SKKN Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp theo mô hình VNEN

A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN SÁNG KIẾN:
Mục tiêu của giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có
đạo đức, tri thức,sức khỏe, thẫm mĩ, hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất
và năng lực, đáp ứng yêu cầu sự nghiêp công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước.
Chính vì vậy người giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học có một vị trí vô cùng quan trọng
trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu để đạt được mục tiêu của
giáo dục. Bởi vì giáo viên Tiểu học là người tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học
tập của học sinh xuyên suốt 9-10 buổi/ tuần. Mặt khác giáo viên chủ nhiệm lớp còn
phải thường xuyên theo dõi các hoạt động trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt,
giao lưu tập thể,…và cả hoạt động khác của học sinh. Vì vậy công việc của một giáo
viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là rất nặng nề, rất vất vả và vô cùng quan trọng .
Thực tế cho thấy, ở cùng một trường học, cùng một khối lớp, chất lượng học
tập của học sinh cũng tương đương nhau. Nhưng tại sao đến cuối năm, chất lượng
học tập và hạnh kiểm của học sinh lớp này lại vượt trội hẳn so với các lớp khác .Có
sự khác biệt đó đều do giáo viên chủ nhiệm lớp tạo ra. Giáo viên chủ nhiệm nào có
tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm với học sinh của mình thì chắc chắn sẽ tìm ra được
các biện pháp để thu hút học sinh đến lớp, làm cho học sinh trở nên chăm ngoan,
thích đi học và luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một niềm vui”.
Mặt khác, tuy giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học dạy được tất cả các lớp (từ lớp
1 đến lớp 5) nhưng trong thực tế, không phải giáo viên nào cũng theo học sinh của
mình từ lớp này lên lớp khác. Vì vậy, mỗi năm lên lớp, các em lại được học với một
thầy (cô) khác nhau. Nếu giáo viên lớp dưới làm tốt công tác chủ nhiệm, xây dựng tốt
nề nếp lớp học, rèn luyện cho học sinh phương pháp tự học và nhiều kĩ năng sống cơ
bản khác; nhưng lên lớp trên, giáo viên chủ nhiệm lớp không duy trì, không phát huy
thì rồi nề nếp lớp học và chất lượng học tập của học sinh sẽ ra sao? Do vậy, công tác
chủ nhiệm lớp phải được thực hiện đồng bộ từ lớp Một đến lớp Năm.
1


Bản thân tôi đã liên tục nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp. Có năm công

tác chủ nhiệm của tôi rất nhẹ nhàng vì giáo viên tôi được phân công dạy khối lớp và
giáo viên chủ nhiệm ở lớp trước đã làm tốt công tác chủ nhiệm lớp. Tôi chỉ việc phát
huy và sáng tạo thêm theo mục tiêu phấn đấu của mình. Nhưng cũng có năm, tôi rất
vất vả với công tác chủ nhiệm đầu năm. Tôi phải xây dựng lại từ đầu nề nếp lớp học,
hướng dẫn học sinh cách bao bìa dán nhãn, cách trình bày trong vở, cách làm vệ sinh
lớp, đề ra các nội qui của lớp,…và phải thường xuyên nhắc nhở, uốn nắn những sai
sót của học sinh .
Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học
phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, bao nhiêu vất vả. Vì vậy, tôi khẳng định rằng
công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là cực kì quan trọng, là nhân tố số
một quyết định chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Sau nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm
vụ được giao. Ba năm gần đây trường tôi được dạy thực nghiệm Dự án Mô hình
trường học mới VNEN – đây là một mô hình mới do vậy nhiều giáo viên vẫn còn
lúng túng trong công tác dạy học và chủ nhiệm lớp vì vậy tôi chọn để viết sáng kiến
kinh nghiệm năm học này : “Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp
theo mô hình VNEN”. Mong được chia sẻ và nhận được những đóng góp chân tình
từ các thầy giáo, cô giáo.
II- MỤC ĐÍCH VIẾT SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
Tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này với mong muốn :
1. Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc kết
kinh nghiệm của bản thân.
2. Được chia sẻ với đồng nghiệp để cùng tháo gỡ những lúng túng, vướng mắc
trong việc chủ nhiệm lớp theo mô hình trường học mới VNEN.
3.Nhận được những lời góp ý, nhận xét từ cán bộ quản lí nhà trường, từ Ban
Giám khảo của Phòng Giáo dục và từ các bạn đồng nghiệp, để tôi phát huy những
mặt mạnh, điều chỉnh, khắc phục những thiếu sót cho hoàn thiện hơn.
2

