm
quan các cơ sở trồng sầu riêng, măng cụt có uy tín hay đã áp dụng tiến bộ khoa
học kỹ thuật thành công;
Có thể tổ chức các hoạt động ngoại khoá và hoạt động văn hoá, thể thao
khác khi có đủ điều kiện.


7

CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN
Tên mô đun: Chuẩn bị trước khi trồng
Mã số mô đun: MĐ 01
Nghề: TRỒNG SẦU RIÊNG, MĂNG CỤT


8
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN: CHUẨN BỊ TRƯỚC KHI TRỒNG
Mã số mô đun: MĐ 01
Thời gian mô đun: 60 giờ

(Lý thuyết: 14 giờ; Thực hành: 44 giờ;
Kiểm tra hết mô đun: 2 giờ)

I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN
- Vị trí: Mô đun 01: Chuẩn bị trước khi trồng được bố trí học trước các mô
đun khác trong chương trình sơ cấp của nghề trồng sầu riêng, măng cụt. Việc
giảng dạy mô đun này nhằm tạo tiền đề cho việc giảng dạy các mô đun tiếp theo
của chương trình.
- Tính chất: Là mô đun tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành nghề
nghiệp, nên tổ chức giảng dạy tại địa bàn thôn, xã nơi có các vườn cây và có các
cơ sở sản xuất sầu riêng, măng cụt.
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN
- Kiến thức:
+ Liệt kê được các bước lập kế hoạch trồng sầu riêng, măng cụt.
+ Trình bày được cách chuẩn bị đất để trồng sầu riêng, măng cụt;
- Kỹ năng:
+ Lập được kế hoạch để trồng sầu riêng, măng cụt hoàn chỉnh;
+ Chuẩn bị đất để trồng sầu riêng, măng cụt đúng yêu cầu kỹ thuật
- Thái độ: Có ý thức tuân thủ quy trình kỹ thuật khi thực hiện công việc.
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN:
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian
TT
1
2
3
4

Tên các bài trong mô
đun
Lập kế hoạch trồng sầu
riêng, măng cụt
Chuẩn bị đất

Chuẩn bị mô, hố
Chuẩn bị các điều kiện
trồng sầu riêng, măng cụt
Kiểm tra hết mô đun
Cộng

Thời gian (Giờ chuẩn)
Tổng số

Lý thuyết Thực hành Kiểm tra*

12

4

8

18
22

4
4

12
16

6

2

4

2
60

14

40

2
2

2
6


9
* Ghi chú: Thời gian kiểm tra định kỳ được tính vào giờ thực hành
2. Nội dung chi tiết
Bài 01: Lập kế hoạch trồng sầu riêng, măng cụt

Thời gian: 12 giờ

Mục tiêu:
- Liệt kê được các bước trong kế hoạch trồng sầu riêng, măng cụt.
- Xác định được nội dung của một bản kế hoạch;
- Lập được bản kế hoạch trồng sầu riêng, măng cụt hoàn chỉnh.
Nội dung của bài:
1. Bảng kế hoạch
1.1. Khái niệm

1.2. Tác dụng của bảng kế hoạch
2. Nội dung của bảng kế hoạch
3. Căn cứ để lập kế hoạch trồng sầu riêng, măng cụt
4. Các bước lập một bảng kế hoạch
5. Lập bảng kế hoạch trong 1 năm của 1 ha sầu riêng/măng cụt
5.1. Lập bảng kế hoạch ở giai đoạn cơ bản
5.2. Lập bảng kế hoạch ở giai đoạn thu quả
Câu hỏi và bài tập thực hành
1. Câu hỏi
2. Bài tập, thực hành
Bài 2: Chuẩn bị đất

Thời gian: 18 giờ

Mục tiêu:
- Trình bày được cách vệ sinh vườn, làm đất, đắp bờ bao, đặt cống bọng và
trồng cây chắn gió cho vườn trồng sầu riêng, măng cụt;
- Vệ sinh vườn và làm đất để trồng sầu riêng, măng cụt đúng yêu cầu kỹ thuật;
- Đắp được bờ bao, đặt được cống bọng và trồng cây chắn gió phù hợp
cho vườn trồng sầu riêng, măng cụt.
Nội dung của bài:
1. Vệ sinh đất trồng


