Chuyên Đề "Núi lửa"

ĐỀ TÀI

NỘI DUNG




“
“
Volcano” ?
Volcano” ?




Bạn biết gì về núi lửa?
Bạn biết gì về núi lửa?






Cấu tạo của núi lửa?
Cấu tạo của núi lửa?




Các hoạt động kiến tạo núi lửa?

Các hoạt động kiến tạo núi lửa?




Núi lửa có mấy dạng phun?
Núi lửa có mấy dạng phun?






Các dạng vật chất phun ra khi núi lửa hoạt động?
Các dạng vật chất phun ra khi núi lửa hoạt động?



Núi lửa được phân loại như thế nào?
Núi lửa được phân loại như thế nào?





Núi lửa phân bố như thế nào?
Núi lửa phân bố như thế nào?



Một số địa mào được hình thành kèm theo sự
Một số địa mào được hình thành kèm theo sự
phun núi lửa?
phun núi lửa?



Núi lửa ảnh hưởng như thế nào đến sự sống?
Núi lửa ảnh hưởng như thế nào đến sự sống?

“Volcano” ???
Thần “Vulcan”



Volcano”
Volcano”
-
-
tên một vị
tên một vị
thần La Mã
thần La Mã
. L
. L
à
à
vị thần làm ra
vị thần làm ra

những công
những công
cụ và vũ khí
cụ và vũ khí
cho những vị
cho những vị
thần La Mã
thần La Mã
khác
khác
.
.

Biển
Biển
Tyrrhenian
Tyrrhenian
(Italia)
(Italia)
L
L
ịch sử châu Âu
ịch sử châu Âu
(
(
khoảng năm 1100
khoảng năm 1100
đến khoảng năm 400 sau Công
đến khoảng năm 400 sau Công
nguyên

nguyên
) cho rằng
) cho rằng
miệng núi lửa
miệng núi lửa
Vulcano có khói là lối vào địa ngục
Vulcano có khói là lối vào địa ngục
.
.

“
“
Vulcan”
Vulcan”
trong lò rèn
trong lò rèn
Ngày nay, các nhà khoa học đã có
Ngày nay, các nhà khoa học đã có
những nghiên cứu khẳng định rằng
những nghiên cứu khẳng định rằng
sự hình thành núi lửa chỉ là một đặc
sự hình thành núi lửa chỉ là một đặc
tính tự nhiên của bề mặt trái đất
tính tự nhiên của bề mặt trái đất
.
.

Bạn biết gì về núi lửa?


Núi lửa là gì?
Núi lửa là gì?




Núi lửa
Núi lửa
là núi có
là núi có
miệng
miệng
ở đỉnh mà xuyên qua đó
ở đỉnh mà xuyên qua đó
,
,
từng thời kỳ,
từng thời kỳ,
các chất
các chất
khoáng nóng chảy
khoáng nóng chảy


với
với
nhiệt độ và áp suất cao bị
nhiệt độ và áp suất cao bị
phun ra ngoài.

phun ra ngoài.




Miệng núi lửa được nối
Miệng núi lửa được nối
bởi một khe nứt chính tới
bởi một khe nứt chính tới
khoang chứa dung nham.
khoang chứa dung nham.
Miệng ở đỉnh của núi lửa là một lòng
Miệng ở đỉnh của núi lửa là một lòng
chảo có thể được mở rộng để tạo thành
chảo có thể được mở rộng để tạo thành
một miệng núi lửa to hơn.
một miệng núi lửa to hơn.

M
M
iệng núi lửa
iệng núi lửa
Đám mây tro núi lửa
Đám mây tro núi lửa
Bom núi lửa
Bom núi lửa
Núi lửa hình nón
Núi lửa hình nón
Ống dẫn
Ống dẫn

Lỗ thông
Lỗ thông
Ống thông bên
Ống thông bên
Lớp tro
Lớp tro
Lò magma
Lò magma
Magma
Magma
Cấu tạo của
Cấu tạo của
núi lửa?
núi lửa?

