Rèn kĩ năng viết chính tả cho học sinh lớp chủ nhiệm

Trường tiểu học Mỹ Chánh

Mai Anh Phong

Sáng kiến kinh nghiệm

Rèn kĩ năng viết chính tả
cho học sinh lớp chủ nhiệm

Sáng kiến kinh nghiệm

1


Trường tiểu học Mỹ Chánh

Mai Anh Phong

PHẦN MỞ ĐẦU

I .Bối cảnh của đề tài:
Chính tả là một trong những phân môn Tiếng Việt ở tiểu học.Phân
môn chính tả dạy cho học sinh tri thức và kĩ năng chính tả,phát triển năng
lực sử dụng thức viết vào hoạt động giao tiếp.
- Chữ viết là kí hiệu bằng hình ảnh thị giác(các hình nét)ghi lại tiếng
nói.
- Chữ viết là một phát ngôn quan trọng của loài người.Trẻ em đến tuổi
đi học thường bắt đầu quá trình học tập bằng việc học chữ.Ở giai đoạn
đầu (bậc tiểu học) trẻ tiếp tục hoàn thiện năng lực tiếng nói mẹ đẻ.Từ
đó bắt đấu dạy em học chữ.Muốn đọc thông viết thạo trẻ phải được
học chính tả.

-

II .Lý do chọn đề tài:
Trong quá trình giảng dạy lớp 2 ,bản thân nhận thấy học sinh còn
viết sai nhiều lỗi chính tả.Đặc biệt đầu năm học này ở lớp tôi chủ nhiệm học
sinh viết sai rất nhiều lỗi chính tả.Nên tôi quyết định chọn đề tài: Rèn kĩ
năng viết chính tả cho học sinh lớp chủ nhiệm.

III .Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:
Sáng kiến kinh nghiệm

2


Trường tiểu học Mỹ Chánh

Mai Anh Phong

1.Phạm vi nghiên cứu:
-Rèn cho học sinh viết đúng phân môm chính tả.
2 .Đối tượng nghiên cứu:
-Học sinh lớp hai Trường tiểu học Mỹ Chánh Năm học 2009 – 2010.

B .NỘI DUNG
I . Cơ sở lý luận:
Các nguyên tắc chính tả không tách rời các nguyên tắc dạy học
Tiếng Việt .Chính tả là phân môn có tính chất công cụ,tính chất thực hành
làm cơ sở cho việc dạy học các phân môn khác của Tiếng Việt.Cùng với
phân môn Tập Viết ,Chính Tả cung cấp kiến thức và hoàn thiện kĩ năng tạo
ra hình thức vật chất biểu hiện ngôn ngữ trong hoạt động giao tiếp .Mục đích

của dạy chính tả là rèn luyện khả năng “đọc thông ,viết thạo”,chủ yếu là viết
đúng chuẩn mực và dạng thức viết của ngôn ngữ.

II. Thực trạng:
Thực trạng là ở học sinh tiểu học các em viết chính tả còn sai rất
nhiều .Có phải là do ở tiểu học việc nhận dạng chữ viết của cá em còn gặp
khó khăn hay do các em chưa đọc thông thạo chữ.Để giúp các em nắm vững
một số qui tắc chính tả ,từ đó các em viết không còn sai như trước .
Sáng kiến kinh nghiệm

