Phân tích và đề xuất một số giải pháp chiến lược phát triển công ty cổ phần sông đà 5 giai đoạn 2015 2020

Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

LỜI CAM ĐOAN
Tên tôi là Đặng Huy Liêm, học viên lớp Cao học Quản trị kinh doanh khóa
2013-2015, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội.
Tôi xin cam đoan Luận văn tốt nghiệp cao học ngành Quản trị kinh doanh
với đề tài: “Phân tích và đề xuất một số giải pháp chiến lược phát triển Công ty
Cổ phần Sông Đà 5 giai đoạn 2015-2020” này là công trình nghiên cứu của tôi. Nó
chưa hề được công bố, hoặc trình bày trên bất kỳ bài báo hay tạp trí khoa học nào
của các tác giả trong và ngoài nước.

Hà Nội, ngày

tháng

năm 2016

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Đặng Huy Liêm

Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

LỜI CẢM ƠN

Tôi trân trọng cảm ơn các thầy, cô giáo Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
đã tận tình giảng dạy, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài
nghiên cứu này.
Đặc biệt xin trân trọng cảm ơn đến Thầy giáo – TS. Nguyễn Văn Nghiến đã
hướng dẫn tôi trong quá trình thực hiện và hoàn thiện đề tài.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song bản Luận văn này vẫn còn nhiều hạn chế
nhất định. Kính mong nhận được sự chỉ bảo, đóng góp của các thầy, cô giáo, các
bạn bè đồng nghiệp để đề tài này được hoàn thiện hơn nữa.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày

tháng

Ngƣời thực hiện

Đặng Huy Liêm

Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

năm 2016


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................... 1
LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................... 2

MỤC LỤC ........................................................................................................................... 3
DANH MỤC CÁC BẢNG ................................................................................................ 7
DANH MỤC HÌNH VẼ..................................................................................................... 9
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT .................................................10
LỜI MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài .................................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................................1
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu .....................................................................................2
5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài .................................................................................2
6. Kết cấu của luận văn............................................................................................2
CHƢƠNG I ......................................................................................................................... 3
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƢỢC KINH DOANH .............................................. 3
1.1. Tổng quan về chiến lược và quản trị chiến lược kinh doanh ...........................3
1.1.1. Khái niệm về chiến lược kinh doanh .........................................................3
1.1.2. Các yêu cầu của Chiến lược kinh doanh....................................................4
1.1.3. Vai trò của chiến lược kinh doanh đối với các doanh nghiệp ...................5
1.1.4. Quản trị chiến lược ....................................................................................6
1.1.4.1. Khái niệm, vai trò của quản trị chiến lược ................................................. 6
1.1.4.2. Quá trình quản trị chiến lược kinh doanh ................................................... 7
1.2. Hoạch định chiến lược kinh doanh ...................................................................8
1.2.1. Khái niệm ...................................................................................................8
1.2.2. Trình tự, nội dung các bước hoạch định chiến lược kinh doanh ...............9
1.2.3. Xác định sứ mệnh, mục tiêu chiến lược của Công ty ................................9
1.3. Phân tích môi trường kinh doanh của công ty ................................................10
1.3.1. Môi trường vĩ mô .....................................................................................11
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

1.3.1.1. Phương pháp phân tích môi trường vĩ mô ................................................11
1.3.1.2. Tác động của các yếu tố môi trường vĩ mô ..............................................12
1.3.2. Phân tích môi trường vi mô (môi trường ngành) .....................................16
1.3.3. Phân tích nội bộ doanh nghiệp ...................................................................20
1.3.4. Phân tích và lựa chọn các phương án chiến lược ........................................24
1.3.5. Xây dựng các giải pháp (chiến lược chức năng) để thực hiện các phương
án chiến lược ......................................................................................................36
Kết luận chương 1: ................................................................................................38
CHƢƠNG II
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH VÀ CÁC CĂN CỨ
ĐỂ HÌNH THÀNH CHIẾN LƢỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN
SÔNG ĐÀ 5 .......................................................................................................................39
2.1. Giới thiệu về Công ty .....................................................................................39
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của công ty........................................39
2.1.2. Tổ chức bộ máy quản lý của Công ty. .....................................................41
2.1.2.1. Sơ đồ tổ chức bộ máy. ...............................................................................41
2.1.2.2. Chức năng và nhiệm vụ của các phòng ban. ............................................42
2.2. Phân tích môi trường vĩ mô ảnh hưởng đến hoạch định chiến lược phát triển
của Công ty ............................................................................................................47
2.2.1. Phân tích điều kiện kinh tế.......................................................................47
2.2.3. Phân tích ảnh hưởng của điều kiện văn hóa – xã hội ..............................56
2.2.4. Phân tích sự ảnh hưởng của môi trường tự nhiên ....................................59
2.2.5. Phân tích ảnh hưởng của sự thay đổi công nghệ .....................................60
2.3. Phân tích môi trường ngành ảnh hưởng đến hoạch định chiến lược phát triển
của Công ty. ...........................................................................................................61
2.3.1. Tình hình chung của thị trường. ..............................................................61
2.3.2. Đối thủ cạnh tranh trên thị trường. ..........................................................61

2.3.3. Một số đặc điểm chính trong thị trường ngành xây dựng .......................62
2.3.4. Ngành kinh doanh ....................................................................................65
2.3.5. Năng lực cạnh tranh .................................................................................66
2.3.5.1 Lĩnh vực thi công xây lắp thủy điện, nhiệt điện ....................................67
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