Magma
chamber-nguồn
dung nham
Country
rock-đất
đá
Conduit (pipe)-
ống dẫn
Base-
nền đất
Sill-
ngưỡng
Branch pipe-
đường dẫn
nhánh

Layers of ash
emitted by the
volcano-
những lớp tro
phát ra gần
núi lửa
Layers of lava
emitted by the
volcano-
những lớp
dung nham
phát ra gần
núi lửa
Throat-cổ
họng núi
lửa
Parasitic
cone-núi kí
sinh
Lava flow-
dòng dung
nham
Vent-lỗ
thoát
Ash cloud-
bụi khói
Crater-miệng
núi lửa
Flank-
sườn

Lava flow-
dòng dung
nham

Các hoạt động kiến tạo núi lửa?
Các hoạt động kiến tạo núi lửa?



Các nguồn năng lượng trong lòng Trái Đất (năng lượng của sự
Các nguồn năng lượng trong lòng Trái Đất (năng lượng của sự
phân huỷ các chất phóng xạ, sự chuyển dịch và sắp xếp lại vật chất
phân huỷ các chất phóng xạ, sự chuyển dịch và sắp xếp lại vật chất
cấu tạo Trái Đất theo trọng lực, sự ma sát vật chất…) làm di chuyển
cấu tạo Trái Đất theo trọng lực, sự ma sát vật chất…) làm di chuyển
các mảng kiến tạo của thạch quyển, hình thành các dãy núi, tạo ra
các mảng kiến tạo của thạch quyển, hình thành các dãy núi, tạo ra
các đứt gãy, gây ra động đất, núi lửa…
các đứt gãy, gây ra động đất, núi lửa…



Sự di chuyển của các mảng kiến tạo có thể gây ra những vụ phun
Sự di chuyển của các mảng kiến tạo có thể gây ra những vụ phun
núi lửa :
núi lửa :
→


Một khối đại dương gặp một khối lục địa.

Một khối đại dương gặp một khối lục địa.
→


Hai khối đại dương gặp nhau.
Hai khối đại dương gặp nhau.
→


Hai khối địa chất phân tách.
Hai khối địa chất phân tách.



Khi đá trong lòng đất tan chảy ra (magma),do sự đàn hồi của các
Khi đá trong lòng đất tan chảy ra (magma),do sự đàn hồi của các
chất khí và hơi nước trong dung dịch, nó có thể dâng lên tận bề mặt
chất khí và hơi nước trong dung dịch, nó có thể dâng lên tận bề mặt
trái đất và có thể phun trào qua đường núi.
trái đất và có thể phun trào qua đường núi.

Thạch
quyển đại
dương
Khu vực
tiếp giáp
Subduction zonesMid-oceanic ridges
Hot spots
Điểm nóng
Ranh giới chia cắt đại dương

L
ụ
c

đ
ị
a

p
h
ủ

v
ỏ

c
ứ
n
g
T
h
ạ
c
h

q
u
y
ể
n

l
ớ
p

v
ỏ

l
ụ
c

đ
ị
a
T
h
ạ
c
h

q
u
y
ể
n

đ
ạ
i

d
ư
ơ
n
g
Subduction zone

Các
Các
hoạt
hoạt
động
động
kiến
kiến
tạo
tạo
núi
núi
lửa?
lửa?
Sự di chuyển trên tạo ra lực ma
Sự di chuyển trên tạo ra lực ma
sát và hơi nóng ở dưới sâu việc đó
sát và hơi nóng ở dưới sâu việc đó
làm cho một phần khối đá bị nóng
làm cho một phần khối đá bị nóng
chảy thành dạng lỏng. Chất lỏng
chảy thành dạng lỏng. Chất lỏng

đó gọi là dung nham.
đó gọi là dung nham.

Các
Các
hoạt
hoạt
động
động
kiến
kiến
tạo
tạo
núi
núi
lửa?
lửa?
Dung nham bị đẩy lên
xuyên qua lớp vỏ cứng và
hình thành lò magma.

Các
Các
hoạt
hoạt
động
động
kiến
kiến
tạo

tạo
núi
núi
lửa?
lửa?
Áp xuất khí đẩy dung nham
Áp xuất khí đẩy dung nham
lên bề mặt trái đất và khi
lên bề mặt trái đất và khi
gặp bất kì kẽ nứt nào nó sẽ
gặp bất kì kẽ nứt nào nó sẽ
trào ra, tạo những vụ phun
trào ra, tạo những vụ phun
núi lửa nghiêm trọng.
núi lửa nghiêm trọng.

Các
Các
hoạt
hoạt
động
động
kiến
kiến
tạo
tạo
núi
núi
lửa?
lửa?

