TUYỂN TẬP ĐỀ BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI TẬP 2

NGHI L U A N XA H O I - KIEU BAI

I.;

KHOi

GOI K H A N A N G SANG

TAO

(Thay lai gidi thieu)
TS. Nguyen

Van

Tung

B a n doc than m e n ,
T a p m o t c u o n sach Tuyen

tap de bdi vd bai van nghi lucin xd hoi

da

nhan d u g c sir h u o n g ung nhiet t i n h cua ban doc ca nuac. K h o n g c h i yeu
cSu tai ban tap m o t nhieu Ian, rat n h i e u thay giao, c6 g i a o va cac e m hoc

fi&M

i£>U

jbV

s i n h c o n de n g h i s o m cho xuat ban tap hai c u o n sach nay.
T h e theo y e u cau do, c h u n g t o i da tien hanh t u y e n c h o n n h i m g de bai
va b a i l a m dugc g i a i va dugc vao v o n g c h u n g khao ciia cuoc t h i Ra de va
vigt van n g h i l u a n xa h o i m a T a p c h i Van hoc

vd TuSi

tre to chuc t r o n g

t h a i gian ttr n a m 2008 den n a m 2 0 1 0 ( t r u n h i j n g de bai va bai l a m da d u g c
g i o i t h i e u t r o n g tap m o t ) de c6 tap hai ciia c u o n sach.

v(

T r u o c het, nhirng de bai va bai l a m dugc t u y e n vao c u o n sach, theo
danh gia ciia cac thanh v i e n ban g i a m k h a o la da d u g c thuc h i e n theo
d i i n g n h i i n g q u y d i n h c h u n g ve the thuc, k h u o n k h o , ve n p i d u n g k i e n
thuc va k l nang. D i S u nay k h i n g d i n h t i n h " h g p p h a p " cua de b a i va bai
l a m . D e bai va bai l a m c6 hay den dau n h u n g k h o n g t u a n theo q u y d j n h
c h u n g ve the thuc t h i c u n g k h o n g the dO d i e u k i e n de x e m xet.
T h u h a i , cac de bai cua cac thay giao, c6 g i a o d u g c c h o n a day, dap
ijTig dugc n h i e u tieu c h i :
- Cap nhat d u g c nhiSu van de xa h o i dang dugc d u l u a n dac biet quan
t a m : bao lire hoc dirong, c h o n nghe, bang cap, m o i t r u a n g s i n h t h a i , quan
he c o n g d 6 n g , dao n g h i a ihky - t r o , van hoa u n g xvc, v a n hoa dgc, s u t h a n h
dat, bao ve su t r o n g sang ciia t i e n g Viet...

, ,>i';i f i - . t c

,hxh


- B a o quat d u g c cac dang thuc cua n g h i l u a n xa h o i : n g h i l u a n v6 m o t
t u t u o n g , dao l i ; n g h i luan ve m o t h i e n t u g n g d o i song...

x a h o i c u n g n h u n h u n g kiSn thiic t r o n g sach v o de g i a i q u y e t v a n de.

- K h a i thac d u g c n h u n g t u t u a n g nhan van t r o n g cac tac p h a m van
hoc n o i tiSng hoac dang d u g c g i a n g day t r o n g nha t r u a n g l a m dS t a i ban
l u a n : b a i hoc dao l i t u t r u y e n ngSn Chu nguai

tu tu, q u a n n i e m ve

m a n h " cua nha v a n N a m Cao t r o n g t r u y e n n g i n Dai

thua,

thucrng cua c o n n g u o i t r o n g t i e u t h u y e t NhCtng nguai
V i c h t o H u y g o , t r i e t l i t r o n g t r u y e n ngSn Bin

t h 6 n g . Cac e m c u n g da van d u n g thanh thao n h i j n g h i e u biet v l d o i s6ng

"ke

l i tudng tinh
khdn

khS

cua

que...

N g o n n g u l a m van k h a t r o n g sang, n h u l n n h u y e n . T r o n g k h i d u l u a n xa
h o i h i e n nay dang v 6 ciang " n o n g " v i t i n h t r a n g hoc s i n h s u d u n g n g o n
ngir " c h a t " , n g o n n g i i l a i cang t r o n g cac b a i t h i , t h i doc n h u n g b a i l a m
v a n cua cac e m b day, n g u o i doc c6 t h e m n i e m t i n ve y thuc bao ve su
t r o n g sang ciia t i e n g V i e t cua the he tre, c u n g n h u qua do thay d u g c
t h a n h qua ciia viec d o i m o i n o i d u n g , c h u o n g t r i n h g i a o due p h o t h o n g
theo n g h i q u y 6 t 40/2000/QHlO cua Q u o c h o i bSt dau thuc h i e n t u n a m

- K h a i thac dugc n h i m g t u t u o n g nhan s i n h c6 y n g h i a p h d quat t r o n g

hoc 2 0 0 2 - 2 0 0 3 .

n h i m g tac p h a m bao c h i , nhirng danh ngon, nhirng cau c h u y e n hSp d i n
N h u n g k h a i quat do k h o n g c h i cho thSy, c u o c t h i R a de va v i e t v a n

l u u t r u y e n t r o n g d o i song xa h o i .

n g h i l u a n xa h o i c i i a T a p c h i Wan hoc vd TuSi tre to chirc da t h a n h c o n g
- N o i d u n g cac de bai l a i d u g c cac tac gia k h e o leo the h i e n t r o n g

t6t dep, m a c o n khSng d i n h , viec dua van n g h i l u a n xa h o i t r o t h a n h m o t

nhirng t i n h h u 6 n g " c 6 v l n d e " , rSt c6 kha nang tac d o n g vao nhan thuc

n o i d u n g t r o n g cac b a i t h i , b a i k i e m tra danh g i a m o n Ngii- v a n cac cSp

ciia hoc sinh, k i c h t h i c h t u d u y cua cac e m , danh thuc k h a i g g i o cac e m

la m o t c h i i t r u a n g d i i n g . V a n n g h i l u a n xa h o i thuc s u la m o t k i e u b a i

n h u n g h i e u biet xa h o i , van hoa, van hoc de g i a i quyet " v a n d e " m a cac

vii

de bai dat ra.

nguoi hoc.

C O k h a nang k i c h t h i c h t i n h t u d u y sang tao cua ca n g u a i day

va

-

T h u ba, phan g g i y each l a m b a i cung dugc cac t h l y giao, c6 giao c h u

V a i n o i d u n g n h u t r e n , c h u n g t o i t i n r a n g , day se la m o t tap sach

y dau t u " c h a t x a m " . K h o n g qua t i m i , c h i tiSt va c u n g k h o n g d o n d i e u so

b o i c h , t h i g t t h u c d 6 i v a i cac thSy g i a o , c6 g i a o v a cac e m hoc s i n h .

sai, m a n h i n c h u n g rat d u n g t a m , viia g i i i p hoc sinh k h o n g b i lac h u o n g

X i n t r a n t r o n g giofi t h i e u c u 6 n sach va m o n g d u g c b a n d o c g o p y de

ve k i nang va k i e n thiic, vua phat h u y t i n h c h i i d g n g , sang tao cua cac e m .

sach d u a c h o a n t h i e n t r o n g n h u n g I a n t a i b a n .

C h u n g t o i cho rSng, s u d a n dSt nay la cSn thiSt, b o i t h o n g qua n h u n g phSn
h u o n g dan ay, m o i hoc sinh se dan h i n h thanh cho m i n h m o t k i nang giai

':\^

"'.

q u y e t cac de bai khac nhau.
V e chat l u g n g phan bai l a m cua hoc sinh dugc c h g n t r o n g c u o n sach
nay n h i n c h u n g k h a deu tay. Cac e m da su d u n g thanh thao n h u n g kJ nang
l a m van n g h i l u a n , sang tao t r o n g viec lira c h o n h i n h thuc the h i e n , van
d u n g n h u a n n h u y e n yeu to t u s u va bie'u cam... C a u true cac b a i l a m kha
chat che, m a c h lac. V i e c to chuc cac luan d i e m , luan z\s... c6 t i n h he

,.• ';. -.

:

•, , f,

' ' ! ) • ; ' ' •" ' "


han: Tuoi tre la tuoi hoc tap va ren luyen. Phai ton trong, giCr gin tai san

Bi QUYET

cong cong. Tre em c6 quyen dugc vui choi... Luan diem thu nhat huong

LAM V A N NGHI LUAN XA HOI
GS.TS.

Trdn Dinh Sir

L B T : Noi dung bai viet nay dune trich tir "lai giai

toi mot s6 ban tre chua c6 y thirc hoc tap va ren luyen, phi pham thoi gian
trong nhijng cuoc choi v6 bo va c6 hai. Luan diem thu hai huong toi mot
s6 d6ng bao, ban nho v i nghich nggm hoac vi mon Igi nho ma pha hoai

thieu" cuon sach Tuyen lap de hai va bai vein nghi

tai san dSt gia ciia mgi nguoi. Luan diem thij ba xuat phat tir thirc te la tre

lugn xd hoi, tap mot. Chung toi nhan thay, day la

em chung ta con qua thieu nhung san choi, tro choi, it dugc to chuc di

nhimg bi quygt quan trong de c6 mot bai lam van

tham quan, du Hch. M 6 i cau nhu the la mot tu tuong, mot doi hoi, mot

nghj luan xa hoi dat diem cao trong cac ki thi, vi
the nen gioi thieu lai o tap hai.

nguyen vong, quySn Igi can dugc khSng djnh, can dugc trinh bay de
thuySt phiic moi nguoi cung tin theo, lam theo. T u tuong ay phai ro rang,

(...) Nghj luan xa hoi trong nha truong trung hoc xoay quanh cac van
de ve tu tuong, dao due, 16i s6ng gan gui doi vod tuoi tre, bay to y kign,
suy nghi ve mot hien tuong t6t hoac xSu trong dod song xa hoi. Trong cac

lanh manh, trong sang, c6 tinh xay dung. Tan thanh cai gi, khong tan
thanh di6u gi dSu phai c6 l i do xac dang. Dieu gi dung, dieu gi sai phai
dugc chi ra cu the, neu d i n chung cii the c6 sue thuyet phuc. Tinh than

bai van nghi luan xa hoi a nha truong cac em can phat bieu nhihig suy

lam van nghj luan trong thoi dai phat buy tinh chii the ciia hoc sinh da

nghi nghiem tuc, chin chin cua minh v l mot vSn dS c6 y nghia xa hoi dat

khac truoc. Hoc sinh la chii nhan ciia doi minh, chii nhan tuong lai ciia

ra cho minh, lira tuoi minh, khong the' phat bieu tuy tien nhu trong sinh

dSt nuoc. DSi v o i cac vSn de nghi luan xa hoi trong de bai, hoc sinh

boat hang ngay.