10
1.1. Dọn cỏ dại và tàn dư cây trồng
1.2. Xử lý cỏ dại và tàn dư thực vật
2. Xác định thành phần cơ giới đất
3. Làm đất
3.1. Cày đất

3.2. Xới đất
3.3. San ủi
4. Xẻ mương và lên liếp
4.1. Xẻ mương
4.2. Lên liếp trồng sầu riêng, măng cụt
5. Đắp bờ bao, đặt cống bọng
5.1. Đắp bờ bao
5.2. Đặt cống bọng
6. Trồng cây chắn gió cho vườn trồng
Câu hỏi và bài tập thực hành
1. Câu hỏi
2. Bài tập, thực hành
Bài 3. Chuẩn bị mô, hố

Thời gian: 22 giờ

Mục tiêu:
- Trình bày được cách đắp mô, đào hố, bón phân lót và xử lý hố trước trồng;
- Xác định được thời điểm trồng sầu riêng, măng cụt để chuẩn bị mô, hố;
- Đắp mô, đào hố; Bón phân lót; Xử lý hố trước trồng đúng yêu cầu kỹ thuật.
Nội dung của bài:
1. Xác định thời điểm trồng
2. Đắp mô, đào hố
2.1. Đắp mô
2.2. Đào hố
3. Bón phân lót
3.1. Xác định loại phân bón lót
3.2. Xác định lượng phân bón lót
3.3. Chuẩn bị phân để bón lót

11
3.4. Trộn phân trước khi bón lót
3.5. Bón lót
4. Xử lý hố trước trồng
4.1. Chuẩn bị dụng cụ để xử lý
4.2. Chuẩn bị vật liệu
4.3. Xử lý hố
Câu hỏi và bài tập thực hành
1. Câu hỏi
2. Bài tập, thực hành
Bài 4: Chuẩn bị cơ sở vật liệu

Thời gian: 06 giờ

Mục tiêu:
- Nêu được các việc cần phải chuẩn bị trước khi trồng sầu riêng (măng
cụt) như: Chuẩn bị giống, vật tư, dụng cụ, trang thiết bị, nhân công để phục vụ
trồng sầu riêng (măng cụt);
- Xác định được giống cây để trồng phù hợp với điều kiện thực tế;
- Chuẩn bị đầy đủ và đúng các loại vật tư, dụng cụ, trang thiết bị, nhân
công để trồng sầu riêng (măng cụt).
Nội dung của bài:
1. Chuẩn bị giống cây để trồng
1.1. Trường hợp tự nhân được giống để trồng
1.2. Trường hợp không tự nhân được giống
1.3. Giới thiệu một số giống đang trồng phổ biến trong sản xuất
2. Chuẩn bị phân bón, thuốc bảo vệ thực vật
2.1. Chuẩn bị phân bón
2.2. Chuẩn bị thuốc bảo vệ thực vật

3. Chuẩn bị nhân công
3.1. Xác định lượng nhân công mà cơ sở đã có
3.2. Xác định nhân công thời vụ
3.3. Xác định nhân công cần thuê mướn
3.4. Xác định nơi thuê mượn nhân công
3.5. Thỏa thuận thuê mướn nhân công
Câu hỏi và bài tập thực hành
1. Câu hỏi


12
2. Bài tập, thực hành
IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Tài liệu giảng dạy:
- Giáo trình dạy nghề mô đun Chuẩn bị trước khi trồng trong chương
trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề của nghề Trồng sầu riêng, măng cụt.
- Các tài liệu như: Bài giảng, câu hỏi, hướng dẫn thực hiện bài tập/bài thực
hành (nếu có).
2. Điều kiện về thiết bị dạy học và phụ trợ: 01 bộ máy tính, máy chiếu,
phim tài liệu, băng đĩa, tranh ảnh hướng dẫn chuẩn bị trước khi trồng
3. Điều kiện về cơ sở vật chất
- 01 phòng học có đủ bảng, bàn giáo viên và bàn ghế cho lớp học 30 người.
- 10 000 m2 (1 ha) vườn có để trồng sầu riêng, măng cụt. Vườn này có thể
mượn của cơ sở trồng sầu riêng, măng cụt ở gần lớp học.
- Các dụng cụ trang thiết bị để chuẩn bị và làm đất như bình phun thuốc,
máy cày máy bừa … có thể liên kết với các cơ sở trồng sầu riêng, măng cụt ở
nơi gần lớp học.
- Các dụng cụ giản đơn như liềm, dao, leng (xẻng), cuốc … đủ dùng cho
lớp học có 30 người thực hành công việc (có thể kết hợp với các mô đun khác vì
một số dụng cụ dùng được nhiều lần). Các dụng cụ đó cần như sau:

T
T

Nội dung

Đơn vị tính

Số lượng

1

Thiết bị đo nhanh pH đất và độ ẩm đất

Bộ

6

2

Dụng cụ vệ sinh vườn và đào mương, liếp, hố, mô
như: Cào, cuốc, liềm, dao, bình phun thuốc ...

Bộ

12

3

Thiết bị làm đất, đào mương, lên liếp cỡ nhỏ

Bộ

1

4

Thuốc xử lý đất, chế phẩm vi sinh xử lý tàn dư cây

Kg

0,6

5

Dụng cụ pha chế và xử lý thuốc BVTV

Bộ

6

6

Các loại dụng cụ an toàn lao động như: Đồ bảo hộ
lao động ...

Bộ

6

4. Điều kiện khác: Một giáo viên hỗ trợ để dạy thực hành.

V. PHUƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ
1. Phương pháp đánh giá
- Kiến thức: Dùng phương pháp trắc nghiệm khách quan, vấn đáp, trao đổi.
- Kỹ năng nghề: Đánh giá kỹ năng nghề của học viên thông qua bài thực
hành, giáo viên đánh giá qua quan sát và theo dõi thao tác, thái độ thực hiện và
kết quả thực hành của học viên.


13
- Kiểm tra kết thúc mô đun: Kiếm tra theo nhóm (mỗi nhóm từ 3-5 học
viên) hoặc kiểm tra cá nhân:
+ Thực hiện mô tả một công việc dược thực hiện trong mô đun hoặc thực
hiện trắc nghiệm học viên theo bảng câu hỏi do giáo viên chuẩn bị trước như
cách chuẩn bị mô/hố để trồng sầu riêng/măng cụt, cách lập bảng kế hoạch trồng
sầu riêng, măng cụt.
+ Thực hiện một công việc hoặc một số công việc trong quá trình thực
hiện mô đun như chuẩn bị mô/hố để trồng sầu riêng/măng cụt, lập bảng kế
hoạch trồng sầu riêng, măng cụt.
2. Nội dung đánh giá
- Lý thuyết: Kiểm tra trắc nghiệm/vấn đáp trao đổi về
+ Cách vệ sinh vườn và chuẩn bị đất để trồng sầu riêng măng cụt
+ Cách lập bảng kế hoạch trồng sầu riêng, măng cụt.
- Thực hành: Đánh giá kỹ năng nghề của học viên thông qua bài thực hành:
+ Vệ sinh vườn, xẻ mương, lên liếp và đào hố, đắp mô, bón lót để trồng sầu
riêng măng cụt.
+ Lập bảng kế hoạch trồng sầu riêng, măng cụt;
VI. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Phạm vi áp dụng chương trình
- Chương trình mô đun Chuẩn bị trước khi trồng áp dụng cho các khóa
đào tạo nghề trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng, trước hết là các khóa đào

tạo nghề phục vụ cho Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020.
- Chương trình mô đun Chuẩn bị trước khi trồng có thể sử dụng dạy độc
lập hoặc cùng một số mô đun khác cho các khoá tập huấn hoặc dạy nghề dưới 3
tháng (dạy nghề thường xuyên)
- Chương trình áp dụng cho vùng sản xuất có trồng sầu riêng, măng cụt.
Khi trồng sầu riêng, măng cụt như vùng Đồng bằng sông Cửu Long, một số tỉnh
miền Đông và Tây Nguyên, nếu áp dụng theo vùng, miền cần chú ý một số từ
địa phương, ví dụ: leng = xẻng; liềm = lưỡi hái ...
- Ngoài người lao động nông thôn, có thể giảng dạy nhằm nâng cao kiến
thức, kỹ năng nghề cho các lao động khác có nhu cầu.
- Là mô đun tích hợp cả lý thuyết và thực hành đòi hỏi tỷ mỉ, cẩn thận.
2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy mô đun đào
tạo
Mô đun này có cả phần lý thuyết và thực hành, nên tiến hành song song
vừa học lý thuyết vừa học thực hành để học viên dễ nhớ và tiếp thu bài học tốt.
a. Phần lý thuyết


