ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
VÀO DẠY HỌC
Nội dung trình bày
Lý luận chung
Bài giảng điện tử?
Là bài giảng có sự hỗ trợ của công nghệ thông tin mà
trong đó toàn bộ hoạt động dạy học được chương trình
hóa thông qua môi trường multimedia.
Ở mức độ thấp, giáo viên thực hiện giảng bài dưới sự hỗ
trợ của bản trình diễn để tổ chức các hoạt động dạy học
nhằm đáp ứng được mục tiêu của bài học.
Ở mức cao nhất của bài giảng điện tử là toàn bộ kịch
bản dạy học của người thầy được số hóa, tạo nên một
phần mềm dạy học hoàn chỉnh có tương tác và khả
năng quản lý. Đặc biệt là nó có thể thay thế vai trò của
người thầy ở một số thời điểm nhất định.
Trong môi trường multimedia, thông tin được truyền
dưới các dạng: văn bản (text), đồ hoạ (graphics), hoạt
ảnh (animation), ảnh chụp (image), âm thanh (audio)
và phim video (video clip).
Lý luận chung
Giáo án điện tử?
Giáo án điện tử là bản thiết kế cụ thể toàn bộ kế hoạch hoạt
động dạy học của giáo viên khi thực hiện một bài giảng điện tử.
Toàn bộ hoạt động dạy học đó đã được multimedia hoá một
cách chi tiết, có cấu trúc chặt chẽ và logic được quy định bởi
cấu trúc của bài học.
Giáo án điện tử là một sản phẩm của hoạt động thiết kế bài dạy
trước khi bài dạy học được tiến hành.
Giáo án điện tử chính là bản thiết kế của bài giảng điện tử,
chính vì vậy xây dựng giáo án điện tử hay thiết kế bài giảng
điện tử là hai cách gọi khác nhau cho một hoạt động cụ thể để
có được bài giảng điện tử.
Yêu cầu của một bài giảng điện tử
Quy trình thiết kế bài giảng điện tử
Thiết kế bài giảng điện tử
Bước 1: Xác định mục tiêu bài học
Học xong bài thì học sinh sẽ đạt được gì về?
Kiến thức
Kỹ năng
Thái độ
Thiết kế bài giảng điện tử
Bước 2: Xác định trọng tâm và kiến thức cơ bản
Cần bám sát vào chương trình dạy học và sách
giáo khoa bộ môn
Cần phải đọc thêm tài liệu, sách báo tham khảo để
mở rộng hiểu biết về vấn đề cần giảng dạy và tạo
khả năng chọn đúng kiến thức cơ bản
Việc chọn lọc kiến thức cơ bản của bài dạy học có
thể gắn với việc sắp xếp lại cấu trúc của bài để làm
nổi bật các mối liên hệ giữa các hợp phần kiến thức
của bài, từ đó rõ thêm các trọng tâm, trọng điểm
của bài.
Thiết kế bài giảng điện tử
Bước 3: Xây dựng kịch bản dạy học (chương trình
hóa tiến trình dạy học)
Xác định cấu trúc của kịch bản
Chi tiết hóa cấu trúc của kịch bản
Xác định các bước của quá trình dạy học
Xác định quá trình tương tác giữa thầy, trò và các đối
tượng khác(phim, ảnh, text) – hoạt động của thầy,
trò và công cụ hỗ trợ.
Xác định các câu hỏi, phản hồi trong các hoạt động
Hình dung(lắp ghép) thành tiến trình dạy học
Thiết kế bài giảng điện tử
Bước 4: Xác định tư liệu cho các hoạt động
Phim (video), ảnh (image), hoạt cảnh
(animation)...
Tìm kiếm tư liệu
Xử lý tư liệu
Phân phối tư liệu co mỗi hoạt động
Thiết kế bài giảng điện tử
Bước 5: Lựa chọn phần mềm công cụ và số hóa kịch
bản dạy học
Lựa chọn phần mềm công cụ thích hợp
Cài đặt(số hóa) nội dung
Tạo hiệu ứng trong các tương tác
...