4. Rèn luyện bản thân, cố gắng học tập, tự cải tạo mình để theo kịp sự tiến bộ
của thời đại.
III- GIỚI HẠN CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
Trong phạm vi của sáng kiến kinh nghiệm của tôi chỉ hướng vào công tác chủ
nhiệm lớp với 3 nội dung cơ bản sau đây:
- Thành lập hội đồng tự quản lớp.
- Phát huy hội đồng tự quản trong việc xây dựng nề nếp lớp học.
-

Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”.
IV- ĐIỂM MỚI CỦA SÁNG KIẾN
- Lựa chọn các thành viên có năng lực , trình độ để tiến hành bầu cử thành lập

Hội đồng tự quản.
- Giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn Hội đồng tự quản thực hiện nhiệm vụ của
mình.

3


B- PHẦN NỘI DUNG
I- THỰC TRẠNG BAN ĐẦU:
Năm học 2014-2015 tôi được giao chủ nhiệm lớp 2A . Đây là năm đầu tiên học
sinh được tiếp cận với mô hình trường học mới VNEN. Do đó học sinh còn rất bỡ
ngỡ. Lớp có 31 học sinh được phân bố chủ yếu ở 3 thôn có điều kiện kinh tế còn khó
khăn hơn trong xã. Phần lớn các em có bố mẹ đi làm ăn xa, ở nhà với ông bà do đó
việc quan tâm đến học sinh còn nhiều hạn chế, các em còn thiếu thốn nhiều cả về sự
quan tâm sách vở, đồ dùng học tập đến các kĩ năng sống hằng ngày. Hơn nữa trường
tôi nằn trên địa bàn một xã thuần nông, xa trung tâm huyện do đó học sinh vốn nhút
nhát trong giao tiếp, kĩ năng sống còn hạn chế hơn nhiều so với mặt bằng chung trong

huyện. Ngay từ đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát hội đồng tự quản và chất lượng học
tập của các lớp đã thực hiện theo mô hình VNEN thu được kết quả như sau:
+ Về hội đồng tự quản:
Chức danh

Tổng

Tốt

Khá

Chủ tịch hội đồng tự

số
6

1em 17%

50%

0

quản
PCT hội đồng tự quản
Các trưởng ban
Tổng

12
24
42

2em 17% 2em 17% 8em 66%
3em 13% 6em 25% 15em 62%
6em 14% 10em 24% 26em 62%

0
0
0

2em

33%

Trung bình
3em

Yếu

+ Về hạnh kiểm, học lực của học sinh:

4


Điểm

STT Khối TSHS
1
2
3

3
4
5

55
61
60

9-10
HTĐĐ CHTĐĐ em %
50
5
13 24
55
6
7
11
54
6
6
10

Học lực
Điểm
Điểm
7-8
em %
19 35
18 30
20 33

5-6
em %
17 30
26 43
31 52

Điểm
Dưới 5
em %
6 11
10 16
3
5

Nguyên nhân của thực trạng này là do Mô hình trường tiểu học mới VNEN
được áp dụng từ năm học 2012-2013 đến nay mới bước sang năm thứ ba nên việc vận
dụng sáng tạo của giáo viên chủ nhiệm và học sinh còn hạn chế. Hội đồng tự quản
vẫn còn phụ thuộc nhiều vào sự hướng dẫn điều hành của giáo viên. Các em chưa
biết nhiệm vụ, chưa năng động , chưa giám sát, điều hành nhóm, lớp hoạt động để
mang lại hiệu quả. Từ thực trạng trên ngay từ khi nhận lớp song song với việc giảng
dạy tốt các môn theo quy định , tôi luôn cố gắng phấn đấu làm tốt vai trò, nhiệm vụ
của một giáo viên chủ nhiệm lớp.
II. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
Công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp thật đa dạng không thể thống kê
hết được trong phạm vi của sáng kiến tôi chỉ đi sâu vào 3 nội dung chính sau đây:
- Thành lập hội đồng tự quản lớp.
- Phát huy hội đồng tự quản trong việc xây dựng nề nếp lớp học.
-

Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”

Sau đây là các biện pháp cụ thể tôi đã thực hiện:
1. Thành lập hội đồng tự quản lớp:
a. Phần chuẩn bị.
Để có hội đồng tự quản lớp tốt có thể điều hành mọi hoạt động của lớp thì phần
chuẩn bị vô cùng quan trọng. Để nắm vững năng lực, phẩm chất của học sinh khi vừa
nhận lớp tôi đã tìm hiểu thông tin về học sinh. Buổi đầu làm quen với lớp tôi đã cho
học sinh giới thiệu về bản thân như họ tên ..., lả con thứ mấy trong gia đình .., Hoàn
cảnh gia đình , kết quả học tập năm lớp 1.
5


Môn học em yêu thích, sở thích ... Để từ đó tôi có thể nắm được khả năng cơ bản
của học sinh, kết quả tìm hiểu qua giáo viên chủ nhiệm lớp 1. Để từ đó tôi có định
hướng bầu ra hội đồng tự quản có đủ năng lực lãnh đạo lớp.
b. Tổ chức bầu hội đồng tự quản lớp.
Điểm nội bật bật của mô hình trường học mới ở Việt Nam là cách tổ chức lớp
học. Theo mô hình của trường học mới , quản lý lớp học là “ Hội đồng tự quản học
sinh” các “ ban” trong lớp do học sinh tự nguyện xung phong và các bạn tín nhiệm.
Việc thành lập cũng như hiệu quả hoạt động của “Hội đồng tự quản” học sinh các
“ Ban” rất cần sự tư vấn, khích lệ, giám sát của giáo viên chủ nhiệm, phụ huynh,
sự tích cực của học sinh. Vì vậy trước khi bầu hội đồng tự quản, giáo viên cần có sự
chuẩn bị về tư tưởng cho học sinh khi các em tham gia hội đồng tự quản , giúp học
sinh nắm vững về quyền và trách nhiệm của từng thành viên trong hội đồng tự quản.
Sau khi hoàn thành bước chuẩn bị về tư tưởng cho học sinh, giáo viên cùng học
sinh thảo luận về cơ cấu Hội đồng tự quản. Giáo viên nêu rõ Hội đồng tự quản là
những bạn có trình độ học tập tốt, nhanh nhẹn trên mọi công việc, có phẩm chất đạo
đức và thực hiện tốt mọi nhiệm vụ được giao. Học sinh ứng cử, đề cử. Cho các ứng
cử viên lần lượt tranh cử bằng các bài thuyết trỉnh của mình, thực hiện bỏ phiếu chọn

ra những bạn có số phiếu cao nhất sẽ trúng cử vào Chủ tịch và phó Chủ tịch Hội đồng
tự quản học sinh.
Thành lập các ban chuyên trách: Hội đồng tự quản học sinh cùng bàn bạc với giáo
viên để quyết định lập các ban chuyên trách, hổ trợ khuyến khích học sinh đăng ký
vào các ban theo nguyện vọng, sở thích, sau khi thành lập các ban, tiến hành bầu
trưởng ban, thư ký và xây dựng kế hoạch hoạt động.
2. Phát huy hội đồng tự quản trong việc xây dựng nề nếp lớp học.
Để hội đồng tự quản lãnh đạo tốt hoạt động của lớp người giáo viên chủ nhiệm
phải có vai trò quan tâm, dìu dắt, hướng dẫn để các em có thể phát huy năng lực
của bản thân nhất là đối với học sinh lớp 2. Người giáo viên chủ nhiệm cần phải
từng bước hướng dẫn, hổ trợ để học sinh nắm vững nhiệm vụ, trách nhiệm được
giao cụ thể cho từng thành viên trong hội đồng tự quản.
6