2.3.5.2 Lĩnh vực cung cấp nguyên vật liệu thi công xây dựng ..........................70
2.3.5.3 Lĩnh vực sản xuất điện ...........................................................................72
2.4. Phân tích môi trường bên trong ......................................................................72
2.4.1. Về cơ cấu tổ chức ....................................................................................73
2.4.2. Về quản trị doanh nghiệp. ........................................................................75
2.4.3. Về tài chính ..............................................................................................76
2.4.4. Chất lượng nguồn nhân lực......................................................................78
2.4.5. Năng lực kinh doanh ................................................................................80
2.4.6. Năng lực cơ sở vật chất ...........................................................................81
2.5. Ma trận chiến lược ..........................................................................................82
2.5.1. Ma trận các yếu tố bên ngoài ...................................................................82
2.5.2. Ma trận các yếu tố môi trường bên trong ................................................84
2.5.3 Ma trận chiến lược chính ..........................................................................85
2.5.4. Ma trận SWOT ........................................................................................86
2.5.2. Điểm mạnh của Công ty Cổ phần Sông Đà 5 ..........................................87
2.5.3. Điểm yếu của Công ty Cổ phần Sông Đà 5 .............................................88
2.5.4. Cơ hội của Công ty Cổ phần Sông Đà 5 ..................................................89
2.5.5. Thách thức của Công ty Cổ phần Sông Đà 5...........................................90
CHƢƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHIẾN LƢỢC

PHÁT TRIỂN CÔNG TY CỔ PHẦN SÔNG ĐÀ 5 ...................................................93
3.1. Các căn cứ hình thành chiến lược kinh doanh. ..............................................93
3.2. Tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi của Công ty Cổ phần Sông Đà 5 ......94
3.3. Mục tiêu của chiến lược phát triển của Công ty Cổ phần Sông Đà 5.........94
3.4. Ma trận SWOT để hình thành các chiến lược. ...........................................95
3.4.1. Lựa chọn chiến lược kinh doanh cho nhóm thi công xây lắp dự án thủy
điện. ..........................................................................................................................95
3.4.1.1. Hệ thống mô hình GREAT. ......................................................................98
3.4.2. Lựa chọn chiến lược kinh doanh cho nhóm cung cấp, cung ứng vật liệu
xây dựng. ................................................................................................................103
3.4.2.1. Hệ thống mô hình GREAT. ....................................................................106
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

3.4.3 Chiến lược phát triển của Công ty Cổ phần Sông Đà 5 trong giai đoạn
2015- 2020 .......................................................................................................109
3.4.3.1. Chiến lược cấp công ty: chiến lược tăng trưởng tập trung. ...................109
3.4.3.2. Chiến lược cấp đơn vị kinh doanh. .........................................................109
3.5. Giải pháp thực hiện chiến lược kinh doanh của Công ty Cổ phần Sông Đà 5
.............................................................................................................................110
3.5.1. Định hướng đối với ngành kinh doanh ..................................................110
3.5.1.1. Xây lắp ......................................................................................................110
3.5.1.2. Sản xuất công nghiệp phục vụ xây lắp ...................................................111
3.5.1.3. Sản xuất điện. ...........................................................................................111
3.5.2. Giải pháp về quản trị doanh nghiệp .......................................................111
3.5.2.1. Nâng cao năng lực phát triển kinh doanh và nghiên cứu thị trường .....111

3.5.2.2. Đấu thầu và lập dự toán ...........................................................................112
3.5.2.3. Nâng cấp quy trình quản lý dự án ...........................................................112
3.5.2.4. Quản trị rủi ro ...........................................................................................113
3.5.2.5. Quản lý mua sắm .....................................................................................114
3.5.2.6. Nghiên cứu ứng dụng công nghệ ............................................................114
3.5.3. Giải pháp về tổ chức ..............................................................................115
3.5.4. Giải pháp về nguồn nhân lực .................................................................116
3.5.4.1. Hoàn thiện chức năng và mô tả công việc..............................................116
3.5.4.2. Đào tạo ......................................................................................................117
3.5.4.3. Đánh giá hiệu quả công việc ...................................................................117
3.5.4.4. Chính sách đãi ngộ ...................................................................................117
3.5.5. Giải pháp về tài chính. ...........................................................................117
3.6. Tổ chức thực hiện và kiểm soát chiến lược .................................................118
3.6.1. Tổ chức thực hiện ..................................................................................118
3.6.2. Kiểm soát chiến lược ............................................................................118
KẾT LUẬN .....................................................................................................................120
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................122

Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: Trình tự các bước hoạch định chiến lược ...................................................9
Bảng 1.2: Ma trận dánh giá các yếu tố bên ngoài – Ma trận EFE ............................12
Bảng 1.3: Ma trận đánh giá các yếu tố bên trong – Ma trận IFE ..............................24
Bảng 1.4: Ma trận hình ảnh cạnh tranh .....................................................................28

Bảng 2.1: Thông tin tài chính cơ bản của Sông Đà 5 trong giai đoạn 2011-2015 ....45
Bảng 2.2: Phân tích doanh thu của công ty theo nhóm sản phẩm ............................46
Bảng 2.3: Tốc độ phát triển vốn đầu tư các năm 2013, 2014, 2015 .........................51
Bảng 2.4: Đánh giá năng lực cạnh tranh Sông Đà 5 với đối thủ trực tiếp ................69
Bảng 2.5: Đánh giá năng lực cạnh tranh Sông Đà 5 với đối thủ trực tiếp ................71
Bảng 2.6: Bảng thống kê chi phí quản lý giai đoạn 2011-2015 ................................77
Bảng 2.7: Năng lực tài chính công ty qua các năm...................................................77
Bảng 2.8:Bảng kê nguồn nhân lực năm 2015 ...........................................................79
Bảng 2.9: Quĩ tiền lương và thu nhập ......................................................................80
Bảng 2.10 :Danh mục thiết bị lớn của Công ty Cp Sông Đà 5 .................................81
Bảng 2.11 :Ma trận các yếu tố bên ngoài của Công ty Cp Sông Đà 5 ......................83
Bảng 2.12: Ma trận các yếu tố môi trường bên trong của Công ty CP Sông Đà 5 ...84
Bảng 3.1: Mục tiêu tài chính tổng thể của công ty đến năm 2020 ..........................95
Bảng 3.2 Mô hình SWOT của nhóm ngành thi công xây lắp thủy điện - Công ty Cổ
phần Sông Đà 5 .........................................................................................................96
Bảng 3.3: Hệ thống mô hình GREAT cho ngành thi công xây lắp thủy điện ..........98
Bảng 3.4: Hệ thống mô hình GREAT được lượng hóa: .........................................100
Bảng 3.5: Hệ thống mô hình GREAT cho chiến lược tăng trưởng tập trung - ngành
thi công xây lắp thủy điện .......................................................................................101
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