Hậu quả là đây! Trong khi
phun, vật chất đá vụn đắp
nối dọc theo sườn núi và
“tôi” sẽ được tạo thành với
một hình dáng mới.

Các
Các
hoạt
hoạt
động
động
kiến
kiến
tạo
tạo
núi
núi
lửa?
lửa?
Khi magma được giải
phóng hết sự phun
dừng.

Các
Các
hoạt
hoạt
động
động

kiến
kiến
tạo
tạo
núi
núi
lửa?
lửa?
Lớp magma che phủ trên bề mặt
này sau đó hóa rắn tích tụ trên
các khe nứt và giữ cho hình
dáng núi cố định cho đến khi có
một sức ép khác đủ mạnh để tạo
nên một đợt phun mới.

Đá Macma nóng chảy





Núi lửa phun?
Núi lửa phun?






Núi lửa phun

Núi lửa phun
là một
là một
hiện tượng tự
hiện tượng tự
nhiên
nhiên


với các vỏ thạch quyển di chuyển
với các vỏ thạch quyển di chuyển
trên lõi khoáng chất nóng chảy
trên lõi khoáng chất nóng chảy
. Khi núi
. Khi núi
lửa phun, một phần năng lượng ẩn sâu
lửa phun, một phần năng lượng ẩn sâu
trong lòng hành tinh sẽ được giải
trong lòng hành tinh sẽ được giải
phóng.
phóng.






Núi lửa có thể
Núi lửa có thể
đơn kì

đơn kì
(phun một lần),
(phun một lần),
và
và
đa kì
đa kì
(phun nhiều lần).
(phun nhiều lần).






Sức phun
Sức phun
của núi lửa
của núi lửa
tuỳ thuộc áp
tuỳ thuộc áp
suất từ lòng đất và độ đặc của dung
suất từ lòng đất và độ đặc của dung
nham
nham
.
.
Do những nguyên nhân khác nhau về
Do những nguyên nhân khác nhau về
địa chất và cấu tạo, núi lửa có nhiều

địa chất và cấu tạo, núi lửa có nhiều
dạng.
dạng.
Núi lửa hoạt động như thế nào ?

Núi lửa có mấy dạng phun?




Năm dạng phun của núi lửa
Năm dạng phun của núi lửa




Dạng khủng khiếp
Dạng khủng khiếp
áp suất khủng khiếp từ bên dưới dẩy tung dung nham lên cao nhiều
áp suất khủng khiếp từ bên dưới dẩy tung dung nham lên cao nhiều
km, với vận tốc cả trăm mét mỗi giây. Sức phun này có thể kéo dài nhiều giờ, hoặc nhiều
km, với vận tốc cả trăm mét mỗi giây. Sức phun này có thể kéo dài nhiều giờ, hoặc nhiều
ngày liên tục, tạo thành một luồng khí rất dài, xuôi theo chiều gió. Trong khi đó, dung nham
ngày liên tục, tạo thành một luồng khí rất dài, xuôi theo chiều gió. Trong khi đó, dung nham
tràn rất nhanh, huỷ diệt tất cả mọi vật ở nơi nó tràn đến.
tràn rất nhanh, huỷ diệt tất cả mọi vật ở nơi nó tràn đến.





Dạng phun Hawaii
Dạng phun Hawaii
phổ biến tại các núi lửa vùng Hawaii (Mỹ). Phun ra dòng dung nham
phổ biến tại các núi lửa vùng Hawaii (Mỹ). Phun ra dòng dung nham
lỏng, chảy chậm.Phun một cột lửa thẳng lên không trung, cao trên trăm mét trong nhiều
lỏng, chảy chậm.Phun một cột lửa thẳng lên không trung, cao trên trăm mét trong nhiều
phút, có khi nhiều giờ liền.
phút, có khi nhiều giờ liền.


Dạng gây ấn tượng mạnh nhưng ít nguy hiểm
Dạng gây ấn tượng mạnh nhưng ít nguy hiểm
có nhiều đợt phun ngắn và mạnh, tiếng rền
có nhiều đợt phun ngắn và mạnh, tiếng rền
vang. Dung nham tràn ra tương đối ít, cao khoảng 100m, tạo thành một vài dòng chảy.
vang. Dung nham tràn ra tương đối ít, cao khoảng 100m, tạo thành một vài dòng chảy.