- Chủ tịch hội đồng tự quản chịu trách nhiệm quản lý, điều hành toàn bộ hoạt
động của lớp. Có trách nhiệm phân công, giao nhiệm vụ và đôn đốc các phó chủ
tịch, các trưởng ban sau mỗi giờ học, ngày học. Giám sát nắm bắt đầy đủ mọi tình
hình trong lớp để có đánh giá, nhận xét từng điểm mạnh, điểm yếu qua mỗi ngày
học, sau đó báo cáo giáo viên chủ nhiệm. Điều hành tiết SHTT cuối mỗi tuần.
- Các phó chủ tịch Hội đồng tự quản phụ trách theo dõi, đôn đốc giúp đỡ các
bạn thực hiện nhiệm vụ được phân công phụ trách.
- Các trưởng ban có chức năng giao nhiệm vụ, theo dõi, hỗ trợ, giúp đỡ các
thành viên trong ban thực hiện tốt việc kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động có liên
quan.
- Các nhóm trưởng: Điều hành các thành viên trong nhóm hoạt động. Theo dõi,
hỗ trợ các thành viên trong nhóm. Ghi nhận xét vào sổ theo dõi của nhóm. Báo cáo
tình hình của các thành viên trong nhóm trong buổi sinh hoạt cuối tuần.
Bên cạnh việc phân công cụ thể công việc để từng thành viên trong hội đồng tự
quản nắm vững trách nhiệm của mình. Tôi còn hướng dẫn cho hội đồng tự quản

một số kỹ năng giám sát, điều hành lớp hoạt động như.
- Kỹ năng giao nhiệm vụ.
- Kỹ năng giám sát.
- Kỹ năng hướng dẫn, nêu vấn đề, giúp đỡ, hỗ trợ.
- Kỹ năng nhận xét đánh giá.
Để học sinh có thể thực hiện được các kĩ năng trên giáo viên cần giúp học sinh
nắm vững kiến thức bài học, biết cách quan sát, nhận xét hỗ trợ các bạn như thế
nào cho hợp lý. Đối với học sinh lớp 2 trong giai đoạn đầu giáo viên cần sát sao, ti
mĩ hướng dẫn các em một cách củ thể, ngắn gọn để dần hình thành cho các em thói
quen trong hoạt động điều hành lớp. Từ đó tôi phát huy được hội đồng tự quản
trong việc lãnh đạo, điều hành lớp.
3. Xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
Năm học 2008-2009, Bộ giáo dục và Đào tạo phát động phong trào “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn
7


diện, đặc biệt là giáo dục đạo đức, nhân cách và kĩ năng sống cho học sinh. Đối với
việc dạy thực nghiệm theo mô hình VNEN việc áp dụng theo hướng “ Xây dựng
trường học thân thiện – học sinh tích cực ” càng được phát huy cao hơn . Cụ thể tôi
đã tiến hành công việc “ Xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực ” theo
từng bước như sau:
a)Trang trí lớp học xanh- sạch- đẹp
Lớp học thân thiện phải có cây xanh, phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được trang
trí đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi hướng dẫn và cùng
với học sinh thực hiện các công việc sau đây:
- Trồng cây xanh trong lớp bằng cách: Dùng cây dây leo( dây trầu bà, cây trường
sinh) trồng vào các bình để leo lên các cửa sổ. 2 loại cây này chỉ sống bằng nước và
rất ưa rợp, lại không có lá úa, rụng nên rất sạch và đẹp.
- Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần trang

trí lớp, tôi giao trực tiếp cho từng nhóm kết hợp với giáo viên và sự hõ trợ của phụ
huynh học sinh để làm :
* Sơ đồ cộng đồng : GV và phụ huynh phác mô hình, học sinh được trực tiếp
cắt dán và ghi tên nhà của mình vào sơ đồ . Nhìn vào sơ đồ các em sẽ nắm được
đường đi từ nhà đến trường , khoảng cách từ nhà mình đến nhà bạn trong lớp.
* Bên dưới sơ đồ cộng đồng là góc cộng đồng, các em mang đến trưng bày
những sản vật đặc trưng của quê hương mình từ đó giúp các em càng quê hương .
* Hộp thư vui: Giáo viên chuẩn bị vật liệu cùng học sinh thực hiện , học sinh
được tự tay gấp phong bì ,viết tên của mình và các em có thể viết cho nhau những
chuyện vui, buồn , những lời chúc tốt đẹp.
*Góc sinh nhật: Cây hoa sinh nhật được trang trí rất đẹp có đủ 12 tháng trong
năm , có tên học sinh sinh nhật trong từng tháng . Đầu mỗi tháng tôi thường tổ chức
sinh nhật cho các bạn học sinh trong tháng đó dưới nhiều hình thức vui nhộn và ý
nghĩa với học sinh. Học sinh được cô và các bạn chúc mừng sinh nhật sẽ cảm thấy
vui hơn và từ đó các em thêm yêu trường, lớp của mình.