Bảng 3.6: Hệ thống mô hình GREAT được lượng hóa: .........................................102
Bảng 3.7 Mô hình SWOT của nhóm ngành cung cấp, cung ứng vật liệu xây dựng Công ty Cổ phần Sông Đà 5 ....................................................................................104
Bảng 3.8: Hệ thống mô hình GREAT nhóm ngành cung cấp, cung ứng vật liệu xây
dựng .........................................................................................................................106

Bảng 3.9: Hệ thống mô hình GREAT được lượng hóa: .........................................108
Bảng 3.10: Kế hoạch doanh thu lĩnh vực xây lắp đến năm 2020 ...........................110
Bảng 3.11: Kế hoạch doanh thu cung cấp vật liệu xây dựng đến năm 2020 ..........110
Bảng 3.12: Quỹ tiền lương và thu nhập dự kiến ...................................................1107

Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

DANH MỤC HÌNH VẼ

Hình 1.1: Quá trình quản trị Chiến lược kinh doanh ..................................................7
Hình 1.2: Các yếu tố thuộc môi trường kinh doanh của doanh nghiệp ....................11
Hình 1.3: Các yếu tố của môi trường ngành .............................................................18
Hình 1.4: Ma trận chiến lược chính ..........................................................................30
Hình 1.5: Ma trận Mc.Kinsey ...................................................................................31
Hình 1.6: Các chiến lược kinh doanh theo ma trận Mc.Kinsey ................................32
Hình 1.7: Ma trận SWOT để hình thành chiến lược ................................................33
Hình 2.1 Sơ đồ tổ hoạt động của Công ty Cổ phần Sông Đà 5 .................................42
Hình 2.2: Tăng trưởng GDP của Việt Nam .............................................................48
Hình 2.3: Tỷ trọng doanh thu Sông Đà 5 năm 2015 .................................................66
Hình 2.4: Tăng trưởng doanh thu Sông Đà 6 ............................................................66
Hình 2.5: Sơ đồ tổ chức Sông Đà 5 thực hiện theo Đề án Tái cấu trúc, năm 2014 ..74
Hình 2.6: Ma trận chiến lược chính ..........................................................................86

Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT
Ký hiệu &

Nội dung

chữ viết tắt
CP

Cổ phần

DN

Doanh nghiệp

NSNN

Ngân sách nhà nước

KH-KT

Khoa học – kỹ thuật

Mc.Kinsey/GE McKinsey and Company/General Electric
- S: Strengths (điểm mạnh)
- W: Weakenesses (điểm yếu)

SWOT

- O: Opportunities (cơ hội)
- T: Threats (đe dọa)

EFE

External Factor Evaluation Matrix: Yếu tố môi trường bên ngoài.

IFE

Interal Factor Evaluation Matrix: Yếu tố môi trường bên trong.

EPC

EPC là một hình thức cụ thể của cách tiếp cận: giao cho cùng
một nhà thầu vừa thiết kế vừa thi công xây lắp.

Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Quá trình hoạt động kinh doanh luôn vận động và biến đổi không ngừng theo
các quy luật. Sự vận động đó là một tất yếu khách quan do sự biến động của môi
trường bên ngoài. Doanh nghiệp là một nhân tố trong cả hệ thống, khi môi trường

ngoài thay đổi đều dẫn tới những biến đổi trong hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp. Chúng ta có thể nhận thức biểu hiện của các ảnh hưởng của môi trường đến
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Hướng đi của doanh nghiệp trong tương lai được hiểu là chiến lược kinh doanh
của nó. Để tồn tại và phát triển trong kinh doanh, doanh nghiệp cần phải có hướng
đi và giải pháp để thực hiện những hướng đi đó. Thực chất đó chính là hoạch định
chiến lược kinh doanh. Do đó việc xây dựng giải pháp và định hướng phát triển
công ty có vai trò quan trọng hàng đầu, quyết định sự phát triển của chính doanh
nghiệp đó.
Tuy nhiên có không ít các doanh nghiệp chưa nhận thức được vai trò quan trọng
này. Từ nhu cầu phát triển của Công ty CP Sông Đà 5 tôi đã chọn luận văn: “Phân
tích và đề xuất một số giải pháp chiến lược phát triển Công ty Cổ phần Sông Đà
5 giai đoạn 2015-2020”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu nhằm đạt được các mục tiêu:
- Phân tích tác động của môi trường kinh doanh đến hoạt động kinh doanh của
Công ty CP Sông Đà 5;
- Nhận thức rõ các cơ hội và thách thức, các mặt mạnh, yếu của Công ty CP Sông
Đà 5;
- Đưa ra các biện pháp về chiến lược kinh doanh cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả
kinh doanh tại Công ty CP Sông Đà 5.

Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

1


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài: Công ty Cổ phần Sông Đà 5.
- Phạm vi nghiên cứu: phân tích, đánh giá những vấn đề liên quan đến chiến lược
kinh doanh, từ kết quả đánh giá đó, hoạch định chiến lược kinh doanh cho Công ty
CP Sông Đà 5 giai đoạn từ năm 2015 đến năm 2020.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Nhằm tiếp cận và làm rõ các vấn đề cần nghiên cứu, phương pháp luận được sử
dụng là: phương pháp luận của phép duy vật biện chứng, các phương pháp mô hình,
phương pháp phân tích hệ thống, phương pháp chuyên gia, phương pháp thống kê
đơn giản…
5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
Đề tài giúp cho Công ty có được tầm nhìn cụ thể hơn về môi trường kinh doanh
của mình, từ đó nhận ra những cơ hội và thách thức cũng như điểm mạnh, điểm yếu
của Công ty để có những chiến lược kinh doanh cụ thể trong quá trình phát triển của
Công ty đến năm 2020.
6. Kết cấu của luận văn
Luận văn được chia làm 3 phần với kết cấu như sau:
- Chƣơng I: Cơ sở lý luận về chiến lược kinh doanh.
- Chƣơng II: Phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh và các căn cứ để
hình thành chiến lược kinh doanh của Công ty CP Sông Đà 5.
- Chƣơng III: Một số giải pháp chiến lược phát triển Công ty CP Sông Đà 5.

Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

2


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

CHƢƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƢỢC KINH DOANH
1.1. Tổng quan về chiến lƣợc và quản trị chiến lƣợc kinh doanh
1.1.1. Khái niệm về chiến lƣợc kinh doanh
“Chiến lƣợc” là thuật ngữ bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “Strategos”, ban đầu
thuật ngữ này chủ yếu sử dụng trong lĩnh vực quân sự. Clawzevit là một nhà lý luận
quân sự thời cận đại cũng cho rằng: chiến lược quân sự là nghệ thuật chỉ huy ở vị trí
ưu thế. Một xuất bản của từ điển Larous xem chiến lược là nghệ thuật chỉ huy các
phương tiện để giành chiến thắng.
Từ lĩnh vực quân sự, thuật ngữ “chiến lược” đã được áp dụng vào kinh doanh,
lĩnh vực được xem là một mặt trận cạnh tranh gay gắt, từ thập kỷ 60 thế kỷ XX, tạo
ra thuật ngữ “chiến lược kinh doanh”. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế và các
kết quả nghiên cứu, thuật ngữ này được tiếp cận từ nhiều góc độ khác nhau.
Tiếp cận từ góc độ yếu tố quyết định thành công trong “cạnh tranh”, một nhóm
tác giả có quan điểm coi chiến lược kinh doanh là một nghệ thuật để giành thắng lợi
trong cạnh tranh.
- Theo Micheal.E.Porter: “Chiến lược kinh doanh là một nghệ thuật xây dựng
các lợi thế cạnh tranh để phòng thủ”;
- Theo K.Ohmae: “Mục đích của chiến lược là mang lại những điều thuận lợi
nhất cho mọi phía, đánh giá thời điểm tấn công hay rút lui, xác định đúng ranh giới
của sự thỏa hiệp” và ông nhấn mạnh “Không có đối thủ cạnh tranh thì không cần
chiến lược, mục đích duy nhất của chiến lược là đảm bảo giành thắng lợi bền vững
đối với đối thủ cạnh tranh”.
Theo hướng tiếp cận khác, có một nhóm tác giả khác cho rằng chiến lược là tập
hợp các kế hoạch chiến lược làm cơ sở hướng dẫn các hoạt động:
- Nhóm tác giả Garry D.Smith, DannyR, Amold, Bopby G.Bizrell trong cuốn
“Chiến lược và sách lược kinh doanh” cho rằng: “Chiến lược được định ra như là kế
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

3


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

hoạch hoặc sơ đồ tác nghiệp tổng quát dẫn dắt hoặc định hướng tổ chức đi đến mục
tiêu mong muốn. Kế hoạch tác nghiệp tổng quát này tạo cơ sở cho các chính sách
(định hướng cho việc thông qua quyết định) và các thủ pháp tác nghiệp”;
- Theo Alfred Chandler (Trường Đại học Harward): “Chiến lược kinh doanh
bao hàm việc ấn định các mục tiêu cơ bản dài hạn của ngành, đồng thời lựa chọn
cách thức hoặc tiến trình hành động và phân bổ các nguồn lực thiết yếu để thực hiện
các mục tiêu đó”.
Từ cách tiếp cận trên có thể định nghĩa Chiến lược kinh doanh như sau: “Chiến
lược kinh doanh của doanh nghiệp trong điều kiện kinh tế thị trường, căn cứ vào
điều kiện khách quan và chủ quan, vào nguồn lực mà doanh nghiệp có thể định
ra mưu lược biện pháp đảm bảo sự tồn tại, phát triển ổn định, lâu dài theo mục
tiêu phát triển mà doanh nghiệp đã đặt ra”.
Chiến lược kinh doanh phản ánh kế hoạch hoạt động của đơn vị kinh doanh bao
gồm: các mục tiêu, các giải pháp và các biện pháp để đạt mục tiêu.
Chiến lược kinh doanh giúp các doanh nghiệp đạt được mục tiêu ngắn hạn cũng
như dài hạn, tổng thể và bộ phận, là một điều hết sức quan trọng và cần thiết. Mục
đích của việc hoạch định chiến lược kinh doanh là “dự kiến tương lai trong hiện
tại”. Dựa vào chiến lược kinh doanh, các nhà quản lý có thể lập các kế hoạch cho
những năm tiếp theo. Tuy nhiên trong quá trình đó phải có sự kiểm soát chặt chẽ,
hiệu chỉnh trong từng bước đi. Một chiến lược vững mạnh luôn cần đến khả năng
điều hành linh hoạt, sử dụng được các nguồn lực vật chất, tài chính và con người
thích ứng. Có thể hiểu, chiến lược là phương thức mà công ty sử dụng để định

hướng tương lai nhằm đạt được những thành công trong hoạt động kinh doanh.
Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp được hiểu là tập hợp thống nhất các mục
tiêu, các chính sách và sự phối hợp các hoạt động của các đơn vị kinh doanh trong
chiến lược tổng thể của doanh nghiệp.
1.1.2. Các yêu cầu của Chiến lƣợc kinh doanh
Chiến lược kinh doanh cần phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