Dạng có nhiều tiếng nổ nhưng chỉ phun tro và đá
Dạng có nhiều tiếng nổ nhưng chỉ phun tro và đá
(loại đá magma nóng chảy dưới lòng
(loại đá magma nóng chảy dưới lòng
đất). Áp suất của khí dồn nén, tăng lên rất cao và đẩy tung đá lên trên. Ngoài tro bụi còn có
đất). Áp suất của khí dồn nén, tăng lên rất cao và đẩy tung đá lên trên. Ngoài tro bụi còn có
các phún thạch cỡ quả bóng bắn lên không trung. Thường không có dung nham chảy.
các phún thạch cỡ quả bóng bắn lên không trung. Thường không có dung nham chảy.





Dạng phun có hơi nước
Dạng phun có hơi nước
hình thành khi núi lửa hoạt động gần đại dương, các vùng ẩm
hình thành khi núi lửa hoạt động gần đại dương, các vùng ẩm
ướt, hoặc nhiều mây dày đặc, sự tương tác giữa đá nóng magma và nước làm nước biến
ướt, hoặc nhiều mây dày đặc, sự tương tác giữa đá nóng magma và nước làm nước biến
thành hơi rất nhanh tạo những đợt nổ tung trong thời gian ngắn. Tro được phun lên theo
thành hơi rất nhanh tạo những đợt nổ tung trong thời gian ngắn. Tro được phun lên theo
chiều thẳng đứng, kết hợp với hơi nước rơi xuống có thể tạo thành bùn trượt.
chiều thẳng đứng, kết hợp với hơi nước rơi xuống có thể tạo thành bùn trượt.

Các dạng vật chất phun ra khi
núi lửa hoạt động?
 Dung nham: có 2 loại
Dung nham axit (giàu silica) : tạo ra khi có một khối địa chất bị chìm xuống dưới một khối
khác. Một phần của khối đó bị nóng chảy do lực ma sát và nhiệt độ cao ở dưới sâu tạo nên
dung nham.
Dung nham bazơ (giàu sắt và magiê) : thường được tạo ra ở vùng mở rộng của thềm lục
địa và ở những "điểm nóng" khi có một kẽ nứt ở bề mặt trái đất.

Khí: bao gồm hơi nước, CO2 và SO2. Hơi nước được tạo ra từ những mạch nước ngầm bị đốt
nóng tới nhiệt độ cao. Chúng ngưng tụ lại, tạo ra mưa.

Vật liệu vụn:

Đá tảng núi lửa
Xỉ núi lửa
Các mảnh đá vụn
Tro bụi núi lửa
Bom núi lửa
Chùy tro

 Dựa trên chu kỳ hoạt động

Núi lửa đang hoạt động

Núi lửa ngủ

Núi lửa tắt hẳn
 Dựa vào hình thái hoạt động

Núi lửa phun trào

Núi lửa phun nổ
 Dựa trên cấu tạo và sự hình thành

Núi lửa tạo bởi tro và bụi

Núi lửa tạo bởi dung nham baze

Núi lửa tạo bởi dung nham acid

Núi lửa ghép

Núi lửa bùn

 Dựa theo độ quánh của dung nham

Kiểu Hawaii

Kiểu Xtromboli

Kiểu Pelèe
 Dựa vào hình dáng

Núi lửa hình chóp

Núi lửa hình khiên
Núi lửa được phân loại như thế nào?

Núi lửa đang hoạt động là núi lửa cho thấy dấu hiệu hoạt động,
như có địa chấn hoặc miệng núi lửa toả ra hơi.
Núi Merapi ở Java, Indonesia

Núi lửa ngủ là núi lửa ngưng hoạt động từ mười nghìn
năm nay nhưng có tiềm năng bùng nổ trở lại.
Núi Helgafell ở Iceland (hoạt động lại vào năm 1973 sau gần 7000 năm ngủ yên)

Núi lửa tắt hẳn là núi lửa ngưng hoạt động từ mười
nghìn năm nay, và có dấu hiệu rõ nguồn đá magma bên
dưới đã cạn kiệt.
Núi Arthur's Seat ở Edinburgh, Scotland, Anh

Núi Etna ở Italian
Núi lửa phun trào có vật liệu chủ yếu là dung nham lỏng.