MÔ HÌNH VƯỜN THUỐC NAM TRƯỜNG HỌC

MÔ HÌNH VƯỜN THUỐC NAM
Dược sĩ CKI Lê Thị Xuân Lê
Vườn thuốc nam có vai trò thiết thực trong việc sơ cứu và chữa trị một
số bệnh thông thường, vừa tạo cảnh quan môi trường cho các cơ sở y tế, vừa
giúp cho người dân có thể tham quan học tập, tạo thói quen trồng và sử dụng
những cây thuốc tuy đơn giản nhưng hữu ích.

(Hình chỉ có tính minh họa)
Dưới đây là Danh mục các cây thuốc trồng tại vườn thuốc mẫu do Bộ Y
tế ban hành (Danh mục thuốc thiết yếu Việt Nam lần thứ V năm 2005).
Căn cứ vào Danh mục này các cơ sở y tế sẽ chọn ra những cây trồng
trong vườn thuốc mẫu sao cho đủ theo danh mục cây thuốc phân theo nhóm
bệnh để sử dụng khi cần; có thể thay thế một số cây thuốc khác sẵn có ở địa
phương để trồng cho phù hợp với mô hình bệnh tật của địa phương mình
(không vượt quá 15% tổng số cây) hoặc bổ sung thêm về số lượng ngoài 60 cây
đã quy định.
DANH MỤC CÂY THUỐC NAM
I. Danh mục các cây thuốc trồng tại vườn thuốc mẫu
Số TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Tên cây thuốc

Bạc hà
Bạch chỉ
Bách bộ
Bạch đồng nữ
Bạch hoa xà thiệt thảo
Bán hạ nam
Bồ công anh
Bố chính sâm
Cà gai leo
Cam thảo đất

Số TT
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40

Tên cây thuốc
Hương nhu
Húng chanh
Hy thiêm
Ích mẫu
Ké đầu ngựa
Kinh giới

Kim ngân
Khổ sâm
Lá lốt
Mã đề


11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

Cây cối xay
Cây dâu
Cây dành dành

Cây địa hoàng
Cây gai
Cây hoè
Cây ổi
Cây sắn dây
Cỏ mần trầu
Cỏ nhọ nồi
Cỏ sữa lá nhỏ
Cỏ tranh
Cỏ xước
Củ mài
Cúc tần
Địa liền
Đinh lăng
Gừng
Hạ khô thảo nam
Hoắc hương

41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52

53
54
55
56
57
58
59
60

Mần tưới
Mạch môn
Mỏ quạ
Mơ tam thể
Nhân trần
Nhót
Ngải cứu
Nghệ
Phèn đen
Quýt
Rau má
Rau sam
Sả
Sài đất
Tía tô
Thiên môn
Trắc bách diệp
Xạ can
Xuyên tâm liên
Ý dĩ

II. Danh mục các cây thuốc phân theo nhóm bệnh
Số TT

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

1
2
3
4

Tên nhóm thuốc
I. Nhóm thuốc chữa cảm
sốt
Bạc hà
Cỏ nhọ nồi
Cam thảo nam
Cây sắn dây
Cỏ mần trầu
Cối xay

Cúc tần
Gừng
Hương nhu
Kinh giới
Tía tô
Đại bi
II. Nhóm thuốc chữa đau
nhức cơ xương khớp
Cà gai leo
Địa liền
Hy thiêm
Ké đầu ngựa

Số TT

Tên nhóm thuốc

1
2
3
4
5
6
7
8
9

VI. Nhóm thuốc chữa ỉa
chảy
Gừng

Củ mài
Hoắc hương
Mã đề
Cây ổi
Sả
Sim (Nụ)
Kim anh
Ý dĩ

1
2
3
4

VII. Nhóm thuốc chữa kinh
nguyệt không đều
Bạch đồng nữ
Bố chính sâm
Cỏ nhọ nồi
Cây gai


Số TT
5
6
7
8
9
10
11

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Tên nhóm thuốc
Lá lốt
Cỏ xước
Thổ phục linh
Ý dĩ
Gối hạc
Độc hoạt
Dây đau xương
III. Nhóm thuốc chữa
mụn nhọt, mẩm ngứa
Cam thảo nam
Hạ khô thảo nam
Ké đầu ngựa
Kim ngân
Cây mỏ quạ
Phèn đen
Rau má
Đơn lá đỏ

Sài đất
Bồ công anh

Số TT
5
6
7
8
9
10

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

IV. Nhóm thuốc chữa ho
1
2
3
4
5
6

7
8
9
10
11
12
13

1
2
3
4
5
6

Bạc hà
Bán hạ nam
Húng chanh
Gừng
Hẹ
Mạch môn
Tiền hồ
Thiên môn
Tía tô (Tô tử)
Cây quýt (Trần bì)
Cây dâu (Tang bạch bì)
Xạ can
Xuyên tâm liên
V. Nhóm thuốc chữa hội
chứng lỵ

Ba chẽ
Cỏ nhọ nồi
Cỏ sữa lá nhỏ
Khổ sâm
Mơ tam thể (Lá)
Nhót (Lá)

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

Tên nhóm thuốc
Ích mẫu
Mần tưới
Ngải cứu
Cây địa hoàng (Sinh địa)
Củ gấu (Hương phụ)
Huyết dụ
VIII. Nhóm thuốc chữa sốt
xuất huyết
Kim ngân
Cây sen (Lá)

Cỏ tranh
Cối xay
Cỏ nhọ nồi
Rau má
Cây địa hoàng (Sinh địa)
Cây Hoè (Hoa hoè)
Cây sắn dây
Trắc bách diệp
Cỏ mần trầu
IX. Nhóm thuốc chữa viêm
gan siêu vi trùng
Cây dành dành (Chi tử)
Hạ khô thảo nam
Nhân trần
Nghệ
Mã đề
Rau má
Ý dĩ
Diếp cá
Đùm đũm
Cây râu mèo
Diệp hạ châu đắng


Số TT
7
8
9

Tên nhóm thuốc

Số TT

Tên nhóm thuốc

Rau má
Rau sam
Mộc hoa trắng

Việc tìm giống cây trồng gây dựng nên vườn thuốc nam đến việc chăm
sóc, bảo vệ, thu hái, là một công trình cần có sự tham gia đóng góp công sức
của nhiều người, không những chỉ người trong cơ sở y tế mà còn có thể huy
động mọi người dân cùng tham gia nếu vườn thuốc nam quả thật mang lại hiệu
quả thiết thực cho bà con, làng xóm.
Từ mô hình vườn thuốc mẫu ở các cơ sở y tế sẽ nhân rộng ra trong thôn
xóm giúp người dân chọn cây thuốc trồng ở quanh nhà, ở bờ rào hoặc ở bờ
vườn, bờ thửa vừa là vườn rau, vừa là cây thuốc góp phần chăm sóc sức khỏe
cho gia đình mình và bà con láng giềng ngoài ra còn có thể tăng thêm thu
nhập./.