4


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

- Xác định rõ những mục tiêu cơ bản cần phải đạt được trong từng thời kỳ và cần
phải quán triệt ở mọi cấp, mọi lĩnh vực hoạt động trong doanh nghiệp;
- Có tính khả thi: nội dung, mục tiêu của chiến lược phải phù hợp thực tế, mục tiêu
của doanh nghiệp, phù hợp với lợi ích của mọi người trong doanh nghiệp;
- Chiến lược kinh doanh phải đảm bảo huy động tối đa và kết hợp một cách tối ưu
việc khai thác và sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp trong kinh doanh nhằm
phát huy được lợi thế, nắm bắt những cơ hội để giành ưu thế trong cạnh tranh;
- Có tính linh hoạt đáp ứng theo sự thay đổi của môi trường;
- Phải đảm bảo được sự an toàn trong kinh doanh cho doanh nghiệp;
- Được phản ánh trong một quá trình liên tục từ xây dựng đến thực hiện, đánh giá,
kiểm tra, điều chỉnh;
- Được lập ra đối với các doanh nghiệp.
1.1.3. Vai trò của chiến lƣợc kinh doanh đối với các doanh nghiệp
- Giúp doanh nghiệp nhận rõ mục đích, hướng đi của mình trong từng thời kỳ, là
kim chỉ nam cho mọi hoạt động. Đồng thời giúp doanh nghiệp có thể chủ động hơn

thay vì bị động trong việc vạch rõ tương lai của mình.
- Làm cho mọi thành viên của doanh nghiệp thấu hiểu được những việc phải làm
và cam kết thực hiện nó. Điều đó có thể tạo sự ủng hộ và phát huy năng lực sẵn có
của cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp, làm rõ trách nhiệm của từng cá
nhân.
- Giúp doanh nghiệp khai thác những ưu thế cạnh tranh trên thương trường để tạo
lợi thế cạnh tranh, qua đó các thành viên có thái độ tích cực với những sự thay đổi
từ môi trường bên ngoài.
- Giúp doanh nghiệp sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của bản thân doanh
nghiệp. Chẳng hạn, trong chiến lược kinh doanh đặt ra cho doanh nghiệp phải có
văn hóa doanh nghiệp… những điều đó sẽ tạo ra sức mạnh cạnh tranh và đó là tài
sản vô hình của doanh nghiệp.
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

5


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

- Hạn chế tối thiểu hóa các rủi ro đối với các doanh nghiệp.
- Là cơ sở, căn cứ để lựa chọn phương án kinh doanh, phương án đầu tư, đổi mới
công nghệ, mở rộng thị trường…
Chiến lược kinh doanh là yếu tố không thể thiếu đối với sự tồn tại của doanh
nghiệp trong cơ chế thị trường.
1.1.4. Quản trị chiến lƣợc
1.1.4.1. Khái niệm, vai trò của quản trị chiến lược
Quản trị chiến lược có thể định nghĩa như là một nghệ thuật và khoa học thiết
lập, thực hiện và đánh giá các quyết định liên quan nhiều chức năng cho phép một

tổ chức đạt được các mục tiêu đề ra. Quản trị chiến lược tập trung và việc hợp nhất
việc quản trị, sản xuất, tiếp thị, tài chính, kế toán, nghiên cứu phát triển và các hệ
thống thông tin các lĩnh vực kinh doanh để đạt được thành công của một tổ chức.
Trong điều kiện môi trường kinh doanh luôn biến động như hiện nay, thường tạo
ra những cơ hội và nguy cơ bất ngờ, quá trình quản trị chiến lược giúp chúng ta
nhận biết được cơ hội và nguy cơ trong tương lai, các doanh nghiệp xác định rõ
hướng đi, vượt qua những thử thách trong thương trường, vươn tới tương lai bằng
nỗ lực của chính mình. Việc nhận thức kết quả mong muốn và mục đích trong
tương lai giúp cho nhà quản trị cũng như nhân viên nắm vững được việc gì cần làm
để đạt được thành công. Như vậy sẽ khuyến khích cả hai nhóm đối tượng nói trên
đạt được những thành tích ngắn hạn, nhằm cải thiện tốt hơn phúc lợi lâu dài của
doanh nghiệp.
Quá trình quản trị chiến lược giúp cho doanh nghiệp gắn kết được kế hoạch đề
ra và môi trường bên ngoài, sự biến động càng lớn doanh nghiệp càng phải cố gắng
chủ động. Để có thể tồn tại và phát triển, các doanh nghiệp phải xây dựng cho mình
hệ thống quản trị chiến lược có tính thích ứng, thay đổi cùng với sự biến động của
thị trường. Do vậy quản trị chiến lược đi theo hướng hành động hướng tới tương lai,
không chấp nhận việc đi theo thị trường, mà nó có tác động thay đổi môi trường
kinh doanh.
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

6


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

Nhờ việc vận dụng quá trình quản trị chiến lược đã đem lại cho công ty thành
công hơn, do đoán được xu hướng vận động của thị trường, doanh nghiệp sẽ gắn

liền các quyết định đề ra với điều kiện môi trường liên quan. Thành quả thu được là
những con số về doanh thu, lợi nhuận và mức độ gia tăng cổ phiếu trên thị trường…
Do sự biến động và tính phức tạp trong môi trường ngày càng tăng, các doanh
nghiệp cần phải cố gắng chiếm được vị thế chủ động, tăng thêm khả năng ngăn
chặn những nguy cơ của tổ chức, tối thiểu hóa rủi ro.
Như vậy, quản trị chiến lược là một sản phẩm của khoa học quản lý hiện đại dựa
trên cơ sở thực tiễn, đúc kết kinh nghiệm của rất nhiều công ty. Tuy vậy mức độ
thành công của mỗi doanh nghiệp lại phụ thuộc vào năng lực triển khai, thực hiện,
kiểm soát của hệ thống bên trong và được xem như là nghệ thuật trong quản trị kinh
doanh.
1.1.4.2. Quá trình quản trị chiến lược kinh doanh
Quản trị chiến lược gồm 3 giai đoạn:
Hình 1.1: Quá trình quản trị Chiến lược kinh doanh

Hoạch định
chiến lược

Thực hiện
chiến lược

Đánh giá,
điều chỉnh

a. Hoạch định chiến lƣợc
Thiết lập chiến lược gồm việc phát triển nhiệm vụ kinh doanh, xác định các cơ
hội, nguy cơ đến với tổ chức từ bên ngoài, chỉ rõ các điểm mạnh, điểm yếu bên
trong, thiết lập các mục tiêu dài hạn, tạo ra các chiến lược thay thế và chọn ra các
chiến lược đặc thù để theo đuổi.
b. Thực hiện chiến lƣợc
Thực hiện chiến lược là một quá trình quan trọng nhằm hiện thực hóa các mục

tiêu, kế hoạch hành động của chiến lược. Quá trình này đòi hỏi sự tổ chức, quản lý,
kiểm tra và đánh giá thường xuyên để đạt được các mục tiêu.
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