8


* Nội quy lớp học được trang trí trên cây hoa. Mỗi bông hoa là một quy định
của lớp cùng dòng chữ “ chúng mình cùng thực hiện tốt nhé” giúp các em dễ nhớ nội
quy của lớp để thực hiện tốt hơn.
* Bảng đo tiến bộ học sinh: Với đầy đủ tên học sinh trong lớp. Cuối mỗi tháng
các em bình bầu cắt dán những bông hoa thể hiện sự phấn đấu của từng em giúp các
em tự hào về thành tích của bản thân và thúc đẩy sự cố gắng vươn lên của học sinh.
Trong lớp còn được bố trí các giá sách dùng cho góc học tập các môn của từng
nhóm . Thư viện với rất nhiều các loại sách truyện, sách tham khảo giúp học sinh học
tập và thư giãn . Trên các giá sách đều có các bảng nội quy để học sinh nắm và thực
hiện cho tốt. Các bảng biểu và giá sách được sắp xếp gọn gàng ngăn nắp và thuận
tiện cho học sinh trong mỗi giờ học. Lớp học luôn luôn sạch sẽ bởi mỗi buổi học tôi

đều phân côn các nhóm thay phiên nhau trực nhật dưới sự giám sát của trưởng ban
TD-VS. Nhưng một tuần đầu , tôi phải đi sớm để hướng dẫn các em làm vệ sinh lớp
như quét lớp từ trong ra ngoài ,từ trên cửa sổ, bục giảng xuống dưới, cách cầm chổi
và đưa chổi sao cho nhanh sạch và không bụi , cách trải khăn bàn, cách lau bảng, sắp
xếp bàn ghế, đổ rác tập chung ra hố rác của nhà trường.Sang tuần thứ 2 tôi mới giao
cho trưởng ban TD-VS kiểm tra giám sát hằng ngày, nhóm nào làm không tốt yêu
cầu nhóm dó làm lại bằng sạch mới thôi.Trong mỗi tiết học , học sinh thể hiện tinh
thần “tự quản” tự theo dõi nhau , nhắc nhở nhau giữ sạch lớp trong suốt buổi học.
Đối với bồn hoa của lớp tôi luôn nhắc nhở học sinh chăm sóc hằng ngày, các
nhóm thay phiên nhau nhặt lá, nhổ cỏ, tưới nước . Nhóm nào làm không tôt sẽ bị
trưởng ban TD-VS nhắc nhở ngay.
b) Xây dựng mối quan hệ thầy- trò và bạn bè trong lớp
* Xây dựng mối quan hệ thầy- trò:
Thực hiện theo quan niệm “ Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương tự học ,tự sáng
tạo” nên bản thân tôi luôn giữ cho mình là một tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
Bản thân tôi luôn gần gũi, quan tâm đến học sinh nhưng tôi luôn nghiêm khắc trong
mọi công việc .Nghiêm là nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe,
gay gắt. Khi giao việc cho học sinh tôi luôn yêu cầu học sinh phải làm cho đúng, nếu
9


làm chưa đúng phải làm lại cho kì đúng mới thôi.Từ đó hình thành cho học sinh ý
thức làm đến nơi đến chốn.
- Khi học sinh nào làm bài sai tôi luôn có cách nhận xét phù hợp để các em nắm
được cái sai của mình.Bên cạnh đó,tôi đưa ra hướng khắc phục để các em sữa chữa từ
đó giúp các em ngày càng hoàn thiện mình hơn.
- Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn trọng
học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa
chữa. Tôi không bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em. Ở tuổi này, lòng
tự trọng của các em rất cao, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ làm tan nát tâm hồn trẻ thơ.