,

phai neu dugc suy nghi chan thuc ciia minh, phu hgp v o i von song,

, MV,: ,

Bai van nghj luan xa hoi a day truac hSt doi hoi nguai viSt phai bay
to duge t u tuong ciia minh. T u tuong trong bai van nghi luan phai la tu
tuong phii hop dao l i , le phai, the hien trach nhiem cua nguoi viet d6i voi
dat nuoc, gia dinh, xa hoi, con nguoi. T u tuong trong bai van nghj luan
xa hoi phai the hien nhiet tinh xay dimg, vun dSp cho xa hoi ngay mot t6t
dep, len an, phe phan cac hanh vi trai dao due, trai le phai, c6 hai cho dat

each suy nghi va ca tinh ciia minh, tranh viet nhung dieu cong thuc, sao
r6ng, vay mugn ma xa la doi v o i chinh minh. M o i luan diem nhu the la
mot didm sang, mot con m5t ciia bai van nghi luan. Bai van nghi luan
ma thieu luan diem thi du c6 viet thS nao nguoi doc van thay toi mu.
Cho nen, sau khi t i m hieu dS van r6i thi viec dau tien la can xac dinh
luan diem, d i l n dat luan diem cho ro rang, dut khoat. Luan diem Sy la

nuoc, xa hoi va van hoa Viet Nam. T u tuong trong bai van nghj luan phai

sgi chi do, la cai xuong song ciia bai van nghi luan. Cac em nen nho

la t u tuong CO co so khach quan, gop phan lam sang to mot win dh c6 y

rSng xac lap dugc luan didm ro rang roi bai van coi nhu da c6 phuong

nghla thuc te. T u tuong trong bai van nghi luan phai la tu tuong chan that,

huong, da c6 noi dung.

tu nhien cua hoc sinh, khong phai la tu tuong sao chep trong tai lieu, voi
nhung sao ngij cu mon.

,

M'-i

Buoc tiSp theo la can bigt each lap luan. Lap luan tuc la xay dung
m6i lien he logich giiia luan diem v o i l i le, dan chiing nham khang

T u tuong trong bai van nghi luan phai dugc d i l n dat thanh nhiing luan

djnh, chirng minh cho luan diem cua toan biii. Chiing han ta chgn luan

diem, tuc la nhung cau van the hien tap trung cho mot tu tuong. ChSng

diem: Phai ton trong, giir gin tai san cong cong. Viec dau tien la ta can


giai thich tai san cong cpng la g i , sau do giai thich v i sao can phai giir

phan, m d bai, than bai, ket bai. Hinh dung bai van nhu mot cuoc tro

gin cac tai san ay, nhung ai c6 trach nhiem giir gin va bao ve, g i u gin

chuyen, mot cuoc phat bieu y kiSn truac moi nguai, thi nen c6 each ma

va bao ve nhu the nao?... Ta cflng can neu ra mot so hien tugng nhu*

bai thich hgp. Trong m d bai, tim each dua ngay win de can ban va luan

nem da len doan tau dang chay, thao thanh giSng chu dem ban sit vun,

diem chinh cho ngudi doc t h i y , sau do phan than bai Ian lugt trinh bay,

ve bay tren tuong nhirng cau vugt, hai hoa trong cuoc trien lam hoa...
nhijng hien tugng khong the khong lam chung ta xau ho v i tinh trang
thieu van hoa cua mot bg phan dong bao ta, trong do c6 cac ban nho a
nong thon va thanh thj. Hien tugng do can dugc xa hoi, nha truong va
dong dao ban doc hgc sinh quan tam, nhu the luan diem ciia bai van c6
CO so thuc te, de dugc moi nguai d6ng tinh. Chu6i lien kit cac vin dS
ay tuc la lap luan. M o i van de nhu th6 se dugc trien khai thanh mot

giai quy6t. Phan kit bai khong nen gian dan chi la "torn l a i " eai diSu da
noi d m d bai, ma nen m d rong ra, nhin v6 trien vgng tuong lai, hoac neu
doi hoi trach nhiem d6i vdi ngudi dpe, khuyen nhu hay mong moi d6i vdi
moi ngudi.
Van nghi luan la van noi l i , nhung xet cho k l , no khong bao g i d chi
thuan tuy la noi l i , bdi trong l i c6 tinh, tinh cam ciia ngudi viet, tinh cam

doan van, giua chung can c6 cac t u lien k6t. Qua trinh lap luan cung la

d6i vdi ngudi doc, tinh cam d6i v d i \in de dem ban. V i the van nghi luan

qua trinh lap dan y ciia bai van.

cung CO mau sic tu tu, niu biet d i l n dat mot each cam xuc, hinh anh nhat

Sau k h i c6 dan bai roi thi viSt bai. Vi6t bai khong dan gian chi la

dinh se tang them hieu qua thuyet phuc cho bai van...

dien dat, ma phai thuc hien cac yeu cau lap luan cua bai van. N g u a i

viet bai van nghi luan khong phai lay t u each mot to chuc ma viSt nhu

Hd Noi, ngdy 20 thdng 5 nam 2009

la viet xa luan, ma nen xuat phat tir hieu biSt cua minh, lay tu each
cua minh - mot cong dan nho tuoi bi6t quan tam dSn dat nij-ac, xa h o i .
ChSng han k h i giai thich tai san cong cong la g i , khong can noi chung
chung,

truu

tugng la " t a i san cua nhan dan", " t a i san xa hoi chii

nghla" ma chi can noi do la tai san chn thi6t cho cuoc s6ng chung cua
m o i nguai, doi v a i bat c i i ai... Chon dugc t u thS, ch6 dung thi cac em

Unf:ol\

se CO each noi thich hgp va lofi noi se c6 sue thuySt phuc. L a i van
nghi luan cung can viet mot each tu nhien, linh boat nhu dang trao doi
suy nghi v a i cac ban d6ng trang lua, tranh len gan, bat chuae gigng
nguai Ian. L a i van can gian d i , sinh dong, t6i k j dung nhiing t u ngii
xa la, dac biet la nhiing tCr ngCr ma minh khong hieu, hoac dua nhiing
tu ngii bang tieng nuac ngoai vao bai van mot each khong can thiSt.
Bai van nghi luan hay khong chi eo luan diem diing, c6 y nghla, lap
luan chat che, ma con phai chu y b6 cue hgp l i . Bai van thuang c6 ba

.

.i'rUi/'

•

nii':"?

frfT;;L
•';'>

'

.


DANH SACH GIAO VIEN, HOC SINH DAT GIAI
C U O C THI RA Dfi VA Vlkv VAN NGHI LUAN XA H O I
,
2008 - 2010 CUA TAP CHI VH&TT
,
GIAI NHI: 4 GIAI
1. Nguyen Van Binh - GV. THPT chuyen Nguyln Hue - Ha Dong - Ha Npi
2. Khuat Thj Thanh Hucmg - GV.THCS Son Loc - Son Tay - Ha Noi
3. Hoang Thu Ha - GV.THCS Bach Lieu - Yen Thanh - Nghe An

Phan mot

^ .^•...t:,

4. Ha Minh Ngpc - HS lop 12 Van -THPT chuyen DHSP Ha Noi

G I A I BA: 4 G I A I

1. Pham Thi Ngoc Diep - GV.THPT Ba Dinh - Nga Son - Thanh Hoa
2. Dang Tuy&t Nhung - GV.THPT L6m6n6x6p - Ha Npi
3. Nguyin Nga My - HS lop 12 E - THPT Chu Van An - TP.Lang Son

DE BAI
VAGOIY

4. Nguyin Thi My Lan - HS lop 11 Van -THPT chuyen Hung Vuong Phu Thp

G I A I K H U Y f i N K H I C H : 10 G I A I
1. Pham Anh Tuin - GV. THCS Dong Thanh - Yen Thanh - Nghe An
2. Nguyin Thj Mai Lan - GV.THPT chuyen B^c Ninh - Bic Ninh
3. Hoang Thj Kim Ngan - GV. THCS Gia Cam - Viet Tri - Phu Thp
4. Nguyin Thi Phuomg - GV. THCS Xuan Dieu - Can Lpc - Ha Tinh
5. Tran Quang Dai - GV. THPT Tran Phu - Diic Thp - Ha TTnh
,j

6. D5 Thi Thanh Thuy - GV. THPT chuyen Thai Binh - Thai Binh
7. Ngo Thi Thu Hien - GV. THPT chuyen Phan Bpi Chau - Nghe An
8. Pham Thi H6ng Thu - GV. THCS Thai Thjnh - Dong Da - Ha Npi
9. Vu Thj Quynh - HS lop 12 Van - THPT chuyen Thai Binh - Thai Binh
10. Bui Thi Cam Hang - HS lop 11 Van - THPT chuyen Ha TTnh

CACH L A M BAI

..u h


+ Trong nghe thuat: la phiit dung lai cua ban dan, n6t t r i m hay

Khoang lang
1^

su ngung lai trong bai tha, khoang trSng - khoang toi trong buc

HOANGLANANH

tranh v.v...

