Bài 61:Axit Cacboxylich. Tính chất hóa học

BÀI 61: AXIT CACBOXYLIC: TÍNH CHẤT HÓA HỌC,ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG
I/ Mục tiêu :
1, Nội dung : học sinh hiểu :- hiểu mối quan hệ giữa cấu trúc và tính chất của nhóm cacboxyl
Học sinh biết: - vận dụng kiến thức cũ và phản ứng của gốc hỉđocacbon của axit cacboxylic
- biết phương pháp điều chế và ứng dụng của axit cacboxylic .
2, Kĩ năng : - viết và cân bằng phản ứng hóa học.
- kĩ năng giải thích tính mạnh yếu cuả các axit cacboxylic
II/ Chuẩn bị:
GV: giáo án , tranh
HS: xem trước bài.
III: Trọng tâm của bài: tính chất hóa học của axit cacboxylic
IV/ Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới:
BÀI 61: A XIT CACBOXYLIC: TÍNH CHẤT HÓA HỌC, ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG .
HOẠT ĐỘNG I: I-TÍNH CHẤT HÓA HỌC
Hoạt động của thầy
GV: nhóm cacboxyl (-COOH) là sự kết hợp
bởi nhóm cacbonyl(>C=O) và nhóm
hydroxyl (-OH). Sự tương tác giữa nhóm
cacbonyl và hiđroxyl lam cho mật độ
electron dich chuyển về phía cacbon , làm
cho nguyên tử hiđro ở nhóm cacboxyl trở
nên linh động hơn. Vì vậy axit cacboxylic
có khả năng điện ly trong nước và sự điện
ly đó là không hoàn toàn.
? Em hãy viết phương trình điện ly của axit
cacboxlic trong nước.
GV: Giải thích cho học sinh biết K
a

là mức
độ lực axit , K
a
càng lớn thì tính axit càng
mạnh, và ngược lại.
? Em hãy cho biết lực axit cacboxylic phụ
thuộc vào yếu tố nào.
? Em hãy cho ví dụ về sự phụ thuộc của gốc
(R-) đối với lực axit cua axit cacboxylic
GV: l
Lấy ví dụ và giải thích cho học sinh hiểu về
sự thay đổi của lực axit cacboxlic khi nhóm
(R-) có chứa nhóm hút e
-
GV: cho học sinh biết axit cacboxylic là
một axit yếu nhưng vẫn có những tính chất
như axit thông thường.
GV: Người ta cho thực hiện phản ứng giữa
axit axetic và rượu etylic trong những
bình thủy tinh hàn kín ở nhiệt độ 80
0
C ,
sau đó đem chuẩn độ bằng dung dịch
NaOH 1M để xác định lượng axit dư và
từ đó tính được số mol este tạo thành(n
E
) .
Kết quả thực nghiệm được biểu diễn ở đồ
thị hình (9.4 )
GV: Giải thích đồ thị cho học sinh hiểu:

Nếu người ta dùng 1 mol axit axetic và 1
mol rượu etylic cho tham gia phản ứng
Hoạt động của trò
Học sinh viết.
Cấu tạo của axit cacboxylic
gồm 2 phần đó là gốc
cacboxyl(-COOH) và gốc(R-),
sự khác nhau giữa cac axit
cacboxylic là do gốc (R-) khác
nhau. Do đó lực axit của axit
cacboxlic phụ thuộc vào tính
chất của gốc(R-).
VD: trong dãy đồng đẳng của
axit fomic thì axit fomic là
mạnh hơn cả sau đó tới các axit
khác theo thứ tự tăng dần của
cacbon thì lực axit giảm dần
( vì số lượng cacbon trong
mạch càng tăng thì nhóm đó
đẩy electron càng tăng dẫn tới
nguyêntử hiđroở nhóm (
-COOH) càng kém linh động
tức là tính axit càng giảm).
Nội đung ghi bảng
I/ tính chất hóa học
1. Tính axit và ảnh hưởng của nhóm thế
- Sự điện ly của axit cacboxylic trong nước là sự điên ly
không hoàn toàn.
RCOOH + H
2

O  H
3
O
+
+ RCOO
–

K
a
= j
- Nếu K
a
càng lớn thì tính axit càng mạnh và ngược lại
- Lực axit của axit cacbxylic phụ thuộc vào gốc( R-)
VD: H-COOH; CH
3
COOH; C
2
H
5
COOH
K
a
(25
0
C)17,72.10
-5
1,75. 10
-5
1,29. 10

-5
VD: CH
3
COOH; ClCH
2
COOH; FCH
2
COOH
K
a
(25
0
C)1,75.10
-5
,5. 10
-5
26,9. 10
-5
- Axit cacboxylic là một axit yếu song nó vẫn có
toàn bộ tính chất như một axit bình thường khác.
2, Phản ứng tạo dẫn xuất axit
a, Phản ứng với ancol(phản ứng este hóa)
- Phản ứng giữa axit axetic và rượu etylic là phản ứng
thuận nghịch.
CH
3
COOH + C
2
H
5

OH  CH
3
COOC
2
H
5
+ H
2
O
H
+
; t
0
- Phương trình tổng quát phản ứng giữa axit cacboxylic và
ancol la:
RCOOH + R
/
OH  RCOOR
/
+ H
2
O
H
+
; t
0
HOẠT ĐỘNG II: II- ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG
HOẠT ĐỘNG CÚA THẦY
? Em hãy viết một số phương trình điều chế
axit cacboxylic trong phòng thí nghiệm

cũng như trong công nghiệp mà em biết
GV:Yêu cầu học sinh đọc phần ứngdụng
trong SGK
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
Học sinh viết phương trình phản ứng
NỘI DUNG GHI BẢNG
II/ Điều chế và ứng dụng
1/ Điều chế
a. Trong phòng thí nghiệm
- Đi từ dẫn xuất Halogen ta có thể điều chế được
hầu hết tất cả các axit cacboxylic
R-X  R-CN  RCOOH
KCN H
3
O
+
,t
0
- Õi hóa hiđrocacbon, ancol …
C
6
H
5
-CH
3
 C
6
H
5
COOK  C

6
H
5
COOH
KMnO
4
,H
2
O,t
0
H
3
O
+
b. Trong công nghiệp :
- Người ta sản xuất axit axetic bằng cách lên men
dấm :
C
2
H
5
OH + O
2
 CH
3
COOH + H
2
O
men dấm,25-30
0

C
-Oxy hóa anđehit axetic
CH
3
CHO + 1/
2
O
2
 CH
3
COOH
x t,t
0
- Đi từ metanol và cacbon oxit :
CH
3
OH + CO  CH
3
COOH
x t,t
0
2/ Ứng dụng:SGK
4.Củng cố:
Một số câu hỏi :? Em hãy viết phương trình hóa học thể hiện axit axetic có đầy đủ tính chất của một axit
? Làm bài tập số 3 trong SGK
……HẾT…