3


Trường tiểu học Mỹ Chánh

Mai Anh Phong

III . Biện pháp rèn học sinh viết đúng chính tả:
Mặc dù các em đã đọc thông viết thạo nhưng các em chưa nắm
được những qui tắc thì việc viết chính tả của các em còn gặp khó khăn rất
nhiều.Dưới đây là những nguyên tắc dạy chính tả:
1. Nguyên tắc dạy chính tả gắn với việc phát triển tư duy:
Phát triển tư duy cho học sinh gắn với sự hướng dẫn của giáo
viên trong quá trình dạy học nhằm đảm bảo kết quả việc tiếp thu và vận
dụng lí thuyết vào hoạt động thực tiễn.Khi phân tích luyện tập ,sửa chữa
hoặc cung cấp kiến thức mới cần tiến hành theo một số thao tác tư duy để
kích thích hứng thú tìm hiểu ,giúp học sinh nắm chắc các hiện tượng và tìm
ra cách giải quyết đúng đắn các hiện tượng đó.Trnh1 áp đặt máy móc
những qui tắt mà học sinh chưa được gợi mở suy nghĩ để thực hiện một
cách tự giác.Trong quá trình dạy chính tả, giáo viên thường xuyên dẫn dắt

học sinh chiếm lĩnh các qui tắt chính tả và ghi nhớ áp dụng vào việc viết
văn bản bằng thao tác hệ thống tư duy hợp lí:
a)Phân chia nhiệm vụ thực hiện quy tắc thành c ác bước cụ thể.
b)Lần lượt giải quyết các các bước cụ thể đó theo một trình tự logic.
c)Vận dụng các kinh nghiệm thực tiễn vào việc giải quyết từng bước cụ
thể và giải quyết nhiệm vụ chung.
Ví dụ:Dạy cho học sinh phân biệt l/n là nói như viết, nói sao viết vậy.
Nói tóm lại,nguyên tắc dạy chính tả gắn liền với phát triển tư duy học
sinh đòi hỏi :
- Vận dụng các phương pháp thích hợp để rèn luyện các thao tác tư duy
giúp học sinh chủ động tích cực lĩnh hội tri thức luyện kĩ năng chính
tả tự động hóa.

Sáng kiến kinh nghiệm

4


Trường tiểu học Mỹ Chánh

Mai Anh Phong

- Hướng dẫn học sinh hoạt động trí tuệ để “hiểu” tác dụng của chữ viết
trong quá trình giao tiếp và tư duy bằng ngôn ngữ viết tronng quá
trình giao tiếp.
- Luyện tập,thực hành các hình thức chính tả để củng cố kĩ năng viết và
kĩ năng thao tác tư duy khoa học cho học sinh.

2 .Nguyên tắc dạy chính tả hướng về dạng thức viết của hoạt động lời
nói.

Ngôn ngữ được hiện thực hóa trong quá trình giao tiếp ở dạng
thức nói và dạng thức viết.Nói và viết là những hoạt động có hai mặt:một
mặt,là hành động phát ra âm thanh hoặc viết thành chữ;một mặt là hoạt
động giao tiếp có nội dung và mục đích cụ thể,biểu hiện bằng chất liệu âm
than h hay kí tự được nói hoặc viết ra thành lời(ngôn ngữ hoặc văn bản
).Chữ viết vàchinh1 tả là hệ thống hoạt động chức năng của ngôn ngữ.Chữ
viết và chính tả có liên hệ hình thức ngữ âm với nội dung ngữ nghĩa của
văn bản.
Dạy chính tả hướng về dạng thức viết của hoạt động lời nói yêu
cầu sự phát triển phong phú và đa dạng các kiểu loại bài tập thực hành giao
tiếp.Học chữ và học viết chính tả là để viết thạo tiếng nói ,để có công cụ
học tập và giao tiếp và dể phát triển ngôn ngữ.Hướng về dạng thức viết của
hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ,sẽ kích thích hứng thú và hình thành
động cơ học tập đúng đắn của học sinh đem lại hiệu quả thiết thực và vững
chắc cho phân môn chính tả.