GV. THPT chuyen Bdc Giang - Bdc GianR

+ Trong cuoc doi: do la n6i bu6n ben canh niSm vui; la giay phut con
nguoi but minh khoi dong chay cua cong viec, cua cuoc doi; do la mpt sir

BtBAl

^

Trong tdc pham Ti bd hdnh (Ngie van 10, tap mot), ngodi nhuiig l&i
tha mieu td dm thanh song dong, thdn tinh vang len tu ngon ddn cua

that bai sau nhirng thanh cong v.v...

i/ILiU

- Y 2: ThSy dugc vai tro quan trong ciia nhirng not lang nhu the
trong nghe thuat va trong cuoc doi, vi du:

"""""

"

ngudi ca nu, Bach CuDi con nam bdt duac cd khodnh khac ngimg Idng

+ Trong nghe thuat: n6t lang lam ton len gia tri ciia am thanh, khoang

ki dieu cua tiing ddn "Thuthoi vd thanh thdng huu thanh" (Tiing taldng

trSng la noi d6n nen chua nhilu am anh, mau tram la mau ciaa suy nghi,

ngdt bay gia cdng hay - Phan Huy Vinh dich).

ggi nhieu han ta...

Cdu tha goi cho anh (chi) suy nghJ g] vi vai trd cua nhung khoang
lang trong nghe thudt vd trong cuoc sdng?

(Luu y: Co the lay nhieu vi du de chung minh, song dau tien phai
nh3c toi vai tro cira not lang trong ban dan cua nguoi ca nu trong bai tho
Ti bd hdnh...).

G C n Y C A C H L A M BAI

' "

^ '

+ Trong cuoc doi: khoang lang la luc con nguoi nhin lai chinh minh,

A. Goi y chung

nhin lai chang duong da qua, nglm ngh! cho cuoc doi phia truoc, khoang

- Xac dinh dirge \in dS can nghi luan: vai tro cua khoang lang trong

lang Cling la noi con nguoi dugc song voi chinh minh, s6ng dung la minh,

nghe thuat va trong cuoc s6ng con nguoi, tu do neu nhirng suy nghi cua

gop phSn gin giu nhan each cua m6i ca nhan... (Hoc sinh lay dan chirng

minh v6 van dS iy.

chung minh cho nhung l i le tren).

- Van dung tong hop cac k! nang, thao tac nghj luan de trien khai van
de ro rang, thuySt phuc.
B. Goi y cu the
Hoc sinh c6 the linh hoat trong qua trinh viSt bai, nhung can dam bao
mot s6 y chinh sau:

- Y 3: Ban vg each s6ng ciia m§i ca nhan sau khi da thay dugc vai tro
ciia nhijng khoang lang, vi du:
+ Song can nhin lai, va tin rang moi khoang lang, khong phai la mot
that bai ma la mot su bit dSu cho mot thanh cong moi.
+ Tuy nhien cung can mo rong: ban dSn vai tro ciia khoang lang

I.Mffbdi

khong phai la khuySn khich cho mot cuoc s6ng bang long an phan, lam

Gioi thieu dugc cau tha cua Bach Cu Di va van de: khoang lang trong

giam y chi phan dau cua con nguoi.

doi s6ng - trong nghe thuat.
//. Than bdi

III. Kit bdi
Khai quat, nang cao vSn dS ban lu^n.

- Y 1: Xac dinh dugc the nao la khoang lang trong nghe thuat va
trong cuoc s6ng.

(VH&TT so thdng 3 - 2010)


C h i k h i trong c u o c s o n g
^

PHAM THj VAN ANH
GV. THPT Do Luong I - Nghe An

(

•

Hoc v a n khong c6
q u e huong...
^

, ' j/^i
11 C! i

y

DfeBAI
'
f Chu Quang Tiem, nhd van Trung Quae tung noi: "Chi khi qua Ian, y
tuang qua nhiiu, sir that lam khdng xui, ket qua han la that bqi; chikhi
qua nhd, cdu thd, tha a, chdn nan, kit qua han dan den sa dog ".
Hay viet bdi nghi luqn trinh bay quan diem ciiarninhve van de chi
khi trong cuoc song.

g

NGUYEN VAN BINH
GV. THPT chuyen NguySn Hue - Ha Dong - Ha Noi

DE BAI
Nhd bdc hoc L . Pasteur cd noi dqi y:
Hoc van khong cd que huong nhung nguoi cd hoc van phai cd To quoc.
Suy nghi ciia anh (chi) ve y kien tren.

GOI Y C A C H L A M BAI
A. V l ki nang
De bai yeu cau trinh bay y kien ve mot van de thiet thirc trong cuoc
song: chi khi. Cau noi ciia tac gia dua ra gom hai ve c6 tinh chat tuong
phan, yeu cau nguoi viet phai giai thich hai ve, tij do trinh bay y kien,
quan diem rieng.

Hoc sinh can biet van dung cac thao tac nghi luan nhu giai thich,
phan tich, chung minh... Bai viet dien dat sang ro, y tuong mach lac.
* i B. Vgkilnthuc
- Gidi thich y kien: Chi khi dugc hieu la quyet tam, khat vong khang
dinh ban than, dat dugc thanh cong trong cuoc song. Hanh trinh su song
cua con nguai la khong ngimg vuon len, sang tao, in dau tren mat dat, in
dau trong trai tim nguai khac bang chinh chi khi, y tuong ciia moi nguoi.
Ciing vai chi khi luon la nhirng y tuong, la su sang tao, tinh than clu
tien, su can than va nhirng thanh cong trong cong viec.
- Phan tich, binh luqn ve y kien:
+ Neu tham vong qua Ion, y tuong qua nhieu ma khong gan voi thuc
te, khong lam dugc viec thanh cong thi diSu do cung v6 nghla.
+ Ngugc lai nguoi khong c6 quyet tam, khat vong, y chi vuon len trong
cuoc song cung voi thai do chan nan, cau tha, tha a at dan den that bai.
+ Nhu vay: Moi nguai can phai biet can bang trong cuoc song giira
khat vong va hanh dgng thuc te; khong ngimg vuan len dat dugc thanh
cong trong cong viec, hoc tap...

GOT Y C A C H L A M BAI
A. \e ki nang
Hoc sinh hieu diing yeu cau ciia de, biet each lam mot bai van nghi
luan xa hoi voi b6 cue ro rang, dien dat luu loat, c6 cam xuc; khong mac
loi dung tCr, ngir phap...
B. V e k i l n t h i k
Bai viet c6 the trien khai nhOng y ca ban sau:
a. Gidi thich
+ Su hoc vSn khong c6 que huong: NghTa la tri thirc, thanh tuu khoa
hoc... la cua chung nhan loai, con nguoi c6 the hoc tap, ITnh hoi ma khong
can phan biet no la ciia quoc gia nao...
+ Nhung nguai c6 hoc vSn phai c6 To quoc: Nguai c6 hoc, c6 tri thirc

phai biet yeu va c6 trach nhiem voi To quoc minh.
Tom lai: Moi nguoi deu c6 the hoc tap va tiep thu tri thirc ciia nhan
loai nhung trong long phai c6 To quoc.
b. Binh luqn
^
+ Tai sao con nguoi c6 the hoc tap tri thijc ma khong can phan biet
nguon goc ciia tri thirc do? (Vi tri thuc la ciia chung nhan loai...).
+ Tai sao nguoi c6 hoc van phai c6 T6 quoc trong long?
+ Neu nguai c6 tri thiic, hoc van ma trong long khong c6 To quoc thi sao?


+ The hien tinh yeu To quoc, ngiroi c6 hoc van phai lam gi?
c. Ma rang, lien he
+ Co phai chi c6 nhirng ngiroi c6 hoc van moi can c6 tinh yeu To
quoc khong?
+ Cau noi do c6 y nghla nhu the nao trong thai dai dat nuoc hoi nhap?
+ Ban than rijt ra duac di6u gi sau sSc?
>

(VH&TT s6 thdng 5+6 - 2010)

"Dat mrac la mau xirong..."
m

PHAM TH! NGQC DIEP
GV. THPTBa Dinh - Nga 5on - Thanh Hod

D £ BAI
Tu su cam nhan nhung cdu tha sau ciia Nguyen Khoa Diem:
Em ai em Dat Nude Id mdu xuang cua minh

Phai Met gdn bo vd san se
Phai biit hod than cho ddng hinh xir sd
Lam nen Ddt Nude mudn dai...
(Mat dirong khdt vgng)
anh (chi) suy nghl g\ y thuc trach nhiem cua thanh nien ngdy nay doi
vm ddt nude?

GOT Y C A C H L A M BAI
7. Gidi thich ede tu ngu: "mdu xuang", "gan bd", "san se", "hod
than ". TCr do riit ra npi dung ciia doan tha: Dat Nuac gan gui, gan bo mat
thiet vai moi nguai nhu la mot phan than the minh vay. Cho nen, moi ca
nhan can phai biet tu nguyen gan bo, cong hien, hi sinh de lam giau dep
them cho dat nuac, giir gin, phat huy va ti6p n6i truySn thong ciia dat nuac.

2. Phdn tich cdc van de sau:
- Dat nuac von rong Ian, trim tuang nhung thuc ra cung rSt cu the,
gan gui d6i vai moi nguai.
+ Dat nuac la khong gian, thai gian ta sinh boat, lao dong hang ngay,
luu giir cho ta nhihig ki niem, ki irc, cam xuc...
+ Dat nuac hien hinh trong dang dap, mau da, mai toe, tiSng noi,
giong dieu ciia moi nguai.
+ Dat nuac la que huang, trong que huong c6 gia dinh - nguai than
ciia chinh chung ta.
+ Vi the, hi sinh, cong hien cho dat nuac cung la hi sinh, cong hien
cho nhirng nguai than yeu ciia minh.
- Moi ca nhan, moi the he la mot mat xich quan trong trong cupc chay
tiSp sue vTnh ciru giira cac thg he de lam nen truyen thong dan toe. Dac
biet la thanh nien. Thanh nien chinh la hien tai va tuang lai ciia d5t nuac.
Moi ca nhan thanh nien can phai c6 trach nhiem tu nguyen ganh vac
nhirng cong viec chung ciia dat nuac.