Thậm chí có em sẽ oán hận, căm ghét thầy cô, bỏ học và không bao giờ trở lại lớp
học nữa cho dù có nhiều người đến nhà vận động.
- Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi những ưu
điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra ngững ưu điểm
nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tôi cũng không quên
chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn.
- Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học
sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối
với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau cũng sẽ
được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người
thầy luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp học thân thiện”
chỉ có được khi người thầy có tấm lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân
yêu của mình. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích
cực và ham học, thích đi học.
* Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình ra, ai
cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy. Nếu các em có nhiều bạn
bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau cùng
tiến bộ. Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu; ngược lại, em học yếu cũng dễ dàng
nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại, xấu hổ (Học thầy không tày học
10


bạn). Nhưng trong thực tế, một lớp học thường xuất hiện nhiều nhóm học trò. Các em
chia bè phái, phân biệt giàu nghèo, hay nói xấu hoặc châm chọc nhau. Những em nữ
thì hay rỗi hay hờn giận. Còn các em nam thì hăm he đánh nhau, trả thù nhau. Tuy
các em chưa gây ra chuyện gì nghiêm trọng nhưng nó vẫn ảnh hưởng xấu đến tình
cảm bạn bè và chất lượng học tập của lớp. Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn quan
tâm đến vấn đề này. Xây dựng được mối quan hệ bạn bè đoàn kết, gắn bó thì tôi sẽ
xây dựng được nề nếp lớp học, tiến tới xây dựng môi trường học tập thân thiện. Từ

môi trường học tập thân thiện đó, chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng
cao.
Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ
nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của
nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
- Theo mô hình trường học mới VNEN học sinh ngồi học theo nhóm thay vì cách
ngồi từng dãy hàng ngang như trước đây,các em được phân bố ngồi học theo nhóm ..
Khi phân nhóm tôi luôn chú ý đến các đối tượng trong nhóm : Giỏi- khá – trung bình
– yếu để học sinh thuận tiện trong việc giúp đỡ nhau học tập. Lúc đầu có em chưa
chịu khó hoạt động . Em học giỏi thì tự kiêu không hướng dẫn cho bạn , một số em
yếu lơ là hoạc ngồi im không tham gia do đó nhóm không hoàn thành nhiệm vụ
trước tình hình đó tôi tổ chức thi đua giữa các nhóm . Khi kiểm tra các nhóm tôi
thường kiểm tra những em yếu hơn nếu học sinh đó không nắm được bài tôi phê bình
cả nhóm không hoạt động. Từ đó buộc các em học tốt hơn phải có sự hỗ trợ các bạn
yếu hơn hoàn thành bài . Các nhóm thi đua nhau tạo ra không khí thi đua của cả lớp.
Cứ như vậy dần dần việc hợp tác của học sinh được cải thiện.
Trong lớp tôi gắn hộp thư “ Điều em muốn nói” . Nên mỗi lần có điều gì xích
mích hay có điều gì cần đề nghị không tiện nói ra ,các em các em viết gửi vào đó nên
tôi có thể nắm bắt được mọi chuyện trong lớp, để kịp thời xử lí một cách hài hòa
không để mâu thuẫn kéo dài ở học sinh.
- Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp không
để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tôi gặp gỡ trao đổi riêng với
11


từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đuôi. Sau đó phân tích rõ ai đúng, ai
sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hòa và bắt tay nhau vui vẻ trở
lại.
- Đầu năm học, tôi thỏa thuận với cả lớp rằng nếu trong lớp mình có bạn nào
đau ốm phải nằm viện thì cả lớp sẽ quyên góp tiền để mua quà đến thăm bạn, động