3. Nguyên tắc chính tả chú ý đến trình độ và phát triển ngôn ngữ của
học sinh.

Sáng kiến kinh nghiệm

5


Trường tiểu học Mỹ Chánh

Mai Anh Phong

Trước tuổi đi học trẻ em mới sử dụng ngôn ngữ ở dạng thức
nói.Hệ thống ngữ âm hệ thống từ vựng và hệ thống ngữ pháp của tiếng mẹ

đẻ được hình thành ở trẻ em Việt Nam một cách tự nhiên, tự phát và vô
thức ,thông qua dạng thức nói.Bước vào lớp 1 (bậc tiểu học)trẻ em mới bắt
đầu học chữ tiếp xúc với dang viết của ngôn ngữ .Đề nắm chắc dạng thức
viết (biết viết ,biết đọc chữ viết)trẻ em phải học chữ,viết chữ và học chính
tả.Hệ thống chữ viết và hệ thống qui tắt chính tả được hính thành ở trẻ
emqua con đường học vấn một cách tự giác và có ý thức .Khi viết chữ trình
độ tư duy và ngôn ngữ của trẻ em sẽ có một bước phát triển nhảy vọt;từ tư
duy cụ thể trực quan và cảm tính ,trẻ em tiến đến tư duy khái quát từu
tượng vàlí tính hoạt động ngôn ngữ của trẻ em phát triển.Khả năng và lĩnh
vực giao tiếp mở rộng .Hệ thống chữ viết và hệ thống chính tả đối với học
sinh cấp Tiểu học là tri thức mới mẻ.Nắm bắt được nội dung kí hiệu của hệ
thống chữ viết,học sinh có phương tiện tiếp thu ,lĩnh hội tri thức khoa học
tự nhiên và xã hội,hình thành những phẩm chất có văn hóa.Dạy chính tả
dựa vào trình độ phát triển ngôn ngữ của trẻ em,tức là trên cơ sở trình độ
trẻ em nắm và sử dụng dạng thức nói (hệ thống ngữ âm và các hệ thống bộ
phận cấu thành ngôn ngữ ).Ở độ tuổi khác nhau nguồn gốc dân tộc và địa
bàn cư trú khác nhau,với những ảnh hưởng tiếp xúc văn hóa trong các cộng
đồng có nét riêng ,trìn độ nắm và sử dụng dạng thức nói của học sinh ở
từng lớp và từng cấp tiểu học không đồng đều.Do đó nội dung hình thức
yêu cầu dạy chính tả đề ra phải sát hợp với từng đối tượng .Ví dụ:Khi dạy
chính tả lớp 1 coi trọng trước hết là mối liên hệ âm và chữ,phát âm và ghi
âm,viết và đọc.Dần dần lên các lớp trên cung cấp những qui tắt biểu hiện
mối quan hệ chữ- âm – nghĩa hoặc chữ nghĩa trong dạng thức viết của văn
bản.