- O moi thai diem, thanh nien c6 each gan bo va san se vai dat nuac
khac nhau:
+ Thai chiSn: ca mot thS he thanh nien "gac but nghien theo vipc dao
cung", hi sinh cuoc s6ng ciia minh de bao ve dat nuac...
'
+ Thai binh, nhat la trong cong cuoc hien dai hoa dat nuac, hoi nhap
quoc te nhu hien nay: thanh nien can trau doi tri thirc, bat kjp thai dai, ren
luyen ban ITnh vihig vang truac cuoc hoi nhap quoc te, truac nhirng cam
do vat chSt, ren luyen sire khoe de c6ng hien, dung xay dat nuac...
- Phe phan nhiJng quan niem sai ISm ve dat nuac, phe phan nhirng ai
ich ki chi biSt vpi vang doi hoi a dat nuac ma khong dong gop, tham chi
lam bang hoai, hoen 6 truyen thong tot dep ciia dan tpc.
3. Bmh luqn, ddnh gid vd lien he vdi ban than.
- Qua doan tha, Nguyen Khoa Diem the hien mot quan niem diing
dan ve dat nuac va y thirc rat ro rang ve trach nhiem ciia minh va the he
minh truac van menh ciia dan tpc. Tu tuang ay phii hop vai mpi hoan
canh, mpi thai dai.
- La mot thanh nien, ta can xac djnh ro trach nhiem ciia minh doi vai
dat nuac.


Long nhan ai khong the
nhiem HIV
TRAN QUANG DAI

4a
'

GV. THPT Trdn Phu - Due Tho - Ha Tinh

II. Than bdi
1. Gidi thich
- Doan trich bai viet cua tac gia Phuang Anh de cap dSn hai vSn de
lien quan dSn HIV/AIDS a nuac ta:
+ Tinh hinh gia tang dang quan ngai ciia benh nhan HIV/AIDS trong
cong dong.

DE B A I
"... O mmc ta, cu 15 phut lai c6 them mot ngirai hi nhihi
HIV/AIDS... cu sail mdi ngay, ta Igi cd them 96 nguai hi nhiim
HIV/AIDS, mdi tuhn la 672 ngirt/i, mdi thdng la 2.920 nguai, va sau mdi
nam la 35.040 nguai, bang dan s6ciia mot huyen...

+ Su ki thi cija cong d6ng d6i voi benh nhan HIV/AIDS va su mac
cam ciia benh nhan.
2. Binh luan
- Do la nhirng nguy ca rSt Ian d6i voi dat nuac: benh nhan HIV/ADIS
gia tang vai t6c do chong mat nhu vay se tao nen nhiing hau qua khon

Diiu dau long han nua la nhung nguai hi HIV/AIDS luon hi cd lap,
xa Idnh vd hi day ra ngdy mot xa khdi cdi quy dqo cudc sdng dang dihi
ra quanh ho. Su ki thi nay Ian din ndi, ngay cd nhimg benh nhan
HIV/AIDS Id tuyen truyin vien cd thdm nien nhdt md chung tdi gap, dhi
to thdi do ddy ngcr hodc. Thdm chi, ngay din cdi ten (chit chua ndi din
dia chi, nai Idm viec), ho cung rdt sabi tiit Id. Tqi sao vgy?"

luang: sir t6n hai ve sinh mang, sue khoe, suy thoai noi giSng, tan va cac

(Theo Phuang Anh, Long nhan di khong the nhiim HIV, Vietimes,
19-3-2008)

nen ganh nang cho xa hoi.

Anh (chi) hay viit bdi van ngdn (khodng 600 tit) trinh bay suy nghi
ve hien tucpig ndi tren.

pham ma tuy va cac te nan xa hoi cua mot bo phan thanh thiSu nien nhan

G O I Y CACH L A M B A I
/. Mdbdi
The giai ngay nay phai d6i mat vai nhieu nhung nguy'ca, hiem hoa

gia dinh, suy giam nguSn lire kinh tS, gia tang toi pham, te nan xa hoi,
suy thoai vS dao due, van hoa...

*

- Su ki thi ciia cong d6ng doi voi benh nhan gay dau kho, thiet thoi
cho nguai benh, khong nhung khong lam giam ti le gia tang benh nhan
ma con c6 tac dung ngugc lai, khiSn cho nguai benh quin tri lam lieu, tao
, ,

, ,

- Nguyen nhan ciia tinh trang tren chii yeu la do hau qua ciia toi
thuc han chS, s6ng buong tha, thac loan, su suy thoai cua dao due xa hoi,
sir ySm kem ciia cac ca quan chirc nang...

«,ifrw.ii? r i ! - i

- Mot nguyen nhan quan trong n&a la nhan thuc ve HIV/AIDS ciia
cpng d6ng con nhieu han chi: chua hieu ro ve nguy ca, tac hai, ca che

to Ian: chien tranh, khung bo, moi truong bi tan pha, benh dich hiem
ngheo... Benh HIV/AIDS la mot trong nhung nguy ca to Ion cua nhan
loai, trong do Viet Nam cung khong ngoai le. Nhirng kiSn thiic v6
HIV/AIDS, y thirc, trach nhiem phong ch6ng can benh thS ki la mot hanh
trang quan trong cua thS he tre khi buac vao dai. Bai vigt ciaa tac gia

lay Ian, bien phap phong tranh nen c6 su ki thi v6 l i doi vai nguai benh.
///. Kit bdi

Phuang Anh da dd cap din \in dS nay voi nhimg thong tin dang chu y,
goi nhieu tran trd, suy ngim.

lanh manh, c6 y thiic va trach nhiem phong ch6ng cac te nan xa hoi...

- De ngan chan va day lui dai dich HIV/AIDS can phai c6 su no luc
ciia ca cong d6ng voi nhirng giai phap tong th6, trong do dac biet quan
trong la vai tro, y thirc ciia thanh thiSu nien: s6ng c6 l i tuang cao dep,
- Suy nghi, lien he ban than, d& xuSt sang kiSn...

,

-


Tinh ban
A' i

TRAN Q U A N G DAI

GV. THPT Trdn Phu - Diic Tho - Ha Tlnh

+ Tuy nhien, viec danh gia tu each, pham chat, ca tinh mot con nguoi
la viec khong don gian, can dugc xem xet k i luong. Cac moi quan he xa
hoi cung thuong phuc tap, kho nhan chan. Trong thuc te van c6 nhung
nguai t6t giao du voi nguoi xau v i nhung muc dich khac nhau va ngugc
lai. Co nhung nguoi ca tinh, so thich trai ngugc nhau nhung van la ban
ciia nhau. vHn c6 hien tugng "gan muc khong den, gan den v l n t6i". Do
do nguoi thuang choi voi nhung nguoi tot chua h i n da t6t, va ngugc lai.

DEBAI
Anh (chi) hay viit bai van ngan (khodng 600 tit) trinh bay suy nghJ
cua niinh ve can ngan ngCt sau:

3. Bai hoc nhan thuc va hanh dong
+ "Chon ban ma choi" la mot loi khuyen het sue dung dan. Nhung
nguoi ban t6t la ch6 dua tinh than, la nguoi dong hanh than thiet trong

"Hay cho toi bit bm anh la ai, toi se noi cho anh biit anh la ngur/i thSnao ".

cugc doi, giup m6i nguoi vuon len s6ng tot hon, dep hon. Chon dugc ban

(Ngan nguPhdp - theo So tay Danh ngon, NXB Van hod - Thong tin,

t6t, chan thanh luon la niem ao uoc ciia moi nguoi. Tuy nhien, khong v i

J 999, trang J53)

thg ma tuyet giao voi nhung nguoi xau.
+ Muon CO ban t6t, truoc h6t minh phai la nguoi ban tot. Song chan thanh,

G O I Y C A C H L A M BAI

coi mo, nhiet tam se duoc moi nguoi yeu quy. Gia doi, xau xa, thij doan, ho

1. Gidi thich y kiin

hung thi som mupn gi cung bi 16 tay, bj tay chay, khong the co ban tot.

- Y nghla cu the: Cau danh ngon de xuSt mot tieu chuan danh gia
pham chat con nguoi thong qua m6i quan he ban be.

+ Ung \vt dung d5n, biSt cham s6c tinh bang huu la mot each de con
nguoi CO hanh phuc va lam cho cugc song tot dep hon.

- Y nghia khai quat: Tam quan trpng cua m6i quan he ban be d6i v a i
(VH& TT s6 thdng 5+6 - 2010)

nhan each con nguai.
2. Ban luan
+ Tinh ban la mot m o i quan he xa hoi pho bidn, c6 tSm quan
trong dac biet d6i v d i m 6 i nguai. Con ngudi khong the s6ng ma
khong CO ai la ban. N g u a i khong c6 ban be thi khong the c6 nhan
each binh thuang.
+ Nguoi ta thuang kdt ban, giao du vol nhung nguoi ciing so thich.
Cling quan diem, chi huong. Nguai tot dSn voi nhau thi "d6ng thanh

Ve mot quan niem

ciia V. Huy-go...
^

BUI DINH H A

GV. THPT Nam Dan I - Nghe An

tuong ung, d6ng khi tuang cau", nguoi xSu cung "nguu tSm nguu, ma tam
ma". Mat khac, khi choi than vai mot nguai, hay nhom nguai nao thi
thuang chiing ta se chiu anh huong cua d6i tuang do theo quy luat "gan
muc thi den, gSn den thi sang" hay " d i voi But mac ao ca sa, di voi ma
mac ao giay".
V i vay, c6 the thong qua viec nhin nhan pham chat, tu each, thien

D £ BAI
Nhan vat Gidng Van - gidng trong tdc phdm Nhung nguoi khon kho
cila dai van hao Vich-to Huy-gd, trudc giay phdt lam chung da trdng troi
lai vdi doi ban tre Ma-ri-uyt

va Co-det:

huong cua ban be (than thiet) de danh gia, phan loai \h nhan each, pham

"Tren dai, chi cd mot dieu dy thoi, dd la thuong yeu nhau".

chat cua mot con nguoi.