7


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

c. Đánh giá, điều chỉnh
Giai đoạn cuối của quản lý chiến lược là đánh giá chiến lược. Tất cả chiến lược
tùy thuộc vào thay đổi tương lai vì các yếu tố bên trong và bên ngoài thay đổi đều
đặn. Ba hoạt động chính yếu của giai đoạn này là: (1) xem xét các yếu tố là cơ sở
cho các chiến lược hiện tại, (2) đo lường các thành tích và (3) thực hiện các hoạt
động điều chỉnh. Giai đoạn đánh giá chiến lược là cần thiết vì thành công luôn tạo
ra các vấn đề mới khác, các tổ chức có tư tưởng thỏa mãn phải trả giá cho sự tàn lụi.
1.2. Hoạch định chiến lƣợc kinh doanh
1.2.1. Khái niệm
Hoạch định chiến lược trong kinh doanh thực sự chỉ được bắt đầu nghiên cứu
một cách chi tiết và cụ thể từ những năm 1950 của thế kỷ 20. Năm 1960, Igo Ansoff
đã cho xuất bản các công trình nghiên cứu của mình về chiến lược kinh doanh.
Những năm 1970 vấn đề chiến lược kinh doanh đã được phát triển mạnh mẽ bởi các
nghiên cứu của nhóm tư vấn Boston BCG, nhóm GE. Từ năm 1980 các công trình
nghiên cứu của Micheal Porter về chiến lược kinh doanh đã thu hút sự chú ý của
nhiều doanh nghiệp. Từ năm 1990 đến nay, hoạch định chiến lược kinh doanh đã
trở nên phổ biến trong kinh doanh hiện đại. Trong các công trình nghiên cứu, các
tác giả đã đưa ra các định nghĩa về hoạch định chiến lược kinh doanh như sau:
Hoạch định chiến lược kinh doanh là một quá trình tư duy nhằm tạo lập chiến

lược kinh doanh trên cơ sở nghiên cứu và dự báo các thông tin cơ bản về môi
trường kinh doanh. Hoạch định chiến lược kinh doanh nhằm vào một thời gian dài,
thông thường từ 3 hoặc 5 năm trở lên, do vậy nó phải dựa trên cơ sở dự báo dài hạn.
Hoạch định chiến lược kinh doanh cũng là giai đoạn khởi đầu của quá trình hoạch
định trong doanh nghiệp đồng thời cũng là một chức năng quản trị chiến lược. Giai
đoạn hoạch định chiến lược kinh doanh bao gồm việc phát triển nhiệm vụ, chức
năng, xác định cơ hội và nguy cơ, chỉ rõ điểm mạnh yếu, thiết lập các mục tiêu
chiến lược, nghiên cứu các giải pháp chiến lược và lựa chọn giải pháp chiến lược để
theo đuổi. Hoạch định chiến lược không những phác thảo tương lai cho doanh
nghiệp cần đạt tới mà còn phải vạch ra các con đường để đạt tới tương lai đó.
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

8


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

Quá trình hoạch định chiến lược kinh doanh chủ yếu tập trung làm rõ mục tiêu
mà doanh nghiệp cần vươn tới, đồng thời dự kiến các phương thức để đạt được các
mục tiêu này. Hoạch định chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp là một giai đoạn
không thể tách rời của quá trình quản trị chiến lược: hoạch định chiến lược, thực
hiện chiến lược, kiểm soát chiến lược. Đây là một quá trình liên tục trong đó các
giai đoạn có tác động qua lại với nhau tạo thành một chu kỳ chiến lược.
1.2.2. Trình tự, nội dung các bƣớc hoạch định chiến lƣợc kinh doanh
Trình tự các bước hoạch định chiến lược kinh doanh của một doanh nghiệp được
thực hiện theo 4 bước như sau:
Bảng 1.1: Trình tự các bước hoạch định chiến lược
Bƣớc 1: Xác định sứ mệnh – mục tiêu chiến lƣợc

Bƣớc 2: Phân tích môi trƣờng kinh doanh
Phân tích môi trường bên trong
doanh nghiệp

Phân tích môi trường bên ngoài
doanh nghiệp

Bƣớc 3: Phân tích và lựa chọn phƣơng án chiến lƣợc
Bƣớc 4: Xây dựng các giải pháp nguồn lực để thực hiện chiến lƣợc
Đưa ra các giải

Đưa ra các biện

Tính hiệu quả kinh

Quyết định áp

pháp thực hiện

pháp cụ thể

tế của biện pháp

dụng biện pháp

1.2.3. Xác định sứ mệnh, mục tiêu chiến lƣợc của Công ty
* Sứ mệnh: là yếu tố đầu tiên của bản “tuyên ngôn” đối với doanh nghiệp, là
việc xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp, cụ thể
gồm:
- Chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực kinh doanh của công ty hiện tại;

- Chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực kinh doanh của công ty thời gian tới.
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

9


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

* Mục tiêu: thực chất là phát ngôn rõ ràng tham vọng mà doanh nghiệp theo
đuổi hay nói cách khác chính là những đích mong muốn đạt tới của doanh nghiệp.
Hệ thống mục tiêu chiến lược của doanh nghiệp được phân loại theo các căn cứ sau:
- Vị trí thứ bậc của mục tiêu: thông thường với doanh nghiệp mục tiêu cốt yếu là
lợi nhuận. Các mục tiêu thứ cấp như là thị phần, đổi mới công suất, kết quả công
việc, sự phát triển của bộ phận quản lý, thái độ của người lao động, trách nhiệm với
xã hội…
- Thời gian: có mục tiêu ngắn, trung và dài hạn;
- Các bộ phận, nhóm khác nhau trong doanh nghiệp: gồm mục tiêu của các cổ
đông, mục tiêu của ban giám đốc, mục tiêu của người lao động, mục tiêu của công
đoàn;
- Theo các loại chiến lược tương ứng: mục tiêu chung của toàn doanh nghiệp,
mục tiêu của đơn vị trực thuộc, mục tiêu chức năng như thương mại, sản xuất, tài
chính, nhân lực…
1.3. Phân tích môi trƣờng kinh doanh của công ty
Môi trường kinh doanh của công ty bao gồm: môi trường bên ngoài doanh
nghiệp và môi trường bên trong doanh nghiệp. Môi trường bên ngoài doanh nghiệp
gồm môi trường vĩ mô và môi trường vi mô (môi trường ngành). Môi trường bên
trong doanh nghiệp chỉ bao gồm các yếu tố nội bộ doanh nghiệp, cụ thể như sau:

Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

10


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

Hình 1.2: Các yếu tố thuộc môi trường kinh doanh của doanh nghiệp
Môi trƣờng vĩ mô
1. Các yếu tố kinh tế
2. Các yếu tố chính trị
3. Các yếu tố xã hội
4. Các yếu tố tự nhiên
5. Các yếu tố công nghệ
Môi trƣờng vi mô (MT ngành)
6. Các đối thủ cạnh tranh
7. Khách hàng
8. Nhà cung ứng
9. Đối thủ tiềm ẩn
10. Sản phẩm thay thế
Môi trƣờng nội bộ
11. Ngành kinh doanh
12. Vị trí hiện tại và năng
lực cạnh tranh
13. Cơ cấu tổ chức
14. Quản trị Doanh nghiệp
15. Tài chính

1.3.1. Môi trƣờng vĩ mô
1.3.1.1. Phương pháp phân tích môi trường vĩ mô
Để phân tích môi trường vĩ mô người ta thường dùng ma trận đánh giá các yếu
tố bên ngoài. Ma trận này cho phép các nhà chiến lược tóm tắt và đánh giá các
thông tin kinh tế, xã hội, văn hóa, chính trị, tự nhiên, công nghệ, các yếu tố hội nhập
có ảnh hưởng đến doanh nghiệp.
Trong ma trận này có điểm lưu ý sau:
- Tổng số các mức phân loại tầm quan trọng phải bằng 1;
- Tổng số các điểm quan trọng cao nhất mà tổ chức có thể đạt được là 4 và thấp
nhất là 1. Tổng số điểm quan trọng trung bình là 2,5. Tổng số điểm quan trọng bằng

Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

11


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

4 cho thấy tổ chức đang phản ứng rất tốt với các cơ hội và đe dọa từ môi trường
kinh doanh. Nếu tổng số điểm bằng 1 thì ngược lại.
Bảng 1.2: Ma trận dánh giá các yếu tố bên ngoài – Ma trận EFE
Các yếu tố bên
ngoài chủ yếu

Mức quan trọng
của các yếu tố

Khả năng phản ứng của

Số điểm

Công ty

quan trọng

(3)

(4)

đối với ngành

(1)

(2)

Liệt kê các cơ hội Mức quan trọng Phân loại các yếu tố tác (2) x (3)
và nguy cơ chủ của mỗi yếu tố có động đến công ty có giá
yếu từ môi trường giá
bên ngoài

trị

từ

quan 4. Phản ứng tốt

(Không
trọng)

0.0 trị:

đến

1.0 3. Phản ứng trên trung

(Rất quan trọng)

bình
2. Phản ứng trung bình
1. Ít phản ứng

Tổng cộng

1.0

Tổng

(Nguồn: Khái luận về quản trị chiến lược-Fred R.David, 2006)
- Các yếu tố môi trường sẽ hình thành các tiền đề của kế hoạch chiến lược, đó là
những căn cứ quan trọng để vạch ra chiến lược;
- Các yếu tố môi trường vĩ mô cũng hình thành những cơ hội và nguy cơ mà nhà
chiến lược cần phát hiện sớm để có chiến lược thích nghi;
- Phân tích môi trường vĩ mô không những chỉ để biết cái quá khứ và hiện tại mà
điều quan trọng hơn là để dự đoán cho tương lai mà trong hoàn cảnh đó chiến lược
của doanh nghiệp phải thích ứng.
1.3.1.2. Tác động của các yếu tố môi trường vĩ mô
a. Môi trƣờng kinh tế
Môi trường kinh tế trong nước có ảnh hưởng lớn đến hoạt động của các doanh

nghiệp. Doanh nghiệp phải tuân theo các quy định về kinh tế thị trường luôn xảy ra
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

12


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

các cạnh tranh khốc liệt. Trong những năm gần đây, môi trường kinh tể của Việt
Nam đã có những quyết sách quan trọng và đúng đắn phù hợp với môi trường kinh
tế thế giới, khu vực và của Việt Nam.
b. Môi trƣờng chính trị
Các yếu tố chính trị của Chính phủ có ảnh hưởng ngày càng lớn đến hoạt động
của các doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải tuân theo các quy định về thuê mướn, cho
vay, an toàn, vật giá, quảng cáo, nơi đặt nhà máy và bảo vệ môi trường. Trong
những năm gần đây, hệ thống chính trị của Việt Nam đã có những quyết sách quan
trọng và đúng đắn phù hợp với tình hình thế giới, khu vực và của Việt Nam.
Đồng thời hoạt động của chính phủ cũng có thể tạo ra cơ hội hoặc nguy cơ. Việc
tái cơ cấu nền kinh tế đã được triển khai khá toàn diện, nhận được sự tập trung quan
tâm của hệ thống chính trị, xã hội và doanh nghiệp. Môi trường hoạt động của
doanh nghiệp ngày càng được thông thoáng và tạo điều kiện hơn thể hiện qua chính
sách thuế mới, giảm thuế đối với doanh nghiệp và thủ tục thuận lợi hơn; Luật doanh
nghiệp đang được tiến hành sửa đổi theo hướng doanh nghiệp có quyền tự do kinh
doanh hơn trước.
Nhìn chung, các doanh nghiệp hoạt động được vì điều kiện xã hội cho phép.
Chừng nào xã hội không còn chấp nhận các điều kiện và bối cảnh thực tế nhất định,
thì xã hội sẽ rút lại sự cho phép đó bằng cách đòi hỏi chính phủ can thiệp bằng chế
độ chính sách hoặc thông qua hệ thống pháp luật. Ví dụ, mối quan tâm của xã hội

