Ngăn ngừa nhiễm bẩn công trình hạ tầng cấp, thoát nước

VI N MÔI TRƯ NG VÀ TÀI NGUYÊN
---o0o---

MÔN H C:

Qu n Lý Các Công Trình
H T ng Môi trư ng

Nguy n Như Sang, PhD.

CHƯƠNG 5:

NGĂN NG A NHI M B N
CÔNG TRÌNH H T NG C P,
THOÁT NƯ C

Nguy n Như Sang, PhD.

1


NGĂN NG A NHI M B N CÔNG
TRÌNH H T NG C P NƯ C

Các tính năng ngăn ng a s c nhi m b n:
1. Nâng cao nh n th c c ng ñ ng b o v toàn
di n CTHT C p nư c;

2. Xác ñ nh các chương trình ưu tiên, các bi n
pháp c th , ño ñ c, ñánh giá và XD ti n ñ ;

3. Dùng các Tiêu chu n, quy chu n ñ

xác ñ nh
các ngu n nư c có các ch tiêu nhi m b n vư t gi i h n,
ñảm bảo s c kho c ng ñ ng;

4. ðánh giá r i ro, c p nh t ñánh giá ñ nh k
các l h ng ñ thay ñ i, gi m thi u các m i ñe d a;

5. Thi t l p và B o m t thông tin, ngăn ng

a xâm

nh p thông tin trái phép;

2


Các tính năng ngăn ng a s c nhi m b n:
6.

K t h p v i chương trình b o v là các chương trình
mua s m, s a ch a, thay th các công trình có nguy
cơ nhi m b n cao;

7. Chu n b

ng phó các trư ng h p kh n c p ñ

CTHT CN ho t ñ ng liên t c;

8. Tăng ñ tin c y v i khách hàng, ñ i tác, tăng tính
ph thu c l n nhau gi a các bên ñ duy trì CTHT b n
v ng;

9. Xây d ng và th c hi n chương trình b o v
thư ng xuyên, liên t c, nâng cao nh n th c cho nhân
viên, khách hàng, ñ i tác ñ chu n b ñ i phó v i s c
n u x y ra;

10. Giám sát s c và thông tin m c ñ ñe d a, tăng
cư ng các công tác b o v khi s c x y ra.

CHI N LƯ C QU N LÝ V N HÀNH NGĂN NG A NHI M B N

Ngu n: Water Security Initiative: Interim Guidance on Developing an Operational Strategy for
Contamination Warning Systems (US EPA)

3


QU N LÝ V N HÀNH
NGĂN NG A VÀ GI I
QUY T NHI M B N

Ngu n: Water Security Initiative:
Interim Guidance on
Developing an Operational
Strategy for Contamination
Warning Systems (US EPA)

H TH NG GIÁM SÁT C NH BÁO NHI M B N

Ngu n: Water Security Initiative: Interim Guidance on Developing an Operational Strategy for
Contamination Warning Systems (US EPA)

4


CHI N LƯ C QU N LÝ V N HÀNH NGĂN NG A NHI M B N

Ngu n: Water Security Initiative: Interim Guidance on Developing an Operational Strategy for
Contamination Warning Systems (US EPA)

CHI N LƯ C QU N LÝ V N HÀNH NGĂN NG A NHI M B N

Ngu n: Water Security Initiative: Interim Guidance on Developing an Operational Strategy for
Contamination Warning Systems (US EPA)

5


SƠ ð

T

CH C QU N LÝ NGĂN NG A NHI M B N

WUERM: Water Utility Emergency
Response Manager

Ngu n: Water Security Initiative: Interim Guidance on Developing an Operational Strategy for
Contamination Warning Systems (US EPA)

QUY TRÌNH ðÁNH GIÁ NHI M B N BAN ð U

Ngu n: Water Security Initiative: Interim Guidance on Developing an Operational Strategy for
Contamination Warning Systems (US EPA)

6


CÁC BƯ C ðÁNH
GIÁ XÁC NH N
THÔNG TIN CT
NƯ C B NHI M
B N

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

K HO CH GI I
QUY T H U QU
KHI CT NƯ C B
NHI M B N

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

7

K HO CH GI I QUY T H U QU KHI CT
NƯ C B NHI M B N
1. ðánh giá nhi m b n ngu n nư c:
1. ð u vào: nh ng thông tin liên quan ñ n
ngu n ñe d a nhi m b n;
2. ðánh giá: thu th p nh ng thông tin m t cách
h th ng ñ xác ñ nh có hay không s
nhi m b n?
3. K t lu n: có hay không nhi m b n?