Hay cho biet y kiin cda anh (chi) ve quan ni$m tren.

GOl Y C A C H L A M BAI
A. Ve kl nang
Biet each lam bai van nghi luan ve mot van d8 xa hoi dat ra trong tac

Ao cu nhimg tam hon
luon moi
..him

MMrq:>v

pham van hoc. Ket ciu chat che, diln dat luii loat; khong mic 16i chinh
ta, dung tir, ngu phap.

la

NGUYEN THl HA
"
CV. THPTNgoc Hoi - Thanh Tri - Ha Noi

B. Ve kien thuc

,1 ' ;

Hoc sinh c6 the trinh bay theo nhieu each khae nhau nhung phai c6
nhirng hieu biet ve Vieh-to Huy-go va nhan vat Giang Van-giang trong

DEBAI

tac pham Nhung nguai khon khS cua. ong; tir do, ban luan v6 tu tuong cua

Hay phdt hieu suy nghl cm anh (chi) ve y nghJa cm cciu ngqn ngu

V. Huy-go qua cau noi cua nhan vat Giang Van-giang.

phifongTay: Ao cu nhimg tarn hon luon moi.

I
, .

- Thuong yeu nhau la su dong cam, chia se, hieu biSt giira con nguoi
voi con nguai, la sir cuxi mang, giiip da nguai khae de ho c6 the vuot moi

GOI Y C A C H L A M BAI

kho khan, gian kho, vuot qua ca chinh minh lam nen nhung thanh qua,

- Dan dSt, neu van de

nhung chiSn cong vT dai.

- Giai thich va chung minh y nghTa cua cau ngan ngu

- Doi song tinh cam ciia loai nguoi la mot y8u to v6 cung quan trong,
no lam nen su s6ng cda loai ngoai (phan biet voi loai vat). Chinh nha tinh
cam do - tinh yeu thuong giira con nguai voi con nguoi ma kSt tinh thanh
nhirng thu tinh cam bao la rong Ion khae nhu: tinh yeu gia dinh, tinh yeu
lang xom que huong va rpng Ian hon la tinh yeu dSt nuac.
- Tuy nhien, quan niem ciia V. Huy-go la tuyet doi hoa tinh thuong
(tren dai, chi c6 dieu iy thoi...). Mot quan niem h8t sue sieu hinh khang dinh tinh thuong c6 the cuu r6i nhan loai, tinh thuong c6 the cai
tao xa hoi.

- Song trong "xa hoi an thit nguoi", quan niem ciia V. Huy-go, mot
mat xoa diu noi dau cho eon nguoi, nhung mat khae lai thii tieu su dSu
tranh cai tao xa hoi.

,,,,

-I- Giai thich: Chu nhung the hien quan he d6i lap giira be ngoai {do cu)
va nhijTig gia trj ben trong (tdm hdn luon moi) ciia con nguoi. Ao cu ham y
chi con nguoi c6 be ngoai cu ki, ao quan khong dep, khong mot, d6 diing
khong moi, khong dSt tiSn; cupc s6ng vat chSt khong du da, khong giau
sang; phong thai khong sanh dieu. Tam hhn la gia tn ben trong, la the gioi
tinh than, la tri tue, tinh cam ciia con nguoi. Dat hai khia canh noi tren trong
quan he doi lap, cau ngan nguphuong Tay da khang djnh mot phuong cham
s6ng dong thoi cung la mot quan niem trong each danh gia con nguoi. Gia
tri dieh thuc ciia con nguoi khong nam a cai be ngoai. Gia tri dich thuc cua
chiing ta la a tri tue, tam hon. Moi nguoi luon can biet coi trong doi song
tinh than, khong ngung lam moi me, phong phiJ them doi song tam hon.
+ Chung minh: (Chpn din chung tieu biSu trong thuc tS va van hoc).
VD: Hinh tuong Bac H6 trong van hoc va thuc te cupc s6ng ciia Bac
ngpai doi la mot minh chiing tieu bieu cho phuong cham song Ao cu
nhung tdm hhn luon mod. T6 Hun ca ngpi Bac: Mot dai thanh bach chdng
vdng son / Mong manh do vdi hdn mudn trugng / Hon tuong dong phai
nhimg I6i mdn (Bdc ai!). Ca cupc doi ciia Bac, khi la mot thanh nien di
tim li tuong hay khi da tro thanh vi Chu tich nuac, Bae luon song rat gian


di. Nhimg cuoc song cua con nguoi gian di ay lai la cuoc song khong
ngung hoc hoi, ren luyen, trau doi, boi duong de c6 dugc nhan, tri, dQng
k8t tinh ve dep tri tue, tarn hon ciia nhan dan, dan toe...
- Binh luan:

i
+ Co nguai coi trong doi song vat chat, coi nhe tri tue, tarn hon. Do
la quan niem sal lam c6 the dan den hau qua nghiem trong can phe phan.
I + Mat khac, c6 nguoi qua chu trong d6n tarn h6n ma coi nhe dai s6ng
vat chat, coi nhe be ngoai. Coi trong gia tri tinh than nhung khong c6
nghia la xem thuong vat chat, be ngoai. Triet hoc duy vat bien chung da
chung minh van de nay. Chu trong, danh gia cao gia tri cua con nguoi a
tam h6n khong c6 nghia la ta mai mai chap nhan doi ngheo, de cho bS
ngoai xau xi, luom thupm, nhem nhuoc... Trong thai dai hien nay, quan
niem lech lac do anh huong tai chii truong phat triSn con nguai loan dien,
den su phat trien phon thinh cua dat nuac
+ Nhu vay, trong boi canh xa hoi hien nay, con ngudi phai biet phan
dau toan dien. Sir phan dau do la khong ngimg. Nhat la the gioi tam hon
con nguoi rat de tm thanh can coi, kho khan qua thai gian, va nhung biSn
dgng cuoc s6ng... Phai luon hoc hoi, quan sat, tich luy, suy nglm... Do la
each tot nhat de ren tu duy, boi duong tam hon.
+ Tam hon luon tuai mai se giiip con nguoi thoai mai, tu tin, yeu doi,
lac quan, lang man. Do la nhung ySu t6 cSn thiSt de chung ta s6ng khoe
hon, vui han, c6 ich hon, hanh phuc hon.
- Bai hoc nhan thirc va hanh dong cho moi nguoi, nhat la voi the he
tre trong thai ki doi moi va hoi nhap hien nay.
+ Nhan thuc: Thay dugc day la mot quan niem s6ng tich cue, dung
dan, hihi ich; mot each nhin nhan, danh gia con nguoi sau sac. Chung ta
dong tinh, iing hp quan diem s6ng do.
+ Hanh dong: La hoc sinh, nen an mac gian di, c6 tac phong va loi song
phii hgp voi hoan canh gia dinh, voi tinh hinh dat nuac... Phan dau huong
tai cai dep trang nha, hon nhien, trong sang. Co y thiic tu giao due ban than,
nang cao hieu biet, cam thu cuoc song, lam giau doi song tam hon.

Loi ru tham hoi xuan

m

HOANG THU HA

•r

GV. THCS Bach Lieu - Yen Thanh - Nghe An

v'

Trong bai tha Con cd, (Nguvdn 9, tap hai) nha tfia Che Lan Vien da viSt:
"Lan len, lan len, lan len...
'V
Con lam gi?
.
Con lam thi si!
Canh CO trang lai bay hodi khong nghi
'
Truac men nha
Vd trong hai mat cdu van..."
i , ,
Theo em, vi sao trong led ru thdm hai xudn dy, nguai me Iqi mong con
mmh lan ten Idm thi si? Tumong mk cm nguai me trong hai tha, em c6 suy
nghi g\ vai trd cua van chuang trong viec boi dap tam hon con nguai?
GOl Y CACH LAM BAI
A. Ve ki nang
') '
- Bai nghi luan CO b6 cue ro rang, hgp li.
,
- Lap luan sac sao, giau sire thuyet phuc.

- DiJng tir, dat cau chinh xac, lien ket cac phan chat che.
- Van vi6t trong sang, giau hinh anh, cam xuc.
::|,^viV ]/;
- Chuyen y giua cac doan nhuan nhuy, tu nhien.
i'ijv>v
B. Vlkignthut
wc
Lam noi bat dugc hai y:

1. VI sao nguoi me lai mong con minh Ion len lam thi si?

- Vi mu6n con lam thi sT de mang long tir tam nhu mot thu hirong hoa
Ihuan khiet dang cho coi nguoi, de luu giiicai dep, coi ngu6n nhan ban cho
cuoc doi.
- Lam thi si de canh c6 trong tr^ng cua con lai bay hoai trong coi tha
menh mong, danh thiic nhiing xao dong t6 vi va nggt ngao cua tam hon
con nguoi, cua tam hon nhan loai.
-'^' '


- M e mong con lam thi sT la de thoat khoi nhirng toan tinh tran tuc de
hirang vao the giai noi cam ciia tam h6n .
* Va ngu con khong la nha tha, thi me cung mong con c6 trdi tim
cua mot thi si...
2. Tumong le&c cua ngwdi me trong bdi thff, suy nghi ve vai tro cila
van chuong trong vice bdi dap tdm hdn con ngudi.
"

- B6 cue bai viet chat che, luan diem ro rang, hop l i , c6 sue
thuygt phuc.

'

- D i l n dat luu loat, ngon ngu c6 sue ggi.
- Dan chung phong phu, tieu bieu (ea trong van chuong va ca trong
dai s6ng thue t i l n ) .