viên bạn an tâm chữa bệnh; những em ở gần nhà sẽ thay nhau chép bài cho bạn. Khi
bạn khỏi bệnh, những học sinh giỏi sẽ giúp đỡ bạn học tập để theo kịp chương trình.
Vì vậy, trong năm học vừa qua, lớp tôi có 2 em bị bệnh nặng phải nằm viện cả tháng
nhưng khi hết bệnh, các em được bạn bè giúp đỡ nên đã nhanh chóng theo kịp
chương trình cùng với cả lớp.
- Để tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của
tuổi học trò, tôi tổ chức sinh nhật cho học sinh ngay tại lớp học theo tháng. Hình thức
tổ chức do các em trong ban cán sự quyết định. Nhưng chủ yếu chỉ là múa hát, là
những lời chúc mừng và một món quà nhỏ khoảng vài chục ngàn đồng do cả lớp
đóng góp. Xã tôi là xã thuần nông, gia đình học sinh chủ yếu làm nghề nông. Nhưng
có nhiều gia đình lại không có đất đai, cha mẹ các em chủ yếu đi làm mướn. Có rất
nhiều em không nhớ ngày sinh của mình. Bởi các em chưa bao giờ được cha mẹ tổ
chức sinh nhật, chưa bao giờ được nhận một món quà mang ý nghĩa sâu sắc. Vì vậy,
khi được cả lớp tổ chức sinh nhật, nhiều em rất xúc động.
c) Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh
Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi bổ ích là nhu cầu, là sở thích của
hầu hết các học sinh tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể và
tham gia các trò chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi mà học”, kiến
thức và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách nhẹ nhàng, tự
nhiên, không gây căng thẳng, gò bó đối với các em. Ngoài ra, tổ chức sinh hoạt tập
thể và vui chơi còn giúp các em phát triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng
khiếu và tài năng sáng tạo. Ngoài ra, việc tổ chức các hoạt động tập thể còn là sợi dây
gắn bó, kết nối, đoàn kết các em lại với nhau.
12


Các hoạt động sinh hoạt tập thể và một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ, tôi có thể
tổ chức ngay trong mỗi buổi học chính khóa và cả các buổi sinh hoạt ngoài giờ lên
lớp.
* Tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi trong buổi học chính khóa

Giữa 2 tiết học căng thẳng, tôi thường tổ chức cho các em múa hát tập thể, biểu
diễn văn nghệ, hát dân ca, diễn hài,...
Trong các tiết Tự nhiên và Xã hội, Đạo đức, tôi tổ chức cho các em chơi các trò
chơi như: làm phóng viên; sắm vai xử lí các tình huống .... Thông qua các hoạt động
này, các em còn được hình thành và rèn luyện nhiều kĩ năng sống cần thiết. Thuận lợi
hơn nữa trong những năm gần đây Bộ giáo dục đưa ra chương trình Hoạt động ngoài
giờ lên lớp và giáo dục kĩ năng sống vào chương trình học ở buổi 2 ( 1 tiết/ tuần) ở
mỗi lớp. Đây là tiết học giúp các em có điều kiện giao lưu, vui chơi và trải nghiệm
cùng nhau.
-Ngoài ra tôi còn tổ chức ôn luyện kiến thức cho học sinh bằng các trò chơi
như : Hái hoa dân chủ, Thi tìm hiểu an tòa giao thông, thi hát múa, kể chuyện ,tổ
chức các buổi họp lớp, làm đồ dùng học tập, trang trí lớp, vẽ tranh chào mừng các
ngày lễ lớn, .... gây sự thích thú, hào hứng cho học sinh mỗi lần tham gia.
- Tôi còn hướng dẫn các em làm bình hoa, cắt gấp hoa để trang trí góc học tập
và làm một số đồ chơi đơn giản để trưng bày hoăc để tặng người thân bạn bè.
Nhờ thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt tập thể và các trò chơi cho cả lớp
Nên các em trở nên tự tin, rất năng động vả sáng tạo . Và điều quan trọng là tôi đã
thực sự xây dựng được môi trường thân thiện, học sinh tích cực nhờ đó chất lượng
học tập của học sinh ngày càng nâng cao.

III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC

13


Qua một năm thực hiện những biện pháp nêu trên tôi nhận thấy kết quả rất khả
quan. Kết quả học tập của học sinh ngày càng tiến bộ rõ rệt . Các em ngày càng chăm
ngoan . Tình cảm thầy trò , bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện. Hội đồng tự quản
của lớp luôn được nhà trường đánh giá là hoạt động tốt , có hiệu quả và chất lượng
qua mỗi lần kiểm tra, dự giờ thăm lớp. Chất lượng của lớp được tăng lên rõ rệt so với