14
- Giáo viên có thể sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy, nhưng chú trọng
phương pháp giảng dạy tích cực như: phương pháp dạy học có sự tham gia và
dạy học cho người lớn tuổi, kết hợp với lớp học hiện trường (FFS) … để phát
huy tính tích cực của học viên.
- Ngoài tài liệu, giáo viên nên sử dụng các học cụ trực quan như: Mô hình,
bảng biểu, tranh ảnh, băng đĩa … để hỗ trợ trong giảng dạy.
b. Phần thực hành: Hướng dẫn thực hành qua thực hiện các công việc thực tế
- Giáo viên mời một hoặc một số học viên trong lớp thực hiện làm mẫu các
thao tác trong bài thực hành chuẩn bị mô/hố để trồng sầu riêng/măng cụt, lập
bảng kế hoạch trồng sầu riêng, măng cụt... và mời các học viên khác nhận xét,
trên cơ sở đó giáo viên tổng hợp, đưa ra các nhận xét từng tình huống thực hành.

Sau đó chia học viên của lớp thành các nhóm để thực hiện cho đến khi đạt yêu
cầu đề ra trong khoảng thời gian cho phép;
- Giáo viên khuyến khích thái độ tự tin và mạnh dạn của học viên trong
thực hành và giúp học viên tự kiểm tra việc thực hiện của chính bản thân họ;
- Giáo viên nhận xét kỹ năng thực hành của học viên, nêu ra những trở ngại,
sai sót đã hoặc có thể gặp phải trong khi thực hiện công việc và cách khắc phục.
3. Những trọng tâm chương trình cần chú ý
- Phần lý thuyết:
+ Cách lập bảng kế hoạch trồng sầu riêng, măng cụt;
+ Kỹ thuật làm đất và chuẩn bị mô/hố trước trồng
- Phần thực hành:
+ Làm đất và chuẩn bị mô/hố trước trồng
+ Lập hoàn chỉnh bảng kế hoạch trồng sầu riêng, măng cụt;
4. Tài liệu cần tham khảo
1. Trần Văn Minh, Nguyễn Lân Hùng, Kỹ thuật trồng măng cụt, Nhà xuất bản
Nông nghiệp, Hà Nội 2005.
2. Nguyễn Ngọc Nông, Lương Văn Hinh, Đặng Văn Minh, Nguyễn Thị Bích
Hiệp, 2004. Giáo trình qui hoạch phát triển nông thôn. NXB NN.
3. Huỳnh Văn Tấn, Kỹ thuật trồng sầu riêng, Nxb Nông nghiệp, Tp. HCM 2001.
4. Trần Thế Tục, Chu Doãn Thành, Cây sầu riêng ở Việt Nam, Nhà xuất bản
Nông nghiệp, Hà Nội 2004.


15

CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN
Tên mô đun: Chuẩn bị cây giống
Mã số mô đun: MĐ 02
Nghề: TRỒNG SẦU RIÊNG, MĂNG CỤT

16

CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN: CHUẨN BỊ CÂY GIỐNG
Mã số mô đun: MĐ 02
Thời gian mô đun: 70 giờ

(Lý thuyết: 16 giờ; Thực hành: 50 giờ;
Kiểm tra hết mô đun: 4 giờ)