- N6u nhu cac bp mon khoa hoc tir nhien Toan, L i , Hoa... boi dip

cho con nguai tri tue thi van chuong lai b6i dip tam h6n.

'?

B . V6 kien thik
- T u hinh anh nguoi anh trai cua c6 be Kieu Phuong trong truyen Biic

+ Giijp con nguoi biet hon gian yeu thuang:
+ Biet dong cam se chia truac noi dau ciia nguai khac

tranh cua em gdi toi (Ngu van 6, tap hai) rut ra dugc ban chat ciia thoi

+ Biet uac m a hi vpng...

ghen t i , bieu hien va hau qua ciia thoi ghen t i . Phan biet dugc thoi ghen

(Lay mot s6 dan chung tieu bieu trong van hoc va thirc ti cua ban
than de chung minh).
- N o i tom lai van chuong chan chinh se lam cho tam hon con nguai
phong phu han, tinh te han, sau ISng hon, nhan ban han va giup con
nguoi huong thien, gop phSn lam dep cuoc dai nay.

ti voi su thi dua: "Giira long ghen t i va su thi dua c6 mot khoang xa each
nhu giiJa tat xSu xa va due hanh." (La Bruy-e)

,f

,^ .

- Ghen ti la ghen ghet, d6 k i , la uSt uc, ham hue truoc su thanh cong,
trunc su uu viet hoae truoc uy tin ciia nguoi khac. " T h o i ghen t i la mot
thuoe tinh ciia con nguoi - luon luon an nau trong ta va luon luon cho thoi

"Con ran ghen ti"

CO de' nhay bo vao chi phoi nhung suy nghi, ling xu, hanh dong ciia ta...

13

tac oai tac quai..." (Ta Duy Anh)

cai con rdn ghen tuc, do k i se tim each khuSt phuc l i tri de ngoc dau day

HOANGTHUHA
GV. THCS Bach Lieu - Yen Thanh - Nghe An

- V i vay thoi ghen tj c6 the lam cho con nguoi tro nen nhat nheo, tam
thuong, tham chi ich k i va doc ac. D6i voi ca nhan, no lam thui chot nhiSu
tinh cam t6t dep, n h i l u m6i quan he thieng lieng. Doi vod xa hoi, no k i m

DE BAI

"Dung di con ran ghen ti ludn vdo trong tim. Do Id mot con ran doc,
no gam mon khdi oc vd lam ddi bqi trdi tim" (Et-mon-do daA-mi-xi).

Tit

nhan vat nguai anh trong truyen ngdn But tranh ciia em gdi toi (Ngitvdn 6,
tap hai), em cd suy nghi gi vi thoi ghen ti cua con nguai.

ham tai nang, can trd phat trien, tham chi la keo liii su phat trien ciia Heh
su (dan chung).
- Do do, trong qua trinh hoc tap va ren luyen de hoan thien nhan each
ciia minh, chiing ta phai dung cam, phai kien quyet loai bo thoi ghen t i :
"Diing de cho con An ghen tj lu6n vao trong tim. Do la mot con rdn doe,

GOI Y C A C H L A M BAI

^

V

A. Ve ki nang
- BiSt van dung k i t hop cac thao tac lap luan nhu phan tich, giai
thich, chung minh... de viSt bai nghi luan xa hoi.

no gam mon khoi 6c va lam d6i bai trai t i m " (Et-mon-do do A - m i - x i ) .


- Quan nguc c6 pham chat cao quy:

Bai hoc dao li

tu "Chii nguoi tu tu"
0

r

+ BiSt yeu cai tai sang tao nen cai dep; trong nguai c6 nghla khi nhu

HuSn Cao.
+ Co sa thich cao quy: sof thich choi chu.

CHUTHjHAO
GV. THPTHung Virang - Phii Tho

+ Tuy s6ng giira vung bian nha cua xa hoi nhung quan nguc van giir
vung dugc thien luong trong sang.
3. Bai hoc

DE B A I
Bid hoc dao If ina cinh (chi) tie'p nhgn dmrc tie nhan vat quan ni^uc
trong truyen ngan Chungiroi

, ,

tietd cua Nguy in Tuan.

- Xua nay, nguai ta thuang nggi ca Huan Cao mot nhan vat sieu
pham va tiSp nhan a Huan Cao k h i phach hien ngang, thien luang
trong sang, c6 cai nhin nhiSu c h i l u doi v a i con nguai nhung lai quen
di nhan vat quan nguc " m o t thanh am trong treo chen giira mot ban

GOl Y C A C I I L A M B A I

dan ma mgi nhac luat deu h6n loan, x6 b6". Khong chi c6 Huan Cao

A . G o i y chung
, - Hoc sinh can nam vung npi dung tu tuong va nghe thuat cua truyen

toa sang trong ch6n nguc tu ma quan nguc cung thang hoa k h i gap
Huan Cao.

ngan Chi7 ngmri tie tii ( N g u y i n Tuan)
- Nam vung k l nang lam bai van nghi luan v6 tu tuang, dao l i .

- Nhan each cua quan nguc toa sang chinh la bai hoc cho nguai doc:

B. G o i y cu the

+ Can biSt tran trong nhung gia tri van hoa truyen thong ciia dan tgc.

Hoc sinh can trinh bay dugc cac y chinh sau:

+ can biet tran trong nhirng nguai tai hoa, nghia k h i , thien luong

/. Md-bdi

trong sang.

- Nguyen Tuan la nguai nghe sT say me kiSm tim cai dep, sang tao
cai dep.

,

+ Truac cai ac, cai xau cSn phai c6 ban ITnh vung vang...
+ Cai dep c6 the cuu vat con nguai.

- Nhan vat ciia N g u y i n Tuan dii la loai nguai nao cung c6 pham chilt
cija ngirai nghe sT.

///. Kit bai
- Quan nguc khong chi la mot hinh tugng nghe thuat song dgng ton

- Quan nguc la hien than cho cai dep theo quan niem cua NguyEn
Tuan, giijp ngucri doc tiSp nhan dugc bai hoc dao l i sau sSc.

vinh cai tai, cai dep ma con huang nguai doc den cai dep, cai thien, khai
ggi cho nguai doc suy ngam ve nhung bai hoc dao l i sau sac...

//. Than bai
1. Tinh huong truyen

; '

'

- Cuoc gap go oai am tra treu giira Huan Cao va quan nguc
2. Dac diem cua nhan vat quan nguc
- Quan nguc, mot ticu lai giii tu nhung lai la con ngucri hicu bi6t: tCmg
doc va nghia sach thanh h i l n .

•

bieu cung v a i lap luan thuyet phuc, dien dat trong sang, gian d j , c6

Noi dura
g|

NGUYE:N
GV.

THPT

"hSt van chuang.

TH! HAO
Quynh

«. f / ) i J i . i . M

Tho - Quynh

Phu - Thai Binh

5 ^

- De bai viet sau sac, hoc sinh nen ban luan ca nhung quan diem chua
thuc sir dung dan, con c6 tinh thirc dung va hau qua ciia nhihig quan diem
ay a mot s6 ca nhan trong xa hoi lien quan den van de trinh bay.
- Hoc sinh khong sa da vao viec cam nhan bai tho. Van ban chi c6 y

DE BAI

'

Noi dua
Nf^irai dan ha nao dat dm nhd di tren duang kia?
Khiion mat tre dep diim vao nhung mCen xa nao...
Dm he dang lam cham mudn chay len, hai chan no cu nem ve phia
trudc, ban tay hoa hoa mot dieu mm ki la.
Vd cat mieng liu lo khong thank lai, hat mot hai hat chm tung c6.
Ai hiet ddu, dm he hmrc con chm vung lai chinh la nai dm cho
nguai dan bd kia song.

nghla ggi mo suy nghi de hoc sinh xay dung cac luan diem ciia minh v6
tu tuong nay.
B. Ve kign thuc
Bai vi6t dam bao duac cac y chinh sau:

'

'

- Trong cuoc s6ng cua con nguai, "nai dua" dugc hie'u la mot diem
tua, mot ch6 dua ve mat tinh thSn hoac vat chat. Co mot " n o i dua" chSc
chSn, on dinh, con nguai se de c6 mot cuoc s6ng tot dep.
- Thong thuong, " n o i dua" cua nguai ySu la nguai manh, " n o i dua"
cua nguai gia la nguai tre... nhung trong bai tha nay, Nguyen Dinh T h i
lai CO cai nhin ngugc lai: "Nguai me" dua vao "dira tre", "nguai chien

*

*

Nguai chien sJ ndo da hd cu tren duang kia?
Doi mdt anh cd cdi dnh rieng cm doi mat da nhieu Idn nhln vdo cdi chit.
Bd cu lung cong tua tren cdnh tay anh huac tung hmk run rdy
Tren khuon mat gid nua, khong hiet hao nhieu nip nhdn dan vdo
nhau, moi nep nhdn chua dipig hao ndi cue nhoc gang gdi mot dcri.
Ai hiet ddu, hd cu huc/c khong con vCtng lai chinh Id nai dm cho
nguai chiin .vT kia di qua nhimg thu thdch.
(Nguyin Dmh Thi, Tin ndng, NXB Van hoc, Hd Noi, 1983)
Bdi thag(xi cho anh (chi) .suy nghi gi vi "nai dm" trong cuoc sfmg?

sJ" dua vao "bd cu gid". N h u vay, "nai dua" trong cuoc song khong nhat
thiet phai c6 y nghla vat chat, voi tien tai, dja vi xa hoi, tuoi tac, sue manh
ca bap... Thuc te cho thay " n a i dua" quan trong nhat voi con nguai, va
t6n tai lau b i n hon ca chinh la tinh than, tinh cam, bai c6 diem tua tinh
than, tinh cam, nguai ta se tim thay dugc nhung niem vui, y nghla trong
cuoc song va tao ra nhijng sue manh tinh than Ion lao, k i dieu {"dm tre"
la niem vui song cua "nguai me", "bd cu gid" la nguon dpng vien tinh
than giup "nguai chiin si" vugt qua thu thach...).
- Trong nhirng " n o i dua" ciia cuoc song, diem tua chung de moi
nguai phat trien chinh la tuang lai va qua khu ciia minh ("dua tre " la bieu
tugng ciia tuong lai, "bd cu gid" la bieu tugng ciia qua khu). Tuang lai

GOI Y CACH L A M BAI

eho con nguai dpng lire de hi vgng, phan dau. Qua khu cho con nguai tam

A. V l ki nang

guang soi minh de song tot ban trong hien tai.

