Van 10 - tiet 3

Ngày soạn: 5/9/06
Ngày dạy : 9/9/06
Tiết 3:
VĂN BẢN
A.Mục tiêu bài học
Giúp học sinh:
1. Hiểu khái quát về văn bản và đặc điểm của nó
2. Vận dụng kiến thức vào đọc - hiểu văn bản làm văn
B.Phương tiện thực hiện- cách thức tiến hành
-Sgk, sgv
-GV tổ chức giừo dạy theo cách cách kết hợp giữa nêu vấn đề và trao đổi thảo luận, trả
lời các câu hỏi
C. Tiến trình dạy học
I. Ổ n đònh
II. Kiểm tra bài cũ
III. Bài mới:
Lòch sử VH chính là lòch sử tâm hồn dân tộc. Để giúp các em nhận thức được những nét
lớn về văn học Viêt Nam, chhúng ta tìm hiểu tổng quan về nền VH VN qua các thời kì lòch
sử
IV. Tìm hiểu bài
HOẠT ĐỘNG GV-HS YÊU CẦU CẦN ĐẠT
Hướng dẫn hs tìm hiểu khái quát văn
bản
Hs đọc phần I sgk
- Thế nào là văn bản?
- Muốn tạo ra văn bản, người nói và
viết phải làm gì?
- Văn bản có đặc điểm gì?
- Đề tài là gì?
I.Khái quát về văn bản
Trong giao tiếp: nói phải thành lời; viết phải

thành bài. Lời nói và bài viết đó là văn bản
Văn bản thường do nhiều câu tạo thành như bài
báo, đơn xin việc, giấy mời họp...
Văn bản có thể dài ngắn khác nhau.
Muốn tạo ra văn bản, phải xác đònh rõ:
- Mục đích của văn bản
- Đối tượng tiếp nhận văn bản
- Nội dung thông tin mà người viết cần biểu đạt
- Thể thức cấu tạo và qui tắc ngôn ngữ được vận
dụng trong văn bản
II.Đặc điểm của văn bản
1. Văn bản có tính thống nhất về đề tài, tư
tưởng,tình cảm và mục đích.
- Văn bản nào cũng có một đề tài cụ thể, tức là
một sự việc hiện tượng, con người, phong
-
- Tính hoàn chỉnh về hình thức của
văn bản được thể hiện như thế nào?
Ví dụ trong đoạn văn câu đầu nêu ý
khái quát thì các câu tiếp theo phải
giải thích , đưa dẫn chứng
- Xác đònh và tìm hiểu tác giả của văn
bản có tác dụng gì?
Chia lớp thành 8 nhóm thảo luận.
Đọc văn bản " Tổng quan..." và chỉ ra
nội dung của nó. Tóm tắt
Hs đọc
Các nhóm chẵn: Tìm hiểu nội dung
của bài.
Các nhóm lẻ: Tóm tắt thành đề cương

cảnh...
-Văn bản còn tái hiện một hiện thực.
- Văn bản nào cũng có mục đích, đó là tác động
vào người nghe, người đọc để đạt yêu cầu xác
đònh trước. Nếu mục đích không rõ ràng,lời lẽ
không phù hợp thì văn bản không đạt hiệu quả
mong đợi.
Đề tài, tư tưởng, tình cảm, mục đích là những
yếu tố quyết đònh cáh lựa chọn từ, đặt câu và
liên kết các đoạn trong văn bản, làm cho văn
bản thống nhất
2. Văn bản có tính hoàn chỉnh về hình thức.
Văn bản hoàn chỉnh :
-có bố cục 3 phần: mở bài, thân bài, kết
bài;hoặc theo một thể thức dược qui đònh chặt
chẽ ( thơ cách luật, đơn từ, hợp đồng, biên bản)
-từng đoạn được sắp xếp theo một trình tự hợp
lí.
- Các đoạn văn tiếp nối nhau, hô ứng nhau, có
phương tiện liên kết thích hợp
- dùng từ chính xác
3. Văn bản có tác giả.
Một văn bản hành chính thì có tên người với
chức danh hoặc tên cơ quan ban hành. Một bài
báo, cuốn sách có tên người viết. Văn bản nghệ
thuật thường mang đậm dấu ấn riêng của nhà
văn.
PHẦN LUYỆN TẬP
1 Nêu tên các loại văn bản có trong đời sống
mà em biết?

Đơn xin phép, hợp đồng chuyển quyền sử dụng
đất, hợp đồng kinh tế,biên bản cuộc họp, thơ,
tác phẩm văn học, truyện, bài báo....
4. Đọc văn bản " Tổng quan..." và chỉ ra nội
dung của nó. Tóm tắt
- Nội dung: là cái nhìn bao quát về nền văn học
VN, về quá trình hình thành, phát triển, vềđặc
Gv đọc nhan đề bài báo.
HS đoán nội dung
GV đọc lại toàn bộ bài báo để đối
chứng
điểm truyền thống..
- Tóm tắt:
Văn học VN ra đời tù rất sớm và có một sức
sống bền bỉ, mãnh liệt
- Các bộ phận cấu thành nền văn học VN:
+văn học dân gian
+ văn học viết
Hai bộ phận này có mối quan hệ chặt chẽ, bổ
sung cho nhau.
- Văn học VN phát triển qua 3 thời kì:
TK X-TK XIX: Văn học gắn liền với quá trình
đấu tranh dựng nước, giữ nước
TK XX đến 1945: Văn học đổi mới vè nội
dung lẫn hình thức
Từ năm 1945- nay: Văn học phục vụ cách
mạng, phát triển theo đường lối chỉ đạo của
đảng
- Một số nét đặc sắc truyền thống của văn học
VN:

+ Lòng yêu nước, tự hào dân tộc
+ người VN rất lạc quan, yêu đời
+ Tình cảm thẩm mó thiên về cái nhỏ nhắn,
xinh xắn
+ Nền VH VN có sức dẻo dai mãnh liệt
+ Thể loại: Phong phú, đa dạng., nhiều vẻ
5. Đọc nhan đề của một bài báo, đoán trước nội
dung chính sẽ được trình bày trong bài báo đó.
Thú vui mới của các nhà giàu TQ
6 bí quyết sống khỏe, sống lâu
D .Hướng dẫn học sinh tự học- chuẩn bò bàiở nhà
- HỌC BÀI:văn bản là gì? Nêu đặc điểm của văn bản?
Nêu các loại văn bản mà em biết
-CHUẨN BỊ: Phân loại văn bản theo phương thức biểu đạt