I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN
- Vị trí: Mô đun 02: Chuẩn bị cây giống được bố trí học sau mô đun chuẩn
bị trước khi trồng và học trước các mô đun khác trong chương trình sơ cấp của
nghề Trồng sầu riêng, măng cụt.
- Tính chất: Là mô đun tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành nghề
nghiệp, nên tổ chức giảng dạy tại địa bàn thôn, xã nơi có các vườn nhân cây giống
sầu riêng, măng cụt.
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN
- Kiến thức:
+ Có hiểu biết về cách chuẩn bị vườn ươm, chuẩn bị vật liệu để nhân cây
giống và cách chọn mua cây giống sầu riêng, măng cụt.
+ Nêu được các phương pháp nhân cây giống sầu riêng, măng cụt.
- Kỹ năng:
+ Chuẩn bị được vườn ươm và vật liệu, dụng cụ để nhân cây giống sầu
riêng, măng cụt.
+ Gieo hạt, chiết, ghép và chăm sóc cây con trong vườn ươm đúng yêu cầu
kỹ thuật;
+ Chọn mua được cây giống đạt tiêu chuẩn cây giống tốt.
- Thái độ: Trung thực, có ý thức tuân thủ quy trình kỹ thuật khi nhân hay
mua cây giống và có trách nhiệm đối với cây giống được sản xuất ra.

III. NỘI DUNG MÔ ĐUN:
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian
Tên các bài trong mô đun
Thời gian (Giờ chuẩn)
TT
Tổng
Lý
Thực Kiểm
số thuyết hành
tra*
1
Chuẩn bị vườn ươm
8
2
6
2
Nhân cây giống bằng hạt
14
4
10
3
Nhân cây giống bằng phương pháp chiết
16
4
10
2
4
Nhân cây giống bằng phương pháp ghép
20
4

14
2
5
Mua cây giống
8
2
6


17
Kiểm tra hết mô đun
Cộng

4
70

16

46

4
8

* Ghi chú: Thời gian kiểm tra định kỳ được tính vào giờ thực hành
2. Nội dung chi tiết
Bài 1. Chuẩn bị vườn ươm

Thời gian: 8 giờ

Mục tiêu:

- Nêu được các phương pháp nhân cây giống và cách chuẩn bị vườn ươm
để nhân cây giống sầu riêng, măng cụt;
- Chuẩn được vườn ươm cây giống sầu riêng, măng cụt đúng yêu cầu kỹ thuật.
Nội dung của bài:
1. Các phương pháp nhân giống
1.1. Phương pháp nhân giống hữu tính
1.2. Phương pháp nhân giống vô tính
2. Chọn phương pháp nhân giống
3. Vệ sinh vườn
3.1. Thu dọn cỏ dại và tàn dư thực vật
3.2. Xử lý cỏ dại và tàn dư thực vật
4. Thiết kế vườn ươm
5. Làm đất
6. Lên luống
7. Rào vườn
8. Làm giàn che cây ươm
Câu hỏi và bài tập thực hành
1. Câu hỏi
2. Bài tập, thực hành
Bài 2: Nhân giống bằng hạt

Thời gian: 14 giờ

Mục tiêu:
- Nêu được cách chuẩn bị hạt giống cách chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và
huấn luyện cây con;


18
- Tính được lượng hạt giống cần gieo;

- Gieo hạt chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và huấn luyện cây con đúng yêu
cầu kỹ thuật.
Nội dung của bài:
1. Chuẩn bị hạt giống
2. Xác định tỷ lệ nẩy mầm của hạt
2.1. Đếm hạt để thử độ nảy mầm
2.2. Ngâm, ủ hạt
2.3. Đếm hạt nảy mầm
2.4. Tính tỉ lệ
3. Xác định lượng hạt giống cần gieo
3.1. Tính số cây trồng thực tế
3.2. Tính số cây con dự phòng
3.3. Tính lượng hạt giống
4. Xử lý hạt trước khi gieo
5. Gieo hạt
6. Chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và huấn luyện cây con
6.1. Chăm sóc cây con
6.2. Phòng trừ dịch hại
6.3. Huấn luyện cây con
Câu hỏi và bài tập thực hành
1. Câu hỏi
2. Bài tập, thực hành
Bài 3: Nhân giống bằng phương pháp chiết

Thời gian: 16 giờ

Mục tiêu:
- Nêu được cách chiết cành, chăm sóc cành sau khi chiết, xử lý cành chiết
sau ra rễ và chăm sóc cành chiết trong vườn ươm;
- Thực hiện được các việc chọn cây mẹ, chọn cành chiết và chiết cành, chăm

sóc cành sau khi chiết, xử lý cành chiết sau ra rễ và chăm sóc cành chiết trong
vườn ươm đạt tỷ lệ xuất vườn 70% .
Nội dung của bài:
1. Chuẩn bị trước khi chiết