- '•

- Hoc sinh biet lam mot bai van nghi luan xa hoi c6 b6 cue mach

- " N a i dua" rdt can thiSt de' nang dof cuoc s6ng ciia con nguai. Tuy

lac, he thong luan diem ro rang, logic, biet lam sang to luan diem

vay, m6i nguai cung phai luon biet dung viing tren doi chan ciia minh de

thong qua viec chon loc va phan tich ngSn gon nhirng d i n chung tieu

phan dau va t u khang dinh gia tri cuoc song ciia minh. '

f,iv6\• '


Tam bang
Q

D O A N THl T H U H A N G

GV. THPT Phan Boi Chau - Tuyen Hod - Quang Binh
Dk BAI
Doc bai tha sau:
T§m bang
Cuoc iUri ai cimg c6 nhmg tam hang

De lam giCiy chmg minli
De chu mong thanh dgt
Nliung tam hang nhu nhCmg hang chi dinmg
qua nhmg dinmg phS hep
Di din dgi lo cuoc dc/i ngay cdng ma rang them
Co nhCmg vT nhan dirac nhdn loqi khdc ten
Bai cdc tdm hang ximg danh trong lich sir
Vd CO nhirng tdm hang chihig nhdn
nhihig viec lam tuy nho,
Nhimg CO gang het m)nh, vdn quy trong hiet hao!
Co dirac dieu Ian lao
Tu nhmg g\ he
Dung hao gia chihig minh cuoc dai hang
nhiing g) khong the
Nhu nhimg tdm hang khong hdng duqc chmh ta

*

Co di huac gdn mai den quang xa
Mai hien duqc cdi khong thdnh cd the
Dimg mong chd cd ai hdn re
Ddu le ddi hdnh ve se len tien ?
*
Nhirng tdm hdng cd ddng ddu ki ten

Chi Id gidy thong hdnh di vdo cuoc sdng
Nhung quy gia han Id cuoc ddi ghi nhdn
. v H i i vw- \\.
Mai Id - TAM BANG - hang - cua - chinh - ta
(Hodng Ngoc Quy)

,
Ld mot hoc sinh sap tSt nghiep THPT, se cdm tren tay tdm hang de
buck- vdo dai hay di tiep tuc chinh phuc nhung tdm hang cao hait, anh
(chi) CO suy nghi gi ve gid tri, y nghia cua "tdm hdng " trong hdi tha tren ?
GOI Y CACH LAM BAI
A. We ki nang
ti^w, -h;
- Hoc sinh can phoi hop cac thao tac: phan tich, chung minh, binh
luan, so sanh.
- Bai viet ro rang, chat che, c6 sang tao.
B. Ve kien thiic
I.Mffbdi
,
Giod thieu ve bai tha, ve vai tro cua nhirng tam bang trong dai song.
//. Than bai
Trirac khi di vao binh luan, can phan tich de thay duuc gia trj cija tam
bang qua noi dung timg kho tha:
i
- Kho 1: Tam bang ma ra nhiing neo duong tuong lai tuai sang.
- Kho 2: Can biet quy trong nhirng tam bang phan anh diing thuc chat
sir CO gang cua ban than, du do la tam bang danh gia hay binh thuong.
- Kho 3: Phai chijng minh vai cuoc dai bang gia tri thirc ciia ban than
chu khong phai bang gia trj ghi tren tam bang. Vi no chua phan anh day
dii nang lire thuc ciia ban than.
'
- Kho' 4: Co c6 gSng thi se dat duac tam biing tuong xung. Nhirng tam
b3ng "gia" khong giiip ta thanh dat.
- Kho cuoi: Tam bang thirc chat chi la ta giay thong hanh cho ta buac
vao dai. Con gia tri thirc ciia no phai de cuoc dai ghi nhan, tuy thuoc vao
khii nang moi nguai.

* Tom lai, thong diep cua bai tha la gi? ^
.ftqiin i'


- Kha nang cua m6i ngirai van dung vao cuoc song nhu thS nao, do
se la tdm bang phan anh dung thirc chat hon la tSm bang - to gidy - ho
dang CO.

''I

-m^''

Sir thanh dat

:

DOAN THI THU HANG

GV. THPTPhan

* K8t hop vua phan tich vua \iy v i du thirc t8 dai s6ng, lich su, van

— —

chuong de chung minh nhung nhan dinh tren.
* Binh luan:

•••••

,^

^

- Tim bang la sir can thiet de buac vao doi, song de c6 tuoTig lai vung

iko

Boi Chdu - Tuyen Hod - Qudng Binh

•

• •••^

'

' •

• ^'

.

•

DEBAI

••••

11, :•,,

J i ' . M

'

,

J/

"Su thanh dat cua toi khong phai a cac day so trong tai khodn ngdn

chac can no lire va ren luyen.
hang, md chfnh la luc toi hie^t cho di, san se nhCmg g\ co vai nhung
- Can CO thai do tran trong nhung tSm bang dat dugc tu su c6 gang
nguai can duac giiip da. Toi co hoc cao de'n mciy cung chua du, chi khi

cua ban than.
- Phe phan nhung ke mua danh, mua bang cap de muu cau danh Igi.
- Khong nen dat trong chuyen bang cip.

Khong phai ban than

tam bang ma ban than su lao dong chan chinh m a i la thuac do gia tri

nao toi dung su hieu hiSt cua niinh de hd tra, nang da nguai khdc, thi luc
do toi mai thuc su thanh dat".
(Trich tra hri phdng vein ciia nhd van nit Phiing Le Ly tren hdo Phu
nu chu nhqt, sf) 18, ngciy 17.5.2009)

moi nguai.
- Lien he v l gia tri tam bang trong cuoc song ngay nay: xa hoi rat can
bang cSp, nhimg tam bang chung nhan, nhung tren het, can cai tam, cai

'•' '

Anh (chi) co suy nghl gl ve su thanh dat trong cau ndi tren? Lieu no
CO mdu thudn vai khdi niem thanh dat ndi chung md chung ta vdn thmmg
quan niem trong cuoc song ngdy nay?

tai thuc chat ciia moi con nguai.
- Lien he ban than:
+ Nhan thuc dung gia tri, vai tro cua tam bang.
+ Xac dinh lap truong dung dan de phSn dSu hoc tap, de nhan dugc

GOl

Y CACH LAM BAI

' ''-fti'-' •'"••^^ -

A. Ve ki nang

tSm bang phan anh dung thuc chat ciia minh.

- Can phoi hop ciic thao tac: giai thich, chung minh, so sanh va binh luan.

+ Bay to suy nghi, quan diem rieng.

- Lap luan chat che, bo cue ro rang, van phong trong sang, giau sue

///.
;

thuyctphuc,

Ket bdi

- Khang djnh gia tri ciia tam bang thuc.

B. Vd kien thirc

- Nang cao van d l gia tri tam bang trong doi song.

/.

- Bai hoc cho ban than.

Neu dugc van de can nghi luan: mot each hieu khac v6 su thanh dat.

* Lmi y

//. Than bdi

Hoc sinh c6 the 16ng ghep cac thao tac, tu do bay to y kien, quan

- Giai thich khai niem: thd nao la sir thanh dat?

diem rieng cija minh, mien la bai viet dung trong tam, hieu van de va co
d i u an ca nhan.

'

.rif.'

Mffbdi

tiifJM

i-.'

+ Thanh dat la dat ket qua tot dep. dat muc dich v6 sir nghiep, lam
nen (Tu di^n tieng Viet)


Tur phe binh

+ DSn chung: \iy tix doi song thirc te
- Thanh dat trong y kiSn tren dugc hieu nhu thi nao?

TRANTHIVIETHANG

+ Giai thich nhiSng tir: "chocti", "sanse", "hdtra", "nanfi ct(J" dc
hieu thanh dat a day chinh la sir d6ng cam, chia se. Do la tinh thuong
dong loai.

GV. THPT Quynh Luu 4 - Quynh Luu - Nghe An

' "

+ Xet v6 mat tinh thSn, khi chiing ta bi6t cho di, iy la liic chung ta se
nhan lai hanh phuc. Thanh dat chinh la su thoa man vai hanh phuc minh
DfeBAI

CO dugc khi the hien long nhan dao.
- So sanh: quan niem v6 sir thanh dat noi chung trong thai dai ngay

Tron^ hai Tie phe binh, ctdng tren bdo Nhan Dan sd 176, ni>dy
10/4/1954, Bdc Hd c6 vich:

nay vod quan niem thanh dat cua nha van Phijng Le Ly:

"Dao CO nidi mdi sac

+ Quan niem chung cho rang: thanh dat gan lien vai su nghiep

Vang CO thui mai trong

ve vang, mot t i l n do hua hen, su giau c6 ve tien bac, dinh cao ciia

Nicac CO loc mai sack

vinh quang.

Ngmri c6 tu phe hmh, mdi tien hiV'.

+ Quan niem ciia nha van Phung Le Ly: thanh dat la niem vui gat hai
dugc tir tSm 15ng vi tha, tir viec lam y nghia, su giau c6 ve mat tinh than.
+ KhSng djnh: Quan niem ciia nha van Phung Le Ly khong mau
thuan ma bo sung cho quan niem truyen thong ma thoi.

j

Suy nghl ciia anh (chi) ve tdm quan trong cua fuphe binh. • ,.
Cai Y C A C H L A M BAI
A. Ve kl nang
Hoc sinh biet each lam bai van NLXH, sii dung ket hgp cac thao tac

- Binh luan:

lap luan hop H de lam bai.