đối với vấn đề ô nhiêm môi trường hoặc tiết kiệm năng lượng được phản ánh trong
các biện pháp của chính phủ. Xã hội cũng đòi hỏi các quy định nghiêm ngặt bảo
đảm các sản phẩm tiêu dùng được sử dụng an toàn. Vấn đề then chốt là chỉ tuân thủ
các quy định hiện hành vẫn chưa đủ mà các doanh nghiệp còn phải tính đến việc tự
mình gây ảnh hưởng đối với các quy định có thể được ban hành. Việc tự mình đặt ra
các quy định còn cần thiết hơn so với các quy định của chính phủ.
Trong việc hoạch định chiến lược của doanh nghiệp, tình hình chính trị, sự ổn
định của chính phủ có ý nghĩa rất quan trọng. Chính phủ và chính quyền địa phương
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

13


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

là người điều hành đất nước, đề ra các chính sách, luật lệ, đồng thời cũng là khách
hàng lớn của các doanh nghiệp, các yếu tố sau đây cần phải được phân tích khi
hoạch định chiến lược:
- Sự ổn định của hệ thống chính trị, thể chế, ảnh hưởng của các đảng phái đến
chính phủ, các xung đột chính trị…
- Hệ thống pháp luật nói chung và các luật có liên quan đến kinh doanh, luật
pháp bảo vệ môi trường, chính sách thuế, bảo hộ mậu dịch, bảo vệ quyền kinh
doanh hợp pháp, bản quyền, thừa nhận sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế;
- Chính sách đối ngoại và kinh tế đối ngoại của Nhà nước, các luật chống độc
quyền, khuyến khích xuất khẩu, khuyến khích đầu tư nước ngoài…;
- Quan hệ giữa các tổ chức đoàn thể, chính trị, giữa chính quyền các địa
phương với chính quyền trung ương…
c. Môi trƣờng xã hội

Các doanh nghiệp cần phân tích rộng rãi các yếu tố xã hội nhằm nhận biết các
cơ hội và nguy cơ có thế xảy ra. Tuy nhiên các yếu tố xã hội như (sở thích vui chơi
giải trí, chuẩn mực đạo đức, quan điểm về mức sống…) thường biến đổi hoặc tiến
triển chậm nên đôi khi thường khó nhận biết (ví dụ như hiện nay có một số lượng
lớn lao động là nữ giới, điều này do quan điểm của nam giới cũng như nữ giới đã
thay đổi, nhưng rất ít doanh nghiệp nhận ra sự thay đổi quan điểm này để dự báo tác
động của nó và đề ra chiến lược tương ứng.
Các yếu tố xã hội ảnh hưởng tới việc hoạch định chiến lược của doanh nghiệp:
- Về lao động, nhu cầu đối với nhân sự cấp trung trở lên đang tăng từ 10-20%
do nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam hiện đang tập trung vào việc tối ưu hóa hiệu
quả kinh doanh, phải tập trung vào phát triển nhóm nhân sự cấp trung và sự tái đầu
tư của các công ty đa quốc gia.
- Về chất lượng và tiến độ đối với các công trình xây dựng đang là mối quan
tâm lớn của Chính phủ, doanh nghiệp và người dân.

Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

14


Viện SĐH- Đại học Bách Khoa Hà Nội

Viện Kinh tế và Quản lý

- Về tiết kiệm và đầu tư, xu hướng tiết kiệm tăng cao do người dân và doanh
nghiệp thắt chặt chi tiêu do tình hình kinh tế khó khăn trong vài năm trở lại đây,
nhưng dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp đang bắt đầu có xu hướng tăng trở lại.
-

Nhiều xu hướng kinh doanh đã và đang xuất hiện tạo ra nhiều cơ hội và

thách thức đối với các doanh nghiêp. Nhiều nhà bán lẻ nước ngoài đã gia nhập thị
trường Việt Nam với kênh phân phối mới, hiện đại; xu hướng thương mại điện tử
gia tăng mạnh mẽ. Tại các thành phối lớn, thói quen mua sắm của người dân đang
dịch chuyển nhanh chóng đến các kênh phân phối hiện đại, trong khi các kênh phân
phối truyền thống đang bị thu hẹp đáng kể.
d. Môi trƣờng tự nhiên
Trong việc hoạch định chiến lược của doanh nghiệp, các yếu tố tự nhiên cũng có
những ảnh hưởng quan trọng do ngày nay người ta nhận thức rất rõ ràng: các hoạt
động sản xuất, khai thác tài nguyên của con người đã làm thay đổi rất nhiều hoàn
cảnh tự nhiên.
Về mặt tích cực, con người đã xây dựng những cơ sở hạ tầng như cầu đường,
sân bay, bến cảng, viễn thông, làm điều kiện tự nhiên có những thay đổi tốt lên.
Nhưng ngược lại thì làm cho môi trường sống xấu thêm rất nhiều.
Bởi vậy, vấn đề môi trường và an toàn xây dựng đang ngày càng được thắt chặt
nhất là sau sự cố tại một số công trình, dự án lớn gần đây. Việt Nam và doanh
nghiệp sẽ ngày càng phải tuân thủ chính sách về môi trường khi hội nhập quốc tế và
thực hiện cam kết đối với các nhà tài trợ.
Do đó, phân tích môi trường thiên nhiên, nhà chiến lược phải quan tâm đến
những vấn đề sau:
- Điều kiện địa lý thuận lợi hay khó khăn;
- Dự trữ tài nguyên làm nguyên liệu hoạt động của doanh nghiệp như thế nào;
- Nguồn cung cấp năng lượng và nước có dồi dào không;
- Các chính sách của Nhà nước về bảo vệ môi trường và tài nguyên.
Luận văn Thạc sỹ quản trị kinh doanh- Học viên: Đặng Huy Liêm

15