19
2. Chọn cây mẹ
3. Chọn cành để chiết
3.1. Chọn vị trí cành chiết
3.2. Chọn đường kính cành chiết
3.3. Chọn chất lượng cành
3.4. Đánh dấu cành đã chọn
4. Chiết cành
4.1. Khoanh vỏ
4.2. Bóc vỏ
4.3. Bôi thuốc kích thích
4.4. Bó bầu
5. Chăm sóc cành sau khi chiết
5.1. Giữ ẩm độ của bầu chiết
5.2. Theo dõi sự ra rễ của cành chiết
6. Xử lý cành chiết sau ra rễ
6.1. Kiểm tra ra rễ của chỗ chiết
6.2. Cắt cành chiết
6.3. Ươm cành chiết sau cắt
7. Chăm sóc sau ươm
7.1. Điều chỉnh độ ẩm
7.2. Bón phân và phun thuốc phòng trừ sâu bệnh
Câu hỏi và bài tập thực hành
1. Câu hỏi

2. Bài tập, thực hành
Bài 4. Nhân giống bằng phương pháp ghép

Thời gian: 20 giờ

Mục tiêu:
- Trình bày được cách chuẩn bị trước khi ghép, chọn gốc ghép, chăm sóc
gốc ghép, chọn cành ghép, mắt ghép, chăm sóc sau ghép và cắt, tỉa, thay
bầu gốc ghép;
- Chọn được gốc ghép, chăm sóc gốc ghép, chọn cành ghép, mắt ghép,
chăm sóc sau ghép, cắt, tỉa, thay bầu cây giống đúng yêu cầu kỹ thuật.


20
Nội dung của bài:
1. Chuẩn bị trước khi ghép
1.1. Chuẩn bị dụng cụ ghép
1.2. Chuẩn bị vật liệu để ghép
2. Tạo gốc ghép và chăm sóc gốc ghép
2.1. Tạo gốc để ghép
2.2. Chăm sóc gốc ghép
3. Lấy cành ghép, mắt ghép
3.1. Lấy cành ghép
3.2. Lấy mắt ghép
4. Ghép cành, ghép mắt
4.1. Ghép cành
4.2. Ghép mắt
5. Chăm sóc sau ghép
5.1. Tước nước
5.2. Bón phân

5.3. Phòng trừ sâu bệnh
6. Cắt, tỉa cây giống, tháo dây ghép
6.1. Cắt, tỉa cây giống
6.2. Tháo dây ghép
Câu hỏi và bài tập thực hành
1. Câu hỏi
2. Bài tập, thực hành
Bài 5: Mua cây giống

Thời gian: 08 giờ

Mục tiêu:
- Nêu được tiêu chuẩn của cây giống tốt
- Chọn được nơi bán cây giống uy tín có nguồn gốc rõ ràng;
- Thỏa thuận mua bán chắc chắn để chủ động cây giống khi trồng.
Nội dung của bài:
1. Tiêu chuẩn của cây giống sầu riêng, măng cụt tốt


21
1.1. Tiêu chuẩn chung
1.2. Cây sầu riêng giống
1.3. Cây măng cụt giống
2. Xác định lượng cây giống cần trồng
2.1. Xác định khoảng cách
2.2. Tính số cây giống cần
3. Chọn nơi bán cây giống
3.1. Chọn vườn cây giống
3.2. Thống nhất mua bán cây giống
3.3. Viết giao kèo mua cây giống

4. Mua bán cây giống
5. Thanh lý bản giao kèo mua bán cây giống
Câu hỏi và bài tập thực hành
1. Câu hỏi
2. Bài tập, thực hành
IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Tài liệu giảng dạy
- Giáo trình dạy nghề mô đun Chuẩn bị cây giống trong chương trình dạy
nghề trình độ sơ cấp nghề của nghề Trồng sầu riêng, măng cụt.
- Các tài liệu như: Bài giảng, câu hỏi, hướng dẫn thực hiện bài tập/bài thực
hành (nếu có).
2. Điều kiện về thiết bị dạy học và phụ trợ
Máy tính, máy chiếu, phim tài liệu, băng đĩa, tranh ảnh hướng dẫn gieo hạt,
chiết, ghép, chăm sóc cây giống sầu riêng, măng cụt trong vườn ươm.
3. Điều kiện về cơ sở vật chất cho lớp học 30 người
- 01 Phòng học có đủ bảng, bàn giáo viên và bàn ghế cho lớp học 30 người.
- 1000 m2 – 2 000 m2 vườn để nhân cây giống sầu riêng, măng cụt (có thể
thuê, mượn của cơ sở nhân cây giống sầu riêng, măng cụt ở gần địa điểm của
lớp học).
- Các loại dụng cụ, phương tiện, trang thiết bị phục vụ cho việc học lý
thuyết và thực hành kỹ năng nghề trong mô đun như sau:
TT