+ Do la quan niem s6ng tich cue, tign bp, mot loi song dep trong cuoc
song ngay nay ma thanh nien can hoc tap.

B. Ve kien thik
* Gidi thich khdi niem tu phe bmh: Tu phe binh la tu nhan thuc, tu

+ Da CO nhieu nguoi ciing c6 quan niem song tren.

nhin nhan de danh gia diing ban than.

+ DSn chung thuc te dai s6ng: Nhimg tam guang thanh dat lam nhan

* Tcii sao phdi tu phe bmh? Bdi moi ngudi rSt kho tu kiem soat,
danh gia dung hanh vi va kha nang ciia chinh minh. Thong thudng moi

dao, tir thien.
- Lien he ban than.

ngudi thudng bi chinh "cai toi" ca nhan liin at nen kho nhin nhan dung

///. Kit bdi

ve chinh minh. Dieu do de sinh ra tinh tu thoa man, tinh kieu ngao,

KhSng djnh day la mot quan niem song dep, c^n phat buy; ket hgp

bao thii.

^

,

* Vai tro ciia tu nhan thuc, tu phe binh doi vai moi ngmri:

bay to thai dp, suy nghl ciia ban than.

- Gmp cho ca nhan moi ngudi nhin nhan, danh gia dung ban than.
%

(VH&ITs6thdng

9 - 2009)

- Nhan ra dugc nhirng sai lam, han che ma chiing ta mac phai de kjp
thdi siia chira.

«


_

.

,

_

.

^

- Tir phe binh va phe binh c6 moi quan he vai nhau: K h i chung ta
chua tir phe binh, tir nhan thuc thi ta chua the nghe lai phe binh ciia ngucri
khac. Va khi chung ta tu phe binh dugc chinh minh thi mai c6 the' phe
binh nguoi khac.

.

.,;.,,;„:,.,

J

Tieng vong
f

g

CAO T H ! HOAN
GV. THPT chuyen Quang Trung - Binh

;u'j i

Phaoc

- DSi lap voi tinh tu phe binh, tu nhan thuc la tinh kieu ngao.
'

- Mu6n nhan thuc duuc va danh gia dugc kha nang cua ban than thi

phai thong qua boat dong thuc tien. "Mot'con ngucri kho c6 the nhan
thuc dugc chinh minh. Do khong phai la viec lam cua tu duy ma la ciia
thuc t i l n . Hay ra sue thuc hien bon phan cua minh, luc do ban lap tuc
hieu dugc gia t n cua chinh minh" (Got)

Tieng vong rihig sau

-

*

Co mot cau he ngo nghich thmmg hi me khien trdch. Ngdy no gian me,
cau chgy den mot thung lung canh khu rung ram. Lciy hit sue minh, cciu het
km: "Toi ghet nguoi". Tukhu rung c6 tiing vong lai: "T6i ghet nguoi". Cau

* Cfnmg minh - bmh luan:

hodng hot quay ve sd vdo Idng me khoc nuc nd Cau khong .sao hiiu dugc tit

- Chimg minh: Trong cupc s6ng nhiSu ngucri khong biet tu phe

trong khu rung lai c6 nguoi ghet cau. >

binh, kiem diem, dSn tai sai ISm (dan chung). Hau qua se khon luong
n6u khong bi&t tu phe. Ngugc lai nhung nguoi biet t u phe se c6 ca hoi
de thanh cong.
- Binh luan: Khong phai ai cijng dam tu phe, tu nhan ra nhijng sai

„•

> xvm\

Nguai me nam tay con, dua tra lai khu rung. Bd noi: "Gia thi con
hay het that to: Toi yeu ngucri". La lung thay, cau vua dirt tieng th) cd
tieng vong lai: "Toi yeu ngucri". Luc do nguai me mdi gidi thich cho con
hieu: "Con ai, do la dinh luat trong cuoc song cua chung ta. Con cho
dieu g] con se nhan dieu do. Ai gieo gio th) gcit bdo. NSu con thu ghet

sot cua ban than. Co nguoi biSt sai lam nhung van vi pham, ho bat chap

ngucri th) ngucri cung thu ghet ccm. NSu con yeu thucmg nguai tlii ngucri

luan thuong dao l i , bat chap phap luat...

cUng yeu thucmg con".

- T u phe binh khong dSng nghla vai tu ha thSp ban than, cung

'

,,|

(Theo Qua tang cuoc song, NXB Tre, 2004)
Tu cau chuyen tren, em cc> suy nghi g\ nwi quan he giua cho vd

khong CO nghia lam cho chung ta chi nhan ra nhimg khuyet diem de

nhan trong cuoc song.

nan chi. Ma ban chat ciia phe binh la tien bo.
••/ >

GOT Y C A C H L A M BAI
A . Ve kl nang
Tren ca sa hieu ro van ban Tieng vcnig rung .sau va yeu cau nghj luan
ciia de, hoc sinh biet each lam mot bai van nghj luan xa hoi. Bai viet the'
hien von song thuc te, cac dan chung lam ro luan diem cSn tieu bieu, cu
the, CO sue thuyet phuc, tranh nhung dan chung chung chung. Dien dat
tot, khuyen khich nhung bai viet sang tao.

B. Ve kien thuc
Hoc sinh co the trinh bay van de theo nhieu each khac nhau, nhung
can dam bao cac y ca ban sau:

*' i v j ^


"Hay birac qua
va dem tung vien s o i "

/. Gidi thich:
+ Yeu: la trang thai cam xuc quyen luyen, quy men, gan bo giua

ngirai vai ngircri va giija ngirai vod van vat trong cupc song. K h i minh the
hien thai do, cam xiic tran trong quy mSn doi vai ai, vai vat gi thi minh

^

se nhan lai dugc nhirng tinh cam tuang tir.

NGUYfiNVANHOC
GV. THCS Phan Dinh Phung - Thanh Khe - TP. Da Ndng

+ Ghet: la trang thai ac cam, khong gdn bo, khong ua thich cua con
nguai, d6i lap hfln vai yeu. K h i minh bay to thai do, tinh cam khinh bac,
hat hiii d6i vai mot ai do, vai vat gi do thi se nhan dugc ket qua tuang tu.

Dfi

BAI

,:vv-vV:,

••

' - Cau chuyen de cap den m6i quan he giua cho va nhan trong cugc
Such "Co hoc tinh hoci" c6 viet: "Hay huac qua va dim tung vien

dai m6i con nguai. Khi con nguai trao tang cho nguai khac tinh cam gi
thi se nhan lai dugc tinh cam do. DSy la moi quan he nhan qua va cung

soi".

L/ri khuyen do dinh huang g\ em trong hoc tap vd cuoc song?

la quy luat tat yeu ciia cugc song.
2. Bieu hien ciia mdi quan he cho vd nhan trong cuoc song:
- M o i quan he giiia cho va nhan trong cugc song v6 ciing phong phu,

Ogi Y CACH LAM BAI
- Kieu bai nghi luan xa hgi. Van de nghi luan rut ra dugc trong cau noi

bao gom ca vat chat Ian tinh than.
- M d i quan he gii>a cho va nhan khong phai bao gia cung ngang bang
trong cugc s6ng: c6 khi ta cho nhieu nhung nhan lai it han va ngugc lai.

C O tac dung Idn den vice hgc hanh, thai do song tich cue ciia the he tre.
- Giai thich cau noi:

- M o i quan he giiia cho va nhan khong phai bao gia cung la minh cho

+ "Hay buck qua ": la moi ngudi hay tu budc di b3ng chinh doi chan

nguai do va nhan ciia nguai do, ma nhieu khi minh nhan d nguai ma minh

ciia minh, dau kho nhgc nhung chSc chan, de biet dugc gia t n ciia ban

chua h i cho. Va cai minh nhan c6 khi la su bang long vai chinh minh, la
su hoan thien han nhan each lam nguai ciia minh trong cugc song.
3. Lam thi ndo di thirc hien tot moi quan he giua cho vd nhan
trong cuoc song?
- Con nguai phai biSt cho cugc ddi nay nhung gi tot dep nhat: Do la
su yeu thuong, tran trgng, cam thong giup da Ian nhau ca ve vat chat Ian

than; c6 nghTa rang hay tu luc, tu minh giai quyet mgi van de, can dam,
vugt qua mgi trd ngai kh6 khan ciia cugc s6ng, nhSt la trong hgc tap, c6
the mdi biet tich luy kien thuc va von song ma thanh cong trong cugc ddi.
- "Dem tiing vien soi" nghla la su kien tri, nhan nai va can man doi
vdi tiing viec, dau la viec nhd nhat nhat.

tinh than chii khong phai la su cho - nhan vi muc dich vu I g i .
- Con nguai can phai biet cho nhieu han la nhan lai.
- Phai biSt cho ma khong hi vgng minh se dugc dap den.

- T i j do hgc sinh c6 nhiing djnh hudng cu the ddi vdi viec hgc tap va
nep song...

- De cho n h i l u hem, con ngudi can phai c6 gang phan dau ren luyen

- Hgc sinh hieu mdi tuong quan gii>a hai vS: "Hay budc qua" la tiSn

va hoan thien minh, lam cho minh giau c6 ca ve vat chat Ian tinh than de

de at phai cd nhung de hoan thien minh thi phai bi8t "dim tung vien soi".

C O the yeu thuong nhieu hon cugc ddi nay.

- Khi lam bai, hgc sinh nen neu mot sd dan chiing vg t i m guong nhirng

4. Khdng dinh vdn de: Vin d l dat ra trong cau chuyen la bai hgc
\e mot 16i s6ng dep: Song nhan l i i , luon yeu thuang va bao dung vdi
cugc ddi.

con ngudi tu lap, biet vugt qua hoan canh, vuon tdi dich bang nghj lire, su
kien tri, nhan nai ciia minh; t i i do lien he, riit ra bai hgc cho chinh minh.