K HO CH GI I QUY T H U QU KHI CT
NƯ C B NHI M B N
2. Phân tích h u qu c a nhi m b n:
1. S ngư i b nh hư ng;
2. Các nh hư ng ñ n s c kh e (d ng
b nh tiêu hóa suy như c, t vong);
3. Các tác ñ ng c a hành ñ ng ng phó ñ i
v i khách hàng;
4. K ho ch hành ñ ng ng phó;

8


K HO CH GI I QUY T H U QU KHI CT
NƯ C B NHI M B N
3. QL ñe d a nhi m b n
(possible stage):

giai ño n có th

1. ðánh giá Thông tin;
2. Hành ñộng ng phó.

Các ngu n thông tin c nh báo nhi m b n

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

9


MA TR N QU N LÝ ðE
D A CT NƯ C B NHI M
B N
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

M T AN NINH;
NGU N TIN T NHÂN CH NG;
THÔNG BÁO TR C TI P T NGƯ I TH C HI N;
THÔNG BÁO B I CƠ QUAN CH C NĂNG;
THÔNG BÁO B I CƠ QUAN TRUY N THÔNG;
CH T LƯ NG NƯ C B T THƯ NG;
PH N ÁNH C A KHÁCH HÀNG;
THÔNG BÁO C A CƠ QUAN Y T .

Hành ñ ng
ng phó
giai ño n
có th có
nhi m b n

Ngu n: Contamination
Threat Management Guide
(US EPA)

10


K HO CH GI I QUY T H U QU KHI CT
NƯ C B NHI M B N
4. QL ñe d a nhi m b n
(credible stage):

giai ño n ñáng tin

1. Cân nh c thông tin: d a theo thông tin t ngu n
nư c, t ngu n tin báo, k t qu phân tích, ñi u tra,
chuyên gia…
1. M c ñ nhi m b n: nguy h i th p, b c x , hóa ch t, sinh
h c.
2. Các s ki n ñã x y ra;
3. Các ngu n thông tin bên ngoài như các hi p h i, c nh sát,
tình báo, y t …

K HO CH GI I QUY T H U QU KHI CT
NƯ C B NHI M B N
4. QL ñe d a nhi m b n
(credible stage):

giai ño n ñáng tin

2. Hành ñ ng ng phó:
1. Phân tích m u;
2. Kh o sát ñ a ñi m l i;
3. ng phó b o v s c kh e c ng ñ ng;

11


K HO CH GI I QUY T H U QU KHI CT
NƯ C B NHI M B N
4. QL ñe d a nhi m b n giai ño n ñáng tin
(credible stage):
2. Hành ñ ng ng phó:
1. Phân tích m u

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

2. Hành ñ ng ng phó
giai ño n ñáng tin:
2. Kh o sát ñ a
ñi m l i:

Ngu n: Contamination Threat

Management Guide (US EPA)

12


2. Hành ñ ng ng phó giai ño n ñáng tin:
3. ng phó b o v s c kh e c ng ñ ng:

Ngu n: Contamination Threat
Management Guide (US EPA)

K HO CH GI I QUY T H U QU KHI CT
NƯ C B NHI M B N
5. QL ñe d a nhi m b n giai ño n xác
nh n (confirmatory stage):
1. Cân nh c thông tin: k t qu phân tích xác
nh n nhi m b n, thông tin QA/QC, k t qu
và quan sát ñ a ñi m, các thông tin xác nh n
t ngu n bên ngoài;
2. Hành ñ ng ng phó s c .

13


2. Hành ñ ng ng
phó giai ño n xác
nh n (confirmatory
stage):

Ngu n: Contamination Threat

Management Guide (US EPA)

MA TR N QU N LÝ ðE
D A CT NƯ C B NHI M
B N
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

M T AN NINH;
NGU N TIN T NHÂN CH NG;
THÔNG BÁO TR C TI P T NGƯ I TH C HI N;
THÔNG BÁO B I CƠ QUAN CH C NĂNG;
THÔNG BÁO B I CƠ QUAN TRUY N THÔNG;
CH T LƯ NG NƯ C B T THƯ NG;
PH N ÁNH C A KHÁCH HÀNG;
THÔNG BÁO C A CƠ QUAN Y T .