Dụng cụ thiết bị, vật tư

Đơn vị
tính

Số
lượng

22
1

Các loại dụng cụ làm đất phù hợp đối với vườn ươm

Bộ

2

2

Dao chiết, ghép, kéo, cưa cắt cành

Bộ

6

3

Ny lon để bó bầu chiết, dây nylon để buộc mắt
ghép, buộc bầu chiết

Kg

0,6

4

Thuốc kích thích ra rễ

Gam

120

5

Dụng cụ pha chế và xử lý thuốc BVTV

Bộ

6

6

Hạt giống sầu riêng

Kg

3

7

Hạt giống măng cụt

Kg

0,6

8

Cây sầu riêng, măng cụt mẹ

Cây

2

4. Điều kiện khác: Trợ giảng: Một giáo viên phụ giảng dạy thực hành
V. PHUƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ
1. Phương pháp đánh giá
- Đánh giá kiến thức: Dùng phương pháp trắc nghiệm khách quan, vấn đáp,
trao đổi.
- Đánh giá kỹ năng nghề: Đánh giá kỹ năng nghề của học viên thông qua
bài thực hành, giáo viên đánh giá qua quan sát và theo dõi thao tác, thái độ thực
hiện và kết quả thực hành của học viên.
- Kiểm tra kết thúc mô đun: Kiếm tra theo nhóm (mỗi nhóm từ 3-5 học
viên) hoặc kiểm tra cá nhân:
+ Thực hiện mô tả một công việc dược thực hiện trong mô đun hoặc thực
hiện trắc nghiệm học viên theo bảng câu hỏi do giáo viên chuẩn bị trước.
+ Thực hiện một công việc hoặc một số công việc trong quá trình thực
hiện mô đun, giáo viên đánh giá qua quan sát và theo dõi thao tác, thái độ thực
hiện và kết quả thực hành của học viên.
2. Nội dung đánh giá
- Lý thuyết: Kiểm tra trắc nghiệm/vấn đáp về
+ Cách chuẩn bị vườn ươm, chuẩn bị vật liệu để nhân cây giống và mua
cây giống sầu riêng, măng cụt.
+ Các phương pháp nhân giống sầu riêng, măng cụt.
- Thực hành:
+ Chuẩn bị vườn ươm và vật liệu, dụng cụ để nhân cây giống sầu riêng,

măng cụt.
+ Gieo hạt, chiết, ghép và chăm sóc cây con trong vườn ươm;


23
+ Chọn và mua cây giống đạt tiêu chuẩn cây giống tốt.
Lưu ý:
- Kiểm tra cành chiết, mắt ghép của mỗi nhóm học viên/học viên như sau:
+ Chiết cành: Chiều dài vết cắt, bóc sạch vỏ, cào sạch tượng tầng; Chiều
dài bầu, đường kính của bầu chiết; Bầu chiết không xoay quanh trục của cành
chiết; Bầu chiết ra rễ ≥ 70%.
+ Mắt ghép: Mắt ghép đúng mẫu; Tỉ lệ sống ≥ 50%
- Bố trí thời gian cho học viên thực hành song song với các bài học khác để
đảm bảo đủ thời gian kiểm tra tỉ lệ ghép sống và ra rễ của cành chiết.
- Mỗi bài thực hành (chiết, ghép) của học viên có đeo thẻ, trong thẻ ghi các
thông tin như: Họ và tên người thực hiện, ngày thực hiện, tỉ lệ cành chiết ra rễ
hay tỉ lệ mắt ghép sống …
VI. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Phạm vi áp dụng chương trình
- Chương trình mô đun Chuẩn bị cây giống áp dụng cho các khóa đào tạo
nghề trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng, trước hết là các khóa đào tạo
nghề phục vụ cho Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020.
- Chương trình mô đun Chuẩn bị cây giống có thể sử dụng dạy độc lập
hoặc cùng một số mô đun khác cho các khoá tập huấn hoặc dạy nghề dưới 3
tháng (dạy nghề thường xuyên)
- Chương trình áp dụng cho những vùng sản xuất có trồng sầu riêng, măng
cụt. Khi trồng sầu riêng, măng cụt như vùng Đồng bằng sông Cửu Long, một số
tỉnh miền Đông và Tây Nguyên, nếu áp dụng theo vùng, miền cần chú ý một số
từ địa phương, ví dụ: buộc dây = cột dây; xẻng = leng, ghép = tháp...
- Ngoài người lao động nông thôn, có thể giảng dạy nhằm nâng cao kiến