đợt kiểm tra đầu năm. Cụ thể:
Thời điểm

SS

kiểm tra
Đầu năm học 31
Giữa tháng 31

Hạnh kiểm
HTĐĐ CHTĐĐ
em % em
25 81
6
31 100 0

%
19
0

Điểm
9-10
em %
5 16
12 39

Học lực
Điểm
Điểm
7-8

em %
13 42
11 35

5-6
em %
8 26
8 26

Điểm
Dưới 5
em %
5 16
0
0

3/2015
-Lớp luôn luôn được xếp loại A sau mỗi tuần, mỗi tháng, không có học sinh bị
trách phạt trước toàn trường; học sinh đến trường luôn đảm bảo an toàn cả trong giờ
học lẫn giờ chơi; không có học sinh gây gổ đánh nhau trong và ngoài nhà trường,
không có học sinh bị tai nạn giao thông.
- Đồ dùng dạy học và bàn ghế của lớp suốt 3 năm qua luôn được bảo quản tốt,
không có tình trạng hư hao, mất mát như những lớp khác.
- 100% học sinh lớp đều tích cực tham gia các buổi sinh hoạt tập thể.

IV. BÀI HỌC KINH NGHIỆM :

14

Theo tôi, muốn trở thành một nhà sư phạm, một giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi,
khéo léo, tinh tế trong ứng xử và thành công trong việc giáo dục học sinh thì mỗi
người giáo viên chủ nhiệm cần phải:
1.Tìm hiểu để biết được một cách toàn diện, sâu sắc về từng học sinh. Hiểu rõ
hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm lí, tính cách, sở thích, thói quen,...của từng học sinh
để có biện pháp giáo dục phù hợp.
2. Chú trọng xây dựng và bồi dưỡng Hội đồng tự quản của lớp, huấn luyện để các
em trở thành những “người lãnh đạo nhỏ” tài ba.
3. Luôn giữ được sự bình tĩnh trước lỗi lầm của học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu
đáo nguyên nhân của mỗi tình huống xảy ra để có cách xử lí đúng đắn, hợp tình, hợp
lí; tránh trách nhầm, trách oan học sinh làm các em hoang mang, thiếu niềm tin vào
người thầy.
4. Luôn biết khích lệ biểu dương các em kịp thời. Hãy khen ngợi những ưu điểm
sở trường của các em để các em thấy giá trị của mình được nâng cao, có niềm tin và
hứng thú học tập hơn.
5. Luôn thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối
với học sinh. Hãy nhớ rằng lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có
một sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh.
6. Duy trì và sáng tạo trong công tác xây dựng “lớp học thân thiện học sinh tích
cực”, làm sao để tất cả các em luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một niểm vui.
7. Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh; kiên trì vận động phụ huynh tích cực
tham gia vào công tác giáo dục học sinh.

C- PHẦN KẾT LUẬN
15


1. Giáo dục Tiểu học là vấn đề chính trị - xã hội quan trọng, có giá trị cơ bản
và lâu dài, có tính quyết định đối với cuộc đời cá nhân mỗi người. Vì vậy, người giáo
viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học có một vị trí đặc biệt quan trọng. Lao động của một

giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng tạo không ngừng, sự sáng tạo đó
đòi hỏi phải toàn diện: sáng tạo trong dạy học, trong tổ chức các hoạt động học tập,
vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục đạo đức
và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Vì vậy chỉ có những giáo viên thực sự tâm
huyết với nghề, thực sự thương yêu học sinh của mình thì mới có thể hoàn thành tốt
nhiệm vụ.
2. Những đề xuất kiến nghị:
- Đề nghị nhà trường tăng cường kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả của Hội
đồng tự quản ở tất cả các lớp trong nhà trường.
Trên đây là kinh nghiệm của bản thân tôi , được đầu tư nghiên cứu và áp dụng
trong năm học này và các năm học tiếp theo. Dù đã có nhiều cố gắng song không
tránh khỏi những thiếu xót kính mong cấp trên cùng toàn thể các thầy cô giáo và các
em học sinh tích cực hưởng ứng, tham gia,đóng góp ý kiến kịp thời để chỉnh sửa và
vận dụng vào thực tế dạy học của nhà trường.

XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Yên Định, ngày 30 tháng 3 năm 2015
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết,không sao chép nội dung của người khác.
Người thực hiện:

16