Sáng kiến kinh nghiệm

6

Trường tiểu học Mỹ Chánh

Mai Anh Phong

4. Nguyên tắt phát triển song song dạng thức nói và dạng thức viết của
ngôn ngữ.
Dạng thức nói và dạng thức viết đều là hình thức nói của ngôn
ngữ .Trước khi có chữ viết ngôn ngữ được biểu hiện bằng âm thanh ,bằng
dạng thức nói.Chữ viết ra đời làm hình thành một chất liệu biểu hiện quan
trọng khác của ngôn ngữ,đó là dạng thức viết.Nguồn góc của chữ viết là
hình vẽ biểu vật (tượng hình )chưa có mối quan hệ trực tiếp với âm
thanh.Chữ tượng hình chắc chắn là khó học,khó nhớ và khó sử dụng vì ở
mỗi chữ tượng hình là một hình vẽ biểu thị một vật thì số lượng hình vẽ sẽ
tăng lên rất nhiều,không thể đảm bảo viết ,vẽ thống nhất những hình vẽ quá
phức tạp.Dần dần,chữ tượng hình được đơn giản hóa thành đường nét khu
biệt ổn định, trở thành chữ biểu ý.So với chữ tượng hình , chữ biểu ý tiến
bộ hơn ở chỗ không biểu thị các từ có nội dung biểu vật có hình dạng cụ thể
mà còn khả năng biểu thị các từ có nội dung là các khái niệm trừu
tượng.Tuy vậy,chữ biểu ý cũng không thể đáp ứng đầy đủ sự phát triển của
ngôn ngữ.Các hình vẽ biểu vật hay biểu ý thường hạn chế ở khả năng biểu
hiện được vốn từ ngày càng phong phú về số lượng về nội dung ý
nghĩa.Chữ viết biểu âm xuất hiện là một tiến bộ:vừa biểu thị âm thanh, vừa
biểu thị ý nghĩa đáp ứng mọi nhu cầu giao tiếp của con người.Dạy chính tả
hướng tới đồng thời cả dạng tức nói và dạng thức viết trên cơ sở mối liên
hệ hệ âm- chữ;âm chữ và nghĩa,nhằm hoàn thiện kĩ năng đọc- viết ;viếtđọc;viết – đọc và hiểu.Học sinh được đối chiếu so sánh phân biệt dạng thức
nói với dạng thức viết trong các trường hợp đồng âm(khác nghĩa),đồng
tự(khác âm hay khác nghĩa);những trường hợp đồng âm không đồng tự
(phát âm như nhau,viết khác nhau) hoặc đồng tự không đồng âm(viết như
nhau,đọc khác nhau);những biến thể ngữ âm trong lời nói;biến thể ngữ âm
trong phương ngữ và chuẩn chữ viết,chuẩn chính tả thống nhất.

Sáng kiến kinh nghiệm

7


Trường tiểu học Mỹ Chánh

Mai Anh Phong

IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Qua quá trình rèn cho học sinh viết chính tả đã mang lại kết quả như
sau:
- Số học sinh được rèn ở lớp Hai/2 năm học 2009 – 2010 đã được điểm
cao hơn năm trước.Số học sinh viết sai chính tả đã giảm đi nhiều .Cụ
thể nhữnng đợt kiểm tra định kì như sau :
Đầu năm khảo sát 20/43 em sai từ 4 – 5 lỗi.
GHKI: 38/43 em sai 1-2 lỗi.
HKI:

40/43 em chỉ sai 1-2 lỗi.

Với kết quả đạt được như trên ,bản thân tôi rất vui vì mình đã góp một
phần nhỏ vào kết quả học tập của các em.

C. KẾT LUẬN
I. Bài học kinh nghiệm:
Thông qua việc nghiên cứu này, bản thân tôi đã tìm hiểu và
đề ra những biện pháp rèn học sinh viết đúng chính tả ở trường tiểu
học nói chung và ở lớp 2 nói riêng.Từ đó tôi rút ra nhữnng bài học
kinh nghiệm như sau:

- Phải hướng dẫn học sinh thật kĩ những qui tắc cơ bản .
- Giáo viên phải phát âm một cách chuẩn và chính xác.
- Đối với học sinh :các em cần phải tư duy và vận dụng thực tiễn để áp
dụng vào bài viết của mình.
- Sự cố công rèn luyện và sự phấn đấu của học sinh.

II. Ý nghĩa:

Sáng kiến kinh nghiệm

8


Trường tiểu học Mỹ Chánh

Mai Anh Phong

Chính tả trong trường tiểu học rất quan trọng.Giúp các em nói và viết
chuẩn xác Tiếng Việt và là tiền đề để học lên các bậc học tiếp theo.

III. Khả năng ứnng dụng triển khai:
Ứng dụng vào dạy lớp 2 và trong trường Tiểu học.

IV. Những kiến nghị đề xuất:
Trên đây là sáng kiến mà tôi đã vận dụng các biện pháp rèn học viết
đúng chính tảvà đạt được những kết quả như trên.Rất mong sự góp ý của
BGH và các đồng nghiệp.

Mỹ Chánh, ngày 15 tháng 1 năm 2010

Mai Anh Phong

Sáng kiến kinh nghiệm

9