thức, kỹ năng nghề cho các lao động khác có nhu cầu.
- Là mô đun tích hợp cả lý thuyết và thực hành đòi hỏi tỷ mỉ, cẩn thận.
2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy mô đun đào
tạo
Mô đun này có cả phần lý thuyết và thực hành, nên tiến hành song song
vừa học lý thuyết vừa học thực hành để học viên dễ nhớ và tiếp thu bài học tốt.
a. Phần lý thuyết
- Giáo viên có thể sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy, nhưng chú trọng
phương pháp giảng dạy tích cực như: phương pháp dạy học có sự tham gia và
dạy học cho người lớn tuổi, kết hợp với lớp học hiện trường (FFS) … để phát
huy tính tích cực của học viên.


24
- Ngoài tài liệu, giáo viên nên sử dụng các học cụ trực quan như: Tranh, ảnh,
băng đĩa về chuẩn bị cây giống sầu riêng, măng cụt để hỗ trợ trong giảng dạy.
b. Phần thực hành: Hướng dẫn thực hành qua thực hiện các công việc thực tế
- Giáo viên mời một hoặc một số học viên trong lớp thực hiện làm mẫu các
thao tác trong bài thực hành về chọn cành chiết, mắt ghép; Chiết, ghép ... và mời
các học viên khác nhận xét, trên cơ sở đó giáo viên tổng hợp, đưa ra các nhận
xét từng tình huống thực hành. Sau đó chia học viên của lớp thành các nhóm để
thực hiện cho đến khi đạt yêu cầu đề ra trong khoảng thời gian cho phép;
- Giáo viên khuyến khích thái độ tự tin và mạnh dạn của học viên trong
thực hành và giúp học viên tự kiểm tra việc thực hiện của chính bản thân họ;
- Giáo viên nhận xét kỹ năng thực hành của học viên, nêu ra những trở ngại,
sai sót đã hoặc có thể gặp phải trong khi thực hiện công việc và cách khắc phục.
3. Những trọng tâm chương trình cần chú ý (theo mục tiêu mô đun)
- Phần lý thuyết:
+ Cách chọn cây, chọn cành để chiết và lấy mắt ghép;
+ Các kỹ thuật để chiết ra rễ và ghép sống

- Phần thực hành:
+ Chọn cây mẹ; Chọn cánh chiết; Chọn và lấy mắt ghép
+ Chiết; Ghép và chăm sóc cây giống trong vườn ươm
4. Tài liệu cần tham khảo
1. Nguyễn Mạnh Chinh và Nguyễn Đăng nghĩa, Trồng, chăm sóc và phòng trừ
sâu bệnh sầu riêng, măng cụt, Quyển 12, Nhà xuất bản Nông nghiệp, Thành
phố Hồ Chí Minh 2012.
2. Hoàng Ngọc Thuận, Chiết, ghép, giâm cành, tách chồi cây ăn quả, Nhà xuất
bản Nông nghiệp, Hà Nội 2003.
3. Trần Thế Tục, Chu Doãn Thành, Cây sầu riêng ở Việt Nam, Nhà xuất bản
Nông nghiệp, Hà Nội 2004.


25

CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN
Tên mô đun: Trồng cây sầu riêng, măng cụt
Mã số mô đun: MĐ 03
Nghề: TRỒNG SẦU RIÊNG, MĂNG CỤT