Thiết kế bài giảng điện tử
Bước 6: Chạy thử, chỉnh sửa và hoàn thiện
Trình diễn thử
Soát lỗi
Kiểm tra tính logic, hợp lý của các thành phần
Chỉnh sửa
Hoàn thiện
Đóng gói
I. THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
Phương pháp dạy học chương trình hóa
Được B.F. Skinner (Nhà tâm lí học Mỹ) nêu ra từ
đầu những năm 60 của thế kỉ trước
Bản chất là chia nhỏ kiến thức cần dạy thành những
liều lượng nhỏ
Nguyên lý “Chia để trị”
Việc học của học sinh được hoạch định trước và học
sinh tự học.
Thiết kế bài học chương trình hóa
Chia nhỏ kiến thức
Nội dung bài học:
N
Chia nhỏ thành N1, N2, . . ., Nk
Nguyên tắc:
Ni đủ nhỏ để được xác định bởi câu hỏi chính Q i
k
N = U Ni
i =1
N i IN i +1
→min
Thiết kế bài học chương trình hóa
Xác định lược đồ thực hiện
Tuyến tính
Q1 → Q2 → . . . → Qk-1 → Qk
Phân nhánh
Q1 → Q2 → . . . → Qi → . . . → Qt → . . . → Qk
Thiết kế bài học chương trình hóa
Các câu hỏi phụ
Q1
→
Q’1
→
Q’’1
→
Q’k
→
Q’’k
→
Nội dung N1
...
Qk
→
Nội dung Nk
Sơ đồ tổ chức dạy học chương trình hóa
Bài học
Học sinh
Giáo viên
Làm việc với
Chương trình
tài liệu
hóa
Tự học với chương trình hóa
Chương trình hóa quá trình dạy học – kịnh
bản
Tư tưởng giải thuật, cơ sở là dạy học chương trình
hóa.
Quá trình dạy M được chia nhỏ thành các giai đoạn
Mi=1 …k.
Mỗi giai đoạn Mi hoàn thành việc dạy một lượng tri
thức nhỏ Ni.
Mô đun dạy học
Quá trình dạy M được chia nhỏ M1, M2, …, Mk
Mi: Một mô đun dạy học.
Ti: Tập các hoạt động của thày để dạy Ni
Hi: Tập các hoạt động của trò để học Ni
Si: Tập các nội dung thể hiện trên màn hình để trình
Qi: Tập các câu hỏi xác định Ni, để kiểm tra đánh giá
Mi = Ni + Ti + Hi + Si + Qi
Lược đồ thực hiện
Tuyến tính
M1 → M2 → . . . → Mk-1 → Mk
Phân nhánh
M1 → M2 → . . . → Mi → . . . → Mt → . . . → Mk
Kịch bản là sự mô tả các mô đun dạy học và xác định tiến
trình thực hiện các mô đun đó. Kịch bản thể hiện tất cả chiến
lược sư phạm của thày giáo.
Sơ đồ tổ chức dạy học.
Bài học → Giáo viên → Tài liệu+ Chương trình hóa → Kịch bản →
Học sinh
Quy trình xây dựng
Các hoạt động tương đương
Thày giáo
Máy tính
Nêu vấn đề
↔
Câu hỏi trắc nghiệm
Diễn giảng
↔
Kích hoạt file âm thanh
Viết bảng
↔
Show text trên màn hình
Các hoạt động
khác
↔
Kích hoạt học liệu đa
phương tiện tương ứng
Quy trình xây dựng
Khâu chuẩn bị học liệu điện tử
Toàn văn bài giảng
Danh mục tài liệu tham khảo
Tập học liệu điện tử đa phương tiện tương ứng với
kịch bản.
Tập bài tập và các câu hỏi kiểm tra
Quy trình xây dựng
Khâu xây dựng bài giảng điện tử
Lựa chọn công cụ
Cài đặt các học liệu điện tử theo kịch bản đã có.