14


1. M T AN NINH

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

2. NGU N TIN T

NHÂN CH NG

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

15


3. NGU N TIN T

NGƯ I TH C HI N

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

4. NGU N TIN T

CƠ QUAN CH C NĂNG

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

16


5. NGU N TIN T

CƠ QUAN TRUY N THÔNG

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

6. CH T LƯ NG NƯ C B T THƯ NG

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

17


7. PH N ÁNH C A KHÁCH HÀNG

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

8. THÔNG BÁO C A CƠ QUAN Y T

Ngu n: Contamination Threat Management Guide (US EPA)

18


NGĂN NG A Ô NHI M CÔNG
TRÌNH H T NG THOÁT NƯ C

CÁC NGU N GÂY Ô NHI M HTTN
-

Ô nhi m v hóa ch t;
Ô nhi m v sinh h c;
Ô nhi m v các ch t phóng x .

19

CÁC NGU N GÂY Ô NHI M HTTN
Ô nhi m v hóa ch t:
- Các hóa ch t nh hư ng ñ n tu n hoàn
máu: là ch t l ng ho c khí d bay hơi làm c n tr
h p thu oxy c a máu trong ph i, có th gây t vong
kho ng vài phút.

-

Các hóa ch t nh hư ng ñ n h th n
kinh: là ch t l ng ho c khí làm tê li t h th n kinh
ho c suy hô h p.

-

Các hóa ch t gây d

ng da: là ch

t l ng

ho c r n gây b ng ho c phá h y mô.

-

Các hóa ch t gây suy hô h p: là ch

t l ng
ho c khí, b n v ng trong môi trư ng ch vài phút

nhưng có th gây t vong.

CÁC NGU N GÂY Ô NHI M HTTN
Ô nhi m v hóa ch t:
- Các hóa ch t nh hư ng ñ n m t: có th
gây hư m t,bu n nôn.

-

Các hóa ch t vô cơ công nghi p: như ki

m,

acid, các lo i mu i..., t n h i tùy thu c t ng lo i.

-

Các hóa ch t h u cơ công nghi p: như
thu c tr sâu, di t c , hóa d u, keo dán, nhu m..., t n
h i tùy thu c t ng lo i.

20


CÁC NGU N GÂY Ô NHI M HTTN
Ô nhi m v sinh h c:
- Vi khu n
- Viruses
- N m
- Các lo i VSV ñ c h i khác.

CÁC NGU N GÂY Ô NHI M HTTN
Ô nhi m v phóng x :

21


-

Cách lan truy n ô nhi m cho HTTN:
-

-

Ch y tràn: do mưa, ch a cháy…
T ngu n nư c th i: x s c , x tr c ti p,
t các nhà máy, b nh vi n …

Cách ngăn ng a ô nhi m cho HTTN:
-

-

Barriers (hàng rào k thu t): c a ch n, n p
ñ y, …
Ch a (containment): ch a các lo i hóa ch t,
vi sinh, ch t phóng x ñem ñi x lý riêng
bi t;
H p thu (sorbent): h p th m t lư ng nh
nư c th i nhi m b n rò r .

22


-

Cách gi m thi u ô nhi m cho HTTN:
-

-

-

N u không th ngăn ng a ô nhi m, c n thi t
ph i có bi n pháp gi m thi u tác h i c a
ngu n ô nhi m ñ i v i cơ s h t ng, s c
kh e c ng ñ ng.
Tùy thu c vào t ng lo i ô nhi m mà có cách
gi m thi u thích h p.
B ng dư i ví d v ñ c tính và cách x lý
khi b ô nhi m các ch t phóng x

VD Cách gi m thi u ô nhi m cho HTTN:

23


Qu n lý gi m thi u tác ñ ng cho HTTN:
-

-

Ngăn ch n không cho xâm nh p vào các h ga;
Cô l p và làm s ch n u b nhi m;
Ngăn ch n không cho xâm nh p vào tr m bơm;
Cô l p và làm s ch SCR, lo i b CTR n u b
nhi m;
Ngăn ch n không cho xâm nh p vào Tr m
XLNT, n u b nhi m c n x nư c ñ u ra vào h
s c (n u có);
Thay ñ i cách x lý bùn; l y m u phân tích.

-

Ngăn ng a ô nhi m cho HTTN:

-

-

-

ðào t o nhân viên;
C p nh t thông tin, tiên ñoán ô nhi m b ng
các mô hình;
Xây d ng các cách gi i quy t s c theo
các k ch b n.

24

Nguy n Như Sang
HP:090-700HP:090
700-3730
HP:090-700-3730
Email:

25